70sle Jaargang
MAANDAG 15 APRIL 1929
No. 21190
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts per regel voor advertentiêo uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regel Kleine Idvertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cte, porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:;
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 portokosten.
/0 18
„0.18
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
ZILVEREN TUBILEUM
VAN DEN HEER A. KOP.
Bij Wemink's Beton maatschappij
NA DEN STADHUISBRAND.
Naar wij vernemen zijn partijen met be
trekking tot de brandschade ten gevolge den
Stadhuisbrand het over het bedrag dat door
de verzekering aan de gemeente zal moeten
worden uitbetaald, lot overeenstemming ge
komen.
De onderhandelingen zijn vanwege het
gemeentebestuur, behalve door den burge
meester en den directeur van gemeente
werken, door den heer Huurman, lid van
den gemeenteraad en lid van de Commissie
van Fabricage als deskundige gevoerd.
De beer A. Kop.
Op de gebruikelijke eenvoüdig-harlelijke
wijze is Ledenmorgen in den uitgebreiden
kring van liet gezamenlijke technisch en
administratieve personeel het jubileum ge
vierd van den heer A. Kop, die vandaag zijn
25-jarige werkzaamheid bij Wernink's Be-
tonmaatschappij herdenkt.
In de met palmen versierde stam per ij
werd de heer Kop met zijn familie aller
eerst toegesproken door den directeur, den
heer P. A. Wernink Jr., die zeide, dat de
directie, ondanks de heerschende drukte als
gevolg van den achterstand in de uitvoering
der orders door ,de langdurige vorstperiode,
gemeend had, toch den arbeid een u*u* te
moeten staken om het voor de vennootschap
zoo belangrijke feit van 's Heeren Kop's
jubileum te herdenken en hem hulde en
dank te brengen voor het vele, wat hij in
do afgeloopen kwarteeuw voor de fabriek
heeft gedaan.
Het is spr. een voorrecht hier ui ling te
geven aan de gevoelens van waardèering,
welke de directie jegens den persoon en
iet werk van den heer Kop koesteren.
lien volledig overzicht van zijn prestaties
wil en kan spr. hier niet geven, doch hij
onderscheidt zjjn werkkring in twee be
langrijke perioden: zijn arbeid als uitvoer
der van het buitenwerk en die als chef van
het fabriekspersoneel.
In eerstgenoemde hoedanigheid heeft de
heer Kop tal van grapte werken, welke spr.
met name noemde, tot groote tevredenheid
van zijn superieuren uitgevoerd en ook in.de
tweede kwaliteit hebben wij aldus spr. van
uw grooten ijver, uw practischen zin, en
uw buitengewone toewijding mogen profi
teered
Dat de verbetering in de na-oorlogsche
malaise-periode zoo' spoedig intrad, is voor
oen groot deel aan uw onvermoeid werken
te danken. Bij den aanbouw van een nieuwe
huizenfabriek hebben wij van uw adviezen
gaarne gebruik gemaakt.
Spr. dankte hem voor dit alles en sprak
oen wensch uit. dal de fiecr Kop nog vele
jaren zijn beste krachten aan het bedrijf
za! mogen blijven schenken.
Behalve een bloemstuk voor zijn vrouw
hood spr. den heer Kop een enveloppe mpl
inhoud, benevens als herinnering aan dezen
Qag een horloge met inscriptie aan.
Daarna voerde de heer P. A. Wernink Sr.
het woord, die zeide, dat het wel eens voor-
homt, dat men zich achteraf een bepaald be
sluit betreurt. Mijn besluit, aldus spr., om
u van de buitenwerken terug tot de fabriek
to roepen, heeft mij geen oogenblik be
rouwd en van harte hoop ik. dat gij hier nog
tal van jaren getuige zult mogen zijn van
]den voortdurenden bloei onzer bedrijven.
Namens het kantoorpersoneel sprak de
procuratie-houder, de heer J. P. de Groot
woorden van waardeering tot den jubilaris,
1 wien hij dankte voor de prettige samen
werking door het gansche personeel van
hem in den afgeloopen kwarteeuw onder
bonden.
Namens het geheele personeel bood spr
oen heer Kop een ameublement, een album
bevattende de namen der deelnemers aan
j"lct geschenk en een bloemstuk aan.
De fabrieksbaas van der Berg voegde
I '«eraan met eenige woorden van geluk
wensch nog een bloemstuk van het teel:
hisck personeel toe.
De heer Kop dankte in welgekozen bp
•oorOingen voor de waardeerende woorden
11 geschenken en deed bij voortduring een
eroeP op aller samenwerking.
DE HUYGENS-HERDENKING.
Aan het openingsoord van prof. dr. L. van
J'.allie in de bijeenkomst ter herdenking van
Huygens 300sten geboortedag zij nog ont
leend, dat hij de begroeting van prof. Emile
Picard besloot met de mededeeling, dat d-
Senaat besloten had hem, ter herinTiering
aan de:zen dag aan te bieden een repro
ductie van Christiaan Huygens' portret,
waarvan het origineel in marmer to Parijs
in 1679 is vervaardigd door den Franschen
beeld.houwer Jacques Clérion (16401714).
Het portret stelt Huygens voor op 50-jarigen
leeftijd.
Tr-n onrechte werd door ons Zaterdag
avond gemeld, dat de minister van onderwijs
de plechtigheid bijwoonde; Z. E. was op het
laatste oogenblik verhinderd.
Tot besluit van de herdenking van den
SOOsten geboortedag van Christiaan Huygens
alhier is gisteren een bezoek gebracht aan
..Ilofwyck" te Voorburg, waar Huygens na
zijn terugkeer uit Parijs heeft gewoond.
Slechts een zeer klein gezelschap was uit
Leiden naar Voorburü gekomen, o.w. Prof.
j de Sitter, prof. Van der Hoeven en dr. Crom-
melin. Verder merkten we op prof. Picard
uit Parijs en prof. Zeeman. De voorzitter
van de Vereeniging „Hofwijck", dr. Van Gel-
der, verwelkomde de aanwezigen met een
korte toespraak. Weliswaar was het een
klein doch een uitgelezen gezelschaD dat
hierheen gekomen was. Hij deelde verder tal
i van bijzonderheden mede aangaande het ge
bouw Hofwijck, alsmede van de zich daarin
bevindende verzameling, op de familie Huy-
gens betrekking hebbende.
Vervolgens warden het gebouw en de
1 verzameling bezichtigd, waarna thee werd
aangeboden.
j De tentoonstelling van instromen ten, les-
sen, handschriften, boeken en prenten, a'f-
p kom.9lig. van of betrekking hebbende op
Christiaan Huygens, ingericht in de Leidsche
Sterrenwacht, zal nog kosteloos toegankelijk
zijn Dinsdag en Woendag a.s. des voormid-
dags van 10^2 en van 25 uur en Don-
I derdag van 10-12 voorin.
EEN HUISVLIJT-
TENTOONSTELLING VAN
„EENSGEZINDHEID."
Een luidruchtige schare jongens en meis
jes, in spanning wachtende op hel moment
dat de deuren ook voor hen zouden worden
geopend, wees ons Zaterdagmiddag de school
in de Oosterpiraat, waar in hel gymnastiek
lokaal door de buurtvereenigins „Eensge
zindheid" een ééndaagsche huisvlijt-tentoon-
stelling was georganiseerd voor haar ledenI
De jury. bestaande uit eenige onderwijze
ressen en een teekenleeraar, was nog druk
en met zorg bezig het door jongeren, zoowel
als ouderen ingezonden werk critisoh te be-
oordeelen, en onderwijl hebben wij zoo
hier en daar eens rondgeneusd Het aantal
inzendingen was betrekkelijk klein, doch
over het algemeen van "goede, soms zelfs
uitstekende kwaliteit vooral waar het de
inzendingen der jongens betrof. Hoe keurig
in haar algemeenheid was die teekening
van ons door den brand verwoeste stad
huis, hoe voortreffelijk nagebootst die ge
heel van teekenpapier vervaardigde stoom
bootAchter in de ruime zaal trok een
groote vogelkooi de aandacht, terwijl wij er
voorts nog zagen tal van teekeningen. cenig
keurig houtsnijwerk, een paar fraaie etsen,
en tenslotte een tafel vol door meisjes ver
vaardigde handwerkjes, als kussens, kleed
je. thecwarmers, enz. die eveneens een be
schouwing waard bleken te zijn Al-met-al
een tentoonstelling in zakformaat, die meer
uitmuntte door kwaliteit dan door kwanti
teit en ons ten overvloede' nog eens een
goeden indruk heeft gegeven van het op
voedkundige werk dat door deze buurtver
eniging onder de wakkere leiding van man
nen als de heeren v. d. Broek en Simons
wordt verricht!
De jury kende de volgende prijzen toe-
Rietje Meijer, 10 jaar, le prijs, kussen;
Tiet van den Broek, 9 jaar. 2e prijs hand
werken; Marietje. Eikerbout. 10 jaar. Eervolle
vermelding, handwerken; Gnda Sierag. 12
jaar. 2e prijs, handwerken; Stien Sjardijn.
15 jaar. 3e prijs, hardwerken; Annie Pie-
lanen, 6 jaar. Eervolle vermelding, Haak-
en Breiwerk; D. A. Sierag. 15 jaar.' le prijs,
Teekenwerk en Bouwplaten (8 stuks); D.
Fla.man, 12 jaar, 2e prijs. Teekenwerk (7
stuks); Jan Ghaudron, 11 jaar, 3e prijs,
Teekenwerk (6 stuks) J. Eikerbout, 12
jaar, le prijs, Figuurzaagwerk.
Volwassenen: D. Eikerbout. le prijs, Hout-
zaagwerk; G. Mieremet, 2e nrijs. Etsen (6
stuks); Mej. Sjardijn, Eervolle vermelding,
handwerken.
BAZAR „VOLKSGEBOUW".
Een welverzorgde bazar werd Zaterdag
middag door den heer Kooistra, voorzitter
der Bazarcommissie namens het Bestuur
van het Volksgebouw aan de Heerengracht
geopend. Deze Bazar wordt gehouden, ten
einde de kasmiddelen van het Volksgebouw
op peil te houden. In de verschillende
„standsis een keur van smakelijke artike
len ondergebracht, geschonken door partij-
genooten, geestverwanten, fabrikanten,
grossiers en winkeliers. Een en ander ziet
er fleurig uit en de Bazar wordt tevens met
recht „Vermakelijkheidsbazar" genoemd:
het geheel draagt in menig opzicht het ca
chet van een kermis; er zijn gezellige ten
ten met bloemen versierd, er is een goud-
visschenkom, waarin naar mooie prijzen
gehengeld kan worden, men kan er in een
grabbelton graaien en met ringen gooien,
de Amerikaansehe hoepla, het hoofd van
Jut en het Rad van Avontuur, evenals de
tombola; dat alles ontbreekt hier niet. Huis
houdelijke artikelen, delicatessen, eetwaren,
schilderijen, handwerken en luxe voorwer
pen, teveel om op te noemen is aanwezig.
Er kan genoten worden van muziek en een
gratis kop van Nelle's thee of koffie: een
bezoek kunnen wij ten slotte alleszins aan
bevelen. Eiken dag is daartoe gelegenheid
tot en met Zondagavond 21 d. 12 uur.
BINNENLAND.
De verhouding tusschen het Rijk en de
gemeenten. (Binnenland, 3de Blad).
Dr. Ritter doet een nieuwen aanval op de
regeering. (Binnenland, 3de Blad).
Bij Overschie is een auto te water gereden;
twee personen zijn verdronken. (Gemengd,
2de Blad).
Overzicht der bosch- en heidebranden in
het afgeloopen jaar. (Gemengd, 2de Blad).
Opnieuw beperking van den Narcissen-
invoer in de Vereenïgde Staten. (Land- en
Tuinbouw, 3de Blad).
Gaat Mengelberg ons land verlaten?
(Kunst. 1ste Blad).
ONDERWIJZERS
CABARETAVOND.
Door een commissie uil de afdeeling Lei
den van den „Bond van Ned. Onderwijzers"
wordt wederom een cabaretavond voorbereid
waarvan de netto-opbrengst bestemd is voor
het herstellingsoord voor onderwijzers le
Lunteren.
De Haagsche onderwijzers-tooneelvereeni-
ging „D. T. S." heeft welwillend en geheel
belangloos medewerking toegezegd. Zaterdag
27 April a.s. zal de avond worden gegeven
in den Foyer van de Stadsgehoorzaal.
Een bal zal den avond besluiten.
Voor niet-onderwijzers zal gelegenheid
bestaan voor introductie.
LEIDSCHE
MIDDENSTANDS-CENTRALE.
Verschenen is het eerste Jaarverslag van
de Leidsche Middenstands-Centrale, waaraan I
wij het volgende ontleenen:
De Centrale, gevormd door de drie plaat- I
seljjke Middenstands-Vereenigingen, lieefi j
haar eerste levensjaar achter den rug. De
heer C. Korteweg, die wel net het grootste
aandeel in de totstandkoming der L. M. C.
had, wordt als eerste voorzitter herdacht.
Tjjdeljjk werd zij» functie waargenomen dooi*
den heer Van der Steen, voorzitter der Chr.
Middenstandsver., waarna de heer F. H. A.
Mayer automatisch het voorzitterschap over-
Het ledenaantal bedraagt 415. Het dage-
lijksch bestuur wordt gevormd door de voor
zitters der drie Mid'denstandsvereenigingen,
de heeren Mayer, Bergers en Buurman, be-
neven* de heeren Perquin, bestuurslid de:
„Hanze" als penningmeester en Wislinga, be
stuurslid Chr. Middenstandsvereen., als secr.
Er werden 2 bestuurs- en acht ledenver
gaderingen gehouden. De contributie bedraagt
voor elke aangesloten vereeniging een gelijk
bedrag, t.w. f.100,—. Op de statuten wem
17 December 1927 de Koninklijke goedkeu
ring verkregen.
Verschillende amies werden door de L.M.C.
in dii jaar gevoerd, o.a. inzake de St. Nico-
laasoptochten, seizoensuitverkoopen, Zondags-
arbeid in bierbottelarijen, belasting op loo-
zingen, toonkamer Lichtfabrieken etc. Van
25 Sept. tot 3 Oct. werd door de L. M. C.
een winkelweek georganiseerd, die zeer ge
slaagd mag heeten. Geklaagd wordt over dc
schrikbarende toename van Bazars: de aan
vragen brj den winkeleir om cadeaux ztjn. zoo
talrijk geworden, dat het ondoenlijk is hieraan
langer te voldoen. Tegen het schenken van
gratis artikelen werd actie gevoerd.
Met den wensch dat de L. M. C. in het
nieuwe vereenigingsjaar werkzaam moge zijn
tot heil van den geheelen Middenstand, ein
digt de secretaris, de heer K. Wielinga Ezn.
zijn uitvoerig verslag.
Ten slo&e nog de vermelding dat het be
stuur van de Leidsche Middenstands-Centra
le voor het jaar 1929 als volgt is samenge
steld: H Buurman, Nieuwstr. 4951, voor
zitter: G. J. van Deene, Breestraat 12, secre
taris; F. H. A. Maijer, Haarlemmerstraat 112,
penningmeester.
ENSEMBLE TAC. SLUYTERS.
Voor een ma lig bezette schouwburg
Zaterdagmiddag voor de jeugd nog eens op
gevoerd Brunelt'9 welbekende „De Kleine
Lord" met Tilly van Vliet in den titelrol.
Vroeger was deze rol als het ware spring
plank voor het hoogere. nu is dat uit, voor
goed. Het stuk iö nu wel wat verouderd,
zelfs voor de jeugd!
's Avonds was de schouwburg andermaal
malig bezet. Opgevoerd werd toen het be
kende blijspel „De big van 't 168e". een van i
die kluchten uit het militaire leven, dl? I
niets anders zijn als een aaneenschakeling
van doorgaans goedkoope geestigheden,
maar die door de snelheid waarmede ze
elkaar opvolgen het publiek van de eene
lachbui in de andere doen vallen. Als amu
sementsstuk deed de „Big" het nog even
goed als 'n twintig jaar geleden, toen Nap
de la Mar er zijn. triomfen in vierde.
Jaeq. Sluylers Jr. als Bourrache. de kor
poraal Ad. Verzijl als de „big" hébben on
getwijfeld hel meeste lot hel succes bijge
dragen.
De verdere bezetting was vrij poover;
zoo was zelfs een ondergeschikt recrulen-
rolletje in handen van een dame, wat ge
zien de plaats van handeling te meer vreemd
aandeed.
Maar het publiek was goedlachs en amu
seerde zich gehoord den daverenden bijval,
kostelijk En dat is per saldo toch de hoofd
zaak.
INSTITUUT VOOR
ARBEIDERSONTWIKKELING.
In verband met het congres, dat door het
Instituut op Zaterdag 27 en Zondag 28 April
a.s. te Amsterdam zal worden gehouden,
kwam de plaatselijke afdeeling in ledenver
gadering bijeen. Op voorstel van het bestuur
werd met algemeene stemmen besloten, dat
de afdeeling Leiden zich verzetten zal tegen
het voorstel van het centraal bestuur om de
contributie te verhobgen. Tot afgevaardig
den werden gekozen dc heeren B. Liese, Jan
Elkerbout en Jac. Tjalsma.
Over hel te houden zomerfeest werden
voorloopige besprekingen gevoerd.
De voorzitter deed mededeeling, dat een
aantal leden van de Leidsche afdeeling van
hel Instituut een natuur-hislorischè club
„De Natuurvrienden" hebben gevormd In
.het komende seizoen zullen zij allerlei
excursies organisecren. ten einde de leden
op allerlei moois en belangwekkends builen
attent te maken en zoo meer liefde voor de
natuur aan le kweeken.
BUITENLAND.
De economische conferentie te Parijs.
(Buitenland, 1ste Blad).
j De voorbereidende ontwapeningsconfe
rentie is heden geopend. (Buitenland en Tel.,
lste Blad).
De Poolsche crisis is opgelost. (Buitenland,
I lste Blad).
Dc Mexicaansche opstand verloopt. (Bui
tenland en Tel., lste Blad).
Manifestaties voor Primo de Rivera in
Spanje. (Buitenland, lste Blad).
WAT MOET ER MET HET
STADHUIS TE LEIDEN
GEBEUREN
TENTOONSTELLING
„LEIDSCHE VOLKSHUIS".
In het Leidsche Volkshuis is uitgestald
speelgoed, gemaakt door kinderen die ge
abonneerd zijn op het kindertijdschrift
..Zonneschijn". Kinderen uit alle slreken
van Nederland, uit Oost-Indië, uit West-
Indië, uit Zuid Afrika en uil Amerika hiel
pen mede aan het opbouwen van kabouter
dorp en eskimoland. Vooral het eskimoland
met sneeuwhutten kajaks, sleden met hon'
den bespannen en rendieren, om van d.
eskimobevolking zelf nog niet te spreken
rrekl de aandacht van de vele jeugdige be
zoekers en van ieder die in eigengemaakt
kinderspeelgoed belan* stelt Hedenavond en
Woensdagmiddag zal het speelgoed nog in
het Leidsche Volkshuis te zien zijn.
HANDELSREGISTER VAN DE
KAMER VAN KOOPHANDEL
EN FABRIEKEN VOOR
RITNLAND TE LEIDEN.
Wijziging:
A Hillen's Sigaren- en Tabaksfabriek
(Filiaal). Stationsweg 49, Leiden. Uittredend
Beheerder van het Filiaal G. J. Straks, te
Leiden, Maarsmanssleeg 13 Opheffing Fili
aal Maarsmanssleeg 13. Leiden.
CABARETAVOND O.-O.-VER.
„D. V. V."
Zaterdagavond hield bovenstaande ver-
eenigin? een Cabaretavond in „den Burcht".
Dat deze avond, den traditie getrouw weer
voor elk wat wils" beloofde, bewees wel
de groote opkomst van jong en oud. Er wer
den enkele kleine tooneelstukjes en voor
drachten gegeven, welke goed in den smaak
vielen. De D. V. V. huiskapel onder leiding
van den heer A. van Thiel was behoorlijk op
dreef, zoodat de stemming in de zaal niets te
wenschen overliet.
De voorzitter 9loot dezen gezelligen avond
met nog een extra woord van dank aan het
strijkje voor het harde werken.
Een pleidooi voor een nieuw Stadhuis.
De „Rollandsche Revue" van heden be
val het volgende:
Wanneer men in het buitenland contact
krijgt met intellectueele middens, dan wordt
zoodra het bekend wordt dat men Hol
lander is de moderne architectuur het
onderwerp van het gesprek. Het prestige van
de Nederlandsche bouwkunst is buitenge
woon groot. Het aantal studies in tijdschrif
ten en monografiën in boekvorm met dit
rijk gevarieerd onderwerp in verband
staande, is ontelbaar en ze zijn er in alle
talen. Ik persoonlijk ken meer dan één
Franschman, meer dan één Belg. die als ter
bedevaart, naar Hilversum opgetrokken is,
om het Werk vaD Dudok, dat hem in repro
ductie bekend was, met eigen oogen te zien
en le1 bewonderen.
Berlage en De Bazel, De Clercq en Kra
mers. Dudok. Wils, Oud. Bijvoet-en-Duinker,
Staal. Wijdeveld, Buij9 e. a., hebben een
internationale vermaardheid. En vrijwel al
gemeen wordt de Nederlandsche architec
tuur als een der krachtigste, vruchtbaarste,
levendste elementen in het geestelijk leven
van deze wereld erkend.
Bovendien is het, van Nederlandsch
standpunt gezien, het edelste en het origi
neelste wal wij le geven hebben. Onze litte
ratuur. die zacht en kalm uitdooft, levert
wat onvertaalbare lyriek op; onze schilder
kunst, ondanks enkele talenten brengt geen
eigen noot, met iets sterk persoonlijks, noch
iets sterk nationaals; onze muziek bepaalt
zich tot heel weinig verborgen experimen
ten. Wij doen niet mede of zóó beschei
den! aan den bouw van een filmkunst;
wij doen welbeschouwd nergens aan mee.
Maar wij hebben onze Architectuur.
En wij hebben onze Architecten.
Waar ziet men, of zag men voordien, ooit
zulk een keurkorps van talenten, eindeloos
geschakeerd en toch door leidende beginse
len en idealen saamgebonden bijeen?
Variatie en homogeniteit; sterke persoon
lijkheid en niettemin besef van een socialen
opbouw; zoekersdrift, originaliteit en toch
een sterk verantwoordelijkheidsgevoel ten
opzichte van den samenhang van het gees
telijk en maatschappelijk leven.. Deze
opgeloste dualiteit is een der merkwaardig
ste verschijnselen onzer dagen en maakt dat
onze bouwkunst in het midden der Eurn-
peesche stroomingen een voorbeeld en een
rustpunt is.
Wat de vreemdelingen altijd zeer ver-
