70sle Jaargang
ZATERDAG 13 APRIL 1929
No. 21189
Officieele Kennisgeving.
STADSNIEUWS.
wijlen prof. v. d. vlugt
herdacht.
een gouden jubileum
de studie van prinses
tuliana.
plechtige uitreiking
zilveren medaille.
n. v. broodfabriek
„de zeeuw".
handelsregister van de
kamer van koophandel
en fabrieken voor
riïnland te leiden.
vrijzinnig christelijke
federatie.
maatschappit der
nederl. letterkunde.
de bioscopen.
9
Het voornaamste nieuws
van heden.
binnenland.
buitenland.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENT1EN:
30 Cts per regel Toor adeertentiên uil LeideD en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
alvertentiên 35 Cts per regel Kleine \dvertenti5n uitsluitend
bi) vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van Tirieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden f 2 35. per week
Builen Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 portokosten.
/0 IS
„0 18
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden:
Gezien het verzoek van:
a. H. Bosman om vergunning tot het op
richten van een bewaarplaats voor benzine
in het perceel Dolhuissteeg No. 8. kadastraal
bekend gemeente Leiden, Sectie H. No. 3112;
b. J. Mechelse om vergunning tot het
oprichten van een banketbakkerij in het
perceel Lage Rijndijk No. 74. kadastraal be
kend gemeente Leiden, Sectie K. No. 3964 en
3965.
c. de lirma Heydoman en van Ulden om
vergunning tot het oprichten van een koek
en banketbakkerij in het perceel Oude Vest
No. 179. kadastraal bekend gemeente Leiden,
Sectie H. No 3456;
d. de firma B. Th. Smit om verugnning tot
het oprichten van een instrumentenfabriek
in het perceel Hooge Rijndijk No. 42, kada
straal bekend Gemeente Leiden, Sectie H.
No. 3702.
Gelet op de artikelen 6 en 7 der Hinder
wet;
Geven kennis aan het publiek, dat ge
noemde verzoeken met de bijlagen op de
Secretarie dezer gemeente ter visie gelegd
zijn:
alsmede dat op Zaterdag, den 27en April
e.k. des voormiddags te half elf uren in het
perceel Breestraat 125 (Bureau van Ge1-
meentewerken), gelegenheid zal worden ge
geven om bezwaren tegen deze verzoeken in
ie brengen, terwijl zij er de aandacht op
vestigen, dat niet tol beroep gerechtigd zijn
zij, die niet overenkomstig art. 7 der Hinder
wet voor het gemeentebestuur of een zijnor
loden zijn verschenen, ten einde hun be
zwaren mondeling toe te lichten. 2004
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STR1JEN. Secretaris.
Leiden, 13 April 1929.
In het pas verschenen Maart-nummer
van „Le monde Nouveau" wijden èn de
redactie èn prof. R. Erich van Helsingfors
waardeerende woorden aan de nagedachte
nis van prof. W. van der Vlugt, wiens
levensbeeld in enkele bladzijden wordt ge
schetst.
De redactie huldigt den overledene rechts
geleerde voornamelijk als voortrekker voor
de rechten der kleine naties; professor
Erich herdenkt nog meer in het bijzonder
wat van der Vlugt voor Finland geweest is.
Naar wij vernemen zal H, K. II. Prinses
Juliana aanstaanden Dinsdag de colleges
aan de Universiteit hervatten.
Hedenmorgen om 11 uur werd op de
binnenplaats van de Doelenkazerne de zil
veren medaille voor 2L-jarigen trouwen
dienst uitgereikt aan den adjudant-onder
officier P. de Viet van het zesde regiment
veld-artillerie.
Het was een indrukwekkende plechtig
heid: de majoor-hoofdinstructeur Haitsma
Muiier spelde den jubilaris het ordeteeken
op de borst en hield vervolgens een korte
toespraak, waarin hij den jubilaris een
voorbeeld noemde van plichtsbetrachting en
trouw en hem als een zeldzaam voorbeeld
den manschappen voor oogen stelde. Hierna
werd onderofficier de Viet gelukgewenscht
door den bevel voerenden officier Drijfhout
van het Hooft, de verschillende batterij
commandanten en familieleden. Het nieuw
opgerichte onderofficieren muziekkorps VI
R.V.A. speelde de Lentezang" van Kessels.
Ten slotte defileerden de manschappen
voor den nieuw geridderde, omgeven door
de hoofdofficieren, onder de tonen van een i
frisch gespeelde marsch door het nieuwe
fanfarecorps. Hiermede was de plechtigheid
afgeloopen.
DE HEER L. JONGELEEN.
Heden herdacht onze stadgenoot Leen-
dert Jongeleen, den dag, waarop hij een
halve eeuw geleden in dienst trad van de
N.V. Vereenigde Touwfabrieken te Leider
dorp. De jubilaris werd met zijn gezin per
auto van huis gehaald en aan den ingang
der fabriek verwelkomd door het personeel,
dat hem en de zijnen naar een keurig ver
sierden hoek van de fabriek leidde.
Hier werd het eerst het woord gevoerd
door den heer ir. A. G. Bosman namens
de directie en het college van commissaris
sen, die erop wees, dat de jubilaris zich
een waardig opvolger heeft betoond van
zijn vader, met liefde voor zijn werk, waar
door de verstandhouding tot zijn superieuren
steeds van den meest aangenamen aard is
geweest.
Hoewel hij den wensch te kennen had
gegeven met pensioen te willen gaan,
hoopte spr., dat hij op dit besluit zou mo
gen terugkomen en nog ecnige jaren z n
werk zou blijven vervullen. Tenslotte bood
spr. hem een geldsbedrag onder couvert aari.
Nadat ook de directeur der N.V., de
heer W. Hoos den jubilaris had gelukge
wenscht, spelde de burgemeester van Lei
derdorp, de heer K. Brug hem de zilveren
medaille verbonden aan de Orde van
Ornaje-Nassau op de borst;
De heer J. W. Henny, bestuurslid van
het departement Leiden van dé Maatschsp-
pij van Nijverheid en Handel, overhandig
de hem met enkele woorden van geluk-
wensch het getuigschrift wegens 50-jarigen
trouwen dienst dier maatschappij.
Achtereenvolgens werd daarna nog het
woord gevoerd door. den bedrijfsleider, den
heer J. D. Schepers; den bureauchef, den
heer L. A. J. W. van Ham, die hem na
mens het kantoorpersoneel een theekast
aanbood; den heer W. van Waardhuizen,
die' hem nit naam van zijn collega-bazen
een gemakkelijke stoel overhandigde; den
heer J. Noppen, die hem namens het fa-
briekspersoneel een bloemstuk offreerde en
tenslotte door den heer C. van Assen, die
hem namens de ploeg, waarvan de jubilaris
baas is, een rieten serre ameublement aan
bood.
De heer Jongeleen dankte alle sprekers
voor hun waardeerende woorden en de
prachtige geschenken, waarna ververschin-
gen werden aangeboden.
In de gisteravond gehouden algemeene
vergadering der N.V. Broodfabriek „De
Zeeuw" alhier, werd na goedkeuring der
balans en winst- en verliesrekening het
dividend over 1928 vastgesteld op 7 pCL
(v. j. 6 pGl.)
Tot commissaris werd herbenoemd de heer
J. de Rooy alhier.
Wijziainq:
A- ^jan Damvan der Wijk Donkersteeg
it .5.- Leiden. Handel in Manufacturen.
Het filiaal te Haarlem. Groote Houtstraat 12,
is hoofdzetel gewordpn. waardoor de zaak tt
Lejden, Donkprsteeg 1315 filiaal is gewor
:n Vestiging Filiaal: Kalverstraat 119, Am
sterdam.
In de plaats van Mr. J. Best, die voor
zn functie van secretaris in het mode-
ramen der Vrijzinnig Christelijke Federatie
le Leiden, wegens vertrek naar Almelo
heeft moeten bedanken is voor de vervul
ling van deze vacature aangezocht, de
heer J. Broeze. Dp heer Broeze heeft zich
bereid verklaard de functie, waar te ne
men. Overeenkomstig art 10 van het re
glement der V C F zal de definitieve ver
kiezing voor deze bestuursplaats moeten
geschieden in de eerstvolgende vergadering
van afgevaardigden.
Art. 1 en 2 dezer Federatie van Vrijzin
nigen. welke vorig jaar is opgericht en
waarbij een achttiental Vrijzinnige kerk
genootschappen en groepen zijn toegetreden,
luiden:
Er bestaat te Leiden een Federatie van
Vrijzinnig-Protestanlsche Kerkgenootschap
pen. Vereenigingen en Groepen, kortweg
genoemd- De Vrijzinnig Christelijke Fede
ratie. Deze Federatie stelt zich ten doel*
De samenwerking le bevorderen tusschen
de Kerkgenootschappen. Vereenigingen en
Groepen, waaruit zij is samengesteld.
Het moderamen wordt thans gevormd
door Dr K. H. Boersema: .1. Broeze. le
Secretaris (wnd.> Stadhouderslaan 35. Lei
den; Prof Dr H. T. de Graaf; P. J C.
Maars, Penningm.. Rpgentessdaan 67.
Oegstgeest. H. de Nie, 2e Seer A. Riedel,
Voorz.; W. Verkade; J. M. Vos, 2e voorz.
Lering van mevrouw
Annie van WapeningenSalomons.
Gisteravond hield in de maandelijksche
vergadering van de Maatschappij der Ned.
Letterkunde in het Nutsgebouw alhier me
vrouw Annie van WageningenSalomons
uit Utrecht een voordracht over: „Liederen
van Isoude" van P. C. Boutens.
Spr. vraagt er aandacht voor dat Vondel
een der zeldzame dichter» i9 die de huwe
lijksliefde heeft bezongen. „Geen liefde komt
Gods liefde nader, noch is zoo groot". De
meerderheid der letterkundige kunstenaars
evenwel verheerlijkt een liefde, die buiten
bet huwelijk om gaat en die zich niet he-
kommert om de door moraal of maatschappij
getrokken grenzen. De voorbeelden liggen
in alle schakeeringen voor het grijpen. Naast
Concourt's „Fille Eliza" en Dumas' „Dame
aux Camelias", staan Tolstoi's „Anna Kare-
nine". Goethe'» „Gretchen" en „Klarenen"
of „Irene" uit Galsworthy's „Forsyte Saga".
In onze eigene letterkunde denkt men on
middellijk aan „Geertje" van De' Meester,
maar heeft Robbers zjjn „Helene Servae9"
niet even onmaatschappelijk geteekend? En
is „Een vrouw als zij" van EÜ9. Zernicke,
niet in dubbele beteekeni9 „uit het teven?"
De letterkunde van de Middeleeuwen geeft
eenzelfde beeld te zien. Duizenden nonnen
hebben hun vroom leven in blanke zuiver
heid zien voorbijgaan: niemand kent nog
hun namen Doch de eens die de wereld koos
en uit het klooster naar een zondig leven
vluchtte dat is de veel bezongen Bea-
trys. En niemand schijnt zich de vraag te
stellen, tot welk een top van heiligheid deze
had kunnen stijgen, indien zij met al haar
gaven en al haar gc-nade eens trouw aan
hare beloften wa9 gebleven. Zoo ook met de
vrouwen der wereld: de namen der vele
middeleeuw9che vrouwen, die haar man ten
steun waren, noemt niemand meer, maar
de Koningin die den goeden koning Marcus
bedroog is geworden tot de incarnatie der
liefde: Isolde.
Is dit merkwaardig verschijnsel te ver
klaren uit het blijkbaar reeds sinds Plato
vaststaand anti-sociaal, in ieder geval on
maatschappelijk karakter van de kunste
naars? Is het een uitbteldem van eigen
natuur of een verheerlijking van wat daar
mede overeen9temd? Is het wellicht ridder
lijkheid om haar te beschermen, die de
wereld verguistl Of is het een artistiek wer
ken met contrasten om uit het smadelijk
bedrog van eiken dag, uit kleine minder
waardigheid van een list tenslotte toch een
zuivere en groote liefde te doen opstijgen?
Hel boek van Bèdier, een kostbaar vreux-
neuf van groote charme brengt een lezer
onwillekeurig tot het pijnlijk besef hoe
weinig de groote liefde past bij de vinding
rijk uitgedachte sluipwegen der gelieven
Maar in de liederen van Bouten» toont zich
hel groote voorrecht van den dichter- Bou
tens heefl zich met geen der details van de
legende over Trislan en Isoude bezig ge
houden en hij heeft de geschiedenis, van alle
lijdelijkheid ontdaan en haar teruggebracht
tot de eeuwige kern. Bij hem zijn geen
trucs en geen verraders: hier is legende
psychologisch verdiept en de eenige factor
die de liefde van Tristan en Isoude in den
weg 9taats. is de innerlijke zekerheid bij
beiden, dat geluk niet iets is, dat genomen
of gestolen kan worden, doch integendeel
iets dal slechts geschonken wordt aan
zuivere harten.
Na deze uiteenzetting, waar met groote
aandacht naar werd geluisterd las spr. een
aantal liederen van Boutens voor. bij een
enkel vers er op wijzende, hoe dicht de taal
van Bouten's verzen aan Halewycn nabij
komt en hoe natuurlijk dat ook is. omdat
wanneer lyriek een zekerp intensiteit be
reikt. de scheiding van de eeuwen wegvalt
De voorzitter bracht aan het slot der ver
gadering de spr hartelijk dank voor de wijze
waarop zij haar onderwerp had behandeld
en de aanwezigen geboeid.
De directie van het Trianon-Theater heeft
ook ditmaal de groote moeilijkheid om elke
week iets goed9 te brengen, op gelukkige
wijze opgelost.
Vooral de tweede hooTdfilm „Madame de
Pompadour" welke na de pauze draait, ver
dient aller belangstelling. De geschiedenis
van het onaanzienlijke Parijsche meisje,
dat door toedoen van haar eerzuchtige
moeder aan het Fransche hof geplaatst
wordt en al spoedig voorbeschikt blijkt om
in de historie van het Fransche volk zulk
een groote rol te spelen als gevolg van haar
machtigen invloed op den spilzieken Ko
ning Lodewijk XV. mogen wij voldoende
bekend veronderstellen dan dat wij daar
over hier zouden behoeven uit te weiden.
Het weelderige aan het hof, de voort
durende intrigues in de hoogste kringen en
niet in de laatste plaats het uitnemend spel
van Madame Pompadour (Dorothy Gish) en
Antonio Moreno (Louis XV) maken dit
historische tafereel zij het dan ook met
de noodige romantiek gekruid tot een
lust voor de oogen van deh waren bioscoop-
liefhebber.
Op de planken bezorgt Pietro Sonore het
publiek cenigo kostelijke oogenblikken door
zijn virtuositeit te demonslreeren op een
groot aantal muziekinstrumenten vanaf het
ouderwetsche harmonium tot de xylophoon
en de zingende zaak toe. De toeschouwers
werden niet moe dezen goochelenden mu
sicus toe te juichen
's Werelds grootste karakterspeler Lon
Chaney als „De man zonder armen" zorgt j
voor do pauze voor een flinke dosis sen-
satie. Op onovertrefbare wijze beeldt hij 1
den armen mismaakte uit, die in zijn lief- j
de teleurgesteld, voor niets meer terug- I
deinst om zijn doel te hereiken. Maar het
kwaad wreekt zich zelve en wanneer hij
zijn medeminnaar door de paarden om het
loven wil doen brengen is h het zelf, die
onder de paardenhoeven ten slachtoffer van
zijn misdaddigen opzet valt.
Het Journaal en een geestig teekonfilmpje
compleleeren het goede programma.
et Casino-theater brengt nog eens
de veel omstreden Polemkin-iilm, voorbeeld
der Russische filmtechniek zonder veel ro
mantiek. Wjj behoeven daarop niet meer
terug te komen.
Het voorprogramma beslaat uit het Nieuws,
een reisje vam Hannover langs de Leinct naar
Cassel, een klucht „De man die de klappen
krijgt" en een komische sensationeele film
;>,De drie dieven", die laat zien hoe men in
inbrekerskringen ook nog standen heeft en
loont hoe het een gentleman-inbreker, een
bankdirecteur a A intre'.re: enh oe het een los
werkman als inbreker vergaat. Goed ge
sp eela doet ook deze film het wel.
Ci ty-theater heeft de film „De Wolga-
Ecoiman" voor deze week nog gepro.ongeerd,
aangezien het in de afgeioopen week veel
bezoek heoft gehad en verscheiden moest
teleurstellen wegens plaatsgebrek. Wie de
film nog^ niet zag, ga dit deze week doen.
Het brjprogramma bestaat uit interessante
opnamen op visscherij-gebied en een dolle
klucht getiteld „Vischcol'ege".
j In het Luxor-t heater gaat als
hoofdfilm Tolstoi's „Opstanding." Nie
mand, die deze film gezien heeft, zal nog
durven beweren, dat de cinematografie
geen kunst kan schenken! Stil gaat men
na afloop naar huis, met het prachtige
beeld vaD die zwarte schare dwangarbei
ders door de witte sneeuw, weg naar de
kwikzilvermijnen in Siberië, als laatste
indrukwekkende herinnering levend voor
oogen
Maslova schrijdt zegevierend door die
groep verwilderden, hoogop en lachend
om het geluk dat de liefc'e der zelfopoffe
ring schenkt, haar schrikkelijk noodlot te
gemoet.
Zoo biedt deze prachtig menscheliikc
film, waarin de bitter-wrange lijdenstra
giek van Maslova getèekend is, naast de
geestelijke opstanding van den vrouwenver
leider Prins Dimitn, nog tal van onuit-
wischbaTe momenten. Allereerst: Maslova,
met haar diep sprekende, wonder vreemde
fonkelende briljantenoogen starend vol
stralende hoop in die van Dimitn tijdens
dat zonnige voorspel, doordrenkt van de
onschuld en bliiheid der jeugd, waarin
slechts de feeks Tante Sophia rondwaart
als de onheilspellende voorbode van het
naderend levensonhcil. Dan: Maslova,
haar doode kind wiegend, overmand door
aan waanzin grenzende smart, of diezelfde
vrouw na zeven snijdende ellendejaren als
vergane, verdronken en verbitterde vrouw
voor het gerecht. Of het erootsche oogeu-
blik, waarin zij eindelijk pas in de ge
vangenis den man. die haar bet oneeluk
bracht, herkent: een schok, een slechts
even heftig opflikkeren van dat eerste le
^ensgeluk getoond door korte, nerveus
vreemde mondtrekkingen en smartelijk
smachtend vingerenspel
7.ie: D^'ores del Rio is in deze film
grootsch als nooit te voren; zij biedt een
Christiaan Hnygens op zijn 300sten ge
boortedag in de Leidsche Universiteit her
dacht (de Blad.)
Es Begrooting van Arbeid aangenomen
door de Eerste Kamer. (Uit het Parlement,
3e Blad.)
De radio-conferentie te Praag heeft de
golflengte voor Nederland vastgesteld.
(Binnenland, 2e B!ad.)
Moordaanslag te Amsterdam; een vrouw
ernstig gewond. (Gemengd, 2e Blad.)
Tilden en Hnnter nomen deel aan de
intern, tenniskampioenschappen te Noord-
wijk. (Sport, le Blad.)
De nota van graai Bernstorfl inzake ont
wapening. (Buitenland, 1ste Blad.)
Een nienw politie-schandaal in Engeland.
(Buitenland, l9te Blad.)
De heer J. Bruininkx won gisteren het
vrije biljartkampioenschap van Leiden.
Men zie het verslag elders in dit Blad,
veelheid van tegendeelen in één: Kind
vrouw, reine moeder, willoos gebroken
mensch, beestige duivelin en tenslotte weer
halve heilige
Slechts hoofdgrepen uit Tolstoi's praoh-
tig boek schenkt deze film. maar zij zijn
hierin tot een kimstbouquet van ongemee-
□e pracht tesaamgeweven en we zouden
j kolommen kunnen wijden aan de beschij-
l ving van al die meesterlijke détails. Rod
j la Rocque is hier ook een kunstenaar: men
j moet hem zien, eerst als de triompheerende
J vrouwenmaniak, na de innerlijk-geestelijke
revolutie zweeft rond hem het aureool van
de waarachtige menschenliefde. Daartus-
schendoor die baardige Rus: de wijsgeer,
I symbool van Tolstoi's diep rcligieuse le-
vensohilosophie.
E°n film, zooals wij er waarliik slechts
I zelden een zagen! Een avond, die het ge-
moed verrijkt en waarvoor een ieder dank-
I baar moet zün, hem te mogen meemaken.
.Tamuipr sleehts, dat het dikwüls noe pri
mitieve bioscooppubliek nog op de mppst
ongemotiveerde oogenblikken lacht of 'a-
waai maakt Dat maakt iemand opsrandig
in anderen zin en moest verboden worden t
GENOOT-CH a p
„kennis is macht".
Het Genootschap Kennis is Macht" zal
zijn algemeene ledenvergadering houden op
Donderdag 18 Anril as 's avond® 8 uur in
het hotel Central". Behalve de iaarver-
slagen van den secretaris en den direrteur
en een finaneiepl ver«lng van den penning-
moester. zidlen ook een aantal benoemin
gen aan de orde komen en zal de contri
butie voor het iaar 1929 moetpn worden
vastgesteld, terwijl er ten sjntte een voorstel
van het bestuur zal wordpn behandeld be
treffende het organiseeren van lezingen.
