A
'Qtumm
BOUWKUNSTIG SCHOON.
RADIO-PROGRAMMA.
Hoe nieuwe Haren
ontstaan.
taurant donkere bezoekers den toegang ont
zegde en bet heeft me altijd pijnlijk ge
troffen. De nuchtere gevolgen vallen ech
ter niet te ontkennen; wanneer een neger
of negerin werd toegelaten, hoe correct
vaD uiterlijk en gedrag ook, dan zouden
fijn rasgenooten binnen geen tijd volgen en
weg bleven de blr.nken! Hetzelfde proces
heeft zich voorgedaan in een groot New-
Yorkscb stadsdeel, Harlem geheeten, dat
oorspronkelijk Hollandsch was, toen lersch
en ten laatste Italiaansch, want de nei
ging om met landgenooten samen te wo
nen is een eigenschap van vele nationa
liteiten in Amerika. Tegen den oorlog kwa
men vele huizen in Harlem leeg te staan
en uit West-lndiö en het Zuiden kwamen
groote massa's negers noordwaarts, die in
New-York woninggebrek vonden. Eenige
vooraanstaande kleurlingen kochten een
paar huurkazernes in Harlem en bevolkten
die met hun rasgenooten en waar tich één
neger vertoonde, verhuisden honderd blan
ken. Zoodat Harlem op het oogenblik een
zwarte stad is van driehonderd duizend
zie'en en steeds aangroeiend met zwarte
politie, rechte:**, dominees enz.
Natuurlijk ga.it de scheidingslijn nog
veel dieper in zu ke gevallen aU de volsla
gen onmogelijkheid voot een neger om lei
ding of gezag te hebben over blanken als
officier, rechter onderwijzer e.d., terwijl
bet omgekeerde natuurlijk wel plaats beeft.
Eveneens is het onbillijk, dat de negers
niet op goede plaatsen in theaters en res
taurarits van de binnenstad mogen zitten,
hoogstens op de bovengaleriien, terwijl om
gekeerd de blanken zich wel in Karlcra
komen nmuseeren. Den laatsten tijd heb
ben zich gevallen voorgedaan, dat de Har-
lemmers in sommige gelegenheden dezelfde
maatregelen tegen blanken tToffen, waar
van deze niet weinig op huD neus kekeft.
Men moet echter bedenken, dat in de laat-
Bfce vijftien jaar het Deger element een be
langrijken stap naar voren heeft gedaan,
in den zin van stoffelijke en geestelijke
verrijking. George was oorspronkelijk keil-
lier, chauffeur, witkiel of, zooals de Ameri
kanen zeggen, roodpet, liftjongen en ver
der bracht hij het niet. De oorlog is hier
alweer een factor geweest, die de neger*
vooruit hieip, omdat er handen tekort kwa
men en werk met goud betaald werd. Het
ging den negers goed, zij kochten huizen,
grond, namen kerken van de blanken over
en vormden een maatschappij op zichzelf.
Van den tijd van Booker Washington at
zijn de negers begonnen zich te ontwikke
len en de moderne tijd, waarin zoo de na
druk wordt gelegd op leeren en een goeae
positie bemachtigen, heeft dit doen toene
men, zoodat er tal van eminente donkere
geleerden, zakenlui en artisten meewerken
in het belang van het land. Het jonge ge
slacht van heden, dat de universiteit gaat
bezoeken of al bezoekt, is nog meer van
dit alles doordrongen dan het vorige en
de gevolgen van deze ontwikkeling zullen
velp zijn, waarvan sommige ernstig, indien
de houding der blanken zich niet wijzigt.
Een jonge neger, wiens grootouders nog
slaven waren, maar die professor is ge
worden en financieel in zeer goeden doen,
moet zich bij een nachtelijke treinreis be
helpen met een zitbank, inplaat* van een
bed in een Pullmann-slaapuagen te kunneu
nemen. De eenige neger, die de Pullmann-
s'aapwagcns en restauratierijtuigen be
treedt, is een van de bedienden, omdat
deze luxueuse wijze van vervoer alleen j
voor blanken openstaat, die het bekostigen
kunnen. Alaar een gegoede negerfamilie
moet overdag reizen of ergens 's avond*
uitstappen om in een (neger)hotel te over
nachten. Tot nu toe hebben de werkelijk
donkergekleurden zich bij dat alles, zij het
innerlijk gekw etst, neer gelegd, maar het
lastige element werd vertegenwoordigd
door de z.g. halfbloeden, wier aantal mo
gelijk nog grooter is dan men zou vermoe
den. De rasvermenging is zoover doorge
gaan, dat het soms heel moeilijk is te ge-
looven. dat iemand negerbloed in de ade
ren heeft. Id de meeste gevallen 6luiten
deze halfbloeden zich bij h'et zwarte ras
aan, dat ben duldt, terwijl het blanke hen
negeert bij bet minste vermoeden. Als be
wijs van dit probleem geldt het aantal boe
ken in het laatste jaar van blanke en zwar
te schrijvers, zooals Nigger Heaven van
Carl van Vechten, Home to Harlem, Dark
Princess, Quicksand, Black April en meer
deren, die beide vraagstukken, blanke su
perioriteit en de positie der halfbloeden,
behandelen
in groote trekken kan men aangeven wat
volkeren en rassen hebben bijgedragen tofc
den huldigen vorm van het Amerikaansche
leven. Terwijl Polen en Italianen altijd
werkzaam zijn geweest in kolenmijnen, aan-
leg van spoorbanen en Duitschers bij voor
keur brouwerijen en hotels hadden vóór
d© drooglegging .nat turlijk, zie het ont
staan van Milwaukee is het New-York-
sche politiecorps voor het grootste deel
lersch. Door de immigratiewetten, die de
landverhuizers met mondjesmaat toelaten
eD huwelijksvermenging, is er veel aan ver
anderd, teiwijl het jonge geslacht, dat le
taal der ouders n;et eens meer spreekt,
pijn eigen weg in beroepskeuze gaat. De
negers zijn vanouds manus-van-allea ge
weest, kinderlijk, bugeloovig, afkeerig zich
in het zweet te werken, tevreden met net
genoeg voor eten en klecren. Maar drie
dingen hebben zij Amerika gegeven: hun
kookkunst, humor en muziek. Vooral de
zuidelijke neger, uit Mississippi, Virginia,
Carolina en zijn vrouw niet te vergeten, is
een geboren kok De stad New-Orleans,
waar Fransch en negerdialect meer ge
hoord worden dan Engclsch, is het parad'js
van smulpartijen, want wat eeD neger met
een kip of visch kan doen, greDSt aan het
wonderbaarlijke. Heele rijen gerechten en
schotels, waarvan men in Holland nooit ge
hoord heeft en die hier in het noorden zoo'n
beetje nagedaan worden, zijn daar dage-
lijksrh menu; als bijkomstigheid is de
neger ook een uitnemende huisknecht en
butler, iets waar.o tiij alleen door een Ja
panner geëvenaard wordt.
Onze gezamenlijke voon-aad anecdotes
pver schoonmoeders, professoren en Jantje
op school weegft niet op tegen dien van
Hastus, die in dialect gewoonlijk oer-gees-
tig zijn. De plantage negers tijdens en na
hun slavernij waren diep godsdienstig, dat
zij uitdrukten in gezamenlijk vierstemmig
zingen van ÜedereD met kinderlijk eenvou-
digen tekst Maar de melodie stamde nog
van AfrikaanscheD bodem en deze geeste
lijke liederen, die eeD kwarteeuw geleden
nog onbekend waren, zijn nu bezig geheel
Amerika en middels gramofoon en radio d«
heele wereld te veroveren. Meer nog dan
bun godsdienstige muziek nam hun dans
muziek een hooge vlucht, die tegenwoordig
iedereen waardeert of verafschuwt; Jazz
en de Blues. De blanken, onder wie New-
Yorksch* componisten en musici van naam,
verklaren met merkbare voldoening, dat
Jazz typisch Amerikaansche muziek is cn
ongetwijfeld heeft de ontwikkeling van Jazz
via de bands van Paul Whiteman of Vin
cent Lopez in Amerika plaats gehad. Maar
de bakermat van Jazz was in Dahomey cn
de Congo langs do Afrikaansche Ivoorkust.
En geen band vaD Duitsche Italiaansche-
Joodsche- en Fransche.Amerikanen wint het
van een orkest kleurlingen, evenmin als een
blanke tap dancer het in rbythme en origi
naliteit wint van een kleinen Harlemmer,
wien het in het bloed zit.
De donkere bevolking van Amerika kan
op het oogenblik een keur van eerste-ranga
artisten aanwijzen, die zelfs in Europa be
roemd worden. En hiermee bedoel ik niet
den boxer Jack Johnson van twintig jaar
her of de veel besproken Josephine Baker.
De tenor Roland Hayes, die ook in Lon
den, Berlijn en Parijs met g-root succes op
trad in een repertoire van een half dozijn
talen, trekt hier even stampvolle zalen als
de uitnemende acteur Paul Robeson, die
een superieur dramatisch talent heeft. La
overleden vaudeville acteur Bert William*
heeft een waardigen opvolger gevonden m
Lew Leslie, schrijvers en dichters als Du
Bois, Paul Laurence Dunbar, Claude Mo
Kay en vele anderen zien hun ster rijzen
de. Banken, maatschappijen en onroerend
bezit, warenhuizen zijn al tot in de mif-
üoenen waarde in handen van negers, on
der wie zich evenzoo een upper ten is
gaan vormen, als in de blanke wereld. Toen
Ronald Hayes de vorige week een liederen-
avond gaf in Carnegie-Hall, waar Mengel
berg altijd dirigeert en zulke internatio
nale beroemdheden als Paderewski, Li
man, Casals optreden, was de aanblik van
de zaal zeer koffiekleurig, maar avondtoi
letten en rok werden even correct gedra
gen als de bezitters zich gedroegen en zeer
zeker kon ik dien avond constateeren, dat
onze blanke broeders wat van hun bruine
konden leeren wat bptreft hoffelijkheid en
bescheiden optreden. Dan doe ik maar ver
der het zwijgen over den zin nanr praal en
pracht of kakelbonte kleuren, die de dames
aan den dag legden, want in dat opzicht
bleek de oude Congo smaak nog te hocr-
schen. Net als in het Zionisme heerseht
er een kleine 6trooming, die den terugkeer
der negers naar hun land van oorsprong
wenseht: een heeft zich als president van
alle Afrikaansche afstammelingen opgewor
pen, maar ongelukkigerwijs zit hij nu voor
oplichterij achter de tralies.
RECLAME.
Ge klaagt over lang uitblijven Uwer
ter reparatie gegeven schoeisel. Wij
begrijpen Uwe ontstemming.
Er li iser nol aan tegemoet te komen I
„De Centrale", Haarl.str. 74, Leiden
1331
DE MAREKERK.
II.
Ieder keüt natuurlijk het verhaaltje: ,,De
Friescbe Bouwmeester" uit ,,Onze Voor
ouders" van Van Lennep. En wie 't o?et
kent, moet het nog maar eens lezen. En
dan moet men vooral de aanteekeningen
niet overslaan. Het verhaaltje zelf heeft
niet zoo heel veel om het lijf. Het gaat
on« het volgende:
Bij het graafwerk voor de fondamenten
voor de Mariakerk te Utrecht, is men op
een plaats gestuit, waar eeD wel is, die
roet geen mogelijkheid is te stoppen. Alle
moeite is vergeefs. Bij de vruchtelooze
pogingen, om de wel te stoppen, staan een
oude bouwmeester en zijn zoon, leden van
de secte der Kaldceërs, die de vakgeheimen
der bouwkunst kennen, toe te kijken met
spot. Zij weten wel raad, maar hun ge
heim is niet het hunne, maar dat der En-
g*!sche bouwloge Door vrouwenlist weet
Zweder van Mpntfoort, de bisschop, ten
slotte achter het geheim te komen. De eest
van het verhaaltje spaar ik u. Men moest
de wel stoppen met ossenhuiden.
In 't algemeen scheen men iD de Middel
eeuwen, wanneer er een kerk moest wor
den gebouwd, zoo diep te graven, dat men
aan een vastere aardlaag kwam. Deze werd
dan bedekt met een laag ossenhuiden «u
daarna begon men pas met het metsel
werk voor de grondslagen. Graafwerk aan
den voet der Hooglandsche Kerk bij den
aanleg van den kelder voor de centraie
verwarming heeft wel geleerd, hoe de voet
der steunbperen steeds breeder uitloopt en
tot het eigenlijke steunpunt van het fonda
ment was men nog Diet toegekomen. In de
Middeleeuwen scheen de heitechniek niet
worden toegepast.
Wel verte't Van Mieris ons. dat toen »n
1330 de Vrouwenkerk werd gesticht, de bo
dem niet vast gpnoeg was en dat men toen
de boomen uit den hof van het St. Catho-
rina Casthuis rooide en deze ter verster
king der fondamenten in den grond sloeg.
De boomen in den hof van het St. Catha-
rina Casthuis zullen wel geen masthoomeL
zijn geweest, maar gewone loofboomen cn
het is niet onwaarschijnlijk dat men uiet.
heeft geheid, maar de stammen bij wijzo
van biels Daast en over elkaar heeft ver-
bondeu.
We kunnen gerust vaststellen, dat do
heitechniek eerst goed werd toegepust toen
het scheepvaartverkeer naar Noord-Europu
zich goed begon te ontwikkelen, imiueis
het materiaal moest van elders worden aan
gevoerd, In de 17de eeuw was evenwel het
heien reed* algemeen in zwang, waardoor
geweldig vee) steenmnteriaal werd be
spaard. Bij den bouw der Marekerk werd
in 1639 de eerste paal in den grond.gesia-
gen en in het geheel werden er 4000 ver
bruikt. Men schijnt in den beginne nog
niet overtuigd te zijn geweest, of deze paal-
fundeering wel zoo geheel deugdelijk wa9.
Het heiwerk werd ten minste voortdurend
gecontroleerd en dan moest op last van
Burgemeesteren het aantal personen aan
het blok weer worden vermeerderd. Daarna
begon men pas aan het eigenlijke fonda-
ment, dat natuurlijk heel zwaar moest zijn
omdat het een geweldige massa kreeg tc
%or9chen.
Op 27 September 1639 werd de eerst*
•teen gelegd door het vierjarig zoontje van
burgemeester Paets en in 1648 werd de
groote klok in den toren gehangen. Bijna
tien jaren had de bouw geduurd.
De geheele bouw is zoonis men weet,
geconstrueerd in regelmatige achthoeken.
Dat begint al bij den onderbouw, die een
middellijn heeft van ongeveer dertig M.
dat zet zich voort in den „trommel" met
een middellijn van 17 M.verder in dc
schelpen van den eigenlijken koepel, en
het plan van het tc tentje met zijn afdek
king, tot het beëindigd wordt in den rijn
appel die alleen al vier M. hoog is.
Zooals men weet wordt deze bekroond
door de gekruiste sleutels en daarboven de
Faam, als windwijzer, die met het keeren
der winden den roem der oude Sleutelstad
naar alle zijden verkondigt. De Renaissan
ce hield evenals de Gothiek, zij het dar»
op andere wijze van symboliek.
We zien langs den benedenbouw zwnro
contreforten rechtstandig omhoog rijzen.
Deze worden aan den top heel eenvoudig
afgedekt. Achter dien top rijzen ze met
fraaie buiging segmentvormig omhoog, ten-
einde den „trommel" van den koepel ge
deeltelijk te steunen, vooral om den bui-
tenwaartschen druk op te vangen. De ver
ticale druk van een en ander rust binnen
in de kerk op acht zware kolommen Deze
zijn boven den omgang rond de pi'aren,
door gemetselde bogen in verband ge
bracht met de contreforten. De constructie,
welke dient om den koepel te steunen .s
duo samengesteld: maar dat zien we
niet. In de kerk zien we ik moet even
op de interieurbespreking vooruitloopen
een klassieke kioonlijst boven de kolommen
en het s c h ij n t, alsof de bovenbouw daar
op rusv.
Dit is weer een van die eigenaardighe
den der Renaissance, die ons aanleiding
geeft tot een paar opmerkingen. Bij de
Gothiek liet de bouwmeester steeds zoover
mogelijk zien, hoe de constructie in elkaar
zat, hoe de dragende krachten functioneer
den. Bij de Gothiek was het technisch pro.
bleem tevens aesthetisch probleem. Een
zuiver Gothische kerk lag <>rn zoo te zeg
gen, open aJs een bloem. Wij hebben ge
tracht op dit principe steeds den nadruk
te leggen Men behoeft geen bouwkundige
te zijn, on. het uitbloeien der Gothische
grondgedachte tot in het fijnste ornamen
tiek te kunnen nagaan. De constructie van
alles ligt open en is in zich zelf Gothische
schoonheidsfactor. De Renaissance vat. de
zaken anders op. Zeer zeker is voor haar
het constructieve probleem ook schoon-
heidsprobleem, maar omdat wanden en
vlakken hun afsluitende werking hadden
hernomen, verbergt zij meermalen de
eigenlijke constructie die in bepaalde ge
vallen voor haar geen s^hoonheidselement
was. Dat geschiedde al bij den eersten
triumf der Renaissance, toen Brunellescho
in 1420 beeon op den Gothiseheii onder
bouw van den Dom te Florence zijn gewel
digen koepel van 42 M. doorsnede te plaat
sen. De eigenlijke constructie van die
immens gewrocht is voor het oog verbor
gen. En toch laat bet niet na, zijn schoon
heidswerkine uit te oefenen.
Bij de Marekerk, zij moge dan Diet die
reusachtige afmetingen bezitten, is het
eveneens. De zware gemetselde bogen,
welke pilaren en buitenste steunbeeren ver
binden, om gezamenlijk den koepel te dra
pen. zijn verborgen achter de plafondzol-
deririg van den omgang en een klas
sieke kroonlijst wekt de illusie van te tor-
schen. Eveneens is het eitrenlijke samen
stel van den koepel verborgen achter de
binnenbekoepeline. De koepel is een dub-
belkoepel. geconstrueerd uit geweldig zware
houten balken. Men ziet aan de buitenzede
de «cht met leien gedekte koenelschel-
nen en daartusechen de gemetselde rib
ben met lood bekleed, die de schelpen
steunen en samen den klokkentoren dra
gen. En van Kinnen ziet men den vrij vlak
afeedekten binnenkoepel. Ten slotte ver
melden nog, dat rondom den koepel een
geweldig zwaren nzerep band is aange
bracht. welke verhindert, dat de geheel*
constructie uiteenspringt.
RECLAME.
8ij teetyifsfeirinq en verkoudheid
PASTILLES fri^
au epoinehlft.s cn ononisren
1312
VOOR ZONDAG 7 APRIL.
Hilversum, 1071 M. 920-10.10: VARA
Voordracht. 10.10—10.30: VARA Veilig
heidspraatje 10.30- VPRO. Dienst in de
Remonstranlsche kerk Haarlem. 12 00
12.30 Bndgeles. 12 30—2.00: Concert
door het AVRO-Trio. 2.002.30: Tooneel-
halfuurlje. 2.S04.00: Aansluiting van
hel Concertgebouw te Amsterdam. Orkest
onder leiding van Willem Mengelberg, llona
Durigo, alt. Kon. Mannenzangvereeniging
Apollo". -4.004.30: Lezing over hok
kampeeren door Dr. G. Brouwer Opgeluis
terd met koorzang. -4305.00: Gramo-
foorimuziek en wedstrijduitslagep 5 00
6.00: VARA. Kinderuurtje. 6.007.30:
VARA. Concert door het versterkte orkest.
7.30800: Gramoroorimuziek. 8.00.
Persberichten. 8 159.15: Oratorium-
fragmenten J. v. Yzer-Vincent, sopraan. M.
riooyer, tenor. Versterkt omroep-orkest.
0.15930: Causerie door Louis Schmidt.
Bizet. 0.8010.45: Carmen-fragmenten.
Versterkt omroep-orkest en solisten. 10.45
11.30: Gramofoonmuziek.
Huizen, 339 8 M. Na 6 uur 1852 M.
8 309 30: KRO. Morgenwijding door D. v.
d. Sterren: Opdat allen een zijn. 9 50:
NCRV. Dienst in de Ger. Kerk te Amsterdam
Voorganger: Ds. D. Sikkel. 1.30—2.00:
KRO. Spreker: W. Nieuwenhuis: Een af
scheid. 2.002.30: KRO. Boekbespreking
door W Nieuwenhuis. 12 301.30: Con
cert door hel KRO.-Trio. 2.304.00: Con
eert Bach aria's en Trio's van onbekend*
componisten 4.005.00: KRO. Ziekenlof
5.50: NCRV. Dienst in de Ev. Luth Kerk
te Rotterdam. Voorganger: Ds. J. W. Bras9.
Koorzang. 7.30—3.00: KRO. Voordracht
over Dante's Vita Nuova. 8.00: Voetbal
uitslagen (Kath. Fed.) 8.03: Praatjes voor
de luisteraars door den KRO-voorzitter.
8 05: Intenties van het Apostolaat des Ge-
beds (KRQ.) 8.15KRO. Concert. Orkest
en koor. 10.45: Epiloog. Koorzang.
9.30: Nieuwsberichten.
Baveutry, 1562 M. 3.50: Concert, bt»
militaire kapel. D. Bennett, sopraan. J.
Thorne, bariton. 5.35: Missionaire cau
serie. 5.50: Vertellingen uit het uude 'tes
tament. 6.050.35: Bach's kerkcantate.
K Winter. 9opraan. J. Armstrong, tenor. R.
Mailland, bariton. Orkest. 8.20: Bijeen
komst van het leger des Ileils. Band en koor.
9.05: Liefdadigheidsoproep. 910:
Nieuwsberichten. 9.25: Concert van oude
Muziek. E. Suddahv. sopraan M. Frank,
viola da gamba. A. Ehlers, cembalo. 10.50
Epiloog.
Parijn „Radio-Paris", 174-4 M. 12.20*
Morgenwijding. Muziek en preek. 1.05
2.10: Dansmuziek. 4 505.50: Gramo
foonmuziek. 7.057.50: Gramofoonmu
ziek. 8.05: Pe poppenkast. 8 5011 10:
Solistenconcert. Orkest onder leiding van M.
Andre.
Lancenberp, 462 M. 8.259.20- Kath.
Morgenwijding. 11.1011.50: Hockey
wedstrijd. 12.201.50- Orkesteoncert.
3.505.20 Orkestconcert 7 20: ..Der
Zarewitsch", operette in 3 aclen van Lehar.
Daarna tot 1120: Dansmuz-ek.
Zeenon, 1649 M. 8.15: Klokkenspel.
8 20: Morgenwijding en klokgelui 10.50:
Koorconcert 12.35320: Lezingen.
3.505.20: Concert. 5.20—7.20: Lezin
gen. 7.20: Concert. 8.20: Vocaal- en
instrumentaal concert. 850: Mandoline-
en guilaareoncert. Persberichten en lot 11.50
Dansmuziek.
Hamburg. 395 M. 8 35: Morgenwijding
11.10: Orkestconcert 12.25: Orkest
concert. 1.20: Zanguurlje. 2.20: Or
kestconcert. 3.20 Mandoline- en guitaar-
concert. 4.20: Vocaal concert 4 50:
Gramofoonplnten. 6 45: Opern-uitzending
S.05: Vroolijke avond. 10.20: Orkest-
concert.
Brussel. 511.9 M 5.20: Orkest-concert.
6.50: Trio-concert 8.35: Orkest-concert
VOOR MAANDAG 8 APRIL.
Hilversum, 1071 M. 10.0010.15: Mor
genwijding 12.15—2.00 Concert door
het AVKO.-Trio 2.002 30: Gramofoon
muziek 2.304.30: Aansl. v. h. Kern-
brandt theater te Amsterdam 6.006.00:
Kinderuurtje 6.00—7.15: Concert door
het AVKO.-Trio 7.15—7.45: Engelache
les 8 009.00 Concert. Harmoniekapel te
Delft en Delft'» mannenkoor 9-0010.30:
Concert door het omroep-orkest 10.30
11.30: Dansmuziek.
Huizen, 339.8 M. Na 6 uur 1852 M. Uilsl.
NCKV.-uitz. 11.00—11 30: Korte Zieken-
dienst o. I. v. Ds. J A. Hoekzrma 12.30—
1.45: Orgelconcert 4.005.00: Zieken-
uurlje o. I v. Ds. J. Jeronimus 5.00—6 30:
Gramofoonmuziek 6.307.00: Literaire
causerie door H. v. d. Leek 7.007.80;
Spr. W. Lo9: Het schrijven 7 308.00:
Spr. B. Tammmga: Landbouw, fiscus en ad
ministratie 8.00: Uitzend avond. Sprs. Ür.
J. G. Leibrandt: Ons offensief. G C. Postma:
Het front naar he tZuiden. C. Tabak: Ue
reserven. Koorzang en mond-accordeon-
muziek Daarna persber.
Daventry, 1562 M. 10.35: Kerkdienst
11.05: Lezing 11.20: Gramofoonmu
ziek 12.20: Baladenconcert (sopraan,
bariton) 12 50: Variölé 1.202.20:
Orgelconcert 3.20: Concert. Parkington
Kwartet 4.35: Orkestconcert 6.35:
Kinderuurtj* 6.20: Lezing 6.35:
Nieuwsb. 6.50 Voor padvind»ters
7.05. Sonates van Ilaydn voor oiano 7 20
Liter critiek 7.35- Muziek 7.45: Ita-
liaansche causerie 8.05: Concert. Foden's
Motor works band. R. Whitehead, bas
8.20: Nieuwsber 9.35: Actueele causerie
9.50: Nieuwsb. 9.55: Nationaal Roe-
meenseh programma 10.55: Voorlezing
van gedichten 11 2012 20: Dansmuziek.
Parijs ..Radio Paris", 1744 M. 12 50
2 10 Orkesteoncert 4.055 05 Gramo
foonmuziek 7.057.60: Gramofounmu-
ziek 8.3511 10; „Les Plaideurs" (3e
acte), Racine. Kamermuziek
Langenberg, 462 M. 9 35 en 11.30:
Gramofoonmuziek 12 25150 Orkt»t-
concert 4.205.05: Sprookjes-opvoering
6 055.50: Solistenconcert 7.20: Con
cert Klein Werag orkest 8 20 ..Das Reich
der wiedertaufer in Monster", «en tijdbeeld.,
Daarna tot 11 20 Dansmuziek.
Zeesen, 1649 M. 11 204 20: Lezingen
4.205 20 Orkesteoncert 6.207 20;
Lezingen 7.20: Orkestconcert 8 20;
Hoorspel „Lucretia Boreia". Daarna: Pers
berichten en dansmuziek.
Hamburg 395 M 10 20—11 20- Gra-
mnfoonpjaten 620: Vroolijk allerlei
6 20: Vervolg concert 7.20 Vocaal con
cert 8.20: Concert 10.20: Orkest-
concert.
Brussel, 511.9 M. 5.20: Trio-concert
6.50: Gramofoonplalen 8.36: Orkest-con
cert
RECLAME.
Wil de haarbodem de 75-100 000 haren,
die op een normaal behaard hoofd groeien,
behoorlijk kunnen voortbrengen en in stand
houden, dan is een eerste vereischte, dat
de hoofdhuid en de haarvormende weefsels
gezond zijn. Geen enkele storing in de
functies van de hoofdhuid, mag het haar-
vormingsproces bemoeilijken.
Hoe weinig menschen echter zijn er, die
zich door roo9 of door het begin van haar
uitval laten verontrusten De meeslen be*
ginnen pas dan hiertegen „iets" te doen,
wanneer de haaruitval reeds in een ver ge
vorderd stadium verkeert. Dit is een niet
sterk genoeg of te keuren misverstand. Tot
voor betrekkelijk korten tijd, bestonden er
slechts prikkelmiddelen, die de kwaal niet
genazen, maar in de hand werkten. Na een
geringe verbetering volgde onherroepelijk
een nog groolere achteruitgang.
Dit ontbreken van een bruikbaar genees
middel legen onnatuurlijk haarverlies heeft
vooraanstaande mannen der wetenschap
reeds vele jaren bezig gehouden.
De onderzoekingen van vermaarde ge
leerden als Pohl-Pincus, Dr Zuntz. Dr. Pol
land, Dr Weidner. hebben aangetoond, dat
95 van alle gevallen van vroegtijdigen
haaruitval veroorzaakt zijn door het gebrek
aan voedsel voor den haarwortel en door de
verharding der schedelhuid.
Uitgaande van de overweging, dat haar
groei het resultaat is van geregeld voort
durende celvorming, hebben Professor Zunlx
cn Dr. Weidner naar een weg gezocht om
dezen celgroei te versterken en opnieuw op
te wekken en op deze wijze krachtiger ea
zelfs nieuw haar te doen ontstaan. Dr.
Weidner is met zijn proefnemingen verras
send geslaagd Hij heeft een oplossing der
cellen bereid uit gezuiverd menschenhaar en
door toepassing dezer oplossing op knie of
haararme plekken binnen zeer korten tijd
nieuw haar doen ontstaan.
Deze haaroplossing Is onder den naam
van „Silvikrin" ook voor het publiek ver
krijgbaar gesteld nadat het procédé van
Dr Weidner in alle heschaafde landen werd
gepatenteerd flet wezen van den haargroei
en de vinding van Dr Weidner zijn in een
populair geschreven werkje nader toegelicht,
hetwelk U op aanvraag wordt toegezonden.
Is Uw haargroei achterlijk of onbevredi
gend, lijdt U aan haaruitval, heeft U een
kaal hoofd of i9 het reeds in het verschiet,
met één woord, is Uw haargroei niet natuur
lijk en Uw hoofd niet geheel vrij van roos,
neem dan de gelegenheid waar, die U hier
wordt geboden, om over den haargroei en
zijn gebreken te worden ingelicht en tege
lijk de vinding van Dr Weidner te leeren
kennen Wij zenden U dit boekie gratis te
gelijk met een monster der Silvikrin prepa
raten. Het verplicht U tot niets. Gebruik
daarvoor dezen bon. 1348
Wanneer iedereen de raadgevingen in dit
boekje vermeld zou opvolgen, dan zoud*
een kaal hoofd tot de uilzonderingen be-
hooren.
Laboratorium Silvikrin
Sohiskad* 105 Rotterdam
Als lezer van LEIDSCH DAGBLAD
verzoek ik om toezending van:
1. Het boek)* „Ons Hoofdhaar".
2. Een groot pakket Silvikrin-Sham-
poon ter waarde van 50 ets. (voor
6 hoofdwasrehingen).
3. Eon monster Silvikrin-Haarwater.
Als vergoeding voor de kosten van ver
pakking en verzending sluit ik hier 30 ets.
aan postzegels bij.
Vaam:
Straat:
Plaats;
Als brief met 7'/? ct. frankeeren. Geen
geld insluiten Duidelijk schrijven s. v p.
ONZE TELEFOONNUMMERS
DIRECTIE en ADMINISTRATIE
ajoo (op a lijnen)
REDACTIE «507
&-3