Onze Nieuwe Prijsvraag.
70sle Jaargang
ZATERDAG 23 MAART 1929
No. 21173
Officieele Kennisgeving.
STADSNIEUWS.
Wie kent de Leidsche Hofjes?
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
80 Cts per regel Toor sdvertentiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenliên 36 Cts per regel Kleine Viverlentifin uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts bij een
maximum aantal woorden van 80
Incasso volgens postrecbl Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2 35. per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post ƒ2 35 -f- portokosten.
ƒ0 1»
„0 18
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien een brief van Gedeputeerde Stalen
ran Zuid-Holland, houdende verzoek om toe
passing van de artikelen 6 en 7 der Hinder-
vet ten aanzien van een door het gemeente
bestuur van Leiden ingezonden aanvraag om
rergunning tot het uitbreiden van de Stede
lijke Electriciteitsrabriek, gelegen op het
krrein aan de_ Langegracht. kadastraal he
tend Gemeente Leiden, Sectie B. No. 2839;
Geven kennis aan hel publiek, dat ge
noemd verzoek met de bijlagen op de secre
tarie dezer gemeente ter visie gelegd is;
alsmede, dal op Zaterdag 6 April e.k., des
voormiddags te haltell uren in hel perceel
Breestraal No 125 (Bureau van Gemeente
verken) gelegenheid zal worden gegeven om
bezwaren legen dit verzoek in te brengen,
terwijl zij er de aandacht op vestigen, dat
mei tot beroep gerechtigd zijn zij, die niet
overeenkomstig art. 7 der Hinderwet voor
bet gemeentebestuur of een zijner leden zijn
verschenen ten einde hun bezwaren mon
deling toe te lichten. 371
A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN,
Burgemeester.
VAN STRTIEN. Secretari».
Leiden, 23 Maart 1929.
MUZIEKUITVOERING
„PER ASPERA AD ASTRA".
't Was werkelijk een genoegen met de
prestaties van deze dilellanlenvereeniging
eens te mogen kennis makenI Het harde
werken van den kundigen dirigent, den heer
Noordanus en van de leden heeft uitsteken
de resultaten gehad Men waagt zich nog
niet aan te zware composities, zocht h*t
blijkbaar in muziek, die naar de amuse
mentskunst overhelt en ons uit het bios
cooprepertoire welbekend voorkomt. Maar
in dit genre heeft deze vereeniging een aar
dige hoogte bereikt Men merkt onmiddel
lijk. dat er hard gewerkt i9 en gestreefd
werd naar een vol-klinkende. aangenaam-
beschaafde klank, terwijl elk valsch effect
Zorvuldig vermeden wordt. T Doet prettig
aan naar dit kleine, maar gezond-muzikale
ensemble te luisteren: wij hopen slechts,
dat in de toekomst ook weer eens naar het
meer klassieke repertoire gegrepen zal wor
den. Wat zou men denken van een Mozart
of Haydn werkje, zoo bij uitstek geschikt
voor kleine bezetting? Men zou er succes
mee hebben en voor de enthousiast-spe
lende musici kan 't slechts genoegen betee
nen.
Een herhaling van Mozart's „Eine kleine
Nachtmusik", dat. naar wij hoorden, in
►vroeger jaren reeds eenmaal werd uitge
voerd. zou juist ook voor het tegenwoordige
ensemble uitstekend geschikt zijnl
Intusschen, ook dit programma sloeg bij-
Zonder in, vooral Dvorak's teer-doorzichtig
en gevoelig gespeelde bekende „Humoreske"'
en de „Ungarische Tanz" van Johannes
Brahm9, oorspronkelijk voor piano geschre
ven.
De greep naast 't overige, uitsluitend aan
de zeer lichte muze gewijde programma
willen wij slechts beschouwen als een nood
zakelijk gevolg van de groote moeilijkheden,
die deze vereeniging moest doormaken en
waarvan de voorzitter, de heer P J. van
Leeuwen in zijn rede getuigde. Wij hopen
met hem. dat de toekomst weer groei en
bloei moge brengen: men verdient 't waar
lijk ten volle! Men kan zich veilig aan de
muzikale intenties van den directeur toe
vertrouwen en een dilettant kan niet beter
doen dan zich bij deze vereeniging aan te
sluiten, om er ensemble routine op te doen
en tot meerdere muzikale ontwikkeling te
geraken.
De zeer geslaagde avond bood verschillende
attracties: zoo de Xylophoon solo van den
beer Kriek Jr.. die met vaardig-vlotte hand
dit aparte instrument betokkelde in het
souvenir de „Cirque Renz" van Gustav
Peters, de heer Carl Hellman in zijn koste
lijk zang- en moppenrepertoire en tenslotte
de tombola zonder nieten met mooie pr'j-
zen. waarna tijdens hel ba! de voeten, die
reeds bij de lichte nummers van het orkes'.
nauwplijk? rustig bleven, eindelijk pas goed
actief in beweging konden komen Een aar
dige avond die het beste doet hopen voor
de toekomst van een vereniging, die zeker
de moeilijke periode, waarin zij schijnt te
'eikeeren, spoedig te boven komen zall
Inzending tot 3 April a.s.
o
De historische ramp van 12 Februari
heeft ons op smartelijke wijze getoond, hoe
door een kleine oorzaak, een schat van
schoonheid, van nauwelijks te taxeeren
historische en aesthetische waarde, verloren
kan gaan. Vernietigd, verdelgd kan worden.
Ons Stadhuis, pronkjuweel van Neder-
landsche renaissance, is niet meer. Hun die
het voorrecht gehad hebben het te bezoe
ken. bleef niets dan de. zeker, dierbare her
innering aan zijn ongebreidelde gave pracht.
Wij treuren, om niet te zeggen rouwen over
wat wij verloren hebben. En dat is te be
grijpen!
Doch wij mogen niettemin bedenken, dat
het Stadhuis niet het eenige bouwwerk van
groote architectonische waarde was, dat
Leiden bezat.
Zeker, het was onze trots, onze glorie.
Doch welk een rijkdom is ons gebleven 1 Het
Rijnlandshuis, de Waag, de verschillende
gevels aan hel Rapenburg, onze poorten...
En tenslotte onze Hofjes!
Onze Hofjes ja, daarop willen wij door
den wedstrijd welken wij heden openen, do
aandacht van onze lezers vestigen.
Zeker, wij weten wel dat wie onze
pagina's met foto's van de poortjes van die
hofjes bekijkt, zal uilroepen: ja inderdaad,
wij bezitten in die hofjes nog een benijdens
waardige serie voorbeelden van het rijke
talent onzer bouwmeesters uit vroeger
eeuwen. Uit de jaren waarin het Lugdunum
Batavorum een rijke 9tad was, die onder
haar notabelen talrijke philantropen telde
aan wie wij deze hofjes danken.
Hoe weinig zullen zij hebben kunnen
vermoeden dat voor wal zij uit barmhartig
heid stichtten, niet slechts degenen tot wier
heil en lotsverbetering zij dit deden hun
dankbaar zouden zijn, maar dat vele
eeuwen later nog het nageslacht ze erken
telijk zou zijn. Ja, dat men nog eens het
volle licht op hun groot en onvolprez°n
werk zou doen schijnen, door de poorten
van hun hofjes allen tegelijk in beeld te
brengen op twee speciaal gereserveerde
pagina's van het „Leidsch Dagblad" anno
1929.
Waarom wij hiertoe besloten?
Wel. wij beoogen er een dubbel doel mede.
In de eerste plaats te toonen, op de meest
sprekende wijze, dat Leiden door den
brand die het Stadhuis verwoestte, niet
a 1 I e 9 verloren heeft.
En ten tweede: onzen lezers een attractie
te bezorgen, die zal blijken even leerzaam
te zijn. als gewaardeerd vanwege haar oor
spronkelijkheid.
De lange vorstperiode behoort tot het ver
leden. Vele stadgenooten hebben meer dan
hun eigenlijk wel lief was de warmte van
hun haardsteden gezocht in uren waarin ze
vrij waren.
Uren die ze liever in de verkwikkende
buitenlucht zouden hebben doorgebracht.
Thans heeft de lente haar intrede gedaan.
Daarom noodigt thans het „Leidsch Dag
blad zijn lezeressen en lezers naar buiten
te komen, de 9traat op te gaan en drti ver
kenningstocht langs de hofjes aan te van
gen.
Het zal een verkenning worden, die of
schoon door iederen lezer met succes te ver
richten. niet gemakkelijk zal zijn.
Op twee pagina's vindt n de afbeeldingen
van fragmenten zichtbaar aan den ingang
gewoonlijk, van de meeste Leidsche hofjes.
Alleen is alles weggelaten, wat direct tot
herkenning zon kunnen leiden, als namen,
nummers etc. Iedere afbeelding is genum
merd.
Al wat de lezer in den tijd dien wij hem
laten voor de deelneming aan den wed
strijd is ons voor of op Dinsdag 3 April te
zenden een lijstje vermeldende de namen
van de hofjes waaraan men de door ons af
gebeelde gevelfragmenten toeschrijft, van
No. 1 tot en met No. 23. in volgorde te be
ginnen met 1. Ook de aanduiding van de
plaats, dus straat, steeg of gracht, enz. waar
de hofjes te vinden zijn wordt verlangd.
Men zende ons dus de oplossing voor
Dinsdag 3 April, op welken dag na des mid
dags 5 uur geen oplossingen meer aan de
loketten van onze administratie worden i
aangenomen. Wal nadien, ook voor wie per j
post zijn oplossing inzendt op dezen dag, i
binnenkomt, wordt onherroepelijk ongespend
door ons terzijde gelegd.
Men zende de oplossing in, in een gesloten
enveloppe, waarop slaan moet:
A. in het midden: „Leidsche Hofjes";
B. links bovenaan: een motto en twee
willekeurige hoofdletters (dus hijvoor
beeld. Op Hoop van Zegen P. Q., of
Minerva G. D., enz.). De bijvoeging
van de twee letters is uitsluitend om
in het geval meer inzenders een motto
bezigen, ze te kunnen onderscheiden.
De enveloppe en het daarin gesloten ant
woord moeten met inkt geschreven worden.
De lijst bevattende de namen en adressen
van de hofjes moet. eveneens links boven- j
aan, dezelfde motto en letters vermelden als j
de enveloppe.
In de enveloppe moet een andere gesloten j
worden, vermeldende hetzelfde motto en de
zelfde letters en bevattende een briefje, ver
meldende naam en volledigadres van de
inzendster of den inzender. Ook deze enve
loppe moet ons gesloten worden toegezonden.
Uit een gezin mag slechts één oplossing
worden ingezonden. Wenschen meer leden
uit een gezin aan den wedstrijd deel te
nemen, dan moeten zij er rekening mede
houden, dat indien na de opening van de
naambriefjes blijken mocht dat meer leden
uit een gezin dezelfde goede oplossing
hebben ingezonden, door het tot beslist zal
worden aan welk gezinslid een prijs zal
worden toegekend. Een en, ander ter wille
van de billijkheid tegenover andere deel
nemers.
Binnen den kortst mopeliiken tijd na den
sluitingsdag van den wedstrijd, zullen door
ons onder de rubriek ..Stadsnieuws" bekend
gemaakt worden de memo's waaronder een
goed antwoord is ingekomen, resp de motto's
onder wel-ke antwoorden inkwamen met het
minst aantal fouten.
De auteurs van deze motto's zullen op
dien dag gelijktijdig worden uitgenoodigd
op een door ons te bepalen dag en uur op
ons bureau te willen verschijnen, opdat wij
de enveloppen, bevattende hun namen en
adressen in hun tegenwoordigheid kunnen
openen.
Wij beoogen met deze regeling tegemoet te
komen aan het bezwaar van sommigen, dat
men gewoonlijk evenzoovele malen hoort als
er sprake is van een wedstrijd. ..daaraan
doe ik niet mee. dat gaat tóch nooit eerlijk."
Er is dus geen enkel excuus lezeressen
en lezers, waarom gij niet zoudt meedoen
aan dezen, men zal het gaarne erkennen,
even oorspronkelijken als „echt Leidschen"
wedstrijd.
Daarom, lezeressen en lezers, doet allen
mede.
Laat u verlokken, door de Lente, door
het aardige werk dat wij van u vragen, uw
eigen stad te gaan verkennen.
De prijzen.
Wij stellen hiervoor de volgende prijzen
beschikbaar:
lste prijs: f. 40 of kunstvoorwerp ter
waarde hiervan.
2e prijs f. 30.idem.
3e prijs f.20.idem.
4e prijs f. 10.idem.
en 4 prijzen ieder van f.5.
Bij meerdere goede oplossingen zal het
lot beslissen aan wie de prijzen zullen
worden toegekend.
ONRECHTMATIGE DADEN
TIJDENS STAKING.
Wg hebben onlangs bericht, dat in de pro
cedure, die door mr. H. W. J. A. Aver-
becu, advocaat aihier, in zyn hoeuamgnoid
van curator in hot faillissement van J. Roptie,
werd gevoerd» tegen den Alg. Ned. Bond van
Arbeiders in het Bakkersbedrijf, wegens on
rechtmatige uaden tydens de stading en tegto
de bakkersiirma Gobrs. G. en J. v. d. Oord,
de Arr. Rechtbank ie Den Haag mr. Aver-
beck heeft toegelaten tot bewys zgner stel
lingen. De motiveor.ng van dit vonnis is voor
hei bedryis- en zakeu.even van zuik belang,
dat wy die in haar gen eel laten volgen:
Overwegende, dat eischer zyn vordering
tegen den eersten gedaagde verder te
noemen den Bond grondt op het feit dat
door de bestuuiaieden der aideshag Leiden
v d. Bond biljetten zijn verspreid waarvan
da inhoud in de dagvaarding en couciusie
van eisen is vermeid, alsmede op het verder
onrechtmatig optreden van die bestuursleden,
bestaande in het posien voor den winkel en
zaak van Poptie en het tegenhouden van de
klanten, het molesleeren van de werkwillige
gezellen en het hinderlijk volgen van de
broodbezorgers en het bedreigen van da
klanten en depothouders:
dat ten deze een nader onderzoek naar den
geheeien inhoud van de bedoe.do biljeUan ach
terwege kan blijven, daar in ieder geval het
verspreiden daarvan, terwgl zy inhielden een
verzoek aan het pub.iek om niet by Poptie te
koopen, ondör de omstandigheden zooals blij
ken uit de overige beweerde gedragingen
van do bestuursleden van den Boud, even
ais die gedragingen zelve, zouden opleveren
een handelen iridroizchend tegen de zorgvul
digheid, we.ke in het maatschappelijk verkeer
betaamt ten aanzien van een anders persoon
of goed:
dat een cn ander zoude zyn een onrecht-
maiig optreden tegen Poptie, en als onjuist
moet worden verworpen de bewering van den
Bond, dat met name het molesteeren en hin
derlijk volgen van de werkwilligen hoogstens
een onrechtmatige daad tegen hen zou zijn,
daar stellig ook tegenover Poptie, legen wien
zij iu de eerste piaats gericht en bedoeld wa
ren ,dio handelingen onrechtmatig waren;
dat de Bond echter ontkent, dat personen,
waarvoor hij aansprakelijk is, zich aan de bo
venvermelde gedragingen hebben schuldig ge
maakt .zoodat eischer zulks zal moeten be
wijzen en hij tot dat bewijs, zooals hij heeft
aangeboden te leveren door getuigen, be
hoort te worden toegelaten.
Overwegende dab de eischer zijn vordering
tegen den tweeden gedaagde verder te
noemen van den Oord doet steunen op
het feit, dat van den Oord tijdens de staking
bii Poptie, klanten, voorheen hun brood enz.
betrekkende van Poptie, heeft geworven,
daarbij gebruik makende van den steun van
en iü samenwerking met de stakende gezellen
en bestuursleden van den bond;
dat indien dit laatste zoude komen vast te
staan, inderdaad door v. d. Oord zoude ge
handeld zijn in strijd met de zorgvuldigheid
welke in het maatschappelijk verkeer betaamt
ten aanzien van eens anders persoon of goed,
immers het werven van klanten dat op zichzelf
geoorloofd moge zijn, in samenwerking met
personen er op uit zijnde 'om def klanten van
een concurrent wegens hunne betrekking
tot dezen lastig te vallen en schrik aan
te jagen, onrechtmatig moet worden geacht;
dat tegenover van den Oord's ontkc-uteuis
eischer behoort te worden toegelaten tot het
bewijs van de door hem gestelde feiten, waar
bij de stelling, dat J. A. v. d. Oord, firmant
van de gedaagde firma, de colporteurs mee»
Dam eiï ook meehielp depothouders van Pop
tie te bewerken, moet worden uitgelegd naar
hare duidelijke bedoeling, dat dat bewerken
ter. doel had om die depothouders te bewe
gen om niet langer van Poptie afkomstige
voorwerpen te verkoopen.
NA DEN STADHUISBRAND
Gisteren is men onder leiding van den
heer ir. van Heeswijk, architect van den
Rijksgebouwendienst en» lid van de commissie
voor men urnen tenzorg, begonnen uit de puin-
hoopen van het Stadhuis, de steenen uit te
zoeken, voornamelyk afkomstig van den voor-
gei el. welke voor een eventueele reconstruc
tie nog gebruikt zouden kunnen worden.
De brokstukken worden op groote platte
wagen overgebracht naar de Hooglandsche
Kerk en daar in afwachting van eventueele
bewerking, opgestapeld.
Het spreekt vanzelf, dat zoowel hel uitzoe
ken als het transport met groote omzichtig
heid geschiedt.
Het ijs blijkt slechts weinig of geen schade
aan de zandsteen te hebben aangebracht.
Men gaat gedurig verder met het schoren
van den gevel, terwijl men er ook toe is over
gegaan het geraamte van den toren te stut
ten.
Bij h.et gemeentebestuur is een schrijven
binnengekomen van den Delftschen burge
meester, dat voor de hulp. door de Uelftsche
brandweer bij den brand van ons stadhuis
verleend, geen rekening zal worden ingediend.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is voor het doctoraal-examen
wis- en natuurkunde mei hoofdvak natuur
kunde de heer H. B. J. Florint (Den Haagh
VEREENIGING VOOR CHRIST.
MIDDELBAAR ONDERWIJS.
Gisterenavond hield de Ver. voor Chr.
Middelbaar Onderwijs haar algemeene jaar
vergadering. Ds. Broekstra, de voorzitter,
opende met gebed waarna hij in een kort
openingswoord de weinige aanwezigen wel
kom hette en vast stelde, dat ook in hel af-
geloopen jaar er alle reden tot dankbaarheid
was. De secretaris las de notulen van de vori
ge vergadering en ging daarna over tot uit-
breifging van. zijn jaarverslag, waaruit bleek,
dat er eenige verandering gekomen was in
het laerarencorps ook door uitbreiding van
het leerlingenaantal. Nu gaan weder een
tweetal leeraren ds. Wielenga en de heer
Posthumus de school veriaten, beide wegens
benoemingen naar het Lyceum te Bandoeng.
De finantieele positie van de school is dank
zy de subsidies van de gemeente Le.den en
van de buitengemeenten beter geworden, al
blijft er voor bel bestuur altijd nog heel wat
zorg over. In de plaats van den heer Lou-
rens Bosch, die moest aftreden en niet her
kiesbaar was, werd benoemd mr. P. E. Brïet.
Na de rondvraag, werd de vergadering op
de gebruikelijke wijze gesloten.
BINNENLAND.
Nog eenige persstemmen over de Utrecht»
sche documenten. (Uit de Pers, 4e Blad.)
Minister Beelaerts van Blokland ovei de
publicatie dei „goheime documenten" (Uit
het Parlement, 2e Blad.)
De vliegaschplaag in de Residentie.
(Binnenland, 2e Blad.)
Nog steeds geen nieuws omtrent den ge
stolen posttrommel. (Gemengd. 2e Blad.)
Regeeringscontrole op den nitvoer van
bepaalde groenten. (Land- en Tuinbouw,
lste Blad.)
BUITENLAND.
Hel Deensche parlement wordt ontbon
den. (Buitenland, lste Blad.)
Twee nieuwe nederlagen voor de Engel»
scha regeeringspartij. (Buitenland, le Blajd.)
De Saksische Landdagverkiezing is on
geldig verklaard. (Buitenland, lste Blad.)
LEZING VAN
MEVR. C. M. v. HILLE-GAERTHé.
Over „Lezen en vertellen".
Op uitnoodiging van de afdeeling Leiden
der iNed. Vereeniging van Huisvrouwen heeft
gisteravond de bekende eschrijlster mevr C.
M van HilleGaerthé in een der zalen van
hel NuLsgebouw een lezing gehouden over
„Lezen en vertellen".
Het kleine zaaltje was tot de laatste plaats
bezet, toen mevr. DuysterBorn de bijeen
komst opende met een woord van welkom
tot de aanwezige dames.
Hierop gaf zij hel woord aan de spreekster
van dezen avond, die zeide, dat zij voor de
pauze wilde spreken over kinderlectuur en
daarna over de macht van het vertellen.
Spr. begon met eenige regels voor te lezen
uit Louise Alcotl's bekend boek „Onder Moe
ders vleugels met name waar de dochter
des huizes den familiekring ontvliedt om in
een afgeschoten hoekje van den zolder van
haar boek te genieten.
Ook Jan Liglharl had zijn „kokertje",
waar hij zich rustig in zijn kinderlectuur
kon verdiepen. Spreekster is hel mei hem
e«.ns, dat het eerste, wat een kind noudig
heeft om een boek te genieten is een zuivere
dampkring voor zijn gemoed.
Over de slechte boeken als detective- en
moordverhaien wilde spr. het dezen avond
niet hebben, daar deze uil den aard der zaak
niet onder de kinderlectuur ressorteeren. Er
zijn lal van boeken, welke te beschouwen
zijn als een reactie op den tijd van de ..Brave
Hendrikken" en die van de eerste tot de
laatste bladzijde vol staan met ondeugende
streken, plagerijen van volwassenen en dik
wijls lage spot.
Wil een boek goed zijn, dan moeten de
kinderen daarin de weerklank vinden van
hup betere gevoelens; het moet hen intro-
duceeren in een beschaafd milieu, waaruit
de moraal zóó duidelijk spreekt, dat zij er
niet aan het slot door den auteur aan be
hoefd te worden toegevoegd.
Het moet zóó geschreven zijn. dat de in
houd in de kinderziel blijft doorleven, zoodat
de jeugd in haar groote verbeeldingskracht
in staat is de hoofdpersonen in haar eigen
wereldje in te voeren en uit te beelden.
Het verdient aanbeveling, dal de ouder9
de kinderen voorlezen en daarbij die boeken
uitkiezen, welke waard zijn meer dan één
maal gelezen te worden.
Spreekster somde dan een aantal boeken
op, welke in het bijzonder aanbeveling ver
dienen Helaas geeft een blik in stations- en
andere kiosken ons de overtuiging, dal het
meerendeel van onze lectuur minderwaardig
is. En juist hierin schuilt het grnole gevaar,
dat de kinderen deze boeken zoo gemakke
lijk in handen krijgen.
Hoe kunnen wij dit voorkomen, vraagt
spreekster Het antwoord daarop i9 moeilijk
te geven Wil men zijn kinderen het lezen
van een bepaalde catpgorie boeken v.rhie-
den. dan is hel vnnreerri noodzakelijk dat
er een geest van vertrouwen hoersrht. En
hoe kan men deze verwachten wannéér de
waarde van een goed hook nooit in dt-n fa
miliekring erkend is? Een hopk voor vol
wassenen geschreven, heef! voor een kind
op rijperen leeftijd een bijzondere nnntrek-
kingskrachl Daarin toch worden alle levens
verhoudingen der volwas-enen en wat die9
meer zij beschreven En het kmd zal van
het lezen slechts afzien, wanneer iemand,