Ver. van den Handeldrijvenden en
Industrieelen Middenstand.
Jaargang
WOENSDAG 20 MAART 1929
No. 21170
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts per r*gel foor a>Ivertcnliên uil loeiden en plaatsen waar
agente happen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
a Ivertenliên 35 Cts per regel Kleine ivertmliPn uit.-iuitend
bi) vooruitbetaling Woensdag?» en Zaterdags 60 Cts bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsptein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden f 2 35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post 2 35 portokosten.
0 19
„018
Dit nummer bestaat uit 0RIE Bladen
EERSTE BLAD.
EVANGELISATIEWERK
IN SPANJE.
Lezing van ds. Hermanides.
Bij een aantal fraaie lichtbeelden heeft
gisteravond in een der zalen van 't Nut van
Algemeen, ds. Hermanides van Noordwij-
kerhout een interessante lezing gehouden
over Spanje en den Spanjaard in verband
met het werk der evangelisatie, dat daar,
ook gesteund door een Nederlandsch Comité
geschiedt
De spreker begon, na door Mevr. Riemens,
k presidente van den Chr. Vrouwenbond,
nndcr auspiciënö waarvan de lezing plaats
had, welkom te zijn geheeten en na de ver
gadering op de gebruikelijke wijze te hebben
geopend, met het een en ander te vertellen
over de eigenaardigheden van den Span
jaard. De Spanjaard heeft een groot gevoel
van eigenwaarde en steekt voor zijn gevoel
met zijn land verre uit boven andere landen,
zoodat de vereering voor vreemdelingen be
grijpelijkerwijze niet bijzonder groot is. Alles
in Spanje is groot en grootsch We behoeven
daarbij slechts te denken aan Philips II, die
Ier verovering van ons land niet maar een
gewone eenvoudige, maar een onoverwinne
lijke vloot zond. Groote dingen doen dat
hoort bij Spanje en dit land heeft dan ook
werkelijk groote mannen voortgebracht.
Bijzonder interessant waren de merk
waardige bijzonderheden, die spr. vertelde
over de grootsche bouwwerken van Spanje,
over het paleis van Philips II met de be
kende fluistergewelvën, maar vooral ook
over dè majesteueuze voortbrengselen van
Mohammedaansche bouwkunst, dateerende
uit den tijd van de Mohammedaansche over-
heerschin^ in Spanje, in welke bouwwerken
vooral opvalt de eigenaardige hoefijzervor
mige boogvorm en het als kantwerk gebei
teld marmer van de muren.
Minder mooi is echter de groote harts
tocht van de Spanjaarden voor de stierenge
vechten. Dit barbaarsche spel is zóó inge
worteld en zóó onmisbaar voor de bewoners
van Spanje, dat zelfs de meeste kleine plaat
sen hun eigen arena hebben en jaarlijks
worden honderden bij honderden stieren om
het leven gebracht en bijna even zoovele
paarden hebben gruwelijke martelingen te
ondergaan en dat alles onder de oogen van
een enthousiaste schare De vraag rijst of
er geen verband is te vinden met dit bar-
fcaarsche spel en de even barbaarsche han
delingen tegenover de zoogenaamde ketters.
Na de pauze, waarin ten bate van het
Evangelisatiewerk in Spanje boekjes werden
verkocht, vertelde spr. meer speciaal van
het doel van zijn bezoek aan Spanje en
van de protestintsche kerken en scholen,
die men in sommige plaatsen vindt. In eer
biedige en dankbare bewoordingen gewaagde
hij van het werk van Matamoros in 1860
ongeveer, die veel voor zijn geloof heeft
moeten lijden, veroordeeld is tot 7 jaar tucht
huisstraf. maar op aandringen van verschil
lende gezantschappen uit andere landen ten
filottp deze straf niet heeft behoeven te on
dergaan en in plaats daarvan voor altijd is
verbannen geworden.
Spr wees er voorts op hoe treurig de toe
standen voor de protestanten in Spanje ook
tbans nog zijn, zoo moeilijk als het ze ge
maakt wordt en zoo armelijk als ze het
hebben Daarom wekte spr de aanwezigen
op dankbaar te zijn voor alles wat zij tegen
over hun broeders en zusters in Snanie aan
goeds genieten en deze dankbaarheid ook
in hun gebed en in daden van offervaardig-
he;d te toonen.
De vice-presidente. mei. Koekkoek, sprak
een kort slotwoord, waarin zii den spreker
bedankte, waarna deze voorging in dank
gebed.
HANDELSREGISTER VAN DE
KAMER VAN KOOPHANDEL
EN FABRIEKEN VOOR
RIJNLAND TE LEIDEN.
Wijziging:
J. Jongeneel. Hoogewaard B. 40, Koude
kerk. Timmerman. Uittredende eigenaar :J.
Jongeneel, te Koudekerk d.d. 1 Jan. 1929.
beziging handelsnaam thans: W. J. longs-
Iteel. Nieuwe Eigenaar: W. J. Jongeneel,
I te Koudekerk.
I Onderlinge Verzekering tegen Brandscha
de, Wgk A. 26, Ter Aar. Uittredend ge-
[woon Lid: C. W. van der Hoorn, te Ter
Aar Nieuw Bestuurslid: C. de Boer, te
per Aar.
De Jaarvergadering
In de Oranjezaal van de „Harmonie"
kwamen gisteravond de leden van de Ver.
van den Handeldrijvenden en Industrie»•ei»
Middenstand voor Leiden en Omstreken in
jaarvergadering bijeen.
De slecht bezochte bijeenkomst werd ge
leid door den voorzitter den heer F. H A.
Mayer, die een kort welkomstwoord sprak
waarna de secretaris, de heer P. J van der
Zanden de notulen van de vorige vergade
ring las, welke onveranderd werden goed
gekeurd onder dankzegging aan den steller,
dc-n heer Geytenbeek.
Na behandeling der ingekomen stukken,
bracht mr. A. J. Romijn rapport uit over
het Incasso-bureau. Wij ontleenen hieraan
bet volgende:
H§t afgeloopen jaar gaf wederom een voor
uitgang te zien in de werkzaamheden van
het Bureau. Werden over 1927 ter incasae^
ring gegeven 103 vorderingen ad in totaal
f. 17 113 64,-in 1928 kwamen ter behan
deling 113 vorderingen tot een waarde van
f. 23.70388. Het resultaat was uitermate
gunstig fpts meer dan de helft toch. zijnde
f. 12021.68 werd door de debiteuren be
taald. strekkende dit ter voldoening van 30
vorderingen geheel, 6 na dagvaarding en
van 28 vorderingen voor een gedeelte. 25
vorderingen ter waarde van f. 1971.16 moes
ten worden afgeschreven wegens oninhaar-
heid of faillissement. Voor 6 posten tot een
bedrag van f. 4830.60 werd gedagvaard en
i9 nog geen beslissing gevallen 7 debiteuren
ad f. 1347 76 betalen bij cliënten langza
merhand hun Schuld af; 14 posten ad
f. 906 zijn nog in behandeling.
Het verslag werd goedgekeurd onder dank
zegging aan mr. Romijn voor zijn hoogelijk
gewaardeerde bemoeiingen. (Applaus.)
Van het Informatiebureau werd blijkens
het verslag van den heer van der Tas ge
bruik gemaakt door 17 personen voor in
totaal 159 gevalen v. j 104). Er bestaan
plannen om dpze zaak onder to brengen bij
de Middenstandscentrale.
Aan het jaarverslag van den secretaris,
den heer P. J van der Zanden is het vol
gende ontleend:
Het ledental liep iets terug en bedraagt
momenteel 136. Na een opsomming van de
colleges waarin bestuursleden der vereeni-
ging zitting hadden, wordt het succes van
de door de Middenslandscentrale georgani-
sepre Winkelweek gememoreerd.
Van de bibliotheek, welke beheerd wordt
door den heer Gevtenbeek wordt weinig ge
bruik gemaakt. Het bestuur hoopt hierin
verbetering te brengen door meerdere re
clame Het verslag eindigt met woorden van
dank aan de medebestuursleden voor hun
medewerking en aan den voorzitter voot
zijn eminente leiding in het afgeloopen
jaar.
De voorzitter was opnieuw de tolk Cei
vergadering toen hij den heer v. d. Zanden
zijn hartelijken dark betuigde voor diens
uitnemende waarneming van het secretari
aat waarna het verslag onder applaus werd
goedgekeurd
De voorzifter knoopte hieraan vast een
persoonlijk woord van dank aan zijn mede
bestuursleden. die hem in het eerste jaar
van zijn presidium zoo krachtig henhen
terzijde gestaan Spr deed ook voor de toe
komst een krachtig beroep op hun steun
zoomede op dien der leden Hplaas kon spr.
over de leden minder tevreden zijn: de
vaste kern van getrouwen is veel te klein.
Daarom deed spr. een opwekking hooren om
meer intensief en daadwerkelijk aan ht*
vereen ieingsleven deel te nemen.
In dit verband wees spr. nogmaals met
nadruk on dp noodzakelijkheid van organi
satie en hij sprak den wensch uit dat het
jaarverslag over 1929 zou mogen gpwagen
van een veel grooter ledental dank zij de
propaganda der leden.
Besloten werd een deskundige van de
Lichtfabrieken uit te noodigen een uiteen
zetting te geven van de tarieven voor eta
lage-verlichting. daar de redactie voor menig
winkelier onbegrijpelijk blijkt. De heer Op
den Velden stelt voor door de M. C. ee«
actie te doen voeren tegen de gemeentelijke
belasting op lichtbakken, waarop de heer
Lceb hem den raad geeft tegen zijn aanslag
te reclameeren. Hij en meerdere anderen
zijn tengevolge van deze reclame van be
taling vrijgesteld, daar de gemeente op de
heffing dezer belasting geen recht heeft.
Waar het reglement niet meer voldoet
aan de toestanden van het oogenblik. stelde
de voorzitter voor het reglement te herzien,
waartoe z.h.s. werd besloten Het bestuur
zal te zijner tijd het concept aan het oordeel
der vergadering onderwerpen.
Daarna was de bestuursverkiezing aan de
orde. Aftredend waren de heeren J. de la
Bije, Joh. Geytenbeek en P J van der Zan
den, waarvan alleen de laatste als lid van
het dagelijksch bestuur herkiesbaar was
Aanbevolen werden in alphabetische volg
orde in de vacalure de la Bije de heeren N.
de Bink en G. Eggink: in de vacature-(te\
tenbeek de heeren W. H van Appel en J P.
Meyers en in de vacalure-van der Zanden
de heeren K. Op den Velden en P. J. van
der Zanden.
De stemming had tot resultaat, dat res
pectievelijk gekozen werden de heeren De
Bink en van Appel, terwijl de heer van
der Zanden herkozen werd. Alle gekozenen
lieten zich hun benoeming welgevallen
Nadat de voorzitter de aftredende be
stuursleden had bedankt voor hetgeen zij in
het belang der vereeniging hebben vprricht.
bracht de secretaris verslag uit van de inge
stelde enquetp naar de appreciatie van het
Bondsorgaan. Slechls 40 leden gaven blijk
van hun belangstelling, waarvan 29 zich
vóór en 11 tegen het behoud van het orgaan
uitspraken Honderd leden namen zeiïs niet
de moeite op de vraag te rpageeren.
Na een uitvoerig debat over de al dan niet
wenschelijkheid van het benoemen van ver
tegenwoordigers der organisatie als leden
der Commissie van Advies voor de Ned.
Middenstandsbank werd met 14-4 stemmen
besloten daarin wel ritting te nemen. Het
bestuur zal een voordracht opmaken.
Uit het verslag van den penningmeester,
den heer W Brouwer vernamen wij, dat de
ontvangsten hadden bedragen f 1843 55 en
de uitgaven f 1408 78, zoodat er een batig
saldo is van f. 434 77.
De Kascommissie adviseerde bij monde
van den heer Verhulst tot goedkeuring der
boeken, waarna de penningmeester voor zijn
gevoerd beheer werd gedechargeerd.
Er volgde opnieuw een wijdloopige discus
sie over de vraag of de kascommissie al dan
niet gerechtigd is tot het leveren van critiek
op het financieel beleid van het hestuur
Tot leden der kascommissie 1929 werden
benoemd de heeren van fterson en v Wijk.
Mr. Romijn bracht vervolgens verslag uit
van het buitengewoon congres van den Kon.
Ned. Middenslandsbond in Februari te
Utrecht gehouden.
De bibliothecaris deelde in zijn verslag
mede, dat sinds 1 November 1928 door 20
leden van deze instelling is gebruik ge
maakt. Als bibliothecaris werd de heer Gey
tenbeek herbenoemd; als zijn plaatsver
vanger de heer E Loeb.
De contributie werd gehandhaafd op f. 10.-
per jaar.
Bij de rondvraag vestigde de heer Op den
Veld de aandacht op door sommige midden
standers gevoerde oneerlijke concurrentie,
terwijl de heer van 't Hooff een subsidie
vroeg voor de Hangsche School tot opleiding
van winkelpersoneel De heer de Bink wilde
ook nog iets vragen, doch het „hoogste tijd,
heeren" van den kellner, maakte, dat de
voorziller deze op het laatst langdradige ver
gadering moest sluiten.
CENTRALE OUDERRAAD.
Jaarverslag over 1928.
Aan het jaarverslag over 1928 van den
Centralen Ouderraad, samengesïe'd door den
secretaris, den heer Joh. W. Harling, is het
volgende ontleend:
Konden wij het vorig jaar geen optimis
tisch geluid doen hooren, inzake de mede
werking der Oudercommissies, wjj kunnen
ditmaal zeggen, dat in het afgeloopen jaar
meermalen het advies van den Centralen
Ouderraad werd gevraagd ei de mutaties in
de O.C.'s ons werden ter kennis gebracht.
Ook van de samenwerking tusschen Hoof-
den v. Scholen en O.C.'s bereikten ons gun-
1 sitger berichten, zoadat de ouderavonden over
het algemeen, waar zjj werden uitgeschre
ven, goed slaagden.
De heeren Waldkötter en Van Slootsn,
resp. voorzitter en vice-voorzitter, traden
meermalen als spreker op en vonden dan
een dankbaar geehoor, te. wijl ve'en daardoor
op de ouder'^ewering een beteren kijk kre
gen Ook vele Hoofden v. Scholen beijver
den zich op de ouderavonden een caiwerio
te houden over diverse onderwerpen, waar
door zjj zeker hebben bereikt, dat vele
ouders zich wat meer tot de School hunner
kinderen voelen aangetrokken, een feit, waar
over wjj ons niet het mirst verheugen.
Meerdere Oudercommissies ma-akten de
or-dcravo den aantrekkelijk door het verto
nen van lichtbeelden, muzikale medewerking
of anderszins.
De C.O.R. s-taat op het standpunt, dat
deze middelen ieder op zichzelf of gezamen
lijk, zeker'ijk mogen worden aangewend tot
het bereiken van het doel: de ouders in groo-
ten getale naar de ouderavonden te trek
ken, om daardoor weer de zoo noodige belang
stelling voor het openbaar onderwijA op te
wekken.
Ook buiten de ouderbewering of onderwijs
wereld werden meerraa'eo -bevoegde sprekers
bereid gevonden een of ander belangrijk on
derwerp te behandelen, zooals hygiëne, be
roepskeus, reisbeschrijvingen, etc.
De redactie van het „Leidsch Onderblad"
wordt gevoerd door de heeren Waldkötter en
Harting; mevr. FYanck bedankte als redac
trice. In hek comité van Actie voor dc« Open
bare School had de heer Ch. L. Waldkötter
zitting voor den. C.O.R.
In een slotwoord zegt de secretaris, dat
het Openbaar Onderwijs dient te worden
geholpen en dat alle krachten moeten worden
geconcentreerd om dit onderwijs weer de eer
ste en voornaamste plaats te doen innemen.
Omdat,
le de Openbare School haar deuren open
heeft voor alle kinderen det> volks;
2e de Openbare School geen enkelen Gods
dienst aantast, doch ook niet op den voor
grond stelt;
3e de Openbare School door het bijeenheb-
ben van a Up gezindten, de jeugd verdraag
zaamheid leert;
4e de Openbare School voor de toekomst
den waarborg geeft ,dat men eerbied kan
en moet hebben voor de begrippen van an
dersdenkenden een eerste verei^chte om
rust en vrede bij do volkeren onderling te
verzekeren.
EERSTE LEIDSCHE VER. VAN
KANARIFLIEFHEBBERS EN
VOGELBESCHERMERS
,.DE ZANGER".
Gisteravond hield de heer Joh. Zandvliet,
van Den Haag, keurmeester van den Ned
Bond v. Kanar.eteell en Vogelbescherming,
voor de leden van bovengenoemde Vereeni
ging, in hel lokaal van den heer Breijer,
Langebrug, zijn tweeden cursusavond be
treflende de zangprestaties van den kanarie
vogel.
Nadat de voorzitter, de heer P. C. War.-
sink, den spreker met een kort woord had
ingeleid, was het woord aan den heer Zand
vliet. die aan de hand van door eenige le
den meegebrachte vogels die op tafel gezel,
hun lied ten gehoore brachten de verschil
lende zangtoeren besprak en nader ver
klaarde
Aan de leden werden verschillende vra
gen gestpld om zoodoende hun kennis om
trent dpn zang der vogels te vermeerderen.
Aan hel eind van den avond vond ie
heer Zandvliet nog gelegenheid om. mei het
oog op -de pas beginnende lipfhebbers. hat
een en ander medp te deeh-n omlrent 'D
ach! te nemen zaken in het a.s. broedsei-
zoen.
De spreker had een aandachtig gehoor en
de-voorzitter kon dan ook met pen woord
van dank dezen leerzamen avond besluiten.
RIJKSMUSEUM v. OUDHEDEN.
In het Rijks-Museum van Oudheden al
hier heeft prol. dr. E. Kiügpr uit Trier gis
teravond gespruken over: het Romeinsche
leven in Moselland.
Een rechtstreeksche weergave van h°t
dageiijksche leven in de antieke kunst komt
zelden voor Pas in de romeinsche kunst
in Italië begint dat in bescheiden maatstaf
en uitvoering in stuc, in grooter omvang en
in reliefs wordt dit meer gewoonte in de 2e
en 3e eeuw op galli9che grafsteenen.
Bijzonder rijke overblijfselen daarvan
worden in het Moselland bewaard. Hoofdza
kelijk in drie re'ief-groepen. die van de graf
tombe van Igeu de gedenkteekenen van
Neumagen en van Arlon.
Naar het in deze figuurlijke bronnen be
staande materiaal worden de volgende zij
den van het leven op deze lezing beschre
ven ten eerste het leven in huis en famili-,'
hoe de fami'ie zich aan de maaltijden ver-
eenigt en hoe men daarbij leeft, dan het toi
let van de huisvrouw in verschillende sta
diën Pemgp plalen vertonnen dansende
me:sjes Ook het doen en laten van de kin
deren wordt besproken.
DE SICHEM-COLLECTIE.
Vanwege '9 Rijks museum van Oudheden
is de collectie oudheden, afkomstig van ie
opgravingen uit Sichem thans lijdelijk naar
Den Haag overgebracht lenpiride daar. over
eenkomstig den wensch van het Si'*hem
comilé gedurende een paar weken tentoon
gesteld te worden in de zalpn van het mu
seum Scheurleer, Carnegielaan 12 aldaar.
BINNENLAND.
Interpellatie» in de Be'gische Kamer ovei
de Ulrechtsche deenmenten. (3de Blad).
Eet wetsontwerp betreffende den in- ea
doorrcer ran eieren. (Binnenland, 2e Blad).
Vanaf 1 April zijn de burgemeester» ran
oexeenien met een zie'enta! boren 10.000
bevoegd zelfstandig passen te verstrekken.
(Binnenland, 2e Blad).
De zieklegerallen op mailschepen. (Bin
nenland, 2e Blad).
De heer H. Coüjn roorzitter ran de»
Zniderzeeraad. (Binnenland, 2e Blad).
Doode'lfke anto-ongerallen te Eindhore»
en Kei eren. (Gemengd, 3e Blad).
Verschenen la het voorfooplg verslag dei
Tweede Kamer omtrent de wijriqing der
Lager Onderwijswet (Kerk en School. 2e
Blad).
BUITENLAND.
De besprekingen te Parijs en Genèva»
(Buitenland, le Blad).
Afdanken geëischt van den vorst van
Monaco. (Buitenland, le Blad).
De vermisten der Byrd-espeditie terecht
(Tel., le Blad).
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd zijn voor het candidaatsexamen
wis- en natuurkunde letter G, de heer M.
G. Beijerinck (den Haag); candidaats-exa-
men wis- en natuurkunde letter K, de da
mes F. E. L. J. A Luyten (Rotterdam) en
W. C: Roodzand (Noordwijfc); candidaats
examen wis- en natuurkunde létter D, de
hoer J. W. L Köhler (Den Haag); voor het
taalkundig candidaats-examen Indologie de
heer A. Visser (Den Haag),
In de vacature-Van dor Kolk is bij
enkele candidaatstelling gekozen tot lid
voor de afdeeling Kleinbedrijf der Kanier
van Koophandel en Fabrieken voor Rijn
land de heer F. SchmaJ, uit Alphen aan
den Rijn.
De wijnhandel G. Kuperus alhier ver
strekt aan zijn clintèlo een fraaie reproduc
tie van het Stadhuis.
De Minister van O.. K en W. hepft
benoemd tot leden der commissie beli9t m*.t
het examineeren van hen die een aktn van
bekwaamheid verlangen lot het gevn van
middelbaar onderwijs in de wis- en natuur
kundige wetpnschappen dr J. C.- Kluyver,
dr. W. van der Woude. dr. F A. H Schrei-
nemakers, dr. W. H Keesom. hnogleeraren
en dr. J Droste, lector aan de rijksuniversi-
toil alhier zoomede de heer G. A. Janssen
alhier.
Voorts werden in de subcommissie K IV
te Leiden benoemd tot lid en ondervoorzit
ter: dr J. M Janse en tot ieden dr P Vf.
van Kampen en dr B. G Esrher allen
hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit alhier.
Mei ingang van 1 Mei is benoemd tot
cellist hij het Residentie-Orkest de hear
Frans Vrijhof! alhier.
Dr. v d Sleen ie door ziekte verhin
derd zijn voordrarhl a s Maandag in hst
Leids^he Volkshuis te houden
Gelukkig heeff dr Kamerling priv doe.
ann de universiteit alhier zich bereid ver
klaard de spreekbeurt over te nemen en
zal nu a.s. Maandag 25 Maart in het Volks
hui een voordracht met lichlbeelden hou
den over: .de malaria en de kina ai be
strijdingsmiddel" Waar gehlpken is dal de
hel ft der men«»chhpid. zegge 800 miMiopa
menschen lijden of gpleden hebben aan ma
laria. is het zeker van groot belang te hoo
ren ocer het afdoende bestrijdingsmiddel
dezer moordende ziekte.
Houders van seriekanrfen hebben bij
deze voordracht toegarg. Zie verder de ad
vertentie.
Hedenmiddag te ruim 12 uur is do
14-jarige A. v. d. Z wonende aan dp Bree-
skaat alhier op den Rijn«burgerweg. door
dat hij plotseling dpn rijweg overstak zon
der zich te overtuigen of de weg vrij wai,
aangpreden door een auto.
De fiets en vermoedelijk ook de jongen
kwam onder de wielen terecht. Oog«n-
schijnlijk had hij altepn eenige lichte ver
wondingen aan zijn heenen bikomen d"ch
daar hij ook over pijn in den hink klaagde,
werd hij ter observatie naar het Diacones
sen hu is vervoerd.
De fiets werd geheel vernield
