Oprichting van het Leidsche-Stadhuis-Comité.
J-JerLouwc
haf
't
1 r
gaan
\j\d
door 't vuur ckr vcrntdioi
Iffl* Jaargang
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1929
No. 21149
bWEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
Gezien n<
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENT1EN:
30 Cts per regel voor ad verterit iën «iki Leiden en plaatsen waar
ag*nfc"*bapp*-n van on*» Blad gevestigd zijn Voor alle an.It re
glrerterrlitn 36 Cte per repel K'eine tverteiihën uitfluitend
bij vonruitlflalinp Woensdags en Zaterdag* 50 Cts bij een
maximum aantal woorden van 30
Irrasso volgen* pot-trecht Vuur evenfueele opzending van brieven
10 Cl? porto te betalen Bewijsnummer 6 Cta
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden per 3 maanden f 2 35. per week ƒ0 18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0 18
Franco per post 2 35 portokosten.
|il nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
VOLKSTELLING.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
ïnp'n ter a'gemetne kenni9. dat op Dins-
jCfi, Woensdag 27 en Donderdae 28 Fe-
iiri a s. een algemeene telling zal worden
Jouden van de bevolking der gemeente
lij noodigen de ingezetenen dringend uit
;[limes en Heeren Tellers, die zich daar-
ir geheel belang-looa ter beseh kking heb-
i ;esleld. vlnfl en volledig de noodige in-
|liDgen te verstrekken en trouwboekjes,
»rlen. ren'ekaarten e.d. ter vergelijking
le leggen. 8201
11« van prooi belaro rile nersonen, ook
Irk aanweroen, on t« neven,
r lellers zijn voorzien van een legimita-
lewijs, dragende het stempel der gemeente
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STR1JEN, Secretaris.
DE BIOSCOPEN.
!mil Jannings. Joan Crawford en Roy
y, 't is voorwaar een kostelijk drie-
nschap, dat de directie van Trianon-
titer deze week geëngageerd heeft
ie groote Duitsche filmacteur Emil Jan-
is i9 onlangs tot Amerika's grootsten
ieelspel uitgeroepen en wie hem in
io laatste commando" heeft gezien en
inderd. zal móeten toegeven, dat zijn
inderdaad niet te overtreffen is.
[Variété". '„Vader", hoe mooi ook, zinken
bel niét bij de grootsche creatie welke
mings iq dit filmwerk geeft van den
isischeD opperbevelhebber die door het
folutionaire bewind uit zijn land ver
til in Hollywood voor de lens van de
eimera nog eenmaal zijn eigen levens-
'bicdenis moet uitbeelden
regisseur Josef von Sternberg geeft
alle gelegenheid in dit werk zijn groote
filen te ontplooien, zijn 9pel is van een
irweldigendp tragiek, meesterlijk, onover-
fbaar; de regie en enceneering niet te
•naren
1% laatste commando" is een film.
fte elk filmliefhebber in verrukking za)
n?Pn en het kon dan ook niet anders
..Trianon" zal deze week te klein blij-
flet voorprogramma is ook van zeer
'e hoedanigheid Het journaal en een
'isfhp film met Buster Keaton openen de
helling en een groote romantische film
gemaskerde Spion" besluit het eerete
'pplte van den avond
kt stuk speelt in het midden der 18e
ten tijde van den Fran«ch Engelschpn
"d om de Legemonie in Canada Joan
nr'ord en Roy d'Arcv vervullen de hoofd
en en maken deze film tot een zeer bij
tere.
kunnen onze sfadgenoofpn een bezoek
h Trianon warm aanbevelen. 1
kn zeer interessant journaal vindt men
WPek in het Lnxor-Theater en doordat
?fJkruid ie, met tal van aardige winter-
Jamen verdient hel de speciale waar-
;r'ng Voor de pauze ziet men hier een
"^film me! Buster Keaton in de hoofd
ei alleen de aankondiging daarvan doet
n mgpvvijde reeds begrijpen dat dit film-
'rbial
een a^néénsrhakeling is van doMe
nissen en vermakelijke scenes Har-
Ij: l: yr gelachen om de dwaze achter
lik? tltr lre,n en minder om de
u't het vijandelijke land die er
toe leidt dat de hoofdpersoon
r Keaton) tot generaal wordt gepro-
I^r Wisseling van het filmprogramma
tweetal harmonica-virluosen op
'bb ^Un caPac'le,ten hooren en zij
;Y,,°r! daaróij den eersten avond in ieder
liull' iengPW00n vee' succe9 gphad Fen
t(inj nummer dat het ook volgende
L/Men zal doen!
\fj "opMnummer gaat ..Manege", een
L c t'fa-fahrieken, dat ons een
L| 'Pn kilk gepft 0p het circu»-leven eil
tsiyjl#n wreedheid somtijds ge-
n moet gaan met hel uitvoeren van
il ,tk?a' attracties nummer In dit ge-
hel
een |ong meisje dat door haar
van het circus is.
van
nood-
directeur 9H IPJfPH
Nwongpn tot hel volbrengen
nummer dat
1 echi Pen rata,!^rnfp moet leiden Het
i. er de gebroeders Flamingo (die
"oren fnzie hebben gehad over een
Tn het groot-auditorium der Universiteit
waren gistermiddag op uitneodiging van
mr. P A. Pijnacker Hordijk een aantal in
gezetenen bijeengekomen om le komen tot
oprichting van het Leidsche Stadhuis-
comité.
De bijeenkomst werd gpleid door mr. P.
A. Pijnacker Hordijk, die, na een woord van
welkom tot alle aanwezigen de ProclamaLe
van den burgemeester, mr A. v. d Sande
Bakhuyzen. op 18 Februari 1.1. in herinne
ring bracht en te kennen gaf. dat hij deze
samenkomst heeft belegd omdat z i. alleen
een groot Comité dat de burgerij in al haar
geledingen vertegenwoordigt in staat is uit 1
te maken, wat door de burgprij in haar
groote meerderheid wordt gewen§chl ten op-
zichte van het nieuwe Stadhuis.
Met opzet zijn echter niet uitgenoodicd per
sonen. die aan het Stadsbestuur op eeniger-
lei wijze zijn verhonden.
Spreker wees erop. dat eerst na vaststel
ling van „het mogelijke" door het Stads
bestuur, het Comité zich zal kunnen uil-
spreken over „het wenschelijke". Vragen
van zuiver technis'-hen aard alsmpde vra
gen betreffende details moeten z i. buiten
den werkkring van het Comité vallen.
De taak van het comité zal dan ook be
staan uit: voldoening aan het verzoek van
den burgemeester tot de Leidsche burgerij
om uiting te geven aan hare wenschen ten
aanzien van het nieuwe Stadhuis en het
inzamelen van gelden in loeiden en het ge-
heele land teneinde aan de te vormen plan
nen uitvoering te kunnen geven.
Spr stelde voor in deze vergadering defi
nitief te besluiten tot de oprichting van een
zoodanig comité en een dagelijksch bestuur
te benoemen, dat de bevoegdheid heeft zich
personen, wier opname in het comité wen-
schelijk mag worden geacht, alsnog Ie assu-
meeren en dat gemachtigd wordt tot het
vormen van sub-commissies: zooals bijv.
een Stadhuisbouwoomrnissie, een finan-
tiëele- en een propaganda-commissie.
Van de gelegenheid om vragen te steïïen
en van gedachten te wisselen, werd aller
eerst gebruik gemaakt door den heer dr. J.
A. N Knuttel die den opzet van dit comité
verkeerd achtte Z.i. ware een vertegen
woordiging uit verschillende politieke,
kunst- en wetenschappelijke organisaties
juistpr geweest. Ook mepnde hij, dat in dit
comité niet tot uiting zal komen de stem
ming onder de Leidsche burgerij in het al
gemeen. daar bijv. het arbeiderselement
daarin onvoldoende vertegenwoordigd wordt.
Tenslotte had deze spreker nog bezwaar
tegen een inzameling van gelden; deze be
hooren z. i. op andere wijze verkregen te
worden.
De heer Jaeger vroeg waarom d© raads
leden van dit comité uitgesloten zijn. waar
op de voorzitter antwoordde, dat het comité
juist bedoelt den raadsleden van advies te
dienen.
De heer van Deene merkte op, dat door
dat de raadsleden geen zitting hebben in
het comité minder goed onder hun aandacht
zal komen hetgeen onder de Leidsche bur
gerij leeft te dezen opzichte.
Op een vraag van den heer Wilmer of de
voorzitter zich al een denkbeeld had van de
wijze van geld inzamelen, antwoordde deze
dat dit een zaak is van' het dagelijksch be
stuur, doch dat het comité deze aangelegen
heid wil aanvatten om versnippering te
voorkomen.
Den heer Knuttel antwoordde hij. dal de
bedueling heeft voorgezeten een strikt on
partijdig comité samen te stelten, waarin de
burgerij in al hare geledingen het best ver
tegenwoordigd is.
Met beste m ddel om de wenschen der
burgerij te toetsen ware ongetwijfeld een
referendum geweest, doch dit was pracbsch
onuitvoerbaar en hij moest handelen naar
gelang der omstandigheden, die lot spoed
drongen.
De heer Knuttel achtle.hct verkeerd, dat
de geheele burgerij tot het verlecnen van
geldel ijken steun zou worden opgewekt, ter
wijl de heer Wilmer het wenschelijk acht
te. dat particulieren of groepen van particu-
l:eren geld of voorwerpen voor het n euwe
Stadhuis beschikbaar stelbn doch het on-
noodig vond, dat evenals bij voorgekomen
naüonale rampen een oproep tot de burgerij
te -ichten.
Door de vergadering werden vervolgens
heno.emd tot voorzitter, de heer mr. P A.
Pijnacker Hordijk, lot loco-voorzilter, prof.
dr. J. Huizinga, tot secretaris de heer A. W.
Frontzen, tol loco secretarissen de heeren
mr. A. J. W. van Vrijhergho-de Coningh en
N G .Spaargaren Jr. en lot penningmeester
de heer D. Jaeger Op voorstel van den voor
zitter werd vervolgens een dagelijksch be-
sluur samengesteld, waarin buiten de even
genoemde personen werden benoemd de
heeren H. Marks. J. H Nijhuis J. A Schoo-
neveid, namens de werknemer? en J. B
Ziegelaar, W. Brouwer en J. J Meyers na
mens de middenstandsorganisaties. Aan het
dagelijksch bestuur werd de bevoegdheid
verleend leden te assumecren en sub-com-
misries t© vormen.
Daarna werd onder applaus dor vergade
ring besloten tot oprichting van het Leid
sche S'adhuis-comilé.
De heer Knuttel verzocht de vergaderin
gen van het comité voortaan in de avond
uren te doen houden, hetgeen de voorzitter
to-vegde.
De heer J. W. Henny gaf in overweging
een landelijk eere-comité te benoemen, waar
tegen de heer Knuttel onder groote hilariteit
protesteerde omdat daarmede het democra
tische karakter aangetast zou worden.
Nadat nog de heer mr Slagter had voor
gesteld aan het bestuur der 3-Octnber-
vereeniging het verzoek te richten dit jaar
ten teeken van rouw op 3 October geen
feestelijkheden te organiseeren, 9I00I de
voorzifter deze vergadering onder dankzeg
ging aan de aanwezige dames pn heeren
voor hun tegenwoordigheid met den wcnsch,
dat het Teidsehe Stadhuis-comité nuttigen
arbeid zal mogen verrichten.
BINNENLAND.
Oprichting van het Leidsche Stadhuis-
Comité (Te Blad).
De Tweede Kamer over de eventneele
opheffing der marinewerf te Hellevoetslois
(Uit het Parlement, 2e Blad).
De regeling der winkelsluiting (Binnen
land, 2e Blad).
Verschenen is het voorloopig verslag der
Tweede Kamer over den rechtstoestand van
ambtenaren (Binnenland, 2e Blad).
Gasbedwelming te Vlaardhv )n on Woer
den (Gemengd, 2e Blad).
Dommering toch geplaatst tn den eind
strijd der Europeesche biljartkampioen
schappen (Sport, Blad).
BUITENLAND.
De Ergelsche premier Baldwin cam'tn-
leert inzake de Iersche vergoeding (Buiten
land, le Blad).
Nederlaag der Japansche regeering in het
Hcogerhuis (Buitenl., le Blad).
Geen kiesrecht voor de naturellen van
Znid-Airika (Buitenl., le Blad).
vrouw), die daadwerkelijk ingrijpen en er
na tal vaD moeilijkheden in slagen de
zaak tot een oplossing te brengen De cir
cus-directeur wordt gedood door zijn vrouw,
wanneer deze van plan schijnt te zijn. z 1?
dochter te vermoorden en als zij door de
jury wordt vrijgesproken is hel leed voor
goed geleden. .1 Dat het meisje trouwt
met een der gebroeders spreekt welhaast
vanzelf De geschiedenis is uitermate span
nend en wordt uitstekend gespeeld, waar
door zij bij voortduring den toeschouw"
weet te boeien Zij waarborgt den L-r*
zoekers een goeden avond!
Laten wij beginnen met te verklaren, dat
we in langen tijd niet meer een echt-ouder-
wetsche cowboy-film gezien hadden. Wij
waren die wereld van de kolossale „Stet
son hoeden, de paffende pistolen, waarmee
geschoten wordt (en raak ook!) alsof men
boterhammen eet, van den cowboy met het
gouden hart en z'n schurkachtige belagers,
van de jachtende galoprennen tussohen ge
vaarlijke rotsen en hergen, bijna vergeten.
We herinneren ons dat allee uit den tijd,
waarin we Karl May Cooper en Bufalo Ril!
verslonden Toen lazen we slechts het boek,
waar nu zien we dat alles zich onmiddel
lijk levend bewegend afspelen op het wdte
doek Er heerschl daar toch wel een geladen
spanning in die krachtige cowhov wereld
strijdend voor het recht. Fen verrukking
voor dengeen, die zoon wereld als het ideaal
van zijn droomen beschouwt. Want de film
is nu eenmaal, wat sprookjesboeken in
menig opzichl voor het kind zijn. Indianen
boeken voor den jongen man en tooneel-
stukken dikwijls voor den volwassene be-
teekenen wenschvervulling. De film brengt
den toeschouwer in een wenschland. Even
als in den droom te ons dagelijksch leven
er in opgeheven- de filmbeelden wisselen
als droombeelden.
En uw wenschen vervullen zich. wanneer
ge daar in het City-tbcatei die stoutmoe
dige film ..Bully een-arm" ziet. Weet ge: of
u nu Tom Mix of Fred Thomson, die er nu
de hoofdrol in vervult, ziet: dat doet er
niet toel Ze zien er allebei gelijk sympathiek
uit, ze zijn beiden even opofferingsgezind
en ze bezitten beiden een schimmel, waar
St. Nicolaas jaloerach op zou zijn. De fier-
bekendige „Zilverking" met zijn vrngend-
vleiende. verstandige oogen hebben we on
middellijk lief Wij zullen die spannende
film, met haar rossige vlammenbrand en
verrassingen niet navertellen- ge moet haar
zelf zien en ge zult. als wij, ook weer eens
van dit genre genieten.
De ..Doodenzvvaai" speelt in de wereld
der brandweermannen We hebben de
laatste weken veel van hen hooren spreken
en deze Amerikaan«chp behoeven niet in
durf en vastberadenheid voor de Leidsche
of Haag«che onder te doen' Drie allersvm-
pntieksfe hoofdpersonen, vooral 't meisje,
waar 't om eaaf is van ongpwone charme
Ook hier weer een fel-dramnfisrhe brand-
scène en heldendaden, waaraan een gewoon
sterveling niot kan tippen. Er wordt een
doodenzwaai tusschen brandende- daken in
uitgevoerd, die u 't bloed in de aderen doet
stollen Moed en heldhaftigheid: dat ken
merkt deze heide films. En daarbij- machtig
veel liefde. Wat zouden we zonder deze in
't teven beginnen? Laten we ten slotte
Felix de Kater niet vergeten. We kennen
immer? allen dien parmant1?, pofsierlijken
poesensinjeur, daarbij de philosoof uit de
dierenwereld, met zijn droog komitke gri
massen Zie hem hier weer peinzend loopen
met zijn handen op den rug om uit een
lastig geval te raken Deze grapjas vindt er
altijd wat op. Zoo'n caricatuur filmpie he-
hoort tot de heste voortbrengselen van den
Amerikaanschen humorl fn vertrouwen:
een gang naar t City-theater zal allerminst
herouwen Het orkest doet zijn best: een
groote vooruitgang dat het belangrijk uit
gebreid werd.
VOOR EEN HOOGLEERAARS-
ZETEL BEDANKT.
Dr. J. H Oort, conservator aan de Ster
renwacht en privaat docent aan ce Leid
sche Universiteit, wien, naar reeds »erder
gemeld, pen hoogleeraar^zetel is aangebo
den aan Harvard l.'niv-rsitv te Cambridge
(Am heeft besloten deze aanbieding niet te
aanvaarden
ZIGEUNERLIST EN VROUWE
LIJKE NIEUWSGIERIGHEID.
Historisch.
Twee dames wandelen door Leiden's bui
tenwijken.
Een zigeunerin nadert en wil de waarheid
voorspellen, dringt aan en een onthand-
schoende hand wordt haar toegestoken. Mei
een zangerige 3tem wordt meegedeeld, dat
eerst vijf geldstukken in den vorm van een
kruis op een hand gelegd moeten worden.
Twee taschiPS gaan open en vijf kwartjes
zijn verzamel en word-n volgens voor
schrift op de hand gedeponeerd.
Dame9 zijn zichtbaar ondpr den indruk.
Zigeunerin zingt- ..Blaa9 op uw hand. ma
dam. blaas". En dan: .over °nke|p maandpn
gaat u een verre groote reis maken, dit a
geluk zal brengen Blaas blaas, madam. Ik
zie te weinig groote geldstukken". Dp vijf
kwnrtji-9 laat de waorze?ster in haar linker
hand glijden, om het dpn damps gemakke-
'ijkej te maken vijf guldens hiif*»n te bren
gen. Hetzelfde speHetie hprhaalt zich.
„Blaas, blaas madam Vplen om u h^en zijn
op u jalnersch en zoo zij dit njpf zijn zul
len zij hef wordpn. Doch gpluk zal uw deel
zijn. nietg dan geluk Gronterp ge'd^tukkenl
Tk zie nog veel, heel veel, doch nog te on
duidelijk.
„Weer verdwiinen de vijf guldens in do
behulpzame hand en ja, uit heidp darnps-
taschjps wordpn vijf rijksdaalders te voor
schijn gehaald.
„Blaas, blaas. Madam, vprdrief zult u op
uw levenspad niet meer ontmoeten Tk zi©
voor u niets dan gehik. Blaas, blaas madam"
Wist de waarzegster dat de rijksdaalder
het grootste formaat gelds'uk in Holland is?
In elk geval grist zi; plolt de vnf nik«daal-
ders weg en wil zich uil de voetpn mak^n.
Maar een hand heeft haar pols vast «m het
de vriendin van hpf slach'offpr. die haar
dwingt dp buil af te staan Met rep rijks
daalder m»<et zij zich fpvred- n «tellpri
Dc- zigeunerin verwidprf rieh öchpidpnd,
nijdig op zichzelfniet handiger te zijn
geweest!
j 25-TARIG JUBILEUM
BIT DE NED. SPOORWEGEN.
Gisteren herdacht de heer H. A de Haas,
machinist bij de Ned. Spoorwagen, den dag
dat hij vóór 25 iaren als leerling machinist
bu de Holl [Jz Spoorweg Maatschappij in
dienst trad.
Toen de heer de Haas 's morgen* in de
locomotievenloods SS kwam. werd hii toe
gesproken door den depéfchef, den heer
Hooidonk alleseersl toegpsprok^n die hem
in hartelijke bewoordingen gpluk wen^-hte
en namens de Directie dor Nederland^che
SjMWwegcn de gehruikpliike enveloppe met
inhoud a an hood honpvn« een oorkonde
voor 25 jarigen trouwen dienst ZDhlhaar
aangedaan dankfp dp hnpr dp Haas en
verzocht den dank ook aan de Directie over
te brencpn.
Tn dpn loop van dpn da? kwamen vele
collega's en vrienden den jubilaris geluk
wenschen.
