A
WAAROM
ETEN?
ierkoopster
Fa. KOOLE NICOLA Co.
WALES ANTHRACIETÊ
DANSLES
J. W. CAHEN
be
;nb. Vrijwillige
Verkooping
i BRITISH ROLLAND COAL COMPANY 1
SPECIAAL ZIEKENVERVOER
DE FONDSENMARKT.
Net Meisje
HUBERTUSBROOD
LEVENDAAL 71-79 - TELEFOON 196 - LEIDEN
NET MEISJE
Coöperatieve Boerenleenbank
Katwijk aan Zee.
jtiucM naar het immaterieele, welke
jg I3de. 14de en 15de eeuw uitte ia
'Ijcale stuwing der om hoogstrevende
njt-rr en meer plaats maakt voor de
il naar de werkelijkheid van het aard
den. Niet los van de aarde, maar in
jCd met de aarde schijnt Trien zijn gec9-
l( aspiraties te willen bevredigen.
'f spraken reed» over de lichtwerking,
den aard der zaak heeft de middenbeuk
lfD hallenker geen ramen Het licht
,1 vallen door de eindvonsters en dwars
de zijhallen heen. Daardoor wordt het
m^er regelmatig gebonden tot -en een-
van toon. Door -deze stemmige ver-
jdinö van het licht onder de overheer--
pj der horizontale lijn onlstaat e*n
plpnheid. die sterk centraliteerend werkt
brengt de late Golhiek eigenlijk zou-
ie kunnen spreken van Barok Golhiek,
gelijk een ruimlehegrip. dal weldra door
lenaissance veel meer bepaald zal wor-
cn houde wel in het oog. dat deze zucht
centralisatie, deze vernieuwing van
uimlügevoel reeds aanwezig was vóór-
de Hervorming haar intocht deed. En
echijnen vooral de Broeders des Ge-
wn levens te zijn geweest, die sterk
hallenbouw hebben bevorderd,
tl opzet laat ik deze beschouwingen
afgaan aan de bespreking van de Mn re-
die pas legen het midden der 17de
werd gebouwd, dus toen de Renais-
c hier lang en breed was doorgedrongen,
jar in wou even in herinnering brengen,
nvds onafhankelijk van de Renaissance
lehoel in verband met de toenemende
iclijkheidszuchl van den tijd, reeds in
;rste helft der 16de eeuw een wijziging
het ruimtegevoel zich kenbaar maakt,
it er hier in het Noorden een logische
<ikkeling is van het ruimtegevoel der
•ek naar dat der Renaissance.
[usschen had zich in Italië de Renais-
t ontwikkeld. Over het eigenlijke ver
ast;! der Renaissance kunnen we hier
arlijk niet uitweiden. Men weet, hel is
edi-rgehoorte van de kunstzinnige idea-
der klassieke oudheid. Deze omschrij-
is wel erg summier, maar we zullen
r mee doen. Dat in Italië de Renais-
vooral op hel gebied der bouwkunst
zoo spoedig voltrok en er zoo'n ingrij-
verandering in het ruimtegevoel plaat9
kan alleen hieruit worden verklaard,
ie Gothische gedachte, die van huis uit
Germnansch was. er nooit in volle
equentie is aanvaard. De Gothiek bleef
llijd halfslachtig en vermengd met klas-
en Romaansche motieven. De Gothiek
er nooit een vormeflspraak. welke
I uit de geestelijke geaardheid der
ghen voortkwam.
iende Renaissance kwam mot haar aan
ilassieken ontleend ruimtegevoel, sprak
dadelijk de algomeene mentaliteit aan.
inbouwde onmiddellijk weer kerken, die
ene zijde derk herinneren aan de Ro-
isrhe basiliek, maar het vernieuwende
ent is vooral het plaatsen van een
op de viering. De Gothische kerk uit
Üoorden stond door haar vele.en hoo«e
in om zoo te zeggen overal in ideëel
snd mei de oneindigheid Van alle zijden
ine zij het licht. Integendeel h'ermee
roe de Renaissance kerken met mas-
muren. die de ruimte absoluut afsloten
il door den hoopen koepel het licht
vloedig naar binnen viel en do ruiinte
iccunt van een streng besloten eenheid
RECLAME.
GARAGE VAN NIEUWKOOP
TELEF. 2527. 5865
gaf. En weldra bouwde men ln Italië be
halve kerken, die een basiliekaal grondplan
vertoonen, ook andere, waarvan het grond
plan een achthoek, een Grieksch kruis met
heel korte armen, een cirkel enz. was, ter
wijl het bouwwerk werd bekroond met een
geweldigen koepel. De centralisatiegedachte
was hierin wel op het allersterkst uitge
drukt. De hooggeplaatste ramen hadden ge
woonlijk den rondhoogvorm en met »lle9
wat zweemde naar spitsboog vu Hing was-het
gedaan Het voornaamste sierende element
was gewoonlijk het Westportaal.
Uil den aard der zaak kon men dit in Italië
met minder moeite dan in het Noorden
steeds heel mooi maken. Men had er het
hel marmer, dat in allerlei kleuren en kleur
schakeringen voorhanden was. Men kö,n ge
makkelijk zware marmeren architraafbalken
uit één stuk houwen. Men bracht boven den
architraaf in de timpan beeldhouwwerken
aan en behoefde niet bevreesd te zijn, dat
deze spoedig door weersinvloeden zouden
bezwijken.
Men weet. dat er in de ziel der Germaan-
sche volken steeds een geheimzinnige trek ia
geweekt, om zich aan de bronnen *an hot
kunstschoon der Zuidelijke volken te laven
En die drift liel zich in de historie altijd het
sterkst gelden in tijden van machtige gees
tesbewegingen. Zooiets doet zich voor in d«
dagen van Karei den Grooten en weer later
in de 13de eeuw. wanneer, ondanks het zui
ver Germaansche ruimtegevoel, de kathedra
len in Noord-Frankrijk versierd worden met
beeldhouwwerk, dat een streng klassiek ka
rakter draagt. En in 16de eeuw zien we op
nieuw dien trek naar het Zuiden en weldra
de zucht om met de idealen van het Zuiden
practisch zijn voordeel te doen. Het kan geen
verwondering wekken, dat de centraalbouw
of laten we liever zeggen: de radiaalbouw
hut eerst in het Noorden juist in de Zuide
lijke Nederlanden werd toegepast. De ge
meenschap met Italië was daar grooter dan
hier. Zoo werd er bij Sic hem een septagoon
gebouwd, eën kerk in den vorm van een
regelma'icen zevenhoek, ter eere van O.L.V.
van de Zeven Smarten De zevenhoek is
hier dus symbolisch. Het was een bekende
bedevaartsplaats, waarheen o.a. A!bertu9 en
Isabella telken jare gingen ter bedevaart om
van den hemel nakroost af te smeeken. En
in 1628 ontwierp Hendrick Dankerts te Ant
werpen een oc'ogoon. een achthoek met kof-
pelbekroning voor de Jesuiten te An'werpen.
Plannen en leekening van dit gebouw waren
zeer bekend, maar het werd nooit uitge
voerd. Daar tegenover staat, dat er wat later
in België verschillende kleinere en grootere
koepelkerken werden gebouwd, geïnspireerd
door de ruimtebegrippen der Renaissance.
Fn nu komen we langzamerhand tot de
bouwgeschiedenis der Marekerk,
Ook de afgeloopen week stond gelijk de
vorige onder den invloed van het verloop
der New Yorksche beurs, hetwelk intus-
•chen. nogal meeviel daqk zij het aanpas
singsvermogen van de markt. De reactie van
de vorige week naar aanleiding van de dis-
conloverhooging en de verschillende ge
ruchten omtrent verdere dwangmaatregelen
van de zijde van de Federal Reserve Board,
heeft gelukkig niet lang aangehouden en
de jongste dagen gaven een aanmerkelijk
herstel te zien. Bij dit herstel waren het
voornamelijk de public-uitilitieswaarden en
de koper-aandeel en die zich hierbij sterk
afteckenden. De laatste natuurlijk onder
den invloed der stijgende koperprijzen. Het
koporkartel is er o m. in geslaagd don prijs
te brengen op 18 1/2 en aangezien nergens
anders meer een behoorlijke part») koper
i* te krijgen, zal de prijs nog wel verder
aantrekken.
De factor die tenslotte voor het herstel
allesbeheorschend is. is het vertrouwen in
Amerika'» economische structuur; voort»
ook het feit dat Amerika nóg steeds in zijn
bloeiperiode is waarvan het einde nog
niet is te voorzien. Deze bloeiperiode weer
spiegelt zich onder meer in de groole koop
kracht van het publiek. Voorts ook in de
cijfers der spaar- en de depositiebanken
welke bij voortduring stijgend zijn.
Toch is ondanks hel herstel van de New-
Yorksche beurs de algemeene marktsituatie
niet zoo heel veel beter geworden. Welis
waar zijn de makelaarsleeningen zeer be
langrijk verminderd doch daarnaast staat
ook het feit dat er op het moment gevn
verdere likwidatiea plaats vinden. Het pu
bliek is niet meer in belangrijke male
geïnteresseerd, blijft dus alleen over den
beroepshandel welke evenwel niet tot li-
kwidatie kan overgaan wegens gebrek aan
andere speculatie-objecten.
De noemenswaardige koersavances en
omzetten zijn alleen te danken aan de
haissepartij die uiteraard doorloopend tot
dekking harer posities overgaat daar waar
zij de gelegenheid er toe krijgt. Aan den
anderen kant blijven reeël stimuleerende in
vloeden nog steeds uit; daarentegen is er
nog steeds rede tot reserve en voorzichtig
heid.
Zoo werkt de Engelsehe discontovcrhooging
nog steeds remmend daar men er de con
clusie aan vastknoopt dat de internationale
geld verhoudingen ook in het nieuwe jaar
nog geen verbetering ondergaan, als bewijs
men o.m. aanvoert de hooge rentestand
van 7 tot 9 pCl. te New-York.
Eenige verlichting bracht nochtans het
feit dat een verhooging van het Amsler-
dnmsche disconto achterwege bleef. Eigen-
aardigerwijze heeft de jongste weck een ice
verruiming op de Amsterdamsche geldmarkt
te zien gegeven Maar over het geheel
werd toch telkens weer een notcering van
5 pCt op de Amsterdamsche geldmarkt be
reikt. Zoo is bijv op de jongste Nederland-
sehe Bankstaat de- post beleeningen met
twaalf millioen gulden gestegen.
Intusechen schijnt de strijd over de beurs-
crodicten nog lang niet ten einde te zijn.
Call-gold bijv. vertoont nog steeds markan
te koerssprongen die natuurlijk hun invloed
doen gelden
Middelerwijl is de ontwikkeling van de
Amsterdamsche deviezenmarkt nu niet be
paald rooskleurig. De gulden noteert reed»
sedert eenigen tijd zwak en in den laatste»
tijd heeft de Nederlandsche Bank zeifs ver
schillende malen hulp moeten verleunen.
Dientengevolge daalde de buitenlandsche
wissel voorraad met niet minder dan 32
millioen gulden, terwijl daarenboven de
diverse rekeningen debet ook nog met een
twee millioen zijn verminderd De deviezen
voorraad der Nederlandsche Bank bedraagt
blijkens den jongsten staal thans niet meer
dan lt)3 millioen gutden Voorloopig is dit
bedrag nog wel voldoende om aan de in
vloeden die thans de deviezenmarkt be-
heersqhen het hoofd te bieden. Echter noopt
een en ander toch tot voorzichtigheid.
Nu mag men zich eenerzijds ook weer
niet te veel verontrusten over de zwakke
tendenz van den gulden wijl hiervoor nog
een bepaald© oorzaak kan worden aange
wezen, n.L de a.a aflossing van Nederland
sche dollarleeningen. Immers reeds eenigen
tijd worden voor rekening van de schatkist
in dit verband dollarf gekocht. Hoe het
echter ook zij, de huidige positie van de
geldmarkt ten onzent is eveneens van dien
aard dat geenszins tot de onmogelijkheden
behoort, dat er binneo afzienbaren tijd een
verhoosing te verwachten is. Anderzijds is
het echter ook nog lang niet zeker dat de
Nederlandsche Bank tot een dergelijktn
ingrijpenden maatregel zal overgaan.
Wat nu de Amsterdamsche fondsenmarkt
betreft, deze liep voor een deel aan den
leiband van Amerika, anderdeels 6tond
deze toch ook weer op eigen beenen. Nog
steeds zijn het echter de speciale fondsen-
soorten die de algemeene aandacht trek
ken. Voor het overige ie de markt wel
vast, maar de omzetten zijn gering in aan
tal eq niet in staat eenigen belangrijken
invloed uit te oefenen.
Het feit, dat de reactie in WalJstreet
weer zoo goed als geweken ia, was mede
oorzaak dat men op enkele dagen hier te
lande wat williger gestemd was. De meeste
belangstelling ging echter uit naar den
hoek der Kunstboterrubriek waarvoor een
Stijgend interesse bestond. Margarine
Uines aandeelen zoowel als claim wer
den grif verhandeld en ook wel tot hooge-
ren koers hoewel een enkele dag soms een
tijdelijke inzinking te zien gaf Meestal
was het zoo dat de opening vrij hoog werd
ingezet terwijl bet verdere verloop door
gaans iets zwakker was. De claim bewoog
zich geheel in de richting van het aandeel.
Calvé Delft aandeeleq waren aanmerkelijk
kalmer gestemd doch ook hier bestond wel
een vrij belangrijk interesse. Uiteraard zijn
deze fondsen soorten zeer speculatief en
waaien met eiken wind mee.
Er bestond voorts in de afgeloopen week
ook nog wel eenige belangstelling voor Ko
ninklijke Olies die een aanmerkelijk bete
ren prijs konden bedingen en ook wel be
houden. Het beste niveau bleef echter niet
gehandhaafd gedeeltelijk doordat Londeu
als verkooper optrad; overigens moet de
betere stemming worden toegeschreven aan
de betere vooruitzichten aangaande de »o-
menwerking tussehen de Amerikaansche
groot producenten Daar naast is geblekeu,
dat zooals zoo dikwijls het geval is, de si
tuatie wel eens te donker wordt belicht.
Van de mindere grootheden waren A'g.
Exploraties beter gestemd, op een enkelen
dng zelfs zeer vast. Perlakken waren door
gaans wat luier vermoedelijk naar aanlei
ding van de betere stemming voor Alg.
Exploratie.
Voor Rubberwaardeo was de tendeius
vast met eenige belangstelling voor Ara
sterdam Rubber, welke eenigszins konden
avanceeren. Verder was er ook wat vraag
voor Deli Batavia Rubber. De overige
6oorten trokken echter weinig handel.
Na in den aanvang der jongste berichts-
periode zich niet veel om tabakken te heb
ben bekommerd heeft men in het midden,
der jongste week hier weer eens flink het
mes er ïd gezet. Bij zeer geringen handel
werden er b.v flinke koersavances geboekt
zonder dat hiervooT eigenlijk een geldig*
reden bestond De indruk was dan ook dat
de koersen hier eenvoudig zijn opgezet"
om er wat stemming in te brengen. Echter
zonder eenig resultaat. Geen wonder dan
ook dat de avances zich niet konden hand
haven en vrijwel allen weer moesten wor
den prijsgegeven.
Voor suikerwaarden bestond weinig of
geen belangstelling, hetgeen natuurlijk kan
worden genoemd, gezien het feit, dat da
situatie op de suikermarkt nu niet bepaald
rooskleurig is. Trouwens het koersverloop
van suikeraandeelen ts eigenlijk wel in
strijd met de a'gemeene vooruitzichten. Do
prijs voor suiker is b.v te New-York se
dert bet nieuwe jaar geleidelijk aan verder
gedaald en heeft thans met 1.88 doll een
nieuw laagterecord bereikt. Ook de Visp
heeft eenigen tijd geleden haar verkoopprij
zen voor Javasuiker moeten verlagen en
den priis gebracht op f. 13, voor superieur
en op 11.75 voor hoofdsuiker. Ondanks dez®
verlagingen konden geen verdere afdoenin
gen tot stand worden gebracht en zoo zitten
de Java-producenten thans nog steeds met?
een belangrijken voorraad De flauwe stem
ming te New-York is derha've alleszins ge
motiveerd. Het koersverloop der betref
fende suikeraandeelen is echter eigenaajv
digerwijze geheel in tegenspraak met do
zen gang van zaken. Omgekeerd wijzen
deze sedert, het nieuwe jaar een vooruit
gang aan, welke alleen door de beurstech-
nisehe situatie is te verklaren De pro
ductie van suiker neemt oveT de geheel®
wereld toe en ook de zichtbare voorradea
vertoonen een «tijgende tendenx.
Wat de industneele soorten betreft, voor
Philips Lampen bestond op nieuw een vrij
behoorlijke vraag na aanvankelijk eenig®.
zins te sijn verwaarloosd Ook in Kunsfc-
zijdewaardeu ging niet zoo heel veel om.
De oude koersen konden zicb gemakkelijk
handhaven Omtrent de ophanden zijnd®
prijzen con ven tie is men het op het oogen-
blik nog lang niet eens, getuig© het onder-
bieden vaw de verschillend© concurrenten*
Toch heet het dat men binnenkort tot een
overeenstemming sal komen Anietna
toonden eenige verbetering, zulks als ge
volg van de omstandigheid dat biina geen
stuk aan de markt i> en de weinige vraag
reeds dadelijk belangrijke koersverschillen
doet hoeken Indische Gassen prijshoudend.
Van Berkels Patent lag vast in de markt.
OoV voor Ned.-Indische Steenkolenhandel
bestond eenige belangstelling.
In scheepvaartwaarden bestond alleen'
voor Unies wat interesse. Van de bankaan-
deelen waren Rotterdamsche Banken weef
zeer gezocht en konden zelfs tijdelijk eeif
koers van 120 bereiken, welke echter niet
kon worden gehandhaafd Het interesse
voor dit fonds blijft mtnsschen constant.-
Op de afdeelinor voor buitenlandsch®
fondeen deed de arbitrage nogal wat in
verschillende vooraanstaand® soorten.
ENi
nurdeen flinke
speciaal Stoffenzaak, be-
i mei het vak
neven met opgaaf waar en
ang in betrekking Bur. v.
Had onder No. 8267.
Gavr&agd een
voor dasr en nacbt. Adres:
J. DEN OUDEN, Prins Hen
driklaan 1, Oegstgeest 2983a
)0
rdeo
inzet en afslag, op Woens-
27 Februari en 6 Maart
19, luiken* 's morgens elf uur
tat café van den heer BA
KER, te Leiderdorp, van:
He zeer gunstig gelegen
3 Inter Nos met moestuin,
"cuientuin en priëel, langs
1 Ugt Rijndijk, onder Lei-
'r,rP. groot ongeveer 1000
'kante nieter.
villa, welke een prachtig
chl heeft, ook op den Rijn,
"k heneden: 2 groote ka-
en suite, ruime slaap-
eetkamer, ruime gang,
bijkeuken en groote
boven R groote 9laap-
iïlen'' diensthodekamer en
^zolder en is voorzien van
waterleiding en electrisch
Aanvaarding vrij van
°D I Mei 1929
2 De perceelen uitmuntend
and, liggende aan het bui-
waler. in den Kalkpolder,
de Pannenfahriek. nabij
i Gnrisieijjkg school, onder
'^Morp, Rrr)0| 4 79 of) hec-
le veilen in 2 perceelen,
e ihetU n nader ornschre-
j\iinvaarding direct
l^aal-jag koopsom 15 April
I s JȕirhtiRen de villa
■Int i en ^r,nderdng? van
our namiddags op ver
in?!811 een. bewijs van toe-
IinV Ver^r'iPcn ten kantore
fc,r!-.,n de landerijen
■k, Mini re des Zond-g»
^er)ere 1 nr*h 1 i n ge n te he-
«0, .'eP kantore van den
L'W'rtend.n nnt.rid.
s J nuizKVEi n.
Claris ie Zwlerwuude.
In het „Dagblad van Noord-"rahant"
vinden wij de volgende uitspraak
van een Tandarts;
Dat ik er vaak op aapiredrotiffen hek. o.er het algemeen meer kalkhoud.nd roodset
te gebruiken, vooral voor aanstaande moeders en klierachtige kinderen is kalkhoudend
voedsel van groot belang, is genoegzaam bekend.
Ik mocht daarop irpron, toen ik voor de radio een voordracht hiold meer ipeciaal
over het onderhoud van het gebit. Kalkhoudend voedsel korat het geheele gestel ten goede,
hieromtrent bestaat ia de Medisuhe wereld weinig meeningsverschit.
De moeiljjkbeid is. de kalk in een zoodanigen vorm toe te dienen, dat de wansmaak
van de kalk niet opvult, en dat de kalk gemakkelijk en in voldoende boeveelheid in de
bloedbaan wordt opgenomen. M.n beett in Duitschland deze bezwaren opgelost, door het
Hubertus.bronwater, dat behalve, dat hei sterk radio-actief is en andere waardevolle
zouten bevat rjjk aan opgeloste kalkzouten is. Het bronwater beeft men ingedampt tot een
z.g. moederloog, welk loog daarna ie brood rerwerkt wordt Daar een ieder normaal menseh
eiken dag eAi betrekkelijk groote hoeveelheid biood nuttigt. 8L» i 4 ons, is de toogevoegde
hoeveelheid kalk voldoende te echten. Dat het brood geen bijsmaak aanneemt, moet ver
klaard worden door het feit, dat de kalk met het eiwit in bat maal aanwezig, verbindingen
aangaat, waardoor dnbbelzouten worden gevormd.
Het doet mjj inderdaad genoegen, dal Nederland ten opzichte van deze nuttige voeding
niet bij onze naburen zal ten achter blijven, en dat het z.g. Hubertusbrood binnenkort ook
hier te lande gebakken zal worden, hetgeen ik zeer zeker in bet algemeen belang acht
8169
MAC- LEO SON, Tandarts.
Alleen-fabrikant van „Hubertusbrood" voor Leiden en omstreken:
0EVRAAOD te Lisse:
beleend met koken. Annvnngs-
loon f 400.— Brieven Bureau
van dit Blad onder No. 8276
Semi-arts z. p. 1 Mrt. f. tem.
ZITK. en SLAAPK.
liefst met pens. en waar lelef.
aanw. Brieven onder let'tr B
aan GOVERS Adv Bur., West
einde 6, Den Haag. 8260
Privé tik genanseht nnr 8843a
DAfJSSCHOOL 0. J. VISSER, RAPEKBORO 13, TELEFOON 633
AGENT VOOR LEIDEN EN OMBTREKENl
b ABERPERGWM en D. A. SUPERIOR
in Verzegelde Zakken.
SPECIALE ANTHRACIET. afmeting 00'80 m.m.
voor CENTRALE VERWARMING.
Kantoor en Maguijn: v. d. WERFSTRAAT No. 4
(nabi) de Hare) 8216
TELEF. No. 2697 (bij gaan gehooi No. 68).
In aansluiting met de jaarlijksche buukjcscontröle wordt be
richt, dal namens het bestuur der bovengenuemde instelling, aan
ALLE SPAARDERS, ALLE VOORECHOINEHERS en ALLE
LOOPENDE REKENINGHOUDERS eep.onnlrfllebiljet per 14 FE-
BRUARI 1929 ii verzonden In hel opgegeven saldo per 14 Fe
bruari 1929 iz dus (behalve wal betref! ie voorat-holten) de rente
over 192? begrepen, terwijl bij ALLE rekeningen de hande
lingen mei de Bank verricht in 1929 TOT ld FEBRUARI 1929
eveneens zijn inbegrepen 8229
Daar in verband mei de vaak gelijkluidende namen, sommige
biljetten onbestelbaar zullen blijken te zijn, verzoekt voornoemd
Bestuur al degenen, die WEL spaarder, voorschulnemer of loo-
pende rekeninghouder der Rank zijn en GEEN -onlrAlebiljel ont
vingen, zich daartoe Ie vervoegen len kantore der Bank, Burger»
dijkstraal 8c, liefal op 25. 26, 37. 28 Februari ai, zoo non-lig
UITERLIJK 4 Maart 1929, vooral. lO'/s12'/' en nam 2-4'/s u.
3-3
