69ste Jaargang
DONDERDAG 17 JANUARI 1929
No. 21117
0FF1CIEELE KENNISGEVING
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PR1IS DER ADVERTENTIEN
80 Cts per regel voor advertent., n uit LeideD en plaatsen waar
agentschappen van on? Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts per regel Kleine AdverLntiën uitfluitend
bii vooruitbetaling Woensdag® en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens noifrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto fp hpfalen Rewiisnummet 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden ner 3 maanden 3 35 per weet 0 18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd rijn. per week „0 18
Franco per post 2 35 portokosten.
Oit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN,
op MAANDAG 21 JA NU ART 1929,
des namiddag te twee uur.
De vergadering zal, zoo noodig, 's avonds
worden voortgezet.
Te behandelen onderwerpen:
lo. Benoeming van een Regentes van bet
H. G. of Arme Wees- en Kinderhuis. (5)
2o. Benoeming van 5 leden van de Plaat
selijke Schoolcommissie. (1)
3o. Begrooting. dienst 1929, van het Geref.
Minne- of Arme Oude Mannen- en Vrou
wenhuis. (6)
4o. Voorstel tot verhooging van verschil- j
lende posten der begrooting, dienst 1928. i
waarvan de raming te laag is gebleken. (21)
öo. Voorstel om te besluiten lot het indie
nen van bezwaren tegen een 12 tal aansla
gen in de Forensenbelasting in eene andere
gemeente. (7) j
6o. Verordening, houdende wijziging van
de verordening van den 25en September
1922 (Gem -Blad No 53) op het gebruik van
het Openbaar Slachthuis te Leiden. (8)
7o. Voorstel.
a. om aan het plein aan den Ouden Rijn,
door afbraak van het voormalig Invaliden
huis verkregen, den naam „Kaasmarkt" te
geven; 5739
b. tot vaststelling van de verordening,
houdende wijziging van de verordening van
15 Mei 1922 (Gem Blad No. 38). houdende
aanwijzing van de dagen, uren en plaatsen
voor het houden van de verschillende mark-
ten en van veilingen van ooft;
c. tot vaststelling van de verordening,
houdende wijziging van de verordening van
17 Mei 1920 (Gem Blad No 23). regelende i
de hpffing van eene belasting onder den
naam van „Marktgeld" in de gemeente
Leiden. (9)
8o Verordening, houdende wijziging van j
de verordening van den 26en Mei 1898,
(Gem. Blad No. 10) op de Markten. (10) j
9o. Verordening, houdende wijziging van de
verordening van 23 Mei 1912 (Gem. Blad j
No. 18) op het Rijden. (10)
10o Verordening, houdende wijziging .van
de verordening van 27 Augustus 1923 (Gem.
Blad no. 30i, regelende de heffing van eene
belasting onder den naam van „Havengeld"
in de gemeente Leiden. (219 van 1928 en
11 van 1929).
llo- Praeadvies op het verzoek van de
Amsterdam®che Anthraciet Maatschappij,
om wijziging van de verordening, van 15 j
Mei 1922 (Gem. Blad No. 38), ten opzichte
van de Brandstoffenmarkt. (12)
12o. Praeadvie9 op het verzoek van J. M.
Simons', e. a., allen bewoners van de Oude
Vest. om verplaatsing van de Brandstoffen-
markt. (13)
13o. Voorstel om de Commissie van Be
heer over de gestichten „Endegeest, Voor-
geest en Rhijngeest" te machtigen tot het
doen verbeteren van de toetreding van dag
licht in de paviljoens E en E1 op het terrein
van het gpsticht „Endegeest". (14)
14o. Praeadvies op het verzoek van de
Leidsche Duinwater Maatschappij om goed
te keuren dat de maatschappij haren water-
vang onder de gemeenten Katwijk en Was
senaar vergroot door het graven van een ka
naal ter lenste van 1670 M. en dat. zoo noo
dig. 18 mammouthpompen in dat kanaal
worden geplaatst. (19)
15o Voorstel lot wijziging van de regeling
van den Eerste-Hulpdienst. (3)
16o Voorstel:
a. tot toekenning van een bedrag in eens,
tol een maximum van f. 5000. aan de st;ch-
ting ..Leidsch Borgstellingsfonds" te Leiden;
b tot vaststelling van den desbetreffen-
den begrootingsstaat. (15)
17o. Voorstel in zake verhooging van de
aan de Openbare Leeszaal en Bibliotheek
„Reuvens" toegekende subsidie en tot vast
stel ling van den desbetreffenden begroe
ting! a at. (16)
18o. Praeadvies op het verzoek van den
Bond van Leidsche Zangvereenigingen. om
toekenning van een subsidip uit de ge
meentekas. subsidair garantiestelling ter
dekkmg van de tekorten van een bepaald
aantal concerten. (4)
19o. Vqorstel tot vaststelling van de ver
ordening. hordende wijziging van de ver
ordening van 25 Juni. 1923 (Gem blad no
12^ houdende reglement van de Gemepn-
telijke Bank van T.pening Ie T eiden tevens
prapadviee op hel desbetreffend voorstel van
den heer Bergers (17)
20n Voorstel tot het doen rooien en ver
fcoopen van boomen. (20)
21o. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden voor de uitvoering van eenige wer
ken ter verbetering van den toestand nabij
den ingang van dp Stadshulpwerf aan de
Oude Hëerengrachl en van het werfterrein
zelf. (98 van 1928 en 18 van 1929).
22o. Praeadvies op het verzoek van de
afd. Leiden van den Bond van Hotel-Café-
en Restaurantpersoneel in Nederland om
maatregelen te treffen, welke leiden tot ver
vroegde sluiting van koffiehuizen, enz op
Oudejaarsavond. (231 van 1923)
ANTI-REVOLUTIONAIRE PARTIJ.
Kanierkieskring „Leiden".
Vergadering in de Graanbenrs.
In de gistermiddag voortgezette vergade
ring van de A. R. Kiesvereenigingen in den
Kieskring „Leiden" kwam in behandeling
een voorstel om het centraal comité te ver
zoeken als lijstaanvoerder voor den kies
kring Leiden in aanmerking te doen komen
een tweetal uit de heerem J. J. C. van Dijk,
H. Bijleveld, E. J. Beumer en zoovelen als
er eventueel bijgesteld zouden worden. Na
een breedvoerige discussie werd tot stem
ming overgegaan.
Vervolgens kwam in behandeling een
voorstel om.de vierjaarlijksche bijdrage der
Kiesvereeniging aan den Kamerkieskring te
bepalen op vijftig cent per lid. Het bedrag
dat hierdoor wordt verkregen kan hoofd
zakelijk aangewend worden ter bestrijding
van de kosten voor propaganda. O.a. zal
gedurende enkele mannden aan de Kiesver
eenigingen een aantal propagandabladen
toegezonden worden waarin de lijstaan
voerder zal worden populair gemaakt. Overi
gens zal nog ander propagandamateriaal
worden verstrekt. Dit voorstel werd na
eenige discussie zonder hoofdelijke stem
men aangenomen.
De' heer Schouten, lid van de Tweede
Kamer der Staten Generaal die daarop ter
vergadering kwam werd met luid applaus
begroet. Het stembureau deelde vervolgens
mede dat al9 lijstaanvoerders voor den
Kieskring Leiden waren benoemd 1. de heer
J J C. van Dijk en 2. de heer E. J. Beumer.
Besloten werd nog om ter verkiezing van
zes candidaten door hel bestuur van den
Kamerkieskring een advieslijst bevattende
twaalf namen te doen samenstellen waar
uit de Kiesvereenigingen een keuze doen op
dezelfde wijze als dit ten aanzien van de
vijftien candidaten heeft plaats gehad.
Reeds werden ter vergadering verschillende
namen opgegeven. En overigens zal nog tot
uiterlijk 1 Februari de gelegenheid openge
steld blijven om aan het bestuur van den
Kieskring namen op te geven van personen
die de Kiesvereenigingen op de advieslijst
wenschen geplaatst te zien.
De voorzitter de heer W Warnaar heette
vervolgens den heer J. Schouten hartelijk
welkom en stelde hem aanstonds in de'
gelegenheid zijn opwekkend woord te
spreken.
Rede van den heer Schouten.
Spr. begon met erop te wijzen, dat de
roeping van een partij in het algemeen
tweeërlei omvat. In de eerste plaats moet zij
zich richten naar de overheid, de regeering,
maar in de tweede plaats heeft zij ook een
groote roeping tegenover het volk. Spreker
zou niet durven zeggen dat bii allen het
besef nog levendig is. dat deze beide deelen
van onze roeping van dezelfde waarde zijn.
Alle aandacht richt zich meestal op de re
geering des lands en op de gedragingen van
de vertegenwoordigers in de Staten-Generaal
Men vergeet wel eens dat de fundatie van
een partij rust in het volk. Er is een tijd
geweest in de parlementaire geschiedenis
dat de taak van de Anti-revolutionaire
partij veel meer zich richtte naar de zijde
van het volk dan tegenwoordig. Wie weten
wil wat de volkskracht voor het staalkundig
leven beleekenl, die verdiëpe' zich in de
jeschiedenis. Want het is de volkskracht
geweest die een einde heeft gemaakt aan de
ovcrheersching van de liberale partij. On-
geloofelijk is het wat onze vaders in dien
tijd aan arbeidskracht hebben ontplooid om
het volk te organiseeren en voor te gaan.
De. hoofdgedachte van de Anti-Revolutio-
naire partij is, dat er een nauw verband be-
staat tusschen godsdienst en staatkunde,
i omdat de godsdienst naar de Heilige Schrift
loert dat God is de eenige souvereine macht,
j die vraagt dat wij ons met al onze levens-
j kracht zullen geven, dat al onze arbeid een
godsdienstig karakter draagt. Deze samen
vatting van het Anti-Revolutionair belijden
heeft er de A.R partij toe gebracht zich te
verbetten tegen alle Doopersche neiging,
j tegen alle politieke schuwheid, om zich le
keeren tegen het humanisme en tegen het
revolutionair socialisme en communisme.
Dit alles moest logisch uit de gehoorzaam-
heid aan de Heilige Schrift voortvloeien. En
als dit nu juist is. dan hebben we princi-
pieel nog hetze! Tde werk naar de zijde van
het volk als onze vaders voor dertig of
veertig of vijftig jaren. Uit deze principieele
belijdenis vloeit thans helaas ook voort dat
wij ons moeten verzetten tegen de Her-
vorrad Gereformeerde Staatspartij en de
Staatkundig Gereformeerde Partij. Tegen
de eerste vooral ook omdat ons anti-rveolu-
tionair beginsel ons leert dat de terreinen
van Kerk en Staat absoluut gesepareerd
moeten worden De eenige die op hel geeste
lijke in den mensch heerschappij mag heb
ben is God. de Heilige Geest En wie dit ziet
en erkent, begrijpt dat men eiken dag weer
opnieuw tol het volk moet gaan en het volk
moet prediken de grondstellingen van de
Anti-Revolutionaire partij Daarom moeten
wij ook de beginselen bestudeeren, opdat
wijzelf ze verslaan, omdat wij de zonde met
haar macht uit ons eigen leven kunnen we
ren en dan tot anderen gaan en spreken uit
de volheid van ons eigen Anti-Revolutio
nair gelooven. Dan wordt weggevaagd, zoo
veel wat ons tegenstreeft, door de stuwende
geestelijke kracht die wij ontplooien en dan
hebben wij altijd wat te zeggen tot het volk
van Nederland En dan kunnen wij dit volk
overtuigen van de waarheid dat het geen
dageraad zal hebben als het piet eerst de
knieën leert buigen voor God.
Nadat vervolgens de voorzitter de heer
Warnaar, den heer Schouten had bedankt
voor dit krachtige woord, kwamen nog en
kele huishoudelijke zaken ter sprake, .waar
na ds. Broekstra van Rijnsburg de vergade
ring sloot met dankgebed, nadat eerst nog
gezongen was Ps 25 2.
En daarmede was de vergadering te om
streeks vier uur beëindigd.
Als bestuursleden van den Kamerkies
kring Leiden werden gekozen uit de Staten-
kieskring Gouda de heeren E. A. Polet, P.
van Bos, C. Hoogendijk, H. Nieuwenhuizen,
mr. Y. Langhout. C. van Muiswinkel (aftr),
G. M. Herngreen, J A. Bakhuyzen, ds. G.
A. van Heijningen (aftr.).
Uit de Statenkieskring Leiden werden ge
kozen de heeren ds E. H Broekstra, P.
Boot Jr., J. W. Bonda, J P Segers. F Ei
kerbout, G. Los. J Karstens, W Warnaar,
H. van Zonneveld (aftr).
Voor het opmaken van het proces-ver
baal van de stemming voor de 15 candida
ten van de Tweede Kamer werden aange
wezen de heeren J. Karstens, mr. F. H. v.
d. Tas en P. Boot Jr.
VERGADERING A.-R. PRCPAGANDACLUB
„Dr. A. KUYPER".
In een der zalen van „Den Burcht" werd
gisteravond een vergadering gehouden van
de A.-R Propagandaclub In deze vergade
ring, die onder leiding stond van den voor
zitter, den heer H. Lamhooy kwam behalve
een bestuursverkiezing, waarhij alle af're-
denden werden herkozen, in behandeling de
propaganda voor den a.s verkiezingsstrijd.
De verschillende voorbereidende werkzaam
heden werden geregeld Eerst over enkele
maanden zal het'eigenlijke propagandawerk
een aanvang nemen.
De geanimeerde vergadering werd' op de
gebruikelijke wijze geopend en te ongeveer
halftien gesloten.
HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOP-
HANDEL EN FABRIEKEN VOOR
RIJNLAND.
Wijziging:
Concertzaal l'Union, Sleenstraat 39, Lei
den. Uittreden gevolmachtigde: L. Arnold, te
Leiden. Nieuwe gevolmachtigde: G. B. Ho-
fenk, te Leiden.
Coöp. Ver. „Boerenbelang", Rijnsater-
woude No. 2. Handel in mestingstoffen en
granen. Uittreden directeur of voorzitter: A.
Kiebert, te Rijnsatcrwoude. Nieuwe le direc
teur: P. van der Meer, te Rijnsaterwoude.
Nieutve 2e directeur: C. Straathof, te Lei-
muiden. Nieuwe 2e penningmeester: J.
Boere, te Leimuiden. Nieuw lid Raad van
Toezicht: J Molkenboer, te Leimuiden.
Nieuw lid: A. Rijkelijkhuizen Pzn. te Wou-
brugge.
Nieuwe inschrijving:
C. A. A. ZirkzeeMonlen9, Nieuwe Rijn
5, winkel in sigaren, sigaretten en aanver
wante artikelen. Eigenaar: C. A. A. Mon-
tens, echtg^noole van J. E. Zirkzee (huwe-
lijksche voorwaarden) te Leiden.
SUMERISCHE BESCHAVING IN
ZUIDELIJK BABYLONIË.
De reeks van vijf archaeologische le
zingen, welke in dit kwartaal vanwege het
Instituut Kern in het gebouw Gravensteen
worden gehouden, is gistermiddag geopend
met een voordracht van prof. dr. F. M, Th.
Bóii, hoogleeraar in de Hebreeuwsche taal-
en letterkunde en de Israëlietische oudhe
den aan de Leidsche universiteit, in welke
voordracht bjj een schets gaf van de Sume-
nsche bescha ing in zulde.ijk Babylonië om
streeks 3000 jaar voor Christus.
Spr. begon met do opmerking, dat het
contact met het Oosten voor het oude Baby-
Icn.e minstens even belangrijk moet zgjn
geweest als met de landen ten westen
var. Mesopotamia (Syrië, Palestina. Egyp-
tej. waarvan ons de geschiedenis zooveel
beter bekend is. Ook naar het Oosten, wel-
t rht tot aan den benedenloop van den In
dus toe, zijn reeds m den bloeitijd der
1 oude Sumerers de invloeden heen en weer
gegaan, geheel afgezien nog van de vraag,
vauwaar de Sumerers zelf in praehistori-
sche tjjden naar de illuviale vlakte hjj
(1e uitmonding van den Eufraat en de Ti
gris gekomen zijn.
Daarna legde spr. den nadruk op de
gruete veranderingen, die dit land in den
loop der eeuwen heeft ondergaan, en sprak
hjj uitvoerig een en ander met licht
beelden verduidelijkende over ras, her
komst, taal en schrift van deze Sumerei*3,
een der oudste cultuurvolken der mensch-
heid. In dit land der Sumerers lag de
beroemde stad Ur, vanwaar de herkomst
van het geslacht der aartsvaders wordt af
geleid In het Bijbelsche tijdperk waren
üe Sumerers reeds verdrongen en vervan
gen door de Chaldaeërs. Thans kennen wjj
de geschiedenis van Ur en van de naburige
stad Eridoe reeds meer dan 1000 jaar
vóór het tijdperk deT aartsvaders. De op
graving van Ur heeft nieuw licht ver-
i spreid over deze oude beschaving. Uit de
cude graftomben van Ur zijn schatten aan
het licht gekomen, die in ruime kringen
de belangstelling hebbfin gewekt.
Aan de hand van een groote verzame
ling lichtbeelden verduidelijkte spr. de vond
sten uit Ur en de naburige plaatsen. Bij
een tijdelijke tentoonste.ling in het Britsch
Museum in October j.l. heeft spr. deze
vccrwerpen welke later tusschen de mu
sea te Londen, Bagdad en Phi.ade.pnia ver
deeld zullen worden, kunnen bestudeeren,
In bijzonderheden is nog veel raadselach
tig, zooals spr. nader uiteenzette.
Vervolgens behande.de spr de archaeolo
gische en chronologische vragen (vooral in
verhand met de vondsten uit Telloh) en
besprak daarna de vraag, vanwaar de Su
merers in die grjjze oudheid het materi-
aal voor deze kunstvoorwerpen hebben ge-
haald, meer in bijzonder de kwestie der
menscnenoffers. Deze oifers hangen waar
schijnlijk samen met de godsdienstige ge
bruiken bij de inwijding van het hei.igdom,
waaraan wij nog in veel later tijden öo
herinnering terugvinden in het ritueel van
het Babylonische Nieuwjaarsfeest en zelfs
bij Herodotus. Het feit zelf wordt daardoor
I niet minder afgrijselijk; maar het betreft
zeer waarschijnlijk niet, zooa.s men tot nog
tce vrijwel a gemeen veronderstelde, offers
ter eere van den overleden vorst of vor
stin.
Ten slotte vertoonde spr. een aantal Su-
merische oorkonden in spijkerschrift naar
origineelen uit zijn eigen verzameling. Ook
deze teksten, aldus besloot spr., verspreiden
nieuw licht over deze overoude Sumerisc'ne
beschaving.
JAARVERGADERING
„NUT EN VERMAAK".
In de Oranjezalen van de „Harmonie"
hield gisteravond „Nut en Vermaak" haar
jaarvergadering.
Na een kort openingswoord van den voor
zitter, den heer \V. F. van der Steen, waar
in hij in welgekozen bewoordingen de na
gedachtenis eerde van het overleden oud
bestuurslid, den heei J. van Leeuwen,
welke woorden door allen staande werden
aangehoord, werden de notulen der vorige
jaarvergadering, samengesteld en gelezen
door deD secretaris, den heer H. W. Nelck,
onveranderd goedgekeurd.
Eenige ingekomen stukken, hoofdzakelijk
Nieuwjaarswenschen, werden voor kennis
geving aangenomen.
Na ballotage van een aantal nieuwe
leden, bracht de secretaris zijn jaarverslag
uit, dat een opgewekten geest ademde.
De verschillende gebeurlijkheden in het
afgeloopen vereenigingsjaar werden er uit
voerig in gereleveerd.
BINNENLAND.
Bij esn pogin9 tot redding van een Let-
landsch schip is de moïorreddingboot „Prins
der Nederlanden" nil Hoek van Ho'Iand om
gespen en de bemanning, bestaande uit
acht man, omgekomen. (3e Blad en Laatste
Berichten, le Blad.)
i
I Afgevaardigden van de Martha-Stichting
te A'.phon hebben de Koningin-Moeder gis
teren gelukwenschen aangeboden. (Binnen
land. 2e Blad.)
Ee vlncht der P.H.A.E.IJ. (Binnenland,
2e Blad en Laatste Berichten, le Blad.)
De aldeeling Oegstgees! der Alg. Ver. voor
Bloembollencultuur hnldigt haar ond-voor-
ziiter, den heer G. F. Hemerik. (Uit de Om
streken. 2e Blad.)
Hoe zeven bewoners van Marken op een
ijsschots naar zee dreven, doch gered werden
(Gemengd, 3e Blad.)
Generaal Booth ia door den Hoogen Raad
van he! leger des Heils ongeschikt verklaard.
(Kerk en School, 2e Blad.)
De Zwitserscho Winterspelen. (Sport, 3e
Blad.)
BUITENLAND.
Eolivia wil het grensgeschil met Pa
raguay onderwerpen aan het Haagsche Hot
(Buitenland, le Blad.)
Bonna is in vrijheid gesteld. (Tel. le Blad j
Ongerustheid over het lot van ex-koning
Amanoellah. (Buitenland, le Blad.)
De vliegtocht LondenKaapstad door
mevr. Bailey volbracht. (Buitenl. Gem. 3e
Blad.)
Hevige aardbeving in China. (Buitenl.
Gem., 3e Blad.)
Het tooneelspel gaat onder de leiding
j van den hoer C. Dommelshuizen goed
vooruit; alloen is het gewenscht, dat de
leider over meer materiaal te beschikken
heeft. Daartoe werd dao ook in het jaar
verslag opgewekt. Het ledental blijft ziia
in stijgende lijn bewegen.
1 In de plaats van wijleD den heer J. van
Leeuwen, die bedankte, werd in het be
stuur gekozen de heer J. van Zetten van
der Meer.
I De voorzitter dankte deD beer Nelck voor
zijn keurig en uitgebreid jaarverslag, dat,
naar hij zeide te hopen, nog vele jaren door
i hem zal worden samengesteld.'
Uit het jaarverslag van deD penning
meester, den heer M. A. Susan bleek, dat
de financieele toestand gunstig ie. Ondanks
het nadeelig ealdo ad f. 80 82V6 a&n het be
gin van het boekjaar, sluit de rekening met
I een batig 6aldo van f. 107.08VA. De ont-
De Koptische Kamer die dezer dagen in 's Rijks Museum van Oudheden alhier
werd geopend. Ter weerszijden van de vitrine op den achtergrond de beide fraaie
mummieportretten.
