69ste Jaargang
ZATERDAG 12 JANUARI 1929
No. 21113
Officieele Kennisnevinqsn.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIIS DER AD VERTEN TIEN:
80 Ct» per regel voo» advertent.^.d uil Leiden en plaatsen waar
agentschappen van on* Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 36 CL» pe» regel Kleine Advert, ntiën uitfluitend
bn vofinntl^talinp Woen«dn<?= en Zaterdag» 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30
lnca««o vol een» nostrcrht Voor eventueele opzending van brieven
10 Ct9 porto te Kptatpn Rptviicnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIIS DEZER COURANT!
Voer Leiden oer I meenden 2 35 per week0 t8
Buiten Leiden waar agenten gereatigd lijn, per week „018
Franco per post 2 35 4- poetnkoeten.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
DIENSTPLICHT.
Aangifte ter Inschrijving.
Waarschuwing.
De Burgemeester van Leiden herinnert bij
dezen hen, die in dit jaar 19 jaar oud wor
den (alzoo de geborenen in 1910 en die
krachlens de Dienstplichtwet (wet van 4
Februari 1922, Staatsblad No. 43) binnen
deze gemeente voor den dienstplicht moeten
worden ingeschreven, voor zoover zij zich
nog niel ter inschrijving hebben aangege
ven. aan hun verplichting om de aangifte
alsnog te doen. waartoe meer bepaald gele
genheid bestaat ter Gemeen te-secretarie al
hier (afdeeling Militaire Zaken) Breestraat
no 119. hoek Wolsteeg. op 15 Januari a.s.
van de» voormiddags 10 nui tot des namid
dags 3 our.
Hij vestigt er tevens de aandacht op dat,
indien de in te schrijven persoon verhinderd
is zelf aangifte te doen. zijn wettige verte
genwoordiger daartoe verplicht is. De aan
gifte kan ook geschieden door tusschen-
komst van een daartoe schriftelijk gemach
tigde.'
Ten slotte brengt hij ter kennis van be
langhebbenden dat degene, die verplicht is
voor de aangifte ter inschrijving zorg te
draeen. hij nalatigheid in dezen zal worden
gestraft met hechtenis van ten hoogs'e veer
tien dagen of geldboete van ten hoogste
honderd vijftig gulden en. indien de aan
gifte opzettelijk wordl nagelaten, met gevan
genisstraf van ten hoogste twee maanden nf
geldboete van ten hoogste zeshonderd rel
den. 64 98
A. VAN DE SANDE BAKHUTJZEN,
Burgemeester.
Leiden, 11 Januari 1929.
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN
VOOR DE OFENBARE BEWAARSCHOLEN.
Burgemeester en Wethouders van leiden
brengen Ier kennis van helanghehbenden.
dal aan de Openbare Bewaarscholen in het
Elisahelhshof. aan de Van der Werftstraal
en in de Groenestueg lol en met den 12den
Februari a.s. gelegenheid beslaat lot hel
doen inschrijven van leerlingen en wel des
voormiddags van kwart vórtr 9 tot half ben
en uitgezonderd Woensdag en Zaterdag
des namiddags van kwart vóór 2 tot
kwart over 2 uur. 5503
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STR1JEN, Secretaris.
Leiden, den 12den Januari 1929.
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN
VOOR OPENBARE LAGERE SCHOLEN.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter kennis van belanghebbenden:
lo. d3t tot het doen inschrijven van leer
lingen voor de toelating, met Maart a.s. tot
de openbare lagere scholen op het Srhnt-
tersve'd, aan de Haverr'raa\ aan de Paul
Kraqerstraa», aan den Znidsinne'. aan t'.e
Hednsastraal en aan da V roe weaker!: stern,
gelegenheid zal worden gegeven aan die
scholen tot en met 12 Februari e.k. dage
lijks. behalve Zondags, van des voormid
dags half negen tof negen uur en op Maan
dag. Dinsdag Donderdag en Vrijdag boven
dien van half twee lot twee uren des na
middags:
2o dat bij de inschrijving het bewijs van
geboorte-inschrijving moet worden vertoond;
3o dat de kinderen op 1 Maart a.s. den
leeftijd van vijf en een hall iaar moeten
hebben bereikt. 5nP2
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secrrtaris.
Leiden, den 12den Januari 1929.
ONDERSCHEIDING
VOOR PROF. HERTZSPRUNG.
De Royal Astronomical Society te Lon
den heelt haar gouden medaille toegekend
aan prof Ejnar Hertzsprung. buitengewoon
hoogleeraar en adjunct directeur der Sterre-
Wacht alhier
Dit is» binnen een maand tijds de tweede
belangrijke buitenlandsche wetenschappe
lijke onderscheiding voor een der leiders
Van de Leidsche Slerrewachl (ln December
^prd de Wilson Medaille der Nationnal
Academy of Sciencp? te Washington toe
gekend aan den directeur dier instelling,
prof de Siller).
De gouden medaille der Roy al-Astrono
mical Society is een der hoogste astrono
mische onderscheidingen. Zij wordt jaar
lijks toegekend aan verdienstelijke aslrono
men. zoowel uit Engeland als uit het bui
tenland De eenige Nederlander, die haar
voor dezen kreeg was prof. J. C Kapteyn
in 1902. In 1926 werd zij toegekend aan
prof. Einstein Ook de heide geleerden die
dhzen zomer alhier tol doctor honoris causa
werden gepromoveerd, prof. KSstner te
Bonn en prof Delandres te Parijs, hebben
haar vroeger ontvangen, respectievelijk ih
1910 en 1913.
DE WOEKER
IN HET VOLKSCREDIETWEZEN.
Een belangrijk rapport van de commissie
tot lesiudeering van den wookei te Lelden
ln den vorm van een uitgave van den
Armenraad alhier, is heden verschenen het
rapport van de bovengenoemde commissie
over „De woeker in het volkscredietvvezen".
Het is een lijvig en weldoorwerkt rapport,
dat van groot belang geacht mag wonden.
Ten eerste omdat het met zeer veel zorg en
toewijding voor het moeilijke vraagstuk is
samengesteld, en ten tweede omdat in dit
rapport gegevens worden aangetroffen om
trent de verschillende vormen waarin het
moeilijk definieerbare verschijnsel of beier
gezegd misschien de verschijnselen die men
met „woeker" pleegt te betitelen, hier ter
stede voorkomen.
Het eerste hoofdstuk is gewijd aan een
omschrijving van de credictbehoefle en ver
meldt de verschillende omstandigheden
waardoor deze ontstaat
Vervolgens wordt een hoofdstuk gewijd
aan zeer uitvoerige beschrijving van de tal-
looze vormen waarin de credietverschaffing
voorkomt. En vooral in dit hoofdstuk bevat
veel leerzame gegevens betreffende de im-
moreele wijze waarop „redders in den nood"
zooals ze voorkomen en hun diensten aan
bieden, groot- en kleinhandelaren die geld
ter leen aanbieden, maatschappijen welke
voorschotlen verleenen. met verplichte
levensverzekering, of met verplichte spaar-
brief, obligatielening of begrafenisverzeke
ring (fonds).
Instellingen welke zich bezig houden met
dit werk en die er praktijken op na houden
waardoor degenen die zich gedreven door
den nood tot haar wenden, slechts dieper in
de ellende waarin ze verkeeren worden ge
bracht bestaan in ons land in onnoemelijk
aantal Zij komen voor onder allerlei, dik
wijls ook bednegelijke namen, en hebben
hun agenten ook te deze stede, waar zij er
in den loop der jaren in geslaagd zijn hon
derden slachtoffers te maken. De geraffi
neerdheid waarmede zij te werk gaan is
eenvoudig verbluffend en de woeker welke
zij maken is dikwijls grenzeloos.
Uitvoerig wordt in het rappit ook gewe
zen op het gevaar dat niet zelden schuilt in
het koopen op afbetaling, waarbij eveneens
maar al te.vaak op listige wijze op groole
schaal gewoekerd wordt. Gewaarschuwd
wordt weer eens tegen 't teekenen van con
tracten waarvan men den inhoud niet kent
of niet voldoende begrijpt. En op de vorde
ring van cessie op loon.
Een geh-el hoofdstuk is ook gewijd aan
de Instellingen tot bestrijding van den woe
ker welke te Leiden bestaan En men vindt
hier uitvoerige gegevens omtrent de werk
wijze van den Gemeentelijke Bank van
Leening. De Hulpbank van de Leidsche
Maatschappij van Weldadigheid en ten
slotte van het korten tijd geleden opgerichte
Leidsch Borgsiellingsfonds.
Over deze laatste instelling vermeldt het
verslag het volgende:
Er zijn tal van personen, die alleszins
verdienen geholpen te worden en die gevaar
loopen in handen van woekeraars te vallen,
omdat zij geen borg kunnen stellen.
De strijd tegen den woeker zou krachtiger
kunnen worden gevoerd, wanneer deze
geldzoekenden geholpen konden worden.
In deze kan het op 26 October 1923 opge
richte „Leidsch Borgsteltingsfonds" uit
komst brengen.
Doel van dit fonds i9 woekerbestrijding
door borg te staan voor credietwaardige
credielbehojvenden, d!e, trots ernstige po
gingen niet slaagden in het vinden van voor
credietverlcening geëischte borgen .of in het
stelten van gevorderde zakelijke zekerheid.
Het fonds zal in die gevallen, waarin, na
omstandig en nauwkeurig deskundig onder
zoek, door verleening van een voorschot
redding kan worden gebracht borg staan en
zoo een leaning mogelijk maken.
Dit fonds is opgericht door de heeren:
prof. dr. P J Blok. President-commis
saris der Gemeentelijke Bank van Leening;
prol mr D van Blom, Voorzitter van
onze Commissie;
T. S. Goslinga, Wethouder van Finan
ciën. Voorzitter van het Burgerlijk Arm
bestuur;
mr. P A Pynacker Hordijk. Voorzitter
van de Leidsche Maatschappij van Welda-
dighe.d ter voorkoming van verval tot
armlede
pastoor G. A Smit. voorganger van de
Oud Kath Kerk, Voorzitter van den Armen
raad en
P. A. van Aggelen, directeur der Gemeen
telijke Barik van Leening. en Secretaris van
onze Commissie.
Tevens hebben zich bereid verklaard in
het Bestuur zitting te nemen de heer mr. P.
A van Tourenburg. Secretaris van den Ar
menraad en mej. D. M J. Coebergh, Pen
ningmeesteresse van de Leidsche Maat
schappij van Weldadigheid ter voorkoming
van verval tot armoede.
Ten einde de noodige fondsen bijeen te
brengén zal het Bestuur zich wenden lot
het Gemeente-Bestuur particulieren, werk
gevers en instellingen van Weldadigheid.
Uitsluitend uit de inkomsten zullen d<-
eventueele verliezen worden gekweten,
waardoor het bijeen te brengen kapilaal
steeds zijn diensten zal kunnen blijven be
wijzen.
De Commissie heeft mei groote belang
stelling van de oprichting van dit fonds
kennis genomen en zal er zich over verheu
gen, wanneer velen dit fonds zullen steu
nen.
In samenwerking met de hier ter stede
beslaande instellingen tot bestrijding van
den woeker, zal dil fond9 vooral diegenen
kunnen helpen, waaronder de woeker welig
tiert en vele slachtoffers maakt.
Verschillende middelen ter voorkoming
van woeker worden aangegeven en hier
wordl gewezen op het bestaan van verschil
lende nuttige instellingen, waarbij aanslui
ting oi deelneming preventief werken kan
tegen verval in armoede. Genoemd worden
bemiddeling en voorlichting van bevoegde
en goedwillende zijde, de Ophaaldienst voor
de belastingen, behoorlijke verzekering te
gen ziekte en ziekenverpleging, enz. En
voorts wordt in dit verband bepleit de wen-
9chelijkheid van het verbieden van cessie
op loon of salaris, het verbieden van het
zijn van agent, enz. Mei dankbaarheid
wordt getuigd van de reeds bestaande mede
werking bij de bestrijding van den woeker
van de zijde van enkele grootp werkgevers
(zooals de N Z. H T. M.). van de vakorga
nisaties en van de pers Aangedrongen
wordt het sparen bij- bona fide inrichtingen
to bevorderen Ook schootsparon en in het
algemeen sparen door jeugdige personen
wordt met klem aanbevolen.
In het laatste hoofdstuk wordt uitvoerig
uiteengezet dal ook op het gebied van wo
ning-exploitatie op grove wijze gewoekerd
wordt. Ook hier gaan de woekeraars met
zeldzame handigheid te werk. En ook de
waarschuwing tegen de praktijken van som
mige huiseigenaren die n:et door den beu
gel kunnen mag van groot nut heeten.
Wellicht zal er laler nog wel eens gele
genheid zijn op dil kwaad uitvoeriger terug
te komen.
Hel besluit van het rappor! der commis
sie tot bestudeering van den Woeker, die
bestaan heeft uit de heeren prof mr. D. van
Blom (voorz.). Ph P. Peumer, J. Karstens.
G F. E. Kiers pasfoor G A Smit, J. J van
Stralen C. J van Tol. mr. P. A. van Too-
renhurg en P. A. van Aggelen. secretaris, en
d e op 14 Juli 1927 werd geïnstalleerd, luidt
als volgt:
De Commissie had o.m. tot taak na te
gaan. of hier ter stede voldoende aan woe
kerbestrijding wordt gedaan en wat verder
gedaan moet worden, om den woeker tegen
te gaan.
De Commissie is van meening, dat hier
ter stede voldoende gelegenheid bestaat om
tegen billijke voorwaarden crediet te krij
gen. vooral zoodra het opgerichte borgstel
lingsfonds borg zal kunnen staan voor die
genen, d;e waard zijn om geholren te wor
den en geen zekerheid kunnen stellen.
De in het Rapport genoemde middelen ter
voorkoming van woeker zullen het woeker-
kwaad mede kunnen tegengaan.
Vooral dient gewaarschuwd tegen den
woeker- .Past on voor de woekeraars" moet
geregeld hel. publiek worden voorgehouden.
Waarschuwen en nog eens waarschuwen
bliive het narool.
Wettelijke maatregelen kunnen hiernaast
dienstig zijn
De Commissie, met uitzondering van twee
harer leden, verwachl in deze méér van de
werkmg, n.-et het minst de preventieve
werking van een rijkswet, dan van een
Leidsche gemeenteverordening, die slechts
half werk zou kunnen doen. aangezien vele
geldsch:et?rshedTijven niet te T eiden geves
tigd zijn Een verordening, als voor Am
sterdam ontworpen door een daar van ge
meentewege ingestelde Commissie, zoekt
haar kracht vooral in een verbod, behou
dens vergunning van Burgemeester en Wet
houders. van geldschietershedrijven. welke
in hoofdzaak zich benalen tot eeldleenjngen
niet hooger dan f 500 Zulk een verorden:ng
moge resultaat beloven voor de groote ste
den. voor de kleinere gemernten komt zij
der Commissie pas dan aanbevelenswaar
dig voor zoodra dat soort bedrijvpn. uit de
groote plaatsen bij gemeenteverordening
verbannen neiiing zou vertonnen, zich
k!e;nere gemepnfen als plaats van vest'gina
te kiezen En ook dan nog zou slechts een
uniform net van gemeenteverordeningen
over geheel Nederland baal kunnen ver
schaften
Van de rijkswetgever is méér te verwach
ten. met name »»en regeling van den huur
koop pn van anderp afbefalinTSovereen
komsten en hel topkennen aan den zooveel
mogelijk vrij te laten rechter, van een ma- i
tigingsreeht in al die gevallen, waarin hem
woeker, dwz wanverhouding tusschen
prestatie en tegen-prestatie, aanwezig blijkt.
Ook hiervan evenwel verwachtte men
niet te veel Het woekerbedrijf dal de duis
ternis zoekt en hierin het weligst tiert, weet
veelal den rechter, wiens tusschenkomst
slechts in een klem aantal gevpt'en wordt
gevraagd te untgaan.
De slotsom der Commissie is derhalve,
dat, zij het met behulp van rijkswet en ge
meen te-vervird'-ningen, de woeker het best
wordt bestreden door nimmer aflatende
waarschuwing en door de bevordering, ook
met overheidssteun, van inrichtingen, die
beoogen het woekerbedrijf dood te concur-
reeren
MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE
LETTERKUNDE.
In de gisteravond in het Nutsgebouw
gehouden maaudelyksche vergadering van de
Maatschappij der Nederlandsche Letterkun
de, hield mr. L. G. N. Bouricius, gemmeente-
arekivaria van Delft een voordracht over
het onderwerp :,,CaputGermaniae> Hol
land tusschen Maas en Rtfn".
Spr begon zijn belangrijke voordracht met
op te merken, hoe in de Antonische reis
beschrijving der van Rome uitgaande wegen
achter Lugdunura Bata^orum het woord Caj ut
Germaniae, het eind van Germanie, voor
komt, welke uitdrukking hg o.erdroeg op
het gedeelte van Rjjn.and tusschen R(ju en
Maas. Door deu heer Pabon is deze weg z.i.
terecht getraceerd o.a. langs de vroegere
grens tusschen Rijswijk en Voorrbjirg en
over de Houtstraat en den Dennenweg ia
Den Haag. Deze weg, waarvan in de Romein-
szhe literatuur met de vele berichten over
dit gebied niets voorkomt, is hier in het
waterland van veei belang geweest, eerst als
grensscheiding (o.a. behoorde het geheele
stuk tusschen deze weg en den Rgn aan de
Wassenaars), maar dan als waterkeuring in
het half tussohen het duin en het oilman-
duin van Rijswijk naar Voorschoten, waar.
door dit geheele haf in land (broekland)
veranderde.
Spr. behandelde daarna de vraag, waarom
de Romeinen zulk een belang in dit water
achtige, weinig vruchtbare gebied met ztfn
mueiiijk te regeeren, vrijheidlievende bevol
king stelden; waarom z(j hier onder Voor
burg een legerplaats stichtten, en een voor
hun doen zoo belangrijk werk als het gnu
ven vaD de Eossa Corbulonis uitvoerden
en zelfs Lugdunum zoo belangrijk vonden
dat ztj bet Caput Germaniae noemden, ter
wijl men daarentegen het veroveren van
midd6D Duitschland na één poging opgaf en
alleen de Eem bereikte. Spr. zocht de ver.
klaring van deze voorkeur in het feit dat de
weg van Rij» en Maas naar het als zeer ryk
bc-kend staand Groot-Brittannië oveir deze
streken liep, zooals o.a. door oudere vond-
tten zoowel hier als in Engeland bevestigd
wordt. Als een (zeer bescheiden) handels
plaats meende spr. het aan de Noordclyko
Maasoever gelegen Masemunde (Terheide) te
moeten beschouwen, gelegen op het punt
waar deze weg naar het tegenwoordige Ter-
heide samenkomt met den Rijn weg, dus met
de verbinding met den Rijn. Of er aan den
Rijn ook zulk een plaats lag, meende h(j tö
moeten betwijfelen.
Spr. wees hierbij op het feit, dat niet
allccD de legers de handelswegen volgden,
doch dal ook de zending dit deed, dat
de eerste Christenpredikers ens land in
690 vanuit Engeland bereikten en dat zoo
ais in bet oude Terwaan (eertijds een be-
langrijke Iiomeinsche plaats, doch nu reeds
lang zonder beteekenis) een der eerste Bis-
schopzetels in België was gevettigd, zoo
oak de eerste Christen kerk (in den vorm
van een monasterium) bij het oude Mase
munde op een terp in Monster gevestigd
werd. Toen was waarschijnlijk de Maasmond
reeds verzand, en de verblijfplaats der be.
vrachten? naar Vlaardingen overgebracht
Krijgskundig werd Holland weer van be
lang, toen deze streken omstreeks 800 een
invalspoort voor de Noren en Denen wer
den. Spr. meende aan Karei de Groole de
eer te moeten £even, niet alleen in Leiden
den Burcht als middelpunt te hebben ge
bouwd, doch ook een geheel net van heer
wegen te hebben aangelegd met (zooals do
Romeinen de Fossa Corbu'onis g?b u kt had
den) een nieuwen vaart, de Delf, van den
Hoornbrug door een kleiplaat waarop Delft
zou ontstaan, r.aar het vanuit Vlaardingen
ingedijkt* Scie (Overschie) gegraven. Zoo
wol Vlaardingen en Overschie als de kiel
plaat lagen echter niet meer in de gouw
Rijnland, maar in de gouw tusschen Lier
en Y&sel, terwijl de grens tusschen deze
twee gouwen tevens die was tusschen liet
Friesohe aasdom3 en het Frankische sciie-
peuerldomsrecht. Toen na het mislukken der
verdediging de Frankische regeering hier
weer vasten voet begon te krijgen, werd
waarschijnlijk als legeraanvoerder over net
geneele vrijwel niets opbrengende get Ld tus
schen Zwin en Vlie Gerolf aangesteld, die
als belooning daarvoor als inkomsten ver
kreeg de vischvangsf in de monden van den
Rijn en van geheel Rijnland behalve die
tusschen den genoemden Romeinschcn weg
en den Rijn die door hel Wassenaars**he
geslacht beheerd werd en die van Leiden,
BINNENLAND.
Eijzondeie onderscheiding voor den Leid
sch en hoogleeraai Hertzsprung. (Stadsn.
Ie Blad).
Hel gouden feert van de Koningin-Moeder.
(Binnenland. 2e Blad).
Mr. Hcemckerk over den nolitieken toe
stand. (Binnenland. 2e Blad).
Eoe te Amsterdam een oplichter werd ge
arresteerd. (Gemengd. 3e Blad).
Het weerbericht vooropelt afnemende vorst
(3e Blad).
BUITENLAND.
Foincaré blijft in de Fransche Kamer
overwinnen. (Buiten!. Ie Blad).
De koning van Afghanistan trekt alle
nieuwigheden in. (Buitenl. Ie Blad).
welke voor het onderhoud van den Burg-
graai aldaar werden aangewezen.
In 922 werd dit aangevuld met de inkpm-
sten van Kennernerland. waardoor het be
heer van den Ëgmonder abdij aan den Graaf
kwam; dit vormde een zeer belangrijke zet
in den strijd tegen den Bisschop van Utrecht
welke ook op het gebitd aan de Noordzee
aanspraak maakte. Het politiek centrum
werd toen. voorzoover er van een centrum
sprake kon zijn. de abdij te Egmond.
Deze geheele toestand veranderde, toen
een 60-tal jaren laler o.a. de bovengenoemde
gouw tusschen Lier en IJssel. en daarmede
Vlaardingen. in handen van den Graaf
kwam- het economische eenlrum werd het
bestuurscentrum, en de Graaf noemde zich
niarkgraal van Vlaardingen.
Een 250 jaar later komt de Romeinsche
weg nog eens in al zijn glorie voor den dag,
daar Graaf Willem II. Roomsoh Koning, zijn
kasteel met den voorkant naar dien weg ont
wierp. Zoo werd het Caput Gmnaniae weder
bostuurscenlrum wat hol mei eenige onder
brekingen totnutoe bleef Maar de tijden
waren toch veranderd: de aan den weg
wonende bevolking verhuisde eensdeels
naar het opkomende Delft, wat het econo
mische centrum van het Holland der mid
deleeuwen werd. anderdeels achter het kas
teel, waardoor hot middelpunt van den
Haag verrees En toen de waterloozmg van
den hofgracht een nieuwe vaart vcreischte,
vergroef men een gedeelte van den weg,
en verving hem door de nog bestaande ver
binding met de Hoornbrug Spr, zou het
ontslaan van de bedoelde Haagsche Vliet
tegen anderen meening in op ongeveer 1390
willen stellen, te gelijk met het vergroot®
heemraadschap Delfland.
Het baljuwschap Rijnland werd daardoor
langzamerhand teruggedrongen tot Wasse
naar en het ten Noorden daarvan geb.gen
gebied; kerkelijk wendde Den Haag zich ook
liever naar het nabijgelegen Delft, zoo kwam
het onder het dekenaat Delfland, zooals het
onder het waterschap van dien naam was
ondergebracht. Eén zaak bleef, de grens van
hot aasdoms- en schependomsrecht. die tus
schen Delft en Den Haag lag.
Spr. eindigde met te wijzen op het be
langrijke gebied, dat hij het hart van Hol
land noemde; tevens meende spr. sterk op
te moeien komen tegen de meening der Duit-
sche Hanze economen en vooral legen die,
welke prof. H&pke een paar jaar geleden te
Utrochl geuit had de economische wording
van Zuid-Holland was niet het gevolg van
de ligging op den scheepvaartweg tusschen
de Noordelijke Hanzesteden en Brugge: het
lag niet. Noord-Zuid. maar Oosl-West; het
achterland van Rijnland tusschen Rijn en
Maas lag langs Rijn en Maas en het verkeer
was op Engeland gericht.
CENTRALE OUDERRAAD.
Gisteravond kwam ten Stadhuize de Cen
trale Ouderraad in jaarvergadering bijeen.
De voorzitter, de heer Ch. L. Waldkötter,
hield volgende rede:
Ons bestuur heet u welkom op de jaarver
gadering te hartelijker omdat u in vrij
grooten getale gehoor hobt gegeven aan zijn
roepstem.
De ..Ouderbeweging" over het heele land
is nog altijd een organisme dat stroef func-
tionneert. Vooral klemt dit in kleinere ge
meenten als onze goede slad er een is. waar
nóch de vooruitslrevendheid van groote
steden kan verwacht worden, nóch Je ge
moedelijkheid van 't dorp. Van uit Am
sterdam en vele kleine dorpen komen in
derdaad hemoed'gpnde geluiden In onzr ge
meente heerscht nog vaak de meening. dat
de OudiToommiwue niet voldoet aan een
bestaande behoefte en zoekt men veelal zijn
