ton bij de filmbeelden uit de rolprent 1928,
dan moet de conclusie worden getrokken
j dat het een goed jaar is geweest op bij-
kans ieder gebied I Slechts op dat der poli-
I tiek hecrschte algemeene malaise, als ge-
volg van bet feit, dat het zaken-kabineu
I De Geer nog altijd aan het bewind is ge-
i bleven en het vermoedelijk ook wel zal
J uithouden tot de verkiezingen id den loop
van het volgende jaar, waarvoor de par-
j tijen zich nu reeds aan het voorbereiden
zijn. In de vergadering van den Vrijheids
bond te Utrecht zeide mr. Fock, dat het
I hoofddoel van dit intermezzo-kabinet is
naar een vervanger uit te kijken, die beter
bij den parlementairen toestand past, en
bet komt ons voor dat hij met die woorden
de situatie op treffende wijze heeft getee-
kend. Het is alleen de vraag maar, wie die
vervanger zal zijn, en uit welke factoren
j hij zal worden opgebouwd. Er doen daar
omtrent reeds veelvuldige veronderstellin-
i gen de ronde, doch het antwoord op die
i vraag zullen wij voorloopig nog wel schul
dig moeten blijven. Er is kans op herstel
der oude coalitie (al dan niet met mede
werking van den Vrijheidsbond), er is, zij
bet in mindere ir"';e, toch ook de mogeliik-
heid van een combinatie tueschen rood en
zwart 1
Het spreekt vanzelf dat dit kleurlooze
ministerie over het algemeen geen prinoi-
pieele kwesties heeft aangeroerd, terwijl
het ook verder niet op zoo heel veel suo
j ces kan bogen. Vooral de heeren Lambooy
j en De Geer hebben in de Staten-Generaal
tal van malen de vlag moeten strijken,
I zooals bij de ontwerpen m zake de radin-
ïetribtitie, de Capitulanten, de steun aan
I de aardewerk-industrie, de belasting op er-
fpnissen en nalatenschappen van buiten het
j Rijk wonende Nederlanders, het plan Po&-
I thiima-Boele, (betreffende de vrijwillige
j 'dienstneming), en het initiati^-voorstel
van den heer Zijlstra tot verlaging van de
leerlingen-schaal, al moet hierbij worden
opgemerkt, dat dit laatste wetje door de
Koningin niet is goedgekeurd. Het kabinet
is er in geslaagd in het afgeloopen jaar
een aantal wetten te doen aannemen, doch
het is zelden geschied zondeT dat er op
ernstige wijze aan werd gesnoeid! Goedge
keurd werden o.a.de wijziging deT straf-
l wetgeving, de samenvoeging van de depar-
j tementen van oorlog en marine tot één
departement van defensie, het radio-ont-
I werp (dat zal leiden tot de samenstelling
i van den veelgenoemden radioraad, die,
naar wij hopen, eindelijk eens orde zal
bren gen in den tegen woordigen wantoe
stand), de instelling van een marineraad,
de wet op de naamlooze vennootschappen,
en het klompenwetje. Daarnevens heeft de
minister van buitenlandsche zaken zich
bezig gehouden met de bekende kwestie
tu8Bchen Nederland en België, doch eenig
resultaat is er tot op heden nog niet be
reikt. behalve dan dat enkele deskundigen
van beide landen in de Residentie met
elkaar hebben geconfereerd, ton einde een
basis voor verdere onderhandelingen te
zoeken.
1928 is een goed jaar geweest, zeiden wij
straks, en er zijn inderdaad bewijzeD te
over om deze bewering te staven. Het
voortschrijdend economisch herstel buiten
'onze grenspalen alle kunstmatige belem
meringen in het internationale ruilverkeer
ten spijt heeft een gunstigen invloed
uitgeoefend op handel en industrie hier
te lande en de nationale welvaart ver
hoogd. In vele industrieele ondernemingen
geeft de bedrijfsgang reden tot voldoe
ning, terwijl do werkeloosheidscijfers, die
voor nagenoeg alle bedrijfsgroepen lager
waren dan een jaar geleden, getuigen van
toegenomen werkgelegenheid. In welk vel
band tevens herinnerd moge worden aan
de te-werk-stelling van werkloozen uit de
groote steden bij de werkverschaffing in
Overijsel, en aan het besluit tot uitvoering
in versneld tempo van de werken tot droog
legging der Zuiderzee, waardoor eveneens
aan tal van handen arbeid werd gegeven.
(Op 28 Februari kwamen de eerste boerde
rijen op de drooggemaakte Zuiderzeegron-
den onder de kap).
Dank zij verschillende bezuinigingsmaat
regelen ©enerzijds, en de sterk toenemende
opbrenvst der belastingen anderzijds, is het
voor eenige jaren dreigende gevaar van
een belangrijk tekort op de staatsbegroo-
ting bezworen en het evenwicht in de
staatsfinanciën hersteld.. Ondanks de in He
laatste jaren doorgevoerde belastingverla
ging overtreft de raming voor 1929 nog
met niet. minder dan 77 millioen gulden
die voor 1924, terwijl zij 51 millioen gulden
hooger is dan de werkelijke opbrengst over
dat jaar Dit alles wijst op een geleidelijk
zich baanbreken van het economisch herstel
in ons land, al zouden de statistieken heb
ben aangetoond dat de belastingopbrengst
sterker toeneemt dan het volksinkomen en
er dus nog sprake zou zijn van verzwaring
van den belastingdruk (ondanks de verla
gingen van den laatsten tijd). Het spreekt
vanzelf dat uit deze ontdekking argumen
ten worden geput voor verdere belasting
verlaging, welke trouwens ook gewenscht is
in het belang van de con current! e-moge*
lijkheden voor industrie, handel en scheep
vaart. Immers Nederlaud met zijn sterk
toenemende bevolkinc. is voor ziin welvaart
aangewezen, grootcndeels althans, op ex
port, en booge belastineen zijn ©en belet
sel voor de ontwikkeling van bestaande,
alsmede voor de vestiging van nieuwe on
dernemingen
Intusschen valt er over die ontwikkeling
gedurende het jaar, dat thans vrijwel achter
ons lipt. niet te klagen, niet het minst dank
zij het feit. dat er geen groote acties wer
den gevoerd tol verbetering der arbeids
voorwaarden. De langdurigste was waar
schijnlijk w-l die bij de maatschappij ..De
Schelde", welke ruim vier maanden hc-eft
geduurd, maar die per slot van rekening
toch ook van locale beteekenis is gphlevcn.
Van de verdere conflicten noemen wij die
in de kleeding-, de steen-, de aardewerk- en
de textiel indusfriên. die wel bier en daar
tot loonsverhooging, doch zelden tot verla
ging hebben geleid, hetgeen in zooverre ook
te billijken viel, dat officieel is vastgesteld
dat de bosten van hel levensonderhoud
eenige stijging vertonnen, vergeleken bij die
van verleden jaar. Er was dus ook nu weer
vooruitgang, evenals in 1927, en de duide
lijkste bewijzen daarvan ziet men in de uit
breiding van bedrijven als die van Philips
te Eindhoven, van de Nederlandsche Sein-
loestellen-Fabriek te Hilversumverder:
van de radio-verbinding met Indië. die de
zer dagen voor het publiek verkeer zal wor
den opengesteld, en van de luchtvaartdien
sten met onze Oost, alsmede in de alge-
meenc stijging der uitvoercijfers! De waar
de van den invoer van industrieele fabri
katen is nog steeds grooter dan die van den
uitvoer, maar het waarde-percentage van
den invoer, dat door dat van den uitvoer
wordt gedekt, is dit jaar toch veel grooter
dan in 1927. Verleden jaar bedroeg dit 70
pCt. en thans 74Vs pCt. (telkens gerekend
over de eerste tien maanden). Werd er het
vorige jaar aan radio- en electrische toe
stellen uitgevoerd voor een bedrag van
f 6.700.000, gerekend over de genoemde
periode, thans werd na 10 maanden reeds
een totaal bereikt van niet minder dan
f. 16 465 000, hetgeen dus een stijging van
ongeveer tien millioen beteekent! Grooter
uitvoer was er bovendien ook voor gloei
lampen, machines, kunstzijden garens, ka
toenen goederen en bloembollen.
De ontwikkeling van het radio- en het
luchlvaartverkeer, welke wij ook in on9
vorige jaaroverzicht hebben besproken, is
niet alleen van beteekenis voor Nederland,
maar evenzeer voor Indië, dal op deze wijze
in steeds nauwer contact komt met het
moederland. Voor betrekkelijk weinig geld
kan men thans htel binnenkort dagelijks
spreken met bloedverwanten of kennissen,
terwijl via den nieuwen Holland-Indië-
zender te Huizen uitzendingen zullen plaats
hebben om onze landgenooten, daar ginds
in het verre land te doen genieten van de
Hollandsche kunst en van de Hol-
landsche muziek. Precies een jaar is het
nu geleden, dat le Kootwijk voor het eerst
een Oudejaarsavond-uitzending plaats vond.
Vanaf de besneeuwde velden om het ora-
roep-slation werd de stem gedragen naar In-
sulinde, waar hij klonk lot in de diepste
binnenlanden, en uit tallooze brieven, die
er het gevolg van waren, bleek met welk
een enthousiasme en vreugde men daar in
den tropischen nacht had zitten luisteren. .1
Sindsdien hebben tal van kruisgesprek-
ken plaats gehad, is er verder naarstig ge
werkt aan den nu ongeveer voltooiden zen
der te Huizen/en werd het ontvangst-station
te Meyendel overgebracht naar de omge
ving van Noordwijk, waar het als een veel
verbeterde editie is herrezen.
Het luchtverkeer, zoowel hier te lande
als met het buitenland, ging met groote
sprongen vooruit, dank zij vooral de post-
vluchten naar Indië, die tevens de inzet zijn
geweest voor de opening op 1 November
van de eerste vliegdiensten op Java, ter
voorbereiding waarvan de directeur van de
K.L.M., de heer Plesman, een half jaar in
onze Oost heeft vertoefd. Die vluchten tus-
schen Schiphol en Batavia zijn niet alle
ten volle geslaagd, maar zij hebben in ieder
geval het licht geworpen op de vele moei
lijkheden, die aan een dergelijken tocht
verbonden zijn en aldus den weg gewezen
tot het aanbrengen van de noodige verbete
ringen. De tijd van een geregelde verbinding
zal waarschijnlijk wel niet zoo heel ver
meer van ons verwijderd zijn, en dit is
te danken aan de voortvarendheid van de
K.L.M alsmede aan het bestuur der poste
rijen, dat in dit opzicht steeds bereid is ge-
woest haar den noodigen 9teun te verleenen
bij haar lofwaardig 6treven
Waar het een Fokker-machine is geweest,
waarin de eerste vlucht tusschen Neder
land en Indië werd volbracht, werd aan
den fabrikant, den heer A. Fokker, de me
daille van de vereeniging Oost en West toe
gekend en op den 17den Januari uitgereikt,
terwijl in Juli bij de vliegfeesten te Rot
terdam de Ilarmon-trofóo voor een jaar
werd toegekend aan luitenant (thans ka
pitein) Koppen. Gelijk bekend was deze
ties heeft verricht, in 1927 uitgereikt aan
dengene, die op vlieggebied de beste presta
ties heeft verrich, vroeger uitgereikt aan
den heer Geys9endorfer, die in het thans
afgeloopen jaar weer vele malen met den
Amerikaanschen millionair Van Lear Black
op reis is geweest, en onder meer het vlieg
tuig bestuurde, dat dén tocht zou maken
van Amsterdam naar Tokio via Kaapstad,
doch dat wegens een technische storing niet
verder is gekomen dan tot Karthoem.
Het vliegtuig heeft in dit jaar ook bewe
zen, dat het bij tal van rampen nuttige
diensten zal kunnen doen. Pogingen om bij
den laatsten storm een verbinding tot stand
te brengen tusschen het wrak van de ,.Sa-
lento" en het strand zijn weliswaar mis
lukt, maar er moet in dit verband ook de
vraag worden gesteld of er nog wel per
sonen aan boord waren, die de uitgeworpen
lijn konden grijpen. Toen in het begin van
Januari Urk, Ameland en Schiermonnikoog
door het ijs waren geisolcerd, was het ook
het vliegtuig dat redding bracht in deze
moeilijke omstandigheden, en kon men
door de lucht tenminste de post voor de
eilandbewoners overbrengen!
Onze handel noemden wij al. Natuurlijk
bleel de strijd tusschen de propagandisten
van vrijhandel en protectie onverminderd
voortduren ,niet het minst doordat in het
buitenland weer verschillende maatregelen
werden genomen, die voor ons land schade
moeten opleveren, zooals het verhoogen
der Fransche invoerrechten op vleesch,
condens en melkpoeder, en het gaan heffen
van dergelijke rechten op rozestruiken en
levende planten.
Voor den bloembollenhandel was het af
geloopen jaar niet slecht te noemen, en ook
de verdere vooruitzichten zijn dat niet, al
heerschen er hier en daar minder ge-
wenschte toestanden In de op 26 Maart ge
houden algemeene vergadering van de ver
eeniging voor Bloembollencultuur klaagde
bijvoorbeeld de voorzitter, de heer Krelage,
over de menschen, die zieke bollen naar
het buitenland zenden onder certificaten,
die niet voor die zendingen zijn verstrekt.
Daardoor zoo zeide hij lijdt de
Hollandsche export veel schade, evenals
door overproductie van enkele soorten,
waardoor de uitvoer van de goedkoope ge
broeide bolbloemen tot ongebreidelde
hoogte wordt opgevoerd. De schuld daar
van ligt uitsluitend bij de Hollandsche
handelaars, die zich om de belangen van
het vak niet bekommeren. Men behoeft
den algemeenen toestand stellig niet som
ber in te zien, zoomin als de vooruitzichten
indien men slechts den wenk van den heer
Krelage ter harte wil nemen!
Ter meerdere glorie van den bloembol
lenhandel verrees te Haarlem het „eigen
gebouw", dat den naam van Krelage-Huis
draagt en op den 31sten Maart op feeste
lijke wijze werd geopend.
Het landbouwbedrijf leverde over het al
gemeen vrij gunstige resultaten, al deden
er zich sterke schommelingen voor, terwijl
er natuurlijk onderdeelen van het bedrijf
zijn, waarin het den boeren allerminst
voor den wind gaat Uitzonderingen beves
tigen nu eenmaal den regel. Intusschen is
men in landbouwkringen ontevreden over
het feit dat er nog steeds niets wordt ge
daan om de overheidszorg voor den land
bouw beter te organiseeren, o. a. door het
vervullen van de functie van directeur-ge
neraal van den landbouw.
Ook de tuinbouw bracht geen ongunstige
resultaten, zoomin als de visscherij. Over
laatstgenoemd bedrijf heeft onze Katwijk-
sc.he correspondent trouwens dezer dagen
nog uitvoerige mededeelingen gedaan!
Onze scheepvaart lijdt voor een deel nog
aan een teveel aan scheepsruimte op da
wereldmarkt.
Viel de toestand in ons land dus te lo
ven, ook de algemeene situatie in Indië
was aanmerkelijk beter dan verleden jaar,
afgezien dan van de rampen, die het land
hebben geteisterd, zooals de uitbarstingen
van de Krakatau, de ontploffing op 6 Maart
in een vuurwerkfabriek bij Semarang (100
huizen verwoest ,en 25 personen gedood) en
de vulkanische uitbarstingen in Augustus
op het eiland Paloeweh (waarbij 146 men
schen om het leven kwamen en tal van
dorpen werden verwoest). Hier en daar
vonden nog enkele relletjes plaats, zoodat
de militairen moesten ingrijpen, doch van
eenig georganiseerd verzet, gelijk zulks een
jaar tevoren het geval was, is thans geen
sprake geweest. Het, soms misdadig, stre
ven tot vrijmaking van Indië blijkt bij de
bevolking zelf nog altijd niet veel aan
hang te vindenI En volgens mr. Guepin, de
voorzitter van de Nederlandsche Maat
schappij voor Nijverheid en Handel, die op
de algemeene vergadering dezer vereeni
ging (welke werd gehouden op 22 Juni te
Den Haag) een rede hield met als onder
werp: „Zonder Indië geen volkswelvaart",
is dat ook voor de inlanders zelf maar ge
lukkig. Het zou voor hen gedurende vele
jaren onmogelijk zijn het werk, door Neder
landers in Indië verricht, voort te zetten,
waardoor een scheiding voor beide landen
op een ramp zou uitloopenl
1928 i9 voor Nederland het Olympiade
jaar geweest en het heeft als zoodanig niet
weinig bijgedragen lot het vergrooten der
buitenlandsche waardeering voor on9 land
en voor ons volk, met zijn energie en z'n
durf en z'n bijzondere organisatie-talenten.
Och, de toeloop van vreemdelingen was
misschien niet zoo groot als dwaze opti
misten het te voren wel hadden willen
doeir voorkomen, maar dit neemt toch niet
weg, dat duizenden buitenlanders naar Hol
land zijn gekomen om er de sportfeesten bij
te wonen, maar ook om kennis te maken
met het vele andere goede, dat het land der
Oranjes zijn gasten weet te bieden, en om
er zoo mogelijk nieuwe zakenrelaties aan
te knoopen. Journalisten, uit alle landen
der wereld bijkans, hebben ons land door
kruist onder voortreffelijke leiding; en zij
hebben in warm gestelde artikelen in da
bladen, welke zij vertegenwoordigden,
uiting gegeven aan hun enthousiasme over
het nijvere en mooie Holland, dat waard is
ieder jaar tallooze vreemdelingen te trek
ken. Het is duidelijk dat Nederland daarvan
goede vruchten zal plukkem
1928 heeft ook verder nog tal van bij
zondere gebeurtenissen en voorvallen ge
bracht, die waard zijn aan de vergetelheid
te worden ontrukt, doch die eigenlijk in ge
nerlei verband met elkaar staan. Dat mr.
Drooglever Fortuyn burgemeester werd van
Rotterdam en mgr. Aengenent bisschop van
Haarlem, dat de posttarieven werden ver
laagd met ingang van 1 Februari en dat er
thans reeds geruimen tijd besprekingen
worden gevoerd tot verlaging van het ta
rief voor de telefoon,.het behoeft, dunkt
ons, nauwelijks te worden aangestipt, even
min als het feit onzer succesvolle vertegen
woordiging op de Pressa te Keulen, die er
toe geleid heeft dat de heeren Graadt van
Roggen en Vieweg een onderscheiding kre
gen van onze regeering. Daarentegen dreigt
de kwestie van het onderzoek inzake het
cadeaustelsel, waarvoor een commissie
werd ingesteld, geheel in het vergeetboek te
geraken. Ruim een maand geleden kwam
de verklaring dat men nog altijd aan het
onderzoeken was-, daarna vernam men er
niets meer'van en de kans is niet denk
beeldig dat wij een of meerdere jaren op
het rapport zullen moeten wachten.
Op 30 Januari kwam de telefonische ver
binding tusschen Nederland en Amerika tot
stand, waarbij het eerst werd gesproken
door de heeren Beelaerts van Blokland en
Kellogg. Op initiatief van het Verhond van
Nederlandsche Werkgevers werd op 10 Fe
bruari een vergadering gehouden met de
voorzitters en secretarissen der vakverbon
den en werd in principe besloten tot sa
menwerking ter behartiging van de belan
gen van ondernemers en arbeiders. De
filmkeuring, die tot dusverre in iedere
plaats andere eischer a.cae en dikwijls op
de meest willekeurige wijze geschiedde, on
derging een algeheele wijziging door de in
stallatie, op den 24sten Februari, van een
centrale commissie, welke haar zetel heeft
in Den Haag, en tot op dit oogenblik met
veel succes werkzaam is geweest.
Twee dagen later werd het Land in rep
en roer gebracht door het vertrek van de
„onzinkbare reddingboot Schuttevaer", diei
met veel enthousiasme vanuit Rotterdam naar
zee werd begeleid voor den tocht over den
Atlantischen Oceaan, doch bet niet verder
heeft gebracht dan Engeland en misschien
ook wel nooit verder zal komen. Van de
populariteit, gelijk die in den aanvang bleek
voor den ouden Schuttevaer, is trouwens
niet heel veel meer overgebleven.
Bjj wjjze van Aprilgrap kwam op den eer
sten van die maand het bericht van de
ziekte van den heer Stenhuis, die hem nood
zaakte drie maanden rust te nemen. Het
bleek een zeir bijzondere ongesteldheid te
z\jn, waaraan de voorzitter van het N.V.V.
Joelende was! Wjj zouden het Links-socialis-
me kunnen noemenEn het schee®
bovendien zoo besmettelijk te zjjn, of althans
te kunnen worden, dat S.D.A.P. en N.V.V. in
grijpende maatregelen namen en den „zieke"
uit hun organisaties verwijderden! De heer
Stenhuis heeft geweigerd heen te gaan als
Kamerlid, gelijk hij toch moreel verplicht
was, en het is dus te voorzien dat het bin
nenkort nog wed eens tot botsinge® zal ko
men, vooral als hij z'n links-socialistische
maidenspeech gaat afsteken.
Den 13en April kwam Sir Austin Chamber
lain in ons land, voornamelijk met het doei
cm, vergezeld van vrouw en dochter, te
genieten, van de weelde onzer bloemenvelden.
Daarbij bracht hij een bezoek aan de Aals-
m&ersche tentoonstelling, die volgens onzen
verslaggever is geworden tot een grootsche
manifestatie van Aalsmeersche energie, vak
kennis en ondernemingsgeest.
Ter gefegenheid van de Oiympisohe Spelen
te Amsterdam, opende Rotterdam op den 2óen
Mei de Neneyto, die buitengewoon veel be.
langstelling heeft getrokken en dan ook als
volkomen geslaagd moet worden beschouwd.
Op 16 Augustus verscheen het rapport van
Te commissie-van Wijnbergen, die opdracht
had tot het maken van een regeling voor
het aanvullend onderwijs. De commissie blsek
een wet te hebben ontworpen, die het gehee-
le aanvullend onderwijs kon omvatten. Verder
dan tot de publicatie in bedoeld rapport heeft
dat ontwerp het echter nog niet gebracht
Een L.aand daarna volgde de belegering van
den Muidertol (die thans is opgeheven), en
werden er in de daarop-volgende weken ook
tal van aanvallen op andere tollen in
ons land gedaan; niet steeds zonder succes
trouwens.
Den 27sten October werd in Den Haag een
zanghulde gebracht aan H.M. de Koningin-
Mceder, in verband met het feit dat het in
Januari a.s. vijftig jaar geleden zal zijn,
dal ztj voet op Noderlandschen bodem zette.
Die huldiging was wat extra vroeg, maar
deze datum was uitgezocht omdat men vreee
de dab het weer in Januari zich minder voor
een dergelijke uitvoering, die schitterend ge-
slaagd is, zou lepnen.
Vele rampen, dikwijls van ernstigen 3ard,
hebben in het afgeloopen jaar ons landje
geteisterd en zjj hebben diepe wonden achter
gelaten, die slechts door den tijd kunne® wor-
deL geheeld. Wij zeiden het reeds eerder:
„Stemmen van vervlogen dagen
Klagen somber in het rond
Enkele grepen uit het afgeloopen jaar
mogen hier volgen, zonder dat zij et® vol-
ledie beeld bedoelen te geven van de einde-
looze reeks van ongelukken, die men ook in
de kolommen van ons blad vermeld heeft
kunnen vinden.
5 Jan.: lyphus aan boord van het stoom
schip Gt'lria. 2 dooden; 6 Jan.: de Veendam-
mer Hypotheekbank failliet verklaard, tal
van burgermenschen getroffen. mede doordat
daarna nog eenige zustermaatschappijen
eveneens hetzelfde lot ondergingen. Op den-
zelfden dag liep te Zandvoort. tengevolge van
het weigeren der remmen, een personentrein-
uit Haarlem met groote vaart 2P een et°ot-
blok waardoor twee menschen gedood wer
den, en woedde de storm met zulk een kracht
dal niet alleen heel Twenlhe dee avonds in
hel donker werd gezet, maar te Overdinkel
zelfs een 20-jarig meisje in het water
waaide en verdronk. Door dezen storm werd
het water in de rivieren tol buitengewone
hoogte opgezweept en het droeve resultaat
was dat vier dagen later de rechterdijk van
de Bolkebeek voor den eterken druk bezweek
en groote uitgestrektheden land onderliepen.
In Februari opnieuw storm: een matroos
van de IJM. 16 sloeg over boord en ver
dronk; bij Terschelling verging een Urker
botter met 3 man aan boord: op onze west
kust strandden meerdere schepen, waaronder
de Shcmga. welker wrak nog allijd te zien i9
nabi] Zandvoort; le Dieren geraakte een
2G-jarige vrouw door den 6torm te' water en
verdronk en tot overmaat van ramp bezweek
thans ook de linkerdijk van de Bolksbeek.
Omstreeks dienzelfden tijd (17 Februari)
werd het rijkslaboratorium voor bloembol-
lenonderzoek te Lisse door brand verwoest.
16 Maart: bij Wijhe wordt een landbouwer
door een trein gegrepen en vermorzeld; 14
April: vee-auto bij Wezep door een trein ge
grepen, 2 kinderen gedood, benevens de
chauffeur; 17 April: melkrijder bij Echten
door den trein gedood, Tien dagen daarna
verloor nabij Woerden een olie-venler op
dezelfde wijze het leven. Den veertienden
Juni stak andermaal de storm op, doch
hoewel ook nu ee-nige schepen in nood ver
keerden, vielen er geen menschenlevens te
betreuren. Op i Juli sloeg de blikeem in een
graansilo te Weert, tengevolge waarvan drie
personen werden gedood. Een week later
volgde de sensatie van de zieklegevatlen aan
boord van het stoomschip Insulinde, die
voor eenige passagiers een noodloltigen af
loop hadden en de bekende kweslie hebben
uitgelokt tusschen een drietal Leidsche hoog
leeraren en een aantal Indische artsen: 13
Juli: mijnramp in de Hendrik nabij Bruns-
sum, 13 dooden. In de week daarop kwamen
niet minder dan 23 menschen om het leven,
als gevolg van de hitle. die menigeen ver
leidde om in rivieren en meertjes verkoeling
te zoeken. Op 2i Juli stortte te Rotterdam
een vliegtuig in de Waalhaven, waarbij één
doode viel te betreuren, terwijl het springen
van een kanon in de legerplaats Oldebroek
twee dagen later tengevolge had dal een mi
licien werd gedood on epn ander voor heel
zijn leven werd verminkt. Ook Augustus
bracht een vliegongeluk, namelijk to
Heerlerheide, waar vier personen ten
offer vielen aan slecht materiaal en mis
schien onvoldoende besluurderecapaciteiteu.
In September «schtten de onbewaakte over
wegen weer tal van slachtoffers: 3 bij Heili-
geriee, één bij Helmond on één bij Eerbeek,
terwijl dezer dagen e?n woonwagenbewoner
mot zijn vrouw in de buurt van OldenzaaJ
door een trein werden verpletterd. Tenslotte
zij herinnerd aan het ongeluk met de schip
brug le Deventer (2 dooden) en aan de vree-
selijke stormramp van November, waarbij
het doodenaanlal de 60 heeft benaderdl
e
Een groot aantal personen en instellin
gen hebben in 1923 gejubileerd of zijn om
eenige andere reden gehuldigd. De voor
naamste daarvan waren: 1 Jan.: 1. Nootho
ven van Goor, 25 jaar directeur van Van
Goor en Zonen's Uitgevers Mij. te Gouda;
4 Jan.: 75-jarig beetaan der Uitgevers-Mij.
Marlinue Nijhoff, le Den Haag; 5 Jan.;
100-jarig bestaan Algemeen Handelsblad, te
Amsterdam; 11 Jan.: Mengelberg eere-doc-
tor van de Columbia University, te New-
York; 23 Jan dr J H. Gunning, em. pred,
te Hilversum 70 jaar; 24 Jan 100-jang be
staan van de Javascbe bank te Batavia 25
Jan.: dr. J. A- Beyerman, em.pred. der Rem.
Gem. te Amsterdam, voor 50 jaar tot doctor
in de Godgeleerdheid bevorderd; 28 Jan.:
Prof. dr. E Dubois, te Amsterdam. 70 jaarj
1 Febr.: 25-jarig bestaan der Rijksvgrzeke-
ringbank; 7 Febr.: het oud Tweede Kamer
lid, A. Baron van Dedem, te Dalfsen, 90
jaar; 12 Febr.: de sociaal-democraat (lid
der Tweede Kamer), J. H. Schaper, 60 jaar;
16 Febr huldiging van prof Hugo de Vries,
te Amsterdam, ter gelegenheid van zijn
80ston verjaardag; 19 Febr.: 40-jarig ambts
jubileum van den Ned Herv. pred ds. D.
Bax. te Hoofddorp; 22 Febr. hel Eerste Ka
merlid, Henri Polak, te Laren. 60 jaar; 23
Febr.: prof. dr. J W Pont 25 jaar hoog
leeraar aan het Hersl. Evang. Seminarium
te Utrecht; 1 Maart: L. J. van Wijk 40 jaar
secretaris van het Ned. Bijbelgenootschap,
te Amsterdam; 13 Maart: ds. K Fernhout,
Geref. pred te Vreeland, 70 jaar; 3 April:
50-jarig bestaan van het Rotterdamsch
Nieuwsblad; 4 April: eeuwfeest der firma
van Houlen, te Weesp; 6 April: de lands
drukkerij beslaat 100 jaar; 6 April: A. H,
Gerhard, te Amsterdam, lid der Tweede Ka
mer. 70 jaar; 8 April: J. Stamperius, de
bekende schrijver van kinderboeken, 70
jaar ;23 April: huldiging van baron van
Heemstra, oud-gouverneur van Suriname,
bij zijn terugkomst in Nederland. 27 April:
26-jarig jubileum van de Gemeente Gasfa
briek te Noordwijk; en 60-jarig bestaan van
de Hoogere Krijgsschool, te Den Haag; 1
Mei: Mr. Th. Heemskerk, te Den Haag, voor
40 jaar gekozen tot lid der Tweede Kamer;
15 Mei: 25-iarig bestaan de A. R. Rotier
dammer, 16 Mei: dr. N. M. Josephus Jitta,
te Den Haag, de voorzitter van den Gezond
heidsraad, 70 jaar; 19 Mei: 25-jarig jubi
leum van den R. K. Bond van spoor- en
tramweg-personeel St. Raphael, te Den
Bosch; 14 Juni: Luit. Gen. b.d., tevens
oud—minister van oorlog, W. F Pop, te Den
Haag, 70 jaar; 19 Juni: huldiging van mr.
D. Fock, oud-gouv. van Ned Indie, ter ge
legenheid van zijn zeventigsten verjaardag;
20 Juni: dj. L. H. A. Bühler, em. pred. der
Ned Herv. Kerk te Scheveningen, 90 jaar;
26 Juni: 4fl-jarig bestaan van de Ned.
Heide-Mij.; 6 Juli: 25-jarig ambtsjubileum
van de H. Haspers. Geref. pred (e Koude
kerk; 22 Juli: de voorzitter van de Alg. Re
kenkamer, le Den Haag. jhr. mr. J. H. van
Reenen, 80 jöar; 23 Juli: Mevr. de Boer van
Rijk, 75 jaar; 2 Augustus: de Koningin-
Moeder, 70 jaar, evenals Catharina van
Rennes, te Utrecht; 14 Aug.: 40-jarig pries
terfeest van mgr. H. J. M. Taskin, te War
mond; 1 Sept.: mevr. A. Noordewier.
Reddingius, te Hilversum, 60 jaar oud. als
mede 40 jaar concert-zangeres; 4 Sept.: d»
bekende romanschrijver, Herman Robbers,
te Amsterdam 60 jaar; 7 Sept.: 175-jarig
jubileum der firma Douwe Egberts, te Joure;
13 Sept.: 10-jarig herdenkingsfeest van den
Bija. Vrijw Landstorm, te Den Haag; 12
Oct.: eeuwfeest van de Kon. Militaire Aca
demie, te Breda; 30 Nov.: prof. Treub, te
Den Haag, 70 jaar; 1 Dec.: Leen Senff, te
Noordwijk, 60 jaar bij de Porceleyne Fles,
Tot slot van ons overzicht van den bin-
ncnlandschen toestand volge hier een lijst
van eenige bekende Nederlanders, die door
den dood van ons werden weggerukt:
E. C. Baron Sweerts de Landas Wy-
borgh, commissaris der Koningin in Zuid-
Holland 76 jaar, prof. dr. J. van Rees, te
Hilversum, oud-hoogleeraar in de biologie
te Amsterdam, 73 jaar; jhr. J. A. Mazel,
to Zeist, bisschop van de Vrije Kath Kerk,
58 jaar-, ds. H. J. L. Poort, te Streefkerk,
voorzitter prov. kerkbestuur van Zuid-
Holland der Ned. Herv. Gem., 70 jaar;1
prof. Mag. G. de Langen Wendels, hoog-
iue-raar aan de R. K. Universifeit te Nij
megen, 60 jaar; M. Zwollo, beeldhouwer
te Voorschoten, 61 jaar; m.r G. W. baron
van der Fellz, te Assen, kamerheer in
buitengewonen dienst van de Koningin en
oud-lid der 1ste Kamer, 74 jaar; dr. H.
Franssen, te Zwolle, 68 jaar, lid van de
lsle Kamer; gep. gen, maj. jhr. H. Laman
Trip, te Oegstgeest, 87 jaar; C. R. M. Spoor,
kunstschilder te Heemstede. 60 jaar. Hen.
rik Schol te, bekend onderwijsman teUlrum,
80 jaar. Jan Toorop, te Den Haag, 69 jaar;
ir. J. Muysken, dir. van Werkspoor te
Amsterdam; de actrice Wilhelmina van
der Horstvan der Lugt Melsert. te Am
sterdam, 57 jaar; mr J. Ankerman, le
Den Haag. oud-lid der 2e Kamer. 58 jaar;
J H M Evelijn, een der bekendste land
bouwers uit den Haarlemmermeer, wonen
de te Vijfhuizen, 80 jaar; G. v. d. Valk
Bouman. burgemeester van Leiderdorp, 70
jaar; J. Chr. P. Kraayenhoff van der Leur,
te Den Haag, secr. van de Ned. Reeders-
2-3
