NIEUWJAARS-AD YERTENTEN
BERICHT.
69sle JAARGANG
ZATERDAG 22 DECEMBER 1928
No. 21098
Officieele Kennisgevingen.
MAANDAG 31 DECEMBER a.s.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
80 Cta per regel root adTertent.cn uil Leiden en plaatsen waar
agentschappen ran ons Blad gevestigd lijn Voor alle andere
advertentiên 35 Cta per regeL Kleine Advertentién uitsluitend
bii vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrerhl Voor evenlueele opzending van brieven
10 Cts porto te heialen. BewiisnnmmeT 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT;
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week ,V. 0 18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f 2.35 -f- portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
Dinsdag 25 en Woensdag 26 dezer
(Kerstdagen) verschijnt het „Leidsch
Dagblad" niet en zijn onze bureaux
gesloten. De kleine advertenties
zullen Donderdag 27 dezer opge
nomen v/oiden.
DE DIRECTIE.
VERANDERING VAN DE INRICHTING
VAN DE SCHOOL AAN DE
HAARLEMMERSTRAAT 240.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter openbare kennis:
a. dat de Raad dier gemeente in zijne
openbare vergadering van den 21en dezer
besloten heeft medewerking te verleenen tot
verandering van de forichting (verbetering
van de ventilatie) van het schoolgebouw aan
de Haarlemmerstraat 240 eD in verband
daarmede heeft vastgesteld een suppletoiren
begrootingsstaat. model D.. groot f. 150, ten
einde hun College in slaat te stellen de
daarvoor benoodigde gelden te zijner tijd aan
•het schoolbestuur uit te keerenj
li. dat binnen dertig vrije dagen, te reke
nen van heden af. ieder ingezetene en het
schoolbestuur van dit besluit bij Gedepu
teerde Stalen van Zuid-Holland in beroep
kunnen komen. 4126
A. VAN DE SANDE BAKHUJJZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
•Leiden, 22 December 1928.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gcricn het verzoek van:
a. Joh. H. de Geest om vergunning tot
het oprichten van een inrichting voor het
bewerken, zouten en rooken van vleesch-
waren in het perceel Narmstraat Nis 17 en
19, hoek Kruisstraat No. 23, kadastraal be
kend Gemeente Leiden, Sectie B. Nis 1226
en 1227.
b. L. M. F. Trel om vergunning tot het
oprichten van een koek- en banketbakkerij
in het perceel Prins Hendrikplein No. 1,
hoek Prins Hendrikstraat, kadastraal be
kend Gemeente Leiden, Sectie K. No. 1563.
Gelet op de artt. 6 en 7 der Hinderwet;
Geven kennis aan bet publiek, dat ge
noemde verzoeken met de bijlagen op de
Secretarie dezer gemeente ter visie gelegd
zijn;
alsmede da-t op Zaterdag, den 5 Januari
1929 de3 voormiddags to halfelf uren
op het Raadhuis, gelegenheid zal worden
gegeven om bezwaren tegen deze verzoe
ken in te brengen, terwijl zij er de aan
dacht op vestigen, dat niet tot beroep ge
rechtigd zijn zij, die niet overeenkomstig
Ook dit jaar stellen wij weder de
gelegenheid open, in ons blad van
NIEUWJAARS-WENSCHEN
te plaatsen, tegen den prijs van
75 Cent van 1 tot 5 regels
Elke regel meer 15 Cent
Tot Zaterdag 29 December a s des middags 12 uur kunnen deze
Advertentiën worden aangeboden; bij latere aanbieding wordt de
gewone advertentieprijs berekend. DE DIRECTIE.
art. 7 der Hinderwet voor het gemeente
bestuur of een zijner leden zijn verschenen,
teneinde hun bezwaTen mondeling toe te
lichten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris
Leiden, 22 December 1928. 4125
BUKS MUSEUSI VAN NATUURLIJKE
HISTORIE.
Bij de firma v/h. E. J. Brill alhier is ver
schenen hel jaarverslag (1 September 1927
1 September 192S) van het Rijks Museum
van Natuurlijke Historie alhier.
Aan dit verslag, ui'.gcbracht door den di
recteur, prof dr E. van Oort, is het vol
gende ontleend:
Het gebouw verkeer! in gunstigen toestand.
(Hierbij zij opgemerkl. dat reeds meer dan
dertien jaar herhaaldelijk is aangedrongen
om het gebouw eens eindelijk af te bouwen.
Eenige jaren geleden heefl de directeur
plannen voor deze verbouwing ingediend.
Sedert dien wordt tevergeefs op uitvoering
der voorgestelde verbouwing, volgens deze
plannen, gewacht).
Het meubilair verkeert in goeden slaat.
Niettegenstaande aanvrage werden geen
kasten, die noodig voor de berging van de
verzameling zijn. ontvangen.
Met buitengewone vreugde ontving ik,
aldus schr. 28 Juli 1.1. de officieele mede-
dceling. dat de electrische verlichting in
het geheele gebouw nog in 1928 zal worden
aangebracht (waarmede een begin is ge
maakt).
>Dc verzamelingen zijn op doelmatige
wijze in de magazijnen opgeborgen cn ver-
keeren in goeden slaat. De bewerking en
calalogiseerinc der collecties vordert door
te weinig wetenschappelijk personeel zeer
langzaam. Publieke tentoonstelling van een
overzichtscollectie van het dierenrijk is door
den onvoltooidcn slaat der instelling nog
sleeds niet mogelijk. (Smds de verschijning
van dit verslag zijn bij de begrooting de
Het Budapest» Trio, dat hier gisteravond conoerteerd».
gelden gevoterd voor de benoeming van 2
conservatoren.)
Verliezen zijn gelukkig niel tc boeken,
aanwinsten daarenlceen zeer vele en daar
onder zeer belangrijke In mijn vorig verslag
vermeldde ik. aldus de direcleur, als een
ernstig verlies voor 's Rijks Museum van
Natuurlijke Historie het afbreken der onder
handelingen van den heer Jurriaanse le
Rotterdam met de Regeering betreffende
zijn uitgebreide vlinderverzameling. Door
deze mededeeling schijnen de onderhande
lingen door de Regeering weer opgevat te
zijn, aanvankelijk met negatief resultaat,
maar ten slotte is, dank zij hel ingrijpen
van minister Kan in zijn hoedanigheid van
Minister van Onderwijs. Kunsten en We
tenschappen ad interim, door beide partijen
overeenstemming bereikt en is 20 Jan. 1928
te Rotterdam de akte gepasseerd, waarbij
de heer J. H Jurriaanse aan den Staat der
Nederlanden heeft geschonken ten behoeve
van 's Rijks Museum van Natuurlijke Histo-
tie te Leiden zijn prachtige vlindercollectie
van ongeveer 40 000 exemplaren, behoudens
enkele voorwaarden, waarvan de voornaam
ste zijn. dal de collectie nooit voor onder
wijsdoeleinden mag gebruikt worden en dat
het bestaande aantal conservatoren met één
voor de entomologische afdeeling wordt ver
meerderd. Onder dezelfde condities heeft jhr.
dr. Everts te Den Haag zijn belangrijke col
lectie Nederlandsche coleoptera, bestaande
uil pl.m 100.000 exemplaren aan den Staat
aangeboden tn behoeve van 'sRijks Museum
van Natuurlijke Historie; deze schenking is
den lOden Februari 1928 aanvaard. Deze
hoogst belangrijke collecties zullen na het
overlijden van den schenker, eerstgenoemde
collectie waarschijnlijk reeds vroeger, een
plaats krijgen in het Museum.
Het goede voorbeeld van de heeren Jur
riaanse en Everts heeft navolging gevonden.
Mevr. de Wed. Van Roon te Rotterdam
schonk aan het Rijk ter plaatsing in 's Rijks
Museum van Natuurlijke Hislorie le Leiden
de door haar echtgenoot, wijlen den heer
G. van Roon. bijeengebrachte uitgebreide
en belangrijke collectie kevers van de fa
milies der Lucanidae. Cerambycidae, Ceto-
nidae, Buprestodae en Cic'ndelidae. te za-
men bijna 27.000 exemplaren, behoorende
tot ruim 7000 soorten en geborgen in 250
glasbladen, benevens een aantal boeken en
geschriften over deze -nsecten. Deze col
lectie is reeds behoud-3 en wel in het Mu
seum aangekomen, r --mals een uitgebreide
collectie palaearkt. che coleoptera, pl. m.
30.000 exemplaren in ruim 6000 soorlen,
ondergebracht in 10-1 glasbladen, die door
dr. D Mac Gillavry te Amsterdam aan
's Rijks Museum geschonken werd. Nog
een belangrijke insectencollectie wacht ons,
n.I. een collectie palaearktische Hemiplera
of wantsen, 30 a 40.000 exemplaren ig 118
glasdoozen, die door mr. A. J. F. Fokker van
Crayenstein van Rengerskerke te Zierikzee
den 4den Juni 1928 aan den Staat ten be
hoeve van 's Rijks Museum van Natuurlijke
Historie is aangeboden. (Deze collectie is
intusschen in 't Museum ontvangen. Corr.)
Behalve deze groole schenkingen ontving
's Rijks Museum wederom talrijke kleinere,
waaronder ook zeer belangrijke, die worden
opgesomd.
Ook door aankoop werden eenige wansten
verkregen.
Het tentoonslellingszaaltje der Fauna Neer
landica werd in het afgeloopen tijdperk
door 1059 personen bezocht.
Aan talrijke binnen- en builenlandsche
geleerden en studeerenden werd gelegenheid
gegeven in de collecties te werken Ook
van de bibliotheek van het Museum werd
dit jaar weder een zeer druk gebruik ge
maakt.
Da tongen» anvts onderwijscollectie voor
de zoölogie werd door geen enkelen student
of docent bezocht.
Door prof. Oort werd een college over
systematiek der vogels en der zoogdieren
gegeven.
Van het tijdschrift „Zoölogische Mede
deeling", uitgegeven door 'sRijks Museum
van Natuurlijke Historie verschenen afleve
ring 2 tot 4 van deel X cn aflevering 1 van
deel XI
ONDERSCHEIDING
VAN PROF. Dr. W. DE SITTER.
De! National Academy of Sciences te Was
hington heeft do Watson-medaille toegekend
aan prof. dr. W. de Sitter aihier.
De Watson-medaille werd inge-t.'.d in 1SS3
ingevolge de testamentaire beschikking can
prof. J. C. Watson, waarbij bepaald werd dat
zij van tjjd tot tijd zou worden uitgereikt aan
personen die bijzondere verdiensten hebben
voor de astronomie. Zij is tot nu achtmaal
toegekend en wel driemaal aan een Ameri
kaan, tweemaal aan een Duitscher en een
maal aan een Engelschman, een Nederlan
der en een Zweed.
Trof. dr. Sitter is dus de tweede Nederian.
der, die haar ontvangt. De eerste Nederlan
der was prof. J. C. Kapteyn.
HANDELSREGISTER KAMER VAN
KOOPHANDEL EN FABRIEKEN
VOOR RIJNLAND.
W ij z i g i n g:
W. Tom, Tramstraat 67, Katwijk aan Zee.
Handel in nellen. Katoengarens en aanver
wante artikelen alsmede neltenvlechterij.
Wijziging uitgeoefend bedrijf thans: alleen
prepareeren van nellen.
A. van Rbijn. Hooldstraat 18, Noordwijk
aan Zee, landbouwer en voerman. Overle
den eigenaar: A. van Rhijn, Noordwijk aan
Zee. Nieuwe eigenares: mei. A. Arnzen,
wedqwe van A .van Rhijn. te Noordwijk
aan Zee.
„Mercurius", Pieterskerkgracht 2a, Leiden
Nieuwe eigenaar: A. A. Owei, te Leiden.
Nieuwe i n 3 c h r ij v i n g:
„Het Chocoladehuis" (Filiaal;. Haarlem
merstraat 255 Leiden. Hoofdzaak Rotter
dam, InsuUndestraat 22!236. onder den
naam: N V Mij. tot Exploitatie van Choco
laterie „Suisse"
KONINKLIJKE NEDERL. MAATSCHAPPIJ
VOOR TUINBOUW EN PLANTKUNDE.
Gisteravond werd in bet Botanisch Labo
ratorium de aangekondigde lezing gehouden
door dr. H. J. Veaema over „.uoostrositei-
ton in het plantenrijk"weike lezing was uit
geschreven door da Aid. Leiden cn Omsir.,
eD waarbij de Zusteraldeelingen Noordwyk
en Wassenaar waren uitgenoodigd.
Na een inleidend woord door d-u voor
zitter der afd., den heeT E. Th. Witte, be
gon spreker met er op te wijzen, hoe in
den tuinbouw het abnormale en het zieke
eeD gruote rol speeit. De bedoeling is om
het amormale duidelijk te maken, want het
bleek hem herhaaldelijk dat de kweexers zich
dit niet bewust zijn. Onder ainormale plan
ten of monstrositeiten verstaan we zulke
vermen van het ontstaan waarvan we geen
uitwendige oorzaak kunnen aanwgzen. Die
eigenschap heet Teratologie. Wel blijkt 'lat
vcor het optreden van bepaalde alwijking
bepaald& uitwendige omstandigheden bevor
derlijk zijn.
Beter dan theoretische beschouwingen te
houden over de teratologic, komt spreker
heü gewtnschO voor om aan de hand van de
monstratie-materiaal iets over de bijzonder
heden te vertellen.
Het, Bot. Lab. bezit een collectie van meer
dan 1000 vormen, waarvan door prol. Val-
ckenier Suringar de grondslag gelegd is.
Groote beteekenis heelt deze col.ectie ge
kregen toen het materiaal verzameld door
dr. Smith in Indië en door hem en dr. C03-
tera beschreven, aan het lab. geschonken
zjjn.
Vooral daarom is dit zoo belangrijk om
dat de studie der monstrositeit in do tropen
nog niet zoover is als in Europa. Al deze
omstandigheden maken dat door spreker zeer
mooie exemplaren uit deze collectie kunnen
getoond worden. Vervolgens gaat spreker
over tot het bespreken van enkele typen
var. afwijkingen, beginnende met kernvor
ming of fasciatie's, die vooral bij tal van
houtachtige gewassen bekend zijn en waar
van fraaie exemplaren getoond werden. Ook
zijn fasciatie's in cultuur, b.v. Celosèa Cris-
t3ta, de Hanekam en Sedum reflescum; ook
bij dubbele madelieven en hyacinthen komt
hetzelfde verschijnsel voor.
Tervolgens kwamen 'de dubbele bloomen
aan de beurt, uio een zeer belangrijke rol
in den tunibouw spelen; hierbij wordt dan
ook uitvoerig stil gestaan. Het dubbel zijn
kan op velerlei manieren tot stand komen
als deeling der bloembladeren, overgang van
kelk in kroonbladeren, overgang van meeldra
den en kroonbladeren enz. Combinaties van
verschillende dezer verschijnselen kunnen ook
bjj eenzelfde bloem voorkomen. Het gevuld
zgn der compositen moet even nader ver
klaard worden.
Van de eerste groep werden vooral bespro-
xen cauna pafustris, tra "us, europaeus, cam
panula medium en ai e, van 3e laatste
oatiiies, cnrysantnemuLi, Pyrethrnm. Spre
ker behandelt de factoren die dit dubbel
BINNENLAND.
De LeMsche Gemeenteraad heeft de
Begrooting voor 1923 ongewijzigd aange
nomen (3e Blad).
Onderscheiding van den Leidschen hoog
leeraar dr. W. de Sitter (Stadsnieuws, le
Blad).
De Tweede Kamer is tot 12 Februari op
recea (Uit het Parlement, 4e Blad).
De voortgezette vergadering van Bloem-
bollencnltnnr (Binnenland, 2e Blad).
Op 7 Jannarl zal het hnldeblijk der Ne
derlandsche Vronwen aan de Koningin-
Moeder worden aangeboden (Binnenl., 2e
Blad).
De Kerstvlncht naar InjiS (Binnenl. 2c
Blad).
Een mijnramp in de „Manrits" te Heer
len; er zijn vier dooden (Gemengd, 2e BI.)
Liebermann zal worden uitgeleverd
(Rechtzaken, 2c B!ad).
BUITENLAND.
Coolidge zal Amerik. vertegenwoordigers
zenden naar de Herstelconferentie (Buiten
land, le Blad).
Politieke moordaanslag te Parijs (Buiten
land, le Blad).
Maarschalk Cadona is overleden (Bui
tenland, le Blad).
zgn bevorderen en de wgze dor vermeerde
ring. Hierbij sluit aan een bespreking van
de nitgraeiing, die zoowel eindelings als zijde
lings kaD zjjn. Op deze wijze ontstaat arahis
alpina £1. pL Ook muscari plumosa is bier-
toe terug te brengen. Ook
hior wordt het gesprokene aan de hand van
veel demonstratie-materiaal duidelijk ge
maakt. Vervolgens komt aan de beurt de
overgang van het eene orgaan in het ande
re; bg de dubbele bloem was reeds sprake
van enkele gevallen. Hierop wordt thans
dieper ingegaan, vooral geforceerde bolge
wassen leveren rjjk demonstratie-materiaal
vcor dit terrein. Hierbij sluit aan een uit
eenzetting van de vergroeningenwe kennen
do groene roos, de groene aab.ia enz., die
langs vegetatieven weg gemakke.ijk in siand
gehouden werden. Soms treden vergroenin
gen zoo sterk op dat men van epidemiën
spreekt zoo in de jaren 18931894, waar
van prof. de Vries spreekt. Als oorzaak
treden soms parasiten op, vooral dierlijke
(myten) als piantaardigen (sohimmeis) maar
in de meeste gevallen is de oorzaak onbe
kend. Om te laten zien hoe geoompliceerd
sommige afwijkingen zijn die geregeld .in
cultuur voorkomen, staat spreker uitvoerig
stil bij campanula medium en digitalis pur
purea.
Is in de meeste gevallen sprake van een
vermeerdering van het, aantal dceien, ook het
tegengestelde kan optreden, 't Kan een go-
vclg zgn van een geheel ander onderdruk
king of van een vergroeien.
Daarna werden de peloriën besproken! die
vcoral duidelijk voor den dag treden bij pjia-
ten met een spoor. Deze kan verdwijnen ot
in aantal vermeerderen. Van al deze gev3.1cn
kan spreker voorbeelden demonstreeren van
aoonitum, delphinium, viola, linaria, tropa-
eolum enz. Dat de Gloxinia'3 peloriën zijn
van sinningia speciosa zullen vele kweekers
voor, het eerst gehoord hebben. Daarna werd
de bekervorming besproken, hetzij als aan
hangsel, hetzij als eenbladig of als meer-
badig, (xanthesoma, dischidia, sarrracan'ia).
Steeds worden hier normale gevallen naast
menstreuxe genoemd (brassiea, ulmus, tilis,
citrus). In cultuur is do codiacum (croton)
variagatum met bekervormige bladereu. Meer
als bijzonderheid wordt het geval van klem-
draai genoemd waarover prof. de Vries Zier
belangrijk werk verricht heeft.
Daarbij aansluitend wordt torsi genoemd,
cok hiervan zgn voorbeelden in ouituur codia
cum, cypripedium candatum. Nog andere ge
vallen worden besproken die in de tuin
bouw geen of een onbelangrijke rol spelen.
Spreker wijst aan het slot op de betee
kenis van deze eerste bijeenkomst door d9
aanwezigheid van eenige zusterafdeeliugen.
Hg ziet zijn doel bereikt wanneer deze eer
ste vergadering de grondslag mag zgn v oor
neg vele gemeenschappelijke besprekingen.
