Londensch Aanteekenhoek.
EEN BEZOEK AAN DE
„FOURRIèRE".
Langs de Kust van Azuur...
geren, lot het Verdrag toe te treden. Een
geldige reden daarvoor was gelegen in a«>
regelen welke onze grondwet stelt Niet
temin. toen President Wilson naar Parijs
ging was hij onze vertegenwoordiger, hij
was onze onderhandelaar; onze agent; hij
was de eeiiige man. naar wien de volkeren
van Europa konden kijken om er zich van
te vergewissen wal aanvaardbaar zou
wezen voor het volk van de Vereenigde
Stalen En toen de Volkenbond gegrondvest
was, toen Amerika weigerde lid daarvan
te worden, zat Europa opgescheept met een
onvolkomen organisatie, omdat de naam
van de meest bevolkte en rijkste en mach
tigste natie niet geschreven was onder het
verdrag, ofschoon die naam wel in het
ontwerp genoemd was. Toen Europa deze
onvolkomen organisatie bezat, welke te
doen had met de wilde krachten die waren
losgebroken door het weder in orde bren
gen van landen en hun souvereintedt,
volgens het Verdrag van Versailles,
wat zou toen een gentleman tot een ander
gezegd hebben die voor zulks een onaan-
genamen toestand was geplaatst door zijn
vertegenwoordiger en agent, die zich te
goeder trouw had vergist? Wat anders
dan een uitdrukking van de meest op
rechte droefenis? Wat anders dan een uit
drukking van een besliste bedoeling en
een sterk verlangen om al het mogelijke
te doen, ten einde te voorkomen dat wij
zouden blijven buiten den Volkenbond en
dat wij krenkend zouden wezen voor onze
oude vrienden en bondgenootcn?
Wat hebben wij gedaan? Heeft Amerika
ooit een betoon van vriendschap of sym
pathie voor den Volkerenbond en zijn werk
aan den dag gelegd? Jammer genoeg was
de pennestrijd, welke voortvloeide uit onze
beslissing om niet tot den Volkenbond toe
tp treden, heftig van aard en bittere ge
voelens kwamen tot ui line. Deze gevoelens
sloegen over op den Volkenbond zelf, en
het werd een gewoon verschijnsel, dat wij
in de kranten konden lezen, en in rede
voeringen en gesprekken konden hooren
uitdrukkingen, welke wezen op de verwach
ting dat de Bond zou mislukken; men
hoorde zelfs betuigingen van blijdschap,
wanneer het scheen dat de Bond werkelijk
zou falen. Deze gevoelens strekten zich
uit tot het Hof van Internationale Justitie,
dat gevormd was om een ander deel van
het terrein te bestrijken met dezelfde be
doeling om een permanenten vrede te be
reiken. Van den anderen kant kwam toen
de terugslag. Onvriendelijke uitdrukkingen
kunnen nooit beoerkt blijven tot één leant.
Die terugslag uitte zich in het uitspreken
van onaangename woorden van de andere
zijde, en dat tijdperk van speldenprikken
heeft jaren voortgeduurd. Het kleurde en
bepaalde de beschouwingen over de schul
den tusschen de vreemde naties en onszelf.
Maar dat is nog niet alles.
Wij hebben niet alleen de eerlijke ver
plichtingen vergeten, welke voortvloeiden
uit oude bondgenootschappen en kameraad
schap en uit de verwachtingen, welke wa
ren opgewekt door onzen eigen vertegen
woordiger, maar wij erkennen de diensten
welke bewezen door den Volkenbond en
door het Hof van Internationale Justitie.
In de laatste jaren hebben de Bond op po
litiek gebied en het Hof op justitieel ge
bied de beste diensten bewezen ten bate
van den vrede in de gansche geschiedenis
der beschaving ongetwijfeld de aller
beste.
De oorlog vloeit voort uit een geestes
toestand. Maar deze beide instellingen heb-'
ben het volk in Europa leeren denken in
termen van vrede, méér dan in termen
van oorlog Zij hebben de volken geleerd
door actueele practijk. door dingen die
vericht zijn, om te denken over confe
renties in plaats van over oorlog waar
bef gold geschillen op te lossen; om to
denken over argumenten en bewijzen en
justitieel oordeel in plaats van oorlog wan
neer rechfsverschillen rezen; zij heb
ben de volken geleerd om de ge
woonten aan te nemen te denken en
te handelen in dien zin Voor het komende
geslacht is de vraag van oorlog of vrede
nu geregeld, door het karakter en de ge
woonten van gedachten en gevoelens, ook
het richtsnoer van het gedrag, dat het volk
van de gansche wereld thans bezig is aan
te leeren en waardoor het geleid zal wor
den bij de eischen welke de toekomst stelt.
Wij het groote vredelievende volk, wat
hebben wij gedaan om bij dit wonderlijke
nieuwe werk te helpen? Geen sympathie,-
geen moreele ondersteuning, geen broeder
schap Onze uitvoerende macht heeft ge
daan wat zij kon. maar regeoringen ver
mogen weinig. Het is het volk. de macht
van het volk achter de regeering. die alles
vermag.
Wij hebben toegelaten dat een onver
standig vooroordeel, verborgen achter ijdele
woorden, valschelijk den indruk wekte dat
het een uiting was van hot ware hart van
het Amerikaansche volk. met al zijn idea
lisme. de breedheid van zijn menschclijke
sympathie, met zijn krachtig verlangen dal
ons land aandeel zou nemen aan den
vrede en het geluk en het nobele leven
over de geheele wereld Dit zijn de hoe
danigheden. welke de ziel van een volk
bepalen meer dan rijkdom en voofspoed
Maar deze hoedanigheid leven niet lang
meer als ze in onbruik geraken De ver
wezenlijking van onze nobelste ingevingen
schijnt te zijn verhinderd door den terug
slag van onzen binnenlandschen strijd.
RFCLAME.
4762
Van onzen Londenscben Correspondent.
Gastronomische beyorderina pan vrede.
Londen, 29 Novtmuer.
Mag ik aannemen dat monsieur EscoiEier
bi) u even goed bekend is als in Enge,and en
Frankrijk? rnj moe worden besciiou.vd a,s de
wereldkampioenkok voor lekkerbekken. En
in Engeland schermt men even fiks met z'n
naam als met zijn menu's. De naam wekt
ontzag bij alle restaurantkoks, even goed als
bij alia menschen, die een zekere deskundig
heid hebben verkregen op het gebied van
Fransche schotels in het bijzonder en culi
naire heerlijkheid in het algemeen, door druk
bezoek aan de beste restaurants hier. Toen
ik eenigen tijd geleden eens in een restaurant
In Soho twyrel uitspiak over de samenstelling
van een schoteltje, dat ik had besteld, swam
de gérant die zich mijn opmerking tot
in liet diepst van de ziel 6ciieea aan te trek
ken mei een dikke „dictionaire cuanaire"
aandragen. Hij wees met een vinger, bevend
van bewondering, op den naam van den sa-
menstol.er op het ti.e.b.ad, Monsieur Escof-
fier, en sloeg daarna den naam van het -cho-
xeitje op. h6t bleek dat het gerecht inder
daad was samengesteld op de wjze, door net
hoogste kok-ge-ag aangegeven, en is haast-
te mjj wel beseffend dat met Monsiaur
Esconier's opvatting als getuigenis mijn
vonnis geveld was in nederigheid onge.ijk
te bekennen. Waarop de gérant met den
Franschen glimlach der beminnelijkheid,
maar niet zonder superioriteit retireerde.
Monsieur Escoffier heeft, ge.oof ik, zijn
tweede vaderland in Engeland gevonden.
Laar hl ij een Franschman is kon Frankrijk
hei niet zijn. Hij is hier of kómt hier. En
dezer dagen heeft dit nu 83 jarig genie van
de keuken zijn bijdrage ge.everd tot verhoo
ging van de kansen van dureaden vrede op
aarde. Het was ter gelegenheid van da Koek
en voedse.tentoon:-t.l ing, die hier is gehou
den en waar de Franscno koks zich, getui
ge de prijstoekenningen, we:r maaster neb
ben getoond. Monsieur Escorfier voorde bat
woerd aan een gala-diner en stelde voor dat
er een internationaal jaardiner zou worden
ingesteld, waar de Entente Cordia.e van de
wereld met voedsel en drank zou worden be
zegeld. De diplomaten van a.le landen zouden
aanzitten en de raeast exquise plats en dran
ken zonden er do meest verlioif :nde gedach
ten kunnen oproepen, tegelijk met het ver
langen in vrede samen te wonen. Escofiicr
vond dat dit vrtdesmaai moest p.aats heuben
in hel pa.eis der natieon te Genève.
Het is een pracluig idee, dat maar niet ge
dachteloos moet wo.uon ver„orpcn. Fiet suc
ces van zulk een vredasiuif kan verzekerd
worden geaent indien de menschen, die voor
de opdiemng veiautwoortteiijk zjju, slechls
voldoen aan één be.angrpke vouiwaarde. De
nuttiging der scho.eis moet met lie,st over
vloog;; georuik van de beste c.tam^-agnas sa
mengaan. Nimmer' be.uigtn wj nadruk.,elyker
en gevo6.iger dat wjj vrienden zijn en nimmer
schudden wy e.kaar harte.jjker en „klem
mender" de hand dan wanneer de geest van
gouden geestrijken drank ons drij,t. Wan
neer „de diplomaten van ahe landen" aldus
ec-ns per jaar broeder^ zijn in de vreugde
en de verzauiging moeten zij voor hun fat
soen broederlijk blijven, ook wanneer zjj
notas samenstellen aan de lessenaars der
nuchtere diplomatie.
Wetenschappelijk spel.
Nu spel algemeen zoo erm.üg wordt opge
vat dat het nauwelijks langer spel kan worden
genoemd omdat de inspanning en de studie er
van gelijk staan met di8 van een broodwin-
mng is er niets on.ogisch in bet sireven, hier j
den laatsten tijd sterk merkbaar, de moeilijk-
heifl van veler.ei spo.beöéiening to vernoog.n.
Men zal hebben vernomen dat Capabian- I
ca een Uitvoerig ingezonden stuk heert gepa- j
bLceerd in de „rimes", waarin lij betoogt dat
het scnaakspel te gemakke.i.k wordt en voor
meesters a.t.ians ingewikke.uer moet woroen
gemaakt door toevoeging van twee nieuwe
belangrijke stukken aan e.ken kant, door uit
breiding van het aantal velden en dus ook
doer verhoogiug vat) hot aantal pionDen.
Het voorheield vau het spel der spelen staat
met alleen. Men is hier al sinds jaar en dag
aan het redetwisten over het gewicht en het
volume van go.ibailen. Het goif3pel is hier
trouwens al sinds jaren tot een soort heilig
beroep gerezen en de nieuwste officieele
proelnem.ngen met afmetingen en gewicht
van gollbaden hebben, naar algemeen wordt
begrepen, geen ander doel dan ton slotte
een bal voor te schrijven die veel moeilijker
zaï zqr te behandelen en te richten dan liet
thans nog gangbare dingetje. Ook in de cri
cketwereld heerscht onrust van ge. ij kso or-
tigeu aard. Het is het meest conservatieve en
in zijn voorschrilten en beoefening meest ver
starde spel van Engeland. Maar men hoort
telkens stemmen die roepon om nieuwe bepa
lingen, die 't werk van den batsman en voor
al dal van den bowler moeilijker moeten ma
ken. Lawntennis moet spoedig volgen. Wed-
strijdtennis duurt in de sets al veel te lang
voor het geduid van een oagedurig modern
publiek. En wanneer kampioenen a.s Cochet j
en Lacoste (de laatste houdt er een ingewik-
'kelde machine op na ten behoeve van zijn
oefening) een school van spelers zu'len heb
ber. geschapen, die elkaar over en weer
mets toegeven zooals nu reeds naar Capa-
bla ca p oordeel met schaken het geval is
dan zal men nieuwe moei.ijkheden gaan zoe
ken waarmede de virtuozen a.thans eenigen
tija zul.en moeten worstelen. Men kan zelfs
de-, tijd tegemoetzien dat een onweerstaan
bare aanval op het voetbalveld zijn partij sal
vinden in een ondoordringbare verdediging,
in welk „het doode punt" in voetbal ook zal
motten worden overwonnen door nieuwe las
tigheden en listigheden voor den gang van
„liet bruine monster". Gilbert, wjjlen de
vermaarde Gngelsche librettist, heeft in j
De Mikado indertijd al een middel aan de
hano gedaan om het biljartspel moeilijker
te maken. Hij stelde voor dat het spel zou
worden gespeeld met een kromme queue, op
eer groen laken met bobbeis en inzinkingen
en niet eiervortnige hallen, indien men op de
thans aangegeven en aangeprezen wijze
voortgaat, sullen sport en spel zoo weten
schappelijk werden dat wij liever voor ver
zet gaan werken.
Parijs, 7 Dec. 1928.
De hond is een personDage, dat meetelt
in Parijs. Een personrragé, ten dienste van
wien er talrijke etablissementen opgericht
zijn met een belangrijk personeel.
Wat zegt ge bijvoorbeeld van die kap-
pers-saJon voor honden, met zijn ultra
moderne en zeer luxueuse installaties: bad
kamer, knip salon, ondulatie-apparaten (1),
I en pedicure
Een ander etablissement vertegenwoor-
djgt een allerkeungst honden pension, dat
I instaat voor de degelijkste yoeding en huis-
j vesting, en waarborgt tegcu alle mogelijke
onaangename verrassingen...
j Weer een ander is niet meer of minder
dan een hondeD-kostschooi, waar de beste,
meest fashvonabele manier onderwezen
worden, de waardigste en edelste princi
pes worden bijgebracht: liever te sterven
dan ook maar voor eéfi enkel oogenblikje
een tapijt of een stoel te verontreinigen.
Nog weer een ander... Enfin, ik verzeker
u, dat de hond een personage is; dat mee
telt in Parijs. Niet zooals in het oude Kon-
stantinopel, waar hij als eén heilig wèzen
beschouwd werd vol ongedierte, schurf
tig, uitgehongerd, maar heilig. Hier in te
gendeel wordt hij vertroeteld, geliefkoosd,
I volgestopt mót allerlei lekkers, cn dikwijls
zelfs geparfumeerd. liet is waar, dat hij
vaak een beetje parfum hard noo.dig heeft,
om zijn natuurlijke ..honi^ên-luchtje''" te
neutralisceren, dat al beW weinig overeen
komst vertoont met de proclnkten van Hou-
bigant of d'Orsay. Maar zie met welk een
zorg hij gewassehen, geborsteld, gekamd en
gepoederd wordt!... niet alleen in de bo-
i vengenoemde moderne kap-salons en in de
daartoe bestemde inrichtingen aan de Seine
kaden, maar ook in de stro ten van Parijs
kunt ge vaak zijn tojlet zien moken voor
de deur van het huis> waar hij zijn inwo
ning heeft.
I Hoeveel honden-ziekenhuizen staan er tot
I zijn beschikking, en hoeveel zeer geleerde
I dieren-artsen I Hoeveel laboratoria en hoe-
i veel speciale prnduktrn om zijn gezond
heid te onderhouden, zijn kwaaltjes en zijn
ziekten te genezen.
En toch... het lijkt onwaarschijnlijk, maar
een officicele statistiek wijst het uit
toch worden erin Parijs jaarlijks gemiddeld
I tien duizend honden verloren ja, werkö-
j lijk, tien duizend! Dat lijkt u dan toch
j nogal erg slordig of onachtzaam en gan-
sohelijk niet te rijmen met de liefde, die
ge constateert, wanneer ge bij het verlaten
van uw woning uw concierge een goeden
morgen wenscht en ge haar daarmee juist
onderbreekt in een,serie van enthousiaste
kreetjes cn een yeojka van enthousiaste
I kusjes op den kouden patten neus van
haar waf.
Komt ge uw café binnen, dan ziet ge
daar de ,patroinf>e"{T£4i^.'bezig is-de knap-
pendste croissant juit te zoeken voor bij
haar hondje's cnfé-prême, een bokje koffie
met héél veel melk er bij, dezelfde molk,
die ze straks u, u die daarvoor betaalt,
zoo schaarsch zal toemeten.
En desniettemin zou er nog wel één
andere stad op de wereld bestaan, waar
zóóveel honden verloren worden
Nog maar eenige' jaren*geleden- werd dat
enorme aantal beste vrienden van den
mensch" geregeld rlaar de laboratoria ge
stuurd, waar ze gebruikt werden voor vivi
sectie-proeven, om dan eindelijk na een af
schuwelijk lijden daar te sterven. Of wel,
als ze tot hun geluk aan de vivisectie
zalen ontkwameti, werden ze in een goed
afgesloten ruimte gestoDt en in enkele se
conden met lichtgas verstikt.
Maar natuurlijk kon, met het van jaar
tot jaar toenemende succes dat de honden
onder de menschbeid genieten, deze toe
stand niet blijven voortduren. Denk eens
aan, wat een ontzettend verdriet voor de
dame. d!c door een oogenblik van onacht
zaamheid haar horidlc kwijtgeraakt is. en
wanhopig komt toegesneld naar de ,,Fóur-
riére" (de Parijsehe bewaarplaats voor op
straat crevonden honden V om te informee-
ren, of haar ,,tou-tou" daar misschien niet
ondergebracht was, en daar dan te hooren
te kri'sren ,,TJw hond 1 maar hoe kunnen
we dat weten' Gisteren zijn cv pas nóg
een honderd, gedood
Om dat verdriet te besparen aan de
duizenden, menschen, die met angstig hart
Tiaar de „Fourrière" komen om inlichtin
gen, is daar nu een expositiezaal ingericht,
waar de verdwaalde Wondjes, die hun
meester zün kwütgremnkt nii minstens een
week tentoongesteld blijven.
Het is amusant daar ééns een kijkje te
gaan nemen
De ,,Fonrriève" ligt in de nabijheid van
de beroemde abattoirs van Grenelle. D*
tentoonstellings-zaal is zeer ruim en biedt
plaats voor we.! een. 200 honden tcgelrk.
"Reeds rcTschgiden meters vóór den in
gang vertellen uw gehoor ,én uw reuk-orga
nen u. dat ce het doel van uw bezoek na
dert. Maar zoodrn 'le deur/uaengnat...grnpt
ge verbitterd naar 'uw ooren Gp wordt
ontvangpn met zulle een cacophonie, of nis
ge wil? met zulk een svmphonie van .klan
ken, als zelfs de allermodernste comnonist
nog niet heeft durven gebr";ken in zijn al
lermodernste composities Fn als ge daar
da.n nog bii denkt <!e verduizendv-oudieina
van de aroma's, die u reeds ver binten de
deur tegemoet kwamen, dan kunt ge n
eenigszins een idee. vormen van d® sensa
ties, die de bc?oek-ors wnohfeti.
Laat u echter niet afschrikken wees moe
dig, stan de zaal in. Z:e die dame. zü denkt
er niet nan, om kie^kenrbr te doen. maar
met groote onletténdhe'd kiikkze stuk voor
stuk in al de hokken, ieder met twee ver
diepingen. waarin het bondengeslaeht
heel zün ver^^ejdöpheid van vormen en
kleuren zit te huilen te imk°n te blaffen
tn kef?rn. woest tegeu dtralies krabt zün
pnoten, zün neus door de openingen dnwt.
en' zonder ophouden maar zijn stem laat
klinken, en uit alle macht, bij de nadering
van zijn vriend, den mensch.
Ik weet niet, of ge een groot honden
vriend zijt lezer, anders zou ik u gaai-e
een uitvoerige beschrijving geveD van dit
laatste oord, waar de verloren hond nog
eenige hoop heeft aan de vivisectie-tafel
of den verstikkings-dood te ontsnappen.
Zie daar bij voorbeeld, dat kleine ruw
harige foxje, dat al zijn krachten inspant
om de tralies op zij te duwen, zijn pootjes
naar u uitsteekt, uw hulp 9chijnt te smee-
ken met zijn zoo 2achten, vriendelijken
blik, u wanhopig toejankt met zijn hoog
stemmetje, wijd zijn harigen bek opent, om
u in zijn hondentaal toe te roepen: ,,Maar
haal me hier toch vandaan, red me dan
toch, jij I
Weet u, wat de prijs van dat hondje is?
Vraag het den eersten den besten kenner,
cn hij zal u zeggen: Minstens duizend
franca!
En toch, over een paar dagen waar
schijnlijk, zaJ het op de vivisectie-tafel lig
gen, of met een heeleboel anderen tezamen
het verstikkings-hok ingaan Want onder
het publiek, dat de „Fourrière" bezoekt
zijn maar weinig kenners, en de enkele
kenners, die er komen, die zullen misschieu
juist, zóó'n hondje niet uoodig hebben.
Er zijn honden ook, die nog hun hals
band aanhebben, met hun adres er op. In
dat geval worden de eigenaars natuurlijk
per brief verwittigd. Maar zoo die zich niet
binnen de week aangemeld hebben, zal Ook
hiin hond evengoed de reis zonder terug
keer aanvaarden moeten, of wél tegen een
matig prijsje aan een liefhebber verko.-fit
worden.
Niets is pijnlijker dan op den laatsten
t-ontoonstellingsdag van de week al die ter
dood veroordeelden daar aan te zien. Zelfs
al zijn de zuivere rashonden dan terug
gehaald of verkocht het lot van de ove
rige is er des te treuriger om. Door hun ge
boorte zijn ze al niet bevoorrecht, en nu
wacht hun nog een akelige, zeer nabije
dood. Én Parijs, dat eigenlijk dol veel van
zijn honden houdt, dat zelfs een speciaal
kerkhof voor hen opgericht heeft, waar
prachtig gebeeldhouwde monumenten staan,
zerken met de gevoeligste opschriften daar
in gegraveerd, Parijs laat dat zoo maar ge
beuren, terwijl in Boedapest bij voor
beeld... Maar enfin, we zijn niet in Boeda
pest, maar in Parijs. En ook hier hebben
al hee-1 ved, menschen moeite gedaan, -en
doen -nog steeds moeite om het leven te
redden van al die duizenden honden, die
ieder jaar maar weer in de ,.Fourrière" te
recht komen, en niemand vinden om hen
daarvandaan te halen.
Verscheidene honden-vrienden hebben
een soort asyl opgericht, eenvoudig een
schuur soms of een binnenplaats, waar ze
zooveel ,,Fourrière"-honden bij zich nemen
als ze maai bergen kunnen. En ze sparen
geen kosten aan advertenties in de dag
bladen, on; gratis aan de liefhebbers een
hond naar eigen keuze aan te bieden.
Een zeei bekende dame uit de groote we
reld, madame Du Gast, heeft zelfs in de
onmiddellijke nabijheid van Parijs een
eigen ,>Foumère" opgericht, een asyl, waar
de honden tot hun dood toe blijven kunnen,
goed gevoed en uitstekend verzorgd, F.n
zelfs in geval van ziekte worden de arme
paria's niet afgemaakt, maar met de
grootste toewijding behandeld.
Natuurlijk zijn er ontevredenen, die
schande roepen over zooveel geld en zorg
aan honden besteed, terwijl er niet weinig
arme menschen zijn, die or naar zouden
snakken in een tehuis te worden opgeno
men, waar ze voor hun hcele verdere leven
eén veilig onderkomen vonden, vrije huis-
vcting en voeding.
F,u zekef i* daar wel iets van waar.
Maar de edelmoedige madame Du Gast
en haars gelüken zijn van meening, dat
men ook aan de menscheid zelf een groote
weldaad bewust door haar b°sten en trouw
st en viervoet!gen vriend in bescherming te
nemen. Fn alle ware honden-vrienden kun
nen niet ander* dan haar van harte om
dat idee toejuichen
M DE ROVANNO.
Door TOM SCHTLPEROORT
r
WAT WE ER ZIEN MOETEN
EN WAARHEEN WE MOETEN GAAN.
1. Algemeenheden.
Indien ik afga op de verschillende ver
zoeken om inlichtingen en aanwijzingen,
welke ik bijna dagelijks ontvang, dan dien
ik de conclusie te trekken, dal men van
de 250 K.M. lange kuststrook ^elke langs
de Middellandsóhe Zee van Marseille tot
Ventimiglia in onvergetelijke schoonheid
zich uitstrekt, in ons lieve vaderland over
het algemeen nog 9lechts vrij vage voor
stellingen heeft In ieder geval wordt, zoo
men zjch al rekenschap geeft van de geo
grafische ligging van deze kust van Proven
ce. de groote verscheidenheid welke de
natuur er biedl aan gelegenheid tot toe
risme van allerlei aard mog slechls zeer
ma lig gekend aan de lage landen van de
Noordzee,
In de meeste gevallen kent men de drie
plaatsen Nice, Monte-Carlo en Menton in
hoofdzaak bij njiam en van geruchte, zon
der van de zeer bijzondere en aparte ka
raktereigenschappen dezer drie steden vol
doende op de hoogte te zijn Daardoor ont
staat vaak bij hierheen gelogen Hollan
ders misverstand omtrent dpn aard van het
voor ieder dezer steden zeer uiteenloopend
verblijf, of ziet men slechls gedeeltelijk of
eenzijdig, wat toch waard is bekeken te
worden van alle kanten Als ik tevens in
deze stedenreeks Cannes en St Raphael
apart noem. dan is dat omdat er tusschen
deze twee groepen van steden een ver
schil in sfeer bestaat hetwelk al evenzeer
or den tijdelijken bewoner ervan meer of
minder aangenaam werken zal Een derde
gedeelte vormt tenslotte de buurt van
Hyères, dat wat het mondaine karakter
betreft, ongeveer tegenover Nice en Monte.
Carlo staat, als bijv Apeldoorn tegenove?
Scheveningen of Noordwtjk. èD wat de om-
geving betreft, hoewel mede aan dezelfde
zee gelegen, toch landelijker, èn wat na.
tuur betreft die minder grootsch is, dan de
kust van de eigenlijke Riviera
Want hoewel dit laatste woord in den
grond niets ander dan „oeveF" beteekenl,
zoo beschouwt men deze eigenlijke Riviera
toch slechts in hoofdzaak als bestaande
van Cannes tot Menton, hoogstens van St
Rafael af, en is het overige gedeelte tot
Marseille Wel Cöte d'Azur, maar geen
„Riviera".
Moet men dus de keu» maken voor een
verblijf aan de MiddelIandsche Zee, dan
dient men, wil men geheel naar zijn zin
slagen, zich deugdelijk af te vragen, wal
men er wenscht te genieten, Of men zich
ergens blijvend wil vestigen voor 'n kor
ten lijd. of wel dat men van plaats tol
plaats trekkend van de gansche kuststrook
zooveel mogelijk wenscht te zien en te ge
nieten. Men bedenke daarbij, dat reen bij
beperkten tijd, de diepere eigenschappea
van een land soms sterker kan doorleven,
blijvend op eenzelfde plaats, mits dea
plaats van het te bezoeken land sterke ka
rakter eigenschappen bezit, dan het in den
korten tijd, welke ter beschikking staat,
door te trekken, iederen dag veranderd van
standplaats, indrukken op indrukken sla-
pelend, zonder eigenlijk deze de rust van
bezinken te gunnen. Op deze wijze pro.
duceert men met zijn kodak wellicht een
voortreffelijke reeks filmbeelden op papier
en in den gee9t, tnaar zonder dat de sfeer
de stemming, het karakter van land en
bewnnèrs inderdaad iets nader gekomen isl
Men zal mij tegenwerpen, dat men 200
mogelijk beiden dient te doen, dat is, ver.
blijven op sommige vaste' punten en op
ahdere doorrijden, zoodoende bij de sta
tionaire indrukken ter versterking die voe-
gond, gedurende het trekken opgedaan. Maar
daartoe dient men ook iets te welen, of de
verblijfgelegenheden wel geheel met deze
plannen strooken, omdat men de ervaring
op ka.11 doen, dat na eeir paar dagen blijkt,
dat men gereden heeft, waar men had
moeten stoppen, en gestont, waar gerust
had kunnen zijn doorgereden.
Vooral bij kortere reizen is de tijdsver-
deeling een belangrijke facor om een goed
geheel te verkrijgen. En zoo goed als reizen
op zichzelf ook in onzen tijd nog een
kunst blijft, zoo is ook de voorbereiding
(volgens de ware toeristen, minstens even
rijk aan verwachting en vreugde, als de
reis aan resultaten) de aandacht van den
groot-toerist waard!
Er zijn dus, om zoo te zeggen, drie cen
tra van belangstelling, waarheen we bij
een bezoek aan de Cóte d'Azur de schreden
wenden kunnen. Dit zijn: Hyères mei
Toulon en Marseille als groote steden, mei
het Massif des Maure9 en de eilanden van
Hyèros als lóergebieden. met het kustge
bied van Le Lavadou of Le Ciotat. Ten
tweede- St Rafael met het prachtige Es-
terelgebergte en de kleine plaatsen
TravaSv Agav enz., met'Cannes en de Ilfc"
des I erins daarbij aansluitend en. daarc
onmiddellijk volgeód- NiCe (om zoo te zeg
gen beginnend bij: Kaap Antibes en Juan-
les-Pins) tot Monte-Carlo en Menton, cen
tra van het mondaine en publieke leven,
waarvan vooral Nice en Mpnton uitgangs
punten zijn voor excursies het binnen- en
bergland in, naar alle richtingen, met de
volmaakste verscheidenheid in tochten,
die de gansche Riviera biedt.
Waarom vooral Nice en de oostelijk ge
legen plaatsen de groolsle aantrekkings
kracht hebben uitgeoefend op den toerist
of den overwinteraar, is. vooral wijl pas
na Nice het gebergte den. tot bijna aan de
kust reikenden hoogen bergmuur vormt,
waardoor dat kustgedeelte bijzonder be
schermt wordt tegen de winterkoude. Vóór
Nice, zelfs bijv het Esterel bij Cannes en
St Rafael, is de ku9t nergens zóó hoog,
al bezit het nog vrij onontgonnene. Esterel
de buitengewone bekoring zijner roode pro-
fierrotsen, onvergelijkelijk van tint tegea
het blauwe water en de groehe parasol-
dennen, zooals die overigens alleen in de
Noordeliiker gelegen Georges de Daluis e:
op Corsika in de Calanches van Piana ge
vonden worden Van de drie steden hier
boven genoemd is Menton het meest be
schut gelegen, omgeven door éen halven
cirkel hooge bergen, waarbinnen bovendien
schitlerende wandelingen te maken zijn,
direct in de onmiddellijke omgeving van
dc stad. Monte Carlo ligt schuin tegen de
helling op. maar onbeschut voor de hier
felle Zuid-Oo9len-winden, en, behalve in
de tuinen van het Casino, is wpndelen
I sJpchts bergopwaarts mogelijk Nice ten
slotte ligt vee! vlakker ep de bergen liggen
er naar het Noorden toe, op veel grooter
afstand van de stad. Ook de baai is opener,
waardoor de Mistral er ook meer vat krij
gen kan op den oever. Daarom is ook Can
nes, verderop gelegen, winderiger dan Nice,
wijf de Mistral er nog directer inblaast.
De Mistral is de Noorderwind uit de
RJhóne-vaïlei, welke Zuidelijker gekomen,
Oostwaarts trekt. Hoe verder hij naar bel
Oosten komt de9 (e meer neemt hij in
kracht af. Dp naam komt van Magistre. de
Meester, want in de Ahóne-vallei heerscM
deze wind geweldig. Wat we er in Nice en
Menton van krijgen is er slechts 'n staarttje
van maar door z'n wervelend karakter en
bruuske vlagep is hij toch nog hinderlijk
genoeg, al is het aantal dagen, dat bij
waait, niet zeer groot Hij waait één dan,
drie dagen of negen dagen, maar dit laat
ste komt zelden voor Hoe Oostelijker du?,
hoe zachler ook de klimaat, voorzoover Hel
de Fransche Riviera. betreft, omdat
Ventimiglia de bergen weer verder van
de kust wijken en aanzienlijker lager zijn,
terwijl tevens ook de beschutting door
Kapen minder krachtig is, gelijk dat bet
£rc-val is bij Kaap Antibes. Kaap Ferrat a'
Kaap Martin
Deze verschillende uitweidingen betref
fende de gesteldheid zijn natuurlijk vno
belang voor het bepalen van een verblijf»
zoo dit uit gezondheidsrédenen plaats nioej
