UIT DE OMSTREKEN.
INLEGZOLEN
PORTEMONNAIE'S
PORTEFEUILLES
"De Centrale", HaarLstr. 74
Kloosterbalsem
V1SSCHER1J-BER1CHTEN.
LONÜEHSCHE BRIEVEN.
3
HAARLEMMERMEER.
Een wegenbelasting in Haarlemmermeer.
Systematische bebouwing, rioleering enz.
Door B. en W. is bq den raad ingediend
een voorstel tot het instellen van een wegen
belasting, een aparte belasting welke in het
blonder geheven wordt van alle personen
die als eigenaar of bezitter het genot heb
ben van een perceel grond of van een ge
bouw, hetwelk aan een openbaren weg is ge
legen.
De belasting bedoelt een bijdrage te schep
pen in de ten laste der gemeente komende
kosten van de gezamenlijke straten en wegen
en net is niet eens noodig dat moet kunnen
worden aangetoond dat de straat, waaraan
oen aangeslagen perceel gelegen is, eenigo
uitgave van de gemeente vordert
Toch gelooven wrj dat het voorshands mis
schien beter is om een beperkte wegenbelas
ting in te voeren, waarin alleen moeten bij
dragen zij die persoonlek en rechtstreeks
profijt hebben van hetgeen van gemeente
wege wordt gedaan.
Voorgesteld wordt echter, dat er vanaf 1
Januari 1929 een belasting zal worden ge
heven wegens gebouwde eigendommen en
daarbij behoorende erf en, welke belenden aan
of in de onmiddellijke nabijheid gelegen zyn
van openbare landwegen of waterwegen in
genoemde gemeente; welke door haar aan
gelegd, btj haar in onderhoud, door haar
verlicht door haar gerioleerd zijn of door
haar gereinigd worden, alsmede wegens on
gebouwde eigendommen, welke aan deze we
gen belenden of op deze wegen uitgang heb
ben.
De belasting wordt berekend naar de
belastbare opbrengst van de perceelen, aan
gewezen in de kadastrale leggers; met dien
verstande, dat wordt geheven de volgende
percentages van de belastbare opbrengst
indien de eigendommen zijn gelegen aan
openbare landwegen of waterwegen voorzien
van 3 pet. voor asphaltbestrating en klin
kerbestraling; en 2 pet. voor verharding,
rioleering, trottoirs, verlichting en reini
ging.
Van deze belasting zijn vrijgesteld de per
ceelen waarvan de gemeente of een van
hare instellingen de genothebbende is; uit
sluitend gebezigd voor den openbaren dienst
van het rijk of eenig ander publiekTecht>
]p lichaam; uitsluitend dienende voor den
openbaren eeredienst en of tot bewoning
door godsdienstleeraars of kerkdienaars; be
graafplaatsen met de aanhoorige gebouwen:
uitsluitend dienende als inrichting van on
derwijs of als beovaarschool of gymnastiek
lokaal: uitsluitend dienende als inrichting
van algemeen nut.
B. en W. vragen voorts dat in de toekomst
aan het totstandkomen van nieuwe wegen
kan worden meegewerkt, mits als regel en in
hoofdzaak worden in acht genomen da navol
gende voorwaarden en bepalingen: dat voor
den nieuw aan te leggen weg wordt beschik
baar gesteld een strook gronds van- tien me
ter breedte; dat deze strook op kosten en
voor rekening van den eigenaar over een
breedte van minstens vier meter behoorlijk
wordt opgehoogd, tonrond gelegd, verhard en
begrind en beplant, alles t&n genoege van
burgemeester en wethouders; en dat de eige
naar dezen weg op voorschreven wjjza ge
heel en al ten genoege van burgemeester en
wethouders in orde gemaakt hebbende, deze
strook gTonds geheel kosteloos in vrjjan
eigendom afstaat en overdraagt aan de ge
meente Haarlemmermeer om te worden be
stemd voor en te dienen tot openbaren weg.
Raadsagenda.
In de op Donderdag 8 November a.s. des
namiddags te 2 uur te houden openbare ver
gadering van den Raad dezer gemeente,
zullen de volgende punten aan de orde
worden gesteld:
Benoeming van vijf leden van het burger
lijk armbestuur wegens periodieke aftre
ding van de heeren Van Beemf Baars,
Hijstek, Bisschop en Kempenaar. Aanbe
volen worden voor verschillende wijken de
heeren: 1. K. van Beem en Jb. F. Gehrels;
2. J. Vaars en G. Roos; 3. B. Hijstek en
P. Franzen; 4. Th. Bisschop en C. M. Ver-
huijl5. C. Kempenaar en C. Suidgeest.
Voorstel tot het aanvragen van voorschot
ten aan het rijk krachtens de landarbei-
derswet. Voorstel tot verkoop van een per
ceel grond te Nieuw-Vennep aan G. Don
ker aldaar. Voorstel tot vaststelling van de
aan de besturen van bijzondere scholen uit
te keeren vergoeding krachtens artikel 101
der lager-ondervvijswet. Voorstel om ont
heffing te verleenen van de eischen, waar
aan een lokaliteit moet voldoen om voor
verlof voor den verkoop van alcoholhou
denden drank anderen dan sterken drank
ia aanmerking te komen, voor een drietal
lokaliteiten. Voorstel tot vaststelling van
een verordening tot regeling van het ge
organiseerd overleg. Benoeming van vijf le
den uit den raad in de centr. comm. voor
georganiseerd overleg. Voorstel tot vaststel
ling van een verordening op de heffing
en invordering van de wegenbelasting. Vast
stelling van het tweede kohier van
plaatselijke inkomstenbelasting en enkele
financieele regelingen
Maandagmiddag reed de arbeider v.
d. V met een met een paard bespannen
driewielige kar op den Hoofdweg te Hoofd
dorp* Het dier, dat schichtig geworden
was, door een op den wagen liggend ram
melend voorwerp, sloeg plotseling op hol in
de richting van de genieslms. De geweldig
heen en weder slingerende wagen botste
tenslotte tegen een paal vao het electrische
5et, met het gevolg dat door den hevigen
schok de draden afknapten en de bestuur
der van den wagen viel. Van d. W. werd
met een vrij ernstig gekneusd been opge
nomen en bij den heer V. binnengebracht.
Dr. B. verleende de eerste hulp en bracht
den man met z'n auto naar diens woning
te Vijfhuizen.
Bij de daartoe gehouden verkiezing
werd tot notabel der Hervormde Gem.
Haarlemmermeer, in de plaats van den
beer J. T. L. Verbeek, die tot Kerkvoogd
werd benoemd, gekozen de heer D. Helder
te Hoofddorp.
Naar wij vernemen is aan den heer W.
N Bakker alhier opgedragen het bouwen
van drie woningen onder één kap voor reke
ning van den heer H. F Koningsman te Slo
ten. De woningen zullen werden gebouwd
aan den Akersdijk te Rijk in deze gemeente.
De opzichter-machinist bij de Ned.
spoorwegen, de heer de Goede, ter stand
plaats Hoofddorp wordt met ingang van 15
November a s. overgeplaatst naar Gelder-
malsen.
De heer H. Koning, conducteur bij de
Ned. spoorwegen ter standplaats Hoofddorp
heeft op zijn verzoek met ingang van 1 No
vember jl. eervol ontslag als zoodanig ver
kregen.
Zooals bekend werd de heer Koning in de
laatstgehouden raadsvergadering gekozen lot
wethouder dezer gemeente.
Tot onderwijzeres aan do bijzondere
school ie Abbene9 is benoemd mej. de Vries
te Amsterdam, (hans tijdelijk als zoodanig
werkzaam te Spijkenisse.
Zaterdagmorgen is in de ringvaart
nabij Aalsmeer een groote landschuit. welke
diep geladen was met planten en struiken
van den bloemist O. uit Aalsmeer, gezon
ken. Op de schuit bevond zich een drietal
bloemistknechts, die gelukkig zwemmen
konden en daardoor den wal heelhuids wis
ten te bereiken. Het ongeval geschiedde
doordat opvarenden zich met de schuit
door een motorboot lieten voorttrekken,
waardoor het vaartuig door de snelheid wa
ter schepte Een hoeveelheid planten en
tuinbouwgereedschap ging verloren.
HILLEGOM.
De afd. Hillegom en Omstreken van
den Ned. R.-K. Bond van P. T. en T.
,,St. Petrus", hield een ledenvergadering
in verband met de bekend geworden sala
risherziening en ter bespreking der reor
ganisatieplannen.
De voorzitter sprak eenige woorden van
gelukwensch tot dc leden met het door de
bonden behaalde succes. Wel hebben we
het ons toekomende met deze herziening
niet bereikt, doch we mogen toch veilig
aannemen, dat er verbetering is gekomen,
vooral voor het lagere personeel, zoodat
we dus op den goeden weg zijn.
Vervolgens werd het reorganisatieplan in
bespreking gebracht en aan den afgevaar
digde voor het a.s. landl. vakgT.best.con
gres opdrachten gegeven.
Bij de rondvraag werd het huisaanhuis-
bestellen weder besproken, wijl dit zich
meer en meer uitbreidt. Nog werd inzake
salarisherziening door de kantoorbedienden
van teleurstelling gewaagd, en afkeuring
uitgesproken over de verschijning van het
avondblad van ,,De Maasbode" op den
Feestdag van Allerheiligen.
De onlangs publiek verkochte villa
Schoon oord" in de Hoofdstraat zal onder
architectuur van den heer H. Kijne voor
rekening van de Velo Waschmachine Maat
schappij te Barendrecht verbouwd worden
tot twee winkelhuizen.
RECLAME.
KATWIJK-AAN-ZEE.
De Paviljóen Bioscoop.
De hoofdfilm die thans gegeven wordt
is een greep uit het veelbewogen Chinee-
sche leven van Mr. Woe.
Alle mogelijke en onmogelijke gebeurte
nissen wisselen elkaar af. Voor moord
deinst Mr Woe zelfs niet terug als hij zijn
doel wil beréiken. Maar het slot van dit
spel van liefde en wraak is de dood van
Mr. Woe, vermoord door de vrouw, die hij
op gruwelijke wijze folterde.
De spanning blijft er geregeld in.
Gecollecteerd in de Ned.-Herv. Kerk
werden f. 10.25 voor de Zending, f. 10 voor
de armen en f. 1 vóór de kerktelefoon.
Voor de spaai potjes der weezen werd
door ds. Rutgers f. 15 ontvangen.
Ds. Pras zal Woensdagavond in „Ca6A
Cara" spreken over „Wij Confessioneelen"
te nam. halfacht.
Bij wijze van proef zal van 1118 Nov.
de „week van gebed en toewijding en
offer" gehouden worden.
Aan het postkantoor Katwijk-aan-Zee
werd gedurende de maand October 1928:
Ingelegd f. 10449.56, terugbetaald f. 7052.44.
Het laatste door dat kantoor uitgegeven
boekje draagt* het nummer 4071.
Giro. Stortingen 691. bedrag f.78840.09;
uitbetaalde chèques, aantal 170, bedrag
f. 34820.64.
Gistermiddag vervoegde zich bij den
melkslijter C. Ouwehand in de Jan Toorop-
straat 55 een circa 30-jarige vreemde koop
vrouw met de vraag- of men ook in 't bezit
was van oude dubbeltjes.
Een circa 14-jarige jongen hielp haar en
in de winkellade en in een daarin liggende
daaronder ressorteerende wijkpostkantoren
werd gedurende de maand October 1928 op
de diverse rekeningon gestort een bedrag
van f. 187566.34 aantal stortingen 886 en
terugbetaald f. 49710.09 aantal terugbetalin
gen 279.
NOORDWIJK-BINNEN
Bij de politie alhier is door den aan
nemer B. aangifte gedaan dat uit een
schuurtje staande bij een bouwwerk aan
de Vinkenlaan een partijtje steigertouw was
ontvreemd. De politie stelt een onderzoek in.
NOORD WIJKERHOUT.
Het vijftienjarig bestaan der afd. Noord-
wfikerhout van den R.K. Volksbond, zal op
drie avonden feestelijk herdacht worden cn
wel op 23, 24 en 25 Nov. a.s.
De October-collecte in de Ned. Herv.
kerk bracht ruim f. 99,op.
Alle huisvrouwen zijn zeer tevreden
met de uitwerking der Gemeente-reiniging,
welke nu een maand functioaneert, doch gaar
ne zouden allen zien, dat de vuilnisman
zijn komst aankondigde met bel of ratel, daar
het nu vaak gebeurt, dat er bakken bljjven
staan.
RIJNSBURG.
Raadsagenda.
Vergadering van den Gemeenteraad op
Dinsdag, 6 November deB namiddags
zeven uur.
Onderwerp tor behandeling: Vaststelling
gemeentobegrooting dienst 1929.
SASSENHEIM.
Aan het postkantoor alhier is gedureov
de de m^anci October bij de RijksposUpaar-
tank ingelegd f. 6217,06. Terugbetaald
f.6505,62.
Doordat waschgoed te dicht bij de
haard geplaatst was, ontstond brand ten hui
ze van den heer W. aan de Beukenlaan.
Toen do vrouw des huizes in de kamer kwam,
was deze gevuld met een verstikkende rook.
Haar eerste werk was het kind dat in de
wieg lag in veiligheid te brengen. Met en
kele emmers water werd toen het brandje
gebluseht De schade is evenwel vrij aan"
zienlijk, daar het vloerkleed en het zeil
reeds in brand geraakt war®, evenals de gor
dijnen van de wieg.
De correspondent der arbeidsbemidde
ling houdt vanaf heden wederom dagelijks
zitting van 910-uur ten raadnuize.
Door B. en W. onzer gemeente hierme
de belast, heeft het Architectenoureau Loh-
mann en Ponsen alhier, ten Raadhuize aan
besteed het bouwen van vijf arbeiderswonin
gen op een terrein aan den Menneweg, waar
van de uitslag is als volgt:
Jac. E. Fletterman, Veur
Fa. J. Djjkstra Zn.,
Sassenheim
A. C. Joele, Den Haag
Gebr. C. J. v.ïöeuwkoop,
Sassen heira
Th. Reeuwijk, Sassenheim
Fa. J. de Gelder, Oegstgeest
Gunning aangehouden.
VALKENBURG.
Burgerlijke Stand.
Getrouwd: J. Bouman van Rijnburg en
G. v. Dijk, van Valkenburg.
De opbrengst van de collecten in de
maand October heeft in de Ned.-Herv. Kerk
bodragen voor de Diaconie f. 36.71, voor de
Icerk f. 75.88, terwijl de inhoud der bussen
f. 16.24 bedroeg.
WASSENAAR.
Raadsagenda.
De raad dezer gemeente vergadert op
Woensdag, 7 November, 'svoorm. 9 3/4 uur.
1. Ingekomen stukken.
2. Reclame Hondenbelasting.
3. Restitutie vergunningsrecht J. G. v. Dijk
4. Ontheffing voorschriften Bouwverorde-
f. 16250,—.
f. 15395,—.
f. 14863,—.
f. 14695,—.
f. 14120,—.
f. 13600,—.
mng.
5. Nadere vaststelling vergoeding art. 101
Wet L.O. Chr. school.
6. Voorschot vergoeding art. 101 Wet L.O.
Pius School.
7. Subsidie Chr. H. B. S. Leiden.
8. Benoeming Leden Commissie van Toe
zicht op het Correspondentschap Arbeids
bemiddeling.
9. Benoeming Leden Commissie uitvoe
ring Steunregeling.
10. Benoeming twee leden van het Bur
gerlijk Armbestuur.
lla Benoeming Lid Plaatselijke School
commissie.
12. Wijziging contract wegruimen vuilnis
belt.
13 Aanwijzing als bouwslraat gedeelte
Schouwweg.
14 Verkoop bouwterrein aan P. C. v. d
Stoel.
15. Verordening*verdeeling der gemeente
in stemdistricten.
16. Wijziging Begrooting 1928.
17. Aanleg van straten op terreinen Was-
scbenaar9che Bouwvereeniging.
18. Wijziging voorwaarden wegenplan
Centrum".
f9. Voorstel wijziging Bouwverordening.
20. Statutenwijziging Electriciteits-Maat-
schappij.
Lai!
Gistermorgen is de oude vrouw G., af
komstig uit Leiden, terwijl zij alhier langs
het voetpad liep a. d. Hooge-Rijndijk ge
vallen over een touw, en kwam zoodanig
neer, dat zij een arm brak.
Bij onderzoek is gebleken dat baldadige
jongens het touw dwaa-s over 't voetpad
gespannen hadden.
Mej. O., onderwijzeres aan dc Zuster
school op het Dorp, alhier, is in de Wei
poort door de gladheid van den weg met
haar rijwiel geslipt en gevallen. Bewuste
loos werd zij bij den heer Z. binnenge
bracht. Zij bleek bovendien verwond te zijn
aan 't hoofd en beenen.
Donderdag 8 November e.k. vergadert
de gemeenteraad. De agenda vermeldt
slechts 2 punten, n.l.1. Ingekomen stuk
ken. 2. Vaststelling gemeentebcgrooting
1029.
Gedurende de maand October werden
bij het correspondentschap der arbeidsbe
middeling 6 personen als werkzoekend in
geschreven. waarvan er 3 door bemidde
ling van den correspondent konden ge
plaatst worden. Op het einde der maand
stond nog 1 persoon ingeschreven.
RECLAME.
De venijnige steken
van spit in den rtl&
overvallen U onverwachtj. Grijp
dadelijk naar Akkers Klooaterbal-
«em, welke tot diep in de weefsels
doordringt, de pijn stilt, ophoo-
pende ziektestoffen doet verdwij
nen, snel en grondig verlicht.
,,Geen goud
zoo goed"
579
IJMUJDEN, 6 November 1928.
VISCHPRUZEN.
33 Tarbot per kilo f. 1.70—0.64, 6 Griet
per kist van 50 kilo f. 6032, 2705 Tongen
per kilo f. 8.101.95, 1 Middelschot per kist
van 50 kilo f. 50, 13 Zetschol f. 51—45, 675
Kleine Schol f. 304 60, 48 Schar f. 17
3.40, 6 Vleeten per stuk f. 63.60, 50 Pie
terman en Poontjes per kist van 50 kilo
f.153.10, 11 Groote Schelvisch f.6452,
21 Middel Schelv. f. 47—31, 80 Kleinmiddel
Schelvisch f. 29—20, 667 Kleine Schelvisch
f. 187.50, 22 Kabeljauw per kist van 125
kila f. 74—57, 74 Gullen per kist van 50
kilo f.291, 215 Lengen per stuk f. 1.70
0.63, 3 Heilbot per kilo f. 1.60, 167 Wijting
per kist van 50 kilo f 81 80. 487 Koolvisch
per stuk f. 1.750.48. 301 Makreel per kist
van 50 kilo f. 148.50.
Aangekomen de stoomtrawlers: 1JM 81
met f.3499, 1JM 124 met f.3167, MM 272
met f. 3159, MM 92 met f 5050, IJ M 48 met
f.2290, MM 158 met f.3478, IJM 133 met
f.3580, IJM IS met f 3990, IJM 69 met
f. 1442 besomming en in de Haringhaven de
loggers: KW 175 met 459, KW 36 met 480,
KW 54 met 425, KW 20 met 408 kantjes
pekelharing voor Katwijk bestemd.
Burgerlijke Stand.
r°^™ *ezocht-De vrouwhie,p BC^rr-„Nw0,aca3jJohKh^.z-vanH
ijverig mede.
Toen de vrouw vertrokken was, kwam O.
tot de ontdekking dat er f. 7.- uit de porte
monnaie verdwenen waren.
Aangifte bij de politie volgde.
NOORDWIJK.
Raadsagenda.
Vergadering van den Raad der Gemeente
Noordwijk op Woensdag 7 November 1928
des namiddags te twee uur.
Punten ter behandeling:
1 Ingekomen 9tukken.
2. Aanleg gasleidingen naar de Dr. Mr.
W van den BeTghstichting.
3. Voorloopige vaststelling gemeente- en
bedrijfsrekeningen 1927 e*n vaststelling
Gemeente- en Bedrijfsbegrootingen 1929.
Aan het postkantoor alhier en de
Overleden: Gerardus Ruigrok van do
Werve wedr. van C. Snelderwaard, 72 jaar
Catharina Perk, vr. van H. J. van Wijk
47 jaar Bartholomeus Petrus van dei-
Meer, wedr. van M C. Schrijver. 65 jaar.
Bij de arbeidsbemiddeling staan inge
schreven: 11 grondwerkers, 14 losse werk
lieden, 1 bakker, 1 administrateur. 2 timmer
lieden. 3 metselaars, 2 schilders. 1 electri-
cien-inslrumentmaker, 1 chauffeur
ZOETERWOUDE.
Raadsagenda.
De Raad vergadert Donderdag 8 Novem
ber a.s. des voormiddags 9*4 uur.
PunteD van behandeling: 1. Ingekomen
stukken. 2. Vaststelling gemeentebegroo
ting 1929.
Van onzen Londenschen Correspondent.
Het stoomschip als kunstmarkt
Een beginsel dat uitbreiding
verdient Schilderstukken en
intieme omgeving De har
bier als pionier.
Londen, 22 October 1328.
Het is wel een groot voorrecht voor de
Britsche beoefenaren der schilderkunst dat
zt) zulk een krachtig voorvechter bezitten als
Sir Joseph Du veen, die niet alleen met de
verschaffing van fondsen voor waardig on
derdak van moderne kunst heelt getuigd van
zijn helpende belangstelling maar die boven
dien daadwerkelijk dat moeilijke probleem
voor jonge en onbekende kunstschilders aan
pakt, hun werk aan den man te brengen.
Deze maecenas is een mooi voorbeeld van
een zeldzame soort Er z\jn helaas weinig
groote kunsthandelaars van zjjn naam
die in het algemeen hun voornaamst© belang
stelling richten op oude kunst en den ver
koop er van die meteen ook een warm
I hart hebben, en daarvan zoo nuttig doen bljj-
ken, voor de begaafde schildersbent van do
zen t(jd, waarin toch de Rembrandt's en do
Leonardo's van de verre toekomst kunnen
schuilen.
bir Joseph's jon^te onderneming op dit
gebied treft tegelijk om het praktisch inzicht
en de oorspronkelykheid er van. Niet tevre
den met wat hjj reeds ten behoeve der jonge
Britscbe schilders heeft gedaan hg heeft
o a. itiet lang geleden een organisatie ge
schapen waardoor hun werk geregeld op
kunsttentoonstellingen in Europa kan worden
getoond is thans tot uitvoering gekomen
zijn idee hen in nauwere aanraking te bren
gen met het gewone openbare leven. Daartoe
heeft hjj de hutten van het groote transatlan
tische stoomschip „Berengaria", dat tusschen
Engeland en Amerika vaart, doen versie
ren met schilder- en beeldhouwwerk van
kunstenaars, die nog naam moeten maken
maar wier arbeid genade heeft gevonden
in de oogen van de leden van eer. keuze
commissie, ingesteld in overeenstemming met
het door den grooten kunstkooper ontwor
pen plan.
Drijvende kunsttentoonstellingen zjjn niet
nieuw. Er zjjn voorbeelden te over, ook in I
ons land, van schilders, die per woonschuit, j
ten deele ingericht voor tentoonstellingszaal,
woonhuis, winkel en werk aangenaam ver
binden. Des te meer bevreemdt het dan i
dat men niet eerder op bet denkbeeld is
gekomen het beginsel een nieuw*- on- j
I getwijfeld veel beteren vorm te ge..- o# de J
wfjze als Sir Joseph Du veen thans heeft ge
daan. Een stoomvaartmaatschappij kan er
allerminst bezwaar tegen hebben dat zij de
draagster wordt der kunst; dat zij de kunst
zoo ai niet onder haar wieken dan toch
onder haar stoom neemt en aldus de goed-
keuring en de sympathie deelachtig wordt,
die weggelegd ia voor allen, die talent willen
schragen en op weg helpen; dat zjj, aldus
handelend, meteen de attracties voor haar
reizigers verhoogt en gratis kleur en ande
re schoonheid brengt in vertrekken, die
hoe fraai ook vaak in hun doelmatigheid
toch altijd voor alles doelmatig zijn.
I>e tentoonstelling is aan het einde dei
vorige week, voor liet vertrek naar Ameri
ka, plechtig geopend door Mr. Ramsay Mac.
Donald, die behalve als leider van een groo
te politieke partij ook als bewonderaar van
en kampioen voor kunst hier een goeden en
degeljjken r,aam geniet. Dp scheepsmuziek
deed zich hooren lees ik. En dit her
innerde mg aan het toch wel merkwaardige
feit dat hotels, schouwburgen, restaurants
kortom al die plaatsen waar menschen bij
elkaar komen wel steeds voor muziek
zorgen (en niet steeds in haar meest verhef
fende manifestaties) maar geen plaats inrui
men aan do zusterkunsten, schilder- en beeld
houwkunst. Waarom onderhoudt men de men
schen niet even natuurlijk en vanzelfspre
kend met de kunsten voor het oog als met die
voor het oor? Er is misschien een antwoord.
Men kan het genot van muziek zonder veel
geestelijke inspanning ondergaan; velen kun
nen het zelfs genieten in verstrooidheid. Het
streelend vermogen van muziek is zoo groot
dat het nog een schepje kan doen op de be-
hagelijkheid van een goed diner, dat het zelfs
door onze slaperigheid heen dringt. Zoo iets
kan niet worden gezegd van schilder- en
beeldhouwkunst, die men met wakkere zin
nen moet tegemoet treden. Maar aangezien
ook in restaurants gin hotels de zinnen wel
het grootste deel van den dag wakker zullen
zijn, is er niet de minste roden waarom de
h, sturen van zulke instellingen ons ook niet
de attracties dezer kunsten zouden bezor
gen. Het behoeft hun niets te kosten. Als in
het geval van do „Berengaria" verhoogen
zij do bekoring hunner interieurs; en als bij
de „Berengaria" behoeft het hun geen duit,
slechts wat welwillendheid en wat overleg
te kosten. En de worstelende jonge kunste
naars ziin er men gediend.
Hot ligt eigenlijk niet op mijn weg al deze
algemeene overwegingen te verbinden aan
een Engelsch nieuwtje. Maar ik Iaat mij er
toe leiden in de hoop dat het voorbeeld
in mijn eigen land navolging zal vinden.
Wat nu verder de ..Berengaria" betreft
was het van den aanvang af duidelijk dat de
reizigers zeer met deze noviteit waren inge
nomen. Zij zagen er een belangrijk middel
ïr. voor den strijd tegen de onvermijdelijke
eentonigheid, die met zeereizen samengaat.
Hei grootste deel van de inzendingen, 301 in
getal, bestaat uit schilderstukken en teeke-
ningen. Het aantal beeldhouwwerken is klein.
Er is geen werk bij van kunstenaars met
klinkende namen en geheel overeenkom
stig den opzet ziet men er niets dat door
l bijzondere genialiteit uitmunt. Maar de ge-
noemde keuze-commissie is er niettemin borg
voor gebleven dat het meeste werk meer
dar. middelmatig goed is.
Er is hier de laatste jaren een streven
merkbaar den gewonen burger te ontwennen
aan het idee dat hii zijn wanden slechts kan
I versieren met reproducties. Frissche en oor
spronkelijke houtsneden en etsen gaan ge
leidelijk de plaats innemen van de in druk
veelvuldig vermenigvuldigde platen. En nu
zoekt men nog een stap verder te gaan door
aan den eenen kant do jonge kunstenaars
te overreden hun werk voor bescheiden prijs
te verkoopen in stede van in hoogmoed te
venhongeren, aan den anderen kant den
burger het besef bij te brengen, dat hjj niet
zoo diep in zjjn beurs behoeft te tasten in
dien hii oorspronkelijke teekeningen en schil
derstukken in zijn kamers wil hebben. Ook de
tentoonstel ling in het stoomschip is inge
richt met het oog op dit streven.
Het werk op de „Berengaria" zal iu de
beslotenheid van het leven op zee in menig
opzicht een betere proef doorstaan dan aan
do wanaen van een tentoonstellingszaal in
Bond Street of Piccadilly. Zelfs de best in
gerichte kunstsalon is een onhuiselijke inrich
ting, een „show room", waar de werken
onwillekeurig het karakter krijgen van mon
sters, hoe zeer ze de toevoeging „zonder
waarde" terecht ontberen. De barbier, die in
zjjn salon schilderijen te koop hangt tegen
over de spiegels waarin uw ingezeept ge
laat u bot en onwezenlijk aanstaart, be
wijst u een goeden dienst door uw oogen te
dwingen aan de hypnose van uw aller ego
te ontkomen door aanschouwing van de schil
derstukken binnen hetzelfde spiegelraam.
Maar hjj doet meer. Erkennend dat de kan-
perssalon niet de beste plaats is voor kunst
beschouwing, moet toch gezegd worden dat
de kapper in zjjn „zjjljjn" een beginsel bena
dert dat in de officieele kunstwereld de
beste toepassing verdient.
Hier althans dringt meer en meer /het
beste door, dat men de schilderstukken, die
aan de kunstmarkt zjjn, moet kunnen zien in
een zoo huiselijk en intiem mogelijke omge
ving. Dat geelt de beste kans voor een
goedt beoordeeiing van het werk van het
standpunt van den eventueelen kooper, die
het effect wil benaderen, dat het stuk zal
maken aan de wanden in zjjn woonkamers.
In dat geval van de „Berengaria" wordt al
wel iets van dit effect verschaft. Dat de me
thode voor ruime uitbreiding vatbaar is, is
duidelijk. De restauranthouder, die op zou
houden zijn gasten te verstrooien met de
jongste buitensporigheden op het gebied van
jazz-muziek en hen in plaats daarvan zou
tracteeren op den aanblik van eerrige schil
derstukken, te aanschouwen in de geriefe
lijke houding, die men na het dessert aan
neemt, zou aldus licht lof eo clandisie kun
nen oogsten. En hoe zou het verblijf in de
allernaargeestigste wachtkamers der F.ngel-
sche spoorwegstations veraangenaamd wor
den .indien men ze wat huiselijker ging ma
ken met de voortbrengselen van jonge zwoe
gende kunstenaar.-, gehangen (de voort
brengselen) aan de roor het doel met wat
draperie gekleede wanden!
3—8
