KINDERKLEEDING
B. DE KONING
VOOR HET NAJAAR!
GENEESKUNDIGE BRIEVEN.
DROGE VOETEN-
Lederr a idel „De Centrale"
UIT DE RIJNSTREEK.
PRIMA WOLLEN CAPES voor Jonjens en Meisjes
gegarandeerd waterdicht 5 15. 4 75, 4 15, 3.85
KINDERMANTELTJES leuke kleuren, aardige
WOLLEN JONGENS- EN MEISJESTRUIEN
PULL-OVERS voor Jongens en Meisjes 2.50, 2 27, 1.97
voor Dames en Heeren 5.65, 4.95, 3.95
A.s. Donderdag 1 November zullen onze magazijnen
den geheelen dag gesloten zijn.
VARIA.
UT ONZE STAATSMACHINE
I SÏAATSBEGROOTING VOOR 1929. (ITO
.Nadat we ia de twee voorgaande bijdra-
'n iei3 liebbon medegedeeld over de ge
nade uitgaven voor de verschillende de-
„lcroenten van algemeen bestuur in 1929,
omen we 'hans 'e spreken over de staats-
itomsten, gelijk die voor 1929 worden be-
root.
De middelen en inkomsten ter bestrijding
ir uilgaven zijn in totaal geraamd op
601,797.758 wat den gewonen dienst be-
efl, dit is ruim zes en een hall millioen
lldén meer dan voor het loopende jaar,
en dit bedrag geraamd werd op
J9Ó.210.098,21.
Gaven we in onze vorige bijdragen in deze
rie eenige cijfers van in vorige jaren ge
aaide, uitgaven, thans doen we dat van de
tomsten. In 1908 bedroegen de gewone en
buitengewone ontvangsten samen
183.190.933,16; in 1911 (het eerste oor-
lesjaar) 1. 245.571.310,73; in 1920 werd het
logste cijfer bereikt, m. f. 810.791.715.48
ien merke de ontzettende stijging, circa
0 percent, op) Dit cijfer daalde sinds ge
teld. Het dichtst werd het nog benaderd
or het jaar 1926, toen de gezamenlijke in-
mslen 1. 729.512.686,94 bedroegen, terwijl
t voor 1929 geraamde cijfer, zoowel van
o gewonen als van den kapitaaldienst, be
ta;; f. 645.949.7C0. Het totaal van het
groote bedrag voor den kapitaaldienst voor
89 bedraagt f. 44.151.942, dat is ruim 12
llioen gulden minder dan voor 1928. Van-
ir, dat de geheele begrooting voor 1929
0 zes millioen gulden minder aanwijst
D die voor 1928
Iet grootste deel der inkomsten van den
it moet natuurlijk komen uit de op-
Igst der belastingen, rechten en accijn-
t Welnu, deze worden voor 1929 begroot
1461.385.000, met de overige ontvang-
t het departement van Financiën betref-
de, maakt dit een som uit van
I6S.808.740. Evenals vorige jaren laten
t hier een overzicht volgen van de op
fengst der verschillende belastingen met
t opgave van het bedrag, dat ze meer
[minder geraamd werden dan voor
1 loopende dienstjaar,
ircndbelasting f. 21.385.000 f.385.000);
rsoneele Belasting f. 22.500.000; Inkom-
Inbelasling f. 80.000.000 f. 5 mil-
ra); Varmogensbelasting f. 13.500.000;
ruiend- en Tantièmebelastmg f. 20.000.000
-f. 1.000.000); Rechten op den invoer
2.000.000 f. 5.300.000); Statistiekrecht
.500.000 f. 200.000); Accijns op zout
1.000.000 f. 200.000); Accijns op ge
lekt f. 11.000.000 f. 1.000.000); Accijns
wijn f. 2.650.000 f. 50.000); Accijns op
iistilleerd f. 45.000.000; Accijns op bier
14.000.000 f.500 000); Accijns op sui-
rf. 47.300.000 f. 3.300.000)Accijns op
bak f. 23.500.000 f. 900 000); Belasting
gouden en zilveren werken f. 1.000.000
f. 50.000)Rechten en boeten van zegel
16.000 000 f. 2.000.000); Rechten en
tien van registratie f. 27.000.000
iOOO.OOO); Rechten en boeten van succes-
van overgang van overlijden en van
leaking f. 38.000.000 f. 2.000.000).
|n deze opsomming mist de aandachtige
tr hvee namen van belastingen, die der
rlogswinstbelasting, waarvan hêt bedra:
i memorie werd geraamd en die der Rij
tlbelasting, waarvan de opbrengst het
rige jaar geraamd werd op f. 625.000. Ge-
tmen weef, verdwijnt deze belasting niet
i het tooneel, maar wordt het bedrag ge
rt in het Wegenfonds,
haar de begrooting voor de verschillende
ahingen vastgesteld wordt in verband
de opbrengst dier belasting in de eerste
en maanden van het loopende jaar, kan
n uit deze cijfers opmaken, dat het ge
lik van vleesch van bier en van suiker
een dergelijke mate is toegenomen, dat
i blijvende stijging der accijns-opbrengst
deze gebruiks-arlikelen rustende, te
ihlen is. Ook het gebruik van tabak nam
Het gebruik van wijn is echter dalende,
lel voornemen bestaat om de Amerikaan-
e dollarsleening (leening 1923 C) gedeel-
ik door conversie in 1929 buitengewoon
Ie lossen, waarvoor op de begrooting ge-
md werd een bedrag van f. 100.000.000.
'oen we uit den overvloedigen voorraad
cijfers bier en daar nog een greep. Het
heeft nog een vordering op Suriname,
Jt f. 9.773.511,84; op gemeenten wegens
leende voorschotten f. 13.371.616,24; op
'■«bland van f. 111.534.217,78: op Oos-
ijk f.16 700.000; op Polen f.5 924.666.04;
indtre staten wegens z.g.n. relief-credie-
672 653.09.
indigen we deze reeks van millioenen-
die feitelijk reeds te lang geworden
met een opgave van wat de verschil-
•c departementen in de Rijksschatkist
'gen zullen volgens de onderhavige be
ding: Ilooge Colleges van Slaat en Ka
il der Koningin f. 54.450; Buitenlandsche
:Q f.261415; Justitie f. 5.719.044: Bin-
landsche Zaken en Landb. f. 3.932.169;
'e™ijs. Kunsten en Wetenschappen
-315 896; Financien f. 486.808.740;
rasie f.12.713.961; Waters!, f.27.250,4(3;
Handel en Nijverheid f. 4.999.694:
oniên f. 1.301.593.
VACANTIEKOLONIES VOOR KINDEREN.
De vacantieperiode is nu weer achter den
rug. Wie er maar even kans toe zag, heelt
den tijd gedurende welken zijn dagelljksche
bezigheden hem niet aan huis bonden zijn
woning verlaten en is er op uit getogen, voor
velen is het een onmogelijk denkbeeld ge-
jvorden om zijn vacantie eens thuis door te
brengen.
Niemand zal willen tegenspreken, dat
aan zulk een vacantiereis ol vacantieverblijf
groote voordeelen verbonden zijn. De duffe
stadslucht wordt verwisseld voor de zilte
zeelucht, voor het geurige bosch of de
aromatische heide. Er woidt genoten van
gezonde lichaamsbeweging, van nu eens niet
gehaaste maaltijden, men kan zich het
leven geheel naar eigen genoegen inrichten,
men krijgt versche indrukken, men geraakt
uit de gewone sleur en ten slotte komt men,
naar lichaam en geest gesterkt en verfrischt,
weer thuis.
Dat alles is mogelijk, dal alles gebeurt in
derdaad. Maar niet moeilijk valt het. naast
al dat moois ook de schaduwziiden op te
zoeken. Om iets te kennen, moet men het
.geleerd hebben. En hoevelen hebben werke
lijk geleerd, hun vacantie doelmatig door te
brengen? Hoevelen zijn bedrogen uitge
komen, door zich op te offeren voor ver
meende genoegens en door toe te geven aan
wat men gelooft, dat mode en sleur eischen?
Gelukkig kunnen de moesten zich zelf
nog al wal wijs maken. Zij verbeelden zich,
voor hun genoegen te reizen, als zij in
groole hille opgepropt in volle spoorweg
coupés zitten, als zij eenige weken in een
pension doorbrengen, waar zij zich behelpen
moeien en in comfort en gezelligheid bij het
eigen thuis verre achterslaan. Menigeen
acht zich ook verplicht, in den vreemde zoo
veel ömgelijk te' moeien opzoeken en be
dijken Hij zou zich niet verantwoord ach
ten, indien hij in de vreemde plaats een mu
seum of kerk oversloeg, terwijl hij de be
zienswaardigheden in zijn woonplaats mis
schien niet anders dan bij name kent.
Die' bezwaren gelden niet voor de vacan-
tiekolouies voor kinderen. Daar worden de
kinderen onder de best denkbare verhoudin
gen gebracht. Er is uitstekend toezicht. Voor
voeding, goede lucht wordt gezorgd, door
doelmatige dagverdeeling en leiding bij spel
en uitstapjes wordt voldaan aan alle moge-
liike hygiënische eischen. Van te voren
zijn juist die kinderen uitgezocht, voor wie
het verblijf in dat oord het meest aange
wezen is.
Toch heelt ook tegen deze inrichtingen
prof. Storm van Leeuwen onlangs een
waarschuwende stem doen hooren. Zijn op
merkingen zijn van genoeg gewicht om er
even bij stil te staan.
Feitelijk geldt zijn bezwaar niet dc ko
lonies zelf. Volmondig erkent hij de goede
inrichting en verzorging en hij prijst de
gunstige uitkomsten, zij het ook met eenige
restrictie in dien zin, dat niet ieder kjnd
voor eën bepaalde inrichting geschikt is.
Zijn grief is deze, dat de kolonie slechts
betrekkelijk nut kan stichten omdat men
de hoofdzaak over het hoofd ziet.
Hij erkent het nut bijv. voor zoover het
voorkomt, dal de goede uitwerking van een
verblijf in de kolonie het kind in slaat stelt,
den winter door te komen, wat anders
misschien niet gelukt zou zijn.
Maar het zou beter zijn, bij het kind thuis,
de slechte toestanden le verbeteren, die naar
alle waarschijnlijkheid hel kind ziek en
zwak hebben gemaakt. Zooals to verwachten
is, denkt prol. Storm van I.eeuwën daarbij
in de eerste plaats aan de zoogenaamde al
lergische ziekten, dat zijn die afwijkingen,
welke veroorzaakt worden door bepaalde
sloffen, welke men vindt in niet voldoende
volgens dc eischen dc-r hygiëne behandelde
woningen, en ten opzichte van welke sloffen
vele menschen maar vooral kinderen, een
bijzondere gevoeligheid bezitten. Lalen wij
echler een oogenblik afzien van deze afzon
derlijke categorie. Ook zonder haar blijft
het feit bestaan, dal, zoodra verandering
van omgeving voor het kind als heilzaam
wordt beschouwd, de eigen omgeving niet
deugt.
En dan is het evenzeer juist, dat hot een
harde strijd moet zijn, indien men door
een verblijf van drie weken in een goede
omgeving alle nadoelen van 49 slechte
weken wil te mei doen, terwijl het kind
direct weer in die oude omgéving terug
keert.
Prof. Storm van Leeuwen beweert dan
ook, herhaaldelijk zich er van te hebben
kunnen overluigen, dat de resultaten van
een verblijf in het vacanlie-oord gelijk nul
waren.
Al neem ik gaarne aan, dat dit waar
toch zou ik de zaak niet al te pessi-
deden. In dat geval doen zij toch allicht
iets goeds. Laat *ns dan met dat beetje te
vreden zijn en er bij bedenken, dat, afge
zien van het lichamelijk nut, het toch ook
wat waard is, om de kinderen gedurende
enkele weken het ongekend genoegen van
het verblijf builen te laten hebben. De
betere stemming van het kind moge al niet
direct asthma en bronchitis genezen, dat
een prettige stemming tevens van lichame
lijk voordeel is, kan niemand tegenspreken.
H. A. S.
RECLAME.
'T BEHOUD DER GEZONDHEID
HAARLEMMERSTRAAT No. 74. 94
RECLAME,
62
misliscli willen bekijken. Ongetwijfeld
slaan tegenover die teleurstellende resul
taten ook gunstige, waarbij het kind meer
gebaat werd dan dat het alleen in staat
werd gesteld, den winter door te komen.
Wij mogen daarbij de indirecte voor
deelen voor het kind van een verblijf
aldaar niet vergeten. Meestal komen zij
terug met de andere inzichten op hygië
nisch gebied. Zij hebben zindelijkheid aan-,
en de vree9 voor frissche lucht afgeleerd.
Hun weerstandsvermogen is in de meeste
gevallen grooter geworden. Al deze factoren
tellen wel degelijk mee en daarom dienen
wij op te passen, dat wij niet het kind met
het badwater weggooien.
Daarnaast kunnen wij, zooals vanzelf
spreekt, ons best doen om ook de huiselijke
verhoudingen te verbeteren. Voor het af
zonderlijke geval zien wij mogelijk nog niet
zooveel vooruitgang. Maar die verbetering
geschiedt hoofdzakelijk langs indirecten
weg. De algemeene volksopvoeding moet
hier helpen. De consultatiebureaux voor
zuigelingen, de schoolartscndiensten kunnen
veel goed doen. De algemeene woningtoe
standen in ons land zijn nog verre van
ideaal, maar niettemin kan men van voor
uitgang spreken.
Ten slotte zou men ook zóó kunnen rede
neeren: dc kolonies geven niet, wat we
meenden ervan te mogen verwachten. Goed.
maar nimmer is beweerd, dat zij kwaad
AALSMEER.
Op de Intern. Tuinbouwtentoonstelling
te Turijn (Italië) behaalde de plaatselijke
collectieve inzending, bestaande uit rozen
en chrysanten, voor beide artikelen gouden
medaille en extra eere-prijs. Verschillende
kweekers behaalden eveneens voor hun
individueele inzendingen gouden medailles
en eereprijzen. Volgens de voorloopige be
richten zijn de Aalsm. inzendingen, met
bewondering over de prachtige cultuur, in
Italië zeer gunstig ontvangen en belooft het
succes, wat 't aanknoopen van handels
relaties betreft, boven verwachting te zul
len zijn.
Van 59 November a s. wordt alhier
in het gebouw „Irene" een zendingsten
toonstelling gehouden. Op 5, 6 en 7 Nov.
zal dan in den avond de Zendingsfilm
„Warta Sari" vertoond worden.
In de buurtgemeenschap Kudelstraat,
bchoorende tot deze gemeente, worden door
eenige vooraanstaande ingezetenen pogin
gen in het werk gesteld om te komen tot
de oprichting van een Fanfarecorps. Met
lijsten wordt rondgegaan ter verkrijging
van finantiöelen steun voor de onderne
ming.
HAARLEMMERMEER.
Op het land van den landbouwer C.
aan den Hoofdweg alhier is een suikerbiet
gerooid, die de respectabele lengte had van
1 69 meter. Voorwaar een zeldzaamheid
als men in aanmerking neemt dat de ge
middelde lengte van een biet ongeveer 50
c.M. bedraagt.
De 15-jarige wielrijder H. kwam Zon
dagavond op den Kruisweg alhier, ter
plaatse waar de 9lechte toestand van den
weg gevaar voor ongelukken oplevert, zoo
danig te vallen dat hij een arm brak. Per
auto werd hij naar een dokter gebracht.
De Raad van deze gemeente komt in
openbare vergadering bijeen op Donderdag
8 November a.s. des namiddags te 2 uur.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Het mag zeker wel als een groote
bijzonderheid aangemerkt worden dat bij
den heer van R. aan den Valkenburgschen
weg heden tuinboonen in bloei staan. En
dat niettegenstaande de nachtvorst van
de vorige week. Al zullen de bloemen niet
tot vruchten komen, een zeldzaamheid op
het gebied van tuinbouw is dit toch we».
KATWIJK AAN ZEE.
Wij kunnen met genoegen mede-
declen dat onze gemeente een der eerste
zal zijn waar de nieuwe Zendingsfilm
„Mclawan Gelap" (de strijd tegen de dui
sternis) vertoond zal worden, doch niet
zooals eerst vastgesteld werd op 16 doch
op Maandag 12 November. Voor nadere bij
zonderheden leze men de advertentie, dia
eerstdaags hierover verschijnt in dit Blad.
De giften voor de „Spaarpotten der
Weezen houden gelukkig nog aan. Zoo wer
den in de Collecten van vorigen Zondag
samen f. 8 en bij een huwelijks-inzegening
f. 5 geschonken. Verder werden gecollec
teerd f 12.75 voor de zending en f. 5 voor
dc- armen. Ds. Rutgers ontving f. 1 ter
vrije beschikking.
NOORDWIJK.
Raadsagenda.
Vergadering van den raad dezer gemeente
op Vrijdag 2 November a.s. des namiddags
te half twee uur.
Punten ter behandeling:
1. Ingekomen stukken en mededeelingen.
2. Goedkeuring Gasthuisrekeningen 1927.
3. Voorstel benoeming commissie van
voorbereiding inzake een verordening c-x.
art. -1- der Hinderwet.
4. Wijziging rooilijn Offemweg.
5. Aankoop van grond aan de Vinkenjaan
(van J. Slats) en aan de Van Speyk9traat
(van P. Barn hoorn).
6. Woningbouw m huurkoop.
7. Rapport inzake huurachterstand
Patrimonium.
8. Verandering bestemming wohing Los-
plaatsweg.
9. Vergoeding voor terrein gebruik restau
ratie! kerktoren.
10. Gratificatie opzichter bij Openbare
Werken.
11. Verhooging crediet rioleering (raads
besluit 10 Febr. 1928).
12. Begrootingswij'ziging 1928 (No. 4)
13. Wijziging verordening stemdistricten.
14. Gratificatie's in verband met 25-jarig
bestaan gasfabriek.
15. Voorloopige vaststelling gemeente- en
bedrijfsrekeningen 1927 en vaststelling Ge
meente- en Bedrijfsbegroolingen 1929
NOORDWIJKERHOUT.
Raadsagenda.
i raad dezer gemeente vergadert a s.
Vrijdagavond te zeven uur, met de vol
gende agenda:
1. Ingekomen stukken.
2. Wijziging Gem.-Begrooting, dienst-
jaah 1928
3. Bespreking schrijven van Ged. Sta
ten van Z-II betreffende wijziging der
bouw-verordening.
4. Schrijven van het .bestuur der Ver-
RECLAME.
89
modellen- 5.25, 4.65, 3.95
1.47, 1.27, 1.17
Extra mooie kwaliteiten en kleuren 2.27, 2.10, 1.87
Haarlemmerstraat opgericht is7s Hoek Donkersteeg 2-4-6
eeniging tot stichting en instandhouding
van Ned. Herv Scholen met den Bijbel,
houdende verzoek om overdracht van de
speelplaats van dc voormalige Openbare
School (Dorp.)
5. Bespreking bouw-Raadhuis.
De afd. Noordwijkerhoul van den
R. K. Volksbond protesteert met klem legen
oen verkoop van het Raadhuis voor
f. 10.000 aan de Lissesche Bankvcreeni-
ging te LiS9c.
Deze verkoop is geheel onderhands ge
schied, terwijl nu blijkt, dat er verschil
lende gegadigden zijn, die het gebouw te
gen hoogeren prijs hadden willen koopen.
In een uitvoerig, met redenen omkleed,
adres wordt nu aan Ged. St van Z -II.
verzocht, den verkoop van het Raadhuis
niet te willen goedkeuren
De veilingen aan Piet-Gijzenbrug zijn
voor dit jaar geëindigd en het veilings
gebouw is thans gesloten.
NOORDWIJK AAN ZEE.
Instituut voor Arbeidersontwikkeling.
In Holel Centraal werd een onlwikkelings-
avond gehouden van genoemd instituut afd.
Noordwijk.
De voorzitter de heer G. Terbeek opende
dr-zen avor.d met een welkomstwoord tot de
talrijke aanwezigen en in het bijzonder lot -
den heer H. de Boer welke dezen avond een
lezing zou houden mot lichtbeelden over
„Duinfloralia".
Hierna kreeg de heer H. de Boer het
woord, die begon met een verontschuldiging
te maken, dat hij zich niet aan het pro
gramma kan houden, door de plaatjes die
hij voor deze lezing noodig had, dezeji avond
niet vrij waren. Hij zal dan nu hiervoor in
de plaats spreken over Alpenflora. Hij be
spreekt de oorsprong der Alpen waarbij ook
de planten en die-Ten een groote rol spelen
om vervolgens iets te zeggen van de aan
passing der planten aan de natuur. We
kregen prachtig gekleurde plaatjes (e zien
v. Alpenlandschappen met prachtige woud
gordels. we zagen planten en bloemen op
de Alpenweiden met de prachtigp kleuren
anemonen, asters, crocussen, de gentiana en
tuschen de rotsen de steenbrcek. de alpen
roos. het herderstaschje, ranoncels. chry
santhemums, azalea's en niet te vergeten
edehveis waarvan spreker ieder soort af
zonderlijk besprak. De1 plaatjes gaven een
groolsch beeld van de sohoone kleuren der
bloemen.
Aan het einde bracht spreker de aanwezi
gen dank voor hun aandachtig gehoor en
dankte de voorzitter de heer G. Terbeek
spreker voor diens nuttige en interessante
rede.
Over de oprichting der Chr. Muziek -
vereeniging nog het volgende; Aan ds.
Hospers werd het eere-voorzitterschap aan
geboden, hetwelk door zijnecrw. werd aan
vaard.
Het bestuur i9 als volgt 9imengesteld: le
voorz H. C. Admiraal; 2e voorz. A. Plug Jz
le seer. G. C. de Vries; 2c socr. C. J. dc
Witt; le penn. Alb. Plug: 2e penn. J Hazc-
broek'en orkestcomm. J Marijt
WARMOND.
Zondag jl. deed onze pa9 vertrokken
predikant dr. J. J. Woldendorp intrede
bij de Ned. Herv. Gemeente te Stedum, naar
aanleiding van Ezechiël 37: 1I; 1. Gods
vraag aan Ezechiël; 2. Ezechiël* antwoord;
3. Gods opdracht aan hem.
Na den dienst werd hij hartelijk toege
sproken door den consulent ds. M. ten
Broek, Westerenden, op wiens verzoek de
gemeente aanhief Ps. 121: 4
Aanwezig waren o.a. de burgemeester en
wethouders van Stedum en verschillende
predikanten.
DE GROTTEN VAN CARLSBAD.
In Eddy County, in het Zuid-Oostelijk
deol van den Staat Nieuw-Mexico, ligt het
landstadje Carlsbad, dat zijn naam dankt
aan een geneeskrachtige bron. Doch de
„Desert Oasis of Carlsbad", zooals de plaats
in het verre Westen genoemd wordt, ver
heugde zich langen tijd slechts in locale be-
teekeni? in tegenstelling met haar be
roemde zuster in Europa tot ze door de
ontdekking van een cowboy met éón slag de
algemeene belangstelling verwierf.
Op zijn rillen over de weiden vnren den
Texaanschcn 'cowboy Jim White tegen den
avond vaak opgevallen dichte „rookwolken",
welke uit de Guadelupe Mountains opstegen
en waarvoor hij geen verklaring kon vinden.
Toen hij een avond de zaak onderzocht, be
merkte hij tot zijn verbazing, dat het reus
achtige zwermen vleermuizen waren, die uit
een natuurlijke rolsopening kwamen. Daar
uit besloot Jim White, dat kostbare lagen
guano in den schuilhoek der dieren voor
handen moesten zijn. En om zich daarvan
te overtuigen wilde hij er binnendringen.
Doch dit plan mislukte doordat het gat in
de rots zoo afgelegen lag. Eerst na een
schacht te hebben gemaakt, kon hij door
middel van een lasso in de diepte worden
afgelaten, waar hij inderdaad groote hoe
veelheden guano vond. Maar hij berichtte
ook over merkwaardige, phanlastische, don
kere gangen. Zijn lust tot avontuur deed hem
weer in de diepte dalen. Toegerust met
levensmiddelen, kompas, mijnlamp, touw,
ijzerdraadladder en bindgaren. „Thescus-
draden", drong hij steeds stoutmoediger
onder door in het „vleermuishol" en wist
dra van verbazingwekkende ontdekkingen
le vertellen.
Nu werd men ook in de bondshoofdslad
op de „Bat Care" opmerkzaam, zoodat in
1923 dr. Willes T. Lee door de Un. States
Geological Surrey van Washington naar
Carlsbad ging en er een druipsteengrot van
fabelachtige uitgestrektheid en wondervolle
pracht constateerde. En toen hij in het Nat.
Geographic Magazine verklaarde, dat de
grotten van Carlsbad in Nieuw-Mexico het
grootste ondergrondsche wonder in Amerika
zijn en wegens hun reusachtige ruimten, af
wisseling en schoonheid der talrijke natuur
vormen als koningen in haar soort be
schouwd moeten worden, was Carlsbads'
fortuin gemaakt.
Reeds 25 October 1923 stempelde de pre
sident der Ver. Staten de grotten tot „Carls
bad Care Nat. Monument", waardoor het
terrein werd onttrokken aan ondoordachte
ingrepen der mensehen en tot nationaal
eigendom verklaard.
Dc regcering zorgde op onbekrompen
wijze voor onderzoek der grotten om ze zoo
dra mogelijk aan de openbaarheid te kun
nen geven. En ging in 1925 de toegang nog
met moeilijkheden gepaard, tegenwoordig
leidt een autoweg van Carlsbad naar de
grotten en uit de schacht met de haspel is
een makkelijke ingang geworden. Trappen
met portalen leiden in dc diepte, goede
voetpaden vervangen de Thescusdraden en
een electrische lichtstroom heeft mijnlam
pen. fakkels en kaarsen verdrongen. Een
groep beproefde gidsen, aan de spits de ont
dekker van de grotten. Jim White, levert
leiders voor de bezoekers. Een wandeling
door de grotten en hun taliooze vertrekken
geregeld worden er nog nieuwe ontsloten
biedt over een lengte van circa zes mijl
het verbaasde oog telkens nieuwe won
deren
Druipstcenvorinen van verrassende for
maties, van fluweeligen sneeuwglans en
haast waterheldere kleur, waar alles glanst,
fonkelt en in ontelbare regenboognuances
schittert. Zuilenwouden, door electrisch
licht daghelder verlicht. En teedere druip-
stcen vormen. ..gordijnen". Schitterend
witte, prachtig gecanneleerde zuilen ko
lossalt stalngmielen. Eenig rle spookachtige,
groote en slanke „tolemo". de door kristal-
klare onyx omgeven meertjes, waarop „bla
deren van de waterroos" zwemmen
dunnen op zware piëdestals rustende onyx-
lagen.
De machtige „Doh's Kiva" genoemde
domvormen in de „reuzenzaal", welker
lengfe haast een mijl bedraagt, en hier en
daar meer dan 200 meter breed en 100
meter hoog is, zijn van angstwekkende af
metingen. Doch als een sprookjeswonder
uit de Duizend en een nacht doen aan de
soms in alle kleuren schitterende vormen
in de „ijskamer". waar de zoldering ver
dwijnt onder de (allooze stalakïeten.
Een wirwar van prachtige druipsteen-
formaties in het paleis'* en in „de kamer
der konringin." Ook dc zoldeiring van heb
„paleis" is een conglomeraat van filtreer-
gesteenten duizenden stalakieten hangen,
alleen, met twee, drie of in groepen neer.
En een onderaardsche sferenmuziek in de
muziekzaal", welker zuilen als men er
tegen tikt. net als de „kleine klok" in de
Adelsberger Grot, een klinkenden toon
geven. Maar de clou van de wandeling
toont de twee minuten lange ontsteking
van een magnesiumvlam van 50.000 kaar-
scen in de „rcuzenzaal
Kwamen er in 1925 nog maar een hon
derd of wat bezoekers in Carlsbad. 1 April
tot .11 December 1920 doolden al 11.121 en
in 1927 29.034 personen door de ..Super
Grand Canyon Underground."
3—2
