69ste JAARGANG DONDERDAG 25 OCTOBER 1928 No. 21048 Officieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. BUITENLAND. Het voornaamste nieuws van heden. LE1DSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN 30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden eD plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cis. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrechL Voor eventueele opzending van brieven 10 Cis. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 12.35, per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post 2 35 4- portokosten. ƒ0.18 ..0.18 Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. VERGADERING van den GEMEENTERAAD VAN LEIDEN, op MAANDAG 29 OCTOBER 1928, des namiddags te twee nur. De vergadering zal. zoo noodig, des avonds worden voortgezet Te behandelen onderwerpen: lo. Benoeming van een Ingenieur der [emeentewerken. 10®' 2o. Benoeming van drie leden van het Burgerlijk Armbestuur. (205) 3o. Praeadvies op bel verzoek van Prof. Dr. P. J. Blok. om ontsla? als lid der Com missie voor het Stedelijk Museum .de Lakenhal". 206) io. Praeadvies op hel verzoek van'Prof. Dr. P. J. Blok, om onlslag als Commissaris der Gemeentelijke Bank van Leening. 207) 5o. Voorstel tot aankoop van een strook grond grenzende aan de Stads-Gehoorzaar, Sectie G no. 65 ged., en tot vaststelling van den desbetretfenden begrootingsstaat. (202) 6o. Voorstel om te besluiten tot het instel len van beroep tegen de beslissing van Ged. Staten, waarbij een 2-tal aanslagen in de Forensenbelasting werd vernietigd. (201) 7o. Voorstel om aan daarvoor in aanmer king komende werklooze hooiden van gezin nen en kostwinners gedurende het winter seizoen brandstoffen te verstrekken. (204) 8o. Voorstel: a. tot vaststelling van de vergoeding, be doeld in het le tot en met 7e lid van art. 101 der L. O.-wct 1920, over het jaar 1925, aan do besturen van verschillende bijzon dere scholen; b. tot vaststelling van de bedragen die, overeenkomstig het 8e lid van het sub a be doeld wetsartikel, over de jaren 1923 lot en triet 1925 door het bestuur van de bijzon dere school aan de Oude Vest 193/195 in de gemeentekas moeten worden gestort, respec tievelijk aan het bestuur van de bijzondere scholen aan de Munnikenstraat la en Oos terstraat 16 moeten worden uitgekeerd; c. tot vaststelling van de vergoeding, be doeld in het 9e lid van het sub a bedoeld wetsartikel, over 1925, aan de besturen van verschillende bijzondere scholen. (208) 9o. Voorstel: a. tot vaststelling van de verordening, houdende wijziging van de verordening van 30 Juli 1923 (Gemeenteblad No. 25), rege lende het openbaar gewoon lager- en uit gebreid lager onderwijs in .de gemeente Leiden; 10023 b. lot nadere aanduiding van de Centrale school voor het 7e leerjaar, met den naam ..Centrale school voor het 7e cn 8c leer jaar". (203) lOo. Voorstel: a. tot het verleenen van een subsidie over 1925 ten behoeve van de Christelijke Hoo- rere Burgerschool en tot vaststelling van den desbetreltenden begrootingsstaat: b. in zake het verleenen van subsidie over 1926 en volgende jaren ten behoeve van de sub a bedoelde school. (200) HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat door ben vergunning i9 verleend aan: a. P. van Tongeren en rechtverkrijgenden tot het op richten van een koek- en banketbakkerij in het perceel Sieboldstraat No. 38, kada straal bekend Sectie K. No. 3116; b. de fa. Z. van der Mey en rechtverkrijgenden tot het uitbreiden van de broodbakkerij in het Perceel Korte Mare No. 16, kadastraal be kend Sectie B. No. 2728, c. J. L. de Groot en rechtverkrijgenden tot het oprichten van een ondergrondsche bewaarplaats voor ben zine met bovengrondsche aftapinrichting in en op de Beestenmarkt vóór het perceel Beestenmarkt No. 28, kadastraal bekend Sectie B. Nis 2393 en 2395; d. Gebrs. van Blden en rechtverkrijgenden tot het oprich ten van een ondergrondsche bewaarplaats voor benzine in het perceel Hooge Rijndijk No 62b, kadastraal bekend Sectie M. No. 3163, met bovengrondsche aftapinrichting vóórdat perceel; e. de American Petroleum- Company en rechtverkrijgenden lot het op richten van een ondergrondsche bewaar plaats voor benzine met bovengrondsche af tapinrichting in en op den Oude Rijn, vóór ds perceelen Oude Rijn Nis. 89 en 91, kada straal bekend Sectie I Nis. 1231 en 2387. A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN, Burgemeester. VAN STRTJEN, Secretaris. Leiden, 25 October 1928. H8- RECTIFICATIE SPOORBOEKJE. Tot onzen spijt is er in den winterdienst van onze pas verschenen spoor- en tram- weggids een zetfout geslopen. De TI. T. M.-tram, die nl. om 11.55 u. nam. van het Plein in Den Haag in de rich ting Leiden vertrekt, rijdt niet verder dan tot Den Deijl (Wassenaar), behalve op Zon en feestdagen, op welke dagen de tram door rijdt naar Leiden. Men neme van deze rectificatie goede nota. BLINDEN-AVOND. Men schrijft ons: Op 5 November komt een gezelschap Blin den uit Grave onze 9tad bezoeken. Dien avond zullen zij in de Stadsgehoorzaal van hun muzikaal kunnen aan de piano, met hun strijkje, doch vooral met hun. vijf en dertig leden tellend, harmonie-ensemble, op bewonderenswaardige wijze blijk geven. Leiden geniet niet de primeur. Verscheidene groole plaalsen vnn ons land hebben zij reeds bezocht en telkens weer werden de muzikale prestaties van deze Blinde mannen en jongens geprezen. Het zoo menigmaal bij Blinden waarge nomen verschijnsel, n.l. dat hun gehoor zeer sterk ontwikkeld is. dat is bij deze verpleeg den van het Graafsche blindeninstituut ge cultiveerd en opgevoerd tot waarlijk artis tieke hoogte. Het gemis van het gezicht leidt van ze'lf tot meer verinnelijking en wat er omgaat in dat kalme gemoed, dat tevreden het harde lot heeft leeren dragen, het uit zich spontaan in hun ongekunstelde diep doorvoelde muziek. Men'kan dan ook gerust voorspellen dat j geen muziek-liefhebber van zijn bezoek aan den Blindenavond op 5 Nov. aanstaande spijt zal gevoelen. InlegendeeJ: hij zal verwonderd zijn over hetgeen hier door hartelijke samenwerking, door toewijding van den kant der spelers en door onuitputtelijk geduld van den kant der leiders werd bereikt. Moge de Stadsgehoorzaal dien avond dan ook vol zijnl Ook om het goede doel. Was de oorspronkelijke bedoeling om door middel van muziek troost en opbeuring te schenken, aan die armen, die' zooveel moeten missen in hun duister beslaan, thans wordt van hun kunnen dankbaar gebruik gemaakt, om ook voor hun lotgenoolen het sombere, donkere leven wat dragelijker te maken. De opbrengst der concerten wordt aange wend voor een uitgebreide boekerij van wer ken in Braille schrift waarvan alle blinden in ons land zonder onderscheid van religie, gratis zullen kunnen profiteeren. Waar Amsterdam en Rotterdam en ver leden iaar nog de Residentie zoo edelmoedig voorgingen en die armen en hun opvoeders gelukkig maakten met flinke sommen, daar mag Leiden toch niet achterblijven! Dat onze stad dan op 5 November aan slaande royaal getuige van haar warme sympathie' voor dit mooie werk! VERKEERSONGEVAL. Met ernstigen afloop. Hedenmiddag omstreeks twaalf uur was het zeer druk op de Breeslraat ter hoogte van het Postkantoor. De 14-jarige loopjongen E. in dienst bij de firma Meeuws. reed op zijn fiets ter plaatse en wilde een tramtrein van de N. Z. IT. T. M. aan den verkeerden kant passeeren. Deze manoeuvre werd den jongen noodlottig. Hij viel en kwam met een been onder een der wielen van den laalsten wagen terecht. Het been werd verbrijzeld en de jongen bekwam ook nog eenige andere lichtere verwondingen. Nadat de jongen ter plaatse spoedig door den gewaarschuwden E. TI. D. voorloopig was verbonden, werd hij naar het Academisch Ziekenhuis vervoerd. Hoogstwaarschijnlijk zal hij 'n been moeten missen. Op Dinsdag 30 Oct. hoopt voor de Afd. Leiden en Omstr. der Ned. Chr. Reisver- eeniging in den Foyer der Stadsgehoorzaal alhier op t treden de bekende spreker en schrijver, de heer Johan Koning. Het belooft een boeiende lezing le wórden met schitte rende lichtbeelden over ..Mooi Indië" en ,,Het zedcleven der inheemsche Rassen Waar Indië alsd eel van Groot-Nederland nipt het minst door den Poslvliegdiensten de Radio al dichter bij ons komt c-'n al meer onze warme belangstelling trekt, wordt een .groote opkomst verwacht. De heer Koning, die jaren in Indië woonde en meermalen voor de Vereeniging ..Oost en West" met groot succes optrad en ook in Leiden geen onbekende is. zal zeker wel een volle zaal trekken. Men leze de advertentie in dit nummer van ons Blad. Na een verbouwing die vier maanden gevergd heeft en die door de firma's Splin ter en Huurman werd uitgevoerd, in samen werking met de firma Otto (schilderwerk) en Frankhuvzen (el?etriciteit), is de winkel van de bedden-, meubelen- en manufac- turenhandel der firma wed. P. de Wilde en Zonen aan de Breeslraat 93 than9 in zoo verre, gereed, dat hij morgen geopend kan worden. De oude winkel is onherkenbaar. Hij is aanzienlijk vergroot en schitterend ingericht. Men heeft veel en goed daglicht en des avonds zullen de zaak en de prach tige étalages, in een zee van kunstlicht stralen. Vooral de zeer moderne nieuwe wrinkelopstand door de Leidsche firma Scheers en Biegstraten geleverd, doet het uitstekend en draagt belangrijk bij tol ver hooging van het aanzien van den nieuwen winkel. Ou de eerste verdieping zijn nog ruime toonkamers voor meubelen en bed den. Men weet dat door de verbouwing van het perceel Breeslraat 93, de sinds 120 jaar bestaande, niet meer tevens op den Nieuwe Rijn, doch uitsluitend op de Breestraat ge vestigd is. Bobbed en Shingled haar blijft in de mode. Althans het haar blijft kort. en daardoor bewerkelijk. Veel meer dan vroeger gaan de dames naar den kapper. Ja zelfs op gezette tijden, men sluit abonnementen voor knippen, wasschen, onduleeren. enz. Is het te verwonderen, dat het bij de kappers ,,in het damesvak" drukker dan ooit is tegenwoordig. En dat steeds nieuwe zaken verrijzen. Thans heeft de heer G. Tesselhoff zijn zaak aan de Heerenstraat 54 met drie damessalons uitgebreid. Zij zijn keurig, ge heel modern ingericht. De heer R. Feyen bezorgde de verbouwing, de heer P. Weerlee het schilderwerk. Om twee uur hedenmiddag werden de damessalons geopend. Het is de Haarlemsche recherche ge lukt een Leidenaar aan te houden, die le Haarlem een rijwiel ontvreemd had en dit bij de Bank van Leening alhier beleend had. De Leidenaar J. L. werd te Haarlem ge arresteerd. Bij de Arbeidsbeurs stonden op 2-4 Oct. 1928 ingeschreven 581 werkzoekenden. Op den zelfden datum van het jaar 1927 bedroeg het aantab ingeschrevenen 740. SURSUM CORDA. Pieterskerk. Hubert Cuypers, die graag wat nieuws, althans iets anders dan het gewone bedenkt voor zijn uitvoeringen, heeft gisteravond zijn knapenkoor uit Amsterdam meege bracht; hetzelfde waarmee hij onlangs op het muziekcongres te Keulen zoozeer de algemeene aandacht heeft getrokken. De zelfde Gregoriaansche zangen, die hij zijn jongens in Keulen heeft laten zingen, zijn ook hier uitgevoerd. Dit maakte het con cert uitermate belangwekkend. De meesten van de vele bezoekers zullen zuiver in stijl gehouden Gregoriaansch wel voor 't eerst hebben gehoord. En menigeen zal cr ex- presselijk voor zijn gekomen. Onder Gregoriaansch wordt verstaan het door paus Gregorius (omstreeks 600) ver zamelde, geordende en voor de gehecle kerk geüniformeerde gezang, bestemd om eeuwig en onveranderlijk te blijven de ritu- eele zang der algemeene kerk. Deze zang is, dat staat wel vast, bedacht of gevonden zonder eenige harmonische relatie: dus zuiver éénstemmig. Maar dit is ook zoowafc het eenige m het Gregoriaansch waarover men het algemeen eens is in de kringen der muziekgeleerden. Over herkomst, latere wijzigingen, de authenticiteit der traditie en over nog veel meer punten bestaat veel verschil van gevoelen. Zelfs in den boezem der Katholieke Kerk loopen de meenincen sterk uiteen omtrent de vraag of het Gre goriaansch de eenige kerkmuziek is. die in waarheid dien naam verdient, dan wel of de latere harmonische (PaJestrijnsche) op gelijke rechten aanspraak mag maken. In noordelijk Europa is men over het alge meen de eerste meening toegedaanin 't Zuiden neemt men een ten opzichte der harmonie concilianter houding aan. Conser vatieve Gregorianen verwerpeD elke bege leiding van de melodie. Minder starren laten ze toe, mits ze nooit uit het betrek kelijke toonkarakter der melodie treedt erf mits dus elke moderne chromatiek in de harmonische begeleiding wordt vermeden. Cuypers stelt zich op dit laatste standpunt en doet daarmee althans eenige concessie aan onze moderne ooren. De drie Grego riaansche zangen, die we mochten hooren waren van een stijlzuivere begeleiding voor zien, die in de grootst mogelijke beschei denheid op een harmonium werd uitge voerd. In hoever of dit juist is of niet laten we in 't midden, maar prachtig en plechtig klonken die sneeuwwitte (zooals Diepenbrock placht te zeggen) knapenstem men, naïef en onbedorven in die eigenaar dig rhythmische welving der sereene melo dieën. We voelen groote bewondering voor wat Cuypers met het jongenskoor op dit ge bied heeft bereikt. Ook de andere eenstem mige liederen van dit koor waren roerend van muziknlen eenvoud Het aandeel dat Sursum Corda zelf aan het programma had bestond slechts uit een tweetal door Cuypers gezette psalmen, twee werkjes van Sweelinck en een Sacrum Con- vivium van een Franschen tijdgenoot de Sévérac. In al deze koortjes heeft S. C. zijn ouden roem op het gebied van den onbegeleiden koorzang uitmuntend gehand haafd. Al waren er geen koorzangtechni- sche moeilijkheden te overwinnen, ver dienstelijk blijft het altijd een a capella koor onberispelijk zuiver en met fraaien beschaafden klank uit te voeren. De heer Leo Mens heeft zeer gewaar deerde instrumentale afwisseling gebracht door de voordracht van verschillende, alle zeer mooie, orgclstukken uit de voorklas sieke Italiaansche school (Palestrina en Frcscobaldi) een paar oud-Nederlandsche liederen en een paar prachtstukken van Bach. De d moll Toccata en fuga (uit den 4en band) memoreeren we in 't bijzonder als een staal van meesterlijk Bachspcl. De anderhalf uur muziek van dit con cert heeft een wereld van schoonheid ontsloten. DE ALGEMEENE TOESTAND. Nog altijd het vlootaccoord. Hoewel men thans in Engeland, na de publicatie van het witboek, overtuigd is, dat bij het Engelsch ministerie van buiten- landsche zaken geen kwade bedoelingen hebben voorgezeten, duurt de kritiek op het beleid van Chamberlain in deze zaak toch voort, vooral van de zijde der libera len en der arbeiderspartij. Lloyd George heeft opnieuw in een rede zeer scherpe kritiek geoefend. Hij ver klaarde o.a. dat het prijsgeven van het En- gelsc.he standpunt in de kwestio der ge oefende reserven beteekent, dat iedere ontwapeningsconferentie een comedie zal zijn. Volgens de door Engeland goedgekeurde overeenkomst kan het Fra-nsche leger vijf millioen man op de been brengen, Polen twee, Tsjecho-Slowakije anderhalf millioen, Italië en de andere landen van Europa legers van vijf millioen. Lloyd George was van meening. dat on der deze omstandigheden het Ke.Uogg-pact zelfs het geld voor de reis van den ver tegenwoordiger van Engeland naar Parijs ter onderteekening van het pact niet waard is. Een leider der arbeiderspartij verklaarde, dat het witboek een nieuw bewijs voor de ongelukkige diplomatie van Chamber- fain is. De Morning Post" deelt mede, dat de besprekingen tusschen Engeland en Frank rijk over de beperking van de vlootbewa- pening nog nfet definitief zijn afgebroken. Wel wordeD er op het oogenblik geen be sprekingen gevoerd, doch de marinedes kundigen der beide staten bestudeeren nauwkeurig de van de Vereenigd Staten, Japan en Italië ontvangen antwoorden. DUITSCHLAND. De conferentie der bondsstaten Coalitiebesprekingen. De conferentie der bondsstaten i9 geëin digd. Diverse commission zijn cevormd. zoo dat men nu een begin kan maken met het praklische werk. Daarmee is het door de Rijksregeering vooreerst nagestreefde doel bereikt, en de verdere afhandeling van deze zaak in handen van de bevoegde instanties gelegd. Met bevrediging wordt vastgesteld, dat de belangrijkste ounlen van de resolutie der Rijksregeering overgenomen zijn in de slot- resolutie van de conferentie. De resolutie zelf der regeeTing werd met andere voor stellen als materiaal naar de commissies verwezen. In de slotzitting had Beieren nog een amendement voorgesteld om te voorkomen dat er zich uit de bestuursopdrachten in breuken zouden ontwikkelen op de souverei- niteit der bondsstaten. Men kan aannemen, dat de Beiersche ministerpresident de ge dachte aan zijn voorstel in de commissie opnieuw ter sprake zal brengen. Doch ook van Beiersche zijde is men over het verloop dor besprekingen volkomen tevreden en wijst er op. dat een eigen resolutie' der con ferentie de grond zal vormen der komende werkzaamheden. Marx, Stegerwald en Esser. van het Cen trum, hebben met Breitscheid, Diltmann en Herz, van de sociaal-democraten, politieke besprekingen gehouden over de groote coalitie. FRANKRIJK. Autonomistische herrie. Toch noa een vervolging. Men schrijft uit Parijs aan de „N. R. Ct." De autonomisten hadden op een door slaande overwinning in het departement van Maas en Rijn gehoopt. Deze verwach ting is beschaamd. Niettemin zijn eenigen van hunne leiders in die Raden gekozen. BINNENLAND. De beraadslagingen over de bevorderings- wet voor de landmacht zijn geschorst op ver zoek van den minister. (Uit het Parlement, 2e Blad.) De lnchtverbinding met Indië; ingediend is een wetsontwerp tot aanvulling en ver- hooging van de deelneming in het aandeelen kapitaal der K.L.M. (Binnenland, 2e Blad.) De Nederlandsch-Belgische onderhande lingen. (Binnenland. 2e Blad.) De voortgezette vergadering van den Nederlandschen Protestantenbond. (Kerk en School, 2e Blad.) Het wetsvoorstelZijlrtra is door de Ko ningin niet goedgekeurd. (Kerk- en School, 2c Blad.) Mevr. Esther de Boervan Rijk benoemd tot Ridder in de Oranje-Nassau orde. (Kunst, 3e Blad.) Het 25-jarig bestaan van den Leidschen Voetbalbond. (Sport, 3e Blad.) BUITENLAND. De conferentie der Duitsche bondsstaten gesloten. (Builenl., le Blad.) De autonomisten uit den Elzas veroor zaken herrie in de Fransche Raden. (Buiten land, le Blad.) Vermoedelijk is in den Atlantischen Oce aan een tankschip met man en muis ver gaan. (Buitenland, le Blad.) Spoorwegongeluk in Engeland. Vier dooden (Tel. le Blad). Dnitsche officieren zullen het Chineesche leger reorganiseeren. (Tel., le Blad.) De Zuidpool-expeditie is vertrokken. (Tel., le Blad.) De overheid beroept zich nu op formeele bezwaren om hun verkiezing ongeldig te verklaren. In het departement van de Maas had o.a. de autonomist Antoni in een be paald kanton dc meerderheid behaald. Het stembureau heeft hem echter niet verkozen verklaard. De Raad van State moet daarin uitspraak doen. Antoni had zich niettemin een plaats in de zaal gekozen. Toen de voorzitter hem vroeg deze te verlaten, wei gerde hij. Hij vroeg integendeel het woord, dat hem geweigerd werd. Daarop zeide An toni slechts voor geweld te zullen wijken. Nadat de prefect van het departement van den Rijn de redenen had uiteengezet, waar om de verkiezing van Antoni niet als regel matig kan worden beschouwd, trok hij zich eindelijk terug uit achting voor zijn col lega's. In den Algemeenen Raad van het depar tement van den Boven-Rijn is de zaak min der gemakkelijk geloopen.' Pastoor Haegy, het Kamerlid Brogly en hun autonomisti sche vrienden hebben hevige incidenten uitgelokt, die eenige malen in tumult ont aardden. Toen de zitting geopend werd, waren de autonomisten er nog niet. Zij maakten daarna hun entréc. Eerst hadden zij met elkaar vergaderd. Daarna wilden Ricklin en Rossé, wier verkiezing betwist werd, de zaal binnenkomen. Deze autono mistische leiders waren zooals men weet, in het onlangs te Colmar gehouden proces gewikkeld. Zij mochten de zaal echter niet bel reden en moesten zich vergenoegen met een plaats bij het publiek. Haegy, Brogly eri Sturmel trokken zich toen ook terug. Toen Brogly de drie socialistische leden uitnoodigde hen te volgen, riep één hunner uit: ..Wij hebben van u geen instructies te ontvangen. Jelui gelooft blijkbaar dat je de koning van den Elzas bent." Ricklin, Rossé, Haegy, 9turmel en Brogly interrumpeerden toen van achter uit de zaal op feilen toon den prefect cn de vergadering. Ook in dozo zitting legde de prefect uit. waarom Ricklin en Ro9sé niet gekozen konden worden ver klaard. Brogly en Haegy protesteerden hier tegen en benepen zich op een anderen, tekst. Rossé zelf schreeuwde: „Wij zijn door' het volk gekozen. Dit is een aanslag tegen de vrijheid van den Elzas". Brogly vooral ging geweldig le keer. Toen de prefect zijn verwondering uitsprak over het feit. dat een Kamerlid niet het voorbeeld geeft om do justitie te eerbiedigen, antwoordde Brogly; ..Hel betreft hier niet de justitie, maar een ploertenstreek". Haegy en Brogly gingen door met dreigementen naar den prefect te

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1928 | | pagina 1