69s'e JAARGANG
DINSDAG 25 SEPTEMBER 1928
No. 21023
STADSNIEUWS.
GEMENGD NIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
KUNST EN LETTEREN.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. pet regel. Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdag? en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrechl Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week ƒ0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
LECTOR IN DE AEGYPTOLOGIE.
Bij Kon. besluit is benoemd lot lector aan
de faculteit der letteren en wijsbegeerte aan
de Rijksuniversiteit te Leiden voor onder
wijs in de aegyptologie dr. A. de Buck te
Kaïro.
Dr. A. de Buck werd in 1892 te Leeuwar
den geboren en werd op 19-jarigen leeftijd
aan onze universiteit als student in de
theologie ingeschreven. Op 10 November
1917 legde hij cum laude zijn doctoraal
examen in de theologie af en promoveerde
den 6den Juni 1922 tot doctor in de godge
leerdheid op een proefschrift, getiteld: De
Egyptische voorstellingen betreffende den
oerheuvel.
Dr. de Buck, die sedert eenige jaren te
Kaïro vertoeft, heeft, daartoe in staat ge
steld door een Engelsche wetenschappelijke
vereeniging, belangrijk werk verricht door
het copieeren en bearbeiden van sarco-
phaagteksten uit het middenrijk van
Egypte.
Hij is een leerling van dr. P. A. A. Boeur
wiens opvolger hij thans wordt.
ZITA-VEREENIGING.
Het nieuwe tehuis voor meisjes geopend.
Hedenmiddag om drie uur is in tegen
woordigheid van het bestuur en van een
aantal genoodigden, met eenige plechtig
heid het nieuwe Tehuis van de afdeeling
Meisjesbescherming der Zitavereeniging ge
wijd en geopend. De inwijding geschiedde
door pastoor J. H. Heiling, o.a. in tegen
woordigheid van den directeur der inrich
ting pater Frigge.
Men weet dat het nieuwe Tehuis aan de
Pieterskerkkoorsteeg 15 is het vroeger door
mr. dr. Schokking bewoonde groote heeren
huis, dat thans in de plaats van de percee-
len Noordeinde 54 en 44 die door de Zita
vereeniging zijn verlaten, zal dienst doen
als tehuis voor meisjes die hier ter stede
geen andere gelegenheid hebben, waar zij
in haar vrijen tijd kunnen vertoeven. In
'het tehuis zijn voorts ook evenals men dat
vroeger aan het Noordeinde had, een aantal
thans acht logeerkamers en kamertjes
ingericht waar meisjes die daaraan behoefte
hebben, gedurende korten of langer tijd tij
delijk kunnen verblijf houden.
Het ruime huis is practisch ingedeeld.
Parterre vindt men direct rechts van dem
ingang de groote bestuurskamer, die ook
verhuurd wordt. Daarachter gelegen is de
kamer bestemd voor de Duitsche meisjes,
die daar des Zondags na 2 uur en Donder
dags 's avonds kunnen vertoeven. In deze
eveneens groote kamer worden op andere
dagen patronaatslessen gegeven.
Links van den ingang is de welvoorziene
bibliotheek ondergebracht, waar men des
Dinsdags, Woensdags en Vrijdags, en in de
toekomst waarschijnlijk ook op Donderdagen
boeken, ook romans, kan hureti.
Op deze verdieping is voort3 nog een
keuken en aan den tuin grenst hier ook nog
een kamer voor de Nederlandsche meisjes,
waarin een piano em e9n gramofoon staan en
waar de meisjes het stellig gezellig kunnen
hebben op de Zondagen, Woensdagen en
Donderdagen, wanneer deze kamer voor haar
beschikbaar is. In deze kamer vindt voorts
op zes avonden per maand de Missienaai-
krans gastvrijheid.
De eerste verdieping en de zolder zij*
geheel bestemd als logeergelegenheid voor
de meisjes, die zich daartoe zullen aanmel-
melden. En hier is ook een "kamer voor een
assistente, een dame die de school voor Maat
schappelijk Werk heeft bezocht en die ook
huisbezoek zal verrichten, en verder vertrek
ken voor den concierge, een badkamer en
nog een zaal die verhuurd is aan de R.-K.
Vakschool voor Meisjes.
Zoc maakt het nieuwe Tehuis van de Zita
vereeniging een keurigen indruk. En stellig
zal het in de toekomst een gewaardeerd te
huis vormen voor vele Nederlandsche en
Duitsche meisjes, die er in een prettige
omgeving een gulle gastvrijheid zullen vin
den. Op de open?5^"rTc^*itTgheid, waaraan
men hoopte dat ook de stichter der Zita
vereeniging, Pater Bouters, thans te Rot
terdam. zou deelnemen, hopen wij morgen
nader terug te komen.
OOMITé VAN ACTIE VOOR DE
OPENBARE SCHOOL.
Er heeft zich, mede naar aanleiding van
de laatste besluiten van den gemeenteraad
betreffende het openbaar lager onderwas,
een Comité van Actie voor de openbare
school gevormd, waarvan het Dag. Bestuur
bestaat uit de heeren Ch. L. Waldkötter,
voorzitter, J. Jlprjaanz, secretaris en P. J.
Hoogenboom, penningmeester. Hef adres van
het Comité is Stadhouderslaan 24.
Vrijdagavond 28 Sept. a.s. zal in de gToote
zaal van het Nutsgebouw een bijeenkomst
worden gehouden van belanghebbenden bjj
en voorstanders van het openbaar onder-vijs,
waarin het lid van den gemeenteraad, de
heer M. C. J. Verwey het onderworp: „De
tce'komst van onze openbare lagere scholen"
zal inleiden.
BOND VAN NED. ONDERWIJZERS.
Zaterdagavond hield de afdeeling Leiden
van den Bond van Ned. Onderwijzers een
flink bezochte ledenvergadering in huize
Feenstra aan het Rapenburg.
Het voorstel van het bestuur om als
punt voor de Algemeene Vergadering voor
te stellen, dat tegen de zomervacantie in
het orgaan der vereeniging door de redac
tie tegen matigen prijs een rubriek ,,Wo-
ningruil" wordt geopend voor binnen- en
buitenland, werd aangenomen.
Naar aanleiding van het beslotene in de
raadszitting van 13 Augustus en het ge
sprokene door den wethouder van onder
wijs in de zitting van den Raad op 4 Sept.
j.l. werd besloten:
le. Het standpunt van de afdeeling ten
opzichte van het combineeren van klassen
in de plaatselijke pers bekend te maken.
2e. Een nummer van „Openbaar Onder
wijs," het vroegere maandblad der afdee
ling, te laten verschijnen en daarin meer
uitvoerig te schrijven over de jongste over
plaatsing van onderwijzers en onderwijze
ressen, de negatie der organisatie door B.
en W., de klassen-combinatie en het ge
neeskundig schooltoezicht. De redactie zal
berusten bij het bestuur.
AANBESTEDINGEN.
B. en W. hebben hedenmorgen ten Raad-
huize in het openbaar aanbesteed: De leve
ring van brandstoffen, ten dienste van de
gemeente, gedurende het tijdvak van 1 Oct.
1928 tot en met 31 Aug. 1929,
Ingekomen waren 8 biljetten, t.w. van:
fa. A. J. van Haasteren alhier, Duitsche
stukkolen 11.79; id. smeedkolen f. 1.79;
Folo Kerkhoven, Alphen.
Belg. Anthraciet 30/50 f.2.95; id. 20/30
12.S0; vuurmakers 40 cent per 100 st.;
lange turf f1.08zware id. 97 ct. per
100 st. Fa. E. J. Wjjntjes en Zoon, Duit
sche nootjes 118.50 per ton; smeedkolen
lil 118; Limb. Anthraciet, Or. Nassau,
f.33 50. Fa. J. Boelee alhier, Anthraciet
12 95; smeedkolen f.2.10; Duitsche nootjes
12.20: lange turf 11.24; Holl. turf f.1.05.
Fa. W. v. Dorp alhier, Lange turf f. 1.35;
baggerturf f. 1.30; anthraciet f. 3.25; Duit
sche nootjes 12.10; smeedkolen f.2. Fa.
H. de Roode alhier, Lange turf f. 1.18; korte
turf 11.18; nootjeskolen f. 1.95; anthra
ciet f. 2.88id. 20/30 f. 2.78vuurmakers
38 ct. p. 100. Fa. C. Osinga alhier, Limb.
Anthraciet, afm. naar verkiezing, f.'2.90;
smeedkolen f.2; Duitsche nootjes 12; bag
gerturf 1-e soort 11.05; lange id. f. 1.25.
Fa. Zeilstra alhier, Anthraciet Wilhelmina
f.2.98; Duitsche smeedkolen f. 1.90; korte
turf f. 1. Fa. P. S. Anes alhier, Zw. Holl.
baggerturf f.1,13; Lange turf f.1.75; Duit
sche nootjes f.1.75; Limburgsche anthra
ciet I f. 2.50, id. 30/50 12.75; id. 20/30
f. 2.75; Wales anthraciet f. 3.20; smeedko
len 11.74; vuurmakers 42 ct. per 100. Fa.
Perquin, Duitsche nootjes f. 1.89; Limburg
sche anthraciet I, II en III f.2.95; Wales
id. II en III f. 3.60; Duitsche smeedkolen
f. 1.S0.
De Commissie van Beheer over „Ende-
gezet", „Voorgeest" en „Rhyngeest" heeft
heidenmorgen in het openbaar aanbesteed, De
levering van melk gedurende het vierde
ki.artaal 1928 en eerste kwartaal 1929.
Ingekomen waren 2 biljetten, t.w. van
„De Landbouw", volle melk 13.6 cl per
liter; karnemelk 7 ct.; perceel II, karne
melk 7 ct. per liter.
G. J. Verberg, alhier, volle melk 112.25;
karnemelk f. 6.75; karnemelk perc. II f. 7.50
per 100 liter.
Zajterdagmiddag had te Alphen aan den Rijn in den tuin achter Hotel Rutten de
uitreiking plaats van een vaandel aan den commandant der plaatselijke afdeel inn
van de Bijzondere Vrijwillige Landstorm, luit. Verleun. Onze foto toont in het midden
den burgemeester, dr. H. J. Lovink, die het vaandel met een komachtige toespraak
overhandigde; naast hem de heeren Vlas man wethouder en P. van Dijk, raadslid.
Een uitvoerig verslag dezer plechtigheid plaatsten wij reeds gisteren.
Bij besluit ven den Minister van De
fensie is met ingang van 1 October a.s. be
vorderd tot adjudant-onderofficieT-instruc-
teur de sergeant-majoor-instructeur N.
Lcuwrier van het 4de Regiment Infanterie.
Pastoor Th. M. M. Beukers, alhier,
president der Ned. St. Gregoriusvereeniging
is benoemd tot lid van het hoofdbestuur der
Ned. R.K. Volkszangvereeniging.
Mr. A. H. Westra alhier komt als no.
3 voor op een voordracht ter benoeming
van een leeraar in de Staatswetenschappen
aan de Gem. H B, S. te Delft.
Voor het examen Politie-diploma met
aanteekening uitgereikt vanwege den Ned.
R.K. Politiebond St. Michael slaagde de
heer W. van Es alhier.
Voor het examen Machine-schrijven
van -de Ver. v. Dir. van Pont-Scholen
slaagde mevr. A. J. A. van Hamel, alhier.
Onze vroegere stadgenoot mr. IT. A.
Nauta is benoemd tot lid van den Raad
van Justitie te Makassar (Ned. Oost-Indië).
Onze vroegere stadgenoot de heer F.
Ph. Meijer, thans te Oosterbeek woonachtig,
slaagde voor het examen Staatspraktijk-
diploma voor Handel en Administratie.
'Alhier zal een afdeeling worden opge
richt van het Genootschap voor Reclame.
In aansluiting aan het gisteren ver
melde omtrent de actie van de afdeeling
Leiden der Vereeniging Nederlandsch Fa-
bricaat verwijzen wij thans naar onze adver
tentie-kolommen. waarin de prijzen worden
vermeld, door de afdeeling beschikbaar ge
steld.
*t Belooft een mooie reclame te worden!
Morgen hoopt de afd. Leiden der Ver-
eeniging voor Chr. Gezondheids- en Va-
i cantie-kolonies een collecte le houden, ten
j bate der afdeelingskas.
1 Deze collecte wordt zeer in de milddadig-
heid aanbevolen, omdat met uw hulp de
afdeeling in staat zal zijn, meer zwakke
kinderen van ouders, dié niet in staat zijn
zelf de verpleging te bekostigen uit te zen
den naar de koloniehuizen der vereeniging.
N.V. „HET SCHOUWTOONEEL."
Eva Bonheur, een genoeglijk spel in
3 bedrijven v. Herman Heijermans.
Zoo langzamerhand verdwijnen de meest
bekende tooneehverken van den grooten
Hollandschen tooneelschrijver van het re
pertoire, doch de minder gespeelde komen
nu juist naar voren.
Eva Bonheur behoort tot de middelmoot.
Het werd in 1916 voor het eerst ten too-
i neele gebracht en bereikte sindsdien toch
reeds eenige honderden opvoeringen.
Het SchouwtooneH. dat het dit seizoen
zonder Jan Muscb moei stellen, heeft het,
waar het wel beschikte over Ko Arnoldi
en Esther de Boer, twee krachten, me
hierin bun talenten reeds meermalen bewe
zen, nu opnieuw gemonteerd en zoo gaat
Eva Bonheur wederom op ons tooneel.
Ko Arnoldi was de derde Jasper, den op-
timistischen kind-natuurphilosoof wiens zie
lenadel ruimschoot-s zijn gebrekkig lichaam
vergoedt, na Jan Musch en Willem van der
Veer. Hij speelt deze echte Heyermans-
figuur met- groote innerlijke warmte en
doet ze daarom voor ons leven.
In 1922, toen wij Eva Bonheur voor het
laatst zagen, speelde Marie Faassen de
plaatsvervangster van Esther de Boer in
de Ileijermansche stukken de door en
door verzuurde Eva Bonheur, nu zagen wij
Esther de BoerVan Rijk zelf weer in actie
in deze, haar als op 't lijf geschreven rol,
van echte kwade klem-burgerlijkheid. Haar
werden tenslotte bloemen aangeboden voor
haar gave creatie.
Truus Post was nog altijd Jasper's vrouw,
een zielige rol, zielig gespeeld naar bc-
hooren. Al het overige, zelfs de dochter en
haar verloofde die een slechte ziel bezit
>n een gaaf lichaam, is weinig meer dan
opvulsel. Jetty van Dijk—Riecker en Jaap
v. d. Poll speelden dochter en verloofde
goed in de lijn Ppfoneeren deed alleen
Jan Stapelveld als de effectenhandelaar,
waarvan vrijwel niets terecht kwam.
Een genoeglijk spel heet het en inder
daad genoeglijk glijdt het heen tot het
einde.
Eva Bonheur versterkte over 't geheel
onze steeds krachtiger wordende meening,
dat het oeuvre van Heijermans aan het
verouderen is en geen stand zal houden.
Hij was ongetwijfeld een echte kenner van
tooneel, wist, hoe speelscènes in elkaar ge
zet moesten worden, die het doen moesten,
doch door zijn verwantschap aan Falkland
daalde hij steeds weer af van de groote
lijn, die het ware kunstenaarschap eischt.
Zijn stukken zullen juweeltjes blijven van
voorbeelden van de Nederlandsche tooneel-
kunst van de periode 1900—1920, ruw ge
schat en tevens een helderen kijk; geven
oo toen bestaan hebbende toestanden.
Maar zullen zij meer vermogen te bieden
aan de nog komende geslachten 1 Wij voor
ons twijfelen ernstig.
Juist het- stuk dat destijds bij de pre
mière viel, we bedoelen „Uitkomst", toont
wellicht nog de meeste levensvatbaarheid
op den duur
Een goed bezet Huis heeft, gisteravond in
ieder geval van Eva Bonheur nog genoten
en door luid applaus uiting gegeven aan
zijn dankbaarheid.
STELLING TE WATER GEVALLEN.
Een arbeider te Rotterdam ver
dronken.
Ondar de bovenbrug over de Spoorweg
haven te Rotterdam was een stelling opge
hangen, op welke stelling drie arbeiders aan
het werk waren. Het schijnt, dat de brug
wachter, die pas in dienst was gekomen,
hiermee niet op de hoogte was, althans toen
de brug gisteren moest worden geopend, zijn
de drie arbeiders niet gewaarschuwd. De
stelling is bij het opendraaien van de brug
in aanraking gekomen met het bij de brug
wachtende schip. De stelling viel. Twee van
de arbeiders wisten zich nog vast te grijpen,
maar de 53-jarige J R. A. is te water ge
vallen en verdronken
AANGEVAREN.
Het Nederlandsche passagiersschip Kriem-
hilde is nabij Koblenz tengevolge van een
aanvaring lek geworden. Een matroos werd
gedood. Het schip is op den oever gezet, om
zinken te voorkomen.
Uit Koblenz wordt nader gemeld:
De Kriemhilde is bij Kestert in botsing
geweei-t met het Zwitsersche motorschip
Uri. De 20-jarige Nederlandsche matroos,
die hierbij is omgekomen, lag. toen de aan
varing plaats had, juist te kooi. De voorste
ven der Uri, welke zich door den romp
der Kriemhilde boorde, drukte het matrozen
verblijf in elkaar en de man is in het zieken
huis in Boppard overleden aan de wonden,
welke hij daarbij heeft bekomen.
DOODGEDRUKT.
Het 19-jarig meisje W. R., werkzaam aan
de Beverwijksche Conservenfabriek, is gis
teren tusschen een lift bekneld geraakt en
doodgedrukt. Tegen do uitdrukkelijke voor
schriften in was ze op de reeds in bewe
ging zijnde goederenlift gesprongen en kon
haar hoofd niet tijdig in veiligheidx bren
gen.
VERDRONKEN.
Door onbekende oorzaak is de 51-jarige
oud-serg.-ziekenverpleger P. L. van Wijk,
wonende in den Helder, in de Fordgracht
aldaar geraakt en verdronken. Het lijk is
opgehaald on naar zijn woning vervoerd.
BRAND.
ii dc landbouwer O. onder Marksveld
oc-n haideveld wilde laten afbranden, sloeg
he' vuur over'naar de omringende per-
ceelen, waardoor een oppervlakte van on
geveer 100 H.A. is vernield.
BINNENLAND.
Droevig doodelijk ongeval op het Kort
Rapenburg te Leiden. (Laatste Berichten,
le Blad.)
Het eerste Nederlandsche postvliegtuig ia
te Batavia aangekomen. (Laatste Berichten,
le Blad.)
Het bezoek der Koninklijke familie aan de
hoofdstad. (Binnenland, 2e Blad.)
Wordt de heer Kapers voorzitter van het
N. V. V.? (Binnenland, 2e Blad.)
Vergadering van den Nat. Bond van Be
zwaarden in de Gereformeerde Kerk. (Kerk
en School, 3e Blad.)
BUITENLAND.
Amerika beantwoordt de Engelsch-Fran-
sche overeenkomst. (Buitenland, le Blad.)
Verder nienws over de Volkenbondszitting
en de commissie's. (Buitenland en Tel., le
Blad.)
Nadere bijzonderheden over de theater
ramp in Spanje. (Buitenland, le Blad.)
DE EERSTE SNEEUW.
Te Suderwick bij Dinxperlo is gisteren
de eerste sneeuw gevallen.
OVERREDEN EN GEDOOD.
De 65-jarige J. H. v. A. uit Helmond is
door de tram nabij het Roode Hek te Schie
dam overreden en gedood.
DOOR EEN AUTO AANGEREDEN.
De 82-jarigei heer S. Terpstra. oud-school
hoofd te Heerenveen, is door een auto aan
gereden en bewusteloos naar het ziekenhuis
gebracht.Zijn toestand is zeer ernstig.
BOTSING TUSSCHEN AUTO EN
MOTORFIETS.
Gisternacht heeft te Hoogezand een ern
stige aanrijding plaats gehad tusschen een
auto en een motorfiets met zijspan, waarop
en waarin zaten de heeren Klein, vleesch-
handelaar, en Borgesiu9, timmerman, beiden
van Stadskanaal. Klein werd ernstig ver
wond en naar het ziekenhuis te Groningen
gebracht; Borgesius werd naar zijn huis ver
voerd. Een passeerende wielrijder werd in.
het Winschoterdiep geslingerd; hij wi9t zich
zwemmende te redden.
Zoudt u nog kunnen aangeven welke
kellner u onbeleefd heeft bejegend? vroeg
i de zaalchef.
Zeker, antwoordde de bezoeker. Zijn
vingerafdruk slaat hier op mijn bord.
PORTRET VAN MEVR. W. v. d. HORST—
v. d. LUGT MELSERT.
Gistermiddag is in den Stadsschouwburg
le Amsterdam de schilderij van L Goud
man, voorstellende Mien van der Horst
van der Lugt Melsert als Raimunde in Be-
naventes Passiebloem, door het comité, dat
zich uil vriendinnen van de overleden
kunstenares ter huldiging van haar nage
dachtenis gevormd had. aan het gemeenie-
bestuur van Amsterdam overgedragen.
Onder de aanwezigen bevonden zich
Adriaan van der Horst, Cor van der Lugt
Melsert en zijn vrouw, Annie van der Lugt
MelsertVan Ees, Ed. Verkade en Dirk
Verbeek, de leden van het SchouwtoQneel
Paul Billé. directeur van den Ulrechlschen
Schouwburg; Frans Mijnssen en verschil
lende tooneelarlisten van andere gezel
schappen.
Notaris H. Groenier richtte allereerst tot
allen woorden van lank voor hun sleun
bij deze daad.
Mevrouw KetelaarVan Gogh droeg ver
volgens het schilderij aan de gemeente over.
De direcleur van den Sladschouwburg, mr.
H. M. Merkelbach, zeide gaarne namens
het gemeentebestuur het schilderij te aan
vaarden. Mevr. MannBouwmeester, mevr.
de Boer—van Rijk en Emma Morel, de laat
ste voegde er bij ..uit eerbied en hoog
achting" legde bloemen neer.
Ontroerd door deze hulde dankte de heer
Adr. van der Horst allen. Dit is, zeide hij,
de rol, die mijn vrouw lief was en een
schilderij dat haar lief was. Het heefl een
waardige plaats gekregen.
Daarna is van de gelegenheid om het
doek te bezichtigen gebruik gemaakt.
