69ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 2 Augustus 1928
Tweede Blad
No. 20977
KUNST EN LETTEREN.
BINNENLAND.
IN DE ROLZAAL OP HET BINNENHOF TE 's GRAVENHAOE worden tot 5 Augus- GISTERNACHT heeft in de De Wit's Dekenfabrieken aan Sluis 8, te Helmond, eea
tus internationale amateur-kampioen schaakwedstrijden gehouden. Een overzicht tijdens groote brand gewoed. Een belangrijk gedeelte van de fabrieken brandde af, zoodat
het tournooi. de schade eenige tienduizenden bedraagt. Een overzicht van de ruïne.
EEN OVERZICHT tijdens de tennismatch om de Davis-cup hisschen EEN IMPOSANTE GEYSER in Amerika's natio- IN BERLIJN heeft men om een bouwwerk bij den dierentuin een 80
CoohetBorotra tegen Tilden'Hunter, welke te Parijs gespeeld werd. naai natuurmonument, het Yellowstone Park. meter lange schutting geplaatst, waarop de bekende schilder Cay
de wonderlijkste dierenvoorstellingen heeft aangebracht*
CATH. VAN RENNES 70 JAAR.
Heden bereikte deze eminente componiste
den 70 jarigen leeftijd. Het zal haar onge
twijfeld niet aan belangstelling ontbreken.
Behalve componiste is de jarige nog be
kend als paedagoge en dirigente. Op alle drie
terreinen kan zij op een welbesteed leven
terugzien. Haar muziekschool te Utrecht be
zit een unieke reputatie. Bij het vieren van
het W-jarig jubileum dezer school in 1927
Ss dat wel tot uiting gekomen.
Onder haar vele honderden leerlingen was
ook Prinses Juliana.
DE ZAAK WENNIGER TEGEN
DEN STAAT.
Het beslag op het ministerie van Bnitenl.
Zaken en op het Rijksarchief opgeheven.
Gistermiddag te kwart voor vier heeft de
Wnd. president der Rechtbank te Den Haag,
Mr J. A. F. van Asperen, uitspraak gedaan
in kort geding, betreffende de vordering van
den Staat tot opheffing van het beslag na
mens den heer W., ex-kanselier bij het Ne-
derl. gezantschap te Tokio, gelegd op het ge-
houw van het departement van Buitenland-
The Zaken en het Rijksarchief.
De uitspraak van den president was, dat
het gelegde beslag nietig en onrechtmatig
is. opgeheven moet worden, met last aan
den hypotheekbewaarder om het beslag
Biet ia U schrijven en indien het reeds in
schreven mocht zijn, deze inschrijving
door te halen; voorts werd W. in de kos
ten veroordeeld, terwijl de rechtbank zich
voor de verdere afwikkeling der zaak on
bevoegd verklaarde.
DE TURKSCHE ZAAKGELASTIGDE.
De nieuwe Turksche zaakgelastigde, Aali
Bey heeft gistermiddag zijn opwachting bij
den Minister van Buitenlandsche Zaken ge
maakt.
BEGRAFENIS VAN MEVR. SCHAPER.
Te Groningen had gisteren op de begraaf
plaats Esserveld de begrafenis plaats van
mevrouw SchaperMeyer, die Zondag te
Voorschoten door een aanrijding om het
leven kwam.
Aanwezig waren deputaties van gewest
en afdeeling Groningen en gewe9t Drente
der S.D.A.P., terwijl de heer Rugge de Eer
ste Kamer-fractie vertegenwoordigde.
Het woord is gevoerd door den heer D.
Bartels, burgemeester van Hoogezand, na
mens de partij-instanties, de arbeidersbewe
ging en vrienden. Verder sprak de heer
Frederiks, van Hoogeveen, als vriend.
De heer Schaper dankte geroerd voor de
belangstelling. De kist was bedolven onder
bloemen.
BEZOEK VAN DEN DUITSCHEN MINISTER
VAN ARBEID AAN GRONINGEN.
Gisteren bracht de Rijksminister van Ar
beid van Duitschland, de heer Wissell, met
zes hoofdambtenaren van zijn bureau, on
der wie een dame, onder leiding van den
rijksinspecteur van de werkverschaffing,
den heer Buiskool, burgemeester van Dejf-
zijl, een bezoek aan de bekende provinciale
ontginningen te Jipsenhuizen in Groningen.
Zeer voldaan werd het groote werk ver
laten om een bezoek te brengen aan Veen-
dam. In de sociëteit Veenlust vereenigde
men zich aan een diner. Aan tafel sprak de
minister den heer Buiskool op zeer vrien
delijke wijze toe en dankte hem oprecht
voor de uiteenzetting van deze, naar het
hem voorkwam zeer juiste, wijze van werk
verschaffing. Zijne Excellentie bood den
heer Buiskool uit erkentelijkheid daarvoor
aan een bronzen beeld, voorstellende den
arbeid.
DE LOONACTIE VAN HET SPOORWEG
PERSONEEL
Naar wij vernemen, zegt de „Msbde",
heeft het hoofdbestuur van den Bond van
Ambtenaren in dienst bij de Ned. Spoorwe
gen (B.A.N.S.) besloten, in verband met de
gunstiger wordende financieele positie van
de Ned. Spoorwegen en de loonactie die
door de vakbonden woedt voorbereid, het
navolgende verzoek bij den Personeelraad
aanhangig te maken.
Invoering van het Loonraadadvie3 1925
voor zoover dit betreft de schalen 6 tot en
met 15, n.l.schaal 6 minimum f.1400,
maximum f. 1800; schaal 7 min. f. 1700,
max. f.2300; schaal 8 min. f.1800, max.
f. 2500; schaal 9 min. f. 1850, max. f. 2800;
schaal 10 min. f. 1900, max. f. 3400; schaal
11 min. f. 2250, max. f. 3700; schaal 12
min. f.2500, max. f.3900; schaal 13 min.
f 2900, max. f. 4100; schaal 14 min. f. 3200,
max. f. 4400; schaal 15 min. f. 3600, max.
f. 4700.
Aftrek van f. 80 voor de tweede klasse
en van f. 160 voor de derde klasse stand
plaatsen.
Het hoofdbestuur stelt daarbij echter als
eisch de volgende verbeteringen;
Ambtenaren schaal 7 min. f. 1730, max.
f. 2430.
Haltechef, depotambt., min. f. 1730, max.
f. 2680.
Ambtenaren, schaal 8 .min. f. 1840, max.
f. 2680.
Stationsambtenaren en assistent-opzich
ters min. f. 1930, max. f. 2980.
Ambtenaren schaal 9 min. f. 1930, max.
f. 2980.
Voor de schrijvers het maximum van
schaal 5, n.l. f. 2125 en voor de klerken een
maximum van f. 2680.
GEREFORMEERDE VEREENIGING VOOR
DRANKBESTRIJDING.
Heden komt de Geref. Vereeniging voor
Drankbestrijding te Arnhem in 28e jaarver,
gadering bijeen.
Blijkens het jaarverslag van den secreta-
ris, ds. J. van Herksen van Hiilegom stond
het voorbijgegane jaar in het leeken van
rustige rust, al is er veel gewerkt.
De samenwerking in de Blauwe weekcom-
missie werd, al ontstonden er ook enkele
moeilijkheden, bestendigd De reclasseerings-
arbeid nam in het afgeloopen jaar een hooge
vlucht, dank zij de activiteit van den heer
C. Buitendijk.
De propagandist der vereeniging vervulde
in het afgeloopen jaar 29 spreekbeurten.
Nieuwe afdeeiingen werden opgericht te
Musselkanaal, Oldeboorn, Workum, Ooster
beek en Woerden, terwijl studentenafdee-
lingen gesticht werden aaD de Theol. School
der Chr. Geref. Kerk te Apeldoorn en de
Vrije Universiteit te Amsterdam. Tegenover
deze winst van 8 afdeeiingen stond echter
een opheffing van eveneens 8 afdeeiingen,
nl. Appelscha, Buitenpost, Drachster-Com-
pagnie, Heeg Wieram, Bruchterveld, Coe-
vorden en De Krim.
Het aantal leden bedraagt 4688, georga
niseerd in 116 afdeeiingen en 9 prov. bon
den.
Aan bei financieel verslag vu den peo-
ningmeester-administrateur, den heer C.
Buitendijk van Amsterdam, ontleenen we
dat de rekening in ontvangsten en uitgaven
sluit met een eindcijfer van f. 7015.39.
Aan contributie werd totaal ontvangen
f. 3472.70.
AANMERKELIJKE DALING VAN HET
AANTAL VEROORDEELINGEN WEGENS
EENVOUDIGEN DIEFSTAL.
Volgens de bij het Centraal Bureau voor
de Statistiek als afzonderlijke publicatie
verschenen Crimineele Statistiek over 1926
is de gerechtetijk geconstateerde crimina
liteit in dat jaar wat betreft de strafbare
feilen, die in eersten aanleg door de arron-
dissements-rechtbanken worden berecht,
gedaald. Het aantal onherroepelijke veroor
deelingen bedroeg in 1926 21,827 tegen
22,235 in 1925 of resp. 29.2 en 30.2 per
10,000 inwoners. Wanneer uitgeschakeld
worden de onherroepelijke veroordeelingen
in zake de in 1924 in werking getreden Rij
wielbelastingwet is de teruggang in de cij
fers van 1926 van meer beteekenis; het
aantal onherroepelijke veroordeelingen be
draagt dan 21,553 voor 1925, 20,574 voor
1926 per 10,000 inwoners resp. 29.3 en 27.6.
Over een reeks van jaren gezien vertoont
de criminaliteit (zonder in de laatste jaren
de Rijwielbelastingovertredingen mee le
tellen) de volgende beweging: vanaf het
topjaar 1922 (28.3), een kleine stijging in
1923 (29.3), een ongeveer gelijk blijven in
1924 en 1925 en in 1926 een daling beneden
het laagste cijfer na den oorlogstijd (1922
28.3, 1926 27.6). In 1905 werd een bijna ge
lijk cijfer aangetroffen, n.l. 27.5.
Bij de specificatie der veroordeelingen
naar de speciaal delicten trekt vooral de
aandacht de aanmerkelijke daling van het
aantal veroordeelingen wegens eenvoudigen
diefstal: voor 1925 bedroeg dit aantal 3338,
voor 1926 2948 of 390 minder (per 100.000
inwoners resp. 45.3 en 39.5). Bij dit delict
is opvallend de vermindering van het aan
tal veroordeelden in 1926, die het feit pleeg
den in Rotterdam (per 100,000 inw. 1925
46.9, 1926 31.6) en de vermeerdering voor
Den Haag (1925 25.3, 1926 40.9); wel zijn
in laatstgenoemde gemeente in 1926 de
cijfers van de veroordeelden wegens de
overige economische delicten beduidend
kleiner geworden, vooral wegens verduis
tering en verduistering in beroep (1925
28.4, 1926 13.1).
Wat de opgelegde straffen betreft, valt
wederom een vermindering van de toepas
sing van de gevangenisstraf te constatee-
rendeze straffen maken thans nog slechts
30 percent uit van de opgelegde hoofd
straffen (in 1927 56 percent). In 60.9 per
cent der gevallen werd geldboete opgelegd.
Voorwaardelijke veroordeeling vond in
1926 minder toepassing dan een jaar tevo
ren; 7.8 percent der straffen werd in 1926
voorwaardelijk uitgesproken tegen 9.1 per
cent in 1925. De gunstige afloop der voor
waardelijke veroordeeling is over het alge
meen dalende, in 1926 eindigden bij de mis
drijven 87.8 pereent der gevallen gunstig,
in 1925 89.7.
Het aantal gevallen van onherroepelijke
schuldigverklaring ter zake van delicten,
die door de kantonrechters worden berecht,
bedroeg in 1926 191,674 tegen 216,743 in
1925. Daarentegen bedroeg het aantal voor.
komingen der vervolging (art. 74 W. v.
Sir.) in 1926 95,997 tegen 61,475 in 1925,
De meeste overtredingen betroffen ds
motor- en rijwielwet :in 1926 60,121 schul
digverklaringen en 35,092 voorkomingen:
der vervolging. Deze getallen samengesteld
en in verband gebracht met het aantal in
woners geeft tot resultaat, dat per 100 in
woners in 1926 1.27 overtreding leidde tof
schuldigverklaring of vooruitbetaling van
boete.
Het aantal gerechtelijk geconstateerde
levensberoovingen door misdrijf is in 1926
toegenomen (1925 51; 1926 58).
Ten aanzien van de gerechtelijk gecon
stateerde zelfmoorden kan van een bepaal»
de neiging tot vermindering of vermeerde
ring in de laalsle jaren niet gesproken wor
den; in 1926 bedroeg het aantal 566 ol
75.8 per millioen inwoners.
NEDERLANDSCHE VEREENIGING
TEGEN VALLENDE ZIEKTE.
Jaarverslag 1927.
In het jaar 1927 werden, blijkens hei
verslag, verpleegd: 128 patiënten; 38 man
nen, 42 vrouwen en 48 kinderen. Overleden
zijn 4 patiënten: 1 man en 3 vrouwen. Ont
slagen werden 77 patiënten: 29 mannen, 23
vrouwen en 25 kinderen.
Naar de Kerkgenootschappen gerangschikt
waren de patiënten: 65 protestanten, 43
katholieken, 6 Israëlieten en 14 tot ge sa
Kerkgenootschap hehoorend.
De winst- en verliesrekening over 19211
elóot met een nadeelig saldo van f. 15.099.82.
Het Koninklijk Huis toonde wederom
warme belangstelling voor het werk. Van
de Koningin-Moeder werd een mooie gift
ontvangen.
BEVOLKINGSREGISTERS.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft het volgende schrijven
gezonden aan de gemeentebesturen:
Ik heb de eer o mede te deelen, dat
het in mjjn voornemen ligt, binnenkort een
commissie in te stellen, die mjj o.a. zal
moeten voorlichten aangaande een herziening
en aanvulling van de voorschriften omtrent
het honden der bevolkingsregisters en daar
mede samenhangende vraagpunten.
Sen en ander baadt verband met bed
