Leidsch Dagblad | 1928 | 19 juli 1928 | pagina 1

69*te JAARGANG

DONDERDAG 19 JULI 1928

No. 20965

OFFICIEELE KENNISGEVING

STADSNIEUWS.

Burgerlijke Stand v. Leiden.

BUITENLAND.

Het voornaamste nieuws
van heden.

LEIDSCH

DAGBLAD

OAQBLAD VOOR LEIOEN EN OMSTREKEN.

PRIJS DER ADVERTENTIEN

30 Cis. per regel voor advertentién uil Leiden en plaalsen waar
agentschappen Tan ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentién 36 Cts pet regel Kleine Advertentién uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.

Incasso volgens postreeht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cta porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.

Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54

PRIJS DEZER COURANT:

Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35. per weekƒ018

Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 2.35 -i- portokosten.

Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.

HINDERWET.

Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door hen
vergunning is verleend aan de N.V. Neder-
landsche Petroleum-Maatschappij „Purfina",
te 's-Gravenhage en rechtverkrijgenden, tot
het oprichten van een ondergrondsche be
waarplaats voor benzine, in het perceel
Hooge Rijndijk Nis 42-42a, kadastraal be
kend Gemeente Leiden, Sectie M Nis 3592 en
3701, met aftapinrichting vóór dat perceel.
AUG. L. RE1MERINGER,

Weth. lo.-Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.

Leiden, 19 Juli 1928.

3662

BUITENLANDSCHE CHEMICI OVER
ONZE UNIVERSITEIT.

Niets dan lof.

Over de bezoldiging der leerkrachten.

Ter gelegenheid van het vgf en twintig
jarig bestaan van de Nederlandsche Chemi
sche Vereeniging, welk feit, naar men weet,
juist dezer dagen op luisterrijke wijze is
gevierd, is het orgaan der Vereeniging,
het bij D. B. Centen's Uitg. Mij. te Am
sterdam verschijnende „Chemisch Weekblad"
met een jubileumnummer verschenen. In dit
lijvig nummer schreven zoovele bekende per
soonlijkheden uit de Nederlandsche en bui-
tenlandsche chemisch-wetenschappelijke we
reld, dat wij zelfs geen poging zullen wagen
hun namen te noemen. Zrj, die ze gaarne
willen weten en die de bijdragen willen lezen,
zullen zeker wel zorgen, dat zij het betref-
lende nummer van het weekblad in handen
krijgen, en voor den outsider zegt liet niet
zoo heel veel een eenvoudige opsomming
vaD namen.

Als wij ons niettemin in den inhoud ver
diepen, dan is dat niet in de eerste plaats
om de schrijvers te citeeren, dan wel omdat
de beschouwing der verschillende bijdragen
cns tot de conclusie gebracht heeft, dat
vooral Leiden, en dan natuurlijk onze beroem
de Alma Mater, telkens weer met onder
scheiding, vooraf door buitenlandsche ge
leerden wordt genoemd.

Daar is in de eerste plaats proL dr. A.
Simek van de Maseryk-Universiteit te Brno,
die in zijn bijdrage, waarin hij een welkome
gelegenheid vindt om met de grootste dank
baarheid den tijd te herdenken, gedurende
welken hij onder leiding van de voornaamste
Nederlandsche Chemici heeft mogen werken,
o.a. schrijft:

Onvergetelijk blijft mij een bezoek, ge
bracht in 1921 aan het Natuurkundig La
boratorium van Teyler's Stichting te Haar
lem, waar ik het groote geluk heb gehad
prof. H. A. Lorentz persoonlijk nader te
mogen leeren kennen.

Het is prof. Simek's collega, prol dr.
J. Dubsky, eveneens te Brno, die o.a.
schrijft:

Als assistent van prol A. P. N. Franchi-
mont leerde ik (te Leiden) een van de mo
dernste en best ingerichte laboratoria kennen.
De geleerde prijst voorts onze hoogleeraren
als mannen van grooten geest en vraagt
zich af: Wie kan de ideale en voorname

figuur van een man als H. A. Lorentz
vergeten? En hoe onvergetelijk is ook de
invloed van prof. Franchimont!

Bijzondere geleerden vindt men overal in
de wereld, gaat Dubsky voort, maar, voegt
hij er dadelijk aan toe, niet overal zijn
bijzondere geleerden tevens steeds bijzondere
nobele, hoogstaande menschen. In Holland
is het tegendeel niet denkbaar, zoo con
cludeert prol Dubsky.

Major dr. F. A. Freeth, uit Londen, is
eveneens vol waardeering voor onze Uni
versiteit, waaraan hij in 1924 promoveerde
en voor haar hoogleeraren, van wie hg
„his old friend" prof. Schreinemakers met
name noemt

Prol. dr. A. von Kiss van het Chemische
Instituut der Universiteit te Szeged in
in Hongarije, gedenkt het voorrecht, dat hij
genoten heeft in de geboortestad van de
Phasenleer eenige jaren te hebben mogen door
brengen. Hij prijst zeer hoog de omstandig
heden, waaronder de studenten ten onzent
kunnen stndeeren, de wijze waarop hun wordt
geleerd zelfstandig te werken en zelfstandig
te onderzoeken.

Er kan niets belangrijks op wetenschap
pelijk gebied ter wereld worden gepresteerd,
of te Leiden hoorde men daarover onmiddel
lijk uit de beste bronnen en door de meest
bevoegden spreken, gaat v. Kiss voort en
hij herinnert aan de avonden by en de
colleges van dr. Ehrenfest, bij wien men
de knapste geleerden uit alle hoeken van
de wereld kon ontmoeten.

Ik was te Leiden gekomen om er te
doceeren. Maar ik heb er zelf meer geleerd
dan ik vermocht te geven. De jaren bij
Schreinemakers doorgebracht, behooren tot
de mooiste van mijn jeugd en de indrukken
van en de ervaring, opgedaan aan de Leid-
sche Hoogeschool, zal ik mijn leven lang
niet vergeten.

Dr. Josef Vilisek uit het Tsjechische Brno,
gedenkt in zeer waardeerende woorden de
vriendschap en de lessen, die hij genoten
heeft van prof. dr. N. van Wijk en ^an
wijlen prof. Kuenen, van dr. W. P. Jorissen
en prof. Schreinemakers.

Behalve alle hierboven geciteerde schrijvers,
wijden ook vrijwel alle medewerkers aan dit
jubileum-nummer van 't Chemisch Weekblad
zeer waardeerende woorden aan den redac
teur sinds de oprichting, eveneens nu 25
ja3r geleden, dr. N. P. Jorissefc.

Tenslotte is nog opmerkelijk het slot van
do bijdrage van onzen landgenoot prof. dr.
George Barger, hoogleeraar in de medische
chemie aan de Universiteit te Edinburg
(Schotland), dat woordelijk als volgt luidt:

„Het valt mij ten zeerste op, dat de Ned.
Regeering groote sommen aan laboratoria
en andere doodo leermiddelen uitgeeft (of
uitgaf) en met de bezoldiging der pro
fessoren, lectoren en assistenten zoo karig
is. Sommigen vinden wel een neven- (of
hoofd-)bron van inkomsten in de industrie,
hetgeen echter het Academisch onderwijs
meestal niet ten goede komt. Dit viel mij
onlangs op aan de Columbia-universiteit in
het zeer dure New-York, waar zulk werk
voor de industrie haast aangemoedigd wordt
en waar de minimum-bezoldiging juist op
f. 18.750 gebracht is, wat échter met f. 10
1.12.000 in Nederland zou overeenkomen.

Een betere bezoldiging der leerkrachten
en de stichting van lectoraten en buiten
gewone professoraten schijnt mij voor den
verderen bloei der chemie in Nederland
zéér wenscheljjk.

R.-K .VAKSCHOOL VOOR MEISJES.

Voor het practi9ch gedeelte van het
examen N VII (leerares Huishoudkunde en
Waschbehandeling) slaagde mej. J. Koning
uil Alphen a. d. Rijn.

Voor het practisch gedeelte van het exa
men N VIII (leerares Koken en Voedings
leer) slaagde mej. B. Eldering uit Overveen.

HET GANGETJE.

Morgenavond om zeven uur, zal naar wij
vernemen» het Gangetje worden opengesteld
voor het verkeer van voetgangers. Voor rij-
verkeer zal het Gangetje eersf tegen het
einde van de volgende week worden openge
steld.

De vereeniging „Het Centrum" deelt ons
mede, dat het in de bedoeling ligt dit laatste
heuglijke feit op te luisteren met muziek van
een harmoniegezelschap. Zij verzoekt om de
omwonenden van het Gangetje op te wek
ken, hedenavond door het uitsteken van
vlaggen van hun vreugde met de opening
van het verbreede Gangetje blijk te geven.
Aan welk verzoek wij hierbij gaarne vol
doen.

TUINCONCERT.

In Oud-Hortuszicht is gisteren in tegen
woordigheid van vele belangstelling door de
Chr. Mandolineclub „Marjacoff" een zeer
geslaagd concert gegeven. Onder leiding van
den heer J. P. A. Meyer heeft de club zich
zeer verdienstelijk geweerd en het was waar
lijk een genoegen en een aangename streling
van het oor te luisteren naar de knappe
wijze waarop de meeste nummers werden
uitgevoerd.

Ook Musica, het bekende strijkorkest
onder aanvoering van den heer A. J. Plu
heeft zich weer van een goede zijde laten
kennen en zoo werd deze avond er een van
beschaafd en fijn muzikaal genot.

Voor het examen handelskennis L. 0.
slaagde de heer J. J. M. Bruuschke alhier.

Voor het Mulo-examen zijn te Den
Haag geslaagd M. C. v. d. Berg en M. G. v.
d. Zwart, alhier.

Geslaagd voor het examen in Fran-
sche Handelscorrespondentie, afgenomen
dcor do Vereeniging van Leeraren (Liteh'J,
de heer A. Teljeur, leerling van „Kennis is

Macht".

Op 23 Juli hoopt de heer I. Wijnbeek,
den dag le herdenken, waarop hij vóór 60
jaar in diens! trad bij de fa. wed. Parmen-
tier en Zonen aan de Middehtegracht
alhier.

Het afbouwen van het administratie
gebouw van het Academisch Ziekenhuis le
Leiden is thans opgedragen aan de fa.
Gebrs. C en A. v. d. Loo, te Rotterdam,
voor f. 259.509.

Sinds langen tijd reeds had de firma
VerhoefRozendaal, behalve haar meubel
winkel aan de Haarlemmerstraat 269, in de
Pelikaanstraat 6 een pakhuis waarin een
heele voorraad meubelen die zij wegens
plaatsgebrek in den winkel niet kon toonen,
werd bewaard. Thans heeft de firma de be
hoefte gevoeld om meer étalage-ruimte te
verkrijgen en zij heeft het pakhuis in de
Pelikaanstraat doen verbouwen tot een
keurige winkel, waarin dus van nu af haar
filiaal gevestigd is. Ook in dit filiaal vindt
men een ruime keuze courante meubelen,
spiegels, enz. Door het groote étalageraam
heeft men vanaf de straat reeds een mooi
gezicht op den grooten voorraad die thans
aan het zoekend oog van den gegadigde is
prijs gegeven.

Hoe danig gehavend de auto, die gisteravond door de E. 2. M. nabij Bentveld wtru
gegrepen en zeven meter werd meegesleurd, er uitzag, toont bovenstaande foto.
Voor bijzonderheden van het ongeval zie men onder Gem. Nieuws, 3de Blad.

GEVESTIGD:

A. E. Adriani, Rijnsburgerweg 191 M.
J. Bakker, reiziger, Mariënpoelstraat 29
A. E. Brender A Brandis, verpleegster, Acad.
Ziekenhuis M. A. Brozius, meubelmaker,
Dccimastraat 21 C. Bosman, Rijnsbur
gerweg 124 J. J. Choufour, winkelbe
diende, Heynsiusstraat 8 J. A. Dingjan,
bedrijfsleider, L. Rijndijk 17 P. M. Don
ker, ass. huishouding, Acad. Ziekenhuis
P D. J. van der Drift, Hoogewoerd 166
P. van Dijk, monteur, Aloëlaan 47 G. W.
Fehr, dienstbode, Hoogewoerd 82 B. Ger
ritsen en fam., off. v. gezondheid. Lijster
straat 8 Th. F. A. F. Heynen en fam.,
hellner, Merelstrnat 30 J. P. Hogenboom,
Iimmerman, P.-K. Choorsteeg 28 L. G.
Hovenkamp, Rijnsburgerweg 81 C. Ippel
en fam., metselaar, Roodborststraat 41
J D. de Jong en fam., filiaalhouder, Don-
korsteeg 3 W. Karstkarel, Rijksklerk,
Heerengracht 66 P. de Keizer, los werk
man, Minnebroersgr. 1 M. Knotter, dienst
bode, Rapenburg 2 N. Kok en fam., riet-
werker, K. Hansenstraat 5 D. Konings
n fam., bedrijfsleider. Buitenruslstraat 2a
E. H. W. Koreman, II. de Grootstraat 28
D. Kuilman en fam., predikant. R. en
>chiekade 45 Z. Laszip, hulp huish.,
Iroenhovenstraat 12 IT. Liefhebber en
ram., fabrieksarbeider, J. W Frisostraat 19
C. van der Linden, horlogemaker. H Rijn
dijk 144 C. M. Menken, dienstbode. Flora
laan 9 R. J. Meijer, Comm. van Politie.
J. de Wiltslraat 50 J Noort. Hooge
Morschweg 41 A. C Ouwehand en fam..
timmerman, Roodborststraat 41 A. J.
Schild, venter, Haverstraat 55 H. M. van

der Sijs, hulp huish., Breestraat 127 R.
J. M. Thomas en fam., constr.-teekenaar,
Doezastraat 18 M. van Vliet, dienstbode,
Witte-Singel 35 L. H. van der Vlis. hulp
huish., J. de Witlstraat 56 R. Vos en
fam.. monteur. Hoogewoerd 128 W. Wap-
stra, koopman. K. Hansenslraat 5 W. II.
Warmerdam, diestbode. Vliet 46 C. Was-
sink, timmerman. Haverstraat 13 G. J.
Wortman. dienstbode. Haagweg 18 M.
ZilligPaasse, Noordeinde 10.

VERTROKKEN:

J. C. Selier en fam., Oegstgeest, Terwee-
weg 120. J. C. Doedens en fam., Oegst
geest, Wilhelminapark 10. J. G. Lipse
en fam., Hillegom, Leidsche straatweg 01.

E. H. Timmer, Den Haag, Noorderbeek-
dwarsstraat 38. T. J. Krugt en fam.,
Den Haag, W. de Zwggerlaan 127. G.
Servaas, Den Haag, W. de Zwggerlaan 127.

A. J M.. Halvemaan, Alkemade, D 79.

Wed. C. N. HeenkOostveen, Hilversum,
Tulpstraat 10. W. Groeneveld, Haarlem,
Kerkhofstraat 10. W. Nagtegaal en fam.,
Lisse, Rijksstraatweg 454. A. L. E. van
Dijk, Eindhoven, Lakerstraat IS. C. Tollig,
Rotterdam, Mauritsweg 72. L. J. Nieuwen-
burg en fam., Den Haag, Stuwstraat *175.

L. T. van Zoest en fam., Amsterdam,
Amstelkade 124II. J. Ietswaart, Am
sterdam, Mesdagstraat 29 II. G. G. Herm-
sen, Bemmel, Augeren, Leutenschestraat.

M. C. T. Heertjes, Oegstgeest, Wilhel
minapark 11. F. J. M. Vinkcnstein,
Amsterdam, 3e Leliedwarsstraat 14II.
J. T. Salomons, Den Haag, Frankenslag 6.

G. Bol, Amsterdam, Tolstraat 120.
J. F. H. van Vliet en fam., Den Haag,
Rgswgkscheweg 584. M. Kuyvenhoven,
Voorschoten, Voorstraat 71. A. C. P.
Seebregts, Hilversum, Emmastraat 46.
P. A. Wegers en fam., Lisse, Aan boord.

G. Murman, Utrecht, Adra. van Gent-
straat 8. P. J. C. de Niet, Den Haag,
Conradkade 62. M. Bakker, Oegstgeest,
P. Hendriklaan 3. J. J. W. Koekenbier,
Elaricura, Slagerij van Bremen. A. J. G.
Belinfante, Den Haag, Hazelaarstraat 73.

F. S. Doornbos, Wassenaar, Buurtweg lb.

J. J. de Graaff, Dordrecht, Gravestraat
17. C. F. J. de Ridder, Heemstede,
Camplaan 10. J. Hamernik, Weenen.
P. M. v. d. Weel en fam., Oegstgeest, v.
Duivenvoordestraat 38. P. O. Vos, Am
sterdam, 2e Kostverlorenkade 1441. H.
J. do Vlieger en fam., Zwammerdam, Hotel
„Do Rustende Arend". H. Dikkers, Zwolle,
Wiliielminastraat 14. J. van der Zee,
Haarlem, Zijlvest 3. J. M. E. van Reg,
Roermond, Neerstraat 6. Wed. J. W. do
Wolfv. Distel, Dordrecht, Suikerstr. 5.
C. en B. J. van Delft, Beverwijk, Klooster
straat 10. J. F. A. van Nes en fam.,
Haarlem, Zglvest 3.

DE ALGEMEENE TOESTAND.

Kellogg's anti-oorlog-voor-
stellen De ontruiming
van het Rijngebied.

't Gaat nu hard met dc antwoorden aan
Kellogg.

De Poolsche minister van buitenlandsche
zaken heeft aan Stetson, den gezant der
Vereenigde Staten, een nota van de Pool-
sche regeering aangeboden, waarin deze
haar instemming met het voorstel van Kel
logg betuigt.

Benesj heeft gisteren in den Tsjecho-
Slowakschen ministerraad mededeelineen
gedaan over het pact van Kellogg.

Hij gaf inlichtingen over het antwoord
van Tsjecho-Slowakije. dat morgen verzon
den zal worden. Het antwoord zal in prin
cipe met dat van Engeland, Frankrijk en
Duitschland overeenkomen. De Tsjccho-
Slnwaksche regeering zal dus teekenen.

Chamberlain heeft gisteren in het Lager
huis meegedeeld, dat hij de Engelschc nota
van antwoord op het pactvoorstel van Kel
logg 's morgens aan den Amerikaanschen
zaakgelastigde had overhandigd, gelijktijdig
met de antwoorden der Australische. Zuid-
Afrikaansche en Indische regeeringen. Ca
nada en Ierland, die hun eigen vertegen
woordigers te Washington hebben, zonden
eigen nota's. Alle antwoorden waren even
wel in denzelfden bevestigenden zin ge
steld en de Engelsche regeering zal gaarne
nadere Amerikaansche voorstellen afwach
ten om het pact te teekenen. Meer wilde en
kon de minister niet meedeelen voor de
openbaarmaking van het antwoord, die mor
gen zal geschieden.

In antwoord op een vraag aangaande de
meening, onlangs door den Duilschen Rijks
kanselier uitgesproken, dat het bezette Rijn
land, onder de tegenwoordige omstandig
heden, ontruimd behoorde te worden vóór
het tijdstip, in het verdrag van Versailles
bepaald, zeide Chamberlain, dat de Britsche
regeering veel voelt voor dit standpunt,
maar dal een dergelijke vervroegde ont
ruiming enkel het gevolg kon zijn van een
schikking tusschen de bezette mogendhe
den aan den eenen kant en de Duitsche
regeering aan den anderen. Hij meende

BINNENLAND.

De inschrijvingen voor de vliegfeesten te
Rotterdam. (Binnenland, 2e Blad).

Henri ter Hall beeft bedankt als voorzitter
van het Dorus Rij kers-fonds. (Binnenland,
2e Blad).

Een anto met inwoners van Ter Aar is bij
Zandvoort door een tram gegrepen; er zijn
vijf gewonden. (Gemengd, 3e Blad).

Het conconrs-hippiqne te Hoofddorp. (Uit
de Omstreken, 2e Blad).

BUITENLAND.

Polen, Tsjecho-Slowakije en Engeland ant
woorden op Kellogg's anti-oorlogsvoorstellen.
(Buitenl., le Blad).

Chamberlain over de ontrniming van het
bezette gebied. (Buitenl., le Blad).

De minister van financiën in Tsjecho-Slo
wakije is afgetreden. (Buitenl., le Blad).

De Dnitsche roofmoordenaar Hein is ter
dood veroordeeld. (Buitenl., le Blad).

De commnnist Max Hölz in vrijheid gesteld.
(Buitenl., le Blad).

Na den moord op Obregon. (Buitenl. en

Tel., le Blad).

bovendien, dat ook andere mogendheden, be
halve de bezettende mogendheden, geraad
pleegd moesten worden. Of ook Polen daar
mee is bedoeld?

De Engelsche regeering is bereid om elk
voorstel, dat met dit oogmerk gedaan mocht
worden, door de meer onmiddellijk betrok
ken Staten, vriendschappelijk te overwegen.

Op de vraag, of hij geen initiatief in
dezen zin kon nemen, zeide de minister,
dat hij niet meende, dat dit op dit oogen-
blik eenig nut zou opleveren.

Wat het terugtrekken der troepen aan
gaat, voegde hij er bij, dat het terugtrekken
der Britsche troepen alleen het probleem
niet zou oplossen of tot zijn oplossing bij
dragen.

BELGIE.

De legerwetten.

Gisteren heeft de minister van nationale
defensie de Broqueville het woord gevoerd
over de legerwetten. Hij zeide, dat het land
de noodige offers moet weten te brengen.

De minister zet vervolgens de voornaam
ste beginselen der wetsontwerpen uiteen,
die rekening houden met de geografische ge
steldheid van België en de noodzakelijkheid
om de manschappén op verschillende wijzen
te instrueeren Er zouden geen resultaten
worden bereikt, indien alle manschappen
slechte acht maanden dienden. Het zou een
gevaarlijk bewijs van onwetendheid zijn, in->
dien men België een militie wilde geven,
zooals Zwitserland die heeft.

De uitgaven voor het toekomstige leger
zullen niet zoo hoog zijn, dat zij een beletsel
zullen vormen voor het aannemen der
sociale wetten.

Het ontwerp op het gebruik der talen in
het leger is gebaseerd op de noodzakelijk
heid om een 'eger te hebben, waarin alle
miliciens zich verstaanbaar kunnen maken
en begrepen worden.

DUITSCHLAND.

Hölz in vrijheid pesteld Hein
tei dood veroordeeld Fransche
arrestatie De phosgeenverqif-
tiging te Hamburg.

Thans wordt nader bekend dat bij de vrij
lating van politieke gevangenen uit het
tuchthuis te Sonnenburg, ernstige relletjes
zijn voorgevallen. Onder leiding van Max
Hölz hadden de gevangenen reeds dc laat
ste dagen obstructie gevoerd, de Interna
tionale gezongen en de vrijlating van Hölz
geëischt.

De vrijgelatenen weigerden zonder Hölz
het tuchthuis te verlaten en moesten met
geweld op draagbaren buiten de poort gezet
worden.

Hölz' verdediger slaagde er in Hölz te
bewegen om met schreeuwen en zingen op
te houden en gisteravond is besloten Hölz
in vrijheid te stellen.

In de gevangenis te Brandenburg vasten
nog steeds 210 misdadigers Het is natuur
lijk onmogelijk zoo'n groot aantal men
schen met geweld te voeden. Het voorbeeld
van de gevangenen te Brandenburg is door
velen in andere gevangenissen gevolgd De
te Sonnenburg, Gollnow en Luckau opge-