Amerikaanschen Oorsprong
AGENDA.
Alle producten verkocht door de
zijn zooals steeds van
Rrareraxrxw un x v.at MT.v.r.v.MA
Maar beste man,
besef toch wat je mist
als je geen Chief Whip
rookt!
c VIRGINIA
SPORT.
Zaterdag.
Graanbeurs: Uitvoering zangkoor „Mor
genrood". 8 aur nam.
Jeruël, le Groenesteeg 16: Bidstond. 8 1/2
uur.
9 Zondag.
Jeruël, le Groenesteeg 16: 10 u. v.m. en
61/2 u. nam Samenkomsten.
Ned. Leger des Heils (Beestenmarkt 34):
Samenkomsten 10, 3l/2 en 7*/i uur.
Stads-Evangelisatie, Morschweg 69 Paasch
samenkomst.
Vrije Evang. Gemeente (Middelstegr. 3):
10 en 7,uur.
Maandag.
Jeruël, le Groenesteeg 16. Verschillende
sprekers 6 1/2 uur.
Ned. Leger des Hefls (Beestenmarkt 34):
Samenkomst 7Va uur.
Vrije Evang. Gemeente (Middelstegr. 3):
10 en halfacht uur.
K a t w ij k-a a n-Z e eGemeentezaal da
Lekkerkerker van Delft. Halfacht n.m.
Voorschoten: Openluchtsamenkomst
Ned. Leger des Heils, Wjjngaardenlaan. 3 u.
R ij w ij k: Opening Wielerbaan-wedstrij
den 2 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 2 April
tot en mei Zondag 8 April (lsten Paasch-
dag) waargenomen door de apotheek van
den heer M. Boekwiji, Vischmarkl 8, tele
foon 552 en Maandag 9 April (2den Paasch
dag) nemen waar de apotheken van de
heeren G. F .Reysl, Steenstraat 35. telefoon
136 en A. J. Donk, Üuezastraat 31, tele
foon 1313.
De geneeskundige Zondagsdienst te Lei-
de n wordt van Zaterdagavond 8 uur tot
Maandagmorgen 8 uur waargenomen door do
doktoren Muyzert, Kors Seret en Simons,
en van Maandagmorgen 8 uur tot Dinsdag
morgen 8 nur door de doctoren Horst,
Roonacker, Meyboom en Rassera.
Te Oegstgeest wordt deze dienst
op Eersten Paaschdag waargenomen door
dr. Varekamp, tel. 1916, en op Tweeden
Paaschdag door dr. Timmermans, tel. 390.
De Oegstgeestsche Apotheek, De Keai-
penaerstraat 4, tel. 274, is dag an nacht
geopend.
MAATSCHAPPIJ DER
NEDERLANDSCHE LETTERKUNDE.
Onde A B-boeken.
In de Maandagvergadering van de Maat
schappij der Nedtrlandsche Lederkunde
hield dr. G. J Boekenoogen, van hier, een
voordracht over oude A-B boeken.
Toen in 1751 door Johannes Enschedé in
oud bindwerk het kleine perkamenten
hoekje gevonden werd met Latijnsche ge-
heden, die door een alphabet worden voor
afgegaan en even primitief drukwerk als
de overige z.g Cqsteria, wist men niet wat
dit eigenlijk voor een boekje was, aldus
ving spr aan.
Sedert is gebleken dus ging spr. voort
dat hel een primitief schoolboek was,
éen abecedarium en een voorlooper onzer
latere A-B boeken.
Het onderwijs in de leeskunst ging eer
tijds bij trappen Op den laagsten trap ston
den de A-B-kinderen, die niets anders leer
den dan de letters onderkennen en bij name
noemen. Daarvoor bedienden zij zich van
een geschreven of gedrukt A-B-C, al of niet
op een plankje (het A-B-bordje) bevestigt,
of van een A-B-boekje.
Spr. ging de geschiedenis van dit
merkwaardig A-B-boek uitvuerig na. Het
oorspronkelijke Ahecedarium, van zeer
klein formaat en op perkament gedrukt, be
vatte alleen een A-B-C het Paternoster, het
Ave Maria, het Credo en nog een paar
kleine gebeden. Door ontdekkingen van dr.
C. P Burger Jr. eenige jaren geleden ge
daan, kwam aan hel licht, dat het boekje
in bijna onveranderden vorm in de 16de
eeuw is blijven voortleven en na de Her
vorming vertaald en in een Proteslantsch
kleed werd gestoken Zoo werd hel nog in
de 18de eeuw in ons land in de scholen ge
bruikt en steeds in hetzelfde formaat met
roode en zwarte gothische letter op perka
ment gedrukt.
Naast het Abecedarium had men een
ander leerboekje met Latijnsche teksten,
die bij het dienen van de mis gebruikt wer
den. Dit boekje had een dergelijke ontwik
kelingsgeschiedenis als het perkamenten
A-B-boek, maar de bibliographen zijn tot
dusverre met het geven van een naam ver
legen geweest. Spr. toont aan, dat dit
boekje de Confiteor werd genoemd.
In den ..Regel der Duytsche Schoolmees
ters" van Valcooch" (a° 1591) wordt 't per
kamenten A-B-boekje aangeduid als de
cleyne francynen bedingen" en het daarop
volgende leerboek als „de Embder bedin
gen", bij andere laiere schrijvers wordt dit
het .Groot Endert" genoemd Spr. toont nu
aan dat dit Groot' Endert een A-B-boek met
Proteslanfsche gebeden uit den te Embden
voor de gemeenten onder het kruis gedruk-
ten Catechismus was en dat de inhoud, ook
verder overeengeslemd moet hebben met
dien van het „Groot A-B-C-boek", hel latere
„haneboek". Spr, heldert dan de ontwikke
lingsgeschiedenis van dit nog in de 19de
eeuw in gebruik zijnde schoolboek op. dat
zijn naam ontleende aan den groolen haan,
die op de tweede bladzijde prijkt tegenover
het A-B-C.
Na nog eenige bijzonderheden le hebben
medegedeeld over de latere A-B-boek^n
met een zonder plaatjes, eindigde spr. zijn
voor de geschiedenis van het leesonderwijs
belangrijke voordracht mei een toelichiing
van do door hem opgerichte tentoonstelling
van oude schoolboeken, prenten en prenten
boeken met het A-B-C uit zijn eigen ver
zameling.
1STE LUSTRUM VAN DE ONDERLINGE
VEREENIGING VCOR ZIEKENHUIS-
VERPLEGING.
Op 9 April zal het 5 jaar geleden zijn,
dat de Onderlinge Vereeniging voor Zieken-
huisverpleging alhier werd opgericht.
Aanvankelijk opgericht mei 200 leden,
bedroeg het aantal leden in de jaren 1923
tot en met 1927, resp. 1125, 2347, 5224,
10190 en 15614.
Op 1 April van dit jaar, was het ledental
gestegen tot ruim 17000. Hel aantal leden
dat gemiddeld per week wordt ingeschre
ven bedraagt 100-^-120.
Dal de uit te keeren verpleegdagen. met
de stijging van het ledental gelijken tred
houden, moge hieruit blijken, dat van 1923
tot en met 1927. werden uitgekeerd resp.
192, 724, 2707. 6681 en 11486 verpleeg
dagen. Op 1 April van dit jaar was dit ge
tal reeds p!m. 7000.
Over 1927 werden 484 leden verpleegd,
190 operatie's vonden plaats. 138 maal
werd van ziekenvervoer gebruik gemaakt,
aan 34 leden werd uitkeering voor bestra
ling gedaan.
Uit deze gegevens zal men wel tot de*
conclusie komen, dat deze vereeniging in
de 5 jaar van hoar bestaan, bewezen heeft
in een groote behoefte voorzien.
RECLAME.
6914
In duizenden gezinnen weet men
door practische ervaring, dat voor
koken en verwarming A.P.C.-pe
troleum de beste en voordeeligste is
arc
HOLLANDSCHE Mij. VAN LANDBOUW.
Onder voorzitterschap van den heer C.
Bakker vergaderde Donderdagavond de af-
deeling Leiden en Omstreken van de Hol-
landsche Mij van Landbouw.
De notulen der vorige vergadering wer
den door den secretaris, dr D. G. -Ubbels,
gelezen en onveranderd vastgesteld.
Van hel hoofdbestuur was een schrijven
ingekomen inzake het mond- en klauw
zeer. Voorlezing werd niet gedaan, daar
naar aanleiding van deze circulaire reeds
veel over deze kwestie in hel orgaan is ge
schreven De voorzitter stelde voor, een
nader schrijven van hel hoofdbest. voor
kennisgeving aan te nemen, aangezien be
strijding van mond- en klauwzeer wel zeer
goed bedoeld is. maar dat blijkt, dat de ent
stof niet ruim genoeg voorhanden is.
Op een vraag van dr. v. Sillevoldt, of
er ook gevallen bekend zijn. dal aan het
verzoek om entslof te verkrijgen, niet is
voldaan, wordt geantwoord, dat zulks in
derdaad hel geval is.
Dr. Ubbels licht een en ander nog na
der toe en zegt. dat er in de eerste circu
laire als het ware gouden bergen zijn be
loofd De verwachtingen worden echler
beschaamd, omdal het H.B. niet aan alle
aanvragen kan voldoen en derhalve lede
ren veehouder den raad geeft zooveel mo
gelijk zelf te zorgen voor inspuiting.
Op voorstel van dr. Sillevoldt werd be
sloten het H. B. te berichten, dat men
met leedwezen van zijn laatste schrijven
heeft kennis genomen.
Een schrijven van het Provinciaal Be
stuur inzake opgave van evt. wenschen
ten aanzien van het aanleggen van nieuwe
wegen voor het begaan door paarden,
werd voor kennisgeving aangenomen, om
dat de afd weinig belang hierbij kan heb
ben. De .voorz. voegde daar evenwel aan
toe. dat een weg als die van Den Haag-
Haarlem, zooals hij gedeeltelijk gereed, ge
deeltelijk in aanleg is, verre van ideaal is
voor het vervoer met paarden, doch het
verkeer eischl hier andere zaken, zoodat
de afdeeling hier toch niets kan doen.
De_beschrijvingsbrief voor de op 11 April
te Amsterdam te höud.en algemeene ver
gadering leverde geen stof tot bespreking
op. Tot afgevaardigde naar deze verga
dering werd vervolgens benoemd de heer
C. Bakker, tot plaatsvervanger de heer
De Graaf
Door den penningmeester den heer Die
ben werd vervolgens verslag uitgebracht
over het afgeloopen jaar. De inkomsten be
droegen f31120, de uitgaven f 294.45,
zoodat er een saldo is van f 16.75. Het aan
tal leden liep terug van 55 tot 60.
De kascommissie bracht bij monde van
den heer B v. Dorsten gunstig rapport uit
over het gehouden beheer, waarop den
penningmeester dank werd gebracht en
déchany? werd verleend.
Na een korte rondvraag werd de verga
dering gesloten.
DE A.S. 1 MEI-VIERING DER LEIDSCHE
MODERNE ARBEIDERSBEWEGING.
Er begint thans teokening te komen in
dc plannen voor de a s 1 Meiviering. Het
Meicomité stelt zich voor dat de viering
van deze arbeidersfeestdag in hoofdzaak
het zelfde karakter zal hebben als vorig
jaar.
Het Kinderfeest wordt weer gehouden in
de groote Stadszaal, van 9 tot 12 uur des
morgens
Met het oog op de te verwachten groote
deelname wordt het kinderfeest in 2 ge
deelten gehouden. De 2 groepen trekken
resp. om halfnegen en halfelf vanaf het
Volksgebouw naar de Stadszaal.
Als het Meicomilé slaagt, zullen de klei
nen op hun wandeling met muziek begeleid
worden.
Op Zondag vóór 1 Mei en op den Mei
dag zelf worden propagandafietsiochten
gehouden door de stad, met roode vlaggen
op de fiets.
Natuurlijk wordt hiervoor evenals verle
den jaar weer op een buitengewone deel
name gerekend.
Des middags van 2 tot 4 uur heeft in het
Volksgebouw een gezellig samenzijn plaats,
waar muziek gemaakt zal worden en het
duo v. d. WoerdBeurse voor de gezellige
stemming zorgt.
De avondvergadering wordt met het oog
op den fakkeloptocht, welke na afloop
plaat9 heeft, vroeg gehouden. De vergade
ring, waar Koos Vorrink zal spreken, vangt
aan te 7 uur en eindigt half negen.
Daarna heeft om 9 uur de groote fakkel
optocht plaats. Vanaf de plaats van opstel
ling. de Papengracht, wordt langs een na
der bekend te maken route gemarcheerd.
Om voor voldoende muzikale begeleiding
te zorgen, heeft het Meicomité besloten dit
maal 3 muziekkorpsen le laten meewerken.
Dit zijn. in vogelvlucht, de plannen voor
de a.s. 1 Mei viering. De deelname was ver
leden jaar buitengewoon goed. Het Mei
comité verwacht dat ook dit jaar de vele
honderden arbeiders uit de beweging met
hunne vrouwen voor een massale deelname
aan het 1 Mei-feest zullen zorgen.
WONINGBOUW.
Uit het verschenen April-nuramer van
Volkshuisvesting", orgaan van de Federatie
van Woningboawvereenigingen te Leiden,
blijkt, dat men in Tuinstadwjjk ook radio-
distributie overweegt. Ondernemer is de heer
J. v. d. Wegen, Seringenstraat 3.
Omtrent de financieel© uitkomsten van de
Woningbouwvereen. „Tuinstad wijk" wordt
vermeld, dat de exploitatie-rekening over
192"i van plan I dit zjjn de heele
huisjes, die in dén duren ttfd zjjn gebouwd
sluit met een nadeelig saldo van
f. 35.271.661/2. Deze nitkomst mag als nor-
maai worden beschouwd, daar bij het vast
stellen van de huren op een bijdrage van
rijk en gemeente in de exploitatiekosten
tct een bedrag van ongeveer f. 38.000 is
gerekend. Wanneer rgk en gemeente bij
de exploitatie van deze huizen niet hielpen,
ziuóen de toch reeds te hooge huren met
40 pet. moeten worden verhoogd.
De exploitatie van plan II, de boven-
en benedenhuizen, is gunstig te noemen.
Do rekening over 1927 sluit met een voor-
deelig saldo van f. 1.223.68>/s. Ook bet vorige
jaar was er een surplus. Voor deze huizen
RECLAME.
6797
ChiefWhip
2
De beste voor Uw gezondheid!
OOK MET KURK EN COUD
ARDATH
LONDON
wordt geenerlei bedrage in de exploitatie
kosten verstrekt. Hnurverlies, welke in plan
I b(j het duurste woningtype herhaaldelijk
voorkomt, doordat woningen leeg staan, is
hier niet. Het bestuur heelt een respectabele
lijst van liefhebbers voor deze woningen,
die een gemiddelde huur van f. 4.75 hebben.
Bij vertrek van een bewoner is er onmid
dellijk een opvolger.
Aan ae bim nko t te houden jaarverga
dering zaï het bestuur voorstellen bij wijze
van proef gedurende een jaar iemand in
vasten dienst der vereeniging te nemen, ten
einde de dagelijks voorkomende werkzaam
heden te doen verrichten. Een oommissie
uit bestuur en commissarissen heeft deze
zaak nauwkeurig onderzocht en komt op
grond hiervan eenstemmig tot de conclusie,
dat aanstelling van zulk een vaste kracht
voor de vereeniging aanbeveling verdient.
NED. BOND VAN KAPPERSPERSONEEL.
Donderdagavond kwamen de leden der
Leidsche afdeeling van den Ned. Bond van
Kapperspersoneel in de bovenzaal van
hotel Centraal aan de Brecstraat in open
bare vergadering bijeen.
Na een inleidend woord van den bonds-
penningmeesler, den heer G. H. Oschatz
uit Den Haag werd besloten tot het houden
van een demonstralie-avond, welke nog
deze maand gegeven zal worden.
De bestuursverkiezing had tot resultaat,
dat gekozen werden tot voorzitter, de heer
A. van Wijk. tol secretaris de heer J. Huis
man, Ververstraat 14a en tot penning
meester de heer S. Verver.
HOOGHEEMRAAD SCHAP RIJNLAND.
Bü de verkiezing in het 16e district (Zoe-
termeer) is herkozen tot hoofdingeland-
plaatsvervanger de heer N. Olieman Jzn.
In het 11de district (Reeuwijk) zal een
herstemming plaats moeten hebben voor
hoofdingeland tusschen de heeren J. van
Spengen en S. Moons, en tusschen de heeren
H. J. Lefeber en J. van Spengen voor
hoofdingeland-pl.v.v.
Ook in het 4e district (Lyndon! inoet
voor de verkiezing van hoofdingeland-plv.v.
herstemming plaats hebben tusschen de
heeren J. H. Lagers en J. F. Gehrels.
OPGEPAST.
Er is weer een zigeunervrouw aan het
werk om winkeliers te benadeelen op de
zelfde manier zooals de andere zigeunerin
die op heeterdaad betrapt gearresteerd werd,
dit deed.
De vrouw wist van een winkelier waar zij
iets kocht en wien zij vroeg kwartjes te mo
gen uitzoeken, vij[-en-tachtig cent te stelen.
Bij K B. is herbenoemd tot Kanton
rechter-plaatvervanger alhier mr. M.
B Vos.
De heer A. J. P. Spiesz, Inspecteur
der Gemeente-Belastingen alhier, door de
Stalen van Z.-Holland benoemd tot hoofd
commies ter Provinciale Griffie van dit ge
west. zal Zaterdag 14 dezer den gemeente
dienst verlaten en Maandag 16 dezer zijn
functie ter Provinciale Griffie aanvaarden.
In de Nieuwe Vaart is een kano
drijvende gevonden.
Door de politie is gisteren aangehou
den zekeren M. W„ die een agent, welke
hem wegens dronkenschap op ae Uiterste
gracht wilde arresteeren, in den vinger had
gebeten.
In het vorige jaar heeft prof. L. van
Italiie met dertig studenten een bezoek aan
Londen gebracht, waar wetenschappelijke
instellingen en fabrieken werden bezichtigd.
De volgende week zullen prof. Greenish
met 36 studenten van de Londensche Uni
versiteit dit bezoek beantwoorden. Het
gezelschap zal verbljjf houden te 's-Graven-
hage en o.a. Leiden, Rotterdam en
Amsterdam bezoeken.
De firma Burgersdijk en Niermans
exposeert tijdens de tentoonstelling in
de Lakenhal, in den Templum Salomonis,
200 reproducties van werken van Albrecht
Diirer,
f
Door de Ned. Spoorwegen zijn heden
en zullen Maandag Tweeden Paaschdag
25 extra vóór- en volglreinen tusschen Am
sterdamLeidenRotterdam worden inge
legd, terwijl ook extra treinen naar Ant
werpen en Brussel-Noord zullen loopen.
Bovendien zullen alle treinen nog extra
vereterkt worden.
Op de voornaamste stations zullen ook
nog extra treinstellen gereed gehouden wor
den, om bij buitengewone drukte dienst
le kunnen doen. Op de lijn LeidenUtrecht
zullen geen extra treinen loopen, maar
zullen de treinen met twee en vier rijtu-
gen versterkt worden.
Onder leiding van prol. dr. J. Ph.
Vogel heeft hier een bespreking plaats ge
had met de leiders der cursussen in de
Oostersche talen, die vanwege het instituut
Kern alhier en te Amsterdam gehouden zjjn.
De resultaten dezer cursussen bleken zoo
danig geweest te zjjn, dat besloten werd
ze in de periode 1928-1929 voort te zetten.
De N. Z. H. T. M. vervoerde in Maarl
1928 op de lijnen Scheveningen Lei
den Katwijk Noordwijk, met inbegrip
van de Stadslijn Leiden 109.507 passagiers
tegen 110.862 in Maart 1927.
Op de stoomtramlijn LeidenHeemstede
waren de cijfers in Maart van dit jaar 7845
in Maart 1927, 7777.
Gistermiddag is van het vaartuig „De
Waarheid Wint", liggende in de haven van
Wassenaar (schipper C. Kreeft), de mast
losgeschoten en neergevallen op den 30-
jarigtn schipper. Ernstig gewond is de man
raar het Diaconessenhuis alhier vervoerd,
waar hjj gisteravond aan de bekomen ver
wondingen is overleden.
Op verzoek van de Justitie is alhier
aangehouden en overgebracht naar Venlo d<
woonwagenbewoner M. K., gedomicilieerd te
Maastricht. De man wordt ervan verdacht
een valschen naam te hebben opgegeven.
Ten nadeele van den heer J. v. B. is
van den Apothekersdijk een handwagen
ontvreemd.
In het R.K, Wees- en Oudeliedenhuis
aan de St. Jacobsgracht heeft de Brandweer
gisteren aen klein schoorsteenbrandje ge-
bluscht.
Hoofden van bedrijven, dus ook van
winkels, worden er aan herinnerd, dat
het ingevolge de arbeidswet verboden is:
le. kinderen beneden 14 jaar of nog leer
plichtig, arbeid te laten verrichten (loop
werk is ook arbeid) en
2e. personen beneden 16 jaar arbeid te
verrichten, bestaande in het door trappen
voortbewegen van een transportdriewieler.
VOETBAL.
EEN COMPETITIE VOOR POLITIE-
ELrr ALLEN.
Dinsdagvoormiddag om 10 uur wordt in
café ,,De Harmonie" een vergadering ge
houden van afgevaardigden van politie-elf-
iallen om tot het instellen van een politic-
competitie te komen Hieraan zal waar
schijnlijk ook Leiden deelnemen.
Dinsdagmiddag worden wedstrijden ge
speeld op het A.S.C.-terrein aaD de De
Kempenaerstraat. Van 2i uur speelt het
3—1
