69ale JAARGANG DONDERDAG 5 APRIL 1928 No. 20879 EERSTE BLAD. BERICHT. Officieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRITS DER ADVERTENTIEN: 80 Cta. per regel voor advertenticn uit Leiden en plaatsen waar agentschappen vaD ons Blad gevestigd fijn Voor alle andera advertentiëD 8ft Cta per regel Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdag? en Zaterdags 60 Cta. bij een maximum aantal woorden van 30 Incasso volgen? postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 6 Ct9 Bureau Noordeindspleln Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie I507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANTt Voor Leiden per S maanden ƒ2.85 per week 7018 Bulten Lelden, waar agenten gevestigd rijn, per week „0.18 Franco per post 12.35 4- portokosten. Dit nummer bestaat uit VIJF bladen benevens de Kindercourant Morgen, GOEDEN VRIJDAG, verschijnt het „Leidsch Dagblad" niet en zijn onze bureaux alleen geopend tusschen des morgens n en u uur, teneinde H.H. Adverteerders in de gelegenheid te stellen advertentiën voor ons blad van Zaterdag 7 April a.s. aan te bieden, waarmede zii zich van plaatsing op dien dag verzekeren. DE DIRECTIE. BUREAUX RAADHUIS. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis dat de bureaux der Gemeente-Secretarie en van den Ge meente-Ontvanger op Goeden Vrijdag a.a. den geheelen dag gesloten zullen zijn. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. I Leiden, 5 April 1928. 6783 De Directeur van den Getm. Dienst voor Sociale Zaken brengt ter ter openbare kennis dat het bureau van den dienst op Vrijdag 6 April a.s. (Goede Vrijdag) den geheelen dag gesloten zal zijn. Werkloozen behoeven zich derhalve op dien dag niet te melden. 6779 De Directeur v. d. Gem. Dienst voor Sociale Zaken, P. C. G. A. WIJKMANS. HET ZILVEREN AMBTSJUBILEUM VAN DEN HEER VELDHUYZEN. Naar wij vernemen, zal de heer H. P. Veldhuyzen op Maandag 9 April a.a., ter gelegenheid van zjjn 25-jarig jubileum als arts, des middags van 35 uur receptie houden te zijnen huizo, Hooigracht No 84. Het comité uit patiënten en oud-paiiënten zaj des middags te halfdrie den jubilaris komen gelukwenschen en hem een huldeblijk aanbieden. Wjj twijfelen niet of velen zullen zich gedrongen gevoelen den geachten jubi laris de hand te komen drukken, DüR ER-TENTOON STELLING IN DE LAKENHAL. Morgen, 6 April is de 400ste sterfdag van Albrecht Dürer, een der grootste beeldende Kunstenaars, die Duitschland heeft voortge bracht, wien9 werken op de ontwikkeling der Europeesche Kunst van verstrekkende beteekenis is geweest Ter zijner herdenking wordt morgen in de Lakenhal te Leiden een tentoonstelling van zijn grafisch werk ge opend, die zeer belangrijk is. Het Univer siteit Prentenkabinet vertoond een deel van zijn verzameling, en heeft wegens gebrek aan eigen zalen, daartoe de gastvrijheid van het Stedelijk Museum gevraagd. LETDERDORP'S NIEUWE BURGEMEESTER Da heer K. Brug. Hedenmiddag heeft ten Raadhuize te Lei derdorp de plechtige installatie plaats ge had van den nieuwen burgemeester dezer gemeente, den heer K. Brug. eertijds burge meester van Marken. Elders in dit Blad is een verslag van deze plechtigheid opgenomen. De tentoonstelling, welke drie zalen vult. omvat bijna alle houtsneden van Dürer. een 40-tal kopergravures en etsen en een be langrijke verzameling reproducties naar tee keningen van den Meester Men verzuime niet deze zeer belangwekkende tentoon stelling te gaan zien, waar men behalve de groote teekenkunst van Dürer, ook zijn omgeving, de reeks van tijdgenooten die hij portretteerde, de landen die hij al tee kenend doortrok, leert kennen. De tentoonstelling is kosteloos te bezich tigen, alleen moet de gewone toegangsprijs voor het museum worden betaald EVANGELISCHE MAATSCHAPPIJ. Voor een zeer slecht bezette groote Stads gehoorzaal heeft gisteravond ds. Kersten, predikant bij de Geref Gemeente te Rot terdam en lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, gesproken over Petru9 Dathenus De bijeenkomst werd geopend door ds. Van Hoogenhuijzen. Ned. Herv. predikant te Amsterdam, lid van het Hoofdbestuur der Evangelische Mij., die het doel van de maatschappij, de verlevendiging van het Protestanlsch bewustzijn, in herinnering bracht. Hij liet daarop zingen Ps. 68 10 en daarop ging ds. Kersten in het gebed voor. Ds. Kersten begon daarop te vertellen hoe Datheen, die aanvankelijk de boek drukkunst had beoefend, geroepen werd tot de bediening des Woords, hoe hij namelijk de gunsteling en Hofprediker werd van den Keurvorst van de Paltz. Spr. herinnerde vervolgens aan de be roemde Psalmberijming van Datheen, die op sommige plaatsen nog bij voorkeur wordt gebezigd en hij vertelde daarna van de drie perioden, waarin Datheen zich in de Ne derlanden heeft vertoond. Deze perioden aldus spr. die vallen van 1566'67. van '72'79 en van '83'84 kenmerken zich door een steeds wisselende houding van Datheen tegenover den Prins van Oranje. Met klem wees spr. er op, dat Datheen geheel buiten den beeldenstorm heeft ge staan en dat hij omstreeks '66'67 slechts vanuit Gent hevig geprotesteerd heeft tegen Rome. Spr. herinnerde verder aan het aanbod om met tien millioen goudgulden den vrede te koopen van Philips II en van het aan bod van het opperbevel over de troepen van den Prins van Oranje De Prins, die Lulherseh was en wien het Calvinisme tegenstond, weigerde toen, naar men weet. Ds. Kersten wees er verder op, dat ten onrechte beweerd wordt, dat in die dagen de Kerk over den Staat heeft willen heer- schen. In de tweede periode, aldus spr., na den val van Den Briel. komt er een kentering ten goede Wij zien Dalheen terug in de Nederlanden, waar hij bij den Prins in hoog aanzien stond en van dezen groote vol macht kreeg na zijn benoeming tot Raad en Commissaris. Een jaar later evenwel wordt Datheen naar de Paltz teruggeroepen en hij vol brengt een zending naar Koningin Elisa beth van Engeland om haar de souvereini- teit over de Nederlanden aan te bieden. Al9 Datheen in '78 andermaal hier komt, staat hij bij den Prins van Oranje in zeer hoog aanzien, maar niettemin wijst hij een aan bod om Hofprediker te worden af. Spr. vergelijkt dan de Pacificatie van Gent met de tegenwoordige coalitie, die ge leid heeft tot verroomsching van Nederland en hij wijst op en waarschuwt tegen den toenemenden invloed van Rome in ons land. Na herinnert te hebben aan den Parij- schen bloednacht, vertelde ds. Kersten van de pogingen tot aansluiting bij de Fran- schen. En hij vertelde hoe Datheen, die in '78 moest wijken, nog eenmaal hier terug kwam. toen hij in Vianen gevangen werd gezet, aan Utrecht uitgeleverd, doch vrijge laten, omdat er geen enkele beschuldiger tegen hem verscheen. Daarop is Datheen ontmoedigd naar Duitschland teruggegaan Ook wee9 ds Kersten er op. dat het ver keerd is om den naam van Hembyse in een adem met dien van Datheen uit te spreken Datheen heeft ook niet, zooals de Anti- Rev. „Rotterdammer" durft beweren. aldu9 ds. Kersten, een rampzalig einde gehad. Hij mag beschouwd worden als een van de grootste mannen, die in de dagen der Geref. Hervorming hebben geleefd, als een man, wiens naam klank had tot ver buiten de grenzen onzer gewesten. Na nog te hebben geciteerd uit de disser tatie van Ruys en te hebben aangetoond, dat Datheen nooit kwade trouw kan wor den ten laste gelegd, besloot ds. Kersten met te wijzen op de komst van Anjou. den veraéhtelijksten mensch. die ooit den Ne- derlandschen bodem betreden heeft en die oorzaak wa9 van de breuk tusschen den Prins van Oranje en Datheen. Na nog enkele scherpe aanvallen op Rome en op de coalitie, sprak ds Kersten den wensch uil. dat de leer van Datheen moge bijdragen tot de wederopleving van de al oude Gereformeerde beginselen onder de protestanten. Na de oauze sprak ds. Van Hoogenhuyzen. lid van het Hoofdbestuur der Evangelische Maatschappij en Ned Herv predikant te 1 Amsterdam, die er op wees hoe de Ev. Mij. werd opgericht in 1858, toen door Thor- becke, tegen den zin van Koning Willem III, de bisschoppelijke hiërarchie werd her steld, d.w.z dat de verschillende bisdom men in ons land tot dat jaar oogluikend toegelaten weer openlijk werden erkend Romt had gezegevierd Nu 75 jaar gele den Dat was het teeken tot de oprichting van de Ev Mij. Met de oprichting van die Maatschappij had Protestanlsch Nederland aldus spr. gereageerd op de brutali teit van Rome. Het bleek dat de oude leus uit de Middel eeuwen, de Kerk boven den Staat, weer op den spits gedreven werd en er moest stel ling genomen worden tegen het Ultra- Montanisme Het Protestantsch bewustzijn moest opgewekt worden. Spr. wees vervolgens op de toenemende macht van Rome in landen al9 ons land, Duitschland. Engeland. Scandinavië, waar Rome s macht ook in de parlementen steeds grooter wordt. Hij wees er ook op hoe Roomsehe gevoeligheden worden ontzien, terwijl met die van Protestanten al minder rekening wordt gehouden. Al gaat Rome aldus spr. numeriek niet vooruit, men denke aan België, Brabant en Limburg, de macht van de Roomsehe Kerk neemt toe. omdat er te veel onver schilligen zijn onder de Protestanten, maar ook omdat er onder de belijders zijn, die de coalitie bevorderen Het gaat vooral tegen de Priesters, aldus spr. Ds. Van Hoogenhuyzen wees er verder op dat Rome hier minder opportunistisch en minder agressief is, omdat men den tijd heeft. Maar niettemin wordt ons Vaderland bedreigd van Dollar tot Schelde, van Lim burg tot Noord Holland. De Evangelische Maatschappij ziet onze natie als een Protestantsche Natie en zij roept heel niel-Roomsch Nederland op mo biel te worden en om den „Heiligen Kruis tocht" te aanvaarden. Voor iedereen is in de Ev. Mij. plaats, want al zijn de verschillende niet-Roomsche Kerken op het punt van de belijdenis niet een, allen kunnen onder de banier der Ev. Mij. strijden tegen Rome en het papisme. De Mij., waarvoor zelfs oud-Roomsche pastoors als spreker optreden, is interker kelijk en interconfessioneel. Spr. besloot met te zeggen, dat de Ev. Mij., behalve anti ook pro is. Voor Gods leer namelijk, want zij wil den bijbel zoeken en zij wil naast bestrijding van Rome ook krachtig opwekken tot het bouwen van zie kenhuizen. het vestigen van predikants plaatsen. het voorgaan van kinderen in de leer. enz. Daarop ging ds. Van Hoogenhuyzen voor in het dankgebed en verlieten de aanwezi gen de zaal. LEIDSCHE VEREEN. TOT BEV. VAN DE KENNIS IN DE GRAFISCHE VAKKEN. Moderne reprodnetie-methoden. Op uitnoodiging van bovengenoemde vereeniging hield gisteravond in de groote Nulszaal voor een vrij talrijke schare be langstellenden de heer L. Levisson, direc teur der Ned. Rologravuremaatschappij al hier, een lezing met lichtbeelden over „Mo derne reproductie-methoden De voorzitter, de heer A. P. J. Aarse Sr. heette in zijn openingswoord allen hartelijk welkom en zette vervolgens kortelijks het doel der vereeniging, uitgedrukt in haar naam, uiteen, Na den wensch uitgesproken te hebben, dat patroons zoowel als werknemers niet langer zouden dralen als lid tol de ver eeniging toe te treden, opdat in de naaste toekomst het bestuur zijn arbeidsterrein zou kunnen uilbreiden, gaf spr. het woord aan den heer-Levisson, die aanving met op te merken, dat reeds in de grijze oudheid bij den mensch een innerlijke drang tot reproduceeren viel waar te nemen. Uit den aard van de hem ten dienste staande hulpmiddelen waren deze repro ducties zeer primitief, terwijl zij zich bo vendien beperktpn tot één. exemplaar (rots- teekeningen) Toch valt ook in dezen repro- ductievorm een zekere ontwikkelingsgang niet te miskennen, zooals uit de teekenin- gen der oude Egyplenaren en later der Grieken duidelijk is te constateeren. Geleidelijk breidde zich de lust tot repro duceeren bij den mensch uit. maar toch heeft het heel lang geduurd, eer hij er in slaagde meerdere copieën te vervaardigen van hetgeen hij aanvankelijk in originali had weten uit te beelden Spr wilde dezen ontwikkelingsgang door de eeuwen heen niet volgen, doch bepaalde zich er toe, op te merken, dat in de laatste tientallen jaren het begrip van reproductie methoden tot een veel grooter contingent mens^hen is doorgedrongen dan voorheen. Komende tot zijn eigenlijk onderwerp, de grafische reproductie, maakte spr. onder scheid tusschen hoogdruk (boekdruk), vlak druk (steendruk) en diepdruk (metaaldruk). Deze drie methoden werden door spr uitvoerig geschetst, waarbij hij er nadruk kelijk de aandacht op vestigde, dal bij de beide eerste systemen de druk uitsluitend afhankelijk is van de oppervlakten in den drukvorm, doch bij hef laatste ook van de hoeveelheid verfstof of inkt. welke in den drukvorm wordl aangebracht. Uitvoerig wijdde spr. vervolgens uil over de moeilijkheden, welke te overwinnen waren alvorens men er in slaagde de zgn. halve tinten te reproduceeren, over de voor- en nadeelen ier verschillende me thoden om tenslotte ook den meerkleuren druk en den off-seldruk in het kort te be handelen. Na een korte pauze, waarin de aanwezi gen in de gelegenheid gesteld werdeD de talrijke affiches, welke langs de wanden waren opgehangen, te bezichtigen, toonde de heer Levisson een aantal lanlaam- plaatjes, welke het gesprokene nog verdui delijkten en die in niet geringe mate een juist begrip van het onderwerp ten goede kwamen De heer Aarse was stellig de tolk der aanwezigen, toen hij aan het eind van den avond den heer Levisson dank bracht voor zijn leerzaam betoog en den wensch uit sprak, da! een volgende keer het bestuur niet tevergeefs op hem een beroep zal doen. VEREENIGING VOOR MISVORMDEN. Aan het jaarverslag van deze vereeni ging, uitgebracht door de secrelaresse-pen- ningmeesleresse mej. A. E. Groll onlleenen wij het volgende: Hel jaar 1927 is voor onze Vereeniging een zeer gunstig jaar geweest, want het heeft ons een groolen stap nader gebrach! tot het doel dat wij ons voor alles gesteld hebben, n.l het bouwen van een eigen Orthopaedisch-Chirurgische kliniek. De stoot hiertoe gaf onze Voorzitter die in den zomer van dit jaar voorstelde te trachlen met 3e tot onze beschikking staande en de aan ons toegezegde gelden een eenvoudige kliniek te bouwen en eerst later, als onze geldmiddelen ruimer worden, de noodige werkplaatsen, ?nz. bij te bouwen In dezen geest werd nu door het bestuur besloten en de architect van Hoogevest te Amersfoort ontwierp een plan dat in het najaar werd goedgekeurd. Het ging iets boven onze ra ming, maar het feit dat de aan ons beloofde f 100.000 tot f. 150 000 zou verhoogd wor den, stelde ons in slaat op het plan in te gaan In de laatste vergadering, op 29 De cember 1927, werd de schenkingsacte voor gelezen en de schenking aanvaard met grooten dank aan den milden gever. Een der bestuursleden stelde on9 in staat een gunstig gelegen terrein groot 1.8 H.A. in de nabijheid van den Rijnsburgerweg van hem te koopen tegen den ook door hem betaalden billijken prijs. De door on9 in vo rige jaren ontvangen gelden, benevens f 20 000 van den heer en mevr A. Veder Van Hohoken te Rotterdam, f 2000 van den heer Philips te Eindhoven en f 500 van dr. Moll van Charante te Rotterdam, ons toe gezegd. zoodra met den bouw begonnen werdv zullen voldoende zijn om den grond te betalen en de inrichting te bekostigen. Wij verwachten dus in 1928 onze kliniek te zien verrijzen en hopen haar in het voorjaar 1929 te openen. Ook op andere wijze werd in dit jaar onze zaak bevorderd: Een onze bestuursleden schonk ons een film van het leven in het Oscar Helene- Heim van prof. Biesalski nabij Berlijn, voorstellende de nooden der gebrekkigen en hoe die kunnen gelenigd worden. De Centrale Vereeniging voor lichame lijk gebrekkigen, waarbij de voornaamste Vereenigingen en Stichtingen voor mis vormden in ons land zijn aangesloten be sloot propaganda te maken voor het bou wen van een Orthopaedisch Chirurgische kliniek te Leiden en deed dit o.a. door het schrijven en verspreiden van een brochure getiteld- „Hoe zorgt Nederland voor zijn lichamelijke gebrekkigen?' De opbrengst van deze brochure kwam na aftrek der kosten, onze kliniek ten goede, evenals een deel der ingekomen contributies en giften, terwijl de opbrengsl van een door Rotarian Fagel gehouden propaganda-avond in Hotel ,.de Witte Brug" te Den Haag. ongeveer f. 500 eveneens ten voordeele van onze kliniek, door de Centr Ver werd ontvan gen. De penningmeester dezer Vereeniging meldde ons in Januari 1928. dat het totaal der voor onze kliniek ontvangen gelden f. 3072 68 bedraagt. Ook de Rotary-clubs in verscheidene plaatsen ijverden voor de verbetering van den toestand der misvormden. Een filmvoorstelling op 15 December was een grool succes en bracht f. 1679.41 op. Ook in Ulrecht is de aclie der Rotarians in vollen gang en wij twijfelen niet of ook daar zal de filmvoorstelling een 9ucces zijn. Hel ledental is niet van belang toegeno men. giften komen echter meer in Wij verwachten dat als eenmaal de kliniek in gebruik is genomen en de resultaten vaD een goede, doelmatige behandpling meer algemeen gezien worden, velen bereid zul len zijn ons te sleunen en groofere en klei nere giften on9 in staal zullen stellen, ons nuttig werk uit te breiden De jaarrekening over 1927 eindigt met een eindcijfer van f. 5229.96 w.o. een batig slot van f. 321.44. - _J "l BINNENLAND. Plechtige installatie van den heer K. Brug als burgemeester ran Leiderdorp. (Laatste Berichten. Ie Blad). De minister van bnitenlandscha laken over onze verkonding tot BelgiS. (Binnenl, 2e Blad). Het voorontwerp tot wijziging der Stuwa doorswet is bij den Hoogen Raad van Arbeid aanhangig gemaakt (Binnenl 2e Blad). De eventueele oprichting van een leerstoel in de homoeopathie; de minister moet eerst advies inwinnen. (Kerk en School. 6e Blad). De avontuurlijke reis van de „8chntto- vaer". (Gemengd 3e Blad). De eerste schaakpartij EuweBogoljubovr is ainebroken; Euwe heeft remise aange boden. (Sport, 6e Blad). 1 BUITENLAND. Besprekingen in ItaliS. (Buiten!. Ie Blad}. Een Engel sche antwoord-nota aan Egypte. (Buitenl. Ie Blad). De vergadering dei Roemeensche Boeren partij in Alba-Julia verboden (Buitenl. Ie Bij De heer C. van Es, hoofdagent van politie alhier, in dienst btj de recherche, gaai met ingang van 1 Juli a.s. den dienst verlaten wegens pensioengerechtigden leef- tftd. De heer Van Es heeft 27 dienstjaren b{j de politie en bracht 8 jaar in militairen dienst door. Hij heeft een eervullen staat van dienst achter zich en werd om zijn ftver en plichtsbetrachting door zjjn supe rieuren zeer gewaardeerd. Door B. en W. ia gegund aan wed. H. van Driel, te Koudekerk, Perceel IV diverse herstellingen aan gemeente-gehou wen, en perceel V: het bouwen van een r^jwielloods en smederjj. De Lloyd-Rapide met passagiers ra mail van het s.s. „Iasulinde" wordt morgen om 19.32 te 's-Gravenhage verwacht. Het orgelcomité tot aanschaffing van een nieuw orgel in 't Wgkgebouw der Ned, Herv. Gem., Stille Rgn 13, heeft van H.K.H, Prinses Juliana een gift van f.40 ontvangen, Het valt niet te weerspreken dat het gebruik van automobielen ook in onze stad merkbaar en belangrijk toeneemt. Meer en meer schaffen stadgenooten zich auto's aan en veelal koopen zij hun wagens hier ter stede, waar men agenten vindt van da voornaamste Amerikaansche en Europee sche fabrieken. Twee merken die hier nog niet vertegen woordigd waren, Overland en Willya Knight worden van heden door Rijwiel-» handel van de firma N. Kwestroo, Hooge- woerd 131 te Leiden vertegenwoordigd. De heer Kwestroo heeft zich het agent schap voor deze gunstig bekend staande Amerikanen voor Leiden weten te verzeke ren en hij zal voortaan steeds van beida merken wagens in zijn showroom tentoon-i stellen en voor proefritten beschikbaar houden. Overland maakt naar men weet Whippet 4 en 6 cylinders en de Willys Knights met de sinds jaren bpkende zes cylinder schui- venmotoren in één blok en met afneembare cylinderkoppen staan eveneens zeer gunstig bekend De firma Kwestroo mag zich met dit agentschap gelukwenschen. De wagens die hij bij de opening van het agentschap hedenmiddag om 8 uur kon toonen maken zonder onderscheid een fraaien indruk. Ten nadeele van J. W. Is gisteravond een rijwiel ontvreemd dat hij onbeheerd op het Kort Galgewater had laten staan. De winkelier J. v. Z i9 het slachtoffer geworden van een merkwaardige praktijk. Hij had een reclamebord gekocht met een partijtje bijbehoorende verwisselbare in-, sleekletters. Toen hij een en ander nauwe lijks in hui9 had, kwam de leverancier van de reclame hem vragen of hij de let ters even wilde leenen opdat de reclame handelaar daarmede bij 'n anderen winkelier zou kunnen demonstreeren. De winkelier v. Z. stond dif toe Maar hij heeft den le verancier, noch de letters weergezien. Ingekomen btj de Vereen. „School- kindervoeding en -kleeding": Opbrengst col lecte jaarfeest van de smeden en koper slagers vereeniging „Nut door Vriendschap" f. 14.25; bijdrage kleermake -"ereeniging „Eendracht door Vriendschap" f. 10,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1928 | | pagina 1