A.ÏP. C
A. TH. CAHEN
Amerikaanschen Oorsprong
AGENDA.
v3>
Alle producten verkocht door de
zijn zooals steeds van
Zaterdag.
Foyer RtadsgehooizunlUitvoering ten
bale Herstellingsoord voor onderwijzers.
7.45 uur.
Jeruël: Bidstond te halfnegen.
StadszaalL itvoering met bal Arbeiders-
muziekver. „Kieuw Leven". 8 uur nam.
Zondag.
Leidsche Schouwburg: Nieuwe NederL
Touneel „Blanke Ballast". 8 uur nam.
Jeruël: Samenkomsten te 10 uur voorm.
en halfzeven nam.
Stadsevangelisatie (Morschweg 59): Sa*
menkomst te 8 uur nam.
Ned. Leger des Heils (Beestenmarkt 34):
Samenkomsten te 10 uur voorm. en half-
vier en hal lacht nam.
Volksgebouw: Cabaretavond. 8 uur.
Vrije Evang Gerrt.Samenkomsten te 10
uur voorm. en 7 uur nam.
Zomerzorg: Honden ten toonstelling.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken.wurdt van Maandag 27 Kebr. a.s.
tol en mei Zondag 4 Klaart waargenomen
door de apoheke Van de H 11 G. F Reyst,
Sleenslraat 35. telefoon .136 en A. J. Donk,
Doezastraat 31. telefoon 1313.
De geneeskundige Zondagsdienst te
Leiden, wordt van. Zaterdagavond 8 uur
tot hiaandagmorgen 8 uur waargenomen
door de doctoren Hovens Gréve, Kors,
Seret cn Simons.
Te O eg s tg eest wordt deze dienst
dan waargenomen door dr, Timmermans,
tel. 300.
De Oegstgeestsche apotheek, de Kem-
penaerstraat 4, tel. 274 is dag en nacht
geopend.
RECLAME.
KLEKDEKM A KEKIJ
BREESTRAAT 143 A - TELEF. 68
STALEN WORDEN OP AANVRAGE
GAARNE TOEGEZONDEN. 3499
Charrière werd. Doch in Holland hebben
de Beaufort,'de la Hive Byvanck zich
vooral bezig gehouden mot hare intieme
vriendschaps- en liefdéleven.
Dit deed ook GeofTrey Scot in zijn fijn
geëtste biografie: ..The Portrait of Zelede".
Doch de Ilollandsche en L'ngelsche por
tret en zijn zéér onvolkomen omdat ze ons
niet den rijken geest van Madame de Char
rière toouen, hnre ideën en de uitbeelding
daarvan en allerlei geschriften. Die on
volkomenheid vindt wellicht haar oorzaak
in hel feit dat, behalve eenige bekende,
later herdrukte romans, de meeste werken
van mevrouw Charrière in de Nederland-
sche bibliotheken niet aanwezig zijn
Het lezen van deze geschriften die wèl
aanwezig zijn in de bibliotheek van
NeuchMel, heeft spr. er toe gebracht nog
eens in 't bijzonder de aandacht te vesti- j
gen op de figuur van mevrouw de Char
rière, en vooral op haar ideeën Hij heeft
evenwel voor zijn studie ook gebruik ge
maakt van hot rijk gedocumenteerde werk
van Philippe Godct en van reeds bekende
boeken en brieven van de schrijfster zelve
Spr behandelde daarna achtereenvolgens
haar litteraire, s'aatkundige en opvoedkun
dige ideeën. De groole bewondering van
mevrouw de Charrière is steeds uitgeg.ian
tol de klassieken van de 17e eeuw. tot
Pascal. Molière. Racine. La Fontaine. Dat
zijn haar stijlmees!ers geweest. Voor haar
denkbeelden vond zij steun bij Fontenclle
Voltaire en Rousseau. Haar romans doen
denken aan die van Marivaux ofschoon er
een intimiteit en een humor in heerschen,
die, echt Hollandsch. aan Saartje Burger
hart cn de Camera herinneren Hollandsche
onafhankelijkheid heeft zij. de met Fran
se he boeken opgevoede, ook haar geheele
leven getoond 't Is steeds haar verlangen
geweest, als haar geliefde Piutarchu9 een
„balance equitable" te zijn.
Van die onparlijdigheidszin gaf spr. ver
schillende voorbeelden: o.a. haar oordeel
©ver Voltaire. Ook in haar oordeel over
Rousseau loonde ze die onbevangenheid
van blik. Ze bewonderde hem, doch was
niet blind voor zijn gebreken.
Spr roemde zeer de Eloge die zij van Rous
seau schreef voor de .Académie Franpaise."
Godet haalt er iets uit aan, maar er zijn
meer buitengewoon mooie bladzijden in te
vinden: o.a. over de kracht van de ge
voeligheid cn de verbeelding van Rousseau
en over zijn „Droomcn". Tn haar latere
lewn kwam de bewonderaarster van de
klassieke eenvoud vreemd te staan tegen
over de nieuwe stijl, die van revolutie en
van pre-romanliek Fen geëxalteerde vert.l-
ling van Zulma van mevr. Dc Stae! wekte
haar spotlust op.
De tragische zijde van dat niet begrijpen
van de nieuwe gedachte en de nieuwe stijl
is geweest, dat zij haar jeugdige vriend
Benjamin Conslanz er door verloren hpeft,
die in» Copper enthousiasme. geloof, zeker
heid. belangstelling voor Duilsche culluur
vond
Tijdens haar verblijf in Zwitserland,
hepft mevrouw de Charrière over Frank
rijk de reynluliestorm zien woeden, waar
van de schokken ook in Holland en Zwit
serland werden gevoeld fn verschillende
gpschriflen heefl ze haar ideeën uitgespro
ken over dert politieken loesiand van haar
tijd.
Spr behandelde uitvoerig haar ..O'ser-
vatoirs conjectures polilimips" van 1787
en t788 waarin zij de orangisten en de
Pr;nses aanspoort vergeven^gezmd Ie zijn
tegenover de patriotten en waarin ze in
een „Brief van haar drukker" door een
Ingevolge politieverordening is het op
straife des doods verboden aan honden in
Oegstgeest alleen te wandelen.
A
RECLAME.
413.
tA EENTE
istgeest
SCOES"tiw.TWR;
\RlJN^BOR<ÏERwe<i
GB-1EENTE
LEIPEN
P-AS OP,TU<,
P^vsf? IGOMT 'N
VfeUpWACHfEK,
■haax je sr/NARr
OVER DE
1S-7
anonymus een geestige schildering geeft
van de loome zelfgenoegzaamheid van een
rijk geworden Hollander, Jan, Janszoon
van den Sleüenstroom.
In die dagen wil zij de Engelsehe consti
tute, ook hel koningschap aan Holland
geven. Ze was, evenals mevrouw De Staël,
gematigd omwentelingsgezind, doch de
excessen der Jacobijnen verschrikken haar
niet zoo zeer als deze ..Het ongeluk der
Emigrés", die ze herhaaldelijk geteekend
heeft, en de gruwelen der Terrcurs. konden
haar geen heimwee geven naar het Ancien
Regime.
Tenslotte toonde spr. aan haar vrijheid
van geest en warme mensehelijkbeid in haar
opvoedkundige ideeën (o.a. in ..Lettres ëcrites
de Lausanne" en Walser Finch et son fits).
De moedor van, Cécile in ..Lettres de Lau
sanne". die een vVijZe vriendin voor haar
kind is. is voor haar de ideale opvoedster.
Vooral in verband met Benjamin Con-
stanz is dikwijls van het scepticisme, zelfs
van het cynispe van mevr. De Charrière
gesproken, doch spr. vraagt zich af of. wat
met den naam scepticisme is aangeduid, niet
eerder groote rech'vaardigheidszin was. de
onmofceliikhcid zich te laten mee9leepen
naar links of naar rechts.
Had hel lot gewild dat Bella van Zuylen
met een aanzienlijk Franschman ware ge
huwd en in Parijs was komen te wonen, dan
zou ze daar een plants hebben ingenomen
even belangrijk al9. die van Madame De
Deffand. Madame Geoffrie of Madame
Ncckcr. Doch Alrecht en Ncurhalfcn waren
gcc-n geestelijke centra, zulk een bijzondere
figuur waardig.
Haar ideeën aldus besloot prof. Valk-
hoff zijn keurige karakleris'iek maken
mevrouw De Charrière tot een der merk
waardigste vrouwen van de 18de eeuw. lot
een landgenoot? waarop wij allen, een voor
zate waarop de familie van Tuvll mei recht
trolsch moge-ai zijn. De voordracht- van den
spreker werd met bijzondere aandacht ge
volgd.
VEREENIGING TOT BEVORDERING DER
BOUWKUNST TE LEIDEN.
Aan de 21Ge vergadering ging vooraf eene
kunstbeschouwing van eene zeldzame col
lectie giavüres, voorstellende oude stads
gezichten van Amsterdam omstreeks 17UÜ,
benevens van een aantal moderne af
beeldingen ook van Amsterdam, van de
Uosteiirijksche kunstenares Helène huinir.
Le voorzitter de heer J. A. Verhoog opende
de .vergadering en gaf na het goedkeuren
van de notulen hel woord aan den heer
A. A. Kok, architect te Amsterdam en
secretaris van den bond „Heemschut".
Spr. koos tot onderwerp „Goede en
slechte Bouwkunst". Hij vatte zijn onder
werp zoo op, dat niet alleen de vormen
taal der huizen onder oogen gezien werd,
doch ook het verkrijgen van al datgene,
wal bij eikaar de schoonheid en de vredige
rust vormt onzer steden en dorpen en ook
die hunner lanuelijke omgeving. Vragen wij
ons al wat dit omvat, dan is dit in de
eerste plaats het behouden van wat aan
schoonheid aanwezig is, zoonoodig het strij
den tegen alles wat en ieder die deze
schoonheid vernielen wil. Verder het in eere
herstellen van al wat aan schoonheir door
voorgangers reeds bedorven is en dan het
zoo goed mogelijk maken van wat nieuw
komt.
Wij hebben dus hier drie groepen van
werkzaamheid te behandelen aldus spr.;
het behoud, het herstel en hel nieuwe.
Was het wonder dat de heer Kok als
Amsterdammer, zijn eigen mooie stad wel
,het grondigst onder de loup beschouwde
en door lal van voorbeelden aantoonde
wal er voor moois is opgeofferd aan de
dempingsmethode en het sloopen van tal
van die iniiem-karakteristieke geveltjes en
huizen-complexen die trilden van aandoen
lijke schoonheid?
Met ontroering werd door spr. ook ge
wezen op het gevaar dat in de laatste
tijd ontslaan is door idee der groot ge
n-eenten om hun stadsvuil te deponceren
in de schilderachtige plassen waar Neder
land rijk aan is zooals bij Reeuw ijk en
Loosdrechl. Gelukkig is het eeuwig schoone
NaaYdormcer den dans ontsprongen, daar
de Vereeniging lot behoud van Natuur
monumenten nog net bijtijds eigenares
werd van dit mooie stuk natuur.
Zonder dit ingrijpen zouden de duizen
den Gooische forensen nu dagelijks ver
gast worden op hel uitzicht en den stank
van een geweldige vuilnisbelt Doch ook
voor de fraaie plassen van Nieuwkoop en
Aalsmeer waar de beste onzer Nederland-
sche schilders zooals Willem Maris en
Weissenhruch hun studieveld vonden,
dreigt thans nog het gevaar. Gelukkig zijn
de Mare en het Levendaal te Leiden voor
alsnog aan het gevaar van demping en
rioleering ontsnapt Dan stond spr. nog
even stil bij de stoffage9 van het Neder
landsch landschap door de windmolens. Ei
:zijn er die zeggen: „De windmolen heeft
afgedaan" doch er is geen vroolijker ding
dan „The Holland Mill". Wanneer Neder
land zijn molens kwijt is, i9 er een be
langrijk stuk schoonheid en bezienswaar
digheid voor den vreemdeling weg en kun
nen de Amerikanen wel thuisblijven. Wat
betreft de tweede groep, het eerherstel,
constateerde, aldus schrijft ons de heer
Fred. A Wempe Sr., dat het restaureeren
eigenlijk niets anders moet zijn en ook is,
dan het herstellen van bouwwerken waar
van het onderhoud een paar honderd jaar
lennchter is. Ook de ontsierende reclame
werd door 9pr. behandeld en aldus spr.
de provinciale bestuj-en van Noord- en Zuid-
Holland hebben er goed aan gedaan, sedert
een reeks van jaren het plaatsen van die
leelijke borden in het landschap le ver
bieden.
Tenslotte kwam spr. tol den nieuwen aan
leg der buitenwijken onzer sleden met de
nieuwe bebouwing. Fout is de meening
dat de oude dorpen en steden gegroeid zijn
en de nieuwere gemaakt. Het is niet waar.
Tal van voorbeelden duiden aan dat oud
tijds wel degelijk voor de nederzettingen
der menschen een project gemaakt werd,
ook al bestonden er toen geen Technische
hoogcscholen met een leerstdel in „Stede
bouwkunst"..
Dat in de grootere en kleinere steden
de nieuwere bouw zoo ongunstig afsteekt
bij de oudere architectuur is volgens de
heer Kok. voor een groot gedeelte te zoe
ken in het verloren gaan van het Gilde-
wezen, toen de leerling opklom tot mee
ster en toen de timmerman met zijn vriend
de metselaar sarnen de huizen bouwden
op een wijze die nu nog getuigen van fijn
gevoel van smaak en schoonheidszin Ma-
tcrialenkennis was er niet. want elke streek
had haar eigen materialen. Jammer vond
spr. hut. dat er tegenwoordig zooveel per
sonen zich brutaalweg den titel van archi
tect toeëigenen. terwijl zij vaak niet eens
de ware beteekenis van het woord archi
tect begrijpen. Echte architecten moeten de
ontwerpen in handen krijgen, het middel
om dit vraagstuk te behpersehen, is een
schoonheidscommissie. Maak een toer door
het Gooi het Wcstland en ge kunt zien
wat het resultaat is wanneer de leiding
van overheidswege ontbreekt
Tal van dorpsgemeenten zenden de in
gekomen bouwplannen om advies bij een
advies bureau, als dat bijv. van den Bond
Heemschut. De prullige plannen worden dan
herzien en verbeterd en voor 't zelfde geld
wordt een huis gebouwd met verlangde
ramen, deuren enz. in een vorm ,die aan
alle aesthetische eischen voldoet.
Bepaalde voorschriften te geven, hoe de
houwkunst wèl moet zijn. zijn heel moei
lijk te geven, al formuleert men nog zoo
scherp, doch het eenige doe) treffende i9.
het endosseeren naar iemand die 't wèl
kan.
Het is door alle tijden zoo geweest, de
krachtige gaat voorop en de kudde volgt
en allen gaan dan over de brug, de brug
welke leidt tot het goede.
Hiermede sloot de geachte spr. zijn zeer
belangrijk bdoog. De Vereeniging tot Be
vordering der Bouwkunst heeft voor 't eerst
kennis gemaakt met de ideeën van den
heer Kok en 't dient gezegd, dat hij zich
heeft doen kennen als een hoogst begaaTd
causeur wiens voordracht van het begin
tot het einde boeide. Tom dan ook na de
causerie 36 lichtbeelden de een al schooner
en Iraaier dan de ander, hel gesprokene
nog eens kwam toelichten, was het een
waardig slot van des hoeren Koks schit'e
rende en bijzonder boeiende voordracht
waarvoor de heer J A. Verhoog den spre
ker zijn bijzonderen dank betuigde.
STANDARD
OIL
Amtrikaansch OlleOeld
A.P.C. Producten komen van
de rijkste olievelden, die er het
meest toe hebben bijgedragen
de geweldige uitbreiding van 't
automobilisme te bevorderen.
J*TTTTT1 ■T*rTgT»1
VEREEN. TOT VERZORGING VAN
KLEINE KINDEREN.
Gisteren werd ten huize van mevr.
Goudsmit de jaarlijksehe leden vergadering
gehouden van de Ver. tot Verzorging van
Kleine Kinderen (Kinderbewaarplaats). De
secretaresse mej. v. Vullenhoven bruchl het
jaarverslag wt, waaraan wij het volgende
ontleencn:
De inrichling werd in 1927 bezocht door
8725 Lnderen, waaronder 1328 zuigelin
gen. Dit aantal bevyijst weJ van hoeveel
nul de Bewaarplaats is voor moeders, die
uit werken moeten gaan 0111 voor haar ge
zin de ko9t ie verdienen Zij welen dal de
kinderen goed bezorgd zijn. Aan de direc
trice moet hulde gebracht worden voor
haar ijver eji toewijding, waarbij de help
ster voor de grootste kinderen haar trouw
ter zijde stond, vooral daar ziekte en ver
wisseling van het overige personeel nogal
eens voorkwam
Wegens vertrek uit Leiden bedankte
mevr. De Gijselaar—Viruly als eere-voor-
zilster Wij danken haar voor alles, wat
zij voor de Kinderbewaarplaats deed. Aan
de beurt van aftreden waren mevr. Goud
smit als penningineesteres en mevr. Wer-
nink als huishoud dame. Beide dames
werden met algemeene stemmen herkozen.
Mej. Hesseling en mevr. Pijnacker Hordijk
zorgden weer voor ecu aardige en nuttige
St. Nicolaas-uitdeeling terwijl van de zijde
der meisjesstudenten St. Nicolaas de in
richting konden bezoeken. Ook hiervoor
onzen hartelijken dank. Op het verzoek
van het bestuur der Vakschool om een
cursus in kinderen-baden le mogen geven
eens per weck moest tol ons leedwezen
afwijzend beschikt worden, daar geschikte
badgelegenheid ontbreekt.
Uit het verslag der penningmeesteres
bleek dal de onlvangslen over 1927 bedroe
gen f3196 43, tegen f3985 62 uitgaven,
waaruit blijkt dat de kas hoogst noodzake
lijk verbétering noodig heeft. Door over
lijden en vertrek liep hel aantal leden
terug tol 210. toch veel te weinig voor een
stad van bijna 70.000 inwoners Wie zich
eens de moeite wil geven de Kinderbewaar-
piaats Langobrug 87 te komen bezichtigen,
zal werkelijk ingenomen zijn met de wijze,
waarop de kinderen hier verzorgd worden
en zich onverwijld als lid opgeven.
MATERIALEN REDDINGSBRIGADE.
Belast met de zorg voor de materialen
(haken, lijnen, ladders) van de reddings
brigade zijn vanaf heden de heeren: W. F.
v. Ingen Schenau. Aalmarkt 7, telef. 421,
en Th. Segaar. Boommarkt 11. telef 231.
Een ieder, die vermissing of beschadiging
der reddingsmiddelen bemerkt, waarschuwe
dus direct aan een van deze twee adressen.
LEIDSCHE BELASTINGOPHAALDIENST.
Genoemde dienst heeft aan den Rijks
ontvanger afgedragen in de maand Januari
f 14.279en in de afgeloopen maand
f 19.C60.31.
Het aantal leden bedraagt thans 2600.
DE BIOSCOPEN.
Hel filmprogramma in het Luzor-thealer
wordt deze week geheel ingenomen door het
Journaal en de beide hoofdnummers, waar
van het eerste „De levende schijf" ons een
kijkje geeft in een groot hotel in Marseille,
waar een beruchte internationale- oplichter
onder den valschen naam Lord Hampton,
de dochter van een millionair voor zich
tracht te winnen Een toeval brengt hem
evenwel in kennis met de gezelschapsjuf
frouw van die dochter een onbemiddeld en
spontaan kind nog die aanstonds in de
liefde van den gewaanden lord gelooft en
zich door dezen laat schaken. Al spoedig
ondervindt ze, dat de lord slechts een spel
letje met haar drijft en kort daarna verlaat
hij haar. Een oude vriend, tot wien ze zich
gewend had om hulp, wordt door den on»
verlaat zwaargewond neergeschoten. De
millionair onlvangt zijn verloren gewaan
den schoonzoon in spê weer met open
armen, mdar juist als de verloving gesloten
is. komt de politie den bandiet arresteeren
en neemt de verloving evenals de film een
einde.
De hveede hoofdfilm is een alleraardigste
operettefilm „De vorst van Pappenhcim",
zooals we er in Luxor reeds meerdere zagen.,
Het vlotte spel. de goede regie en de tal
rijke komische scènes maken het tot een
genot deze film te zien.
Op het tooneel verschijnen deze week
voor het voetlicht Miller en Wagner, twee
Wecner parodisten. Zij gaven slechts twee
nummers ten beste, doch deze waren dan
ook van uitnemend gehalte en het succes
van dit tweetal zal in de komende dagen
ook stellig groot zijn.
l
De film Markies de Bardelys (de onbera
den wedder) naar den gelijknamipen roman
van Rafaël Sabatini. wordt door de directie
van het Trianon-theater, die zoo gelukkig
was dit werk op hel repertoire te kunnen
zetten, aangekondigd met de aanbeveling,
dat zij is vervaardigd onder regie van Ki.ng
Vidor. de man. die ook De Groote Parade
bewerkte Verder wordt ook cewag gemaakt
van hel meespelen van John Gilbert. Karl
Done e.a„ die tot de groote mannen uit
deze teekenende 20ste eeuwfilm behooreu.
Wie. daarop afgaande, verwacht in deze
film den regisseur of de hoofdrolspelers uit
De Groote Parade te zullen kunnen her
kennen heeft het mis. In deze in veel
oudere tijden handelende film doet mets
ons herinneren dal wij hier te,doen hebben
met de mannen, die De Groote Parade tot
een ongekend succes hebben gemaakt. Maar
dc Markies de Bardelys is er daarom niet
minder om. Integendeel, deze film van een
geheel ander, misschien wel veel hetef
genre, met een mooi scenario, is prachtig.
Zij boeit van de eersten tot den laalshn
meter. Schitterend is de regie en prachtig
is het spel van de hoofdpersonen. De Mar
kies de Bardelys leeft voor ons als een
ridderlijken onweerslaanbaren minnaar, de
Chatelleraut geeft mooi en sterk tegenspel
en Roxallance de Lavédan is een beminne
lijke jeugdige edel vrouwe, wier liefde voor
De Bardelys zoo slerk is. dat zij hem on
danks alles ook ten spijt van de onthul
lingen van de Ridder de Saint-Eustache,
die haar voor den gewaanden De Lespéron
(waarvoor De Bardelys zich uitgeeft) waar
schuwt. De opeenvolgende tafereefen volgt
men alle met bclangslelling. En mooi.
groolsch is vooral de terechtstelling en de
vlucht van De Bardelvs. Deze film d,e
door goede muziek wordt geïllustreerd, heeft
onmiskenbare kwaliteiten.
Hot voorprogramma, het nieuws en <je
grappige historie van de Gehypnofi^crne
Zeebonk, ziin uitstekend om den bezoeker
in een goede stemming Ie brengen.
De liefhebbers van sensatie kunnen deze
week in het City-theater ruimschoots hun
hart ophalen. Na een varieerend voorpro
gramma. bestaande uit Barnstein's Cirn'na-
snufjes. het 3e vervolg van ..De Zaanstreek
met mooie opnamen o.a. van dc Hol
landsche molens en de komiseht 2-arlef
„Doe wel en zie niet om" maken we °P
hut witte doel kennis met Fred Thomson»
die in ..Don Mike" de titelrol vervult ^|D
onalsr heidel ijke vriend, 't paard Sdvef
King, komt een groot deel toe van den 10
dien zijn meester voor zijn pracht'?
vird'..nl Bovendien verhoogt de ?rhTj
achtige Californische omgeving en dt ou
2—1
