►eGrijzeDame 68*te JAARGANG MAANDAG 27 FEBRUARI 1928 No. 20846 JFFICIEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. FEUILLETON. LEIDSCH DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN 30 Ct9 per regel voor advertent.cn uit Leiden en plaatsen waar agentschappen vaD on9 Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertentifn 35 Cts per regel Kleine AdvertentiPn uitfluitend bil vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30 Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- cn Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden /3 35 per week 70 18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd ztjn, per week „0 18 Franco per post 2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit 0RIE Bladen EERSTE BLAD. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden rengen ter algemeene kennis, dat door en de beslissing op het verzoek van A. 3n Tuijn, om vergunning tot het oprichten een ijsfabriek op een, aan de Nieuw- Iraat grenzend gedeelte van het perceel [ieuwe Rijn No. 59, kadastraal bekend emeente Lelden, Sectie L No. 2467, is A. VAN DE SANDE BAKFTUYZEN, Burgemeester. VAN STRI.TEN. Secretaris. Leiden, 27 Februari 1928. 3755 EEN VEERTIGJARIG JUBILEUM. Den 15den Maart 1928 zal het veertig ar geleden zijn dal de heer D. Ch. Schuit, oofd der openbare lagere school aan den uidsingel A en leeraar aan Mathesis, in ienst trad van het onderwijs. Velen hebben gemeend, dezen dag niet iopgemerkt voorbij te mogen laten gaan. e dien einde heeft zich uit de ouders der lerlingen een commissie gevormd, om den eer Schuil op dezen uag een herinnering an te bieden. De commissie bestaat uit de volgende eeren: J Zaalberg, Kijfgracht 22; H. lansjaar, Veslestraat 10; P. de Vink, 2de Taardgracht 111; D. v. d. Linden. Korte aamsteeg 14a; A. Gressie, 2de Waard- acht 104 EEN BEWONDERENSWAARDIGE TENTOONSTELLING. In het schoolgebouw der Buitengewone :hool voor Lager Onderwijs aan de leciliastraat 65 A was Zaterdagmiddag en vond weer gelegenheid voor de ouders van erlingen en andere belangstellenden, om it door de leerlingen gemaakt werk te be- chtigen. Wij hebben van de gelegenheid een kijkje te nemen, dankbaar gebruik maakt en getuigen gaarne van onze opge- genheid over hetgeen wij gezien hebben, el is verblijdend te zién, welk een fraaie ndenarbeid de leerlingen van deze school, ier geestesvermogens zwak, soms uiterst vak zelfs zijn, verrichten. En zonder nigen twijfel komt voor de resultaten, die in deze school bereikt worden, een woord n hulde toe niet alleen aan het hoofd, den Ier P. Boet, maar evenzeer aan zijn helpers 1 helpsters, de onderwijzers en onderwijze- fesen, die slechts door overwinning van loote moeilijkheden en met veel liefde Joral voor het mooie werk, dat zij verrich- p, op een tentoonstelling als deze. de vol- Jening over die resultaten kunnen smaken, fat al knap werk lag er op de verschillende Jels! Vooral het riet- en raffia- en hout- Irk en de handwerken van de meisjes pren prachtig en wij kunnen ons zeer wel grijpen, dat de vreugde van de kleinen (oot zal zijn, nu ze heden de vrucht van hun arbeid mee naar huis mogen nemen. Zeker zullen de oudere van deze kinderen het met trots bewonderen en in eere houden. Het is wel verdrietig te vernemen, dat onder deze geestelijk zwakke kinderen ook nog vele lichamelijke zwakken worden ge vonden. En te meer is dit verdrietig, wan neer men weet, dat deze kinderen heel be zwaarlijk kunnen worden opgenomen in een van de bestaande gewone kindervacantieko- lonies. Er bestaat echter in ons land een Cen trale Vereeniging voor Gezondheidskolo niën voor Zwakzinnigen. Deze nuttige vereeniging heeft wel een koloniehuis, doch kinderen uit Leiden kunnen er niet in wor den opgenomen alvorens hier een plaatse lijke vereeniging is opgericht die bij de Cen trale Ver .is aangesloten. Men is thans bezig aan de voorbereiding van de oprichting van zulk een vereeniging. Moge dit werk spoedig slagen, opdat de tijd niet verre meer zij waarop ook deze Leid- sche stumpertjes voor uitzending naar het Koloniehuis in aanmerking kunnen komen. Er zijn er op de school in de Ceacilia- sfraat liefst 20 die dringend eens naar bui ten moeten! GALA SOIREE VAN HET NEDERLANDSCH INDONESISCH VERBOND. Zaterdag heeft in hel Hotel De Twee Sleden te Den Haag de groote Gala Soiree van het Nederlandsch Indonesische Ver bond plaats gevonden. De belangstelling was zoo groot dat eenige honderden moesten worden teleurgesteld. Een onafzienbare rij auto's bracht de gasten aan en binnen in de zaal waar de Soirée werd gegeven was het al spoedig stampvol. Voordat de Soirée aanving recipieerde de President van het Nederlandsch Indone sisch Verbond mr. D. J. W. J. Kluiver met de leden van hét hoofdbestuur in de recep tiezaal. Hier werden ontvangen de Neder landsch e civiele en militaire autoriteiten, zoomede de leden van het Corps Diplo matique. H. M. de Koningin-Moeder gaf van haar belangstelling blijk door de Soirée tot de pauze bij te wonen; in de pauze arriveerde Z. K. H. Prins Hendrik en volgde daarna het verdere programma. Behalve de Vorstelijke personen woonden de Soirée bij: de Minister van Koloniën en mevrouw Koningsberger; de generaal Snij ders; de generaal Muller Massis, comman dant van hel Nederlandsche Leger; generaal Insinger, de kolonels Wagner, de Ridder, Oudendijk en Geertsema Beckeringh; de lt. kolonels Froger, Bn. van Voorst tot Voorst, Brandt en le Poole; mr. dr. Koster, secr. generaal van het Ministerie van Ko loniën; de oud-leden van den Raad van Indië Fryling en Westenenk; Prins Hadi- negoro; de regent van Bandoeng en Raden Mas Noto Soeroto; de hofmaarschalk der Koningin, baron de Smeth, de loco-burge meester van Den Haag, wethouder dr. van der Meulen; de burgemeester van Leiden mr. van de Sande Bakhuyzen; de hoog leeraren dr. Wensinck en jhr. dr. van Eysinga, resp rector-magnificus en secre taris van den Senaat der Rijks-Universiteit alhier; vertegenwoordigers der vereenigin- gen „Oost en West"; het Algemeen Neder landsch Verbond; het Dietsch Studenten- Verbond; de Amsterdamsche Burgerwacht, Indische Club; Boeatan. Indologen Vereeni ging; van de bij het Verbond aangesloten vereenigingen en van de afdeelingen Am sterdam, Utrecht, Rotterdam en Leiden van het Nederlandsch lndenosisch Verbond. Bij hel binnenkomen van H. M speelde het Gamelan-orkest het plechtige motief dat het welkom aan Vorstelijke personen weergeeft Voorafgegaan door een eere escorte van Nederlandsche, Javaansche en Chineesche verbondsleden werd H. M. ver volgens door mr. Kluiver naar hare plaats geleid. Mr. Kluiver hield daarna een toespraak waarin hij de beleekenis en het streven van het Nederlandsch Indonesisch Verbond nog eens uiteenzette en waarbij hij gewag maakte van dpn zeer grooten groei waarin het Verbond zich verheugen mag Tot de gezanten richtte hij zich in het Fransch aanwezig waren de diplomatieke vertegen woordigers van Frankrijk, Duitschland, Spanje. Portugal, Japan. China, Siam, Hon garije, Zweden, Turkije en Peru. Raden Mas Mr. Soeriplo hield vervolgens een causerie waarin hij een toelichting gaf- van de Wajang Koelit, het Javaansche Schimmenspel, hetwelk daarna door hem werd vertoond. Een bijzonder succes hadden eveneens de Menanoneesehe en Ambonneesche lied jes en de krontjongmuziek. uitgevoerd door de leden der Tndisrhe Club. Eenzelfde waar deering viel ten deel aan de Hawaian- Band. Het verdere deel van het programma be stond uit het Nederlandsche Schimmen spel van dr de Roos, Nederlandsche hand schaduw beelden van Henri Nolles en een, voor de eerste maal in Nederland opge voerd Wajang Wongspel waaraan door een zevental Javanen werd meegewerkt. Een geanimeerd bal besloot den avond. Het Nederlandsch Indonesisch Verbond kan met groote voldoening op deze zeer ge slaagde Soirée terugzien. VEREENIGING VAN MATHESIANEN. Zaterdagavond hield voor bovengenoemde vereeniging, de heer C. Ponsen, architect, in de collegezaal van het Natuurkundig Laboratorium een lezing over „Gewapend beton, haaj eigenschappen en toepassin gen". Te ruim acht uur opende de vice-voorzit- ter, de heer Verschragen, de vergadering met een woord van welkom tot de aanwezi gen, in het bijzonder tot den heer Ponsen Verder bracht hij een woord van dank aan prof. Keesom, prof de Haas en dr. Crommelin voor het welwillend afstaan van de collegezaal, waarna hij het woord gaf aan den heer Ponsen. Spreker begon zijn lezing met een histo risch overzicht te geven van de ontdekking van het gewapend beton. Een tuinman, Monier geheeten, gebruikte voor het eerst cement met zand, waarin kippengaas om het goed bij elkaar te hou den. Hierbij maakte hij onbewust gebruik van de eigenschappen, dat een samenstel ling van cement en zand niet in slaat is om trekkrachten op te nemen, doch dat ijzer dat wel kan. Dit trok de aandacht van meerdere we tenschappelijke mannen, die na proefnemin gen tot een berekeningstheorie zijn gekomen die in den loop der jaren steeds meer is uit gebreid. Inmiddels is het gewapend beton na veel moeite bij haar ontwikkeling er in geslaagd de plaats te veroveren, welke haar toekomt en is zij geheel ingeburgerd tot heil van de moderne bouwtechniek Thans vindt zij haar toepassingen in rio leringen, putten, fundeeringen, kelders, vloeren, trappen enz. Ook vooral in de waterbouwkunde zooals voor kademuren sluizen, bruggen enz. Met behulp van bordschetsen toonde spre ker hierna aan de funclie die het ijzer ver vult in het beton, en hoe het volgens sta tische berekeningen moet worden aange bracht. Vervolgens noemde spreker de voordee- len in de diverse toepassingen Het biedt onbeperkte mogelijkheden in het gebruik, waarbij het in de onmogelijkste vormen ge goten kan worden. Het gewapend beton brengt de mogelijkheid dat vele ongeschool de krachten onder vakkundige leiding aan het werk kunnen worden gesteld. Hierbij móet echter ook gewezen worden op de nadeelen Het is een leelijke kleur, aan welk bezwaar men tegemoet kan ko-men, door bekleeding of -door het verwer ken van kleurstoffen in de specie. Door de sterke aanhechting is het moei lijk te sloopen; men moet het soms door dynamiet uit elkaar laten springen Ook een nadeel is dal vloeren bij niet voldoende bescherming aan sterke slijtage onder hevig zijn. Tegen de invloeden van chemische slof fen is gewapend beton ook slecht bestand, zoodat meestal hierbij een bezelling van zuurvaste tegels of metaliseering moet wor den toegepast. Nadat spreker ook het gewapend beton in de architectuur had behandeld, gaf hij een voorspelling welke plaats het gewa pend beton in de bouwtechniek zal inne men. en spoorde hij de jonge bouwkundigen aan om ook vooral de betonferhniek te be- studeeren. zoo men over 10 jaar niet ten achter wil staan bij collega's in de kennis van dit toekomstmateriaal.- Hierbij was spreker aan hef eind geko men van zijn lezing, die door de aanwezi gen werd beloond met een hartelijk ap plaus, waarop de heer Verschragen, namens het bestuur den heer Ponsen dankte voor zijn interessante lezing. LEZING CHARLES DICKENS Gistermorgen sprak de heer Jo Stern- heim, declamator te Amsterdam, voor leden en donateurs van de plaatselijke afdeeling van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling ovei Charles Dickens en declameerde frag menten uit diens Samuel Pickwick. De groote concertzaal van het Volksgebouw was tame lijk bezet. Na een inleidend woord, waarin het Engeland van voor een eeuw geschetst wei*d, teekende de heer Sternheim Dicken3 als de sociaal-voelende mensch, die gaarne ieder ook den arbeider het zijne wil geven en die met fijne humor en lichte spot de gebreken van zjjn trid wist aan te geven. Hij was geen oogtand1'"e of hervormer, geen Saint-Simon of Karl Mar*, maar heeft door zijn proza toch veel bbV^ragen om het Engeland van de eerste h°lft der 19e eeuw te doen kennen en er de fouten van aan gewezen. Bfc* de hierop volgende declamatie ge lukte het den heer St. volkomen zijn hoor' ders te boeiep. Er is hartelijk gelachen en wjj verwachten, dat velen door het gehoorde nader tot Dickens zjjn gebracht BINNENLAND. Een gastmaal ten Hove. (Binnenland 2e Blad). Een resolntie van het Terhond van Hoold. arbeiders in sake de rechtspositie. (Bin nenland, 2e Blad). De tocht van de „Schntteyaer" begonnen, (Gemengd, 2e Blad). BUITENLAND. De verdere besprekingen ter veiligheids, commissie. (Buiteni., le Blad). ItaliëOostenrijk en de mitraillenrs van St. Gothard. (Buiteni., le Blad). Het uitvoerend comité der 2e Interna, tionale bijeen. (Tel,, le Blad). De Iersche nationalist O'Brien is over leden. (Tel., le Blad). Een Italiaansch schip gezonken. De be. manning op één na omgekomen. (Buiten!., le Blad). en met diens werk kennis zullen willen maken. den aanvang der bijeenkomst en in een kleine pauze brachten mej. S. de Zeeuw en de heer S. Broekhuyzen Jr. op ver dienstelijke wijze muziek voor piano en viool ten gehoore. De voorzitter sloot de bijeenkomst met een „dank en tot weerziens" tot den heer Sternhedm. 26ste JAARFEESTVIERING „WERKMANS WILSKRACHT". De groote Stadsgehoorzaal zag er Zater dagavond recht gezellig uit. De rijen stoelen waren verbroken en men had de stoelen gezellig geschikt om tafeltjes, zoodat da genoodigden, donateurs en leden van „Werk- mans Wilskracht", die haar 26ste jaarfeest vierde, zich op hun gemak zouden kunnen gevoelen en niet het idee hadden, dat z3 op een uitvoering waren. Dat is volkomen gelukt. Het was vol in de gehoorzaal Zaterdag avond, maar meer nog dan de volle zaai sprak de opgewekte stemming, die er heerschte voor den geest, die er in de vereeniging W.W. heerscht. Een geest, die steeds beter wordt. Het programma voor deze jaarfeestvioring was goed gekozen en met zorg en smaak samengesteld. Voor de pauze van W.W., o.a de bekende wals van Joh. Strauss „Wiener Blut" en de groote fantasie (arr. Dunkier) op motieven uit Gounod's «g«ra Faust, en na de pauze oofireden van net Uit het Engel9ch van HENRY SETON MERRIMAN. jFilz knikte. De graaf veranderde eenigs- p van houding. iJk wensch. dal ge al uw invloed ge- op miss Challoner. Zij is trolsch". Fitz deed geen poging zijn vermoeden |toed te ontkennen. J*', zeide hij, „dat weet ik." p met groote belangstelling bekeek hij eind van zijn sigaar. De man, die een 'che vrouw bemint, bemint haar trots. [►Het zou een groote voldoening voor mij P ging de graaf voort, „om, zij het ook Ihts in geringe mate, iets te kunnen af- P van mijn schuld der dankbaarheid, die jjMs aan Challoner nooit bekende. Eva" pij hield even op en herhaalde den naam J een zeker genot „Eva is niet ten toegerust met wereldwijsheid. God zij want ik haat wereldwijze vrouwen. |is nog nauwelijks oud genoeg, of lee- l??noeg, om zichzelf door de wereld te In." I'lz slaakte plotseling een diepe zucht, fr ,en ?raaf een oogenblik deed ophouden ™1 hebt ook veel vriendelijkheid van I 'JQer ondervonden ging de oudere 03 pen korte stilte voort. knikte ijverig. n evenals" ik." vervolgde de graaf B&Bjte gejaagd, „stelt ge natuurlijk ook ®5 m zijn dochter, en betreurt ge voor haar de groote verandering, die in haar le vensomstandigheden is gekomen. En nu komt het mij voor, dat wij samen wellicht j iets kunnen doen om haar te helpen. Gij kent haar beter dan ik .Ik weet alleen, dat zij trotsch is". „Dat strekt haar tot eer", merkte Fitz op, terwijl hij onafgewend naar zijn eigen schoenen keek. „Volkomen juist. En ik acht er haar te meer om. Ongelukkigerwijs zoudt gij een jonge man. moeilijk hulp kunnen verleenen Terwijl ik haar grootvader kon zijn Glimlachend keek hij op met helderen blik, zwart haar en lenige gestalte in uiterlijk nog een jonge man. „Wij zouden elkaar kunnen helpen," voegde hij er bij, „gij en ik, samen. Kapitein Bontuor is een zeer waardig oud man, maar en hij haalde zijn schouders.op „Wij kunnen haar niet overlaten aan de eigenzinnige liefdadigheid van een grillige vrouw!" besloot hij plotseling kortaf. Eenigszins verwonderd keek hij naar Fitz die niet op zijn voorstel inging, zooals hij verwacht had. Het scheen zoo natuurlijk en zoo uiterst pracli9ch, dat zij zouden samen werken. en toch zat daar de zeeman hoogst bedaard toe- te luisteren en schijnbaar on verschillig te overwegen al wat zijn met gezel beweerde. Graaf De Lloseta wierp zich achterover in zijn stoel en wachlte, met al den ernst, zijn ras eigen tot het ziin gast zou behagen te spreken. Eindelijk begon Fitz. ietwat langzaam. „Ik geloof." zeide hii. dal de verhouding, waarin ik tot miss Challoner sta u niet. recht duidelijk is Met het-grootste-genoegen wil ik alles doe-n waf in mijn vermogen is; doch ik zeg u éérlijk dat dit niet heeL veel zal zijn. Indirect dank ik haar «enige zeex t aangename bezoeken op d' Erraha; haar vader was bijzonder vriendelijk voor mij. Toch zou ik. op grond daarvan, niet ge rechtigd zijn. mij met haar zaken te be moeien." De graaf was een te verstandig man om verder op dit punt door te gaan. „En te denken, dat deze noodlottige moeilijkheid geheel vermeden had kunnen worden, als ik wat minder dom was ge weest. Dat zal mij altijd blijven berouwen." Onder het redeneeren mikte hij handig het laatste stukje van zijn sigaar in het vuur. zonder Fitz aan te zien. „Ik kon ook niet voorzien dat advocaten van nature geneicd zijn hel leven ingewik keld te maken. Mijn man in Palma was met ongelukkigen ijver bezield." Fitz knikte. „Ja," zei hij, „ik was er bij tegenwoor- dig." Cipriani de Lloseta keek hem doordrin gend aan. „Daar ben ik blij om," zeide hij. „Het was heel dom van mij. Ik had hem behoo- ren te telegrafeereu. dat hij zijn mond moest houden." „Maar miss Challoner zou de Val d' Er raha toch niet als geschenk hebben kunnen aannemen?" Fitz boog zich voorover en keek den graaf strak in het gelaat met onverholen verbazing. ,,U bedoelt, dat u het haar zou hebben willen geven?" vroeg hij. „Neen ik zou er miin schuld aan haar vader mede vereffend hebben." De graaf verplaatste zich ietwat onrustig in zijn stoel. Hij sloeg dp oogen neer voor den vasten blik van zijn makker. „Ook een gevoelskwestie," opperde Fitz. De Lloseta trok zijn schouders op. „Zooals je wilt." En weer vervielen zij in een stilzwijgen. De graaf wa9 in de war gebracht door Fitz, evenals Fitz op zijn beurt in 't begin van, den avond door Eva. Het was eenvoudig dte oude geschiedenis van vrouw, de onbegrij pelijke de man. de meerdere de. 'lieer der schepping in de war gebracht, het spoor geheel bijster, tot volslagen, ellende of in den zevenden hemel gebra-cht door haar gril van een oogenblik. Het werd laat. Een kathedr^alklok op den schoorsteenmantel kondigde met har monisch geluid het uur aan van midder nacht. Fitz keek op. maar mamkte geen aan stalten om weg te gaan. Hjvj hield van Ci priani de Lloseta Hij harJl vooruit al ge weten. dat hij dit doen zoAi. maar nu ging hij verder, dan hij van pflan was geweest. Hij wilde hem nog meetf over Eva hooren vertellen, want in stilte? dorstte hij naar nadere bijzonderheden, van haar leven. Maar hij wilde niet ofi het onderwerp terug komen. Daar maar liever in stilte lijden. Terwijl zij zoo zwjjgend tegenover elkaar zaten, stond de andiere bezoeker, de eenige die overigens nog ijn de kampr was de man met het pijnlijk vertrokken gelaat met moeite uit zij/n 9toel. Achteloos wierp hij de courant opjde tafel en liep door de kamer naar graal/ de Lloseta. Hij was een buitengewoon grcfite man. als hij stond, in eengedoken in 2Tijn stoel had men dat ntet vermoed. Zijn 'hraar was grijs vrij lang en borstelig zrijn lichtbruine oogen keken dwalend dóór jj>rilleerfazen. Hij had holte wangen en eem kraehiige vierkante kin. ..Wel.zeide} hij tot Lloseta, „ik heb je in lang niet gezieyi." ,>Ik ben weg geweest." Met zijn zonderling kritischen blik keek de lanr*e man op hem neer. „g/panje?" „Spanje." Met een vluchtigen groet wendde hij zicK af, maar nog voor hij een paar passen had gedaan bleef hij staan. „En wanneer denk je nu die schetsen over Let leven in Spanje te schrijven?" vroeg hij met een vroolijken lach. die niet erg ge past klonk. „Nooit, vermoed ik. Welnu, het verlies is aan mijn kant. Goeden nacht, Lloseta." Hij ging heen, zonder nog om te kijken. „Weet je, wie dat is?" vroeg de graaf aan Filz, toen de deur gesloten was. Fitz was opgestaan hij keek op de klok. „Neen. Maar zijn gezicht is mij niet onbe kend. Glimlachend keek de graaf op. „Dat behoorde je te welen. Het was John Craik." HOOFDSTUK XVI. Failliet De kleine sfad Somarsch, in Suffolk, be staal uit één straat, die van de zoogenaamde haven naar boven loopt. Aan den eenen kant is het station, aan den anderen de ha- van en de zee. en dat is Sornarsh. Geheel Som ar®" ws on =»iraat, op zeke ren morgen, nau.u Fitz v\eei naar zee was gegaan. De menschen in de straat zeiden, dat Merton's Bank „failliet" was. De konstabel zeide het .en hij was een erkend autoriteit in zaken De deur was van binnen gesloten, de luiken waren dicht, de jalousieën neer, (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1928 | | pagina 1