688,e Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaferdag 28 Januari 1928
Tweede Biad No. 20821
VIRGINIA
2?
BINNENLAND.
I HET HULDEBLIJK VOOR DE KONINGIN
MOEDER.
Hoest, Keelpijn
GEMENGD NIEUWS.
KUNST EN LETTEREN.
RECLAME.
1688
(hief Whip
good mondstuk.
Het comité zal een beroep
doen op vrouwen van eiken
rang en stand Vorming
van stedelijke comité's.
Bet Comité, dat zich gevormd heeft om
I H. M. de Koningin-Moeder een huldeblijk
I 3an te bieden, wanneer zjj 50 jaar Neder-
I jandsehe Vrouw is, heeft van vele zijden
instemming met het plan gevonden. Nu het
I eere-comité en het werk-comité gevormd
I zr>, zal men zoo spoedig moge»ijk overgaan
I tot hel verder uitbouwen van de organi-
I satie. Zooals reeds gemeld is, ligt het in
I het voornemen van het Comité om gelden
I bijeen te brengen voor een huldeblijk van de
I Nederlandsche vrouw, in den uitgc-breidsten
I zin van het woord. Daarom zal binnenkort
I eet beroep worden gedaan op elke vrouw
I in iNederiand van eiken rang en stand om
I dooj een gave naar draagkracht deel te
I nemen aan de hulde. Het penningske van
I de weduwe wordt evenzeer op prijs gesteld
I als de gave van de vrouw, die met bezit
gezegend is. Want het gaat niet om de
I groot» van de som gelds; het gaat om
I hel aantal vrouwen, dat deelneemt. En
welke vrouw zou niet gaarne een gave af
rond eren vooi een Koninklijke Vrouwe, die
150 jaar geleden Nederlandsche werd, die
150 jaar lang Haar geestkracht en Haar
I liefde gaf aan het Nederlandsche Volk, die
I in die 50 jaar dat volk zoo heeft lief
I gekregen, dat zij alleen toestemde in de
I huldiging, wanneer in Haar de Nederland-
[sche Vrouw gehuldigd werd?
I Vol toewijding gaat het Comité dan ook
I Terder met de werkzaamheden. Het ligt
I in de bedoeling om het werk te decentrali-
[seeren. De vrouwen van de Commissarissen
I der KoningiD in de elf Provinciën zullen
I provinciale comité's vormen, met vrouwen-
I algevaardigden van de steden uit deze pro-
I nncies Deze stedelijke afgevaardigden zullen
I stedelijke comité's vormen. Voor al deze
[comité's wordt weer een beroep gedaan op
I wouwen van eiken rang en eiken stand,
lom hulp te verleenen bij het vele werk,
I dat 231 moeten worden gedaan. Elke Com-
I missaris-vrouw beslist, hoe in haar provincie
I het best kan worden gewerkt. In de eene
I provincie zal men beter kunnen werken
met lijsten, in de andere met bussen, fn
[ieder geval moet discreet worden gewerkt.
wordt niet genoteerd wat geschonken
[wordt, wel hoeveel vrouwen een gave schen-
Ita, om bij de huldiging te kunnen mede-
I teen Majesteit, zooveel duizend vrouwen
Ik'cden U dit geschenk aan.
I Voor de groote steden worden afzonder-
comité's gevormd.
I Hot Comité hoopt allerwege zooveel in-
stemming en medewerking te ontvangen,
dat met de inzameling al in Mei zal kunnen
I worder begonnen.
WERKLOOSHEIDSVERZEKERING VOOR
PERSONEEL IN OVERHEIDSDIENST.
I Een commissie van onderzoek is ingesteld.
I De Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid heeft ingesteld een commissie om
I een onderzoek in te stellen naar de vraag,
lof het wenschelijk en mogelijk is, over te
[{pan tot de oprichting van werkeloozen-
Ilassen voor personeel in Overheidsdienst,
I voornamelijk met het oog op het personeel,
dat krachtens arbeidsovereenkomst werk
zaam is, alsmede, op welke wijze een zoo
danige verzekering eventueel zou moeten
worden georganiseerd.
De commissie, waarvan de heer AmtlL
IFolmer, directeur van den Rijksdienst der
Werkeloosheidsverzekering en Arbeidsbe-
middeling, voorzitter, en de heer mr. H.
J. Morren, refendaris bij dien dienst, secre
taris is, heeft haar werkzaamheden op 26
dezer aangevangen.
HERZIENING VAN HET BEZOLDIGINGS.
BESLUIT.
Vergadering van het A. C. O. P.
Donderdag kwam het moderne Comité
ter behartiging van de algemeene belangen
van Overheidspersoneel (A.C.O.P.) in Am
sterdam m vergadering bijeen, in hoofd
zaak ter bespreking van het voorloopige
rapport, hetwelk de sub-commissie uit de
Centrale Commissie over den tekst van het
Bezoldigingsbesluit-1925 heeft uitgebracht
en ter beoordeelmg gezonden aan de cen-
trale organisatie, welke in de C. C. verte
genwoordigd zijn.
Het A C. O F stelde zich daarbij op
het standpunt, dat na dezen voorbereiden
den arbeid de Centrale Commissie zelve
bijeen behoort te komen, om naar het
voorbeeld van de loononderhandelingen en
bet vrije bedrijf, haar stempel te kunnen
zetten op een meer definitief advies.
Stappen zullen worden gedaan om de
Centrale Commissie spoedig bijeen te doen
1697
komen, waartoe te meer aanleiding bestaat
nu de Ministerraad buiten de Centrale Com
missie om ;n regeling heeft getroffen in
zake periodieke verhoogingen bij voor
waardelijk ontslag en de Directeur-Gene
raal der Posterijen en Telegrafie een nieu-
we uitbreiding heeft gegeveD aan het in
stituut contract-werklieden, eveneens bui
ten de C. C. om.
Hiermede is geheel in tegenspraak ge
handeld met de uitspraak van den minister,
president in de Tweede Kamer op 16 Nov.
1927 n.l.
,,En wat betreft de arbeidscontracters,
wil ik den heerem Van den Tempel en
Schouten antwoorden, dat ik bereid ben
over de beide hoofdvragen in dezenwie
tot de contracters zullen behooren en wat
de inhoud van de contracten zal zijn, de
Centrale Commissie te hooren."
Medegedeeld werd verder in de A.C.O.P.-
vergadering dat de Minister van Justitie de
hoeren N van Hinte en F S. Noordhotf
Dinsdag 31 Januari a.s. zal ontvangen tor
bespreking van de dubbele vertegenwoor
diging der neutrale richting in de C.
C. en in andere comraassiën en van de
aanwijzing van den voorzitter der Bijzon
dere Commissie voor de onderwijzerszaken
tot lid der C.C., zonder dat deze C.C.
daarin is gekend.
RADIO-TELEFONISCHE VERBINDING
MET AMERIKA.
De opening van de radio-telefonische
verbinding met de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika en met Cuba (alle steden
zullen toegankelijk zijn) zal Maandagmid
dag te 's-Gravenhage met eenige plechtig
heid geschieden, zegt het „Hbld" Offici-
eele gesprekken zullen, ter inwijding, der
verbinding, aan de beschikbaarstelling voor
het publiek voorafgaan. Minister Van der
Vegte zal bij de plechtigheid tegenwoordig
zijn. misschien zelfs persoonlijk het woord
tot de Vereenigde Staten richten. Indertijd,
toen de proefgesprekken werden gehouden,
heeft de Amerikaansche legatie te 's-Gra
venhage reeds met de Amerikaansche re-
geeringsbueaux gesproken.
EEN MISLUKTE PROEFNEMING.
Gisteren kwam te Scheveningen binnen
de motorlogger Sch. 310. schipper C. Lagas,
van de reederij L. J. de Niet. Eind Decem
ber is dit schip vertrokken naar de haring-
visscherij in het Kanaal tusschen Boulogne
en Dieppe, terwijl tevens zou gevischt wor
den onder de Engelsche kust ter hoogte van
Plymouth.
Het doel van deze reis was te beproeven
om de haringvisscherij na half December,
wanneer deze visscherij op de Noordzee is
afgeloopen. op andere vischronden voort te
zetten, zoodoende te trachten met motorlog-
gers het haringseizoen te verlengen.
Jammer genoeg heeft deze proef bij lange
niet aan de verwachte resultaten voldaan
Na ruim 4 weken gevischt te hebben, zijn
slechts 2 kantjes haring gevangen, zoodat
ook financieel deze reis geen voordeel heeft
opgeleverd. Waarschijnlijk zullen in het
voorjaar nieuwe proeven genomen worden
om met motorloggers op andere visscherij-
gronden te trachten de haringvisscherij uit
te oefenen.
EEN NIEUW MOTOR-TANKSCHIP.
Van de werf der Nederlandsche Scheeps-
bouw-Maatschappij te Amsterdam werd gis
teren met gunstig gevolg te water gelaten
het dubbelschroef motortankschip Hallan-
ger, gebouwd door de Firma Westfal Lar-
sen en Co A/S te Bergen. Noorwegen.
Dit schip is het grootste vrachtschip, ooit
in Amsterdam gebouwd en het zesde schip,
dat de Neder], Scheepsbouw-Mij sedert het
eindigen van den wereldoorlog voor Noor-
sche rekening heeft gebouwd
De plechtigheid van den doop werd ver
richt door mevr. van Erpecom, echtge-
noote van een der directeuren der reederij
van het schip
Onmiddellijk na den afloop werd de kiel
gelegd voor het dubbelschroef motorvracht-
en passagiersschip Ophir. bestemd voor de
Koninklijke Paketvaart Maatschappij.
STAKING TE AMSTERDAM.
Gistermiddag is door den R. K. Bouwvak
arbeidersbond. Algemeenen Bouwvakarbei
dersbond, Christelijke Landelijke en Fede
ratieve Bonden de staking geproclameerd
bij de fa Blankervoort en Zn. aan de Ring-
spoorbaan te Amsterdam
De oorzaak is gelegen in het feit, dat de
arbeidsvoorwaarden bij dit werk staan be
neden die. welke bij de Landelijke collec
tieve overeenkomst zijn vastgesteld. De
staking omvat op het oogenblik 8-1 arbei
ders.
In de vergadering van den gemeenteraad
van Doetinchem is de gaskwestie weer aan
de orde gekomen. De voorzitter zeide. dat
B, en W. een verzoek heeft bereikt, den
directeur van de gasfabriek, die geweigerd
heeft voor de commissie van onderzoek te
verschijnen, voor ontslag voor te dragen.
Ofschoon de meerderheid van B. en W. van
oordeel is, dat de directeur een groote in
formaliteit heeft begaan, meent zij toch. dat
er geen aanleiding is. hem voor ontslag voor
te dragen
Een voorstel, den directeur uit te noodi-
gen, in den Raad te komen, werd na lang
durige discussie verworpen met 9 tegen 6
stemmen. De meerderheid was van oordeel,
dat de directeur eerst in de commissie heeft
te verschijnen
Na verder debat werd besloten, a.s. Don
derdag opnieuw te vergaderen, teneinde den
directeur alsnog een week gelegenheid te
geven, zijn houding tegenover de commis
sie te wijzigen
In de vorige Raadsvergadering der ge
meente Soest kwam aan de orde een adres
van den directeur van het gasbedrijf met
het verzoek hem ontslag uit zijn functie te
willen verleenen in verband met het aan
nemen van een retourcommissie ran f 700
van de firma Wilson. Dit verzoek werd
naar een Raadscommissie verwezen voor
nader onderzoek Hoewel deze commissie
haar onderzoek nog niet geëindigd heeft, is
bij B. en W een schriiven ingekomen van
den directeur, waarin deze verklaart op zijn
ontslagaanvrage niet te zullen terugkomen
B. en W stellen nu den Raad voor aan
den directeur den heer L. E Visser ontslag
uit zijn functie te verleenen met ingang van
1 Maart 1928 of indien de dienst naar het
oordeel van B en W he' toelaat tegen een
eerder door dezen te bepalen datum. Na het
verschijnen van het rapport der bovenge
noemde Raadscommissie zal dan beslist
worden, of dit ontslag eervol of oneervol
zal zijn.
TERUG NAAR DRENTE.
Nu binnenkort de veencampagne weer
begint hebben van de Drentsche gezinnen,
die de laatste maanden te Enschedé geko
men zijn, eenige weer het plan opgevat om
naar hun provincie terug te keeren. Voorde
volwassenen is in Enschedé zeer weinig
werk te vinden. Zij zijn in hoofdzaak aan
gewezen op de werkverschaffing bij de
Heidemaatschappij, die een loon uitkeert
van 18 gifden per week vcor een volle
werkweek, doch geen vergoeding uitkeert
wanneer door weersomstandigheden niet
gewerkt kan worden. Dientengevolge waren
vele Drentenaren in de laatste weken ge
noodzaakt zich tot het Burgerlijk Armbe
stuur om 9teun te wenden. Nu de vooruit
zichten in het veen weer wat beter schij
nen te zijn. zullen binnenkort vele gezinnen
daar weer hun geluk gaan beproeven In de
afgeloopen week zijn een viertal gezinnen
weer naar Drente teruggekeerd.
DE VERJAARDAG VAN DEN
VOORMALIGEN DUITSCHEN KEIZER.
Gisteren is te Doorn de verjaardag van
den voormaligen Duitschen keizer gevierd.
Den geheelen ochtend reden auto's aan en
af en werden prachtige bloemstukken en
vele geschenken den vroegeren Duitschen
monarch overhandigd. Ook vele belangstel
lenden uit de omgeving waren op het kasteel
om hun handteekening in het felicitatie-
register te plaatsen. Een stroom van tele
grammen kwam binnen; ze werden bij pak
ken van 100 tegelijk bezorgd. Onder deze
waren gelukwenschen van H. M. de Ko
ningin en H. M. de Koningin-Moeder.
MINISTERIEEL BEZOEK AAN
Z.O.-FRIESLAND.
De Minister van. Arbeid, Handel en Nij
verheid en de directeur-generaal van de
volksgezondheid, vergezeld van de inspec
teurs van de volksgezondheid Funtler en
Liebert, hebben in Schoterland met de com
missie voor den opbouw van Schoterland
geconfereerd over vervanging van keten,
krotten en andere zaken van hygiëne In
zake keten en krotteD zal spoedig een plan
worden gereed gemaakt en aan het oordeel
van de Regeering worden onderworpen.
Van Schoterland zijn de heeren gegaan
naar Heerenveen, waar de Lupusinrichting
van dr. Veltman is bezocht
Te Amsterdam is overleden, 80 jaren
oud, de heer J. J. Heilbron, oud-inspec
teur van het onderwijs in Suriname.
UIT NED. OOST-INDIE.
TWINTIG MILLE VERDWENEN.
Een geheimzinnige diefstal nit een brandkast
Op den 20sten December verzond de Ned.-
Ind. Handelsbank te Soerabaja een bedrag
van f 20.000 in bankpapier aan de s.f.
Lestari, welke som voor de betalingen van
deze fabriek noodig was. meldt de Ind. Crt.
Het geld werd den volgenden dag, 's mor
gens omstreeks 9 uur, in de brandkast ge
sloten. waarop twee sleutels zijn. waarvan
één in het bezit is van den boekhouder en
één bij den kassier.
Toen te 's middags, omstreeks drie uur,
de boekhouder in bijzijn van den kassier en
andere getuigen de brandkast opende bleek
van het pakket met bankpapier geen spoor
meer te vinden zijn De f 20.000 waren op
de meest raadselachtige wijze verdwenen!
Het vreemde van de zaak is. dat men niet
de minste verdenking koestert zelfs kè.n
koesteren tegen de houders der sleutels,
daar beiden hun alibi hebben kunnen be
wijzen. terwijl er ook absoluut geen termen
zijn hen van den diefstal te verdenken.
Eerder is men geneigd te gelooven. dat
iemand zich met behulp van valsche sleu
tels tot de brandkast toegang heeft weten te
verschaffen.
De assistent-resident van Ngandjoek als
hulp-officier van justitie bijgestaan door de
veldpolitie, onderzoekt de zaak Tot dus
verre werd nog niet de minste aanwijzing
verkregen.
RECLAME.
Mijnhardfs Hoesttabletten. Doos 30 ct.
Mijnhardt's Keelpijntabletten, 60 en 30 cl
Bij Apoth. en Drogisten. 1753
EEN AUTO TE WATER.
De inzittenden met moeite gered.
De heer P. C. itjnagel ait Reeuwijk reed
met zjjn auto op den BiOemendaalschen weg
te v\auduiAveen door tot nog toe onbekende
oorzaak in flinke vaart te water.
D' bestuurder had de tegenwoordigneid
van geest het portier te openen, waardoor
hij zich uit zijn benarde positie kon oe-
vrijden; het mocht hem echter niet gelukken
den wal te bereiken.
De bjj hem in de auto zittende dame
verkeerde in nog groofcer moeilijkheden.
Door het kanteion van de auto was zij
niet in staat deze te verlaten. Op hun
hulpgeschreeuw echter kwamen de bewo
ners van nabijgelegen woningen naar bui
ten en wisten ten slotte na veel moeite
de beide drenkelingen op het droge te
brengen.
HET RAADSLID IN PYAMA.
De Haarlemsche gemeenteraad heeft
Donderdagavond de gemeentebegrooting na
langdurige besprekingen goedgekeurd, zegt
de „Tel".
Even voor het einde van de behande
ling heeft 't lid der anti-stemdwang partij,
de heer Oversteegen voor een vroolijk
oogenblik gezorgd. Gekleed in pyjama en
een kandelaar met een brandende kaars
in de hand houdende, kwam hij uit de
deur der anti-chambre de raadzaal binnen.
Ongeveer bij den zetel van wethouder
Bruch bleef hij staan en riep uit: „Ik
wenschen den raadsleden wel te rusten
toe met de begrooting".
Onder groote hilariteit verliet hij de
raadzaal en begaf zich huiswaarts.
OVERREDEN.
Gistermiddag werd door een noodlottig
toeval de schuitenmaker K., die reeds op
gevorderden leeftijd is, te Oud-Karspel door
een achteruitrijdende auto aangereden, ten
gevolge waarvan hij kwam te vallen. Een
der vielen ging het slachtoffer over net
hoofd, waarop de dood bijna onmiddellijk
intrad.
BRAND.
In perceel Havenstraat 4 te Bussum,
bewoond door den heer Groen, eigenaar
van het modemagazijn Suisse, brak gister
avond brand uit. Een voorbijgaande politie
agent merkte het vuur omstreeks kwart
over acht. Onmiddellijk rukte de politic-
brandweer met voiledig materiaal uit, even
als de Bussumsche brandweer. Men wist
het vuur te beperken tot de bovenverdieping,
die geheel uitbrandde. De benedenverdieping
waar het modemagazijn is gevestigd, kreeg
ernstige brandschade. Te ruim 9 uur was
men deD brand meester. Omtrent de oorzaak
tast men nog in het duister. De bewoners
hadden omstreeks acht uur het perceel
verlaten.
Te Den Dungen is gisteren afgebrand het
café annex manufacturenhandel van A. van
den Braak, op Poeldonk. Nagenoeg niets
werd gered.
ONGELUK VOORKOMEN.
Toen de bestuurder van een zwaar-bela-
den vrachtauto met aanhangwagen van de
Gebrs. Looms, expediteurs te Almelo, den
onbewaakten overweg aan de Snippeling bij
Deventer wilde passeeren weigerde de mo
tor juist op het moment dat de beide wa
gens zich midden op den overweg bevonden.
Inmiddels was sneltrein 156 uit Deventer
op komst.
Aan de groote activiteit van den wachter
Klaassen en de oplettendheid van den
machinist is het te danken dat de sneltrein
niet op de zware vrachtwagens is ingere
den Met een rooden lantaarn liep de wach
ter eenige horderden meters den sneltrein
tegemoet, hetgeen door den machinist werd
waargenomen die onmiddellijk remde Met
vereende krachten is daarop de overweg
weer vrii gemaakt Na een korte vertraging
kon de sneltrein zijn reis vervolgen.
NEKKRAMP.
In het gezin van W. K. te Siddebureit
(gem. Slochteren), is bij drie kinderen nek
kramp geconstateerd. De toestand van een
der patiëntjes is ernstig.
BEELDENSTORMERS
Te Rijssen is onlangs de derde winkel
van de Coöp. Winkel ver geopend, inder
daad een groote stadswinkel met keurige
étalages. In een der étalages ston
den de bekende wassen poppen met
polkahaar. Al gauw bereikten het be
stuur klachten van leden, die aan-
stoot namen aan deze poppen. De pop
pen werden toen vervangen door anderen
met ouderwetsch kapsel. Eenige klagers
waren hierdoor tevreden gesteld, maar an-!
dere leden zagen in die poppen een over
treding van het tweede der tien geboden
en verlangden totale verwijdering der beel
den uit den winkel. Ook een kerstboom
die met Kerstmis in één der étalages was
opgesteld moest worden verwijderd als
zijnde Roomsche afgodendienst De was
sen poppen prijken nog in de étalages,
maar verschillende leden lieten zich
schrappen als lid, zegt het „Hbld".
EEN LUK OPGEHAALD.
Donderdag is te Opijnen uit de Waal
opgehaald het geheel naakte lijk eener
vrouw. Het schijnt nog niet lang in het
water gelegen te hebben. Men vermoedt
misdrijf. Het lijk is gekist en ter beschik
king der Justitie te Tiel gesteld.
IN HET US BEKNELD.
De bemanning van de jjsvlet, die gister
middag naar de Friesland vertrok, was
gisteravond 9 uur nog niet te Lemmer terug
gekeerd. Men veronderstelt, dat zrj van
nacht aan boord zijn gebleven om dan
hedenochtend terug te keeren. Het zon
onverantwoordelrjk zijn zich bjj donker op
h ijs te bevinden, temidden van de vele
verraderlijke kuilen. Men weet te Lemmer
niet of de mannen *zjjn aangekomen (aan
boord) en met kijkers heeft men hen tus-
scher de ijsbergen door niet kunnen volgen,
doch verondersteld wordt, dat ze wel ban
boord van de Friesland zijn.
Moeder: Ik heb onlangs aan Henri ven-
teld, dat ik op jou leeftijd er net zoo heb
uitgezien als jij.
Dochter: Ja, en sedert dien tijd is hij
niet meer hier geweest.
TOURNEE JULIA EN JOHANNES RÖNTGEN
Onder auspiciën der N.V. Internationale
Concert Directie Ernst Krauss, zullen Julia
en Johannes Röntgen een tournee maken.
23 Februari zullen zij te Leiden in den
Schouwburg optreden.
HET SCHOUWTOONEEL.
Wegens het groote succes der vertooning
van Molière's .,De Vrek" op Maandag 23
dezer zal de NV. Het Schouwtooneel Adr.
van der Horst en Jan Musch op Maandag
13 Februari a.9 in den Leidschen Schouw
burg *>en herhaling van deze voorstelling
komen geven.
DE CORRUPTIE IN DE GASINDUSTRIE.
RECLAME.
