AGENDA.
KERK- EN SCHOGINIEUWS
SPORT.
BUITENLAND.
Zaterdag.
Huize Nijdara (N. Rijn): Prop.-feestavond
Schoenm. Patroonsver. „Nieuw Leven".
8 uur nam.
Jeruël. Groenesleeg 16: Bidstond. 8 uur.
NutsgebouwJeugdbond voor Onthou
ding. Halfacht nam.
Stadszaal: Bal-masquê Ned. Handelsreizi-
gersvereeniging. Nam. halfnegen.
Zoodag.
Jeruël, Groenesleeg 10. Radiomorgen
wijding 8 1/2 uur. 's Avonds 6 1/2 uur spr.
br. Fr Luitjes.
Leidsche Schouwburg: Rotterd. Hofstad
Toonc-el, 80ste opv. van Het Politieraadsel,
8 uur.
Ned. Leger des Heils (Beestenmarkt 3-1):
Samenkomsten te 10 uur voorm. en halfvier
en halfacht nam.
Ned Leger des HeÜ9, Beestenmarkt 34.
Samenkomsten 10. 3.30 en 8 uur.
Volkshuis: Concert te 8 uur nam.
Vrije Ev Gera. Middelstegr. 3. Radiomor-
genwijding 8 1/2; br v d. Horst 10 uur; 7
uur nam. br. v. d. Horst en zangkoor.
Maandag.
Leidsche Schouwburg: Het Schouwtooneel
De Vrek 8 uur 15.
De avond- nacht- en Zondagdienst der
apoheken wordt van Maandag 16 Januari
tot en met Zondag 22 Jan. waargenomen
door de apotheken van de H. tl G. F.
Reijst, Steenstraat 35, Telefoon 136 en A.
J. Donk, Doezastraat 81, Telefoon 1313.
De geneeskundige Zondagsdienst te Lei
den wordt van Zaterdagavond 8 uur tot
Maandagmorgen 8 uur waargenomen door
de doctoren Boonacker, Janssens, Veldhuy-
zen en Hovens Gréve.
Te Oegstgeest wordt deze dienst dan
waargenomen door dr. Timmermans, tel.
390. De Oegstgeestsche apotheek, de Kem-
penaerstraat 4, tel. 274 is dag en nacht
geopend.
scliiedenis van een knap en rijk adellijk
meisje, dat op bevel van een verarmden
en schurkachtigen oom, die aldus haar be
zittingen verwerft, op een smokkelvaartuig
wordi ontvoerd, met het doel in een harem
van een sheik te verdwijnen. Maar daar
aan boord onder de ruwe smokkelaars en
boeven is een landgenoot van hooge ge
boorte, die wegens zijn politieke beginselen
beeft moeten vluchten, en mi haar vriend
schap wint. Daar is ook Maciste, de ge
weldige, die haar beschermt tegen de tot
oproer aangezette overige bemanning, en
zoo wordt dit verhaal een aaneenschakeling
van geweldige geveohten, waarin do reus
tijdelijk wordt overmand, maar waarin de
in de woestijn ontvluchte schurken, die het
meisje meevoerden, tenslotte het onderspit
moeten delven. Alles keert zich ten goede,
de politieke vluchteling huwt het meisje
en de graai kan z'n verder leven in de
gevangenis slijten. In de tweede hoofdfilm
is Constance Talmadge „De Venus van Ve
netië". Op onverbeterlijke wijze speelt sjj
de rol van het beeldschoone dierenmeisje,
en het tegenspel van den man, die haar
wenscht te bekeeren, sluit er zich prachtig
bij aan. Het is een zeer onwaarschijnlijke
geschiedenis, maar dikwijls uiterst geestig,
die als een prettige trjdpasseering mag
worden beschouwd.
In het Trianon-theater krijgen wij
deze week het volgende programma: te
beginnen met een uitgebreid en interessant
journaal, gevolgd door de lievelings-kost
vooi de dames, de mode-revue. Verder nog
eei film in 8 acten „De gemaskerde Piraat"
waann de hoofdrol meesterlijk wordt vervuld
door Ricardo Cortez. Daarna, een nieuwig
heid voor Leiden, het optreden van het
danspaar Olga en Raymond Serganoff en
Petei Léonel'f, danseur de l'Opéra de Paris,
welks met de keurig uitgevoerde dansen
en werkelijk smaakvolle costuums, een groot
succes behaalden.
Wanneer de koffie genuttigd is en het
weer donker is in de zaal, volgt de hoofd
film „De Garde-Luitenant", een film, waarin
Adolphe Menjou op zijn bekende kalme en
knappe wijze de hoofdrol vervult
Beide Paramount-films, voor Jn liefheb
ber om van te genieten. Verder uitstekende
muziek wat kan men nog meer verlangen?
Met de St.crt. no. 15 zijn verzonden
afdrukken van de statuten betreffende de
vereenigingen: Leidsche korfbalclub Vitesse
(wijziging); De Leidsche Middenstands-
Centrale.
Ingevolge het door crediteuren van de
Leidsche Effectenbank tot aandeelhouders
van die bank gericht verzoek, hebben deze
besloten de bank in liquidatie te doen tre
den. met benoeming van mr. G. H E. Nord
Thomson en mr van Vrijberghe de Coningh
tot liquidateuren.
De aandacht van belanghebbenden
wordt gevestigd op de in dit Blad voor
komende openbare kennisgeving betreffende
een waarschuwing van den Burgemeester
aan de mannelijke ingezc-'tenen dezer ge
meente geboren in 1909. die zich nog niet
ter inschrijving voor den dienstplicht heb
ben aangegeven, om dit alsnog te doen bij
voorkeur op Maandag 23 Januari a.s. tus-
schen des voormiddags 10 uur en des na
middags 3 uur op de afdeeling Militaire
Zaken, Breeslraat No. 119 hoek Wolstesg
alhier Wie in deze nalatig blijft, maakt
zich strafschuldig.
Op Woensdag 25 Januari zal in het
Wijkgebouw in de Langestraat spreken: dr.
K H Boersema over het onderwerp' Br.
Albert Schweitzer, zijn strijd in Afrika". Het
zal zeer zeker een belangwekkende avond
worden, zoodat wij een ieder opwekken
tegenwoordig te zijn Deze lezing zou eerst
gehouden worden op 21 December '27, doch
werd nu gesteld op 25 Januari a.s.
Wij voldoen gaarne aan het verzoek
van de politie en waarschuwen onze stad-
genooten, dat men voorzichtig zij, opdat
het nieuwe rijwielplaatje niet van onbeheerd
staande fietsen kan worden gestolen.
Op den Maresingel, waar men ge-
ruimen ttjd bezig is met de uitvoering van
een groot werk aan de rioleering, heeft
gisteren een ongeluk plaats gehad, dat, naar
het zich laat aanzien, goed is afgeloopen.
Een heistelling, die met jjzören pennen
aan den onderkant van de palen op een
plank bevestigd was boven een geul, stortte
in tengevolge van het breken van de plank,
waardoor de 42-jarige arbeider J. van U., die
op de plank stond, in de circa 3V2 meter
diepe geul vieL
De man werd per brancard naar het
St.-Eiizabethsgesticht vervoerd, doch bleek
slechts zeer weinig letsel te hebben be
komen, alleen klaagde de man over wat pijn
in den rug.
Een jongen, die als toeschouwer eveneens
op de plank stond, kreeg een van de vallende
palen op zijn hoofd en werd niet ernstig
bloedend verwond, zoodat hjj hedenmorgen
weer het werk kon hervatten.
De zaak van de firma wed. M. Koppe-
schaar, in de laatste jaren geleid door den
heer C. Doncker, die er een volledig atelier
van maakte, bleek in perceel Breeslraat 26
den nieuwen eigenaar le klein. Het gelukte
hem, door den aankoop van het groote pand
Breeslraat 159, waar achtereenvolgens in
den laatsten tijd verschillende neringen
slechts een kort bestaan hadden. Hij liet
het geheel verbouwen en naar den eisch
des lijds inrichten voor zijn branche, waar
in nu tevens is gevestigd een depót van de
vermaarde stoomververij en Chemische
wasscherij ,,De Regenboog", te Tilburg, wat
men hedenavond aan de reclame-lichtbak,
die aan den gevel prijkt en die aan de ver
hooging van het aanzien van dit gedeelte
van de Breeslraat zeer zal bijdragen, zal
bemerken.
Achter een groot winkelraam bevindt
zich een keurige etalagekast, waarin proe
ven van verven, wasschen, borduren, plis-
seeren, ajouren, feslonneeren en wat er al
meer gedaan wordt, zijn uitgestald, die een
denkbeeld geven tot welk een vaardigheid
de firma, thans daarin bijgestaan door de
Tilburgsche „Regenboog" het in dit bedrijf
heeft gebracht. De winkel, waarin niet
wordt verkocht, ziet er smaakvol uit. Ook
hier vindt men weer de verschillende attri
buten op het bedrijf betrekking hebbende,
op keurige wijze bijeen gebracht. Daarach
ter vindt men de eigenlijke zaak: een groote
ruimte van 135 vierkante Meter, waarin tal
van kasten langs de wanden en lange ta
fels met machines staan, waarmede het
werk wordt verricht. De ruimte is bij dag
en avond helder verlicht en voldoet volledig
aan de eischen van de hygiëne, zooals deze
door de arbeidsinspectie voor deze inrich
tingen worden gesteld. Wat wil men meer!
De zaak, die hedenmiddag is geopend,
werd onder leiding van den architect, den
heer Nijk, ten genoege van den heer
Doncker uitgevoerd door onze stadgenooten
de heeren Van der Poel, timmerman; Beu
kering, metselaar; Verhoef, slucadoor. Van
Muiden, schilder en v. d. Wilk, behanger.
MAATSCHAPPIJ VOOR TOONKUNST.
Prisca-kwartet.
We weten niet of de verbinding van
Keulen met het bekende Gürzenich-Quar-
tctt, waarin onze landgenoot Bram Elde-
ring als Primgeiger fungeerde (of fun
geert 1) in den tegenwoordigen dan wel in
den verleden tijd moet worden gesteld: het
kwartet bestaat nog wel, doch het speelt,
practisch gesproken, niet meer. Wat jam
mer is, want wie het gehoord heeft, zal er
een goéde herinnering aan hebben bewaard.
Dat men in het centrum van het kunst
zinnige Rheinland met zijn opgewekt mu
zikaal leven (opera en orkest worden er
„gehegt und gepflegt" en, met Aken on
Duss-eldorf organiseert het de beroemde
„Niederrhcinische Musikfeste") met een
latent strijkkwartet geen genoegen nam,
ligt voor de hand. Zoo heeft dan nu heb
Priscakwartet de taak van het Gürzenich-
kwartet overgenomen. Dat het zulks met
eere deed, was ons bekend, evenals dat
het optreden van het ensemble in Berlijn
een volkomen succes was geworden. Ante
cedenten, die recht geven op een 2jekere
verwachting. Het kwartet is nu voor het
eerst in Holland en het heeft onder de
auspiciën van het „Leidsche Toonkunst"
daar zijn eerste concert gegeven. We zijn
er ons roemruchte genootschap erkentelijk
voor, dat het. ons de kennismaking heeft
verschaft met een voor ons nieuw strijk
kwartet (de heer en mevrouw Schulze-
Prisca, le en 2e riool, en de heeren E.
Kraach, alt, en M. Schneider, cello). Uit
gevoerd zijn het Lerchenkwartet van
Haydn, het Rosamundekwartet van Schu
bert en het G dur-kwartet, het eerste uit
den bekenden bundel, van Mozart. Men
riet het: drie grootmeesters van het strijk
kwartet zijn, met het beste en grootste
wat ze in deze kunstsoort hebben gepres
teerd, aan bet woord geweest. Stukken,
die tegelijk overbekend zijn en die men
nooit moe wordt telkens opnieuw te hoo-
ren. Wie drie voorbeelden zou moeten
noemen van voln aakte absolute muziek,
en de drie genoemde kwartetten aanwees,
zou van niemand ter wereld ook maar de
geringste tegenspraak hebben te duchten.
Stellen deze werken ons bij het aanhooren
voor geen muzikale dilemmas, veel minder
voor raadselen, afgezien dan van bet on
doorgrondelijke raadsel, dat elke kunstpro
ductie in zich sluit, de bwartetkunst der
spelers kan er, juist daarom zoo goed aan
worden beoordeeld. Het zijD toonbeelden
van wat men in onvertaalbaar Duitsch de
„reine Satz" noemt, d.w.z. de vierstem
migheid, die men onbewust volgt en onder
scheidt en die men bewust als éénheid on
dergaat, die zoo helder en open is dat men
er, om zoo te zeggen, dwars doorheen aan
rien. In deze kwartetten kan er niets ha
peren of het wreekt zich. Zelfs een kleine
ongelijkheid, om van erger zonden niet te
spreken, kan storend werken. Als we nu
zeggen dat we van de drie uitgevoerde
kwartetten onverdeeld en onverzwakt heb
ben genoten, dan ligt daar een compleet
oordeel in opgesloten over spel en speel
manier der vier kunstenaars. Aan fijnheid
en afronding hebben ze alle zorg besteed,
klankverhouding hebben ze tot zeer hoogen
gjaad van volkomenheid opgevoerd, de
toon van alle vier valt onvoorwaardelijk te
prijzen en de onderlinge subordinatie, voor
name factor in het kwartetspel, is hun tot
tweede natuur geworden. Onder de, niet
hinderlijke, leiding van den primarius
wordt er met gloed en overtuiging gespeeld,
warm uit het hart, maar toch zóó be
heerscht, dat de voordracht sober blijft en
voornaam, zooals het geroepen kwartetspe
lers betaamt.
Zoo is de Toonkunstavond door het Pris-
cakwartet tot een verheffend genot gewor
den. De goed bezette zaal heeft den kun
stenaars na elk werk bijzonder hartelijken
bijval betuigd en hen aan het eind van den
avond zoo vaak teruggeroepen, dat het een
ware huldiging werd.
PREDIKBEURTEN.
VOOR ZONDAG 22 JANUARI.
LEIDEN.
Doopsgez. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. L.
Bonga.
Evang. Luth. Gem.: Voorm. halfell, ds
J. Ph. Makkink.
Eglise Wallonne: matin 4 dix heures et
demie, M. G. Forget 4 Delft.
Remonstr. Kerk: Voorm. halfelf, dr. W. J
Lente.
Rel. Soc. Ver. (Nutszaal): Nam. 7 uur, de
heer J. B. Meyer van de Lage Vuurscke.
Vrije Kath. Kerk: Zaterdagnam. 8 uur,
Vespers en Lof; Zondagvoorm. halfelf, Mis.
ALPBEN AAN DEN RIJN.
Ned. Herv. Kerk (Julianastraat): Voorm.
half tien, ds. Kloots, van Zwammerdam;
nam. halfzeven, ds. Mondt van Leiderdorp.
Hulpgebouw Gouwsluis: Nam. halfzeven,
ds. de Bruin.
Ned. Herv. Kerk (Oudshoornscheweg):
Voorm. 10 uur, ds. Kater.
Evangelisatie (Hooftstraat): Voorm. half-
tien en nam. halfzeven, ds. Oskamp van
Lexmond.
Geref. Kerk (Raadhuisstraat): Voorm. 10
uur, de heer Kamper; nam. 6 uur, ds. Bosch.
Geref. Kerk (Grijpesteinstraat)Voorm.
10 uur, ds. Bosch; nq.m. 6 uur, de heer
Kamper.
Geref. Kerk (Hooftstraat): Voorm. 10 en
nam. 6 uur, ds. Wientjes.
BOSKOOP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Glas.
Salvatori: Voorm. halftien en nam. 6 uur,
de heer H. W. G. de Jonge.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam 6 uur,
ds. Petersen.
HAZERSWOUDE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Luuring.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. W. Gispen.
HILLEGOM.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Bur
ger, te Hoorn; nam. 5 uur, de heer Smit, te
Heemslede.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur,
ds. van Herksen.
Chr Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam.
5 uur, leesdienst.
Ned. Prot. Bond: Voorm. halfelf, ds. W.
Klaasen van Hoorn.
KATWUK AAN DEN RUN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en nam.
6 uur, ds. Bollee.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur,
ds. Meijering.
LE'DERDORP.
Ned. Hen'. Kerk: Voorm. 10 uur (voorb.
H.A.), ds. H. Mondt; nam. halfzeven, de
heer de Witt van Noordwijk-aan-Zee.
Geref Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Velders van Rotterdam.
LISSE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. G.
van Dijk Azn.; ram. 5 uur, ds. Barger, van
Hoorn.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
4 uur, dr. Th. Ruys Jr.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam.
5 uur, ds. S. v. d. Molen.
Geref. Gem.: Voorm. halftien en nam.
4 uur, ds. IJ. A. Minderman.
NOORDWIJKERHOUT.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. P.
Hofstede.
WARMOND.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam.
6 uur, dr. J. J. Woldendorp.
WOUBRUGGE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien (H. A,),
ds. Veldhoen van Alphen; nam. halfzeven
(Dankz.). ds. Jacobs van Hoogmade.
Gevef. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. D. Nauta.
ZOETERWOUDE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm 10 uur, ds. Roth
van Scheveningen (verbeterde opgave).
ZWAMMERDAM.
Ned. Herv. Kerk- Voorm. 10 uur, de heer
Brusse van 's-Gravenhage; nam. halfzeven
ds Kloots.
Rehoboth (Tcmpelpolder): Nam. halfze
ven, de heer Godlhelp van Alphen.
Geref, Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Wissink.
VOETBAL.
LEIDSCHE VOETBALBOND.
Het programma voor morgen luidt:
le klasse: Quick B. 2Leidsche B. 1,
10 uur (P. de Boer)L, M. C. 1— U. S. 2,
2 uur (H. Th Veldhuyzen); D. V. S. 2—
A. S. C 3, 12 uur (N. Boom); L. F. C. 3—
Norvicus 2, 11 uur (P. de Graaf); Lugdu-
num 3Raceêl 1, 2 uur (B. de Bruin).
2e klasse: Lugd. 4Raceël 2 (Raceël-
terrein), 10 uur (J^ Arnoldus).
3e klasse: Lugdunum 5L. F. C. 5, 10 u.
(bijterrein), A. Ramak; Raceël 3L. M. C. 2
12 uur (P. Bistel.
4e klasse- U V. S. 4Lugdunum 6, 11 n.
(C. M. v. d. Geer); D. V. S. 4—A. S. C. 5,
10 uur (J. Houps).
DAMMEN.
VRIENDSCHAPPELIJK.
Een vriendschappelijke ontmoeting heeft
plaats gehad tusschen de Voorschotensche
Damvereeniging I en de Leidsche Damver-
eeniging If, waarin laatstgenoemde vereeni-
ging met 11—7 wist te winnen. De uilslag
is als volgt:
Voorschoten Leiden -
WaasdarpReek 02
Van BemmelenHuisman11
AnkerKlinkenberg Jr20
de WeverEppenga 02
BinsKleijn 02
ZoutendijkWijngaarden 02
v. GentAltorf 02
NederhofBeij 20
v. MaurikKlinkenberg Sr20
De returnmatch zal a.s. Woensdag in het
clublokaal der Leidsche Damvereeniging
plaats vinden.
KOLF.
Wedstrijd te Stompwijk.
De Kolfclub „Eensgezindheid" te Stomp
wijk hield deze week haar jaarlijkschen
wedstrijd voor de leden. Het is wel jammer
dat het jongere geslacht voor deze mooie
sport geen animo heeft, daar c-r thans op
elk gebied alles gedaan wordt de sport zoo
hoog mogelijk op te voeren.
Aan den wedstrijd namen veertien per
sonen deel, verdeeld in drie ploegen. In de
1ste serie behaalde de heer Jac. v. d. Zijde
den prijs met 152 punten, in de 2de serie
de heer Jac. van Santen met 134 punten en
in de 3de serie de heer Joh. Hoeks met 139
punten. Door de andere heeren is er over
het geheel genomen, goed gespeeld.
Het bestuur doet een beroep op belang
hebbenden voor een wedstrijd, uit te schrij
ven niet alleen voor leden, maar nationaal,
op Donderdag 16 Febr. a.s. v.m. 10 uur.
Alleen hij genoegzame deelname gaat de
wedstrijd door. Tot Zondag 12 Febr. kan
men zich opgeven bij den secretaris, den
heer C Waaijer, te Stompwijk.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Frankrijk antwoordt Amerika
Het I. V. V.
Naar verluidt, zou het Fransche antwoord
op de jongste nota van Kellogg gereed
zijn. Of het al overhandigd is of niet. is
niet zeker. Briand zou o.a. opmerken, dat
de Vereenigde Staten gevaar loopen groote
moeilijkheden en tijdverlies te ontmoeten
wanneer ze voorstellen de formule van een
pact pas op te stellen na voorafgaande be
sprekingen met de groote mogendheden,
want eht is te vreezen, dat Kellogg bij deze
dezelfde moeilijkheden zal ontmoeten, die
hij met Frankrijk alleen reeds vreest niet
te kunnen oplossen.
M.a.w. door deze nota zou de kwestie
niet opschieten,
Te Berlijn is het I.V.V bijeen geweest.
Volgens de „Vorwarts" is besloten de
kwestie van de verplaatsing van den zetel
uit Amstredam en de verkiezing van een
secretaris generaal zes maanden uit te
stellen. In den schoot der commissie be
stond wel een sterke strooming voor een
verplaatsing van den zetel, maar daar de
vertegenwoordigers van verschillende lan
den geen bepaald mandaat hadden en zon
der dit niet tot zulk een vërstrekkerden
stap wilden overgaan, besloot de conferen
tie de gebeele aangelegenheid tot de vol
gende zitting uit te stellen.
BELGIE.
Moeilijkheden met Frankrijk.
De ministorieele commissie, aangewezen
om den loop der Fransch-Belgische han
delsbesprekingen te volgen, kwam gister
middag bijeen. Van Laugenhove, Kabinets
chef van den minister van buitenlandsche
zaken, die gistereD uit Parijs teruggekeerd
is, bracht verslag uit over den uitslag der
onderhandelingen. De aandacht van het
comité werd vooral gevestigd op de belang
rijke punten, die nog niet geregeld zijn en
de moeilijkheden, waarop de overeenkomst
nog afstuit, werden omschreven.
De ministorieele commissie besloot de
zaak naar den ministerraad te verwijzen.
De economische onderhandelingen schij
nen een vrij kritieke wending te nemen. Er
is inderdaad geen sprake van, dat de on
derhandelaars naar Parijs terugkeeren.
DUITSCHLAND.
De Phoebns-aifalre in den
Rijksdag Het conflict in
het Centrnm Beieren een
eigen leger?
In den Rijksdag hebben de communislen
een dringende interpellatie ingediend over
de Phoebus affaire, d. i. de verhouding tus
schen hel Rijksweer ministerie en de Phoe
bus Filmmaatschappij Besloten werd de
interpellatie bij de algemeen? beschouwin
gen over de begroeiing le voegen: er wer-
deD thans echter reed? eenige inlichtingen
verstrekt door rijkskanselier Marx waaruit
bleek dat de Phoebus Milmmaaischaapij, om
te voorkomen dat zij in vreemde handen
zou overgaan, met rijksgelden gesteund is.
Dit feit keurt de rijksregeering streng at,
maar door een samenloop van omstandig
heden kon het geschieden, zonder dat de
regeering er iets van af wist. De Phoebus-
maatschappij, de goede opnamen van ma
noeuvres enz. gemaakt had, wendde zich
om steun tot kapitein Lohmann, die op het
departement het beheer over zekere fondsen
had, welke nog geen bepaalde bestemming
hadden gekregen. Toen de Phoebus met deze
betrekkelijk kleine bedragen niet geholpen
was. heeft kapitein Lohmann borgstellingen
geteekend ten bedrage van 3.5 millioen en
920.000 mark in conlanlen ten laste van het
rijksweerdepartement. Hij belastte daarvoor
1.5 millioen aandeeien Berliner Bankverein
en op deze transacties heeft het rijk een
voorloopige schade van 675.000 mark ge
leden, waarmee de financieele verliezen
echter nog niet ten einde zijn.
Deze fondsn zijn op het oogenblik vol
ledig opgeteerd en de regeering zal door het
instellen van een contröle-commissie, be
staande uit ambtenaren van de departemen
ten van Rijksweer, financiën en de reken
kamer, verhoeden, dat ooit weer op dezelfde
onverantwoordelijke wijze met Rijksgelden
omgesprongen wordt. Tegen kapitein Loh
mann is een onderzoek gaande.
Daarop werd het debat over de begrooting
geopend door den soc.-dem. oud-minister
Severing. Hjj zeide, dat z.i. de begrooting
1928 niet op gezonde grondslagen rustte.
Vooral hekelde hjj de wijze, waarop de
minister met eenige woorden gegleden is
over den desolaten toestand in den iand-
Douw, die nu reeds zijn gevolgen op do
arbeidsmarkt doet gevoelen en die het aan
tal werkloozen van week tot week met dui
zenden doet toenemen.
Van de conferentie tusschen Rijk en
bondsstaten wilde spr. slechts opmerken,
dat de rede van den Wurtemburgscheo
staatspresident Bazille in een werkelijke
republiek hoogverraad nabij zou komen.
Voor het overige was de conferentie bij
zonder vruchtbaar in het aannemen van
lat van, nooit voor uitvoering in aanmerking
komende resoluties, maar zij was alles be
halve resoluut 1
De bestaande geschillen tusschen het Rijk
en Pruisen vinden voornamelijk hun oorzaak
in den persoon van rijksminister v. Keudell,
wien3 opvattingen een hoon zijn voor onze
zoogenaamde republikeinsche inste.lingen.
De aanvallen van rjjksbankpresidaut dr.
Schacht op de politiek der groote gemeen
ten zijn een gevaar gebleken voor ons
Duitsche crediet, in plaats van een waar
schuwing, en het buitenland is er door
opgeschrikt en verontrust.
Het bezoek van prins Heinrich aan den
kruiser Berlin en de zoogenaamde „straf-
beliandeling" van dit op zichzelf gering
voorval bewijzen echter weer schril hoe het
in werkelijkheid met onze republikeinsche
weermacht gesteld is! Het Pboebus-schan-
daa, want een ander woord zou de feiten
niet voldoende illustreeren zal in de
commissie nader onderzocht worden en spr.
kan zich daarmee vereenigen.
Minister GrSner legde daarna een korte
verklaring af, waarin hi) zeide, dat hij de
aanvallen van den vorigen spreker op de
Rijksweer niet onweersproken zal laten en
zoo spoedig mogelijk de interpellatie zal
beantwoorden.
Dan nam de Duitsch-nationaal Wallraf
het woord, die een rede hield over de
uitvloeiselen van Locarno, over de ineen
storting van de hoop, die aan de besprekin
gen van Thoiry geknoopt was en die verder
tracht aan te toonen, dat Duitschland de
waarheid van het oude Latijnsche spreek
woord „Vae Victis" (wee den overwon
nenen) nog steeds aan den lijve ondervindt
Gisteren hebben wij vermeld, dat het
conflict in het Centrum was opgelost. Dit
sloeg echter alleen op het geval Steger-
waid—Marx. Maar de spanning is gebleven,
zegt het „Berl. Tageblatt", omdat in de
piaaL, van Stegervvald nu Imbusch getreden
is. De leider der Katholieke mijnwerker^
Imbusch, heeft van den eersten dag af de
de tegenwoordige coalitie bestreden, en
schjjnt niet van plan dien strijd te staken.
Imbusch kwam gisteren te Berlijn aaD en
ook met hem zouden onderhandelingen plaats
vinden. Van het resultaat dier onderhande
lingen zal het afhangen of men de crisi3
in de centrumspartij als werkelijk opgelost
beschouwen kan.
In de commissie van den Beierschen
Landdag voor de begrootingen las gisteren
de heer Goldenberger, Beiersch minister
van onderwijs, een overeenkomst voor, zeg
gend dat de Beiersche militaire bibliotheek,
die zich in het bezit van de rijksweerbaar
heid bevindt, weder in het bezit van den
Beierschen staat terugkeert.
Na art. 1 tot 7 van het verdrag
te hebben medegedeeld, wilde minister
artikel 8 overslaan; spreker beweerde dat
dit artikel niets ter zake deed. De oppositie
drong toen echter op voorlezing aan en
toen bleek dat in dit artikel tusschen hel
rijksdeparlement van verdediging en de
Beiersche regeering een regeling is getrof
fen voor het geval Beieren zijn eigen leger
zou terugkrijgen.
De Berlijnsche republikeinsche bladen
verlangen dringend opheldering van deze
aangelegenheid.
ENGELAND.
De mijnindustrie.
De commissie, die propaganda voert
voor algeheele nationalisatie der Engelsche
mijnen, en in welke afgevaardingen zitting
hebben ?an het Vakvereenigingscongres,
van het bestuur der Arbeiderspartij, van
de federatie van mijnwerkers en van de
parlementaire groep der Arbeiderspartij,
heeft onder voorzitterschap van Herbert
Smith vergaderd. De commissie handhaafde
haar zienswijze, dat nationalisatie op den
duur de eenige uitweg zou blijken om de
mijnindustrie weer op gezonde basis te
brengen, zooals zij in de resolutie van
21
