DE OVERWEG)
VERDWIJNT
68"e JAARGANG
ZATERDAG 21 JANUARI 1928
No. 20815
Officleele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAG3LAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
80 Cts. per regel voor advertentièn uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentièn 35 Cts per regel Kleine Advertentièn uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordelndsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.36. per week ƒ018
Buitsn Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
Dit nuBiner bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
DIENSTPLICHT.
AANGIFTE TER INSCHRIJVING.
Waarschuwing.
De Burgemeester van Leiden herinnert bij
dezen hen. die in dit jaar 19 jaar oud worden
(alzoo de geborenen in 1909 en die krachlens
de Dienstplichtwet (wet van 4 Februari 1922,
Staatsblad No. 43) binnen deze gemeente
voor den dienstplicht moeten worden inge
schreven. voor zoover zij zich nog niet ter
inschrijving hebben aangegeven, aan hun
verplichting om de aangifte alsnog te doen.
waartoe meer bepaald gelegenheid beslaat
ter Gemeente-secretarie alhier (afdeeling
Militaire Zaken) Breestraat No. 119. hoek
Wolstecg, op 23 Jannari a.s. van des voor-
middags 10 nni tot des namiddags 3 nnr.
Hij vestigt er tevens de aandacht op dat,
indien de in te schrijven persoon verhinderd
is zelf aangifte te doen, zijn wettige verte
genwoordiger daartoe verplicht is. De aan
gifte kan ook geschieden door tusschen-
komst van een daartoe schriftelijk gemach
tigde.
Ten slotte brengt hij ter kennis van be
langhebbenden, dat degene, die verplicht is
voor de aangifte ter inschrijving zorg te
dragen, bij nalatigheid in dezen zal worden
gestraft met hechtenis van ten hoogste veer
tien danen of geldboete van ten hoogste
honderd vijftig gulden en, indien de aangifte
opzettelijk wordt nagelaten, met gevangenis-
draf van ten hoogste twee maanden of geld
boete van ten hoogste zes honderd grilden.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester
Leiden, 20 Januari 1928.
1244
VISCHAKTEN.
De Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van hen, die zich voor het a.s. sei
zoen 1928'29 in het bezit wenschen te
zien van een vischakte, dat de aanvraag
formulieren ter bekoming daarvan gratis ver
krijgbaar zijn ter Gemeente-Secretarie (Kamer
10), alwaar zij, behoorlijk ingevuld en onder
teekend, vóór den 15den Maart as. moeten
ztju terugbezorgd, ten einde aan den Com
missaris der Koningin in deze provincie te
worden toegezonden.
Hij vestigt er de aandacht op, dat voor
het visschen met één hengel, geen loop-
of sleephengel, en geen peur zijnde, geen
aanvraag behoeft te geschieden.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
Leiden, 31 Januari 1928, 1332
AFSLUITING VERKEER GANSOORDBRUG
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat de
Gansoordbrug, in verband met het verrich
ten van herstellingswerken, op Dinsdag 24
Jannari a.s., voor alle landverkeer zal zijn
afgesloten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 21 Januari 1928. 1331
EEN BELANGRIJKE SCHENKING.
Ten overstaan van notaris Vlug is te
Rotterdam de akte gepasseerd, waarbij de
heer J H. Jurriaanse aan den Staat der
Nederlanden heeft geschonken ten behoeve
van het Museum van Natuurlijke Historie
alhier, een hem toebehcorende uiterst kost
bare collectie vlinders, zijnde Rhopalocera
en ook Heteocera van het tropische deel der
aarde.
Deze collectie bevat ongeveer 40.000
exemplaren, verdeeld over ongeveer 4500
soorten; zij is in ongeveer 800 laden onder
gebracht.
Minister Kan heeft met het oog op het
belang dezer schenking persoonlijk te Rot
terdam namens den Staat bij deze akte ge
compareerd in zijn hoedanigheid van Mi
nister van Onderwijs, Kunsten en Welen-
schappen ad interim.
Sedert Sept. 1926 zijn hiervan onderhan
delingen gevoerd en dank zij de bemoeiin
gen van minister Kan is thans de schenking
aanvaard en blijft deze kostbare collectie
gelukkig voor Nederland behouden.
GODSDIENSTIGE LEZINGEN IN HET
UNIVERSITEITSGEBOUW.
Vanwege de Faculteit der Godgeleerdheid
erRijks-Universiteit zullen in het Klein-
uuitorium, '3 avonds tusschen 7 en 8
°n e~n'Se leringen worden gehouden.
Op 31 Januari, 6 en 13 Februari zal'
sPreker optreden ds. O. Noordmans, Ned.
UI J "DF KpiOMMEN VAN "DIT BLAD,
DOCH-NIET U1T ON^E >LE.UTEL>TAD!
DIJ 1,5 "DE LAATSTE
pE JEEKpNAAR, l> UITGEPRAAT.
Herv. predikant te Laren (Geld.) over het
onderwerp: „Het ethisch beginsel".
Op de avonden van 5, 12 en 19 Maart
zal di. A. R. Haentjes, Rem. predikant
te Haarlem het onderwerp „Openbaring"
behandelen.
Voor den Vrga. Chr. Stud. Bond zal even
eens in het Klein-Auditorium op 16 Febr.
's avends 8 uur, optreden prof. dr. M. C.
van Mourik Broekman, hoogleeraar 'te
Utrecht. Onderwerp: „Geestelijk leven in
Amerika".
HERDENKING PROF. MR. J. TH. BUYS.
Men verzoekt ons mede te deelen, dat
voor de plechtige herdenking van prof. mr.
J Th. Buys ter gelegenheid van diens
lOOsten geboortedag op 26 Januari a.s. des
namiddags 3 uur in het groot-auditorium
der Rijksuniversiteit nog een beperkt aan
tal toegangskaarten voor belangstellenden
en studenten verkrijgbaar zijn bij de pedel
len der Universiteit in het academiegebouw
aan het Rapenburg.
ADRES AAN DEN RAAD.
Aan den Raad der gemeente is volgend
adres gezonden:
Geeft beleefd te kennen de Leidsohe Be-
stuurdersbond, gevestigd Heerengracht 34
alhier;
dal sinds de opheffing der Huurwetten
en vooral na het Koninklijk besluit tot ver
nietiging der gemeentelijke huurverordening
uit verschillende klachten gebleken is dat
een aantal huiseigenaren tol verhooging
hunner huurprijzen is overgegaan;
dat in een aantal gevallen zelfs een zeer
onredelijke huurprijsverhooging werd ge
constateerd;
dat de ingezetenen, welken een onrede
lijke verhooging van huishuur werd opge
legd, daartegen thans geheel onbeschermd
zijn;
dat het gewenscht is te achten in dc ge
vallen, waarin van ongemotiveerde huur-
verhooging sprake is, de betrokken huurders
met raad en daad ter zijde te slaan
dat een der middelen daartoe zou kunnen
bestaan in hel instellen van een gemeente
lijk bureau, tot welk bureau zich diegenen
kunnen wenden, die door onredelijke ver
hooging van den huurprijs hunner woning
worden bedreigd;
dat onder meer dit bureau zou kunnen
overgaan tot publicatie van elk geval van
onredelijke huurverhooging, van welke
maatregel ongetwijfeld een preventieve wer
king zou uitgaan;
dal het daarnaast wel gewenscht is vooraf
een onderzoek in te stellen naar de reeds
plaats gehad hebbende verhoogingen, ten
einde betrouwbare gegevens omtrent den
omvang te verkrijgen;
dat zulk een onderzoek het beste van ge
meentewege kan worden ingesteld;
dat adressant meent, dat het algemeen
belang dat hierbij is betrokken het optreden
van gemeentewege alleszins wetligt.
Redenen waarom adressant den Raad
beleefd verzoekt tol de instelling van een
gemeentelijk bureau als bovenbedoeld over
te gaan en dit bureau op te dragen een
onderzoek in te stellen naar de sinds Juli
1927 plaats gehad hebbende huurverhoo-
gingen in deze gemeente.
DE KERKERAAD DER NED. HERV. GEM.
Over de bijeenkomst van bovengenoem-
den kerkeraad meld4, het „Leidsch Predik
beurtenblad" o.a.:
Als commissies worden aangewezen:
Voor het nazien der Diaconierekening:
ds. Punselie, ds. Riemens en de ouderlingen
Boehmer en De Heer.
Voor het nazien der rekening van de
Groeneveldt-slichling: ds. Riemens, de
ouderling Kooreman en de diaken Smits.
In de commissie voor de Generale Kas
wordt br. van der Steen vervangen door br
Minderhoud.
De quaestor van de kerkeraad, br. van
Kleef, legl zijne rekening over van het af-
geloopen jaar. Deze wordt goedgekeurd. Hij
wordt ook voor dit jaar herkozen.
Als secundus-lid van de Hoofdcommissie
voor de Verkiezingen wordt ds. Meeter aan
gewezen.
In den Bijzonderen Kerkeraad heeft de
quaestor, br. Bloot, rekening gedaan van
zijn beheer over 1927. Na goedkeuring der
rekening werd br. Bloot herbenoemd.
Ook wordt de rekening der Kerkeraads-
fondsen nagezien en goedgekeurd.
Voor het nazien der Doop-, Trouw- en
Lidmatenboeken zijn voor dit jaar aange
wezen ds. Groot Enzerink, ds Meeter, en de
ouderlingen van Dingstee en Kooreman.
In de commissie voor het godsdienst
onderwijs is eene vacature. Daarin wordt
benoemd br. Montenberg.
Ook de commissie voor sociale belangen
heeft eene vacature, door het vertrek van
ds. Goedhard; ds. Riemens wordt in deze
vacature benoemd.
Ingekomen zijn er nog verschillende be
richten van bedanken, de meeste door be
middeling van de vereeniging de Dageraad.
Ze dateeren nog van Maart, April en Mei
1927.
Het jaarverslag maakt melding van alle
wijzigingen in den Kerkeraad, verschil
lende jubilea, als van ds. Hartwigsen, ds.
Beekenkamp etc.
De grensregeling met Oegslgeest is nog
niet tol een oplossing gekomen.
Voor de Ghr. Radiovereeniging zal nog
meer steun moeten komen, zoo het werk
der radio-preeken succes zal hebben.
De Diaconie zag den toestand harer finan
ciën verbeteren. Men houde echter daarbij
in het oog. dat hiertoe noodig is de beper
king van het aantal bedeelden tot hen die
kerkelijk meeleven, zoodat men velen aan
de hulp van anderen moet overlaten. De
gewenschle toestand zou zijn. dat men ook
zulken, die kerkelijk minder of niet mee
leven door betooning der Christelijke liefde
nader kon komen. We mogen daarom voort
durend op de offervaardigheid der Gemeente
een beroep doen, aldus het verslag.
DE NEDERLANDSCHE ZUIVELINDUSTRIE
Voor de afd. Leiden der vereeniging
„Nederlandsch Fabrikaat" heeft de heer
J A Geluk gisteravond in de Kleine Zaal
van de Stadsgehoorzaal een lezing gehou
den over: De Nederlandsche Zuivelindustrie
Nadat de voorzitter der Leidsche afdee
ling, de heer Hk. Pel. de aanwezigen had
welkom geheeten en den spreker had inge
leid, begon de heer Geluk met de opmer
king. dat het publiek in het algemeen maar
weinig van onze zuivelindustrie afweet en
dat ondanks het feit, dat zij een Neder
landsch karakter bij uitnemendheid heeft
Die onbekendheid schrijft spr. voor een deel
daaraan toe, dat de zuivelbereiding als in
dustrie nog maar betrekkelijk jong is. Het
bedrijf als zoodanig werd voor 50 jaar nog
algemeen op de boerderij uitgeoefend en
miste daardoor de gelegenheid om op den
voorgrond te treden. Toch is de landbouw
en als onderdeel daarvan de zuivelberei
ding, een zeer belangrijke tak van nijver
heid. De in cultuur gebrachte grond beslaat
ruim 69 pCt. van onzen bodem en het blij
vend grasland heeft daarvan de grootste
oppervlakte. De melkveestapel van ons land
neemt dan ook voortdurend in omvang toe.
In de jaren 1881/1890 bedroeg het aantal
melkkoeien gemiddeld 894.000 stuks, en in
1924 een later cijfer is niet bekend
was dit aantal 1.086.000 stuks. Het gevolg
hiervan is dat ook in onze zuivelproductie
voortdurend een sterke toename is waar te
nemen In 1893 bedroeg onze boterproductie
ruim 35 millioen K.G., in 1926 83 millioen
K.G. Van de kaasproductie zijn deze cijfers
67 millioen K.G. in 1900 tegen 122 millioen
K.G. in 1926. In dit verband wees spr er
op, dat niet alleen vermeerdering van het
aantal melkkoeien tot deze productie-toe
name heeft bijgedragen, maar dat ook de
productie per koe in sterke mate is geste
gen. hetgeen te danken is aan de groote ver
beteringen ingevoerd door de fabriekmatige
zuivelbereiding. Deze industrialiseering van
het bedrijf, die zich voltrok tusschen 1830
en 1900. was vooral voor de kleine boeren
een ware uitkomst en heeft onze zuivel
industrie. die langzaam maar zeker haar
vooraanstaande plaats op de wereldmarkt
begon te verliezen, er weer boven op ge
bracht. Van welk belang de zuivelproduc
ten thans voor onze handelsbalans zijn.
moge uit enkele cijfers blijken. In 1927
werden 48 millioen K.G. boter en 97 mil
lioen K.G. kaas uitgevoerd, tezamen met
een waarde van 213 millioen gulden of 11.2
pCt. van de waarde van onzen geheelen
export. Er is dan ook geen land ter wereld,
dat meer zuivelproducten exporteert dan
Nederland.
Uitvoerig behandelde spr. vervolgens de
groote verbeteringen in het zuivelbedrijf
gedurende de laatste jaren, waarbij hij o.m.
wees op de betere behandeling van het vee,
de zoowel voor consument als producent
uitstekende resultaten van de alom in den
lande gehouden melkcursussen, het opvoe
ren van het velgehalte der melk als gevolg
van het werk van de fok- en controle-
vereenigingen Spr. wees er op, dat de tech
niek der bereiding van zuivelproducten in
ons land op een zeer hooge trap van ont
wikkeling staat en dat de tijden voorbij zijn
dat wij naar het buitenland moesten om iets
te leeren. Thans komen buitenlanders naar
ons land om het zuivelbedrijf te beslydee-
ren. De regeering heeft tot dit alles veel
bijgedragen: in het bijzonder noemt spr. het
werk van den vroegeren directeur-generaal
van den landbouw, den heer H. J. Lovink.
Spr. wijst voorts op het voorlichtende werk
der rijkszuivelconsulenten en op het onder
wijs in de zuivelbereiding aan de Rijkszui-
velschool te Bolsward en aan de Landbouw-
hoogeschool te Wageningen.
Vervolgens staat spr. stil bij de organi
saties, die in ons land de algemeene zuivel-
belangen behartigen: den Algemeenen Ne-
derlandschen Zuivelbond (F.N.Z.) te 's-Gra-
venhage, de Vereen, voor Zuivelindustrie en
Melkhygiëne, eveneens te 's-Gravenhage en
de Bond van Kaasproducenten te Gouda, en
hij bespreekt uitvoerig het werk van deze
organisaties, ook voor de ontwikkeling van
het personeel, werkzaam in de zuivel
industrie.
De controle op de zuivelproducten be
sprak de heer Geluk eveneens uitvoerig.
Wij hebben enkele dagen geleden naar aan
leiding van ons bezoek aan de fabriek van
de vereeniging „Het Kaasmerk", daarover
reeds fret een en ander medegedeeld, zoodat
wij daarop thans niet zullen terugkomen.
Wij willen slechts vermelden, dat sedert
het in 1907 te Scheveningen gehouden in
ternationale zuivelcongres de groote waarde
van onze botercontrole als afdoend middel
tegen elke vervalsching erkende, onze con
trole naam heeft gemaakt over de geheele
wereld en in tal van landen is nagevolgd.
Tenslotte wees de heer Geluk er nogmaals
op, dat onze zuivelproducten een eerste
plaats op de wereldmarkt innemen. Men
kan in het buitenland onze producten wel
namaken maar men is er nimmer in ge
slaagd deze te evenaren Onze zuivel
industrie is kerngezond en zij zal zich in
de toekomst wel weten staande te houden
en verder te ontwikkelen. Maar daarvoor
acht spr. noodig de belangstelling van het
groote publiek en vooral de waardeering
voor prima producten. Daaraan ontbreekt
het nog wel eens en spr. hoopt, dat zijn
voordracht eenigszins zal mogen bijdragen
tot vermeerdering van die belangstelling
en die waardeering.
Na de pauze vertoonde de heer Geluk I
een serie lichtbeelden, betrekking hebbend
op de zuivelindustrie.
DE BIOSCOPEN.
Het City-theater biedt deze week een
zeer goed verzorgd programma, bestaande
uit twee hoofdfilms.
BINNENLAND.
De tweede «oirée ten Hove. (Binnenland,
2e Blad).
Overleden li mr. J. Ankerman, ond-lld
der Tweede Kamer. (Binnenland, 2e Blad).
Het onderzoek naar dumpingsverschijnse-
Ien in ons land. (Binnenland, 2e Blad).
Actie van bet spoorwegpersoneel. (Bin
nenland. 2e Blad).
Een gasontploffing te Den Haag. (Gemengd
2e Blad).
Vergadering van het Centraal Bloem
bollencomité. (Land- en Tuinbouw, 4e Blad)
BUITENLAND.
De Phoebns-afiaire in den Dnitschen
Rijksdag. (Buitenl., Ie Blad).
De Fransch-Belgische economische onder
handelingen zijn vastgeloopen. (Buitenl.,
Ie Blad).
De vroegere Engelsche minister Lord
Grey over den toestand der democratie.
(3e Blad).
Spionnagegevallen in Tsjecho-Slowaktje
en Hongarije ontdekt. (Buitent., Ie Blad).
Aangevangen wordt, in plaats van met
bet gebruike.pe wereldnieuws, met „Hodge
Podge" ol van alles wat, een film, welke
zeer rjjk is aan schoone watervallen en
natuuropnamen, gevolgd door een klucht De
Leerling Cow Boy.
Als eerste hoofdfilm vertoont men „De
Zwarte Cycloon" een verhaal van wilde paar
den en liefde, in 5 aoten. Deze film ver
plaatst ons in deze gedeelten van het land,
waar de paarden in het wild leven en dat
er ook onder dieren liefde heerscht.
Na de pauze vangt men aan met het
tweede hoofdnummer: „Het Meisje van Mont-
Martre" een dramatische sensatie-speelliim
in 8 acten, waarvan de hoofdrollen worden
vervutd door de bekende Lewis Stone en
Barbara la Mari. Deze film speelt te Parijs,
in een spelonk, waar Lewis Stone zijn ge
liefde vindt en haar na veel moeite tot
zjjn vrouw weet te maken, nadat hjj haar
uit een kroeg, waar zjj als danseres op
treedt, heeft gered. Deze beide films, be
geleid door goede muziek, loonen ten volle
een bezoek aan het City-theater, waar Zon
dagavond als extra attractie ook een humo
rist zal optreden.
Wie van spannende films houdt in het
genre van Arsène Lupin, die kan zp hart
ophalen in het Casino-theater. Daar
wordt gegeven als hoofdnummer „Do Witte
Spin". Dit blpt een zeer brutaal persoon
te zijn, die de Parijsche politie tot wanhoop
brengt. Zeifs wordt het bezoek om de stelen
van te voren aangekondigd en nog lukt het.
Hoe door de liefde Parp tenslotte bevrijd
wordt van deze de mode zeifs fascineerende
figuur en wie dat ismen ga dat zien.
ij willen dat niet verklappen, alle aardig
heid zou er anders af zp. 't Is intens span
nend van begin tot eind en de film wórdt
keurig gespeeld in prachtige scènes, mooi
van opzei en uitwerking.
Daarnevens gaat a.s 2e hoofdnummer een
Paramount-film „Een versehnkke.p meisje"
meer van luchtiger, humoristischer genre.
Men ziet hoe een buitenissige Amei ikaan-
sche wordt getemd voor een huwelp op
niet alledaagsche wijze en hoe, volgens het
„les extrênes se touchent" twee „typen" tot
elkaar worden gebracht. Bebé Daniels en
Rod la Rocque vervullen er uitnemend de
hoofdrollen in. Beide nummers bestaan uit
6 actes. Daarnevens gaat het weekj ornaat
en een tocht door Athene, die ook alles
zins het zien waard is.
Een welverzorgd programma heeft gis
teravond in het Luzor-t beater een tal
rijk publiek op aangename wjjze bezig ge
houden. De naam Maciste b.rjkt nog steeds
een zeer bijzondere aantrekkingskracht te
bezitten en wjj erkenneD gaarne, dat er dezen
keer ook alle reden voor is. Deze laatste
film van den Sterken Man betreft de ge-
