68*,e JAARGANG
WOENSDAG 18 JANUARI 1928
No 20812
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Door de lucht van Holland naar Nederl. Oost Indiê in drie éiapp s van 24 uur.
Het voornaamste nieuws
van heden.
Burgerlijke Stand v. Leiden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiên 35 Cts per regel Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdag? en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per weekƒ018
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „018
Franco per post 2.35 portokosten.
Oil nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
brengen ter algemeene kennis, dat door hen
vergunning is verleend aan: a, de N.V.
Fabriek van Verduurzaamde Levensmid
delen. voorheen L. E. Nieuwenhuizen en
rechtverkrijgenden tot het uitbreiden van de
fabriek van verduurzaamde groenten in het
perceel Morschweg No 60 kadastraal bekend
Gemeente Leiden. Sectie L. No. 1213: b.
A Vros en rechtverkrijgenden tot het uit
breiden van de boek- en handelsdrukkerij
in het perceel Hoogewoerd No. 46. ka
dastraal bekend Gemeente Leiden, Sectie
D. No. 1544 1060
Leiden, 18 Januari 1928.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
1RCHAEOLOGISCHE LEZINGEN IN HET
MUSEUM VAN OUDHEDEN TE LEIDEN.
Oudste sporen van het Christendom
in ons land.
Gisteravond werden in de collegezaal van
het Rijks-museum van Oudheden aan het
Rapenburg de reeks van archaeölogische
lezingen en cursussen geopend met een
voordracht van den directeur van dit Mu
seum dr J. H. Holwerda over „Oudste spo
ren van het Christendom in ons land", toe
gelicht en verduidelijkt met een groot aan
tal lichtbeelden, genomen bij de verschil
lende door dr Holwerda in ons land ver
richte opgravingen en van onderscheidene
voorwerpen, urnen, kruiken, wapenen, ske
letten enz. daarbij gevonden.
Het doel van spr was om duidelijk te
maken dat vóór in 692 Willebordus in het
Noorden van ons land het Christendom
bracht er reeds sporen van Christendom
geweest moeten zijn. Daarbij dacht 9pr.
niet aan Romeinsche soldaten in het Zui
den van ons land, die er door trokken of
aan het bisschoppelijk kerkje in Utrecht
blijkens de oorkonde der stichting in 540
geschonken maar wel aan een zij het dan
ook onder Frankischen invloed ontstane
inheemsche christelijke cultuur ongetwij
feld van veel meer belang voor de geschie
denis van ons land in het algemeen als
van die aan het christendom in deze ge
westen in het bijzonder. Daaromtrent heb
ben vondsten in den donkeren bodem ons
volgens hem het noodige licht verschaft.
Deze doen de overtuiging vestigen dat hier
te lande 150 jaren voor Bonifacius naast
de heidensche zeden en gebruiken ook van
de christelijke cultuur reeds sporen aan
wezig waren.
Teneinde dit nader te illustreeren liet
de onderzoeker van onzen bodem een groot
aantal gevonden voorwerpen in beeld ge
bracht aan 't oog van het vrij talrijk ten
gehoor voorbij gaan.
Wat in Noord-Frankrijk en aan den Rijn
aan ceramiek uit dien eersten tijd van het
christendom werd bloot gelegd, is ook aan
getroffen in urn- en grafkelder onder Kat
wijk en bij Rijnsburg, zoowel als op de Ve-
luwe, Loenen bij Apeldoorn, nabij Wage-
ningen en elders. Het treft den onderzoeker
hoe daar steeds gemengde graven zijn
waarbij de heidensche gebruiken naast die
van de christelijke opvatting gewone gra
ven naast de heidensche brandgraven De
op deze vindplaatsen aan de oppervlakte
gebrachte ceramiek bevat daarvoor een
bewijs.
Een sterk sprekend voorbeeld van de
aanwezigheid van christelijke cultuur in
het begin der zesde eeuw in deze streken
was voor spr. o.m. een bij Rijnsburg ge
vonden klein bronzen blokje in den vorm
van 'n kruis, het christelijk symbool bij
uitnemendheid, naast voorwerpen uit den
tijd van het laatst der 5de en uit het he- 1
gin der 6de eeuw. Ook bij een opgraving
op de Veluwe, nabij Putten werd een soort
gelijk kruisje gevonden.
Een typisch en even sterk, zoo niet
krachtiger bewijs dat een christelijk cul
tuur in het door spr. genoemde tijdperk
bezig was zich te vestigen, is de legging
van de graven. Het is volgens de voor
schriften der oude christelijke kerk een
eisch dat de dooden worden te ruste ge
legd met het hoofd naar het Westen en
de voeten naar het Oosten. En zoo vindt
men er grafvelden uit dien tijd tegelijk
met anderen, waar dit niet het geval is
en dat herinnert aan toen nog meer over
wegenden heidenschen geest.
Dr. Holwerda's eenvoudige en duidelijke
uiteenzetting werd aan het slot warm toe
gejuicht.
Dr. J. G. VAN DEVENTER t
Te Den Haag is overleden dr. J. G.
van Deventer, oud-directeur van het gym
nasium Willem III te Batavia.
Voor dr. Van Deventer zijn Indische loop
baan aanving was hg verscheidene jaren
leeraar aan het gymnasium te dezer stede.
Hij had hier getoond bij uitstek de kunst
van onderwijs geven machtig te zijn. Zijn
voordracht was levendig en helder en hg
was voor velen van zgn leerlingen een
vriend. Ook was hg hier ter stede oprichter
van de Leidscbe IJsclub.
Ongeveer in het begin van de jaren '90
ging hij naar Oost-Indië als leeraar aan
het gymnasium Willem III. Ook daar werden
zijn paedagogische talenten zeer gewaar
deerd en hg werd na eenige jaren aan
het hoofd van de instelling gesteld, tot hg
pensioengerechtigd was en repatrieerde.
Geen sprookje maar werkelijkheid!
Ii. B. GRASé.
Ir. B. Grasé, de bekende vliegenier, chef
^n de wetenschappelijke afdeeling van de
Fokkerfabriek te Amsterdam, heeft het plan
op gevat dit jaar in drie étappes van 24 uur
tear Batavia te vliegen. De étappes zullen
eerste étappe tot Basra, tweede étappe
Basra—Allahabad en derde étappe Allahabad
^Batavia, waarna langs dezelfde route de
terugreis aanvaard zal worden. Voor dezen
I tocht zal een drie-motorig Fokker-vliegtuig
van speciale constructie gebruikt worden,
bemand met ir. Grasé als commandant en
drie mede-piloten.
Ovei dezen, zoowel voor Indië als voor
het Moederland zoo belangrijken tocht, ho
pen wg morgen nadere bijzonderheden te
vermelden.
CENTRALE OUDERRAAD.
Gisteravond vond in de bovenzalen van
„De Harmonie" de door den Cenlr Ouder
raad uitgeschreven vergadering plaats, voor
vertegenwoordigers van Oudercommissies
en hoofden van scholen.
De vergadering was druk bezocht, terwijl
wij o.a. ook onder de aanwezigen opmerk
ten den heer J Baak, Rijksinspecteur bij
het O L onderwijs en enkele raadsleden
De wethouder, alsmede de referendaris van
onderwijs, hadden bericht van verhindering
gezonden Bijna alle scholen waren verte
genwoordigd door hun oudercommissie en
door het hoofd der school, terwijl velen van
het onderwijzend personeel aanwezig
waren.
Te half negen opende de voorzitter, de
heer Ch L. Waldkölter met een woord van
welkom de vergadering, om direct daarop
het woord te nemen voor zijn causerie,
„Ouderavonden".
Aan de hand van vele voorbeelden uit
het eigen leven, toonde spreker aan, dat de
verhouding tusschen school en huis. verge
leken bij wal het vroeger was. en nu. aan
merkelijk verbeterd is Op het eind der vo
rige eeuw was het Jan Ligthart, die reeds
zeide. dat er een andere geest door de open
bare school moest waaien, een geest van
eendracht en saamhoorigheid. Men moest
de ouders niet meer builen de school hou
den Verschillende hoofden van scholen
waren dit toen met Jan Ligthart en Klaas
de Vries eens En toen reeds probeerden die
om de ouders bijeen te brengen, om de be
langen van school en huis te bespreken.
Echter bleef het bij deze zwakke pogin
gen. Toldat in 1920 de wel het verlossende
woord bracht In art 20 (Konk besluit no.
120) staat het toch zoo duidelijk: .Aan
iedere school wordt een oudercommissie
verbonden Zij houdt minstens 2 maal per
jaar een oudervergadering Het hoofd van
de school leidl die vergadering De onder
wijzers zijn er bij tegenwoordig." Hier
wordt dus niet de wenschelijkheid uitge
sproken neen. het is een gebiedend voor
schrift. waaraan in de allereerste plaats de
hoofden van scholen gevolg moeten geven.
Het is waar. de wet heeft ons wat over
vallen. men ging met zekere terughoudend
heid aan het werk. Men gedroeg zich wat
passief tegenover de nieuwe instelling,
kortom men wilde wel eerst eens afzien.
En hoogst waarschijnlijk was de zaak,
wanneer er in den lande niet een paar
krachtige personen zich hadden voorge
spannen, in de kiem verstikt
En het is soms vermakelijk als het niet
diep treurig was de argumenten ,te hoo
ren die worden aangevoerd, om er zich van
af te maken van beide zijden zoowel
ouders als onderwijzers.
Echter, er moest'een begin worden ge
maakt en juist in dat begin werden vele
fouten gemaakt. Vele oudercommissies ver
beelden zich. dat zij het recht hadden in de
school iets te bedillen, of dat zij het onder
wijzend personeel voor den richterstoel
konden doen komen, of wilden zich met
hel leerplan bemoeien, enz enz.
Ook van onderwijzerszijde maakte men
fouten. Zij stonden veel te laks tegenover
de ouderbeweging, toonden geen tegemoet
koming. Zij kunnen toch wel de wet lezen.
Doch zij waren niet overtuigd van het
goede, zij begrepen niet dat hier op het spel
stond de eer en het belang der openbare
school, dus ook hun eigen belang
De wet zegt het loch zoo duidelijk en
klaar, dat bedoeld werdt een sfeer te schep
pen van saamhoorigheid, een brug tusschen
school en huis.
Beiden zijn opvoeders, ouders en onder
wijzers. Zij moeten elkaar vinden in het be
lang der openbare school.
Spreker toonde verder nog aan, dat gaan
deweg in de verhouding verbetering is geko
men. Spontaan ontstonden de Centrale
Ouderraden, de „Nederlandsche Ouder
raad' en verschenen de ouderbladen in ver- i
schillende plaatsen van ons land En al
worden de centrale ouderraden niet in de
wet genoemd toch moet spreker als voor
zitter van de C. O. R namens 4000 school-
ouders een woord van hulde brengen aan
ons gemeentebestuur voor de subsidie, aan
dit instituut verstrekt.
Spreker eindigt met een opwekking oiri
abonné te worden op ons ouderblad Immers
de oudercommissie. Centrale ouderavond
èn orgaan, beoogen de wet loyaal uit te
voeren En eendracht is het zout van het
onderwijs, alleen door eendiacht kan het
gevaar van meerd?^ teruggang van het
openbaar onderwijs worden afgewend
Na een kwartiertje gepauseerd te hebben,
gaven zich de heeren Zeelenberg, Tjalsma
en M. Verweij op voor gedachtenwisseling,
welke daarna door den spreker werden be
antwoord. Om halfelf werd de geanimeerde
bijeenkomst gesloten.
ALLIANCE FRANqAISE.
De soirée gisteravond van de afd. Leiden
van de Alliance Francaise is een groot suc
ces geweest Voor de afdeeling traden op
Madame Jane Sempé en de heer René
Héreut van de Opéra Comique. Nadat zij
eenige fragmenten hadden gezongen van j
Robin en Marion, werd 'n reisje door Frank
rijk gemaakt en werden eenige liedjes uit de
verschillende Fransche provinciën ten ge-
hoore gebracht.
De voordracht was fijn en geestig en alles
was van eenvoudige- en natuurlijke vroolijk-
heid. soms even weemoedig De gebaren en
bewegingen waren vol gratie zoodat alle
aanwezigen dadelijk onder groote bekoring
kwamen Vermeld zij in het bijzonder het
teere liedje: ..Berceuse de Quinquin" en
„Les Trois Rubans. Aan het slot was het
publiek geestdriftig en het heeft de kunste
naars staande toegejuicht waarbij de ver
dienstelijke pianiste, mademoiselle Simone
Prégmon teTecht niet vergeten werd De
voorzitter, de heer M. Bresson bedankte met
enkele woorden: hij was vol lof over de reis
die de kunstenaars de aanwezigen hadden
laten maken, al had spr. gaarne icJts meer uit
ziin geboorteland Gascogne gehoord.
Het moet alleen betreurd worden, dat de
afdeeling zoo weinig leden telt Er zijn te
Leiden toch nog wel liefhebbers van Fran
sche muziek en zang die genoten zouden
hebben van een avond als deze. Als men de
balans voor dit jaar opmaakt, ziet men dat de
afdeeling met haar soirée's heel gelukkig is
geweest Twee uitstekende lezingen en een
schitterende avond van muziek en zang.
Hoeveel meer zou er niet gegeven kunnen
worden, als het aantal leden verdubbelde,
wat voor Leiden en omgeving toch heusch
niet onmogelijk is.
MET DE NEDERLANDSCHE REISVEREEN.
AFDEELING LEIDEN NAAR ZWEDEN.
Gisteravond is door de N. R. V. afd.
Leiden, in de Kleine Stadszaal, welke bgna
geheel bezet was, de 4e serie-lezing ge
houden. Als spr. trad op de heer J. FI.
J. M. Vingerhoed, uit Amsterdam, namens
het Officieele Reisbureau der Zweedsche
Staatsspoorwegen.
Spr. liet eerst een kaart van Zweden op
't witte doek verschijnen, om daarop aan te
geven, welke deelen zouden worden bezocht,
waarbg de reis voor een klein deel met
plaatjes en grootendeels met films zou wor
den toegelicht. Het eerst kwam de overtocht
per veerpont tusschen Lassnitz Tral'.eborg,
welke ponten de D-treinen van 9 wagons,
waarin de passagiers blgven zitten, geheel
meenemen.
Daarna werd Skane, de meest Zuidelijke
provincie van Zweden, bezichtigd, gedeel
telijk van uit den trein. Bezoeken werden
gebracht aan de badplaats Falsterbo en
het plaatsje IJstad, waar veel mooie natuur
was te bewonderen. Vervolgens werd Malmö
aangedaan en per veerpont overgevaren naar
Kopenhagen; de toegang door deze stad
door verschillende tunnels en over groote
spoorbruggen was indrukwekkend, terwgl de
stao en omgeving een schitterenden aanblik
opleverde. Na het bezichtigen van de stad
zeli, kwam het vliegveld aan de beurt,
waarbg spr. opmerkte, dat de reis per vlieg-
tmg de beste was; van Amsterdam naar
Koj-cnhagen vliegt men in zes uur; per
boot heeft men ruim 24 uur noodig. Van
daar werd bezocht het eiland Gotland met
Visby, waar vele ruïnes en forten, dateeren-
do uit de 12e eeuw, bezichtigd werden,
benevens het z.g. Burgemeestershuis, dat
thans door de Zw. toeristenvereeniging als
hotel wordt ingericht. Ook waren zeer veel
windmolens te bezichtigen, terwgl de kust
met kalkrotsen en zware, grillige rots
formaties, een zeer schoonen aanblik op
leverde Nog werd een bezoek gebracht
aan Jarntland, waar wij een trouwpartij mee
maakten, waarbg de gasten in typische kerk
boeten werden overgevaren. Ook werd hier
een bezoek van de Kon. familie bijgewoond.
Een onvergetelijke tocht werd meegemaakt
in het Scharengebied, waar vele Stockhol-
mers den Zondag op 't water doorbrengen
in allerhande vaartuigen.
Tot slot werd nog een trits tap je gemaakt
naar Lapland met den meest Noordelijken
trein van Europa. Groote ijzerertsgroeven,
sneeuwbergen, gletschers, watervallen, me
ren, kudden grazende rendieren, alles ging
aan ons oog voorbij. Tot slot werden eenige
fraaie beelden uit het land van de midder
nacht-zon vertoond.
Het was een reis om nimmer te ver
geten en velen zullen zich zeker laten over
halen spoedig een bezoek aan het schoone
Zwed<^ te brengen, waartoe een drietal
schoonen op het doek ook een dringende
uitnoodiging deden.
De voorzitter, de heer Hardeweg, dankte
den heer Vingerhoed voor zijn duidelijke
uiteenzetting der reizen en de vertooning
van de schitterende films, waarmede de
aanwezigen door luid applaus instemden.
LEIDSCHE PLUIMVEEVEREENIGING.
Van hedenmorgen af is een gedeelte me
dailles en wisselbekers, uitgeloofd op de
a.s. Lustrumtentoonstelling van de L.P.V.
uitgestald in de étalages van het sigaren
magazijn van den heer H. G. J. Wolf,
Breestraat, hoek Maarsmansteeg.
A.s Dinsdag moeten de ruim 2000 dieren
reeds in de Stadsgehoorzaal binnen zijn.
Dan zullen de prgzen, na scherpe beoor
deeling, worden toegekend. In de meeste
rubrieken is de concurrentie niet gering.
BINNENLAND.
Weer een Holland-Indië-vlncht, ir. Gracfi
zal het traject afleggen in drie etappes (1ste
Blad).
De begrooting van het Wegenfond®-
1928 en de voornaamste verbeteringen voor
Zuid-Holland, (Binnenland. 2de Blad).
Prins Hendrik zal de Olympische Win
terspelen in St. Moritz bijwonen. (Binnen
land, 2de Blad).
Het anto-ongelnk bij 't Haagsche Schouw;
tegen den chanifenr vier maanden geeischt,
(Rechtzaken,3e Blad).
Ook te Delft is een rnitenvernieler aan
het werk, (Gemengd, 2de Blad).
Hnldirina van den heer A. H. G. Fokker,
te Den Haag. (Laatste Berichten, 1ste Blad),
BUITENLAND.
Conferenties te Berlijn, Brnssel en Havana
(Buitenl. Ie Blad).
Engeland schrapt nog één kmiser van het
bouwplan, (Buitenl. Ie Blad).
De oneenigheid in het Dnitsche Centrum
groeiende. (Buitenl. Ie Blad).
Raadselachtige branden te Washington.
(Buitenl le Blad).
Relletjes bij de berechting der Roemeen-
sche studenten. (Tel. le Blad)
Onze stadgenoot ir. G. M„ Joustra
is heden bestemd voor uitzending naar Ned.
Oost-Indië als ingenieur 3de klasse bij den
Dienst der Staatsspoorwegen.
Voor het te Rotterdam gehouden
exaraer in Fransche Handelscorrespondentie
door de Federatie „Mercurius" slaagde onze
stadgenoote mej. E. Wesselius, leerlinge van
het genootschap „Kennis is Macht".
Het Collegium van het Leidsch Stu
dentencorps is uitgenoodigd om deel te
nemen aan de soiree, die H. M. de Koningin
zich voorstelt Vrijdagavond tegen negen uur
ten Paleize Noordeinde te 's-Gravenhage te
geven.
Hedenmorgen heeft de directie van do
Kon. Ned. Grofsmederij den heer J- v. d. Blom
die heden veertig jaar bij deze vennootschap
in dienst was op hel kantoor ontvangen en
onder aanbieding van een geschenk in
enveloppe gecomplimenteerd.
Met de voltooiing van de oogheelkun
dige kliniek van het nieuw Academisch
Z.ekenhuis is men thans in zooverre ge
vorderd, dat de kliniek in begin Maart in
gebruik zal worden genomen.
GEBOREN.
Rudolfina Sara, O. v. W. de Bres en S.
Flandrijn. Ariena, D. v. C D. Verhey en
C. Broederland. Femia, D. v. 41. F.
Frank en W. Gernts. Arie, Z. v. B. dó
Bruin en A van Grieken. Louisa Helena
D. v. G. Jonkman en H. M. Teogelaar.
Bartholomeus, Z. v B Erades en C. J.
Velthuijsen - Judocus Herms., Z. v. J H.
Lossie cn A. H. van Kraaij. Cate.au
en Wilbelmina, Ds. v. C Kromhout cn P.
II. Boezelijn. Maria Joha Jaca., U. v.
J. Azier en J. v. der Reuden. Pieter
Hendrik, Z. v. P J. van Dam en S. W. v.
der Zaal. Hendricus, Z. v J. de Vries
en H. Schonevcld. Laurens, Z. v. L„
Gijsman en J. Owel. Dirk, Z. v. D. v. d.
Reijden en S. G. H. Fluiter. Albertus,
Z. v. A Zandbergen en B Wesselink.
Nicolaas Johannes, Z. v. G Q. Nieuwen^
broek en H Lelieveld. Maria Catbarina,
D. v. W. Huisman en M C. Maryt. - Maria
Christina, D. v. W. A Muyzert en G H.
Ebbinge. C'atharina Wilha., D v. T. J.
M. Damare en G. J. M v. Ruijven. Eli
sabeth Corna., D. v. H W Braun en T.
E. Busscher. Maria, Corna., D. v A
Teegelaar en O. J. Neuteboom. - Eliza
beth Wilha., D. v. L F. J FlortssoD en
E W. van Eijk. Hendrik Jan, Z. v H.
Smittcnaar en M. Cupido - Petronella. D.
v. B. P Kramer en J Erades. Isaac Ma-
rinus, Z. v. C. M Doornik en M. v den
Bosch. Susanna. D. v D Ladan en L
van Gelder. Henjrika Anta Theoda.,
D v G. J. Huyzendveld en W. A. van
Ross urn.
