68s(e JAARGANG MAANDAG 16 JANUARI 1928 No. 20810 OFFICIEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van hetlen. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN 80 Cts. per regel voor advertentiên uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd lijn Voor alle andere advertentiên 35 Cts per regel Kleine Advertentiên uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdag? en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgen? postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT t Voor Leiden per 8 maanden ƒ2.35. per week 0 18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post 2.35 portokosten. Oit nummer bestaat uit Df\JE Bladen EERSTE BLAD. INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN VOOR DE OPENBARE BEWAARSCHOLEN Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter kennis van belanghebbenden, dat aan de Openbare Bewaarscholen in het Elisabetshof, aan de Van der Werfstraat en in de Groenesteeg tot en met den llden Februari a.s. gelegenheid bestaat tot bet doen inschrijven van leerlingen en wel des voormiddags van kwart vóór 9 tot halftien en uitgezonderd Zaterdag des namid dags van kwart vóór 2 tot kwart over 2 uur. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, den 16den Januari 1928. 921 TWEE ZILVEREN JUBILEA. Zaterdag was het 25 jaar geleden, dat de heeren De Feij en Runhaar in dienst tra den bij de drukkerij van de Fa. Taconis, Maredijk. Beide jubilarissen werden Zaterdagmor gen door den directeur geluk gewenscht, dat vergezeld ging van een enveloppe met inhoud wat zeer op prijs werd gesteld. Namens het personeel werden evenwel eenige waardeerende woorden gesproken vergezeld door het overhandigen van een mooie vaas met bloemen. De jubelarissen betuigden hun dank voor de belangstelling en noodigden het personeel uit tot een ge zellingen avond, wat natuurlijk gaarne werd geaccepteerd. ZONDAGSSCHOOL VAN DEN NED. PROTESTANTENBOND. Gisteravond had in het „Nutsgebouw' aan de Steenschuur een plechtige bijeen komst plaats. Het bestuur van bovenstaande Zondagsschool had de 12- en 13-jarige leer lingen, die de school gaan verlaten, hun ouders en enkele genoodigden aldaar ver zocht om afscheid van elkaar te nemen. Dat de kinderen, een 50-tal, present wa ren is te begrijpen, maar ook de meeste ouders waren aanwezig, zoodat de versierde groote zaal vrijwel geheel bezet was. Mej. Ph. van Eek opende mei een wel komstwoord en ging voor in gebed. Daarna was het woord aan mej. Kuenen. die er op wees dat vroeger op het Kerstfeest afscheid van.de vertrekkenden werd genomen, maar dat het bestuur hel beter had gevonden dit in een aparte bijeenkomst te doen, daar het afscheid we! eens leed onder de drukte van het Kerstfeest. Spreekster hoopte, dat de jongens en meisjes behalve goede en brave ook vrome leden van de maatschappij zou den worden. De Zondagsschool, welke zij nu jaren hebben bezocht, heeft getracht de kiemen van vroomheid en godsdienstzin in hen te ontwikkelen. De kinderen zullen later in allerlei vereenigingen treden, welke spel, vermaak of lichamelijke ontwikkeling ten doel hebben. Mej. K. hoopte evenwel, dat zij ook aan hun gemoedsleven voedsel zullen blijven geven en vestigde in dit ver band de aandacht op den Vrijz. Christelijk Jongerenverbond. Nog wees spreekster er op, dat lid worden en lid zijn van de A. J. C., arbeiders-jeugdcentrale, heel goed samen kan gaan met een godsdienstige levensop vatting. Na deze toespraak, die met de grootste aandacht werd gevolgd, zong mej Meerburg den kinderen een toepasselijk lied toe en bracht een meisjeskoortje de Kerslcantate van Cath v. Rennes ten gehoore. Plechtig klonk daarna de zang van alle kinderen- „Kinderen van één Vader zijn wij alle maal." Nu gingen de lichten uit en vertelde mej. Van Eek voor het laatst aan de hand van lichtbeelden een mooi Kerstverhaal. Als aandenken ontvingen de kinderen „Het Nieuwe Testament" naar de Leidsche vertaling. Ten slotte richtte mej. Van Eek zich met een enkel woord tot de ouders en beval de Zondagsschool bij hen aan en deed een be roep op ieder, die bij dit mooie werk huip zou kunnen verleenen Zij dankte allen, die tot het slagen van den avond hadden mee gewerkt. waarna de vergadering met het zingen van een lied uit den bundel van den Protestantenbond eindigde. VEREENIGING VOOR MATHESIANEN. Zaterdagavond hield voor bovengenoem de vereeniging de heer J. P. de Bree, ass. ebef bij den Techn. Dienst der K L M van het vliegveld Schiphol een lezing met licht beelden over „De Luchtvaart". Te acht uur opende de voorzitter, de heer Vrijhof!, de vergadering met een woord van welkom aan de aanwezigen, waar onder zich ook eenige leeraren der Am bachtsschool bevonden. Tevens bracht hij een woord van dank aan den heer Bree. die als oud-Mathesiaan, bereid was gevon den deze lezing voor de V. v. M. te houden. Verder bracht hij een woord van hartelij ken dank aan prof. Keesom, prof. de Haas en dr. Crommelin voor het welwillend af staan van de collegezaal. Hierna gaf hij het woord aan den heer de Bree. Als inleiding gaf spreker een klein over zicht van het snelverkeer uit vroeger da gen. De algemeene drang naar snelheid ont stond vooral in het begin der 19e eeuw toen de stoomlocomotief zijn intrede deed Daarna maakte de automobiel het mo gelijk zich meer vrijelijk te verplaatsen. Doch trein en auto, hoewel zij in het snel verkeer een groote rol spelen hebben nog niet de zucht naar snelheid bevredigd, men wil steeds sneller en sneller. Doch hiertoe moest men een anderen weg kiezen, daar men met het vervoer over den grond steeds te doen heeft met een lastigen parasiet, n.l. de weerstand. Dus men moest een anderen weg zoeken en hierbij was maar één mogelijkheid, wij moeten de lucht tot ons nut kunnen dwingen. Dit is verwezenlijkt in het vliegtuig. De lucht die vroeger slechts tegenwerkte, dwingen wij nu door den vorm van den vleugel in een zoodanige richting, dat hij ons vliegtuig opheft waardoor wij den weer stand langs den grond verliezen. Alleen het vliegtuig is dus in staat in de essentieele eisch, snelheid, te voldoen ruime mate aan de essentieele eisch, snel heid, te voldoen over groote afstanden. Na deze inleiding ging spreker over tot de behandeling van de theorie der vlieg tuigen. Ook behandelde spreker de theorie van de afwijking volgens de dwarsscheepsche as, het stijgen en dalen en de afwijking volgens de topas en langsscheepsche as, het bochten maken. Hierna behandelde spreker de verschil lende typen vliegtuigmotoren. De voornaam ste eischen waaraan een luchtvaartmotor moet voldoen zijn: betrouwbaarheid, ge ring gewicht, gering brandstoffen-verbruik en lage onderhoudskosten. Nadat in den loop der jaren verschillende motoren aan de markt zijn gebracht, die meestal ge baseerd waren op de eischen van de mili taire aviatiek, heeft in de laatste jaren een motortype zich op den voorgrond gedron gen dat aan vrijwel alle eischen van het verkeersvliegwezen voldoet. Dit type is de luchtgekoelde stervormige molor, die ook een zeer belangrijke voor deed heeft. n.l. het vervallen van de groo te hoeveelheid koelwaterleidingen, water pompen en koelers. De KLM. is de eerste maatschappij ge weest die de luchtgekoelde motor, na een zekere proeftijd, aannam als standaard- motor voor haar bedrijf, terwijl thans de toepassing van dezen motor algemeen is geworden. Spreker gaf hierna een over zicht van de ontwikkeling der vliegtuigen. In den zomer van 1920 opende de K L.M. haar eersten luchtdienst met een vlucht LondenAmsterdam. Het was een omgebouwd verkennings vliegtuig, waarvan het instappen heel wat te stellen gaf. Met een hooge trap kwam men via eenige uitgestoken handen op zijn zitplaats. Bij koud weer werd de reiziger behoorlijk ingeduffeld. Zijn uitrusting be stond minstens uit een lederen vliegjas, vliegkap, windbril, das, kaphandschoenen, voetenzak, warmwaterstoof en reisdeken.' Welk een verschil met de verkeersvlieg tuigen van thans. Men stapt nu te Schiphol in het vliegtuig zooals men in den trein stapt, 't Zij zomer of winter, de normale seizoenskleeding- is voldoende. Langs een laag opstapje gaat men door een vrij rui me deursopening in een ruime cabine, waarin men rechtop loopende zijn plaats kan bereiken, langs de flinke ramen welke een onbelemmerd uitzicht geven. Over dezen vooruitgang liet spreker eeni ge mooie plaatjes zien. Om te kunnen beantwoorden aan den eisch van veiligheid en regelmaat, moeten ook alle luchthavens op de hoogte zijn van de beweging der voor hen van belang zijnde verkeersvliegtuigen op de lucht- route. Hierbij gaf spreker een uitlegging van de navigatie en den berichtendienst der luchthavens, waarin de radiotelefonie een groote rol speelt Nadat spreker de inrichting van lucht havens verduidelijkt had en aan de hand van lantaarnplatjes eenige mooie panora ma's had laten zien. die men vanuit pen vliegtuig kan aanschouwen was spreker aan het einde van zijn voordracht geko men Door eeD warm applaus gaven de aanwezigen huD instemming te kennen, waarna de voorzitter den heer de Bree dankte voor zijn interessante en leerzame lezing. SOCIALISME EN LEVENSHOUDING. Gistermorgen hield de plaatselijke afdee- ling van het „Instituut voor Arbeidersont wikkeling" haar eerste Zondagmorgen bij eenkomst in dit jaar in het „Volksgebouw" met mr. D. A. van Eek als spreker over bo venstaand onderwerp. Wegens verhinde ring van den afdeelingsvoorzitter werd do vergadering geopend door den heer J. J. van Stralen, die den spreker met enkele woorden inleidde De heer Van Eek begon met er op te wij zen, dal de strijd voor het socialisme in de laatste jaren van karakter is veranderd. Be paalde men zich in vroeger jaren meer al leen tot de verovering van de politieke macht, tegenwoordig weet een goed socialist, dat meer van hem wordt verlangd. Zal hij een goed strijder zijn voor de hoog-zedelijke idealen, waarvan hij in de toekomst-maat schappij de vervulling verwacht, dan zal zijn ,/dagelijksche levenshouding in overeen stemming moeten zijn met zijn socialisti sche levensopvatting Hiervan getuigen kan men allereerst in het gezin. Is de man al leen socialist, dan zal zijn taafc: daar moei lijk zijn. Immers vaak zal het voorkomen, dat de vrouw hem niet begrijpt en in de financiëele en geestelijke offers, die hij aan zijn overtuiging brengt, een benadeeling zien van zichzelf en haar gezin. Hij maakt haar dan deelgenoole van wat hij als een hooge plicht voelt en waarvan hij ervaart, dat het zijn leven rijker en beter maakt. Is de vrouw socialistisch en de man niet, dan zal haar taak uiterst moeilijk zijn en veel tact en geduld van haar gevergd wor den. Evenwel komen die gevallen maar wei nig voor. Zijn in een gezin man en vrouw beide do socialistische beginselen toegedaan, dan zullen wij in hun gezin een sfeer kunnen scheppen waarin hun kinderen tot goede socialisten kunnen opgroeien. Spreker bedoelt hiermee niet, dat zij hun kinderen moeten volstoppen met politieke leerstellingen. Die houde men het kind verre! Maar zij zullen hun gezin maken tot een plaats, waar goede kameraadschap, hulpvaardigheid en gemeenschapszin het samenleven op hoog peil zal brengen. Ook in het partijleven moeten offervaar digheid en gemeenschapszin lot uiting ko men. Als een voorbeeld hiervan gedenkt de spreker met dankbaarheid de belangelooze bereidheid van werklooze schilders en bouwarbeiders ter verfraaiing van hun eigeü vereenigingscentrum, het Volksge bouw Verder bepleit hij een contributie naar draagkracht en waarschuwt tegen combinatie van bezoldigde functies, waar door gevaar ontstaat, dat partijleiders niet alleen met werk overladen worden maar bovendien nog van de arbeiders vervreem den. Voorts kan in de bestrijding van het alcoholisme, verwekker van misdaad, krank zinnigheid. ziekte enz., de socialist metter daad zijn verantwoordelijksheidsgevoel too- nen. Vervolgens wijst spreker op de taak, door de belijders van de soc. leer in het bedrijfs leven te vervullen. Het particulier bedrijf zal hiertoe weinig gelegenheid bieden, het overheidsbedrijf uitferaard meer. De mede zeggingschap vooral zal een machtige fac« tor zijn tot verhooging van het verant woordelijkheidsgevoel bij de werknemers. De arbeider, die zich niet meer voelt een nummer, maar zich mede verantwoordelijk weet voor den goeden gang van zaken in het bedrijf zal zijn werk met grooter toe-" wijding en daardoor ook met meer vreugde verrichten. Zulk een bedrijf moet op hooger zedelijk peil staan, dan het werken voor naar winst jagende ondernemers Zoo kan de socialist in zijn gezin, In partij en in dagelijkschen arbeid zich een waardig, onbaatzuchtig en oprecht strijder voor zijn idealen beloonen. Zijn arbeid tot verhooging van maatschappelijk en geeste lijk peil der arbeidersklasse brengt als heer lijk gevolg met zich de verheffing van gansch de menschheid. Wie zich aan die taak wijdt, zal zich veel levensgeluk zien toebedeeld. Met stille aandacht volgden de aanwezi gen de met overtuiging uitgesproken rede, aan het slot waarvan ze met applaus hun instemming betuigden. Bij het begin en aan het einde der bij eenkomst verhoogden mej St. de Zeeuw (piano), en de heer Broekhuyzen (viool) de stemming door in keurig samenspel eenige nummers goede en eenvoudige muziek tc geven. EEN NACHT IN EGYPTE. Een nitstapje. dat te kort duurde. Ontzaglijk vee! goedkooper dan reizen op eigen gelegenheid, billijker dan een reis bureau. voordeeliger zelfs nog dan elke reis- vereeniging, werkt de combinatie „Jacob Cats"—S. P. Wielinga, die Zaterdagavond voor ettelijke honderden stadgenooten een reisje naar het land van den Nij! had ge organiseerd legen den uitermate lagen pnjs van slechts enkele guldens. En dat uitstapje had bovendien nog het voordeel dat de toeristen niet de vermoeie nissen van een langdurige treinreis behoef den te ondergaan evenmin als de voor velen onaangename gevolgen van een boottocht over de Middclland3che Zee Want dat Egypteland, waar zoovelen een genotvollen avond hebben doorgebracht, was in werkelijkheid niet anders dan Je groote Stadszaal, welke door de bekwame handen van een stadgenoot, wiens naam wij moeten verzwijgen, herschapen in een Egyp- tischen Tempel, waarvan het plafond werd gedragen door veertien slanke zuilen van 10 Meter lengte. Op het podium' verhief zich de voorzijde van den tempel met in het midden drie tempelpoorlen en ter linker- en rechterzijde de levengroote beelden van Isis en Osiris, het gansche front voorzien met teekeningen en letterteekens geheel conform een be staande tempel, terwijl door de poorten het maanlicht der woestijn haar zilveren glans naar binnen goot. Voeg daarbij, dat de lich ten in de zaal getemperd werden door ware gewelven van rood en wit doek en men zal zich kunnen voorstellen, dat de ontwerper in zijn opzet om een entourage te schep pen van stemming, lijn en kleur daarin vol komen geslaagd is niet alleen, maar dat hij door dit mystiek milieu een zeer groot werk zaam aandeel heeft gehad in het welslagen van den ganschen avond. En toen daar omstreeks halfelf de schoone Cleopatra werd binnengedragen, omstuwd door danseressen, Ethiopische slavinnen en zwarte Nubiërs, terwijl even later forsch tubageschal de komst aankondigde van Julius Caesar met zijn schitterenden stoet van fiere Romeinsche krijgslieden en ter eere van den hoogen gast onder leiding en met mgdewerking van mevr. Lydie Blan kenberg lieftallige danseresjes een Egyp tisch ballet uitvoerden, toen kwamen we toch even onder de bekoring van het gebeu ren op het podium. Maar lang duurde die betoovering niet, want nauwelijks had de piano-begeleiding van den heer Han Zirkzee opgehouden en waren aan Lydie Blankenberg bloemen en een fruitmand aangeboden, of een der beide orkesten in de zaal zette een Charleton in en alsof hef zijn dagelijksch werk was, ging de groote Caesar met een van Cleopatra s slavinnen aan het charle^tonnen. dat het een lieve lust was. 't Voorbeeld werkte aanstekelijk en in minder dan geen tijd danste de opperpries ter Harmachis met een schattige Ethiopi sche, Cleopatra zeer democratisch met een pikzwarten Nubiër, de prima ballerina met een Romeinschen centurio en heel do zaal wiegde in regelmatigen charleston- cadans op en neer. Jelden zullen de gewijde muren van een Egyptischen tempel zóó ontheiligd zijn.... Trouwens het dient gezegd, dat gedurende het geheele feest de stemming in de zaal bit ter weinig in overeenstemming was met de omgeving, 't Was ook in dit opzicht een „avond vol stemming", zij het ook in ande ren zin als bovenbedoeld. Wat moeten we er eigenlijk nog meer van vertellen? 't Was een in alle opzichten ge slaagd feest, waarop zoowel het bestuur van „Jacob Cats" als de heer Wielenga met vol doening kunnen terugzien en waaraan de bezoekers stellig in de meest aangename herinnering zullen terugdenken. Zou dat ook niet de reden zijn, dat de nachten in Egypte zooveel korter schijnen dan bij ons in het Westen? We meenen de vraag bevestigend te mo gen beantwoorden. Rest ons nog den uitslag van den cos- tuumwedstrijd mede te deelen, zooals deze tot aller genoegen door de jury, bestaande uit de heeren dr. van Eecke alhier, ir. Dem- menie uit Den Haag en den heer Ea'.jci uit Hilversum werd vastgesteld mooiste dame: 1. corsage, thee tafelkleed; 2. Carmen, flacon odeur; geestigste dame: 1. Fransche pop, divankussen; 2. Zusje, flacon odeur; mooiste heer: 1. Pharao, fototoestel; 2. Lord Lister, aschbak; aardigst paar: 1. Harlekijns, electr. kookplaat2. Pierrot en Pierrette, divankus sen; geestigste paar: 1. oogstpaar, worst en flacon eau de Cologne; geestigste heeren: 1. Maas en Waal, idem (een collecte door de jongelui voor dit doel gehouden, bracht f 14.60 op); beste groep: 1. politie-agenten, wijn mand; geestigste groep: 1. Brabandsche veekoopers, fruitmand; troostprijzen: Moorsche prins, ta bakspot; Fransche kamermeisje, 2 waaiers; 2 dancing gils. „NUT EN VERMAAK". Vroolijke Kunstavond Jan v. Riemsdijk. Deze avond kenmerkte zich door gezellig heid, zooals wjj dit van „Nut en Vermaak" gewoon zjjn. Jan van Riemsdijk wist de bjjna geheel gevulde Stadsgehoorzaal te boeien en de vroolijkheid er in te houden. Er werd oprecht genoten en gelachen, neen gegierd om de leuke liedjes en samen- zangen, waar niet het minst in deelde Bep Spierdijk en mevr. van Riemsdgk, welke aan den vleugel begeleidde. De refreintjes werden dan ook uit volle borst medegezon gen. Mi*. Rorabout v. Riemsdjjk was dezon axono verhinderd doch werd vervangen door den zanger Jos. Haydn, uit Den Haag, die aldra zgn gehoor wist te boeien met z\jn BINNENLAND. Bezoek aan de fabriek van de Vereeni ging „Het Kaasmerk" te Leiden. (Laatste Berichten, le Blad). De oprichting van R.-K. Ziekenhuis- fondsen en een motie van de Landelijke Federatie. (Binnenland, 2e Blad). Het rapport der Nuts-commissie betref fende het Fransch op de lagere school. (Kerk en School, 2e Blad). Te Nijmegen ia overleden prof. G. da Langen Wendels, hoogleeraar aan de R.-K. Universiteit aldaar. (Kerk en School, 2e BI.)'. De Rotterdamsche ruitenvernieler zet xljn werk voort. (Gemengd, 2e Blad). De directeur der Rotterdamsche Deposito- en Effectenbank is op vrije voeten gesteld. (Gemengd, 2e Blad). De faarvergadering van den Nederland- schen Schermbond. (Sport, 3e Blad). Pogingen tot oplossing van da crisis in den Wielerbond. (Sport, 3e Blad). BUITENLAND. Heden begint te Berlijn een conferentie tnsschen de Dnitsche Rijksregeering en da regeeringen der Bondsstaten. Beleren tegen het streven naar den eenheidsstaat. (Bui- tenl., le Blad). Commnnisten-arrestaties te Kowno in Lithanen. (Buitenl., le Blad). Heden wordt te Havanna het Pan-Ameri- kaasch congres geopend. (Buitenl., le Blad). Echeo voor den Amerik. minister van marine in de vlootcommissie nit het Amerik. Hnis van Afgevaardigden. (Buitenl., le BI.). Een strijd in de petroleumwereld. (Tel., le Blad). prachtig stemgeluid. Hoe leuk en guitig waren de nieuwe Zeemansliedjes, en hoe wist Jan van Riemsdijk niet het gehoor geheel te pakken door zgn leuke samen spraak en zang. Het was hf. Het geheel was dan ook een waar succes en met ver langen ziet men hen weder terug. De avond was te snel voorbij. Echter werd deze gevolgd door een zeer gezellig en druk bal, wat tot laat in den nacht duurde. „Nut en Vermaak" heeft haar leden, dona teurs en genoodigden een pracht-avond ge geven, zooals wij dit van „Nut en Vermaak" gewoon zijn. In de pauze speelde de Popular Jazz in den Foyer. EERSTE LEIDSCHE ACCORDEON-VEREEN. „ONDERLING KUNSTGENOT*. Zaterdagavond vierde bovengenoemde Vereen, met medewerking van de „Leid sche Dilettanlenclub' in de zaal van café „Zomerlust" haar 1-fe jaarfeest. Nadat de heer v. d. Wilk zijn muziek voor de vele aanwezigen ten beste had gegeven, betrad de voorzitter de heer J. v. Zijp het tooneel en heette de aanwezigen hartelijk welkam. Verder deelde spr. mede dat in plaats van den heer Onderwater de heer G. Kromhout als dirigent zou optreden. Het programma ving aan met twee num* mers door de Accordéon-verepniging n.l. „Hoch Heidecksburg" (Marsch) en „Parlez vous francais? One-Step", die vlot en goed gespeeld werden, en waarop dan ook een luid appaus volgde. Het programma op den voet te volgen zou ons te ver voeren, maar van het vele goede, wat dezen avond ten gehoore is gebracht kunnen wij toch niet nalaten even stil te staan bij de twee nummprs. welke door het trio C Kromhout. J. v Zijp .Ir en Mieremet gegeven zijn erl waaruit bleek, dat er met goede studie veel te bpreiken is en waar-» mede zij dan ook vele lauweren oogstten. Voor en na de pauze zorgde de Leidsche Diletfanfencluh" voor het komische ge deelte. hetgeen zij-op een kostelijke wijze hepff gedaan. Er is niet gelachen maar gebruld; vooral bij de opvoering van het laatste blijspel in één bedrijf waren de lachsalvo's niet van de lucht. De uitvoering werd besloten met een balj dat tot diep in den nacht duurde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1928 | | pagina 1