68s,e JAARGANG
VRIJDAG II NOVEMBER 1927
No. 20755
BERICHT.
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cis. per regel voor adverlentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts per regel Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week /0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0 18
Franco per post 2.35 portokosten.
Oit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
De Kinderkrant en de Foto-pagina
zullen in plaats van heden, morgen
verschijnen.
DE DIRECTIE.
SCHEEPVAART SLAAGHSLOOT.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
'brengen ter algemeene kennis dat de
Slaaghsloot, ongeveer ter hoogte van de
brug in den spoorweg, die naar de Gasfa
briek leidt, vanaf 14 November tot nadere
aankondiging, wegens het maken van eene
afdamming, voor de scheepvaart plaatselijk
zal zijn afgesloten, met dien verstande, dat
dit water van weerskanten, resp. vanuit de
Zijl en vanuit de Mare, tot genoemde afdam
ming voor alle scheepvaart toegankelijk zal
blijven.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, den lien Nov. 1927. 1056
FEDERATIE VAN DIACONIEËN IN DE
NED. HERVORMDE KERK
„Classis Leiden".
In het Nutsgebouw heeft gisteravond on
der voorzitterschap van den heer G. F. E.
Kiers, de algemeene ledenvergadering plaats
gehad van de Federatie van Diaconieën in
de Ned. Herv. Kerk, Classis Leiden.
Na eenige mededeelingen van den voor
zitter, o.m. dat in den vervolge geregeld in
April en November ledenvergaderingen zul
len worden gehouden, kwam de rondvraag
aan de orde.
Van deze gelegenheid maakte ds. Luu-
ïing uit Hazerswoude gebruik, om de aan
dacht van de diakenen te vragen voor het
geslicht „Vredeheim" te Rockanje, dat geld
noodig heeft en dat gaarne obligaties van
f 100 tegen een rente van 4 pCt. zou ver-
koopen, evenals rentelooze aandeeltjes van
f 25. Spr. beval het steunen van deze inrich
ting waar ten gunste van licht geestelijk
gestoorden o.a., veel mooi werk wordt ver
richt, in de aandacht der aanwezigen aan
Waar na ds. Luuring geen der andere
aanwezigen het woord verlangde, noodigde
do voorzitter de spreker van den avond, den
heer A. van Geelen, directeur van den Ge
meentelijken Dienst der Arbeidsbemidde
ling en Werkloosheidsverzekering, uit, zijn
voordracht over „De houding der Diaconieën
tegenover het vraagstuk der Werkloosheid,
zoowel voor het platteland als voor de stad",
te beginnen.
De heer Van Geelen begon zijn rede met
erop te wijzen, dat in dezen tijd ook de
diaconieën zich zien gesteld voor deze ge
wichtige vraag. Spr. wees erop, dat werk
loosheid altijd, ook in vroeger eeuwen heeft
bestaan. Alleen weet men niet omdat
van heel vroeger statistieken ontbreken
hoe groot die was en hoe zij zich vertoonde
De werkloosheid van zulk een massaal ka
rakter alk wij ze thans zien, is te beschou
wen als een verschijnsel inharent aan den
I tijd. Vroeger kwam immers onder bona fide,
geschoolde arbeiders, werkloosheid niet
voor, terwijl thans het zwaard van Da
mocles hangt ook boven het hoofd van de
meest bekwame arbeiders.
Vooral in de steden komt werkloosheid
in schrikwekkend groote mate voor en men
wordt aldus spr. met ontferming be
wogen bij het zien van de velen, die den
zegen van den arbeid missen. Geen werk
brengt lichamelijke en geestelijke achter
uitgang voor het indivtdu mede, want van
arbeid gaat een vorheffenden invloed uit en
als het waar is wat Fontaine zeide, dat ,1e
travail est un trésor" dan mag men het
verschijnsel der werkloosheid gerust ellendig
noemen. Want zelfs de vrees om werkloos
te komen, verwekt al veel ellende.
Bij het onderzoeken van de oorzaken, al
dus ging de heer Van Geelen voort, moet
men onderscheiden werkloosheid die ont
staat door eigen schuld en onvrijwil'ige
werkloosheid, de z.p normale (een contra
dictie!) werkloosheid.
Terwijl aldus de heer Van Geelen
werkloosheid door eigen schuld kan ont
slaan, tengevolge van dronkenschap, dief
stal enz., onderscheiden we bij onvrijwil
lige werkloosheid oorzaken van natuurlijken
aard (seizoenwerkloosheid) in bouwvak-,
kleermakersbedrijf, enz), socialen aard (trek
van platteland naar de steden), politieken
aard (protectionisme, oorlog en geruchten
van oorlog),... allemaal verschijnselen, die
altijd zijn voorgekomen en waarvoor men
gedeeltelijk compensatie in het loon kan
krijgen. Ook overproductie, door speculatieve
bewegingen der groot-industrie en bij stij
gende conjunctuur, kan onvrijwillige werk
loosheid ten gevolge hebben, maar om deze
oorzaken weg te nemen zijn reeds stemmen
opgegaan en zal wel spoedig regelend wor
den opgetreden.
Vooral de mechaniseering en rationali
seering van het bedrijf bracht ook een
oorzaak van technischen aard veel on
vrijwillige werkloosheid.
Spr. ging na wie de schuld treft en con
stateerde, dat hier van een sociale schuld
sprake is. Hij gewaagde voorts hoe de toe
nemende bevolking, die niet in de eerste
plaats door de vele geboorten maar door het
gelukkig lage sterftecijfer in ons land
ook werkloosheid tengevolge heeft.
En daarna noemde hij de lichtpunten, wat
gedaan wordt en nog kan worden voor
v/erkverruimingg, zooals aan de Zuiderzee,
de Biesbosch, in Overijsel en Drente, bij
betere, intensiever bebouwing van het land,
in de mijnen, in het transportbedrijf enz.
Verder noemde de heer Van Geelen de
psychische, moreele en economische ge
volgen van onvrijwillige werkloosheid en
als middelen tot bestrijding gaf hij o a. aan
nevordering van goed vakonderwijs, oplei
ding van ongeschoolde arbeiders, betere
voorlichting bij beroepskeuze, emigratie,
werkloosheidsverzekering, werkverschaffing
en werkverruiming. Werkloosheidsverzeke
ring, aldus spr., is niet directe liefdadigheid,
sociale politiek van gerechtigheid.
Ten slotte nagaande welke de taak van
de diaconieën kan zijn, wees spr. er op. dat
zij zich zouden moeten bezig houden met
individueele gevallen, vooral in die gevallen
waar tengevolge van onvrijwillige werkloos
heid extra ellende, extra nood ontstaat Daar
waar vooral het hart gaat meespreken moe
ten zij ingrijpen Want aldus besloot de
heer Van Geelen zijn warm en schitterend
voorgedragen pleidooi de arbeider moet
weten, dat hij lid is van zijn Kerk. Wij
moeten toonen bewogen te zijn door zijn
ellende en gedachtig aan den achtsten
Psalm hebben wij te voelen de collectiviteit
die wij hebben te betoonen bij den enkelen
nood van enkele zielen.
Met een warm applaus werd de heer Van
Geelen voor zijn rede bedankt en nadat nog
eenige hoorders vragen hadden gesteld, die
door den spreker werden beantwoord, sloot
de heer Kiers de vergadering met gebed.
WETENSCHAPPELIJKE VOORDRACHTEN
OVER HET KATHOLICISME.
Gisteravond hield prof. Verhaar (War
mond) zijn tweede academievoordracht, in
het Klein-Auditorium te Leiden, over: Het
Bijbelsch Scheppingsverhaal.
In het eerste gedeelte gaf spr. eenige in
leidende beschouwingen over den Penta
teuch in het algemeen en het Scheppings
verhaal in het bizonder. Vooreerst werd de
geschiedkundige waarde van den Pentateuch
aangegeven. Vervolgens werd in het kort
de inhoud van het Boek der Wording be
handeld en verdeeld. Tenslotte liet spr. zien,
dat de kwestie naar de oorzakelijkheid van
al het bestaande een geheel andere is als
die naar de volgorde en tijdsduur der kos
mische ontwikkeling. Spr. wilde dezen
avond alleen de laatste kwestie behan
delen.
In het tweede gedeelte behandelde spr.
dat gedeelte van het Scheppingsverhaal,
dat aangeduid wordt met den naam van
zes-dagen-werk (hexëmeron). Spr. deed dit
door antwoord te geven op. drie vragen.
1. In hoeverre wordt de katholieke bijbel-
geleerde hierin gebonden door den geïnspi-
reerden Bijbel en het kerkelijk Leergezag?
Geantwoord werd. dat hij noch door het
theopneutisch karakter van de Schrift noch
door een bindende of direclieve uitspraak
van het Leergezag aan één bepaalde expli
catie gebonden is, zoodat hij zelfs bij aan
wezigheid van ernstige redenen van den
letterlijken zin van dit verhaal zou mogen
afwijken.
2 Wat leeren ons daarover de natuur
wetenschappen? En meegedeeld werden de
voornaamste (meest .1 hypothetische) resul
taten van kosmologie, geologie en paleon
tologie.
3. Hoe hebben de katholieke geleerden
in het licht van bijbel, leergezag en na
tuurwetenschap hun standpunt nader
bepaald? De drie voornaamste meeningen
werden gegeven: a. de meening, die in geen j
enkel opzicht van den letterlijken zin meent i
te moeten afwijken; b. de periodistische of
concordisten-verklaring, die de bijbelsche
volgorde aanvaardt, maar afwijkt wat be
treft den tijdsduur, door het woord „dag"
te verslaan als lange periode; c. de ideëele
meening, die noch voor de volgorde noch
voor den tijdsduur den letterlijken zin
handhaaft. Over het waarom zijn de mec-
ningen verschillend.
De volgende voordracht (24 Nov) han
delt over Schepping en Evolutie.
ALLIANCE FRANpAISE.
Voor de leden van de afd. Leiden van de
„Alliance franpaise" trad gisleravond op de
heer Marcel Bouleron, bibliothecaris van
het „Inslilul de France" met een lezing over
„Une année de la vie de Balzac".
Misschien is hel minder juist van „een
lezing" te spreken. De spreker, uitnemend
Balzackenner, vertelde tal van bijzonder
heden betreffende het leven van Balzac en
zijn tijd, vooral van de periode van 1832
1835, waarin de groote schrijver een brief
Foto Jonker.
Het Bestuur der Installateursvereeniging met de genoodigde autoriteiten en overige belangstellenden bij de officieele opening van
de „Leert". - In het midden de voorzitter de heer W. Zwart met aan zijn linkerzijde den burgemeester mr. A. van de Sande Bak-
huyzen en rechts den heer Ten Cate Brouwer, voorzitter der K. v. K. voor Rijnland.
wisseling begon met l'Elrangère, gravin
Hanska. In een reeks lichtbeelden zagen
wij costumes uit dien tijd, een facsimilé
van een brief van den tienjarigen Balzac,
het huis dat hij bewoonde, een typisch
hoekje van den Boulevard des Italiens, por
tretten van vrouwen, die Balzac gekend
heeft, portretten van Balzac zelf op ver
schillende leeftijden, niet te vergelen het
portret in de pij. die hij droeg bij zijn zwoe
gen om zijn talrijke schuldeischers te vol
doen. Toch slaagde hij er in een paar dui
zend franc los te krijgen van een uitgever,
om een reis naar Weenen te maken, waar
hij gTavin Hanska zal onlmoelen.
De geschiedenis van den talisman werd
uitvoerig verteld, bijzonderheden over het
leven te Weenen werden meegedeeld,
kortom de toehoorders leerden een Balzac
kennen, zooals hij niet in handboeken over
literatuurgeschiedenis te vinden is.
De voorzitter, de heer M Bresson, dankte
den conférencier voor zijn levendige cau
serie, die velen er toe zal brengen Balzac te
gaan lezen of te herlezen.
DIEFSTAL VAN POSTZAKKEN UIT DE
TRAM HAARLEM—LEIDEN.
De stoomtram uit Hillegom die Woensdag
avond om 7 uur 20 vandaar was vertrokken
en die als naar gewoonte post medebracht
uit de' bollenstreek gaf direct na aankomst
alhier de zakken over aan twee postbeamb
ten uit Leiden. Daar deze beambten gehaast
waren verzuimden zij het aantal zakken te
conrroleeren met de staat die zij van den
conducteur van de tram ontvingen. Hun ont
steltenis was daardoor niet gering toen zij
op het perron van het station gekomen be
merkten vier zakken te weinig te hebben
ontvangen. Men informeerde, maaa'r de zak
ken bestemd voor doorzending naar Am
sterdam en Rotterdam bleven zoek.
Een onderzoek in alle tusschen Haarlem
en Leiden gelegen plaatsen had geen resul
taat
Gistermorgen heeft een venter in de Mar-
garietenlaan te Bloemendaal vier postzakken
langs den weg gevonden. Deze zakken
waarvan er eenige waren geopend bevatten
allen zendingen bloembollen cn andere han
delswaren, monsters, enz.
Wij vernamen dat de zakken geen gelds
waarden bevatten daar indien er per tram
zulke zakken worden vervoerd steeds een
geleider met de postzending medereist.
Door de Recherche te Leiden en door de
politie te Hillegom wordt een onderzoek in
gesteld.
BINNENBRAND.
Omstreeks halfnegen hedenmorgen is
brand uitgebroken in het door den heer T.
H. Schroder en zijn uit vrouw en 5 kinde
ren bestaande perceel Nicolaas Beets-
slraat 37 A.
De brand die waarschijnlijk is onlstaan
door het vlam vatten van wat beddegoed
dat voor een kachel hing te drogen heeft
zich tot de voorkamer van de woning be
paald. De brandweer die spoedig met groot
materiaal ter plaatse was kon evenwel niet
verhoeden dat in de voorkamer nogal wat
9chade vooral aan het beddegoed werd aan
gericht. Met een straal op de waterleiding
wist men uitbreiding van hel vuur te voor
komen.
De heer Schroder een werkeloos bouw
vakarbeider, was niet thuis toen de brand
uitbrak en zijn vrouw en kinderen werden
in tijds bij buren ondergebracht. Alleen een
kanarie die in een kooi in de kamer waar
de brand woedde stond stikte spoedig door
de vele rook die er hing en dit leven vait
dus te betreuren.
De woning van den heer C. J. Ranselaar,
beneden het brandende vertrek gelogen,
kreeg veel waterschade. De huisraad had
men evenwel tijdig in veiligheid gebracht.
Noch de heer Schroder, noch de heer Ran
selaar waren tegen brand- of waterschade
verzekerd.
Na drie kwartier kon de brandweer weer
inrukken.
Te Amsterdam slaagde voor de exa
mens Belastingrecht en Accountancy A (Be-
drijfshuishoudkunde), afgenomen door het
Ned. Instituut van Accountants en de Neder-
landsche Organisatie van Accountants de
heer J. W. Wiggers, ass. lid der Ned. Org.
v Acc., alhier.
De heer Adr. Burger, theologisch can-
didaat alhier, is door het Prov. Kerkbestuur
van Brabant en Limburg toegelaten tot ae
evangeliebediening in de Ned. Herv. Kerk.
Te Amsterdam slaagde voor het
examen Bedrijfshuishoudkunde, afgenomen
door hel Nederlandsch Instituut van Ac
countants, de heer W. J. de Tombe, alhier.
De minister van onderwijs, kunsten
en wetenschappen heeft in de commissie,
in 1927 belast met het afnemen der akte
examens in de Engelsche taal en letter
kunde (akte B) en die in de Russische taal
en letterkunde, voor de in December en
zoo noodig in November dezer jaars te hou
den examens, o.m. benoemd tot: lid en on
dervoorzitter prof. dr. N. van Wijk, hoog
leeraar aan de rijksuniversiteit alhier en tol
lid dr. R. van der Meulen, lid der redactie
BINNENLAND.
Diefstal van postzakken in de tram Heem*
stedeHaarlem. (Stadsn., Ie Blad).
Voortzetting der algemeene beschou
wingen over de Staatsbegrooting. (Tweede
Kamer, 3e Blad).
De drooglegging der Zuiderzee; een be
schouwing over den Wieringermeerpolder
met te stichten steden en dorpen. (2e Blad).
De Memorie van Antwoord over het
hoofdstuk Marine der Staatsbegrooting.
(Binnenl., 2e Blad).
Ingediend is een tweede nota van wijzi
gingen in zake de regeling der zieken
fondsen. (Binnenland, 2e Blad).
Het voorloopig verslag der Eerste Kamer
over het wetsontwerp betreffende de Ro-
baver. (Binnenl., 2e Blad).
Het ontwerp ziekte- en ongevallenwet is
ingetrokken. (Binnenl., 2e Blad).
Tusschen Den Haag en Rijswijk is de
bliksem in de electrische bovenleiding van
den spoorweg geslagen. (Gemengd, 3e Blad).
De oprichting van een margarine-concern.
(Financiën, 2e Blad).
De malversaties bij de Hollandsche Han
delsbank te Haarlem; 3 jaar geëischt
(Rechtzaken, le Blad).
Leidsche successen bij de interacademiale
hippische wedstrijden te Utrecht. (Sport.
3e Blad).
BUITENLAND.
Heden is het Wapenstilstandsdag. (Bul-
tenl. en Tel., le Blad).
Het Fransch-Znid-Slavisch verdrag is
heden geteekend. (Tel,, le Blad).
In Roemenie is het proces Manoilescn
begonnen. (Buitenl., le Blad).
Nobelprijzen voor physica en letterkunde.
(Wetenschappen en Kunst, le Blad).
Overstroomingen in Dnitschland, Zwit
serland en ItaliS. (Buitenl., le Blad).
van het Woordenboek der Nederlandsche
taal, eveneens alhier.
De examens zullen worden afgenomen in
het gebouw der rijksuniversiteit te- Utrecht.
Ter eere van de herdenking van den
Wapenstilstandsdag op 11 November zal de
stadsklokkenist, de heer Van Leeuwen,
morgen na half elf als eerste vaD zijn
liederen spelen het „Nooit-Meer-Oorlog Lied"
van ds. Beversluis.
Vrijdag 25 dezer zal het 25 jaar ge
leden zijn, dat hier ter stede werd opgericht
„De Algemeene Bond van Politiepersoneel
in Nederland" en niet zooals gisteravond
abusievelijk in ons Blad werd vermeld de
afdeeling Leiden van dien Bond.
Onze stadgenooten zullen wellicht heb
ben bemerkt dat er sinds eenige dagen in het
Paterstraatje des avonds een schildwacht
loopt met een karabijn op den schouder en
soms zelfs met een stalen helm op het hoofd.
Wij achten het nuttig er de aandacht op le
vestigen dat men niet behoeft te schrikken
voor de verschijning van dezen gewapenden
militair, daar er niets bijzonders „te doen"
is. Wij vernemen evenwel dat er voorloopig
in het Paterstraatje des avonds van half
zeven tot half één een wachtpost zal blijven
uitgezet
Bij de politie is te bevragen een gele
Belgische herdershond.
E. W. heeft aangifte gedaan van de
vermissing van zijn rijwiel, dat hg in een
café aan de Breestraat had laten staan.
Aangehouden is de nachtverblgver
A. W., die nog een vonnis van f 3.50 boete
of 2 dagen hechtenis had te vereffenen.
Gistermiddag omstreeks drie uur heeft
een vrachtauto van slager Z. op de Middelste
gracht oen aanrijding gehad met een met
steeLen beladen handwagen. Do handwagen
geraakte tengevolge van de aanrijding te
water.
Aan het postkantoor Leiden en zijn
wijkkantoren werd in den loop der maand
October op spaarbankboekjes f 109.791 68
ingelegd en terugbetaald f 109.804.20. Der
halve minder ingelegd dan terugbetaald
f 12.52. Het aantal nieuw uitgegeven spaar
bankboekjes bedroeg 127.
Door tusschenkomst dezer kantoren werd
ter Directie op staatsschuldboekjes inge
schreven nominaal f 2100 en afgeschreven
f 2200. Derhalve minder in- dan afge
schreven f 100.
