Leidsch Dagblad | 1927 | 4 november 1927 | pagina 3

A. Schreuder,

2 JONGENS

Brandschade r.k sportweek

JET LEIDSCHE KAASHUIS"

Rookpaling.

DANSAVOND

Haarlemsche
Orkestvereniging

CONCERT

VARIA.

SPREEKCEL.

VRAGENRUBRIEK.

VISSCHERIJ-BERICHTEN.

MARKTBERICHTEN. Ei

Advertentiën.

heisier jacobos

hamerling.

Professor Dr. W. EINTHOVEN,

C. KORT,

Huize „Welmoed".

Zuster J. Th. VAN DER HOEVEN.

Wetenschappelijke Voordrachten
over het Katholicisme.

Het Bijbelsch Scheppingsverhaal.

„NUTRIX"

a. Nette Meisjes

b. Nette Jongens

IIEillll»lllligilfllillillllHlllllHHHIIHllililHIII»IHlllllHl»m

LEIDSCHE KUNSTKRINGl
"•„VOOR ALLEN"!

inii»»iiiniiiiiiiiiiHmgimmii'iiiiiii»siiuinnHisainniiii

GOEDKOOPE KAAS!

Jonge Komijne Kaas per pond 24 ets,

Belegen Komijne Kaas 18 ets.

Oude Komijne Kaas 30 ets.

Belegen Goudsciie Kaas per pond 37 cis.

3 ponds blik Speculaas voor 90 ets.

Versche Vette Gerookte Paling
en Speetjes-Paling

EERE-AVOND

HOVY's
A Cappella Koor

STADSGEHOORZAAL-LEIDEN

Adverteert in het
„leidsch Dagblad".

WEERBERICHT.
Eaiometaretaad. f

iDe groote wijzer geeft den (tend aan Tan

jiedeDmiddag 3 uut.

Het dunne lijntje geelt den stand aan van
gistermiddag 8 uur. -• fj

Giatermiddag 3 aar: 171
Hedenmiddag 3 uur: 701

TELEGRAFISCH WEERBERICHT.

naar waarnemingen in den morgen van
4 November, medegedeeld door het
Meteorologisch Instituut te De Bildt,
Hoogste stand: 771.7 te Zurich.
Laagste stand: 739.8 te Röst
Verwachting tot den avond van 5 Nov.:
Meest matige Zuid-Westelijke tot Noord-
Weeteljjken wind; gedeeltelijk bewolkt;
aanvankelijk mogelijk enkele regen- of
iets kouder.

LUCHTTEMPERATUUR.

9 uur voorin.13 gr. O (86 gr. F).
19 uur 's médd.13 gr. C (66 gr. F)<
3 uur nam. i 13 gr. O (58 gr. F).

UIT NED. OOST-INDIE.

VERDWENEII.

BATAVIA, 4 Oct. (Aneta). De employé
van de Gasmaatschappij, de heer Schrok
is verdwenen met medeneming van f 14.0)

STADSNIEUWS.

ACADEMISCHE EIIAMENS,

Geslaagd zijn voor het candidaats-examca
rechtsgeleerdheid de dames W. M. Eg-
gink, Rotterdam en E. A, E. Modderman,
Den Haag.

Bevorderd zijn tot arts de heeren: L.
Meyler, Rotterdam en L. Gonzalvea, Lei
den.

Geslaagd is voor het semi-artsexamen de
heer J. H. Post Uiterweerd, Leiden.

HOOGWATERTIJDEN TE EATWIJK-a.-ZEE

Voor Zaterdag.

Hoogste stand dea roorm. te 11.18 uur.
Hoogste stand des nam .te 11.30 uur.

LICHT OP VOOR FIETSERS a.a.

.Vrijdag 4 Nor.4.63 n.m. tot 6.38 v.m.

rende perceelen. De wasscherij brandde
geheel uit. VeJe waaschen gingen verloren.
De braDd ontstond door het omvallen van
een kachel. Verzekering dekt de schade.

Op 1 October 1927 werden 8873 we-
Suwenrenlen en 9425 weezenrenlen krach-
tens de Invaliditeitswet genoten, terwijl op
genoemden datum krachtens art. 373 dier
wel 61.342 personen in het genot verkeer-*
den van een als vrucht hunner verzekering
verkregen ouderdomsrente van drie gulden
per week.

Voorls genoten 18.445 personen een Inva-
liditeitsrente als bedoeld in art. 71 dier wet.

Krachtens de vrijwillige verzekering ge-
Kgeld in de Ouderdomswet 1919, waren op
nrengenoemden datum 115.820 personen in
lel genot van een als vrucht hunner ver-
«kering verkregen ouderdomsrente van
drie gulden per week.

NAGEKOMEN BERICHTEN.

OVERSTROOMING IN AMERIKA.

BOSTON (Massachusetts), 4 Nov. (V. D.)
In Nieuw-Engeland is groote schade aange
richt tengevolge van zeer ernstige over-
slroomingen. Het spoorwegverkeer is op
vele plaatsen verbroken. Tot nu toe worden
3 dooden gemeld.

4

OPTOCHT VERBODEN.

i PRAAG, 4 Nov. (V. D.). De regeering
heelt een optocht verboden, die voorbereid
was door communisten, ter gelegenheid van
den lOden verjaardag van de Russische
revolutie. DH verbod heeft aanleiding ge
geven tot ernstige protesten.

DUITSCHE RRGEERINGSMAATREGELEN.

BERLIJN, 4 Nov. (V. D.). De onder
wijscommissie van den Rijksdag besloot na
levendige debatten over de vaststelling der
agenda de algemeene beschouwingen over
de Rijksschoolwet weer te openen.

BERLIJN, 4 Nov. (V. D.). Het Rijksmi
nisterie van financiën heelt heden als re
sultaat van de onderhandelingen een rege
ling gepubliceerd voor het aangaan van
buitenlandsehe leeningen door de staten en
gemeentebesturen.

HET PAPIER EN WAT DAARAAN
VOORAFGING.

Het detakbeeld, om papier te maken van
plantenvezels, vlas, hennep, katoen, hout
enz. is betrekkelijk nieuw. In de eerste tijden
waarin de menschelijke gedachte door tee-
kens of letters uitgedrukt werd, schreef men
op steen, metaal, hout, ivoor en dergelijke.
Vervolgene leerde men die renhuiden voor
dat doe'l gebruiken: in het begin ongelooid,
later ebreid en daarin maakte men spoedig
groote vorderingen. Vooral de volkeren in
Noord-Afrika waren met het vervaardigen
van beschrijfbare dierenvellen pergament
noemde men het. naar de stad Pergamon
zder vertrouwd en o.a. de Israëlieten hadden
het in die kunst zoover gebracht, dat de
Egyptische koning Ptolemaeus Philadelphus
de fijnheid van het perkament, hem door den
hoogepriester Eleazar gezonden en waarop
een afschrift van het Israëlitische ritueel was
geschreven, niet genoeg kon bewonderen.

De Egyptenaren benutten als schrijfma
teriaal vooral de papyrusplant, die laler
ook door Romeinen en Grieken voor hun
geestesproducten van hooge waarden werd

gebruikt. Voor brieven en voor schoolge
bruik b-zigde men, evenals hier te lande
nog in de 2e helft der 15e eeuw, met was
overgoten plankjes, die men na gebruik
weer gemakkelijk kon gladstrijken.

Voor zoover men kan nagaan, werd in
later eeuwen noch in Duitschland, noch in
Engeland var het papyrus gebruik gemaakt;
in Italië en Frankrijk werd het later door
het perkament vervangen. In de 11de eeuw
werden nog alleen de pauselijke bullen
erop geschreven.

Omstreeks de 8ste of de 9de eeuw hadden
de Arabieren de kunst uitgevonden, om van
katoen en van hennep papier te maken.
Zij gebruikten daarvoor de ruwe katoen.

Toen in Europa de papiermolens waren
uitgevonden, vervaardigde men het papier
ook van reeds gesponnen katoen.

Groot waren de vorderingen, die men
van toen nf in het vervaardigen van papier
maakte. Welhaast kon men hel ook van
linnen fabriceeren; men is het echter niet
eens over de vraag, waar en wanneer dat
het eerst geschiedde. Sommige meenen, dat
de Mooren liet uitgevonden en naar Spanje
gebracht hebben; anderen noemen de Duit-
schers de uitvinders ervan.

De eerste molen, waarop dat papier werd
vervaardigd zou in 1340 in Ancona (Italië)
en 7 jaar later een in Beieren zijn gebouwd.
In de 15de eeuw vond men ze in de Zuide
lijke Nederlanden en in 1586 stond er een
in Dordrecht, de eerste in deze streken,
spoedig, in 1592, door een te Arnhem, le
Haltem en te Alkmaar, gevolgd. In 1609
hield men zich op de Yeluwe met het pa
piermaken bezig, in 1613 te Apeldoorn cn
in 1616 te Zaandam.

De Fransche protestantsche uitgewekenen
hebben deze nijverheid hier tot groote ont
wikkeling gebracht. Onder hen was Martin
Orges, die in 1613 den papiermolen ta
Apeldoorn oprichtte, een der bekendsten.
In 1672 trokken de Veluwsche papierma
kers voor de legers van Lodewijk XIV weg
naar de Zaan, waar de papierindustrie na
dien tijd tot grooten bloei kwam.

Het Hollandsche papier was reeds toen
in het buitenland zeer gezocht, vooral voor
het drukken van kopergravures. Tot. in 1840
vervaardigde men het papier uitsluitend van
linnen en katoenen lompen, hoewel men de
mogelijkheid om het ook van andere grond
stoffen te vervaardigen, reed3 had aange
toond.

In dat jaar werd Gottfried Keiler, de
zoon van een wever te Hainichem (Saksen),
door het zien van wespennesten op de
gedachte gebracht, houtvezels voor de papier
fabricage te bezigen. Vijf jaar later werd die
gedachte in de papierfabriek te Alt-Chemnitz
voor het eerst in praktijk gebracht en het
verkregen product voor het Frankenborger
Kreisblatt gebruikt. In 1871 vonden Ekmann
en Mitsoberlich de bewerking der houtvezels
met zwavelig zuur uit, waardoor de duur
zaamheid van het van houtvezels vervaar
digde papier verhoogd wordt De ongereinig-
de houtvezels worden voor courantenpapier,
de gereinigde voor boeken gebruikt Voor
kostbare werken en ooks voor platen wordt
nog steeds bet linnenpapier, dat nog wel
nit de hand vervaardigd wordt, gebruikt

De ontzaglijke ontwikkeling van het kran-
tenbedrijf is alleen mogelijk geweest door
de uitvinding van Keiler, maar heeft tot
gevolg gehad, dat geheele landstreken wer
den onlboscht, tot groote schade in ver
schillend opzicht, voor de betreffende land
streken.

Men zocht daarom voortdurend naar de
mogelijkheid andere grondstoffen die thans zoo
goed als waardeloos zijn, voor de papier- I

fabricatie te benutten, waarvoor vooral in
aanmerking komen: rjjststroo, bamboe, e.d.
Daaraan schijnen echter nog velerlei bezwa
ren verbonden te zijn, die een algemoen
gebruik in den weg staan, zoodat het nog
wel eenigen tijd zal duren eer men daarvan
kan profiteeren.

EEN VLIEGENDE FIETS.

Op de internationale tentoonstelling, die
onlangs te Westminster in Engeland ge
opend is, kan man een nieuw verkeersmid
del bewonderen, n.l. een vliegende fiets,
of liever het model daarvan, daar het toe
stel zelf door d» douane is opgehouden.
Deze vliegende fiets bestaat uit een ge
wone tw-eewietor met vleugels, en volgens
den Oostenrijkschen uitvinder zal een wiel
rijder er mede in staat zijn, zich van den
beganen grond te verheffen, wanneer hij
zulks verkiest. Hij zal er dus mede van
den eenen heuvel naar den anderen kun
nen vliegen, zieh zoo de moeite van eerst
te dalen en dan weer te stijgen besparen
de. Ook zou het werkelijk een uitkomst
voor fietsende Nederlanders zijn wanneer
zij zich niet meer behoefden te bewegen
om hobbelige wegvm, kuilen en ..uithollin
gen overdwars", en diegenen, die nog al
tijd zonder belaetingp!aatje zich langs
's JTeerep wegen bewegen, kunnen, als een
agent of wandelstok" nadert, gemoede
reerd de lucht in gaan. Wat echter de
gevolgen zullen zijn, ais ook de Heilige
Hermandad zieh dan in hooger sferen gaat
begeven, vwlt niet te overzien. Hier opent
zich een wijd verschiet...

Onze Telefoonnummers t
DIRECTIE en ADMINISTRATIE

3500 (op 2 lijnen)"
REDACTIE 1 i5°7

eSfV v

DE STADHÜISTORENKLOK.

Een abonné klaagt er over. dat deze klok
den laatsten tijd herhaaldelijk in de war
is met slaan. Gieterèn, Donderdagavond, om
talfnegem, kwam aan 't slaan bijna geen
einde. Kan hierin geen verbetering komen?

S. B., te L. Leiden, Brug-Leiderdorp,
Groenendijk, Hazerswoude, Waddinxveen,
Gouda, Haastrecht, Vlist, Schoonhoven,
Nieuwpoort, Goudriaan, Slingeland, Schel
luiden, Gorinehem, Woudrichem, Rijswijk,
Giessen, Neer- e«i Op-Andel, Veen, Spijk,
Aalburg, Heusden, Neder-Hemert (Zuidzijde),
Ammerzoden. Totaal: 87.1 K.M.

IJMUIDEN, 4 Nov.
VISCHPRIJZEN.

65 Tarbot per K.G. f 1.45f 1.15; 6
Griet per kist van 50 K.G. f 30f 27
4201 Tongen per K.G. f 1.90—f 1.65; 2
Groote schol f41; 4 Zetscbol f 40; 102

Kleine Schol f30—f8.50; 11 Schar flS
f 13.50; 1 Tongschar f52, alles per kist van
50 K.G.8 Roggen per 20 stuks f22f15;
35 Vleeten per stuk fl.80f 0.54Pieter
man en Poontjes f8.50f5; 1 Groote Schel
visch f38; 13 Middel Schelvisch f41f30:
53 Kleinmiddel Schelvisch f20—f21; 348
Kleine Schelvisch f 17.50—f 4.90, alles per
kist van 50 K.G.7 Kabeljauw per kist
van 125 K.G. f67—f46; 65 Gullt» per
kist van 50 K.G. f21f7; 83 Lengen per
stuk f2—f 0.70; 27 Heilbot per K.G. f 1.50;
64 Wijting per kist van 50 K.G. f7.50
f3.40; 899 Koolviseh p. stuk f 1.08—f 0.25;
191 Makreel per kist van 50 K.G. f 178.

Er zijn 8 stoomtrawlers binnengekomen'
en in de haringhaven de loggers KW 123
tnt4 475. KW 57 met 460, KW 160 met 505,
KW 138 met 459, KW 89 met 256, KW
134 met 207, KW 48 met 502. KW 8
(vleetschade) met 82 kantjes pekelharing.

-f-

LEIDEN, 4 Nov. Veemarkt. Aangevoerd
1277 runderen, 70 kalveren, 641 schapen. 12
stieren, prija f 178—370. 191 kalf- en melk
koeien, f 230390, handel flauw. 608 vare
koeien, f 150285, handel matig. 169 vette
osson en koeien, f 240—430, f 0,080.98 p.
K.G. schoon aan d. haak, handel stroef.
297 gvaskalveren, f 30—115. 11 vette kalve
ren, f 65160, f 1.101.40. 69 nuchtere kal
veren f 916. 511 vette schapen, f 2612.
130 weidcschapen f 2336. handel vlug. 392
magere varkens, f 1110. 60 v. Londen
f 0.530.54 p. K.G. levend gewicht. 115
Zouters, f 0 540.56 handel traag. 507 big
gen f 410. 2 paarden. 8 bokken of geiten
f 3—11.

Kaasmaa-kt. Aangevoerd 11 partijen, le
soort Goudsohe kaas j. 50 K.G. f 54—57.
2e soort f 4953. le soort Leidsche f 5661
2e soort f 4654. Handel matig. Aan de
Stadswaag gewogen 61 partijen, 2198 stuks.
29301 KG.

BODEGRAVEN, 3 Nov. Uilslag eieren-
veiling B. P. K. V. Aanvoer 3183 stuks kip
eieren, prijs f 11.90 lot f 12 60; 1900 kuiken-
eieren, prijs f 10.10 tot f 11.80; 178 eenden
eieren, prijs f6.50 tot f8.10; Kippen fO.10
tot f 0.60; Konijnen f 1.00 tot f2 60.

HOOFDDORP, 3 Nov. Graanbeurs. Op de
Donderdag te Hoofddorp gehouden Graan
beurs was de aanvoer als volgt: Tarwe
(oude) f 11 a f 12.50; Tarwe (nieuwe) f 10 a
f 14.50; Rogge 110.50 a f 11.25; Gerst (Che
valier) f 12 a f 12.50; Wintergerst f 11 a f 12;
Haver 110.50 a f 11.50; Witte Duivebooneu
f 14 a f 16; Paardeboonen f 12.50 a f 13.50;
Bruine boonen 123 a 128; Groene erwten
f22 a f 27; Schokkers f 34 a 13S; Vale erw
ten f 26 a f 30; Karwij f 38 a f 39; Geel mos
terd f 20 a f 24; Blauw-maanzaad f 4t a f 45;
Koo(zaad 120 a f21; Kanariezaad f 12 a
f 12.50. Allee per 100 K.G.

Veemarkt. Op de Donderdag te Hoofddorp
gehouden veemarkt waren aangevoerd: 16
koeien, waarvan de prijzen varieerden van
f 180 tot f 300; 3 jonge koeien, prijs f 50 tot
f 90 en 6 paarden, prijs f 200 tot f 350. Er
was minder kooplust dan de vorige week.

ALKMAAR, 4 November. Aangevoerd
124 stapels, 134.000 K.G. Fabriekskaas mot
merk 50, zonder geen; Boerenkaas met
merk 47.50, zonder 47; Fabriekscommissie
met merk 52; Boerenkaas met merk Si
Handel matig.

Verloofd: 692

ANDRIES GROENEVELD
en

HENRIËTTE VAN DAM.

Schoonhoven, Koestraat 70.
Leiden, Oude Singel 224.

Eenige kennisgeving.

Ondertrouwd:

A. P. J. AARSE Jr.
en

CO PLANJER.

Leiden, 4 November 1927.
Kaiserstraat 9.

Hoogewoerd 79a.

646

Algemeene kennisgeving.

Tot diepe droefheid van
mij,mijne kinderenen weder-
rijdsche familie, overleed
heden na een smartelijk
lijden, nog geheel onver
wachts, mijn innig geliefde
Echtgenoot, der kindereo
zorgzame Vader, onze pc
helde Zoon, Behuwdzoon,
Broeder, Behuwdbroeder
en Oom 654

•n den ouderdom van iuim
27 jaren.

Uit aller naam

Wed. J. 8. HAMERLING—

VlJLBRIEF
en Kinderen
Leiden, 3 November 1927
Waardstraat 12.

Bezoeken kunnen niet
worden afgewacht.

678 Arts,

Zaterdag 5 November
6EEN middagspreekuur.

Voor de vele bewijzen van
deelneming ontvangen na het
overlijden van onzen Echtge
noot, Vader, Behuwd- en
Grootvader,

Hoogieeraar aan de Rijks
universiteit te Leiden,

betuigen wij onzen hartelijken
dank.

Uit aller naam:
F. J. L. EINTHOVEN—
DE VOGEL.
Leiden, 4 November 1927.
Morschweg 66. 685

Eenige en algemeene
kennisgeving.

Wa8schen van Wollen
Dekens fl.— per stuk

Ondanks alle verandering
in stijl heeft bet

627

zich
weten te
handhaveD
Handig en sterk, gemakke
lijk verplaatsbaar, daarom

niterst geschikt voor
Logeer-en Slaapkamer
Groote «orteering b(j

BEDDENMAGAZIJN

BREESTRAAT No. 121

Ontsmetting- en
Reparatie-inrichting

GEVRAAGD,

voor spoel- en plakwerk, leef
tijd 1415 jaar.

Limonadeiabiiek, Apothe-
kersdijk Na 12. 695

Klein Herstellingsoord
2b - Leiden.

Tijdelijke opname en
verpleging v. patiënten
en herstellenden, kraam
vrouwen en rustbehoe-
venden. 3282

Het Comité maakt bekend, dat
de tweede der le serie voor
drachten zal gehouden wor
den door Prof. J. P. VERHAAR
uit Warmond, op Donderdag
10 November, in het Klein-
Anditorinm van het Academie
gebouw, Rapenburg 73.

Onderwerp:

Prof. Dr. J. A J. BARGE,

Voorzitter.
Mevr. E. VAN DER LAAN—
CLAESSENS, Secretaresse
Mej. JAC. NOORDMAN,

Penningmeesteresse.
Prof. Dr. W. KEESOM.
Mr. H. F. A. DONDERS.
Mej. M HEERKENS

THIJSSEN, Jur. cand.
W. SPRENGER, Jur. cand.

694

Biscuitfabriek

Hoogewoerd, vraagt

voor licht inpakwerk

682

Goedgekeurd bij Koninklijk Beslui: van 16 Juni 1926

Voor Leden van den Kunstkring, zal op Vrijdag 11 Nov.
1027 des avonds 8<4 uur in den Schouwburg een

worden gegeven door den Javaan RADEN MAS

JODJANA met begeleiding van Gamelan-Moslek
Ook niet-Leden hebben toegang op onderst, voorwaarden
ueden kunnen op vertoon van hun lid-kaart 1927 —28,
kaarten verkrijgen op Dinsdag 8 Nov. aan den Schouwburg
Niet-Leden kunnen kaarten verkrijgen 2oolang de reeds
genomen pl*atsen dit toelaten, op Donderdag 10 Nov.
bij den Heer A. M. VAN ZWICHT. C89

Op beide dagen zal na loting om half tien, de plaatsbe
spreking om tien uur aanvangen.

Prijzen voor ledenLoge, Baignoire en Parterre f 1.—,
2e Rang 40 ct., Amphitheatre en Galerij 25 ct. pl. réchten
Voor Niet-Leden: Loge, Baignoire en Parterre f 1.50,
2e Rang 40 ct., Amphitheatre en Galerij 25 ct. pl. rechten

VOOR RECLAMEl

288

HOOGEWOERD 8 TELEFOON 1784.

691

Zen dozijn hangsloten f2.
per stuk 20 cent, alsmede een
Brandkast, bij v. d. PLUIJM,

standplaats KORENBEURS en
woonplaats: UTRECHTSCHE
VEER No. 25; telefoon 1266.

3147a

ZATERDAGMIDDAG 4 UUR

voorhanden:

in filiaal Mandenmakerssteeg
No. 17; Telefoon 155. 681

Fa. J. C. SPAARGAREN.

5—14 November.

Zaterdagavond 5 Nov. 8 u.

der R.K. Gym. Vereeniging
„Joanne d'Arc", met welw.
medew. van de Orchest Ver.
„Per Aspera ad Astra*'.
Entreé f I.— f0.75 (0.50.

Zondag 6 Nov. v.af 11 u.
voorm. Rationale Gym
nastiek wedstrijden

Entreé f 0 50. 626

Plaatsbespreking Zondag van
12—2 uur in de Stads-Gehoor-
zaal.

Pieterskerk Leiden

Woensdag IC Nov.
's avonds 8 nnr.

Uitvoering van Oud
llollandsche Geeste
lijke Liederen.

Op de Origin, melodiën
Onder leiding van den
HeerG. W. HARMANS

met medewerking v. Mevr.
jO BLOKPOEL-v. d. Bkrg
Sopraan, 's-Gravenhage
cn den Heer LEO MENS,
659 Orgel.

Toegangsprijzen: 60, 25 en
15 cent, beJ. inbegrepen.

Toegangsbewijzen en
plaatsbespreking van af
Maandag 7 November bij
de firma EGGERS, Bole -
markt en op den avond der
uitvoering tegenover den
Hoofdingang der kerk.

Dinsdag 8 November
8 utir

Dirigent:

EDUARD VAN BEINUM

Solist: de Hear MAAZEL

Pianist

Programma o.a.Piano-
Concert Es-dur van Liszt,
Ouverture Fanlaisie,, Romeo
et Juliette" v Tschaikowsky
Toegangsprijs 50 cent
(plus rechten)
Toegangsbewijzen en plaats
bespreking dagelijks van
10 tot 4 uur bij de Fa
EGGERS, Botermarkt en
op den Concettavond aan
de zaal. 660

3—1