OVlIFfWfg^ADIO
68*te JAARGANG
ZATERDAG 29 OCTOBER 1927
No. 20744
EERSTE BLAD.
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN
80 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen vaD ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postreebt Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week/0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 2.35 -f- portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIJF bladen
benevens de Kindercourant
HOUDERS VAN VARKENS.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter openbare kennis, dat op Maan
dag 7 November e.k. des namiddags te 3 uur
op het Raadhuis gelegenheid zal worden geL
geven om bezwaren in te brengen tegen de
verzoeken van D. Teske en W. Kraal om ver
gunning tot het houden van varkens resp. in
het perceel Hooge Rijndijk No. 206 en op
het perceel in den Bosch- en Gasthuispolder,
kad. Sectie O. No. 669.
Gedurende drie werkdagen voor het tijd
stip hierboven genoemd, kan op de Secretarie
kennis worden genomen van de stukken, die
omtrent de verzoeken mochten zijn inge
komen. 412
A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 29 October 1927.
AFSLUITING VERKEER MARESINGEL.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis dat 't gedeelte
van den Haresingel tusschen het rioolgemaal
en de Prins Frederikstraat, in verband met
het leggen van een stamriool, vanaf Maan
dag 31 October a.». tot nadere aankondiging,
voor het verkeer met rij- en voertuigen zal
zijn afgesloten. 413
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris.
Leiden. 29 October 1927.
OPRICHTING VAN DE VEREENIGING TOT
BEVORDERING VAN DEN EXPORT
VAN LEIDSCHE BOERENKAAS.
Ter gelegenheid van de opening van het
nieuwe terrein der Leidsche Kaasmarkt
werd de klacht geuit, dat de Leidsche Kaas
niet mocht worden uitgevoerd en daaren
tegen de Friesche Nagelkaas. een product
van veel minder qualiteit, wel.
Zoowel bij het gemeentebestuur van Lei
den als bij de Kamer van Koophandel, werd
deze klacht van andere zijde herhaald, wat
voor Burgemeester en Wethouders aanlei
ding was deze aangelegenheid voor advies
in handen te stellen van de Kamer van
Koophandel.
Deze Kamer belegde Vrijdag j.l. in de
Graanbeurs te Leiden een vergadering met
producenten van Leidsche Kaas, welke door
den voorzitter der Kamer, den heer D ten
Ca te Biouwer, werd geleid, gelijk reeds kort
gemeld.
De heer ten Cafe Brouwer heette de aan
wezigen, allen producenten van Leidsche
Kaas. van haTte welkom. Omtrent de voor
geschiedenis deelde hij mede dat allereerst
overleg was gepleegd met dr Swaving. den
inspecleus van het Zuivelwezen in Den
Haag. en met producenten. Verschillende
denkbeelden werden overwogen. Ook dr.
Swaving achtte het wenschelijk. dat een
oplossing tot wegneming van de bestaande
onbillijkheid zou worden gevonden. Hef ge
bruik van het Rijkskaasmerk voor Leidsche
Kaas leverde, naar de praktijk uitwees, voor
de Leidsche Boerenkaas onoverkomelijke
moeilijkheden op. Het vetgehalte kon daar
om geen criterium zijn.
De eenigst bruikbare weg bleek te zijn,
Het oprichten van een vereeniging. welker
leden onder bepaalde voorwaarden Leidsche
kaas zouden kynnen produceeren. welke
vrij zou mogen worden uitgevoerd. Als merk
diende, naar de meening van den spreker,
vastgesteld te worden de Leidsche Sleutels
met daaronder het woord ..Leiden".
De statuten werden arlikelsgewijze toe
gelicht De belangrijkste waren wel:
Art 3- Leden kunnen zijn zij. die Leid
sche Boerenkaas, met uitsluiting van het fa
briekmatig bereide product, produceeren en
wonen in het gebied om Leiden, waar van
ouds deze kaas wordt geproduceerd Over
de toelating als lid beslist de ledenvergade
ring.
Art. 6: De leden verplichten zich om de
melk niet mper dan twee maal te roomen.
Hel is den leden niet geoorloofd hiertoe een
centrifuge of daarmede gelijkstaand instru
ment te gebruiken
Art. 7: Leden, wier Leidsche Kaas meer
Ö2n vijf maal per jaar minder dan 20 pet.
vet in de droge stof bevat, verliezen hun
lidmaatschap.
Art 8- De leden verplichten zich de door
hen bereide Leidsche Boerenkaas le voor
zien van epn uniform merk. welk merk zal
bestaan uit een figuur, voorstellende twee
elkaar kruisende sleutels, waaronder het
woord Leiden.
De voorzitter der Kamer van Koophandel
bepleitte nog eens nadrukkelijk de nood
zaak om steeds een eerste klas product te
bereiden. Alleen zoolang dat het geval is,
zal er reden voor de Regeering zijn om aan
de wenschen der Vereeniging tegemoet te
komen. Het deed spreker daarom zooveel
genoegen uit de resultaten van het onder
zoek der Leidsche Kaas te zien, dat het vet
gehalte van Leidsche Kaas zoo hoog was.
Slechts één monster was onder de 20 pet.
Met een stevig applaus gaven de. aanwe
zigen hun instemming met het plan te ken
nen.
Verschillende aanwezigen voerden het
woord.
De heer Verkley uit Sassenheim heeft
zich altijd afgevraagd, of er geen weg zou
zijn te vinden om den export van Leidsche
Kaas mogelijk te maken. Het was daarom
voor hem een blijde verrassing, dat de Ka
mer van Koophandel in staat was met zulke
uitgewerkte plannen te komen. Voor zoover
hij kon oordeelen, zal de wijze, door de Ka
mer voorgesteld, het makkelijkst tot het
gestelde doel voeren. Z. i. is dit de aange
wezen weg.
Nog een aantal anderen vroegen het
woord ter verkrijging van allerlei inlich
tingen.
Op eenige uitzonderingen na gaven alle
aaïlwezige producenten zich als lid van deze
Vereeniging op, zoodat reeds bij den aan
vang het aantal leden 51 bedroeg.
De statuten werden daarop unaniem goed
gekeurd.
Bij acclamatie werden in het bestuur ge
kozen de heeren: A. J. Verkley, voorzitter,
P. Roeloffs, secretaris; J. van Benten; J.
van Noort; W. G. Duynisveld.
Ten slotte werd nog besloten een gemoti
veerd adres aan den Minister van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw te zenden,
waaraan wij het volgende ontleenen.
De Vereeniging tot Bevordering van den
Export van Leidsche Boerenkaas, bestaande
uitsluitend uil producenten van Leidsche
Boerenkaas, gemaakt in de omgeving van
Leiden, waar zulks van oudsher gebruike
lijk was, veroorlooft zich met verschuidig-
den eerbied het volgende onder- de aandacht
van Uwe Excellentie te brengen.
Volgens de ministerieele beschikking van
16 Augustus 1920, gebaseerd op de wet van
3 Augustus 1911, is in het algemeen de uit
voer van boter en kaas slechts toegelaten,
indien deze producten zijn voorzien van
een Rijksmerk. Een dergelijke regeling valt
ontegenzeglijk zeer toe te juichen, omdat
daardoor de goede naam deze zoo bij uit
stek Nederlandsche producten wordt ge
waarborgd.
Dit neemt echter niet weg, dat deze rege
ling in bijzondere gevallen aan rechtmatige
belangen schade kan toebrengen, iets, wat
voor Leidsche kaas, naar de Vereeniging
meent, inderdaad het geval is.
Leidsche kaas wordt gemaakt op de boer
derij uit met de hand afgeroomde melk. Nu
kan kaas, uit afgeroomde melk vervaardigd,
uitgevoerd worden .indien slechts het bij
elke kaas passende Rijksmerk, aangevende
het vetgehalte, is aangebracht.
De kaasfabrieken, waar speciale deskun
digen de melk ontroomen, of zoo noodig
room toevoegen, als iets te sterk is ont-
roornd, kunnen met voordeel van deze mer
ken gebruik maken. Op de boerderij heeft
men het velgehalte van de afgeroomde melk
lang niet zoo in de hand, zoodat men al
daar niet in staat is het merk, aangevende,
dal de kaas 20, 30 of 40 pet. bevat, aan te
wenden.
Zelfs zij, wier Leidsche kaas gemiddeld
30 pet. vet bevat, kunnen niet of moeilijk
garandeeren, dat er steeds en in alle om
standigheden voldoende vet in de droge slof
aanwezig zal zijn om het kaasmerk 20 te
gebruiken. Ook echter indien dit laagste
kaasmerk zou worden gebruikt en de rege
ling uiterst soepel zou worden toegepast,
zou dit niet dienstig zijn voor den goeden
naam der Leidsche Kaas, omdat deze door
het gebruik van het laagste kaasmerk zou
worden gedegradeerd De qualileit der Leid
sche Kaas wordt trouwens veel minder dan
Goudsche of Edammer Kaas beoordeeld
naar het vetgehalte. Andere factoren en in
het bijzonder het fijne aroma, typeeren de
waarde van dit product. Het Rijkskaasmerk
is derhalve voor Leidsche kaas niet geschikt
waarom dan ook dit merk door niet één pro
ducent wordt aangewend.
Nu zal Leidsche Kaas zeer zeker geen ar
tikel worden, dat evenals Goudsche en
Edammer Kaas in groote massa zal worden
uitgevoerd. Dit speciaal Hollandsche pro
duct, dat door geen enkel ander land kan
worden op de markt gebracht, zal echter in
het buitenland, evenals in HoUand zulks
het geval is, als iets specifieks, als een
delicatesse van bijzonderen aard, zeker
gaarne worden gekocht. Daardoor zal deze
kaas. indien zij in kleine partijen tegelijk
met de Goudsche en Edammer Kaas ver
kocht wordt, een stimulans kunnen zijn om
den verkoop van de Hollandsche zoete kaas
in het buitenland te bevorderen.
De Vereeniging veroorlooft zich derhalve
Uwe Excellentie eerbiedig in overweging te
geven om den leden onzer Vereeniging toe
te staan de door hen geproduceerde kaas
tot export toe te laten, zonder voor deze
kaas de waarborgen te eischen. welke Uwe
Excellentie voor den export van Goudsche
en Edammer kaas heeft gesteld Het ligt
daarbij in de bedoeling der Vereeniging om
alsdan, in overleg met Uwe Excellentie,
deze kaas van een vast merk te voorzien.
De Vereeniging veroorlooft zich le meer
De Vereeniging van Overwegelingen
„Meestal Toe" heeft vergunning gekregen
tot het plaatsen van een radio-installatie
met monster-loudspeaker (nieuwe vinding,
die zelfs het gedaver der treinen overstemt
en voor het eerst hier wordt toegepast) om
de tallooze habitués gedurende de „toeë"
perioden aangenaam te kunnen bezighouden
Het bestuur Was niet weinig verrast door
de toezegging der Spoorwegdirectie, den
overwegwachter te belasten met de bedie
ning van het ontvangtoestel.
Onze teekening toont, dat de loudspeaker
tusschen de sporen zoodanig geplaatst
wordt, dat zoowel de „boomelingen" aan
de beide zijden als de „bruggelingen" in
gelijke mate van de internationale pro-
gramma's kunnen genieten.
hierop aan te dringen, omdat voor Friesche
Nagelkaas, zwaarder dan 15 K.G. een pro
duct, dat in qualiteit ver bij de Leidsche
kaas achterstaat, eveneens een afzonder
lijke regeling is getroffen, waardoor uitvoer
dezer kaas is toegestaan. Ook zachte of ge
malen kaas in blik behoeft krachtens ge
noemde ministerieele beschikking, evenmin
een kaasmerk.
De Vereeniging zou het derhalve zeer op
prijs stellen, indien Uwe Excellentie het zou
willen bevorderen, dat de hier bedoelde
regeling spoedig tot stand kome.
ADRES AAN DEN RAAD.
Geven met verschuldigden eerbied te
kennen;
Ondergeteekenden, J. B. H. Grotenhuis
en J. Slegtenhorst, resp. voorzitter en secre
taris van den Chr. Besturenbond te Leiden,
ten deze domicilie kiezende Koningstraat
16 te Leiden;
dat zij de meening zijn toegedaan, dat,
ten einde de in de maatschappij aanwezige
arbeidskrachten en die welke elk jaar wor
den toegevoegd, zoo economisch mogelijk te
leiden en tot verhooging van eigen levens
vreugde het voor hen meest geëigende be
roep te doen kiezen, een doelmatige be
roepskeuze van het hoogste belang is;
weshalve zij Uwen Raad ernstig in over
weging geven over te gaan tot het instellen
van een Gemeentelijk Bureau voor Beroeps
keuze, waarbij zij naar nevengaande toe
lichting, waarin doel, werkwijze en beheer
nader is uiteengezet, mogen verwijzen.
In deze memorie van toelichting wordt
gezegd:
Het werk van een Bureau voor Beroeps
keuze is te splitsen in drie deelen.
a. Het geven van inlichtingen ten op
zichte van de verschillende beroepen in
algemeen-maatschappelijken zin, zoo b.v.
de kosten en duur der opleiding en op welke
wijze men tot dat beroep kan worden toe
gelaten;
b. het geven van inlichtingen omtrent de
arbeidsmarkt, alzoo de economische voor
lichting;
c. de eigenlijke beroepskeuze.
Wat sub a en b betreft, dit behoeft niet
veel toelichting. Het bureau zal zich voor
de richtige vervulling van die taak op aller
lei wijzen inlichtingen moeten verschaffen
en die systematisch hebben te rangschik
ken en te ordenen. Zal dit al administratief
werk en, vooral wat sub b betreft, tot een
voortdurende voeling met de maatschappe-
liik-sociale toestanden noodzaken, kennis
van de psycho-techniek heeft men niet noo
dig.
Yoor het werk sub c is gebruikmaking
van de mogelijkheden, welke de jongste we
tenschap der psycho-techniek biedt, nood
zakelijk.
Deze eigenlijke beroepskeuze vergt van
de daarmede belaste personen een groote
hoeveelheid energie, arbeid en geduld voor
het verkrijgen en verzamelen van de gege
vens, waarover men bij het kiezen van een
beroep (c.q. bij het raadgeven) moet be
schikken. Vooral hierom, omdat vele ge
gevens alleen langs experimenteelen weg
kunnen worden verkregen en eerst wanneer
zij vo'doende geijkt zijn, als normen mogen
worden gebruikt.
Een goed werkend bureau zal zich in ver
binding dienen te stellen met industrie en
handel voor de psychologische analyse, zoo
wel van de technische als de administra
tieve beroepen, terwijl met de inrichtingen
van onderwijs eveneens contact kan worden
verkregen, ten einde een betrouwbare me
thode samen te stellen tot onderzoek van
de geschiktheid van leerlingen van middel
baar en hooger onderwijs.
Het administratieve werk aan een derge
lijk bureau verbonden moet niet gering ge
schat worden. Wij vermeenen, dat de directe
leiding van het bureau moet worden opge
dragen aan een academisch gevormd per
soon, wiens studie zich in die richting heeft
bewogen. Anders ontstaat het gevaar, dat
een zoodanige leider een voldoend correc
tief mist op zijn adviezen, welke dan alleen
of hoofdzakelijk zijn gebaseerd op intuïtie
en menschenkennis.
Behalve vorenvermelde splitsing, sub a,
b en c kan men nog een andere splitsing
daarvan onderscheiden, n.l. het advisee-
ren, het contact zoeken en houden met de
scfiool, het plaatsen van werkkrachten en
nazorg.
Het plaatsen van werkkrachten is hierbij
opgenomen, hoewel het niet een intregee-
rend bestanddeel van het werk vormt. Het
is meer een practisch idee, ten einde het
bureau meer aantrekkelijk voor het publiek
te maken, dat het liefst tastbare resultaten
ziet. Evenwel is dit eigenlijk het werk van
de Arbeidsbeurs.
Opgemerkt zij nog, dat niet persé van elk
advies inzake beroepskeuze een psycho
technisch laboratorium-onderzoek dient
plaats te vinden.
Wij hadden gemeend, dat van onze zijde
een dergelijk bureau, hetwelk dan een be
paalde kleur zou krijgen, zou kunnen wor
den opgericht. De kosten van een dergelijk
bureau, hoe eenvoudig opgezet .zouden toch
betrekkelijk hoog zijn en slechts een klei
nen kring van menschen omvatten. Voor
een plaats als Leiden achten zij daarom het
oprichten van meerdere bureaux economisch
niet te verdedigen, niet alleen vanwege de
kosten, maar ook omdat bij meerdere bu
reaux veel werk dubbel geschiedt. Bij een
centrale instelling wordt zulks voorkomen
Wij mogen daarom de volgende denk
beelden in overweging geven, uitgaande van
de wenschelijkheid van de oprichting van
een Bureau voor Beroepskeuze-voorlichting,
onder een wetenschappelijk gevormden di
recteur.
De plaatsing van werkkrachten worde
overgelaten aan de Arbeidsbeurs, welke>
daartoe in nauw contact diene te staan met
het Bureau voor Beroepskeuze-voorlichting.
Nagegaan diene te worden, in hoeverre on
derbrenging bij den daarvoor meest in aan
merking komenden dienst, een zoo zuinig
mogelijken opzet zal bewerkstelligen. M i
gelijk dat de kosten dan dezelfde zijn als
de som van eventueele subsidie aan de ver
schillende particuliere bureaux te verleenen
Voor het geven van advies inzake be-
BINNENLAND.
Een vereeniging om uitvoer te krijgen van
Leidsche Kaas. (Stadsn., le blad).
Da huldiging der HollandIndi6-vliegers)
het driemanschap benoemd tot ridders in de
orde van Oranje-Nassan. (2e blad).
Het voorloopig verslag der Tweede Kamer
over hoofdstuk 5 der Staatsbegrooting, na
melijk: Binnenlandsche Zaken en Land
bouw. (Binnenland, 3e blad).
De inenting tegen pokken. (Binnenland,
3e blad).
Jaarvergadering van „Het Groene Kruis",
(Binnenl., 3e blad).
De Synode der Gerei. Kerken beschonwt
de zaak-ds. Brnssaard als afgedaan; dr. Van
Leeuwen kan niet gehandhaafd worden.
(Kerk en School, le blad).
BUITENLAND.
De toestand ln Roemenie blijft zeel
onzeker. (Buitenl., le blad).
Een proclamatie van Mussolini tot het
Italiaanscha volk. (Buitenl., le blad).
Ruth Elder te Parijs. (Buitenl., le blad).
roepskeuze en werkwijze van het bureau
zou een gemeentelijke commissie kunnen
worden ingesteld, samengesteld uit een ge
lijk aantal leden van Neutrale, Roomsch-
Katholieke, Protestantsch-Christelijke en
van Socialistische zijde Deze leden kunnen
op voordracht van de organisaties van ver
schillende richting door B. en W. worden
benoemd en Vormen te zamen de groote
commissie voor gezamenlijke besprekingen.
De vier deelen der groote commissie kun
nen zich dan weer zelfstandig constitueeren
met voorzitter en secretaris voor het geven
van adviezen.
HET RIJKSZIEKENHUIS.
Op de vragen van den heer Kortenhorst,
lid van de Twede Kamer, betreffende ie
opdracht voor het maken van de koel
installatie in het Rijksziekenhuis te Leiden,
heeft de minister van financiën geantwoord:
I. De levering eener koelinstallatie in
het nieuwe Academisch Ziekenhuis te
Leiden is opgedragen aan de N.V. Holland
sche Ingenieurs Maatschappij Holima, te
Amsterdam. De door deze firma geleverde
koelmachines zijn van buitenlandsche her
komst (fabrikaat Esscher Wijsch, te Zürich)'
II. De bovenbedoelde machines zijn z.g.
klein-koelmachines, van een type, dat in
Nederland niet wordt vervaardigd. Klein-
koelmachines bleken uit een oogpunt van
economische exploitatie de voorkeur te
verdienen boven een z.g. centrale instal
latie. Toepassing van deze laatste zou bo
vendien aanzienlijke kosten ten gevolge
gehad hebben, wegens het alsdan noodza
kelijk uitvoeren van wijzigingen aan het
bestaande gebouw. Door de Nederlandsche
industrie worden wel klein-koelmachines
vervaardigd, doch deze zijn van een type,
da,t wegens te groote afmetingen in het
onderwerpelijke geval niet in aanmerking
kon komen.
VEREENIGING TOT BEVORDERING DER
BOUWKUNST TE LEIDEN.
Aan de 212e vergadering dezer Vereeni
ging ging vooraf, aldus deelt de heer F. A
Wempe Sr. ons mede, een kunstbeschouwing
van een groote collectie foto's van fraaie
berglandschappen.
De voorzitter, de heer J. A. Verhoog,
opende voor een zeer talrijk gehoor deze
eerste van de serie wintervergaderingen en
verzocht den aanwezigen uit piëteit tegenover
de nagedachtenis van den heer M. Koorts
di9 zoo plotseling van de zijnen was weg
gerukt, zich een oogenblik van de zetels te
verheffen, aan welk verzoek onder groote
stilte werd gevolg gegeven.
Toen medegedeeld was, welke lezingen in
den a.s. winter te wachten zijn en da
notulen waren goedgekeurd, was het woord
aan den heer J. A^ Christiaanse, die tot
onderwerp van zijn voordracht gekozen had:
De Dolemieten, Venetië en het Ortlergebi *<1
Spreker bad oorspronkelijk geaarzeld aan
een kring van bouwkundigen mede te deelen^
hoe een leek Venetië zag, doch de gedachte,
dat deze stad, waar de bouwkunst heeft
getriomfeerd en de meesters hun schoone
tempelen hebben doen verrijzen, had hem
toch doen besluiten iets te schetsen van
al dat schoons wat er te aanschouwen valt
De reis werd aanvaard met den nacht
trein via België, Luxemburg en den Elza«