68st® JAARGANG DINSDAG 18 OCTOBER 1927 No. 20734 BERICHT. Officieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. BUITENLAND. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIËN: 30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs. Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden per 3 maanden 2.35, per weekƒ0.18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18 Franco per post 2.35 portokosten. Oit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. SS" Bij de bezorging van het „LEIDSCH DAGBLAD" ontvangt heden iedere abonné te Leiden wederom gratis één exemplaar van onze bekende Dienstregeling, ditmaal voor den winter 19271928. De abonné's buiten Leiden ontvan gen deze Dienstregeling morgen. DE DIRECTIE. INDEELING DER GEMEENTE VOOR DEN DIENST DER STADS-GENEESHEEREN. Burgemeester en Wethouders van Leiden; Gelet op de artt. 2 en 10 der verordening van 26 September 1927 (Gemeenteblad No. 11). Brengen ter kennis van belanghebben den, dat de Stadsgeneesheeren, met ingang van 1 November a s., hun dienst zullen uit oefenen in de navolgende Stadsgedeelten: de heer A. KIST, in de wijken IV, VII en XI en in het gebied, gelegen tusschen den Nieuwen Rijn en de Heerenstraat (de Heerenstraat uitgezonderd); de heer J. A. SCHREUDER, in de wijken III, V en IX en in het gebied, gelegen tus schen het Galgewaler en de Haarlemmer- trekvaart de heer Dr. J. C. M. TIMMERMANS, in de wijken VI en X en in het gebied, gelegen tusschen de Haarlemmertrekvaart en de Luslhoflaan (de Lusthoflaan inbegrepen); de heer H. P. VELDHUYZEN, in wijk VIII en in het gebied, gelegen tusschen de Lusthoflaan en den Nieuwen Rijn (de Lust- hollaan uitgezonderd); de heer P. J. M. N1EMER. in de wijken I, II en XII en in het gebied, gelegen tusschen de Heerenstraat en het Galgewater (de Heerenslraat inbegrepen). A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 18 October 1927. 9821 VESTIGING VAN EEN BIJZONDERE SCHOOL VOOR LAGER ONDERWIJS IN HET MORSCHKWARTIER. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter openbare kennis: a. dat de Raad dier gemeente in zijne vergadering van den 17en dezer besloten heeft medewerking te verleenen aan het be stuur der Vereeniging voor Christelijk Onder wijs tot de vestiging van een bijzondere school voor lager onderwijs in het Morsch- kwarlier, heizij door het toestaan van de be- noodigde gelden voor de stichting van een nieuw schoolgebouw, hetzij door beschik baarstelling van een gedeelte van een be staand gemeentelijk schoolgebouw; b. dat binnen dertig vrije dagen, te reke nen van heden af, ieder ingezetene en het schoolbestuur van dit besluit bij Gedepu teerde Staten in de provincie Zuid-Holland in beroep kan komen. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, den 18en October 1927. 9819 KOSTELOOZE GENEES- EN HEELKUNDIGE HULP AAN ONVERMOGENDEN. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter kennis van hen, die op grond van onvermogen in aanmerking wenschen te komen voor het ontvangen, zoo noodig, van kostelooze genees- en heelkundige hulp, gedurende het jaar 1S28, dat zij zich ter verkrijging van het daartoe strekkend be wijs zullen moeten aanmelden in het Elisa- bethshof aan de Oude Vest, dat die aanmelding zooveel mogelijk zal motten geschieden door het hoofd des gezins of indien de belanghebbende ongehuwd is, door hem of haar persoonlijk, en dat gelegen heid daartoe zal worden gegeven op Donder dag 27- en Vrijdag 28 October a.s., telkens van des voormiddags half tien tot des mid dags twaalf uur en van des namiddags half twee tot vier uur. dat het trouwboekje bij de aanvraag moet worden medegebracht. Zij waarschuwen voorts de belanghebben den zich op den boven aangegeven tijd en plaats aan te melden, zullende zij het. bij niet tijdige aanmelding, zich ze'lven te wijten hebben, indien zij in het verkrijgen van ge nees- of heelkundige hulp vertraging onder binden. 9820 A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 18 October 1927. KANTONRECHTER Mr. J. KLEIN. Bij zijn vertrek. Als Woensdagmiddag om twee uur de openbare terechtzitting voor de behandeling der strafzaken zal worden geopend, zal de zetel, waarop mr. J. Klein gedurende zeven tien jaar gezeten heeft, worden ingenomen door een Kantonrechter-plaatsvervanger. De inwilliging van mr. Klein's verzoek om ontslag per 1 November is iederen dag te wachten en in afwachting van de ver schijning van het officieele bericht in de Staatscourant heeft de Kantonrechter be sloten in de openbare zittingen niet meer te fungeeren, om de laatste weken te kun nen gebruiken voor de vele vonnissen, die hij nog moet wijzen en het overige werk dat hem nog te verrichten blijft. Wie mr. Klein gekend heeft in zijn func tie en wie, hetzij de civiele dan wel de strafzittingen van het Kantongerecht le Leiden eens of meermalen heeft bijgewoond, die zal het duidelijk zijn dat in dezen Kan tonrechter behalve een scherp jurist, wiens vonnissen het bleek in den loop der jaren herhaaldelijk uit de vele bevestigingen in appèl niet alleen steeds mild en billijk zijn geweest, maar die zal het tevens dui delijk zijn, dat met hem heengaat een ma gistraat met eigenschappen, die voor een Kantonrechter niet genoeg te waardeeren vielen. Mr. Klein was een geestig mensch en hij heeft op de zittingen nimmer geschroomd de note gaie in een zaak naar voren te brengen, zonder daarbij ooit afbreuk te doen aan zijn waardigheid, aan zijn prestige. Wie met hem in aanraking kwam zag in hem een nobel mensch bij wie het rechtspreken in vertrouwde hand was en mr. Klein heeft ondanks de hilariteit, die hij dikwijls in de Rechtzaal wist te verwekken, volkomen gezag gehad. Ook door de vele moeite, die mr. Klein zich altoos gaf, indien het onderzoek in een zaak dit vereischte, heeft deze Kanton rechter zich de achting en waardeering van de talloos vele verdachten zoowel als raads lieden verworven. Zijn bekendheid met de toestanden en omstandigheden binnen de grenzen van zijn Kanton was verrassend. Mr Klein, die op 23 Februari 1891 te Amsterdam promoveerde en die, na van 24 Juni 1902 als griffier en van 18 Maart 1904: tot 4 October 1907 als Kantonrechter te Schoonhoven te hebben gestaan, naar Gouda verhuisde, kwam reeds drie jaar later in de functie, die hij thans gaat ver laten. Van 26 Maart 1910 af heeft mr. Klein aan het Kantongerecht alhier recht gesproken. In de zeventien jaren dat hij in onze stad die hij binnenkort metterwoon gaat verla ten, zijn moeilijke en verantwoordelijke functie heeft vervuld, heeft hij hier talloos vele vrienden gemaakt, in alle kringen. Niet het minst onder hen die als verdachte voor hem moesten verschijnen. Tot de eigenschappen, die mr. Klein het fraaist hebben gesierd behoorde zeker ook zijn sociaal voelen, dat hem nimmer onver zettelijk maar altijd mild heeft doen zijn, omdat hij altijd luisterde naar wat zijn hart hem ingaf. Zij, die dat hebben ondervonden en dat zijn er velen zullen mr. Klein's heengaan wel het meeste betreuren en zij zullen hem evenals ieder die hem gekend heeft, nu hij gaat rusten zeker van harte een gelukkigen levensavond toewenschen. DE GEVELTOERIST. Een vrg talrijk publiek heeft gisteravond in den Leidschen Schouwburg de opvoe ring, door „Het Schouwtooneet", van „De Geveltoerist" bijgewoond en er in ruime mate van genoten. Geveltoerist beteekent hier inbreker, maar het is een meer „deftige" betiteling, die OLgetwQfeld aan het stuk meer cachet geeft. Ket gegeven is zeker niet volkomen nieuw, maar het is toch ongetwijfeld aardig uit gewerkt, al moge het slot dan ook niet g9heel en al bevrediging schenken. Het is het verhaal van den jeugdigen ingenieur Khnger, die een uitvinding op automobial- gebied heeft gedaan, maar al z'n geld ver speelt bg zijn pogiDgen om haar productief te maken en het plan koestert zich van het leven te berooven. Juist dan echter sluipt de geveltoerist door het raam van het kan toor naar binnen en het gevolg is, dat de woordenstroom van den energieken inbreker den ingenieur tot inkeer en ander inzicht brengt. De onverwachte gast neemt kenais van de uitvinding en begint direct aan den opbouw van door hom in een minimum van tijd in elkaar gezette plannen tot exploi tatie. Hij doet zich voor als een Amerikaan, onbeschaafd doch schatrijk en zijn minachting voor alles wat in Europa wordt gepresteerd imponeert den rijken buurman en bankier Dreier en vele anderen, met het resultaat, dat een vennootschap wordt gesticht, die ruimschoots over kapitaal beschikt en het geld rijkelijk zal doen vloeien. Dan evenwei treedt Klinger's secretaresse actief op. Haar liefde voor den ingenieur duldt niet, dat bjj den verkeerden weg opgaat en het is haar werk, dat het spel ten deele in de war wordt gestuurd. Ten deele! Want wel ver laat de iDgenieur met het meisje het land, doch de geveltoerist „ondergaat" de liefdes verklaring van de reeds vele malen ge scheiden dochter van den bankier, die steeds zoekt naar sensatie, en neemt tot besluit deze aan. Wij zeiden het al: het slot is wat ge wrongen, alsof de schrijvers er niet precies raad mee hebben geweten, maar het stuk geeft niettemin zeer voldoende gelegenheid tot uitstekend spel. Vooral Jan Musch, als de geveltoerist, is buitengewoon. Al dade lijk in het eerste bedrijf dat stellig het sterkste is van de drie weet ng in het zwak verlichte kantoor van den in genieur, waar alles somber is en triest en waarin door het open raam de verre ge luiden van schaterende syncopen doordron gen, die sfeer te scheppen van geheimzinnig heid en spanning, die wjj ook kennen uit „Do Wgze Kater". Uitermate vlot is zyn spel en het beheerschte heel den avond de zaal. Tallooze malen heeft hg de toeschou wers door z'n welsprekendheid, z'n komische houding en gebaar, kortom door gansch zijn optreden doen schaterlachen en het was dan ook begrijpelijk, dat na ieder bedrijf vele, vele malen voor hem moest worden „ge haald". Carel Rjjken, als de wanhopige in genieur, gaf goed tegenspel, had al.een iets krachtiger kunnen zijn in het slotbedrijf, toen hij brak met zgn inbreker-compagnon. Ezerman was de statige bankier, die toch niet deftig genoeg is om de knappe secre taresse, Rolien Numan, met rust te laten, terwijl Jettie van Dijk—Rieker een keurige uitbeelding gaf van ae bankiersdochter, de hyper-moderne vrouw, die het wereldrecord in echtscheidingen wil slaan en de tijding van haar huwelijk met een jongeling, die nimmer nog een meisje kuste, met een bandiet of een geveltoerist, beschouwt geljjk een journalist, de primeur van een zeer belangrijk bericht! Zóó heeft de opvoering van dit blgspel aan velen een prettigen avond bezorgd met een groot gehalte aan vroolgkheid! ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd zijn voor het doctoraal examen geneeskunde de heeren: Ong Sian Gwan (Leiden) en A. A. J. Govaert (Leiden); voor het candidaatsexamen wis- en natuurkunde (II) de heer R. D. Crommelin (Wassenaar); voor het taalkundig candidaats-examen in dologie de heer A. E M. Meuleman (Oegst- geest) en voor het candidaatsexamen Ind recht de heer F. J. Bosch (Den Haag). Onze stadgenoot, de heer L. G. van Doom is te Rotterdam geslaagd voor het getuigschrift „Spreekonderwijs", Men verzoekt ons mede te deelen, dal de wethouder van onderwys, mr. Tepe, verhinderd is morgenmiddag spreekuur te houden. Het oude pand aan de Leliestraat 22. waarin vroeger de heer J. Koster Sr., thans diens zoon, J. Koster Jr., een brandstoffen- handel drijft is vervangen door een nieuw kolenmagazijn met twee bovenwoningen. Het pand geeft een goeden indruk, het geen de architecten, de heeren Verhulst en van de Laken en den aannemer J. Hoogen- doorn te Leiderdorp tot eer strekt. De Commissaris van Politie alhier brengt in herinnering de Verordening, rege lende het toezicht op in Leiden vertoevende vreemdelingen, waarbij is bepaald, dat een ieder, die een vreemdeling in zijn inrich ting, huis of woning opneemt, binnen 24 uur verplicht is daarvan kennis te geven aan genoemden Commissaris van Politie (bureau Vreemdelingendienst Zonneveld straat alhier, geopend van 912 uur, van 24 uur en van 79 uur. Door aangifte aan het bureau van de Bevolking en den Raad van Arbeid vervalt bovengenoemde verplichting niet. Verzuim is strafbaar gesteld. Deze bepaling geldt niet alleen voor dienstpersoneel, dóch ook voor logé's enz. Door L. v. E. alhier is bij de politie aangifte gedaan, dat zijn 8-jarig; zoontje door P. L is mishandeld geworden. Door de politie wordt een onderzoek ingesteld ,iaar de omstandigheden, waaronder de mis handeling is gepleegd. Mej. O., wonende in de Gasstraat alhier, had gisteren een negental luiers op een lijn in haar tuintje te drogen gehangen. Toen zij deze in een huishouding met kleine kinderen nuttige voorwerpen zou binnen halen, waren de luiers verdwenen. Door de recherche alhier is gisteren in haar woning aangehouden mej, F. S. wegens overtreding van art. 295 W. v. S. Uit het nader onderzoek bleek, dat deze vrouw van abortuspleging haar beroep maakte. Gisternamidag ongeveer 5 uur werd de groentenhandelaar F., alhier, die met een met een paard bespannen groenten- wagen bestuurde, aangereden door de elec- trische tram, waardoor de rechterarm van F. in de knel kwam en uit de kom ge raakte. De aanrijding werd veroorzaakt doordat een jongetje, zekere H die voor F. op een rijwiel uitreed, kwam te vallen. F. moest, om den jongen niet te overrijden uitwijken, waardoor hij de kans beliep met de tram, die uit de tegenovergestelde richting kwam, in aanraking te komen. De trambestuurder remde uit al zijn macht, waardoor erger werd voorkomen. Had de jeugdige fietsrijder niet aan den linkerkant van den weg gereden, dan was het ongeluk kunnen worden voorkomen. De schuld ligt dus feitelijk bij hem. DE ALGEMEENE TOESTAND. De in- en uitvoerverboden Het beroep van Lithauen op den Volkenbond Duitsch- Fransche bladen. Op de Volkenbondsconferentie voor de af schaffing der in- en uitvoerverboden en be perking, zijn de algemeene beraadslagingen aangevangen. Het opvallendste daarbij was dat van alle zijden wederom de juistheid van de door de economische volkenbonda- commissie voorgestelde hoofdbeginselen van de te sluiten conventie werd erkend, doch dat men daarbij ook algemeen het voorbe houd maakte dat deze hoofdbeginselen slechts door de regeering van den spr. zou worden in toepassing gebracht, indien de conventie door allen werd onderteekend en geratificeerd. SteTk kwam hierdoor de noodzakelijkheid van een internationale actie tot uiting die alleen door den Volkenbond binnen het be reik der mógelijkheden gekomen is. Vooral de gedek&eerde van Griekenland wees op de noodzakelijkheid van een universeele aan vaarding met grooten nadruk. De afwezigheid van een aantal voor het handelsverkeer niet onbelangrijke groote Zuid-Amerikaansdie staten weTd op dezen zelfden grond ook reeds door den Franschen gedelegeerde Serruys als een aanmaning tot groote bedachtzaamheid aan de conferentie voor oogen gehouden. Over het algemeen was de rede van den Franschen gedelegeerde, aldus het „Vad." een aansporing tot groote bedachtzaamheid. Van Frankrijk is blijkbaar geen hulp te ver wachten in de komende dagen, wanneer po gingen zullen worden gedaan om de talrijke uitzonderingsbepalingen wat nauwkeuriger te omschrijven en om de algemeene uitzon deringsbepaling die den staten het recht gee'ft om in abnormale omstandigheden de conventie feitelijk buiten werking te stellen, uit de conventie te doen verdwijnen. De Fransche gedelegeerde sloot zich op deze conferentie van harte aan bij de be kende Engelsche leuze die ook de Britsche gedelegeeide Chapman wederom verkon digde: dat men met 'n bescheiden vooruit gang genoegen moet nemen. Daartegenover drongen de Grieksche en de Belgische ge delegeerde Brunet en vooral en vooral de Duitscher Trendelenburg op radicale verbe tering van de tegenwoordige toestanden aan, zooals ook onze oud-minister Colijn voor staat. De algemeene beschouwingen zullen hei den worden voortgezet. De oud-minister Pos- thuma, de eerste Nederlandsche gedelegeerde zal het standpunt der Nederlandsche regee ring uiteenzetten. De protestnota van de Lithausche regee ring aan den Raad van den Volkenbond over de vervolgingen, waarvan Lithauers te Wilna van Poolsche zijde bloot staan, zet uiteen, dat de Lithausche regeering in den beginne over deze vervolgingen slechts on volledige inlichtingen heeft bezeten en daar in slechts een schennis heeft gezien van de overeenkomst van 1919 inzake de minder heden. Sindsdien heeft zij echter bewijzen in handen gekregen, dat de Poolsche regeering plannen volvoert, die tegen het bestaan van Lithauen en zijn onafhankelijkheid gericht zijn. De' Lithausche regeering brengt dit feit ter kennis van den Raad en verzoekt dezen overeenkomstig art. 11 van het Vol kenbondsstatuut deze zaak op de agenda van zijn eerstvolgende zitting te plaatsen. Dit is de nota, waarvan de vorige week herhaaldelijk gewag is gemaakt en die reeds door een telegrafisch protest vooraf is ge gaan. Dezer dagen verschijnt, zooals wij verne men, te Parijs een tijdschrift onder den naam Revue d'Allemagne", dat zich ten doel stelt zijn lezers beter met Duitschland bekend te maken. Aan het tijdschrift zal een reeks Franschen van naam uit alle po litieke en wetenschappelijke kringen mede werken. Aan het hoofd staan prof. Maurice Boucher, de bekende Germanist en Maurice Betz. Onder leiding van Heyr, Weerwarth, Fritz Norden, Edgar Stern, Lubark en eenige leden der hooger genoemde Parij- sche redactie zal in Duitschland een der gelijke periodiek, de „Deutsch-Franzoe- sische Rundschau" verschijnen. DUITSCHLAND. De staking in midden-Dnitsch- land. Handelsverdrag-be sprekingen met Polen. De slakingsleiding verzekert met beslist heid. dat morgen, behalve het werk voorliet onderhoud der mijnen, alle arbeid in de ge- heele Midden Duitsche bruinkool-industrie stil zal liggen. Naar verluidt is de Rijksminister van ar beid voornemens van hooger hand in het BINNENLAND. De Leidsche raad besloot tot medewerking inzake de stichting van een Chr. School in het Morschkwartier. (Gemeenteraad van Leiden, 2e Blad). Ingesteld is een commissie van onderzoek naar de oorzaken van het spoorwegongeluk bij Rijswijk. (Gemengd, 3e Blad). Een rapport over het instellen van obser- vatiehnizen. (Binnenland, 2e Blad). Uitgifte van schatkistpromessen en -biljetten. (Financiën, 3e Blad). Een nienw bezoek aan de Zuiderzee werken. (3e Blad). BUITENLAND. De staking in de brainkolengebieden van midden-Duitschland. (Buitenl. en Tel., le blad). Twee tijdschriften ter bevordering der Fransch-Dnitsche betrekkingen. (Buitenl., le Blad). Nienw Italiaansch protest te Belgrado tegen den toon der Znid-Slavische pers. (Buitenl., le blad). conflict tusschenbeide te komen. 90 pet der arbeiders staakte gisteren reeds. Misschien loopt de staking echter vlug af, want volgens de Vorwaerts heeft een aantal ondernemingen zich tot de stakingsleiding gewend met het verzoek om door afzonder lijke onderhandelingen een einde aan de sta king te maken. Zij verklaarden zich tevens bereid de looneischen der stakers in te wil ligen. Officieel is dit echter nog niet. Weldra zullen onderhandelingen aanvan gen over een handelsverdrag met Polen. FRANKRIJK. De Ver. Staten onbevredigd. Reuter meent te weten, dat de voorstel len, vervat in de Zaterdag te Washington ontvangen Fransche nota, op het eerste ge zicht door de ambtenaren van het depar tement van staat niet voldoende zijn be vonden. ENGELAND. Cook en Rnsland. In een rede, welke Cook, de secretaris van de mijnwerkers-federatie gisteravond te Manchester heeft gehouden, heeft hij ver klaard, dat hij niet van zins is de beslis sing van het Britsche Vakvereenigings- congres, om alle relaties met de Russische vakvereenigingen af te breken, te aan vaarden. Men zal zich herinneren, dat een desbe treffend voorstel indertijd werd aangenomen met een meerderheid van twee millioen stemmen. ZWITSERLAND. Weer een grensincident. Arbeiders uit Tessino zijn door een fascis tisch Italiaansch beambte op Zwitsersch grondgebied aangehouden, naar een nabu rige Italiaansche grenspost gebracht en daar een dag vastgehouden. De Tessineesche regeering heeft den Bondsraad kennis gegeven van het gebeurde en deze heeft den gezant te Rome opgedra gen de aandacht der Italiaansche regeering te vestigen op de nieuwe grensschending. HONGARIJE. Wat gebeurde er in 1920? Palóologue, die in 1920 secretaris-generaal was van het Fransche ministerie van bui- tenlandsche zaken en als zoodanig de onder handelingen zou hebben geopend over den steun van Hongarije aan Polen tegen Rus land in ruil voor belangri.ke compensaties ten opzichte van het verdrag van Neuilly, heeft, naar aanleiding van de beroering, die de onthullingen dienaangaande van Hon- gaarschen kant in Roemenië (evenals in Tsjecho-Slovakije; gewekt hebben, den llen dezer den volgenden brief gericht aan den Roemeenschen gezant te Parijs: Ik ben er zeker van, dat gij de Fransche regeering geen oogenblik de verantwoorde lijkheid voor de zonderlinge onderhandelin gen van 1920 met de Hongaarsche regeering zult toeschrijven, die sinds eenige weken in Hongarije zooveel opschudding veroorzaken. Dergelijke onderhandelingen zijn nimmer gevoerd. Wat de zoogenaamde door mij ge- teekende officieele nota betreft, waarover de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1