688te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 15 October 1927
Tweede Blad No. 20732
BINNENLAND.
EXPOSEERT:
GEMENGD NIEUWS.
BUITENLAND.
HERSTEL VAN DEN 7-JARIGEN
LEERPLICHT.
Een nieuw wetsontwerp in
gediend. Invoering met
1 Juli 1928. Het aantal
leerkrachten zal met 1750
stijgen.
Ingediend is een wetsontwerp houdende
wijziging van de artikelen I en II der Wet
van 30 Juni 1924, tot wijziging van de
Leerplichtwet en van de Lager Onderwijs
wet 1920, wijziging van het derde lid van
artikel 3 der Leerplichtwet, zooals 't krach
tens die wet wordt gelezen, en wijziging van
het vierde lid van artikel 3 der Leerplicht
wet.
Aan de Memorie van Toelichting wordt
het volgende ontleend:
In de vergadering van de Tweede Kamer
van 17 Juni 1927, is de behandeling van
het ontwerp van wet tot wijziging van ar
tikel 3 der Leerplichtwet geschorst, op ver
zoek van de Regeering teneinde zich te
kunnen beraden omtrent eene wijziging,
die zij wellicht nog nader in dat ontwerp
zou willen aanbrengen.
Gelijk bekend, betrof dit de mogelijkheid
van een herstel van den zevenjarigen leer
plicht op een vroeger tijdstip dan 1 Januari
1920, zooals thans in de wet van 30 Juni
1924 is bepaald.
Op gronden, die de Minister van Finan
ciën daarvoor aanvoerde, meende de Re
geering toen, ofschoon nog geen bepaalde
toezegging kon worden gedaan, eventueel
het herstel van het 7de leerplichtjaar tegen
1 Juli 1928 te kunnen aankondigen.
Het toen gemaakte voorbehoud kan thans
vervallen. Het kwam der Regeering even
wel meer geëigend voor een nieuw wets
voorstel in te dienen.
Ten aanzien van de kosten, welke het
herstel van den zevenjarigen leerplicht met
zich brengt, wordt het volgende opgemerkt:
Zooals bekend is, meent de Regeering, dat
voor de doorvoering van leerplicht voor het
zevende leerjaar gerekend moet worden op
een toeneming van de jaarlijksche Rijks
uitgaven met 31/» millioen gulden. Dit be
drag is verkregen door er van uit te gaan,
dat uit het herstel van den zevenjarigen
'leerplicht een toeneming van de schoolbe
volking met ongeveer 70.000 kinderen zal
voortvloeien, dat daardoor het aantal leer
krachten, wier jaarwedde door het Rijk ver
goed wordt, met ongeveer 1750 zal stijgen,
en dat de gemiddelde jaarwedde van het on
derwijzend personeel zonder de hooiden
thans op f 2000 moet worden gesteld.
Bij de voorbereiding der wijzigingswet
van 30 Juni 1924, welke aan art. 28 der
Lager Onderwijswet zijn tegenwoordige re
dactie gaf, is gebleken, dat bij het daarin
neergelegde 48-slelsel het aantal leerlingen
per onderwijzer gemiddeld op 40 komt. Bij
een toeneming met ongeveer 70.000 leer
lingen, is dus op een stijging van het aantal
leerkrachten met 1750 te rekenen.
Bij de behandeling van het ontwerp, dat
geworden is de wet van 23 Juli 1927, is in
de vergadering der Tweede Kamer van 16
Juni 1927 het denkbeeld aanbevolen, in
voering van zevenjarigen leerplicht gepaard
te doen gaan met eene aanvulling van art.
7 der Leerplichtwet, opdat de aansprake
lijke personen van de in art. 1 dier wel op
gelegde verplichting zullen zijn vrijgesteld,
zoolang zij de kinderen eene lagere land
en tuinbouwschool doen bezoeken, welke
een te bepalen aantal lesuren omvat.
In de vergadering van den volgenden dag
heeft de Minister van Onderwijs, K. en W.
toegezegd, tfver eene wijziging in dien geest
in overleg te zullen treden met den Minis
ter van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw.
Dit overleg heeft echter niet lot een be
vredigende oplossing kunnen leiden, omdat
gebleken is, dat de bedoelde vrijstelling zeer
ongewenschte toestanden in het leven zou
roepen.
Invoering van die vrijstelling zou zoowel
naar de meening van den Minister van On
derwijs als van den Minister van Binnen
landsche Zaken en Landbouw, een ingrij
penden invloed hebben in ongunsligen zin
op de lagere land- en tuinbouwscholen en
eene heftige storing brengen in den geleide
lijken en normalen groei er van, en boven
dien de schatkist, zonder evenredig voor
deel, ernstig bezwaren.
Daarentegen mag van niet-invoering van
de vrijstelling een aanmerkelijke verbete
ring voor het onderwijs in de lagere land
en tuinbouwscholen, vooral voor het vak
onderwijs dat er gegeven wordt, worden ver
wacht, eensdeels wegens de betere voorbe
reiding die het zevende leerjaar brengt, en
anderdeels omdat de leerlingen dan in de
eigenlijke vakklassen de derde en vier
de een jaar ouder zijn, wat volgens de
algemeene ervaring het vakonderwijs be
langrijk ten goede komt.
Intusschen zal de beteekenis van het ze
vende leerjaar ook voor onze aankomende
land- en tuinbouwers vergroot kunnen wor
den, indien bij het daarin te geven onder
wijs zooveel mogelijk rekening gehouden
wordt met de toekomst der leerlingen die
het volgen. De Lager Onderwijswet opent
daartoe de gelegenheid; en de minister stelt
zich voor, alles te doen wat mogelijk is om
dit te bevorderen.
Zoo zal in land- en tuinbouwstreken het
leerplan voor het zevende leerjaar zoodanig
kunnen worden ingericht, dat het voor de
leerlingen, die daarna eene lagere land- of
tuinbouwschool gaan bezoeken, eene goede
voorbereiding geeft voor het onderwijs op
die school. Het is zelfs niet uitgesloten, dat
aldus in bepaalde streken een practiscb in
gericht zevende leerjaar van de gewone la
gere school het eerste leerjaar der thans be
staande lagere land- en tuinbouwschool zal
kunnen vervangen.
De minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw is bereid na te gaan of daar,
waar zich die omstandigheid voordoet, de
normale vierjarige land- of tuinbouwschool
kan worden vervangen dooT een driejarige,
ai zou daarmede ook het voordeel worden
prijs gegeven, dat dan met het eigenlijke
vakonderwijs niet op later leeftijd wordt be
gonnen dan thans het geval is.
De bij een ander ontwerp betoogde tech
nische verbetering van art. 3 der Leer
plichtwet, is in het tegenwoordige ontwerp
van wet opgenomen.
Het komt den minister verder om twee
redenen gewenscht voor het laatste lid van
art. 3 der Leerplichtwet aldus te wijzigen,
dat de leerverplichting in elk geval zal ein
digen bij het bereiken van den veertien-
jarigen leeftijd.
Vooreerst is daarmede aansluiting ver
kregen tusschen het einde van den leertijd
en den lijd waarop het begin van den maal-
schappelijken arbeid krachtens de Arbeids
wet mogelijk wordt.
Een tweede reden, van technischen en
practischen aard, is deze, dat, ongeacht of
de leeftijd op 13 of 14 jaren wordt gesteld,
bij het stellen van den eisch, dat de klasse
moet zijn doorloopen, de leerverplichting
der laatste klassemaaitden in werkelijkheid
minder sterk wordt gevoeld dan de wette
lijke bepaling zou doen vermoeden. Immers,
de ouder, wiens kind kort voor het einde
van zijn leertijd ongeoorloofd verzuim
pleegt, is in vele gevallen practisch niet
wel vervolgbaar, daar tegen den tijd, dat
het vonnis kan zijn uitgesproken, dikwerf
de klasse, waarin het kind had gezeten, zal
zijn afgeloopen, zoodat eene herplaatsing op
de school niet meer mogelijk is.
CIRCULATIEBANKWETGEVING VOOR
SURINAME.
Ingediend zijn drie wetsontwerpen be
treffende de circulatiebankwetgeving voor
Suriname.
Het eerste betreft een nadiexe wijriging
en aanvulling van hfet reglement op het
beleid der Regeering in de kolonie Suri
name.
Het tweede, de Surinaamsche Bankwet
1928, bepaalt o.m. dat de Surinaamsche
Bank voor 15Y2 jaar, ingaande 1 Juli 1928
en eindigend 31 December 1943, gerechtigd
blijft, om als circulatiebank in Suriname
werkzaam te zijn. Dat tijdperk wordt ge
acht telJkens opnieuw met één jaar ver
lengd te zijn, tenzij door de Kroon of door
de Bank, door opzegging van ongeneigd-
heid tot die verlenging blijk zij gegeven.
De hoofdzetel van de Bank is gevestigd
te Amsterdam en ze heeft te Paramaribo
een kantoor en heeft of vestigt in Suriname
agentschappen en correspondentschappen.
Het maatschappelijk kapitaal deT Bank
bedraagt f 1.000.000 (één millioen gulden),
ten volle gestort.
Het derde wetsontwerp schrijft toeken
ning van de hoedanigheid van wettig be
taalmiddel in Suriname aan de biljetten
van De Surinaamsche Bank voor.
DE INDIRECTE VACCINATIEDWANG.
Een adres van de Ned. Maatschappij tot
bevordering der Geneeskunde.
Het hoofdbestuur van de Ned. My. tot
Bevordering der geneeskunst heeft thans
aan den Minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid een adres gezonden, waarin, ge
zien het aantal gevallen van encephalitis,
waarvan sommige met doodelijken afloop,
optredende na en klaarblijkelijk in verband
met een te voren verrichte inenting tegen
pokken
gezien de gevallen van encephalitis in
aansluiting aan en klaarblijkelijk in verband
met vaccinatie met het op de nieuwe wjjze
bereide vaccin, het zijn plicht acht, den
minister in overweging te geven, den in-
directen vaccinedvvang tijdelijk op te hef
fen.
Overigens overtuigd van het groote nut
der vaccinatie inzake het voorkomen van
pokken, resp. van pokken-epidemieën, zou
het hoofdbestuur het op prjjs stellen,
wanneer de gelegenheid tot kostelooze in
enting en herinenting, zooals die in art. 18
van de wet, houdende voorzieningen tegen
de besmettelijke ziekten is vastgesteld, on
verminderd bleef gehandhaafd, opdat aan
de vrijwillige inenting niet de minste be
lemmering worde in den weg gelegd.
WAARSCHUWING TEGEN MISLEIDING.
De Minister van Financiën vindt aanlei
ding belanghebbenden te waarschuwen tegen
personen, die er hun werk van maken op
te leiden voor het examen voor kommies
of rrjksklerk bij de directe belastingen, in
voerrechten en accijnzen tegen een on
evenredig hoog lesgeld, dat dan later na
aanstelling betaald zal kunnen worden.
Candidaten voor de ambten van kommies
en rijksklerk van wie blijkt, dat zij zich op
deze wijze in overmatige schulden hebben
gestoken, zullen met het oog op de belangen
van den dienst niet kunnen worden ge
plaatst. In verband met het feit, dat der
gelijke personen zich somtijds niet ontzien,
advertenties te plaatsen in een vorm, die
doet denken aan een officieele oproeping
van gegadigden (bijv. door een opschrift als:
Rijksambtenaren gevraagd), wordt aan de
belanghebbenden in het algemeen op dit
punt groote waakzaamheid tegen misleiding
aanbevolen.
DE WEGENBELASTINGWET.
De Bond van Bedrijfsautobushouders in
Nederland, heeft een adres tot den Minister
van Waterstaat gericht, waarin dringend
verzocht wordt als overgangsmaatregel als
nog te willen besluiten, dat met motorrij
tuigen met 'n grootste wielbelasting bij
normale volle belastiru? van 2400 tot 3G00
K.G. minstens tot 1 November 1928 met
massieve banden op de 2e klasse wegen zal
mogen worden gereden, of althans den be
trokkenen de gelegenheid wordt geboden
de op 1 November aan die wagens gemon
teerde massieve banden tot de voorgeschre
ven minimum dikte op te rijden
DE STAKING
IN DE AMSTERDAMSCHE HAVEN.
Werving van werkwilligen.
Door den heer Brautigam, lid der Tweede
Kamer, is aan den Minister van Binnen
landsche Zaken en Landbouw gevraagd of
het den minister bekend is dat door den
burgemeester van Huizen een circulaire
van onderstaanden inhoud wordt verspreid:
„Wegens staking bestaat bij de Scheep-
vaartvereeniging Noord te Amsterdam
groote vraag naar werklieden.
Loon boven kost en ligging f 5.60 pee dag.
Aanmelden Donderdag 13 October vóór
des morgens halftien bij den Burgemeester
ten Raadhuize.
De Burgemeester van Huizen,
(w.g.) Egberts"?
Acht de minister het juist, aldus de heer
Brautigam, dat een burgemeester zich al
dus, door als aanwerver van werkwilligen
op te treden, partij stelt in een conflict
tusschen werkgevers en werknemers?
DE HONDERDDUIZEND....!
Tot den laatsten trekkingsdag van de
445ste Staatsloterij is de f 100.000 erin ge
bleven. Alle andere hooge prijzen waren al
gevallen. De premie van f 30.000 is bij de
f 100.000 gekomen, waardoor de winnaar
nominaal f 130.000 ontvangt.
Voor de trekking van de laatste honderd
nummers is groote belangstelling geweest.
Tot de gelukkige winners zijn leden van
het personeel van de gemeentelijke tele
fooncentrale in de Korenaarstraat te Rot
terdam, die met hun veertienen een half lot
hadden, zoodat zij per hoofd gemiddeld
f3000 ontvangen.
DE GASKWESTIE TE VAALS.
Met betrekking tot de kwestie-De Groot,
gewezen gasdirecteur te Vaals, thans te
Beverwijk, verrueemt „Het Volk", dat deze
heer op de uitnoodiging van Vaalst gemeen
tebestuur, om rich voor den gemeenteraad
te verantwoorden i. z de beschuldiging
tfetourcommissies te hebben aanvaard, het
volgende heeft geantwoord:
,,In antwoord op uw schrijven d.d. 11
dezer, heb ik de eer uw college mede te
d'eelen, dat ik niet bereid ben door middel
van een strafproces de chantagebeweging
van een. oplichter en chantoneur te steu-
i oen.
Wel ben ik bereid, mits u de toezegging
doet, dat de kosten door u zullen worden
betaald, een civiel-proces aanhanging te
maken."
RECLAME.
T00NKAMER „DE PLOEG"i
RAPENBURG 3 v LEIDEN
Het Nieuwste Servies van
Glasfabriek „LEERDAM".
A. HUISMAN
binnenhuis - architect
leeraar n.o
9709.
DOOR DE TRAM GEGREPEN.
Toen gisteravond omstreeks zeven uur
op den grooten weg van 's-Hertogenbosch
naar Waalwijk baron van Hijckevorsel van
Kess>enich liep te wandelen, werd hij door
de tram gegrepen en ongeveer 35 passen
meegesleept.
Met een zware hoofdwonde werd het
slachtoffer opgenomen en per autobran
card naar het groote ziekenhuis vervoerd.
Zijn toestand is niet Levensgevaarlijk.
De maréchaussé© heeft de zaak in onder
zoek.
Gebleken is, dat d© bestuurder, toen hij
het ongeval zag aankomen, met alle macht
heeft geremd.
EEN INBREKER, DIE ZICH IN EEN KERK
LIET OPSLUITEN.
Lang gezocht, maar gevonden.
Gisteravond is na een moeitevollien on
derzoekingstocht een inbreker, die zich in
de St. Ignatiuskerk aan den Westzeedijk
te Rotterdam had laten insluiten, door de
politie gevat.
Donderdagavond bij het begin van het
Lof, aldus „De Maasbode", had een der
koorzangers een hem onbekend persoon
den ingang van het koor achter in het
portaal d© kerk zien binnengaan. Boven
gekomen vroeg hij zijn reeds aanwezigen
collega's of zij dien persoon hadden ge
zien. Niemand had evenwel iets bemerkt,
zoodat het g&vul van geen beteekenis werd
geacht.
Toen evenwel des avonds om halfelf de
broeder-koster alles ging sluiten, hoorde
hij in de kerk een vreemd geluid. Het was
of een bank kraakte. De koster vertrouwde
de Zaak niet, ging den anderen broeder
halen en met zijn tweeën deden zij een
ronde door de kerk. Wijl de deur van het
koor gesloten werd gevonden, achtten zij
het overbodig boven nog een onderzoek
in te steller.. AHe hoeken en gaten der
kerk werdeD nagezocht Doch niets ver
dachts werd er meer gehoord en niets ge
vonden, dat op de aanwezigheid van iemand
kon wij zen-
Gisteren zijn de werkvrouwen overdag in
de keric bezig geweest Ook zij hebben
aiets verdachts gehpord of gezien.
Niemand dacht dan ook meer aan het
geval, tot de suisse voor het Lof gister
avond de deur van het koor opende en
naar boven ging om te luiden. Toen be
merkte hij dat de binnenzijde van deze
zware eiken koord.eur met beitels en zaag
flink was bewerkt teneinde de zich aan de
buitenzijde bevindendé grendels te openen
Het kon niet anders, of eeD inbreker had
zich hier laten insluiten, en had vergeefsche
pogingen in het werk gesteld om te ont
komen. Daar de deur niet geforceerd bleek,
moest de inbreker zich nog op het koor
bevinden.
Dadelijk werd de politie met het geval
in kennis gesteld. Tijdens het Lof, dat
gewoon doorging, werd de ingang naar het
koor sterk bewaakt en na afloop van het
Lof togen twee agenten met den broeder-
koster op onderzoek uit. Op het koor en
de omgeving hiervan werd ndets gevonden.
Doch van het koor heeft men toegang tot
de gewelven der kerk. Met electrische lan
taarns werden alle hoeken en gaten nage
zocht. Als de man zich nog iu de keik
bevond, dan kon dit alleen zijn in den groo
ten toren. Nauwkeurig werd alle® nage
zocht, dooh aanvankelijk leidde het onder
zoek nog niet tot een resultaat. Eindelijk,
na anderhalf uur, gekomen bij het plat
vorm, waar de luidklokken hangen, greep
de koster bij het nasnuffelen in oude lap
pen, plots op een been. De lappen wer
den opzij gehaald en daar vond men op
den grond een man liggen, die op somma
tie van de politie zich overgaf. Naast hem
vond men een pak met sleutels en inbraak-
werktuigen. De man werd geboeid en over
gebracht naar het politie-bureau aan de
Witte de Withstraat. Het bleek, dab men
een in de inbrekerswereld berucht indi-
vudi in handen had gekregen.
Het is zoo goed als zeker, dat de inbre
ker den geheelen nacht van Donderdag op
Vrijdag en den daaropvolgenden ganschen
dag op het koor of in den toretn van de
kerk heeft doorgebracht. Hij heeft geen
kans gezien om ongemerkt te ontsnappen.
Waarschijnlijk is hij gistermiddag begonnen
met zijn poging om de deur te forceeren.
En dit leidde juist tot zijn arrestatie.
EEN FLINKE JONGEN EN EEN GEKNIPTE
GAUWDIEF.
Een vijftienjarige loopjongen van de
firma Collee en Co. aan de Kipstraat te Rot
terdam, had gistermorgen een bankbiljet
van f 1000 geïnd bij de Ned. Handel Mij.
aan den Zuid-Blaak. Te midden van het
drukke voetgangersverkeer bij de Visch-
markt een oogenblik stil staande, bemerkte
hij hoe iemand geruimen tijd tegen hem
aan bleef staan. De jongen, die argwaan
kreeg en bijzonder goed oplette, bemerkte,
dat de man uit zijn borstzak het briefje van
f 1000 stal. Hij greep den zakkenroller bij
den pols en gelastte hem het geld terug te
geven. Aanvankelijk weigerde de man,
maar tenslotte gaf hij het biljet terug. De
jongen die nog f2 in zijn borstzak had
gehad en die miste riep den vluchten
den man na: „Ik moet nog twee gulden
van je hebben!" Twee bekenden van den
zakkenroller hielden den jongen tegen,
waardoor de dader kans zag op een tram
te springen. De jongen werd echter gauw
bevrijd. Hij kon nog juist een agent waar
schuwen. De politieman reed de tram met
een auto achterna en kon op het Beurs
plein den man arresteeren.
De twee handlangers zijn ontkomen.
De arrestant is de 23-jarige Pool M.
Gliklick, een bekend internationaal zak-,
kenroller.
EEN ONGELUKSDAG VOOR
GLAZENWASSCHERS.
Doordat twee honden gistermiddag aan
het vechten waren en een van de twee
tegen een ladder aanliep, kwam de 25-jarigo
glazenwasscher S. v. B., uit de Vriendenlaan,
in hel Zwaanhals te Rotterdam, te vallen,
juist met het hoofd op een emmer. Met een
hersenschudding en een gebroken wervel
kolom is de man, die geheel bewusteloos
was, in het ziekenhuis aan den Bergweg
opgenomen.
Te Amsterdam is naar het Binnengasthuis
vervoerd een 33-jarige glazenwasscher, die
in de Haarlemmerstraat van zjjn ladder was
gevallen en vermoedelijk beide enkels heeft
gebroken.
EEN 102-JARIGE OVERLEDEN.
Te VecncndaaJ is iu bet Oudeliedenhuis
de oudste inwoner dier gemeente, de heer
M Dieperaveen in dén ouderdom van 102
jaaT en 6 maanden overleden.
EEN BRUTALE ROOFOVERVAL.
Een vrouw mishandeld en met een revolver
bedreigd.
Men meldt aan „Het Huisgezin" uit St.-
Michiels-Gestel:
Donderdagmiddag heeft onder deze ge
meente een brutale roofoverval plaats gehad.
Terwjjl de man op eenigen afstand van
het huis op het veld aan het werk was, zag
een tot nog toe onbekend manspersoon kans
binnen te dringen in de woning van den
landbouwer P. van Schijndel, welke woning
geheel eenzaam is gelegen te midden der
heide.
Vrouw Van Schjjndel was alleen thuis en
schrok niet weinig, toen zij dien persoon
in haar huis zag. De onverlaat wierp zich
op de vrouw, hield haar mond met rin vuist
dicht en sleurde haar tot voor de kast,
waarin hij dacht, dat geld geborgen was.
Hy dreigde haar met een revolver, maakte
met de andere hand de kast open en nam
daaruit de aanwezige geldbeurs.
Toen hy de beurs in den zak gestoken
had. dwong hg de vrouw, nog stesi3 met
de revolver dreigende, te zweren, dat zij
hem niet zou verraden en dat zij in een
half uur tyds haar woning niet zou verlaten,
waarna hij verdween.
Toen zjj eenigszins van den schrik He-
komen het veld inliep naar haar man, was
de vogel natuurlijk gevlogen.
Onmiddellijk werd van de zaak aangifte
gedaan en een onderzoek ingesteld; wat
echter bemoeilijkt werd door den groolen
voorsprong, dien de onverlaat reeds had
bekomen. Wel zou hij door eenige per
sonen zijn gezien.
Zoo zou hij aan een jongen hebben ge
vraagd hoe laat de tram vertrok en aan een
ander, wanneer een auto ging in de richting
Eindhoven.
Ai wat men van zijn signalement weet,
is, dat deze persoon een dun grijs versleten
jasje droeg, waarin een groote scheur was,
dit- met een speld was dichtgemaakt.
Het ontvreemde bedrag zou, naar de vrouw
zich herinneren kan, slechts een luttel be
drag, een paar gulden, bedragen.
DOOR EEN AUTO AANGEREDEN.
Bejaarde vrouw in bewusteloozen toestand
naar het ziekenhuis gebracht.
Op den Nieuwen Duinweg te Den Haag
tegenover de H.B.S., is gistermiddag, om
streeks 12 uur, een bejaarde vrouw door
een personen-auto aangereden, toen zij plot
seling den weg overstak. In bewusteloozen
toestand is de getroffene, die vermoedelijk
hersenschudding heeft bekomen, door den
Eerste-Hulpdienst naar het Gemeentelijk Zie
kenhuis aan den Zuidwal overgebracht
De vrouw is gebleken te zijn de 82-
jarige weduwe De R., wonende aan het
Achterom no. 42. Haar toestand is ernstig.
Een echtelijke twist had reeds eenigen
tijd geduurd, toen de vrouw eindelijk uit
riep: Ik geloof, dat jij denkt, dat ik vol
maakt mal ben.
Niemand van ons is volmaakt, was
het antwoord.
DUITSCHLAND.
Het schoolwetsontwerp
Staking te Berlijn.
Nu de Rijksraad het schoolwetsontwerp
heeft verworpen, zal de regeering haar eigen
ontwerp, dus zonder de Pruisische amende
menten, in oorspronkelijken vorm voor hét
parlement brengen.
De voornaamste organen van de regee-
ringspartijen, zoowel die van het centrum
als die van de Duitsch-nationalen, zijn over
dezen loop van zaken tevreden, omdat voor
beide partijen de op voorstel van Pruisen
door den Rijksraad reeds aangenomen
amendementen te ver gingen.
Het is natuurlijk mogelijk, dat deze te
vredenheid van de regeeringspartijen ach
teraf zal blijken voorbarig te zijn geweest.
Want het is zeer wel mogelijk en zelfs
waarschijnlijk, dat het ontwerp den Rijks
dag in derde lezing niet zal passeeren zon
der geamendeerd te zijn. De vraag is dan
of die amendementen minder ver zullen
gaan dan die van den Rijksraad. Zooals de
zaak nu staat, moet het ontwerp, als het
door den Rijksdag is aangenomen, opnieuw
aan den Rijksraad worden voorgelegd. In
dien deze er zich dan tegen verzet dat het
ontwerp kracht van wet krijgt, komt het bij
den Rijksdag terug en deze moet er dan
met een meerderheid van tweederde voor
stemmen, opdat het ontwerp wet zal
worden.
Of deze 2/3 meerderheid zal zijn te be
reiken, is ook nog de vraag.
Gisteren zijn te Berlijn ongeveer 18.000
houtbewerkers wegens een loongeschil in
staking gegaan.
Het loongeschil komt hierop neer: De
werkgevers hadden een loonsverhooging
aangeboden van 9 penning per uur, die met
1 Januari 1928 tot 11 penning per uur zou
worden verhoogd. De werknemers verlang
den dadelijk 10 penning loonsverhooging.
Wegens dit verschil van 1 penning ligt
thans de gehcele Berlijnsche meubel
industrie stil.
FRANKRIJK.
De bijeenkomst der Kamer
Concessies aan Amerika.
De. regeering heeft besloten de Kamer op
3 November bijeen te roepen.
De Matin" zegt ,dat Bokanowski in den
ministerraad de groote lijnen medegedeeld
heeft van het Fransche antwoord op de
laatste nota van Amerika over de douane
tarieven. De regeering heeft den tekst van
het nieuwe document goedgekeurd, dat
onmiddellijk naar Washington doorgezon
den zal worden. Frankrijk zou aan Amerika
voorstellen om het opnieuw in het genot te
stellen, gedurende de onderhandelingen,
van het tarief dat vóór 1921 op Amerikaan-
sche goederen werd toegepast. Door den
nieuwen modus vivendi zouden de Ver.
Staten opnieuw gebracht worden in den
toestand waarin zij zich tegenover Frank
rijk bevonden in 1910. Dit is van de zijde
van Frankrijk een belangrijke concessie,
daar voorloopig in vele gevallen het maxi
mum-tarief voor Amerika lager zijn zou dan
het minimum-tarief voor Duitschland.
ENGELAND.
Labour op zich zelf naar
de stembus.
Arthur Henderson heeft gisteren in de
Agricultural Hall te Londen de Labour
Fair geopend met een rede, waarin hij
nadrukkelijk betoogde, dat de arbeiders
partij in den verkiezingsstrijd zou treden
met een zuiver socialistisch program, dat
op geen enkel punt toenadering of hulp van
Sir Herbert Samuel's liberalen zocht.
ZUID-SLAVIE.
Opzienbarende circnlaire
der Macedoniër8.
Uil Belgrado wordt gemeld:
In een vertrouwelijke circulaire van het
Macedonische comité wordt gesproken van
de noodzakelijkheid om de werkmethodes
te wijzigen. Het comité beveelt het systeem
der afzonderlijke aanslagen aan in Zuid-
Sla vBelgrado en zelfs in Genève. tegen
den Volkenbond, die geen oog heeft voor
den nood der onderdrukte Macedoniërs. De
circulaire Hclnnpl ten slotte, dat het Ier
reikii.'K van het doel van hel comité vol
doende is een aanlal mannen le vinden, die
