68ste JAARGANG ZATERDAG 15 OCTOBER 1927 No. 20732 EERSTE BLAD. Officieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. PET PPACT^C+lE qEBRUi^Et^ vArl OVERyEC,DlE^TREqE.UMq -HAAL IK MI»CHIE/N1 DEfJ OVERLOOP VAivl 11.55 .filoq wel^ Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIËN: 30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs. Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor eventuèele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordelndsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANTi Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per weekƒ0.18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18 Franco per post 2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit VIJF bladen benevens de Kindercourant DRANKWET. Burgemeester en Wethouders van Lei den brengen ter openbare kennis, dat L C. Kuhn, te Leiden, een verzoek heeft inge diend ter bekoming van verlof voor den verkoop van alcoholhoudenden, anderen dan sterken drank voor gebruik ter plaatse van verkoop in het perceel Kort-Rapen, burg No. 10. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 15 October 1927. 9739 HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden, Gezien het verzoek van W. Schouten om vergunning tot het oprichten van een meubelmakerij in het perceel Rijnsburger- weg No. 132, kadastraal bekend Gemeente Leiden, Sectie P, No. 13L1, Gelet op de artt. 6 en 7 der Hinderwet; Geven kennis aan het publiek, dat ge noemd verzoek met de bijlagen op de Secre tarie dezer gemeente ter visie gelegd is; alsmede dat op Zaterdag den 29sten Oc tober e.k., des voormiddags om halfelf oren op het Raadhuis, gelegenheid zal worden gegeven om bezwaren tegen dit verzoek in te brengen, terwijl zij er de aandacht op vestigen, dat niet tot beroep gerechtigd zijn zij, die niet overeenkomstig art. 7 der Hin derwet voor het gemeentebestuur of een zijner leden zijn verschenen, ten einde hun bezwaren mondeling toe te lichten. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN. Secretaris. Leiden, 15 October 1927. 9738 DE LEIDSCHE HOUT. Een onzer lezers schrijft ons: Zooals de dagbladen reeds hebben gemeld, heeft de Drie-Octobervereeniging een be drag van f 1789 36 aan den penningmeester van den Leidschen-Hout kunnen afdragen, als het resultaat van haar collecte tijdens de optocht op 3 October. Ik meen de tolk te zijn, zoowel van het Leidsche-Hout comité, als van allen die den Hout een goed hart toedragen, als ik hieropenlijk dank en hulde breng aan de 3-Octobervereeniging door hetgeen zij in het belang van den Hout deed. Alleen al het feit dat zij propaganda wilde maken voor den Hout, nog afgezien dus van de collecte, stemde reeds tot dankbaarheid. Immers de 3-Octobervereeniging neemt in het Leidsche volksleven een plaats in als geen andere. Niet alleen dat haar leden talrijk zijn, doch zij telt die onder haast alle rangen der be volking en zonder onderscheid van gods dienstige of politieke overtuiging. Velen, die in het dagelijksch leven elkaar niet verdra gen, hebben in de 3-Octobervereeniging toch fezamen een vreedzaam onderkomen gevon- den. Ik geloof dan ook, dat ge in welke slad van ons land ook tevergeefs zoudt zoe ken, om een vereeniging te vinden, zóó met de bevolking samengegroeid, als de Leid sche 3-Octobervereeniging. De feesten die zij ieder jaar organiseert liggen ook geheel in den geest der bevolking. Ieder kan op 3-October iets van zijn gading vinden. Dat zi] de Leidsche Hout als motief voor haar optocht koos, werd door zeer velen met groote instemming begroet. De uilvoering, hoe moeilijk ook, was even verzorgd als altijd en de collectanten heb ben zich heel wat moeite gegeven om het bedrag binnen te halen, want bij de betrek kelijk groole snelheid waarmee de stoet zich voortbewoog, was het ondoenlijk het col lectezakje aan iedereen te presenleeren. Ge lukkig hebben enkele groote vrienden van den Leidschen Hout, wien het collecte-zakje niet bereikte, er aanleiding in gevonden hun gift maar rechtstreeks naar den heer Krontz, den penningmeester van den Leidschen Hout te zenden. Zoo doende ontving deze, boven de door de 3-Octobervereeniging ge collecteerde gelden, dan nog in totaal f 300, terwijl een week later, twee heel goede Leidenaren, hem lezamen nog duizend gul den ter hand stelden. Aan al deze sociaal voelende medeburgers zij hier dankbaar een eere-groet gebracht! Door hun steun komen wij gaandeweg verder en het doel naderbij. Eoven de genoemde bedragen, kon de pen ningmeester nog inkasseeren, aan contri buties van hen die zich voor een jaarüjk- sche bijdrage hadden opgegeven, een bedrag van f400, zoodat October tot nu toe, alles bijeengenomen, reeds circa f 3500 voor den Leidschen Hout opleverde. Een bedrag dat zeker tot heel groote tevredenheid mag stemmen. Het totaal bijeen gebrachte bedrag begint nu de som van f70.000 te naderen. Als de Eang er nu maar een beetje in bleef, want \/ArvJ 6 OCTOB E(R- IK "HARP IOOF> zoolang het comité niet over f 100.000 kan beschikken, kan het met de werkzaamheden bezwaarlijk beginnen, uit vrees voor het gevaar, dat het dan na de aanleg van de noodige toeganswegen, de werkzaamheden weer zou moeien stopzetten. De Hengelaarsbond voor Leiden en om streken heeft aangeboden een vijver in den Leidschen Hout te bevolken met karper en goudvisschen. Een aanbod dat met grooten dank wordt aanvaard. Wie helpt er nu mee door zijn bijdrage, om den vijver te graven? Al is de collectebus van de 3-October vereeniging gesloten, die van den Leidschen Hout staat nog open. Kom, burgerij, geve ieder wat! En geef wat veel, gij rijken! INTERNATIONAL ASTRONOMICAL CONGRES TE LEIDEN. Gelijk bekend, zal van 513 Juli 1928 alhier worden gehouden het driejaarlijfcsch congres der „International Astronomical Union". De vorige congressen zijn gehou den in Rome en Cambridge. Gerekend wordt op een opkomst van pl.m. 300 deelnemers uit alle werelddeelen. ver deeld over bijna 30 nationaliteiten, die in een 30-tal commissies de planned en mid delen zullen beramen, de Sterrenkunde, de oudste aller wetenschappen en draagster bij uitnemendheid eener internationale ge dachte vooraan te doen blijven in den ge- stadigen opmarsch van het menschelijk weten. Voor dit congres heeft zich een uitvoerig comité gevormd, dat aldus is samengesteld- Beschermheer: Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden. Het eere-comité: De Minister van Buiten- landsche Zaken; de Minister van Onder wijs, Kunsten en Wetenschappen; de com missaris der Koningin in de provincie Zuid- Holland; de burgemeester der gemeente Leiden; de president-Curator der Leidsche Universiteit; de reclor-magnificus der Leid sche Universiteit; de voorzitter van de Koninklijke Academie van Wetenschappen te Amsterdam; de voorzitter van de Hol- landsche Maatschappij van Wetenschappen te Haarlem. Het comité: mr. A. van de Sande Bak- huyzen, eere-voorzitter; Aug, L. Reimerin- ger, VoorzitterB. F. Krantz, vice-voorzit- terdr. C. H. Hins, 1ste secretaris. Sterre- wacht 8; mr. J. A. van der Stok. 2de secre taris; F. G. H. Gerlings, 1ste penningmees ter; G. R. D. Crommelin. 2de penning meester; mr. P. A. Pijnacker Hordijk, allen leden van het uitvoerend Comité, Prof. dr. W. de Sitter, voorzitter Ned. Astr. Club: dr. J Stein S. J., secr.-penn. Ned. Astr. Club. Amsterdam; dr. J. H. Oort, biblioth. Ned. Aslr. Club; dr. J. van der Bilt, Utrecht; prof. dr. Ejnar Hertzsprung; prof. dr. A. A. Nijland, Utrecht; prof. dr. A. Pannekoek, Bussum; prof. dr. P. J. van Rhijn. Gronin gen, alle leden van den Nederlandschen Astronomischen Raad. K. A. R. Bosscha, Bandoeng N.-L; prof. dr. J. Clay, Bandoeng N.-L; ir. R. A. Kerkhoven. Bandoeng N.-L; dr. J. Voüte, directeur der Sterrewacht Lem- bang N.-L, vormende het bestuur der Ned.- Indische Sterrekundige Vereeniging. Mej. A. Bosman, president V. V. S. L.; ir. A. G. Bosman, industrieel; mr. P. E. Briët, lid der Eerste Kamer van de Staten- Gencraal; mr. J. L. van Beeck Calkoan, administrateur, chef der afd. II- O.. Dep. O.. K. en W„ 's-Gravenhage; ir. M. C. F. J. Cosijn, adviseur-verificateur van Rijks-Zee instrumenten prof. dr. B. G. Esoiier. secre taris faculteit Wis- en Natuurkunde; prof. jhr. mr. W. J. M. van Eijsinga, secretaris van den Academischen Senaat; A. W. Frentzen, voorzitter Vereeniging tot Bevor dering van Vreemdelingenverkeer; A. Goe- koop," Oegstgeest; J. W. Hennv. directeur N.V. .Leidsch Dagblad"; Luit.-Kol. A. E Kist, garnizoenscommandant; mr. J. Klein kantonrechter; A. de Koster. Industrieel; dr. J. E. Kroon, conservator Universiteitsbliblio- theek; prof. dr. H. A. Lorentz, secretaris van de Hollandsche Maatschappij van We tenschappen te Haarlem; ir. W. J. Modder man, ingenieur N. Z. H. T. M.; jhr. W. C. van Panhuys, burgemeester der gemeente Noord wijk; jhr. G. J. G. de Ranitz, Praeses Collegii L. S. C.; mr. dr. C. E. van Strijen, secretaris der gemeente; ir. A. M. Touw, industrieel; P. Visser, administrateur, chef der afd. K. en W Dep. O.. K. en W,. 's-Gra venhage; mr. G. Vissering, voorzitter van Gecommitteerden v. h. Leidsch Universi teitsfonds, Amsterdam; mr. J. A. G. baron De Vos van Steenwijk, secr. van het Col lege van Curatoren; mr. Egbert de Vries, oud-dijkgraaf van Rijnland; prof. dr. W. van der Woude, Decaan faculteit Wis- en Natuurkunde. Is het echter wonder, dat een beroep wordt gedaan op financieelen en moreelen steun? Zulks om den velen deelnemers een ontvangst te bereiden, Nederland waardig en hun een indruk te geven van wat ons land biedt aan kunst, industrie en land- schapsschoon, naast de wetenschap? Waar de voorbereiding veel tijd vordert, wordt ten sterkste aangedrongen spoedig dezen steun te verleencn. HULDIGING VAN DEN OUD-RECTOR Dr. N. J. BEVERSEN. Werd voor eenigen tijd dr. N. J. Beversen bij zijn aftreden als reclor van het Stedelijk Gymnasium gehuldigd door schoolaulorilei- ten, leeraren, oud-leerlingen en leerlingen, voor alles wat hij voor het gymnasiaal onderwijs, speciaal in Leiden deed, gisteren was de beurt aan de vrienden van de kunst, om hun erkentelijkheid te betuigen voor hetgeen dr. B. in het belang der kunst heeft gedaan. Daarvoor had zich een comité ge- vorifid, hoofdzakelijk uit de mannen en vrouwenleden der Leidsche Kunstvereeni- ging, waarvan de heer B. mede-oprichler vele jaren voorzitter en een der meest ac tieve leden was. Voor deze huldiging waren gistermiddag de leden van het comité bijeen gekomen in een der Papezalen van het Stedelijk Museum „De Lakenhal". Door afwezigheid van dr. J. C. Over- voorde, die met het oog op de tentoonstel ling van Oostcnrijksche kunst, welke in de hveede helft van November in „De Laken hal" zal worden gehouden in het buileniand vertoeft, was het mr. J. Slagter, secretaris van het Hoogheemraadschap Rijnland, die den heer B. toesprak. Toen gij bij uw heengaan als rector werd gehuldigd, is niet alles gezegd, wat gij voor Leiden geweest zijt, aldus ving spr. aan. Wat gij voor de kunst hebt gedaan, is toen niet voldoende naar voren gekomen. De heer Slagter, die toen hij in Zwolle was daar reeds vernam, wat dr. B. er voor de kunst was geweest ging nu na wat hij in Leiden daarvoor is geweest. Het kunstlie vend Leiden zal dr. Berversen die er de fak kel der kunst heeft gedragen, zeer missen. Uit waardeering voor dit alles wilden de Leid sche vrienden hem een herinnering aan bieden. Zelf had hij gewild dat het iels zou zijn van een Leidsch schilder. De keuze was nu gevallen op een teekening van onzen stadgenoot W. H. van der Nat; „De esch van den scheper", voorstellende een kudde schapen, welke teekening hij den heer Beversen ten slotte aanbood. Deze aanvaarde dit huldeblijk met een geestig woord, daarbij herinnerend aan den steun, dien hij in zijn streven voor de bevordering der kunst in Leiden o.a. van dr. Overvoorde en mr. Van der Eist had ge noten. Hierna werden ververschingen aangebo den, waarbij als steeds mevrouw Coert zich verdienstelijk maakte. De heeren Reimeringer, dr. De Gelder en frish Stephenson hadden bericht van ver hindering gezonden, van Lizry Ansingh, Nel Bodenheim en Johan de Meester waren telegrammen van gelukwensch ingekomen. HEDENDAAGSCH NEPAL. In het Botanisch Laboratorium in de Nonnensteeg heeft de heer J. van Manen, algemeen secretaris van de „Asiatic Society of Bengal" te Calcutta gisteravond voor het Insutuut Kern en de Leidsche Vereeni ging voor Wetenschappelijke voordrachten over bovengenoemd onderwerp een lezing gehouden. De heer Van Manen begon zjjn voordracht met een aardrijkskundige beschrijving van Nepal, een der weinige overgebleven vol komen onafhankelijke staten van Voor-Indië, gelegen tusschen de Ganges-vlakte en de Himalayas. Spr. beschreef de vier strooken, waarin de staat is verdeeld: de Zuidelijke strook, de onveranderde voortzetting van de alluviale Ganges-vlaktede Terai of Jungle, ongeschikt voor menschelijke be woning door de malaria-besmetting. Daarna een reeks kleine valleien en tenslotte een strook, bewoond door verschillende stammen met verschillende dialecten, waarvan de Boeddhistische Newars de hoogst ontwikkel de eigen cultuur van het land vertegenwoor digen. Deze oud-Boeddhistische kern wordt verdrongen door het Hindoeïsme van de tegenwoordige heerschende dynastie. De geschiedenis van Nepal is tot het jaar 600 legendarisch, half-historisch tot omstreeks 1200 en nadien nauwkeurig be kend. Spr. beschrijft den trek van de Rajput Hindoe-stammen in 1200, de invallen der Mohammedanen in Midden-Indië naar het Noorden tot aan de Westgrens van Nepal, ora vervolgens te bespreken den bloei van de Gurklia-staat onder Prithwi Narayan in het midden dep 18e eeuw. Achtereenvolgens wor den de heerschers van deze nieuwe dynastie behandeld en spr. stond tenslotte stil bij den tegenwoordigen Maharaja, Chandra Stranis- her Jung, die een der merkwaardigste en meest beteekende Oostersche vorsten van den tegenwoordigen tijd. Afsluiting is zija richt snoer geweest en in de oplossing van het door hem gestelde probleem; assimilatie van moderne, wetenschappelijke en technische beschavingswinsten, zonder ontwrichling van het nationale leven, dat wij elders in het Oosten zoo dikwijls ontmoeten, is hij tot nu toe uitstekend geslaagd; hetgeen spr. met tal van voorbeelden aantoont. Enkele weinige Europeesche experts heb ben de inlanders ingewijd in tal van takken van openbaren dienst. Spr. beschrijft den aanleg van den eersten spoorweg in Nepal, v aarbij de kabelspoor dient alleen voor goe deren-vervoer over de laatste twintig kilo meter. De vallei van Kathmander blijft echter nog steeds ongenaakbaar voor menschen. De vallei is rijk aan archaeologische voort brengselen, kunstwerken en architectuur, voortgebracht door een origineele en geïso leerde beschaving gedurende tien opeenvol gende eeuwen. Het karakter van den Gurkha is praktisch en direct en dit komt ten volste tot uitdrukking in den Maharaja en zijn kring. Spr. besluit zijn lezing, die met een groot aantal lichtbeelden werd geïl u4re rd, met een kleurrijke beschrijving van het hedendaagsche Nepal. DE QUAESTIE VAN DE AANVRAGEN VOOR EEN CHRISTELIJKE SCHOOL AAN DEN MORSCHWEG. Gisteravond had de afdeeling Leiden van de Vereeniging Volksonderwijs in het Nuts- gebouw een openbare vergadering belegd ter bespreking van de „aanvraag tot het slichten, van een bijzondere school aan den Morsch- weg, waarvoor ook in den gemeenteraad reeds een en ander is gezegd en waarop de Raad Maandag een beslissing zal moeten nemen. De vergadering, die geleid werd door den afdeelingsvoorzitter, prof. dr. B. D. Eerdmans was zeer goed bezocht o.a. door een aantal raadsleden. De referendaris van de afdeeling onderwijs, dp heer Vriend was ook aanwezig alsmede een aantal onder wijzers en onderwijzeressen. De voorzitter hield een in zeer bezadigden toon gehouden inleiding waarin hij voorop zette dat het doel dezer vergadering niet be oogde een actie tegen het bijzonder onder wijs. Volksonderwijs stelt zich op het standpunt, dat de L.O.-wet loyaal moet worden uit gevoerd. Het komt Volksonderwijs echter voer, dat i n onze gemeente zich een feit heeft gespeeld, dat aanleiding geeft om te be twijfelen, dat dit door de voorstanders van het Cbr. onderwas, met name door het bestuur der Vereeniging tot bevorderring van het Chr. Onderwijs in deze gemeente is geschied. Hij ging nu de geschiedenis van deze zaak eenigszins uitvoerig na, en deed daarbg uitkomen,4 dat de wijze, waarop de vereischte handteekeningen op de aanvrage zijn verkregen, niet door den beugel kan. In tegenstelling met de toezegging, die de voorzitter van den gemeenteraad destijds aan spr. heeft gedaan, waarvoor hg zich beroept op het raaosverslag in ons Blad, verklaren B en W. thans in hun laatste praeariries, geen reden te hebben een nader onderzoek in te stellen naar de handteekeningen, op de lijsten voorkomende. De vereeniging heeft alle ouders, wier namen op de lijsten voorkomen, doen bezoeken, waarbij bleek, dat hiervan 32 ouders, die tezamen 58 schoolgaande kinderen hadden, niet bedoel den deze naar de nieuwe school te zenden, zoodat het, volgens spr., onjuist moet wor den geacht, dat aan den door de wet ge stelden edsch, n.L dat redelijkerwijs BINNENLAND. Hnldiging van dr. Beversen, ond-rector van het Leidsche Gymnasium. (Stadsn., Ie blad). Protestvergadering tegen de aanvrage voor een Chr. school in het Morschkwartier to Leiden. (Stadsn., Ie blad). Een nienw wetsontwerp betrelfende den 7-jarigen leerplicht is aanhangig gemaakt; invoering met 1 Juli 1928 wordt voorgesteld. (Binnenl., 2e blad). Het gonden feest der Amsterdamsche Universiteit. (Kerk en School, 3e blad). Roofoverval te St. Michiels-Gestel; geringe buit. (Gemengd, 2e blad). Onze bijzondere correspondent schrijft over den vijfden der zeilwedstrijden in Amerika. (Sport, 5e blad). BUITENLAND. Frankrijk tot concessies aan de V. St. inzake de douanetarieven bereid. (Buitenl., 2e blad). Staking in de Berlijnsche houtindustrie. (Buitenl., 2e blad). De Albaneesche gezant te Praag is ver moord. (Buitenl., 2e blad). De D 1230 is op de Azoren geland. (Buitenl., 2e blad). mocht worden verwacht, dat op den datum van de indiening van het verzoek minstens 80 kinderen, zooals voor Leiden bij de wet noodig geacht wordt, deze zouden bezoeken, was voldaan. En toch wil het Dag. Bestuur geen nader onderzoek instellen. De vereeniging ter be vordering van het Chr. Onderwijs aan wie het rapport inzake het onderzoek door Volksonderwijs ingesteld, is toegezonden verklaarde geen reden te hebben op de inge diende aanvrage nader terug te komen (men zie dit schrijven hier onder) en ver klaarde zich evenmin bereid deze vergade ring bij te wonen tot nadere verklaring en, zoo mogelijk, tot weerlegging van de door Volksonderwijs aangevoerde bezwaren. Het betreft hier echler een gemeentebelang. De financiën der gemeente zijn niet van dien aard dat het er niet op aan zou komen de kosten van een nieuwe school al9 deze niet noodig is te voteerpn. Spr. trad nu in een uitvoerige becijfering, waaruit bleek dat se dert 1920 en 1921 aan bouwkosten voor Chr. scholen in deze gemeente ruim ander half millioen is besteed. Wanneer dus blijkt dat het verlangen naar een nieuwe bijzondere school in het Morschkwartier niet in voldoende mate aanwezig is. zooals Volksonderwijs op grond van het door de vereeniging ingesteld on derzoek denkl. dan moeten er naar spr. meent middelen gevonden om te voorko men dat de gevraagde school in het Morsch kwartier wordt gebouwd. Er volgde op deze inleiding een hartelijk applaus. Er werd daarop gelegenheid gegeven tot gedachtenwisseling. De heer Sijtsma gaf in overweging aan den Raad op eenigerlei wijze te kennen te geven dat het verlangen der vergadering is dat alsnog een onderzoek worde ingesteld. Dit zal voor de raadsleden die in diezelfde richting willen ageeren een stimulans zijn. De voorzitter vreest dat B. en W. zullen zeggen dat het nu te laat is. De heer Van Hamel zou in elk geval wen- schen dat Volksonderwijs als de aanvraag wordt ingewilligd, in hooger beroep gaat bij de Kroon. De voorzitter vindt dit goed, doch voorspelt niet veel goeds, gezien een soortgelijk geval te Velzen. De heer Hibma vraagt: wie heeft gelijk: het schoolbestuur of de heer Bader, die als bestuurslid van Volksonderwijs alle ouders heeft bezocht en vraagt daarom of er ook onderteekenaars aanwezig zijn, die daarom- tretn iets kunnen verklaren. Al9 zoodanig deed zich kennen de heer Jongbloed uit de wijk v. d. Morschw. die een bezoek heeft ge had van twee heeren die hem hadden ge vraagd of hij er niet tegen was, dat er een Christelijke school werd gesticht aan den Morschweg. En toen hij gezegd had, weineen waarom zou ik dat? hadden gevraagd, of hij daarvan door zijn handteekening blijk wilde geven, wat hij toen gedaan had. Hij heeft echter niet geweten dat hij daarmede verklaarde zijn kinderen er heen te zullen sturen. Dit had nooit in zijn voornemen gelegen. De heer Hibma betoogde nog, dat er geen I uhuutte pan meer Christelijke scholen beslui. ür. is op de dere Christelijke

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1