No. 20663 DINSDAG 26 JULI Anno 1927 STADSNIEUWS. BINNENLAND. BUITENLAND. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENT1ÈN: 30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs. Kleine Advertentiên uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrechL Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordelndsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weekVTTt V 0.18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18 Franco per post 2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. DOCTOREN HONORIS CAUSA. Ter gelegenheid van de viering van het 450-jarig bestaan van de Universiteit te Tü- bingen zijn benoemd tot doctor honoris causa aan die Universiteit, prof. jhf. dr. W. J. M. van Eijsinga en prof. dr. J. Huizinga, beiden hoo'gleeraar aan de Rijksuniversiteit alhier. VIJF-EN-ZESTIG JARIG BESTAAN VAN DE ZONDAGSSCHOOL „LAAT DE KINDERKENS TOT MIJ KOMEN" Met Augustus zal het 65 jaar geleden zijn, dat de Zondagsschool „Laat de Kin- derkens tot Mij komen" werd opgericht. De Zondagsschool is de oudste van de stad en zij verzamelt haar kinderen tegen woordig in de gemeentescholen Medusa- en Heerenstraat. Begrijpelijkerwijs heeft het bestuur van de Zondagsschool gemeend in dit jubileum aanleiding te moeten vinden tot een feeste lijke herdenking van het jubileum. Op Vrijdag 29 Juli wordt een herdenkings avond gehouden in het gebouw „Prediker Ouders en kinderen zullen daar vereenigd woiden en de predikanten Boeyenga en Mondt uit Sassenheim en Leiderdorp zullen daar spreken, terwijl de kinderen zullen zingen. En op den feestdag. 3 Augustus, zullen de kinderen een boottocht maken naar het landgoed van jhr. ÜeutzVan Lennep te Heemstede. Als het dan maar mooi weer is! TENTOONSTELLING IN „DE LAKENHAL". Morgenmiddag om drie uur zal in het Stedelijk Museum „De Lakenhal" een ten toonstelling worden geopetad van een ge deelte van de vroegere Remonstrantsche Kerk te Bleiswijk, welke tentoonstelling daarna geruimen tijd voor het belangstel lend publiek zal worden opengesteld. Prof. dr. G. J. Heering hoogleeraar van wege de Remonstrantsche Broederschap aan de Universiteit alhier zal bij deze ge legenheid een inleidend woord spreken. GEZELSCHAP- EN UITSTAPBILJETTEN NAAR ZWITSERLAND. Vanaf heden zullen door de Nederl. Spoor wegen van hier gezelschapbiljetten naar iedere plaats in Zwitserland worden afge geven. Het gezelschap moet uit minstens 20 perr sonen bestaan. Er moet althans daarvoor betaald worden. Op de terugreis mag vanaf Roosendaal de reis ook afzonderlijk ge maakt worden. OPLICHTING. Dezer dagen is door de politie te Rijswijk een minderjarige jongen aangehouden, die voorzien van een bedelbrief, langs de huizen ging. J)e minderjarige hier Lhuisbehoorende jongen werd op transport gesteld naar Lei den. Daar ble'ek bij onderzoek, dat de brief was opgesteld door de vader van den jon gen, die op de goedgeefsehheid van het pu bliek speculeerde, en zijn kinderen in de vacantie naar verschillende plaatsen stuur de, om te bedelen. He-t bleek, dat de brief was onderteekend met een valschen naam en dat de plaats Leiden niet werd genoemd. De omstandigheden van het bewuste gezin zijn niet al te gunstig, daar de vader reeds getuimen tijd zonder werk zou zijn. De politie heeft de voogdijraad en de jus titie van het gebeurde in kennis gesteld, met het gevolg dat de vader de ouderlijke macht over zijn kinderen wel zal worden ont- nomen. Men zij inlusschen gewaarschuwd. De heer A. van Noort slaagde voor de akte Engelsch M O. A. Voor het examen nuttige handwerken slaagde mej. D. A. H. Vouvee, alhier. Voor het studiejaar 1927—1928 is de faculteit der wis- en natuurkunde aan de Rijksuniversiteit alhier, voor het afnemen van het apothekersexamen versterkt met dr. J. J. van Eek en mej dr H. J Sfeenhauer." privaatdocenten te Leiden. G. F. A. ten Bosch, oud-apotheker en H. Schirm. ge- •meente-apotheker. beiden te 's Gravenhage. De St.-Crt. bevat de gewijzigde Statu ten van de „Leidsche Duinwatermaatschap- pij" alhier. Op 30 Juli hoopt de heer Petrus Gordijn het zeldzame feit te herdenken, dat hij een halve eeuw als scheepstimmerman in dienst is bij de firma W. F. Maas en Zonen, werf „De Rijn", alhier. De poli tie» alhier heeft in den afge- loopen nacht een twaalfjarigen stumper zwervende aangetroffen en onder haar hoede genomen, die opgaf P P. te heeten, doch niet behoorlijk kon opgeven waar zijn woonplaats is. Na onderzoekingen is het vermoeden gerezen en aannemelijk gewor den, dat de jongen uit Woerden komt. Daar heen heeft men hem heden overgebracht. C. S., een stadgenoot, was gisteravond omstreeks halfacht op bezoek gegaan bij een juffrouw in de Mirakelsteeg, die op dit bezoek niet in het minst gesteld was. Het mocht de bewoonster echter niet gelukken C. S tot vertrekken te bewegen. C. S. rede neerde: „ik ben er en ik blijf er." De politie werd gehaald en een agent verscheen in de woning om den onwilligen bezoeker te verwijderen. Maar deze moest daar niets van hebben, ontbrande in woede en gaf den agent een klap tegen het oog, waardoor de man gewond werd en zich later onder geneeskundige behandeling moest stellen. Hij kon heden nog geen dienst doen. C. S. is gearresteerd en hij zal zich nu wel voor Uvee strafbare feiten hebben te verantwoorden. Omstreeks half twaalf heeft het tram verkeer in de Steenstraat eenige vertraging ondervonden doordat van een met kolen be laden vrachtwagen die op de rails .reed c-'en as brak. De stagnatie behoorde spoedig tot het verleden. Op den Stationsweg hebben gister avond omstreeks twaalf uur de Amsterdam mer J. D. en onze stadgenoot J. de M. ten gevolge van minnenijd woorden gekregen. Doch het bleef niet bij woorden en de Am sterdammer oordeelde het noodig zijn mede minnaar een klap in het gelaat toe te bren gen. waardoor J. de M. met het achterhoofd op den trottoirband terecht kwam en zich licht verwondde. NEDERL. DELEGATIE VOLKENBONDSVERGADERING. De Nederlandsche delegatie naar de achtste Volkenbondsvergadering*, welke op 5 September a.s. te Genève zal aanvangen, zal zijn samengesteld als volgt: jhr. mr. F. Beelaerls van Blokland, minister van Bui- tenl. Zaken; jhr dr. J. Loudon, buitenge woon gezant en gevolmachtigd minister te Parijs, oud-mjnister van Buiten. Zaken; prof. jhr. mr. W. J. M. van Eysinga. hoog- jeeraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden; mr. dr. F. A. G. ^raaf van Lynden van Sandenburg, oud-commissaris der Koningin in de provincie Utrecht, oud-lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, ^verte genwoordigers; mr. J. Limburg, lid van den Raad van State, oud-lid van de Tweede Kamer der Sta ten-Generaal; prof. mr. J. P. A. Francois, chef van de afdeeling Volken bondszaken van het departement van Bui- tenl. Zaken, buitengewoon hoogleeraar aan de Handelshoogeschool te Rotterdam; de heer A. D. A. de Kat Angelino, Oost-Indisch ambtenaar met verlof, plaatsvervangende vertegenwoordigers, met dien verstande, dat tijdens de aanwezigheid van jhr. mr. Bee- laerts van Blokland te Genève, graaf Van Lynden van Sandenburg als plaatsvervan gend vertegenwoordiger zal optreden; de heer W. G. van Wettum, regeeringsadvi- seur in internationale opiumzaken, tech nisch deskundige; mevr. C. A. Kluyver, commies aan de afdeeling Volkenbonds zaken van het departement van Buitenl. Zaken en mr. G. W. baron de Vos van Steenwijk, gezantschapssecretaris le klasse, tijdelijk werkzaam gesteld aan voornoemde afdeeling, secretarissen. HULDIGING VLIEGENIER SCHOLTE. Zaterdagmiddag a.s. zal de vlieger Schol tc te Enschedé, waaruit hij afkomstig is en waar - zijn ouders nog wonen, gehuldigd worden. In het Stadhuis zal hij docr het gemeentebestuur ontvangen worden, waar na in het G. J. van Heekpark de huldiging door de Sportvereeniging volgt Des avonds zal den heer Scholte en zijn familie door het gemeentel estuur een diner aangeboden werden. VICE-ADMIRAAL J. H. ZEEMAN. Naar wij vernemen, zal vice-admiraal J. H. Zeeman, chef der afdeeling materieel van het Departement van Marine, tegen het einde van het loopende of het begin van het volgende jaar den zeedienst verlaten- ZIEKTEVERZEKERING IN HET LANDBOUWBEDRIJF. Een adres van het K. N. L. C. Hel Koninklijk Nederlandsch Landbouw- Comité heeft een schrijven betreffende ziek teverzekering aan den minister van Arbeid, Handel en Nijverheid gezonden. Het K. N. L. C. bespreekt achtereenvolgens in dit schrijven zijn standpunt ten aanzien van de volgende vragen: Bestaat er in het landbouwbedrijf behoef te aan een van overheidswege geregelde ziekteverzekering? Door wien moeten de kosten van de ziekte verzekering te vallen? Welke arbeiders dienen onder de ziekte verzekering te vallen? Wat de eerste vraag betreft wordt opge merkt. dat het gewenscht is. dat het uitbe talen van ziekengeld eenigermate aan rege len wordt gebonden, omdat daardc-o^ isüer eenheid komt in de voorwaarden voor het uitbetalen van ziekengelden en in de hoe grootheid der uibkeeringen en omdat het ont vangen van ziekengeld gewaarborgd wordt ook aan hen, die tot nu toe van het ont vangen van zoodanige uitkeeringen versto ken waren. Ten aanzien van de tweede vraag wordt gezegd, dat het noodzakelijk is. de kosten van dei ziekteverzekering door de werkge vers en de werknemers gezamenlijk en wel voor gelijke deelen, te doen betalen. Wat betreft de kwestie, welke arbeiders onder de ziekteverzekering moeten vallen, wordt opgemerkt dat in het landbouwbedrijf de grenzen tusschen losse- en vaste arbei ders zeer vaag zijn. Daarom komt het ge wenscht voor alle arbeiders in dienst van den landbouw te doen vallen onder de bepa lingen eener eventueele Ziektewet. NOORSCH BEZOEK. Ter gelegenheid van het a.s. bezoek van het Noorsche pantserschip „Tordenskjold" aan Rotterdam zal. namens de Regeering aan den commandant van dien buitenland- schen bodem eenigen officieren van dat schip en verderen genoodigden een noen maal worden aangeboden in Huize „Voor hout", te 's-Gravenhage op Vrijdag 29 dezer. Wegens afwezigheid met verlof in het buitenland van den Minister van Oorlog, Minister van Marine a.i., den heer Lam- booy, zullen de honneurs worden waarge nomen door vice-admiraal C. C. Zegers Rysrr, secretarie-generaal van het Depar tement van Marine. UIT HET MIJNBEDRIJF. In de vergadering van de Contactcommis sie voor het mijnbedrijf zijn behandeld de voorstellen der samenwerkende mijnwer kersbonden tot invoering van minimum-loo- nen voor de ondergrondsche arbeiders en indeeling van die arbeiders in vakgroepen. Door den directeur werd meegedeeld dat de commissie van bedrijfsleiders, die deze voorstellen heeft bestudeerd, met haar ar beid gereed is. Met kennisneming van. het advies der commissie waren de directies tot de conclusie gekomen dat zij kunnen mee gaan met een wijzfgmg van de collectieve arbeidsovereenkomst in dier voege dat in art. 4 4e lid geschrapt wordt de tweede vol zin, bepalende dat het verlangen lot toeken ning van het garantieloon vóór afloop van de loonperiode door den arbeider moet worden kenbaar gemaakt. De toestand wordt dan aldus dat: de ar beider zonder dat hij er om behoeft te vra gen, ten minste het garantieloon (80 pet. van het gemiddelde loon zijner categorie) zal ont vangen tenzij de bedrijfsleider van oordeel is dat de geringe verdienste van den arbeider te wijten is aan zijn onbekwaamheid op onvol doenden ijver, in welk geval de geschillen commissie daarover kan beslissen. Ten aanzien van de voorgestelde indeeling der ondergrondsche arbeiders in vier vak groepen namen de directies een afwijzend standpunt in. Van gedachten werd voorts gewisseld over de dienstregeling voor de bovengrondsche arbeiders op Zaterdagen De directies verwe zen naar hun reeds vroeger ingenomen standpunt dat de verkorte Zaterdagsche dienst voor de ondergronders geen recht geeft aan boven-grondsche arbeiders om op Zater dag eveneens 6 uur te werken. Aan de toezegging dat de regeling dezelfde zou zijn als in October 1925, toen de 6-urige dienst voor het ondergrondsche personeel vóór het eerst werd ingevoerd, is voldaan. Verder meenen de directies niet te kunnen gaan. BESTRIJDING DER VIVISECTIE. In het Americanhote! te Amsterdam hield de Nederlandsche Bond tot bestrijding der vivisectie haar algemeene vergadering. De secretaris, de heerY. Hettema, gaf een overzicht der verrichtingen van den bond over het afgeïoopen jaar. De penningmeester, mr. S. Rink, deelde mede dat de winst- en verliesrekening op een totaal bedrag van f 19.740 een voordee- lig saldo oplevert van f 3550, zoodat de fi- nancieele toestand gunstig mag genoemd worden. Ten slotte hield prof. dr. Van Hinloopen Labberton 'n causerie over de theosophische wereld-universiteit, welke naar hij zeide tot doel heeft de' leemten in het beschavings werk der universiteiten aan te vullen. Bij acclamatie werd besloten bet hoofdbe stuur te machtigen in deze te doen wat het goed acht. NEDERLANDSCH FABRIKAAT. Aan de besturen van alle daarvoor in aanmerking komende gemeenten van Ne derland. benevens aan den Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw, den Minister van Arbeid. Handel en Nijverheid, delf Minister van Financiën en aan de Rijkscommissie Werkverruiming is het na volgende schrijven gericht: ..Zooals u bekend is. heeft de vefeeniging Nederlandsch Fabrikaat" ten doel te be vorderen, dat aan producten van Nederland sche nijverheid de voorkeur wordt gegeven hoven buitenlandsche artikelen, indien het Nederlandsche product ten minste gelijk waardig is in prijs en hoedanigheid met het buitenlandsche. Tot ons leedwezen ontvangpn wij herhaal delijk kiacfelea. dat ie hst tea aanzien van de aanschaffing van materiaal, benoodigd voor plaatselijke brandweerdien sten, dikwijls aan buitenlandsch materiaal de voorkeur wordt gegeven, zonder dat deze voorkeur wordt gerechtvaardigd, noch wat betreft prijs, noch wat betreft kwaliteit, noch wat betreft tijd van levering. Wij veroorloven ons uw college er op te wijzen, dat het toch van zoo bijzonder groot belang is, dat in deze de Nederlandsche autoriteiten het voorbeeld geven ten aanzien van waardeering voor het nationale pro duct. Wij doen met vertrouwen een ernstig beroep op uw medewerking en Verzoeken u te willen bevorderen, dat, wanneer wordt voorgesteld aan buitenlandsch fabrikaat de voorkeur te geven boven Nederlandsch, moet worden aangetoond om welke redenen aan het buitenlandsche product de voorkom wordt gegevcii, en uw medewerking er toe te willen geven, dat ten aanzien van de aanschaffing van brandbluschmateriaa'. het Nederlandsch fabrikaat niet onverdiend ten achter wordt gesteld bij 't buitenlandsche." ALS LANDBOUWER NAAR FRANKRIJK. Over emigratie van landbouwers en land arbeiders naar Frankrijk hebben dezer dagen (e Parijs mr. A. G A. ridder van Rappard, voorzitter der door do ministers van Binnenl. Zaken en van Arbeid ingestelde commission, betreffende de emigratie naar Frankrijk, en de heer A. Folmer, directeur van den Rijks dienst der Werkloosheidsverzekering en Ar beidsbemiddeling, lid dier commission, be sprekingen gevoerd met eenige- leiding ge vende personen uit Fransche landbouwkrin- gen. Aan deze besprekingen hebben ook deel genomen de heeren Sevenster. rijksland- bouwconsulent, en Spuiman, correspondent der Vereeniging van Ned. Arbeidsbeurzen te Parijs. DE ALGEMEENE TOESTAND. De vlootconferentie. In Engeland schijnt men het over de houding ter vloöieonferentie te Geneve toch niet zoo roerend eens 'te zijn als wat gemeld werd, want beden heeft nog een extra-kabinetsraad plaats en de Engelsche gedelegeerden zullen eerst morgen vroeg vertrekken. In Amerika wordt in de pers een vrij hevige campagne gevoerd legen Engeland, waartegen van Engelsche .zijde wordt gepro testeerd. Churchill heeft zich z'.du; uitgelaten in een rede in Devonshire: Wij weuschen duurzame uitkomslen, maar het is volstrekt noodig dal men de po sitie van het Britsche rijk en van ons eiland begrijpt. Gedurende vele geslachfen hehben wij de 'souvereiniteit ter zee bezeten en haar gebruikt ten bate van alle naties. AUe groole mogendheden behooren re-kening te houden met de bijzondere behoeften van anderen in vitale zaken. Een overeenkomst is zeer wenschelijk, het tegendeel zou zeer betreu renswaardig zijn. Niettemin zou een over eenkomst die de uitgaaf van 'reusachtige sommen voor hel bouwen van oorlogssche pen gedurende vele jaren noodig maakt, misschien erger zijn voor alle betrokkenen dan matige uitgaven ingevolg vrijheid van elke overeenkomst. Het doel dat wij ons gesteld hebben, is veiligheid, zuinigheid en bovenal vrede en bevordering van den vredelievenden geest. DUITSCHLAND. Marx uit de Rijksbanier. Rijkskanselier Marx heeft in een per soonlijken brief aan Hoersing zijn ontclag aangekondigd als lid van de Rijkshanier. De Rijkskanselier schrijft: ïn veïband met verschillende voorvallen uit den jongsten tijd en vooral naar aanleiding van den brief van uwen voorzitter over de gebeurtenissen in Weenen, waarbij de Oostenrijksche re geering zwaar en onverdiend beleediH i^, heb ik de eer u mee te deelen. dat ik als lid van. de Vereeniging de Rijksbanier be dank Andere bedankjes heeten op komst uit leidende kringen van het Centrum. Niet Severing, maar Landsberg wordt thans Hoersing's opvolger in Saksen gedoodverfd. FRANKRITK. Ministerieele redevoeringen. Behalve Poincaré, hebben Zondag ook de ministers Herriol en Painlevé redevoeringen gehouden. Herriot hield een rede bij de onthulling van een gedenkteeken voor de gevallenen in Wailly. waarin hij o a. zeide. dat hel de plicht van Frankrijk is. den eed gestand te doen, dien de soldaten op de vlag hebben gezworen- Wij moeten ons opofferen, opdat dit de laatste oorlog zal zijn. Niemand l;an zweren, dat leze oorlog de laatste is ge weest, doch wel kan ieder zweren, dat hij alles zal doen wat in zijn vermogen ligt, om dit te bereiken. Het statuut van den vrede, waardoor Europa en de geheele we reld zal worden geregeerd, moet worden voorbereid. Painlevé hield een rede te Novon bij een feest van sportvereenigingen Hij ze-de n a,, dat Frankrijk beslo'en is den vrede tol het uiterste tegen iederen aanval te verdedigen BINNENLAND. De Leidsche professoren jhr. dr. van Eysinga en dr. Hnizinga doctor honorii cansa te Tübingen. (Stadsn., le blad). Een adres van het Kon. Ned. Landbonw- comité inzake de ziekteverzekering in het landbouwbedrijf. (Binnenland, le Blad). Doodelijk ongeluk op een Katwijkach visschersvaartuig. (Gemeïigd, 2e Blad). De zeilwedstrijden op de Kagerplassen. (Sport, 3e Blad). BUITENLAND. De Duitsche Rijkskanselier Marx treedt uit de Rijksbanier. (Buitenl. le Blad). Tardieu oefent vernietigende critiek op Amerika. (Tel. le Blad). De straf van Wojkof'a moordenaar blijft levenslang. (Buitenl. le Blad). Wat de nieuwe militaire wetten betreft verklaarde hij, dat de regeering met de ver mindering van het effectief' tot aan de grens van het mogelijke is gegaan. ENGELAND. De vakvereenigingswet Mijnwerkersconferentie Een vrijspraak. Het Hoogerhuis heeft in 3e lezing hel wetsontwerp op de vakvereenigingen aan genomen. Op de jaarlijkschc conferentie der mijn- werkersfederalie. die te Southport wordt gehouden, zal, naar verwacht wordt, een hevige strijd worden gestreden om de heer schappij tusschen de gematigden en de extremisten. De krachtproef zal worden ge nomen als het voorstel aan de orde komt tot reorganisatie van de federatie en het stich ten van de nationale mijnwerksunie, welk voorstel door de minderheidsbeweging wordt gestepnd: dit zijn de communisten, waar onder ook de secretaris Cook, terwijl de ge matigden er tegen zijn. Hiertoe wordt ook de president Herbert Smith gerekend. Na de opening der conferentie door den president met een zeer pessimistische rede, werd tot een besloten vergadering over gegaan. De tien mannen, die beschuldigd waren van samenzwering in verband met den moord op den Ierschen minister O'Higgins. zijn vrijgesproken, daar men geen enkel bewijs van schuld kon aanvoeren. OOSTENRITK. Beslniten van het socialisten-congres. Het socialistisch congres heeft volgende besluiten genomen: De conferentie neemt acte van het rap port van het partijbestuur over de jongste gebeurtenissen en keurt de besluiten, welke het partijbestuur en de volkscommissie op de beslissende oogenblikken hebben geno men, goed. Zij drukt de socialistische afge vaardigden en bondsraden op het hart, in den Natiónalen Raad de volgende eischen te stellen: le. Een streng onderzoek naar de oorzaken van het bloedbad te Weenen; 2e. Amnestie voor de gearresteerden; 3e. Staatssteun voor de achtergelaten betrek kingen der slachtoffers; 4e. staking der pro cessen tegen de leden van den Schutzbund die wegens de incidenten van Schellendorf zijn aangeklaagd. Voor 't overige geeft de conferentie den socialistischen afgevaardig den de vrije hand voor het nemen van be slissingen. Het tweede besluit behelst: de conferen tie draagt het partijbestuur op een manifest over het gebeurde tot den werkenden stand in stad en land fe richten en daarin de leuzen der reactie te ontzenuwen. Beide besluiten zijn met eenparige stem men genomen. HONGARIJE. Kardinaal Csernoch. f De primaat van Hongarije, kardinaal Csernoch is na korte ongesteldheid te Boe dapest overleden. Hij was 75 jaar oud. POLEN. Geen strafvermindering Communisten gearresteerd. Een voorstel van de rechtbank, om de 1 n.-i.:nge gevangenisstraf van den moor- ui'i .tar van Wojkof, Kowerda, te verande ren in 15 jaar gevangenisstraf, is verwor pen door den president der republiek, uit .veging, dat de misdaad bedreven is op

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1