NIEUW FEUILLETON. No. 20636 VRIJDAG 24 JUNI Anno 1927 QFFICIEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. BUITENLAND. Het voornaamste nieuws van heden. 3 LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIËN: 30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk Iageren prijs. Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT! Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weekƒ0.18 Bulten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18 Franco per post 2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. Morgen zullen wij een aanvang maken met de plaatsing van een nieuw, boeiend feuilleton, spelend in den tijd der verdrukking der Polen door de Russen en de Poolsche vrij heidsbeweging. Dit feuilleton is getiteld Onrecht matig bezit", geschreven door Doro thea Gerard, en is door mr. G. Keiler vertaald uit het Engelsch. OVERTREDING VERORDENING OP DEN KEURINGSDIENST VAN VEE EN VLEESCH. Burgemeester en Wethouders van Leiden, Gezien artikel 44 der Verordemng van den 87en Maart 1922 (Gemeenteblad No. 13), op den Keuringsdienst van Vee en lee9ch, bTengen ter openbare kennis, dat: lo Cornelis Hendricus Polianders, wo nen Morschweg 5a te Leiden, op den 25en October 1926 werd bekeurd wegens Ie Lei den ongekeurde vlteschwaren in voorraad hebben en dat hij deswege op den 6en De cember 1926 werd veroordeeld tot fo boete of 6 dagen hechtenis; 2o Hendrik van Rosse, wonende Haar lemmerstraat 43 te Leiden, op den 5en No vember 1926 werd bekeurd wegens te Lei den vleeschwaren ten verkoop voorhanden hebben in andere lokalen dan die door Bur- gemefester en Wethouders zijn goedgekeurd en dat hij deswege op den 20en December 1926 werd veroordeeld tot 13 boete of 3 dagen hechtenis; 3o. Albert Gerritse, wonende Haarlemmer straat 87 te Leiden, op den 5en November 1926 werd bekeurd wegens te Leiden vleeschwaren ten verkoop voorhanden heb ben in andere lokalen dan die door Burge meester en Wethouders zijn goedgekeurd en niet op eerste aanmaning van den daartoe aangewezen ambtenaar de inbeslag geno men vleeschwaren doen overbrengen naar het Openbaar Slachthuis, en dat hij des wege op den 20en December 1926 werd ver oordeeld tot tweemaal f 3 boete of twe'emaal 3 dagen hechtenis, 4o. Andreas Yoermans, wonende BarbaTa- steeg te Leiden, op den 16en December 1926 werd bekeurd we'gens te Leiden vleesch op hoofd en schouders dragen zonder dat dez^ bedekt zijn met zindelijke doeken en dat hij deswege op den 26en Januari 1927 werd veroordeeld tot 13 boete of 3 dagen hech tenis. 4861 A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRTJEN, Secretaris. Leiden, 24 Juni 1927. ADRESSEN AAN DEN RAAD. Volgende adressen zijn aan den Raad verzonden Ondergeteekende geeft met gepasten eer bied te kennen, bij de behandeling van hel voorstel van Burgemeester en Weihouders inzake regeling Drie-Oclobermarkt, het na volgende in overweging te willen nemen- Punt 1den Leidenaarsde voorkeur te willen geven tot het innemen van een standplaats op de Sleenstraat. Punt 2: Den Rijnsburgersingel aan één zijde staanplaatsen te verleenen aan de linkerzijde door kleine kramen of wagens. Punt 3: De oude marktgeldcn te hand haven. Hopende dat uw geacht college gunstig op ons adres wil beschikken, teekenl Namens de Markt- en Koopliedenver „Leidens Belang". K. LOTTE. Secretaris Geeft beleefd te kennen de Leidsche Be- sluurdersbond, ten deze domicilie kiezende Heerengracht 34: dat hij met teleurstelling heeft kennl* genomen van het afwijzend praeadvies van Burgemeester en Wethouders inzake de instelling van een gemeentelijke huurveror- dening; dat toch met redelijken grond mocht worden verwacht, dat B. en W. rekening zouden hebben gehouden met de groote be langen, welke voor vele ingezetenen, en juist de minst draagkrachtigen, hierbij be trokken zijn; dat B. en W. met miskenning van het feit. dat nog een groote behoefte van wo ningen in de lagere huurklassen bestaat, hun afwijzend oordepl gronden op de ver onderstelling. dat na 18 Juli a s. geen on redelijke verhooging van woninghuren zal plaats hebben; dat de feiten, welke zich te dien aanzien in andere plaatsen na opheffing der Huur- commissie hebben voorgedaan, grond geven voor de verwachting, dat ook in deze ge meente een aantal verhuurders misbruik van den toestand zal maken door onrede lijke huurverhoogingen te bedingen; dat aan de toezegging van den Verhuur- dersbond van Huiseigenaren tot het tegen gaan van onredelijke huurverhoogingen geen waarde kan worden toegekend, ten eerste reeds wijl het begrip „onredelijke huurverhooging" in de verhuurderskringen een heel andere dan de gewone betaekeni3 heeft, hetgeen de praclijk voldoende heeft aangetoond, daar het nog niet is voorge komen, dat een verhuurder een door hepi géwenschte huurverhooging onredelijk heeft genoemd; dat bovendien de Bond van Huiseigena ren zijn leden, (ongerekend nog de niet- aangesloten verhuurders) niet kan dwingen af te zien van een voorgenomen huurver hooging; dat het beslaan eener gemeentelijke huur- verordening een belangrijk preventieve wer king zal hebben en alzoo van groot alge meen nut zal zijn. terwijl toch billijke huur verhoogingen niet zullen zijn uitgesloten; redenen waaTom adressant Uwen Raad met aandrang verzoekt niet in te gaan op het afwijzend advies van B. en W. en te hesluiten tot de instelling van een gemeen- lijke huurverordening. HONDERDJARIG BESTAAN VAN GEREF. MINNE- OF ARME OUDE-MANNEN- EN VROUWENHUIS IN DE KAARSEN MAKERSSTRAAT. Zondag a.s. zal het een eeuw geleden zgn, dat de eerste steen werd gelegd van het Gereformeerd Minne-, of Arme Oude-Mannen- en Vrouwenhuis in de Kaarsenmakersstraat, welke stichting beheerd wordt door den Kerkeraad der Ned.-Herv. Gemeente. Dit voor de stad onzer inwoning in het algemeen en voor de Ned.-Herv. Gemeente in het bijzonder gedenkwaardig jubileum zal niet onopgemerkt voorbijgaan. Zondag zal het in de verschillende Hervormde Ker ken worden herdacht, terwijl op de daarop volgende dagen de herdenking feestelijk zal worden gevierd: in de eerste plaats door de verpleegde oudjes zelf. De stalhouder, de heer P. J. Kooreman Boommarkt 11, was zoo vriendelijk de oudjes 40 mannen en 11 vrouwen rq tuigen aan te bieden voor een rjjtoertje door de stad en omgeving, voornamelijk om hen de nieuwe stadswijken te laten zien, die velen hunner, omdat zij slecht ter been zjjn, wellicht slechts b\j name kennen, welke attentie heeren Re genten zeer op prijs stellen. Dinsdagmiddag houdt het College van Regenten in de Regentenkamer van het Huis receptie en des avonds wordt een feeste lijke bijeenkomst gehouden in de recratie- en kerkzaal, waarbij de predikanten dr. Rieraens en ds. Hartwigsen een toespraak zullen houden in verband met deze gedenk waardige gebeurtenis, terwijl de secretaris van het College van Regenten, de heer Th. Barnaard, een historisch overzicht zal geven van de oprichting af tot op den huldigen dag. Voorts zullen de verpleegden Heeren Regenten bij deze gelegenheid een passend huldeblijk aanbieden. Op deze bijeenkomst zuilen ook burge meester en wethouders tegenwoordig zijn, benevens meerdere autoriteiten en andere genoodigden. Muziek, zang en voordrachten zullen de onderscheiden sprekers afwisselen. De derde dag zal voor een feestdag van de verpleegden gereserveerd blijven. Hun zal een feestmaaltijd worden aangeboden en een genotvollen avond worden bereid. Op dien dag zal ook aan belangstellende ingezetenen van Leiden de gelegenheid wor den geboden de stichting te bezichtigen onder leiding van regenten en directie. Het Minnehuis staat bij een deel van het Leidsche publiek helaas niet in. goeden reuk. Oudjes, die voor verpleging in aanmerking zouden kunnen komen, maken daartegen dik wijl bezwaar en blijven veelal liever op zichzelf wonen of ten laste van kinderen of andere familieleden leven. Moge het «roeger in het Huis minder goed zijn ge weest, thans is de verpleging er zeer goed, wat ons bij onderzoek is gebleken. Heeren Regenten zijn in hun laatste keuze van vader en moeder bovendien bijzonder ge lukkig geweest. Zoo zal deze feestviering staan in bet t6eken der propaganda, waartoe zij een ongezochte aanleiding biedt. HoeveJen zijn er bijv. niet, die meenen, dat de bejaarde verpleegden er slechts ge nade-brood eten, terwijl in de laatste jaren er voor elk der oudjes een verpleeggeld vaD f 350 per jaar wrordt vergoed, inbegrepen de hun toekomende ouderdomsrente, terwijl familie of anders de diaconie of het Burger lijk Armbestuur zoo noodig voor het overige zorgt. Dit gebouw heeft een geschiedenis, zooals de armenverzorging in het algemeen. Voor ruim vqf eeuwen, in den jare 1426, werd aan bestuurderen van het Huiszitten- huis (Oude Rijn), zoowel door de Regeering der Stad als door Philips van Bourgondië de vrijheid verleend tot het aankoopen van huizen en erven ten behoeve van de aan hun zorg toevertrouwde armen. Ruim anderhalve eeuw later in 1583 werden Huisziltenmeesteren met Diakenen vereenigd, en kwamen alzoo niet alleen de goederen, waarmede het Huiszittenhuis, dat reeds van vroegere tijden af voor de stads armen zorgde, zoo rijkelijk was gezegend, maar ook de collecten in de kerken in ééne kas. Daarvoor werd dit gecombineerd col lege o.a. opgedragen om de „ouden van da gen en zwaar bezochten" huisvesting te ver leenen. Deze werden dan als „ter Minne" uit liefde bij dezen en genen uitbesteed. De toenemende armoede in de laatste helft der 17de en in het begin der 18de eeuw, vooral door den achteruitgang van fabrieken deed het getal dezer te-Minne-besteden aan merkelijk vermeerderen, zoodat het eindelijk niet doenlijk was alle op deze wijze een on derdak te verschaffen, waarbij nog kwam. dat de verpleegden het meestal slecht had den. Zoo kreeg men aanleiding deze ouden en ongelukkigen in één Huis te doen opne men en te verzorgen, waardoor de benaming Minne-huis is ontslaan. In dit particulier Minnehuis leefden de verpleegden ook al niet in een paradijs. In 182& wilde de eigenaar daarvan zich ontdoen en Huiszittenmeesters en Diakenen kregen van het Stadsbestuur autorisatie om het Huis over te nemen en hetzelf te exploi- teeren. Een ingesteld onderzoek leerde het College van Regenten met de bijzondere zorg van deze materie belast, dat de toestand, zoo wel van het gebouw als van de verpleegden van dien aard was dat bestendiging daar van niet mogelijk werd geacht. En werd daarom besloten tot het slichten van een nieuw Minnehuis ter plaatse waar het nog staat. Aan de aannemers Blansjaar en Coffrie, namen in Leiden nog bekend, werd de bouw opgedragen en op 26 Juni 1827 werd de eerste steen van het gebouw uit naam van heeren Regenten' der Huiszitten en Diaccnie-Armen door den heer P. J. Bur- gersdijk gelegd, bij welke gelegenheid een der andere regenten de heer Fred Booy Fz. een korte rede hield, welke hij besloot met den wensch dat van dit gebouw iedere koude steen zou spreken van warme Christenliefde, welke in deze veste gehuis vest is. Of deze wensch wel in alle opzich ten is verwezenlijkt willen wij niet bewe ren, maar zeker is het dat deze stichting, die in den loop der honderd jaren tal van wisselingen en veranderingen heeft onder gaan, welke wij hier niet kunnen memoree- ren, steeds een nuttige instelling is geble ven, wier gemis eerst sterk zou worden ge voeld als zij werd opgeheven en de stad haar moest missen. Een en ander zal ongetwijfeld in de vol gende dagen in meer dan een opzicht blij ken. STRAATZANG-COLLECTE TEN BATE VAN DE STORMRAMP. De zangeressen en zangers hebben het met het weer nogal getroffen gisteravond op hun wandeling door de stad. Het is zoolang er gezongen werd, droog gebleven, zoodat de belangstelling voor hetgeen op zes ver schillende punten, in het Van der -Werff- park, op het plein Hooglandsche Kerk bij de Nieuwstraat, op de Vischmarkt, op het Gerecht, op den Apothekersdijk en op de trappen van het Stadhuis de verwachtingen niet zal hebben beschaamd. Overal luis terde een groote menigte door padvinders en politie op behoorlijken afstand gehouden, aandachtig naar den voortreffelijken zang van het Toonkunstkoor, dat dezen avond onder leiding van den heer Leo Mens overal waar het optrad een hartelijk en dankbaar applaus oogstte. Overal werden vijf nummers gezongen, Gelukkig Vaderland, Merk toch hoe sterk, Loflied op den Hollander en den Zeeuw, Bede voor het Vaderland en Bede om Hulp. En terwijl het koor zich liet hooren ging een groot aantal meisjes en jonge dames met kleine busjes rond om de penningskes in te zamelen voor de slachtoffers van de Stormramp op 1 Juni, het doel waarvoor dezen zangavond werd georganiseerd. Nie mand lieten de collecfeerende dames voor bijgaan die niet even de hand in zijn beurs had gestoken en toen tijdens het zingen op de trappen van het Stadhuis de trams op een afstand werden gehouden, zagen wij ze zelfs den passagiers van deze trams om een bijdrage voor de Stormramp-slachtoffers vragen Ook de burgemeester heeft de uitvoering van het koor der Mij. tot bev der Toonkunst bijgewoond. Met eenige leden van het Stormramp-comité luisterde mr. Van de Sande Bakhuyzen voor een der geopende vensters van het Stadhuis naar de uitvoe ring van de verschillende nummers door het koor. Wij vernamen hedenmorgen dat een be drag van ten minste f 625 aan het storm- rampenmité zal kunnen worden afgedragen. CONCERT MET BAL TEN BATE VAN DE STORMRAMP. The Popular Jazz heeft tegen morgen avond in den Foyer van de Stadsgehoorzaal met medewerking van het L.M.E Euterpe" en het Solanus-mannenkwartet een muziek- en dansavond belegd, waarvan de opbrengst ten goede zal komen aan de slachtoffer? van de stormramp. Het concert begint om halfnegen en na afloop zal er tot 5 uur gedanst kunnen worden. Moge het een volle zaal worden. EINDEXEAMEN H.B.S. V. MEISJES MET 6-j. CURSUS. Alle candidaten zijn geslaagd, n.l. de da mes: J. L. G. Beyersbergen, R. J. Bruyn- zeel, J. Koolhaas, A. Oort en L. H. Susan. LEIDSCH STUDENTENTOONEEL. Het Leidsch Studenten Tooneel heeft het voornemen om in November alhier en in Den Haag opvoeringen te geven van Gong- grijp's tooneelstuk Agoka. Agoka is geschreven onder den verschen indTuk van den wereldoorlog en verplaatst ons naar het Hof van den Boeddhistischen Keizer van dien naam, die bijna 22 eeuwen geleden in het land van den Ganges leefde. In 1918 is het voor het eerst in de Gids verschenen. Teneinde de opvoering van dit sluk mo gelijk te maken, heeft zich uit een groot aantal vooraanstaande personen uit Leiden en Den Haag, onder wie de burgemeesters Van de Sande Bakhuyzen en Patijn, Staats raad mr. Limburg, de hoogleeraren Van Vollenhoven. Van Eysinga, Colenbrander en Vogel, een commissie gevormd, om een ga rantiefonds van f 5000 bijeen te brengen. Onze stadgenoot, de heer G. E. Vos slaagde te Den Haag voor het notarieel examen 2de deel. Aan de Middelbaar Technische School te Delft slaagde voor het propaedeutisch examen voor civiel-ingenieur onze stadge noot de heer A. J. Gerritse. Zondagnamiddag te kwart over drie zal ds. S. Cler, predikant bij de Waalsche gemeente alhier na verkregen eervol eme ritaat, afscheid nemen. Na de afscheidspre- dikatie zal de scheidende leeraar worden toegesproken namens kerkeraad en ge meente. Een zangkoor zal eenige liederen zingen De heer Cler vervulde het predikambt reeds ruim veertig jaar! De eerste tien jaren in Frankrijk en daarna in deze ge meente. Tot organist aan de Pieterskerk alhier is benoemd de heer Leo Mens, organist te 's-Gravenhage. Voor het examen Boekhouden van dc Vereoniging van Leeraren slaagden de hee-; ren F. Verhoeven Hzn., W. F. van' der Reek, M. P. Oostveen uit Leiden en de heer C. van der Heiden uit Sassenheim. In de gistermiddag gehouden alge- meene vergadering van aandeelhouders der N V. Fayence- en Tegelfabriek „Amphora", werd na goedkeuring van de balans en winst- en verliesrekening besloten, de winst van het vorig jaar over te schrijven op nieuwe rekening. Tot commissarissen wer den gekozen de heeren J. A. W. Aalbersberg, C Eeltjes en S. Kuiper, allen alhier. Door de ambtenaren van den dienst der accijnzen zijn heden tien rijwielen in be slag genomen, welke niet voorzien waren van het vereischte belastingmerk. Door de politie is aangehouden W. J. v. H. uit Alblasserdam, die ervan verdacht wordt mej. v. E. dezer dagen haar wo ning in de Boerhaavestraat in de arm te hebben gestoken. Nadat tegen v. H. profces- verbaal was opgemaakt is de man weer op vrije voeten gesteld. De tweejarige J. F. is gisteren van een 2l/a meter hooge trap gevallen en bekwam tengevolge van den val eenige vleesch- wondjes die door dr. Delbaere van den E. H. D. werden behandeld. Op verzoek van zijn ouders heeft de politie aangehouden de minderjarige J. H. F. uit Amsterdam. In het Zwartje Laantje tegenover de fabriek van de firma Van Kalkeren ont stond hedenmorgen een brandje in een hoop vuil. De brandweer heeft de brandende massa in een sloot geworpen, waarmede de brand was gebluscht. Het aantal werkzoekenden, ingeschre ven bij de Arbeidsbeurs bedroeg Woensdag j 1. in totaal 532. tegen 397 op 23 Juni 1926. DE ALGEMEENE TOESTAND. De mariti0ir»e conferentie StresemanD'a rede Het Bal kanconflict. Opdat de afgevaardigden hetzelfde zullen bedoelen, wanneer zij gelijke uitdrukkingen bezigen, heeft de technische commissie van de driemogendhedenconferentie een begin gemaakt om erkende definities van vloot- termen in het dagelijksch gebruik en in het wisselen van statistieken vast te stellen. Als voorbeeld van de noodzakelijkheid van deze voorbereidende werkzaamheden dienen, dat bij de tonnage-bepaling van schepen der Vereenigde Staten de brandstofruimte niet is inbegrepen, terwijl dit bij de ton nage-bepaling der Engelsche schepen wèl bet gevai is. De volgende plenaire zitting zal plaats hebben als dit werk geëindigd is. In Engelsche kringen bljjft men van mee- BINNENLAND. De H. N. A. D. P. vliegt heden 2 etappe* en hoopt Allahabad te bereiken. (8e blad). De Minister van Jnstitie over de vreemde* lingenwet. (Binnenl., 2e blad). Algemeene Vergadering van de NederL Mij. voor Nijverheid en Handel. (3e blad), Algemeene vergadering van Vreemde lingenverkeer. (Binnenl., 2e blad). Timmer en mej. Bonman winnen opnienw te Wimbledon. (Sport, 2e blad). BUITENLAND. Groote rede van Stresemann over da bnitenl. politiek. (Buiten!., Ie blad). De Fransche commnnist Cachin gaat de gevangenis in. (Buitenl., Ie blad). Het Engelsche Lagerhnis neemt de vak- vereenigingswet aan. (Buitenl., Ie blad). Het conflict tnsschen Zuid-Slavië en Albanië schijnt nn inderdaad te znllen worden bijgelegd. (Tel., Ie blad). De vlagwet in Znid-Afrika aangenomen. (Buitenl., Ie blad). ning, dat elk ontwerp tot beperking der be wapening veel van zijn waarde zal verliezen als verdere vermindering van de groot heden van Washington ten aanzien van slagschepen en groote kruisers en hun kanonnen is uitgesloten. Men is voorts van meening, dat toewij zing vaD een globale tonnage niet zal leiden tot het verminderen van de uitgaven voor de bewapening, tenzjj te zeifder tijd meer scherp omlijnde en uitgewerkte limieten voor elke groep worden vastgesteld. Men meent, dat de wedijver in den bouw van oorlogsschepen niet enkel door res trictie van de totale tonnage van kruisers, torpedo-jagers en onderzeeërs kan uitge schakeld worden, daar elk nieuwste en grootsio schip een klaarblijkelijke prikkel voor den mededinger is om den wedloop nog hooren op te voeren. Onder elkaar blijven de afgevaardigden druk confereeren. Tegenover de pers blqven zjj gereser veerd. Stresemann heeft z\jn groote rede in den Duitscben Rqksdag gehouden, men zie onder Duitschland. Hjj is zeer gematigd gebleven. Alle vraagstukken van Europa heeft hjj aangeroerd, zonder daarover nieuws te ver tellen Alleen zjjn verweer tegen de jongste rede van Poincaré is krachtig. In het Balkanconflict komt eenig schot. De Grazer Tagepost verneemt uit Bel grado: „Achmed Zogoe heeft, volgens een bericht uit Tirana, aan de groote mogend heden meegedeeld, dat de Albaneesche re geering besloten heeft Giurascowitsj, den gearresteerden tolk van het Servische ge zantschap in vrijheid te stellen. Dit zal echter pas over twee dagen geschieden en de Albaneesche regeering stelt de voor waarde, dat de Servische regeering haar protestnota intrekt en een nieuwe nota, in gematigder termen vervat, overhandigt" Het woord is nu weer aan Belgrado. DUITSCHLAND. Groote rede van Stresemann. Toen gistermiddag president Löbe den Rijksdag geopend verklaarde, waren de pu blieke tribunes overvol. In de loges der diplomaten zaten de vertegenwoordigers van de buitenlandsche mogendheden; aan de regeeringstafel zat Stresemann. Stresemann gaf uiting aan zijn vreugde, dat de interpellaties der socialisten en com munisten hem een gelegenheid geven om een verklaring af te leggen over de buiten landsche politieke situatie en over de zit ting van den Volkenbondsraad te Geneve. Ten eerste beantwoordde spr. de interpel latie van de communisten, die van meening zijn. dat de besprekingen in Geneve ten doel hebben gehad, om Duitschland in een anti sovjet-front te betrekken. Spr. haalt in dit verband aan wat de „Iswestia", het Russi sche orgaan, dat nauw contact heeft met de Russische regeering, hieromtrent heeft ge schreven; hoewel hierin is gezegd, dat Duitschland niet voor den aandrang der andere mogendheden is gezwicht om een anti Russisch blok te vormen, acht spr. de kwestie hiermede nog niet afgedaan. Reeds in een vorige zitting va.o den Rijksdag ha4

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1