INSCHRIJVING V. V. AMSTERDAM—BATAVIA DOOR DE LUCHT. GELDERSCHEN ACHTERHOEK EN TWENTE. No. 20628 WOENSDAG 15 JUNI Anno 1927 STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. MUZIEK. LEIDSCH m DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIËN: 30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs. Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weekƒ0.18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18 Franco per post 2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen EERSTE BLAD. VOOR DEN Wij ontvingen nog van: dr. v. W. te O. f25.gecollecteerd op het jubileumfeest yan L. J. v. W. f 2.familie J. f 16.50. In totaal ontvingen wij f 1237.17. STORMRAMP-COMITE 1925. Bij het Stormramp-Comité zijn nog de vol gende giften binnengekomen: B, J. J. N. T. f 10.—; prof. dr. L. V. I. f 10.—; C. A. K. O. te Oegstgeest f25.mevr. de wed. R. B. 2.50; dr. J. E. K. f 100.— P. S. f 10.—; D. B. f 25.J. V. Jzn. te Oegstgeest f 2.50. mej. C. <3L B. f 5.N. N. te Leiderdorp f 5. juffr. A. S. f 1.—; N. L. S. f 1.—; W. J. K. f 25.—; D. V. f 5.—; v. T. f 5.— mej. J. J. d. H. f 10.—; dames B. B. f2.50; G. K. f5.50.— H. W. f 1.A. W. F. f 10.gecollecteerd op het jaarfeest der Christelijke Jongelings- vereeniging Prediker f 10.nagekomen gift N.N. f 1.—; v. B. f 10.—. Giften worden nog gaarne ingewacht bij den penningmeester den heer F. Muys van de Moer, Plantsoen 49, Leiden, postgiro No. 57471. DE INVAL BLJ DE INDONESIËRS. Vragen van een Kamerlid. Het Tweede-Kamerlid, de heer Cramer, Heeft de volgende schriftelijke vragen tot den minister van Justitie gericht: Is de minister bereid mede te deelen, wat de justitie aanleiding heeft gegeven huiszoe kingen te doen in Indonesische kringen te Den Haag en Leiden? Is de minister bereid een onderzoek in te stellen naar de wijze, waarop door de politie bij de huiszoekingen, in het bijzonder bij die in perceel Wasstraat no. 1 te Leiden tegen over de inwonenden o.a. tegenover de echt- genoote van een der Indonesische studenten, is opgetreden? Is het juist, dat vele van de Indonesische studenten met revolvers in hun zak liepen en een aantal revolvers in be9lag is geno men? Wil de minister mededeelen, hoe groot [het bij het onderzoek gevonden en in be slag genomen aantal revolvers bedraagt? Is het den minister bekend, dat naast iallerlei boeken en bescheiden ook de pas poorten van de Indonesische studenten in beslag zijn genomen? Is de minister bereid te bevorderen, dat deze paspoorten en andere voor het onder zoek van geen belang zijnde bescheiden zoo spoedig mogelijk weer aan belanghebben den worden teruggegeven? Is de minister bereid te gelegenertijd mede 'te deelen, welke resultaten de hier bedoelde huiszoekingen en het onderzoek van de daaTbij gevonden documenten enz. hebben opgeleverd en of en in welk opzicht hiervan een communistisch complot of van een ern stige samenzwering tegen den Slaat mag worden gesproken? Is de minister bereid mede te deelen, of het waar is, dat de Indo nesische studenten reeds geruimen tijd onder pplitie-contröle hebben gestaan en m al hun gangen zijn nagegaan? Zoo dit bericht juist is, wil de minister dan mededeelen, wat daartoe aanleiding heeft gegeven? Vervolging wegens art. 140 W. v. Str. Het Haagsche Aneta-kantoor meldt: De inval bij Indonesische studenten te Leiden en 's-Gravenhage heeft plaats ge had op grond van art. 40 van het Wet boek van Strafrecht, 2e lid. Dit artikel luidt: „Deelneming aan een vereeniging, die tot oogmerk heeft het plegen van misdrij ven, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren. Deelneming aan een andere bij de wel verboden vereeniging wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes maan den of geldboete van ten hoogste driehon derd gulden". De justitie heeft in het optreden der In donesische Vereeniging en de sleeds hef tiger wordende uitingen der Indonesische Vereeniging in haar orgaan Indonesia Mer- dika meer dan voldoende aanleiding ge vonden, over te gaan tot haar gewichtigen slap. Wat het optreden der vereeniging naar buiten betreft, wordt herinnerd aan het vol gende feit: Op Donderdag 9 Juni j.l. heeft te 8 uur 's avonds, dus na de plechtige bijzetting van het stoffelijk overschot van luit.-gene raal van Heutsz, in het gebouw Handwer kers Vriendenkring »e Amsterdam een ver gadering plaats gehad van de Communisti sche Partij, waarin geprotesteerd werd tegen „de nationalistische en militaristische propaganda, officieel gevoerd ter gelegen heid van de overbrenging en bijzetting van het lijk van den beul van Atjeh". Bij die gelegenheid zou oorspronkelijk de voorzitter der Indonesische Vereeniging, de heer Mohammed Hatta, het woord hebben gevoerd. De heer Hatta vertoeft echter, naar gemeld werd, momenteel in Zwitser land, waarheen hij tracht den zetel van de vereeniging over te brengen. Er is toen gesproken door zekeren zich noemenden Aboe Bakar, die als vertegen woordiger der Indonesische Vereeniging zijn volle sympathie met het protest ver klaarde, en daarbij zeide, dit in Holland te doen, aangezien zulks in Indië voor de Indo nesiërs niet mogelijk was. Den volgenden dag heeft de inval plaats gehad. Wat de uitingen in het orgaan der ver eeniging betreft, kan worden verklaard, dat deze voortdurend heftiger zijn gewor-. den en herhaaldelijk hebben geculmineerd in directe bedreigingen van het Neder- landsche gezag en opwekking tot aansla gen daartegen. bedoelde vergoeding tot het verleden. Vol gens adressant is nu evenwel wat al te radicaal met elke vergoeding, aan plaats vervangende hoofden toe te kennen, gebro ken. Het is n.1. redelijk en billijk, dat de onderwijzer, die wegens ziekte of afwezig heid caD het hoofd der school, dit vervangt en de administratie en correspondentie voor de school voert, daarvoor een belooning ontvangt. Wettelijk is dit mogelijk. De benoodigde gelden moeten dan door de gemeentebesturen worden verstrekt. Gewezen wordt ten slotte op de voor beelden, die Almelo en Den Haag in deze hebben gegeven. De regelingen, daar tot stand gekomen, zijn door Gedeputeerde Staten van Overjjsel en Zuid-Holland goed gekeurd. Na het gehouden examen zijn te 's-Gravenhage geslaagd voor costumière de dames Th. Ebrecht, L. v. Staveren en A. M. Bourgeois, alhier. van Palesrtrina. En het moeilijke Super flumiva Babylonis (een wedstrijd nummer van Cuypexs) zóó te zingen geeft „Sursum Cörda" het recht te gaan staan in de rij der beste zangvereenigingen. Cuypers verstaat de kunst van program masamenstelling: zijn opstelling geeft altijd afwisseling zonder verbrokkeling; ze loopt ten einde zonder dat ze vermoeit. Eenige psalmen (van Cuypers en van Sweelinck) eender improperiën (op Goeden Vrijdag vóór de «Mis gezongen klachten der lijdende Liefde aan het Kruis Gregoriaansch in meerstemmige zetting van Palestrina een gevoelige toonzetting van eenige teksten uit Jesaja (Rorate Coeli) van Cuypers en diens evengenoemde concoursstuk. Derge lijke stukken staan veelal in slechten geur. De moeilijkheid overtreft vaak de schoon heid. En dat kan men van dit werk van onzen talentvollen koorcomponist niet zeg gen. Het is vóór alles muziek: met veel treffende woorden: expressieve melodiek, mooi gebruik van oude kerktoonsoorten de toonschaal van g tot f (het zoogenaamde myxolidisch) prachtige pedaalnoot in de bas bij „Memor esto" enz. Solistische afwisseling bracht onze mees- terzangeres mevrouw Noordewier, die ons de volle maat van haar groote kunst te ge nieten gaf in een viertal Bachzangen, waar van zij de vertolkster bij uitnemendheid is. Bovendien zong ze een viertal oud-IIoI- landsche liederen in een bewerking van Van der Horst. In enkele ervan is het be zwaar der eentonigheid lichtelijk voelbaar, andere zijn zeer gelukkig geslaagd („Heft op mijn Cruys" is bijzonder mooi). Anton van der Horst heeft orgel gespeeld een virtuose Toccata (in F) van Bach, meesterlijk voorgedragen, en een „Canta bile" van sterk elegisch karakter van César Franck, waarbij van de dispositie van het orcel een allergelukkigst gebruik werd ge maakt. Dat de begeleiding bij v. d. H. in de beste handen is, behoeft nauwelijks op gemerkt. Summa summarum: het Leidsch concert- seizoen is gesloten met een zomeruitvoering in de Pieterskerk door „Sursum Corda", die eenvoudigweg was aangekondigd ris a canella uitvoering, maar die door haar hoog gehalte tot iets feestelijks is geworden. Twee vraaggesprekken. In zijn hooge woning aan de Bronkhorst- straat 28 te Amsterdam hebben wij gisteren een kort gesprek gc-'had met den vlieger Van der Hoop, die de eerste is geweest die naar onze Oost is gevlogen. In zijn werkkamer waarvan de muren zijn behangen met geschenken die herinneren aan zijn roetarijke vlucht met de HNACC, heeft de pionier voor de luchtverbinding Ne derlandIndië ons zijn meening gezegd over de kansen van de HNADP. De heer Van der Hoop wees ons op het verschil in de constructie der beide machi nes, dat sterk in het voordeel is van de HNADP, waarvan niet alleen het landings toestel beter, en mindeT gecompliceerd 19 dan van de HNACC, doch die vooral een be teren motor heeft, die luchtgekoeld is en waarbij dus een lekken radiateur als waar mede Van der Hoop te kampen had, niet kan voorkomen. Het zijn verschillen tusschen de types F VII en F Vila van de Fokkerfabriek. De machine van Van der Lear Black is ook veel sneller dan de onze en men kan er vlugger meel los van den grond komen, wat vooral in Indië groot voordeel verschaft. Het tijdstip waarop de xlucht werd ondernomen, acht de heer Van aer Hoop minder gunstig, omdat men in deze maanden in Voor-Indië veel last zal ondervinden van den z.g. wa- tertijd. Maar de piloten zoowel Geysendorffer als Schol te zijn goed en voor den zwaren taak volkomen berekend.de kist (de machine) is best, en dus is er alle reden om aan te nemen dat men, zoo men voor overmacht gespaard blijft, het gestelde doel zal weten te bereiketa. Minder gemakkelijk is het ons gevallen om den heer Van Lear Black te intervie wen. Want toen wij ons gisteren tegen ze9 uur in het Amstelhotel vervoegden, bleken de cocktails die de Yank op dat moment juist bezig was te genieten een beletsel te vormen om ons te ontvangen. Maar het genot van de cocktails door zijn knecht speciaal volgens zijn smaak voor hem bereid schijnen den Yank in een goeden luim te hebben gebracht, want toen wij ons een goed uur later andermaal bij hem lieten aandienen, was hij terstond bereid om twee of drie eenvoudige vragen toe te staan en te beantwoorden. En zoo vernamen wij letterlijk, dat de bedoeling van den Amerikaan met dezen luchtreis is, te ervaren wat de mogelijk heden zijn voor den handel en het zaken leven die de luchtvaart op den langen af stand biedt onder verschillende omstandig heden. Dat is alles! En daarmede heeft de Amerikaan een tikje opgelicht van den sluier die hangt over het geheim van zijn bedoelingen. Hij verzekerde ons de diensten BINNENLAND. Door de Tweede Kamer zijn de wets ontwerpen inzake het Wegenionda goedge keurd. (Tweede Kamer, 2e blad). Het défilé der Indische militairen voor de Kon. Familie te Den Haag, (Binnenland, la blad). Da vliegtocht AmsterdamIn dié v. t. U is begonnen (le blad). Verzet op Celebes (Uit Ned. Oost-IndiS, le blad). Het jaarverslag der Noord-Znid-Holland' sche Tramweg-Maatschappij (Financiën, 2e blad). Uitspraak van het Haagsch Gerechtshot in de zaak der Portngeesche bankbiljetten (Rechtzaken, le blad). BUITENLAND. Ter Volkenbondsconlerentie (Buitenl. le blad). De nitslag der verkiezingen op Ierland. Een coalitie noodig om een regeering te vormen (Buitenl., le blad). Hei viiegtnig van Felletier d'Oisy ver. brand. Toch een epoor van Nungezser en Colt (Buitenl., le blad). Toenemende onrnst in Rnsiand (Buitenl., le blad). van de K. L. M. te hebben gekozen omdat hij deze maatschappij beschouwt als te be schikken over het beste materiaal en de beste piloten. Dat de reis naar Batavia gaat is zonder eenige bijzondere bedoeling van den Amerikaan. Hij wil aldus verklaarde hij ons gisteren onze Oost ook wel eens leeren kennen. In minder dan geen tijd waren wij weer verdwenen, De start. Reeds heel vroeg in den morgen was er ongewone beweging op Schiphol vanmorgen. En van half acht af reden verschillende autobussen en particuliere auto's aan, die belangstellenden naar het vliegveld brach ten vanwaar over een uurtje de H. N. A. D. P. bestuurd door Geysendorffer en Scholte naar Batavia zou vertrekken. Verschillende autoriteiten waren reeds lang voor achten aanwezig en onder hun waren ook nu evenals gisteren weer Gene raal Snijders en Overste Hoeksema de Groot, chef van de Militaire Luchtvaartafdeeling in Indië. Ook een vertegenwoordiger van de studiecommissie voor de Luchtvaart van de Amsterdam9che K. v, K., en de constructeur Koolhoven waren op het vliegveld aanwezig En tusschen al die menschen kuierde heel rustig de piloot Geysendorffer die nog eens ging kijken of de cabine er wel tip top uitzag voor de passagiers die ieder oogenblik kon den worden verwacht, terwijl kruiers van de K. L. M. wagemladingen bagage in da laadruimen laadden. Daarbij weiden ook een aantal blikken hutspot niet vergeten, waarvan den inhoud eventueel kan dienen als noodrantsoen. Eventueelmaar ho- penlijk zullen ze niet behoeven te woiden aangesproken. Het was initusschen acht uur geworden en in een groote Cadillac was de heer Van Lear Black met zijn huisknecht op het vliegveld aangekomen. Een leger persfotografen en filmoperateurs kwam in 't geweer en al deze heeren maakten zich heel wat zenuwachti ger dan de vijf menschen die over weinige minuten den grooten vliegtocht zouden be ginnen. Onbewogen sprak de Amerikaan met Generaal Snijders en den heer Plesman, en even onbewogen antwoordde hjj op de vra gen van een twintigtal persmenscheh, die hem weldra omringd hadden. Alsof hg naar Leiden in stede van naar Batavia vertrok stapte de heer Van Lear Black even later ook in de HNADP, waar hij het zich ge makkelijk maakte in zijn rieten armstoel en lachend groette hij de wuivende menigte toen het toestel klokke halfnegen los van den grond kwam en voor vandaag direct op Budapest aan, wegvloog. JAARVERGADERING HET GROENE KRUIS (aid. Leiden.) Onder presidium van dr. J. A. Schreu- der, hield gisteravond de afdeeling Leiden van de Z.-H. Vereeniging ,,Het Groene Kruis" in het gebouw Pieterskerkgracht 9, een algemeene ledenvergadering. De voorzitter opende de bijeenkomst, waarna de secretaris, de heer H. Filippo W.Fzn, de notulen der vorige vergadering las, welke onveranderd werden vastgesteld. Aan het jaarverslag van dezen functio naris is het volgende ontleend: De toestand der vereeniging is over het algemeen bevredigend te noemen, hoewel het ledental iets terugliep en de uitgaven vermeerderden als gevolg van 't feit, dat 't materiaal belangrijk werd uitgebreid en dit jaar twee gediplomeerde verpleegster! gesalarieerd moesten worden. In het bestuur kwam geen verandering; de vacature ontstaan door het overlijden van mr. P. M. Trapman bleef onvervuld. Op 1 Juni 1926 werd besloten naast zus ter Van Bottenburg een tweede gediplo meerde verpleegster aan te stellen, in ver band waarmede aan de assistente, mej. Goddijn eervol ontslag werd verleend. Als verpleegster werd aangesteld zuster E. Evelein, die op 1 October 1926 in functie trad. Zeer tot leedwezen van het bestuur, vroeg op het einde van het vorige jaar zuster van Bottenburg eervol ontslag, het welk haar met ingang van 1 Februari 1927 werd verleend; haar plaats werd op 1 Mei 1927 ingenomen door zuster M. A. de Wit. De magazijnvoorraad werd door aan koop van nieuwe verplegingsartikel^n met een waarde van ruim f 700 vermeerderd. De verplegingsartikelen, waarvan in 986 gevallen werd gebruik gemaakt, verkeeren over het algemeen in goeden staat. De zusters legden in totaal 3811 huisbe zoeken af. Het verslag besloot met den wensch, dat vele nieuwe leden zich zouden aansluiten, teneinde de steeds stijgende uitgaven te dekken. Het keurige jaarverslag werd onder dank zegging aan den steller aldus goedgekeurd. Uit het financieel verslag, uitgebracht door de penningmeesteresse, mej. F. A. le Poole, bleek, dat de inkomsten hadden bedragen f 7551.45, waarvan f 3955.50 aan betaalde contributiën en f 2325.25 wegens genoten zusterhulp en de uitgaven f 6552.8A\ (salarissen verpleegsters f 3242, idem con cierge f 827.53, aankoop nieuw materiaal f 705.90), zoodat er een batig saldo was van f 998.161, welk bedrag werd bestemd ter afschrijving op het materiaal. Ook dit verslag werd onveranderd vast gesteld. Niets meer aan de orde zijnde sloot de voorzitter de als naar gewoonte slecht be zochte vergadering. BELOONING PLAATSVERVANGENDE HOOFDEN VAN SCHOLEN. Door het bestuur van de afd. Leidon van den „Bond van Ned. Onderwijzers" is het volgende adres tot den Leidschen Raad gericht: „Namens de afdeeling Leiden van den „Bond van Ned. Onderwijzers" verzoeken ondergeteekenden Uw college gebruik te willen maken van de bevoegdheid bij art. 33 van de Lager-Onderwjjswet 1920, eerste lid, aan de gemeentebesturen toegekend, n.l. om onder goedkeuring van Gedepu teerde Staten han de onderwijzers een belooning toe te kennen op grond van hunne aanwijzing tot plaatsvervanger van het hoofd der school." In een bijgevoegde toelichting wijst adressant er op, dat de plaatsvervangende hoofden van scholen vroeger, toen de salariëering van de onderwijzers aan de gemeentebesturen was, hier te Leiden, boven het salaris, waarop zij als onderwijzer recht hadden, een vaste vergoeding van 100 «ruiden j 's jaars ontvingen. De organisatie, zich op 't standpunt stellende, dat alleen voor wer kelijk gepresteerde diensten vergoedingen mogen worden toegekend, heeft zich tegen dien vasten bijslag steeds verzet. Sedert de ealariëering van de onderwijzers deel ni- maakt van het Bezoldigingsbesluit, behoort Voor het onderwijzers (-essen) examen zijn van de 2de groep der Gemeentelijke Kweekschool geëxamineerd zes vrouwelijke candidaten. Geslaagd zijn de dames H. F. Haalebos, A. Hiemstra en G. J. Kloots, allen alhier. Afgewezen zijn drie candidaten. Gistermiddag, circa kwart over vijf, brak op het bouwwerk aan de Middelste- gracht, van de firma T. en D., een betonnen plaat, waaraan ter hoogte van vier Meter een drietal werklieden werkzaam waren. Het gevolg was, dat twee werklieden, J. J. B. en C. B., beiden alhier woonachtig, naar beneden vielen. De eerstgenoemde kreeg door den vai* enkele, niet ernstige schaafwonden. Met C. B. liep het oogenschijnlijk minder goed af. Hij moest ernstig gekneusd naar het St.-Elisabeth-Ziekenhuis vervoerd en daarin opgenomen worden. De toestand van den patiënt was heden nog al bevredigend. De betonnen plaat is door de politie in beslag genomen. „SURSUM CORDA". Een vereeniging als „Sursum Corda", die met zóó uitnemend resultaat den onbege- leiden koorzang beoefent, verdient bijzon dere waardeering. Haar beteekenis kan moeilijk worden overschat. Zij accentueert de verhoudingen van dezen tijd. Ongewild, maar des te scherper. Kan het verbroken evenwicht, de verwording van mensch en maatschappij van tegenwoordig helderder worden belicht dan in „Sursum Corda's" zanguitvoering in de Pieterskerk. Er zijn tijden geweest waarin men de werken van Palestrina, van Orlandus Lassus en zooveel anderen algemeen kende. Wat leeft er nu in ons volk? Wat zingt het, als het dan nog zingt? Maar „Sursum Corda" geeft te gelijk moed voor de toekomst. De muziek cultuur is, practisch gesproken, in d6 allereerst plaats aangewezen op den koor zang. Instrumentale muziekbeoefening heeft veel minder algemeene beteekenis. In den samenzang is, ook zonder individueele scholing, wat te bereiken. Onder zekere voorwaarden natuurlijk. De schatten der klassieke literatuur, die tot op dezen dag ongeëvenaard zijn gebleven, zijn toegan kelijk voor een ernstig strevende vereeni ging. En er zijn gelukkig nog menschen, die graag komen luisteren. Dat stemt hoopvol. De zaak der muziek kan niet beter ge diend worden dan door cultiveering van den koorzang. Vooreerst omdat deze tot de hoogste vormen mag worden gerekend waarin de zuivere muziek ons tegemoet treedt (zonder daarmee nu aan de zich later zoo prachtig ontwikkeld hebbende instru mentale muziek te kort te doen) maar bovenal omdat goede koorzang zoo betrek kelijk gemakkelijk te bereiken is. Het recept is zeer eenvoudig; men voege een honderd tal min of meer muzikaal aangelegde en met zekere stemmiddelen begaafde men schen samen, men stelle over deze honderd een hoofdman aan, die echter aan zeer bij zondere vereischten moet voldoen en het eerste begin is er. De directeur zorgt voor de rest We zullen over zijn taak niet uit weiden; alleen dit: ze is ongemeen veel- eischend. Dat dit inderdaad zeer eenvoudig is. wordt duidelijk als we bedenken wat er noodig is voor een instrumentaal ensem ble om muziek te kunnen produceeren van gelijk gehalte als van onze vocale combi natie. Dat „Sursum Corda" een voortreffelijke koorvereeniging is, wisten we al lang. Maar in wat ze gisteravond heeft voortgebracht heeft ze zichzelf overtroffen. We. hebben nooit schooner koorklank gehoord: de stem men volkomen in onderling evenwicht, elke stem beheerscht, geen zweem van ruwheid of machteloosheid verradende stemforcee- ring. verrukkelijke pianissimos en daardoor groote rijkdom van kleur. En met het expressief vermogen waartoe Cuypers zijn volgelingen weet op te voeren, wordt de voordracht tot een stuk zeer persoonlijke uitvoeringskunst. Zelden hoorden we mu ziek, die ontroerde als bijv. het Improperium

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1