vtspirin 1
No. 20623
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 9 Juni
Tweede Blad Anno 1927
steeds
\zjjSwhet goede
Wen het beste, M
Plechtige bijzetting van het stoffelijk overschot
van wijlen Lt.-Generaal J B. VAN HEUTSZ.
BINNENLAND.
NI VA TANDPASTA
doorom olleen
P tablettenjftuy&l
Mj en nooit vervalschingen I
Wffl/MmtwWKM/m
Zeer groote belangstelling Ook Prins Hendrik aanwezig Meerdere
sprekers voerden het woord Van Hentsz geschetst als staats- en als
krijgsman.
Wijlen JOANNES BENEDICTUS VAN HEUTSZ.
Het stoffelijk overschot van generaal
van Heutsz is gisteren naar Amsterdam
overgebracht. Op het Centraal-Station wa
ren ter ontvangst aanwezig de plaatselijke
commandant, majoor H. G. Rouffaer en de
commandant der militaire politie, kapitein
Kloeke.
De mililaire politie stelde zich in een
haag voor de wagon, waarin het lijk was
vervoerd, op. Terwijl de zware gepolijste
notenhouten kist door ridders van de mili
taire Willemsorde naar buiten werd ge
dragen, presenteerde de militairen hel ge
weer.
Door de ridders werd de lijkkist in den
lijkwagen gedragen. Er werd naar den Dam
gereden.
De militaire lijkstoet werd ook door de
ridders in de Militaire Willemsorde gevolgd.
Mevr. de wed. van Buurenvan Ilcutsz,
de zuster van den generaal, woonde de
plechtigheid op het Centraal-Stalion bij.
Toen het stoffelijk overschot het Paleis
werd binnengedragen, werd de vlag van den
toren halfstok geheschen.
Hedenmorgen heerscht er te Amsterdam
op het Centraal-Station zoowel als aan dat
van dc Weesperpoort een ongewone mili
taire bedrijvigheid. Hoofdofficieren, officie
ren en onderofficieren en minderen als ver-
tegenwoor ligers van alle onderdee'en der
weermacht werden met verschillende trai
nen aangevoerd om deel te nemen aan cie
plechtige bijzetting van het stoffelijk over
schot van wijlen den luitenant-gén 3 :aal J.
B van Heutsz.
De militairen, die aankwamen aan het
Centraal-Station gingen naar het Beursge
bouw, die welke arriveerden aan de Wees
perpoort naar de Oranb-Nassaukazerne
Tegen halftwaalf trokken al deze mili
taire afdeelingen nog aangevuld met ma
rinetroepen naar het Koninklijk Paleis op
den Dam, waar zooals men weet het stof-
feiijk overschot in een rouwkamer was ge
plaatst Een groot.gedeelte van de troepen
nam plaats op den Dam.
Een andei gedeelte van de mililaire de
tachement m gingen zich opstellen in de
Raadhuisstraat en op de fï erengracht.
Middelerwij' werd de familie van wijlen
generaal Van Heutsz ontvangen ten Pa-
leize, waar ock Prins Hendrik en de opper
en vlag-oflieieren zich veretnigden.
Om ongeveer 12 uur wordt het stoffelijk
overschot uitgedragen door ridders van de
Militaire Willemsorde. Tusschen de officie
ren, die de eerewacht in de rouwkamer
hadden .oefrokken en zich thans in twee
rijen hadden geschaard werd de kist naar
de affuit gedragen.
Op het cogenblik, dat de kist naar buiten
wordt gebracht slaan tambours van de ma
rine een irri'el. De troepen op Den Dam
presenteeran bet geweer. Wanneer d-ï kist
op de affuit, dat door zes paarden wordt
getrokken, wordt bevestigd ttmen di com
mandant van het veldleger luit.-generaal
Muller Massis en zijn staf, benevens de
hoofd-offi-leren hun plaats in den stoet in.
De kop van den stoet bevindt zich reeds
wanneer het stoffelijk overschot van gene
raal Van Heutsz wordt uitgedragen op de
Hnerengra:ht bij de Oude Spiegelstraat.
Deze stoet wordt geopend door een escorte
cavalerie van het 1ste regiment huzaren.
Hierop volgt de muziek van de tweede
divisie met de tamboers. Bij het in bewe
ging komen wordt treurmuziek gespeeld.
Achter dit muziekcorps komen de verschil
lende militaire onderwijs-inrichtingen, ge
volgd door de deputaties van de grenadiers
en jagers. Hierbij sluiten aam de divisies
van de infanterie.
Achter de infanterie loopt het vuurpele-
ton, te zamen 80 man. samengesteld uit de
Kol. Reserve. Inlandsche troepen, mariniers
en grenadiers.
Thans volgt het eigenlijke hoofd-gedeelte.
Voorop gaat de Koninklijke Militare Kapel.
Onmiddellijk daarbij sluiten zich aan opper
en vlag-officieren, benevens de deputaties
van de wapens en dienstvakken.
Aan de affuit vooraf gaat de commandant
van het veldleger met zijn staf.
De affuit wordt getrokken door zes paar
den, die aan den teugel worden geleid. De
kist wordt gedekt door de driekleur, waar
naast vier slippedragers loopen, n.l. de lui
tenants-generaals b d. H. N. A. Swart, C.
K. v. Rietschoten, S. A. Drijber en C. K.
Dijkstra.
Achter de affuit volgden de 16 ridders
der Militaire Willemsorde, die als dragers
hebben gefungeerd.
Hierop volgen enkele hoftijtuigen, gere
den van den bok. In het eerste heeft Z.K.H.
Prin9 Hendrik als vertegenwoordiger van
H. M. de Koningin plaats genomen. In de
overige koetsen hoogwaardigheidsbekle
ders en familie.
Achter deze rijtuigen schrijden officieren
en onder officieren, allen dragers van de
Mil. Willemsorde, die onder generaal Van
Heutsz hebben gediend. Dit gedeelte wordt
gesloten door het slafmuziekcorps van de
Marine.
Alsnu volgen de vertegenwoordigende af
deelingen van het Oost-Indische leger,
waarbij zich bevindt het detachement, dat
voor deze gelegenheid uit de Koloniën is
overgekomen. Hierachter sluit zich aan de
marine, gevolgd door genie en artillerie. De
stoet wordt gesloten met marechaussee en
caA*alerie.
Gedurende den marsch naar de Ooster
begraafplaats werd door de verschillende
muziekcorpsen, welke in den stoet meelie
pen. treurmuziek gegeven, of werd door
tamboers den doodenmarsch geslagen.
Langzaam werd voortgeschreden langs
Heerengracht, Amstel, N.-Heerengracht,
Plantage Middenlaan naar de Linnaeus-
slraat.
Bij de Kruislaan gekomen, marcheerde
het voorste gedeelte van den stoet de be
graafplaats op, behalve de cavalerie, welke
de Kruislaan vervolgt.
De troepen, die voor de affuit liepen,
marcheeren over een der rijwegen rechts
van het hoofdgebouw gelegen. Het vuurpe-
leton stelt zich bij den ingang rechts en
links op.
De troepen, die achler de affuit mar
cheerden bereiken langs den Middenweg 't
kerkhof.
Inmiddels hebben de ridders van de Mil.
Willemsorde, die achter de affuit liepen, de
kist er van afgenomen en dragen deze het
kerkhof op. Wanneer zij langs het vuur-
peleton schrijden wordt het eerste salvo af
gegeven. Tusschen de zeer talrijke genoo-
digden. die de beide wegen langs het Mid
dengazon vullen, wordt voortgeschreden
naar het op dit gazon opgestelde katafalk.
Achler de kist hebben zich inmiddels aan
gesloten zij, die in de rijtuigen meekwamen,
bovendien de hoofd- en vlagofficieren.
Onder het spelen van treurmuziek door
de Kon. Militaire Kapel, die achter heesters
verborgen staat, verzamelen zich ook de
vaandeldragers langs het middenpark.
Allereerst treedt daarop naar de spreek
plaats de oud-gouverneur-generaal van
Ned.-Indië, Idenburgh, als voorzitter der
commissie.
Deze herinnerde er aan. dat onmiddellijk
na het verscheiden van Van Heutsz zich
een commissie vormde, die groote belang
stelling ondervond en welke de nagedacn-
tenis wilde eeren allereerst door hem hiei
ter stede een laatste rustplaats te bereiden
Spr. dankte daarna voor de belangstelling
van het Koninklijk Huis en de regeering:
in het bijzonder dankte spr. den minister
van Koloniën, dat een detachement van het
Indische marechausseekorps aanwezig kon
zijn, dat onder Van Heutsz' bevel zooveel
lauweren plukte. Ten slotte sprak de heer
Idenburgh nog een persoonlijk woord.
Voorts treedt naar voren de minister van
Koloniën, dr. J. C. Koningsberger, die in het
licht stelt de groote bekwaamheden van ge
neraal Van Heutsz als Staatsman.
Hierna is het woord aan den luit.-gene-
raal H. N. A. Swart, die doet uitkomen hoe
veel we aan Van Heutsz als krijgsman te
danken hebben.
De rij der sprekers wordt gesloten door
den heer C. G. Vattier Kraaneu die schetst
de groote hoedanigheden van dezen staats-
en krijgsman als mensch.
Na afloop van deze redevoeringen wordt
de kist wederom door de H ridders der Mil-
Willemsorde, die naast de katafalk ge
schaafd bleven, opgenomen en gedragen
naar de graftombe.
In dit uit Zweedsch graniet opgerichte
monument wordt de kist met het stoffelijk
hulsel geplaatst, terwijl de muziek van de
Marine treurmuziek liet hooren.
Wanneer de kist in de tombe is ge
plaatst wordt een tweede salvo van het
vuurpeleton voor dit monument afgegeven.
Een groot aantal kransen van de ver
schillende corpsen en militaire en andere
vereenigingen worden daarna gelegd.
Allen, die zich op het plankier op het
middenperk bevonden, benevens de vaan
deldragers hebben zich voor de tombe ge
schaard. Z. K. Hoogheid Prinss Hendrik
heeft zich nog met enkele andere hoog
waardigheidsbekleders naast het monu
ment opgesteld, terwijl de genoodigden ook
naderbij zijn getreden.
Thans begint het défilé der troepen in
gewoon marschtempo. Zij marcheeren thans
ontdaan van alle rouwteekenen langs het
monument, waarvan de geopende koperen
deur nog toelaat, een blik te werpen in het
van melselsteenen gebouwde gewelf.
Hierna is de grootsche plechtigheid ten
einde. De troepen marcheeren naar het Ko
loniaal Instituut, waar de stoet ontbonden
wordt.
RECLAME.
8831
Bij aankomst le Amsterdam dragen ridders der Militaire .Willemsorde het stoffelijk overschot uit den trein naar den lijkwagen.
HET ONTWERP-HARINGWET.
Een protestvergadering te Den Haag.
De Bond van Nederlandsche Ilaringex-
porteurs had gisteren te Den Haag een pro-
teslvergadering belegd tegen het z.g. Ha
ringwetje.
De voorzitter, de heer Joh. van Toor uit
Vlaardingen, gaf een uiteenzelling van den
stand van zaken. Spr. deed uitkomen, dat
de Bond niet vertegenwoordigd was in de
Haringvisscherij. Het eenige, dat de Bond
gedaan heeft kunnen krijgen is, dat zij door
de Commissie gehoord is geworden. Daarna
is het wetsontwerp verschenen. Spr. maakt
hiertegen bezwaar, omdat de haringexpor
teurs zijn gevonnist door menschen, die zij
daardoor niet competent achten, en voorts,
omdat het vonnis, dat zeer oneervol voor
de haringexporteurs is, onjuist is.
Wat de toestand in den haringexport be
treft, merkte spr. op, dat juist de Bond is
opgericht om het euvel van de tonnenmaat
tegen te gaan. Voorts gaf spr. toe, dat het
eenige verwijt, dat den haringexporteurs
zou kunnen treffen, is, dat zij wel haring
exporteerden, welke zij eerst hadden inge
voerd. Het buitenland wist dan niet of het
Hollandsche dan wel andere haring ont
ving. Deze handelwijze is echter een gevolg
geweest van het feit, dat de Nederl. reederij
niet zulk een quantum meer leverde, als
waarop gerekend werd.
Voorts wees de heer v. d. Zwan uit Sche-
veningen nog op eenige oorzaken van den
slechten toestand in den haringexport,
waarvoor evenwel niet de haringexporteurs
verantwoordelijk kunnen worden gesteld
"Veeleer moet de schuld gezocht worden bij
de recdersvereeniging, die nagelalen heeft
verschillende maatregelen te treffen in het
belang van den afzet van onze Nederland
sche haring.
De heer I.Tzermans m< rkte op, dat er
zeer zeker geknoeid is geworden. Dat wij er
in Zweden uilgcgaan zijn, komt omdat wij
..vuiligheid" daarheen hebben gestuurd. Dat
het afzetgebied in Duitschland verloren
ging, komt omdat Engeland beter levert dan
Holland. Er zijn twee soorten van knoeiers,
moedwillige knoeiers en boia-fide
knoeiers, menschen, die het noodgedwongen
doen. Voorts merkt spr. op, dat de regeering
geen vertrouwen in den Bond heeft, omdat
aan de bestuurstafel verschillende pionier-
knoeiers zitten.
De heer Van der VI is, secretaris van den
Bond, zette nog eens nadrukkelijk uiteen,
dat deze protestvergadering niet is belegd
tegen de voorgestelde maatregelen. De Bond
wil zelf de leiding houden bij de uitvoering
der maatregelen, welke ook hij gewenscht
achtte.
Ten slotte werd met algemecne stemmen
een motie aangenomen, waarin aan de
Tweede Kamer wordt verzocht, het wets
ontwerp niet aan te nemen, of. indien dit
ontwerp wel tot wet zal worden verheven,
de uitvoering daarvan onder Rijkstoezicht
in handen te stellen van den Bond van
Ned. Haringexporteurs.
CENTR. MIDDENSTANDSCREDIETBANK.
Het voorloopig verslag Vele
bezwaren Is het beter het
plan geheel te laten varen
De financie^le opzet niet zon
der bedenking.
Verschenen is het Voorl. Verslag over
het wetsontwerp tot wijziging van het VHde
hoofdstuk B der Staatsbegrooting voor 1927
(Centrale Middenstandscredietbank).
Algemeen wordt betreurd, dat de behan
deling van dit wetsontwerp op zoo over
haaste wqze moet geschieden.
Evenmin is, naar vele leden opmerktea^
de door de Regeering "betrachte geheim
zinnigheid bevorderlijk geweest aan <iê deug
delijkheid van het voorbereidend onderzoek.
Ware bijv. het rapport van de commissie-
Bouwman niet ter vertrouwelijke kennis
neming door de leden ter griffie van' de
Kamer gedeponeerd, doch als bijlage aan
de Memorie van Toelichting toegevoegd, dan
ware de bestudeering van dat rapport ver
gemakkelijkt niet alleen, doch dan had men
bij het voorbereidend onderzoek tevens reke
ning kunnen houden met de opmerkingen,
waartoe dat rapport dan wellicht deskun
digen buiten de Kamer aanleiding zou hebben
gegeven.
Vele leden gaven uiting aan hun waar
deering voor het werk der Regeerings-com-
missie in zake middenstandscrediet, welke
in korten tijd een beknopt, zakelijk en
overzichtelijk rapport heeft weten samen
te stellen.
Bij hun beschouwingen over den inhoud
van het wetsontwerp stelden verscheidene
leden op den voorgrond, dat het aan ernsti-
gen twijfel onderhevig schijnt, of in het
algemeen een bank voor middenstandscrediet
wel de noodige levensvatbaarheid bezit, zelfs
als zulk een bank een feitelijk monopolie
geniet. De ervaring toch heeft geleerd, dat
bet middenstandscredietbedrjjf weinig winst
gevend is.
Daarnaast bestonden b(j hen andere be
zwaren tegen de voorgestelde regeling, welke
hen mede, althans aanvankelijk, geneigd
deden zqn hun stem aan het wetsontwerp
te onthouden. Het voornaamste dezer bezwa
ren is gelegen in de onevenredigheid, welke
bestaat tusschen het deel van hei risico,
dat deze regeling ten laste van den Staat
en het deel van het risico, dat zij ten laste
van anderen, in het bijzonder van de Ne
derlandsche Bank, brengt.
Deze leden waren van oordeel, dat nog
eens ernstig dient te worden overwogen,
of het niet beter zou zijn, het plan tot
reorganisatie van het middenstandscrediet
geheel te laten varen en zich te bepalen
tot het bevorderen, dat de zaken van de
bestaande banken geleidelijk en met de
noodige voorzichtigheid worden geliquideerd.
Andere leden gaven in dit verband te
kennen, dat z(j de voorkeur zouden geven
aan een oogenblikkelijke liquidatie van het
bestaande, gevolgd door medewerking van
de Regeering aan den opzet op de alsdan
verkregen zuivere basis van een nieuwe
organisatie van het middenstandscrediet.
Vele andere leden verklaarden aan het
wetsontwerp hun stem te zullen geven. Zij
meenden, dat het middenstandscrediet voor
een groot gedeelte der bevolking in een
dringende behoefte voorziet.
Verscheidene leden, die op zich zelf op
de ontworpen regeling zeer weinig gevoelden,
verklaarden nochtans aan bet ontwerp hun
stem te zullen geven, wijl de Staat toch
reeds door een garantie is gebonden en de
grondvesting van het middenstandscrediet-
wezen op meer solide basis niet dan tot
vermindering van het risico van den Staat
zal kunnen leiden.
Andere leden stelden in dit verband de
vraag, of het wel vaststaat, dat de garantie,
welke de Staat ten behoeve van de nieuwe
bank zal verleenen, niet zwaarder is dan
dif, welke thans reeds op den Staat rust.
Verscheidenen leden had het bevreemd,
dat zoo weinig rekening is gehouden met
de positie van de zelfstandige kleinere mid-
denstandscredietbanken.
Vele leden verklaarden den financieelen
opzet niét zonder bedenking te achten. Het
rapport der regeeringscommissie gaf aan
leiding tot de volgende vragen: Hoe groot
is het totaal bedrag der nog loopende cre-
dieten van de liquideerende Hanzebank in
het bisdom Haarlem? Zullen, als de Hanze
bank wil medewerken, deze credieten alle
worden overgenomen? Zullen de vijfjarige
obligaties, welke de Hanzebank zal ontvangen,
inderdaad na vijf jaar worden afgelost?
Welke rente dragen deze obligaties?
Eenige leden achtten het nog een bezwaar
van de ontworpen regeling, dat zij geen
bepaling bevat, welke voor dq belangheb
benden een prikkel vormt om tut plaatsing
van aandeelen te geraken, zoodat de moge
lijkheid groot is, dat de garantie voor
f6.500.000, welke het ontbrekende kapitaal
vervangen, een zeer langdurige zal zijn.
Gevraagd werd, wat de Regeering denkt
te doen, indien de samenwerking van de
verschillende credietinstellingen, gelijk zij die
zich voorstelt, eens niet tot stand zou komen.
Verscheidene leden drongen er op aan,
dat bij aanvaarding en uitvoering van dit
wetsontwerp en de daarop gebaseerde re
organisatie op geregelde tijden aan de Staten-
Generaa! een inzicht in den §tsnd van zaken
zal worden verstrekt.
Verscheidene leden verklaarden ten slotte
den tijd gekomen W achten, om een einde
te maken aan het verleenen van steun van
Staatswege aan in déconfiture geraakte be
drijven.
RECLAME.
VOORKOMT TANDBEDERF
en poetst 's morgens en 's-avonds"met
Tö ets.per'/i tube. 25cis p.!4 lube.
