WAALS
SUB-AGENT
FRANCISCUS EN ZIJN WERK
Vitrages
Vloerzeilen
Gordijn
stoffen
GROOT KINDERFEEST
Fa. B. S. VAN KLOETEN.
2^
(Ikrzoit
Tricot-Japonnen
TENTOONSTELLING
RIJWIELBANDEN
Ook deze week
NOG EEN BEPERKT
Heerenhuis met Tuiiii
UIT ONZE STAATSMACHINE.
GENEESKUNDIGE BRIEVEN.
Onze Telefoonnummers
DIRECTIE en ADMINISTRATIE
2500 (op 2 lijnen)
REDACTIE 1507
IN DE LAKENHAL TE LEIDEN
IN DE HISTORIE en IN DE KUNST
oor den besten'!
buitenband.
PARTIJEN,
Vrij Eolréa Vrij Eotrée
HAAPLEMMERSTRAAT-130-136
G. VAN DONGEN,
GEVRAAGD:
JUNCKER J.C.R
Breestraat 52 Telefoon 1703
TOMPOUCE
Gelepenheidskoopje.
bieden wij Spot oedkoop aan
VOORONTWERPEN.
WINKELSLUITINGSWET EN WERK
TIJDENBESLUIT VOOR WINKELS (ID.
In onze vorige bijdrage in deze serie heb
ben we den inhoud weergegeven van het
voor-ontwerp-Winkelsluitingswet, gelijk dat
gezonden werd aan den Hoogen Raad van
Arbeid om praeadvies. Ten nauwste met het
doel der winkelsluiting zijn natuurlijk ver
bonden de werktijden voor winkelpersoneel.
Het één is zonder het andere moeilijk denk
baar. We bespreken thans het voor-ontwerp-
Werktijdenbesluit. Dit besluit komt voort
uit de artikelen 4-1, 47 en 68 (11e al) der
Arbeidswet 1919, in welke artikelen reeds
gesproken wordt van aangelegenheden als
deze, waarin een nadere regeling gebracht
kan worden door middel van een algemec-
nen maatregel van bestuur. De volgorde
thans weer in acht genomen is dezelfde als
die in 3 der Arbeidswet gevolgd is, n.l.
eerst de Zondagsrust, dan de wekelijksche
rusttijd en vrije middag met de noodzake
lijke uitzonderingen, zoo voor Joodsch per
soneel (artt. 14), vervolgens de arbeids
duur, de grenzen van den arbeidsdag en de
nachtrust (artt. 58), dan de schafttijden
(art. 9) en het overwerk (art. 10). De in
vloed, welke aan vakvereenigingen van ar
beiders wordt toegekend ten aanzien van
overwerkvergunningen, is eveneens geregeld
(art. 11). Bijzondere regelingen worden ge
troffen voor barbiers- en kappersonderne
mingen, met bijzondere bepalingen voor
tooneelkappers. terwijl ook de reinigings- en
bewakingsdiensten zijn opgenomen (artt.
1216). Een drietal slotbepalingen volgen
daarna. Ziehier een overzicht van het in
liet geheel 19 artikelen tellend voor-ontwerp,
dat we thans hier in de groote trekken
weergeven.
De vrije Zondag is de vaste regel, waarop
echter uitzonderingen worden toegelaten,
welke parallel loopen met die in de bespre
king der Winkelsluitingswet Teeds aangege
ven. De inrichtingen, waar uitsluitend of
in hoofdzaak spijzen of dranken voor ge
bruik ter plaatse worden-verkocht: in melk-
winkels uitsluitend voor den verkoop van
melk vóór halféén des namiddags; in
bloemen- en banketwinkels op Nieuwjaars
dag, 24, 25, 26 en 31 Januari, zoo deze op
een Zondag vallen-, in het spoorboekhandel-
hedrijf iederen Zondag vóór 2 uur des na
middags-, mag ook des Zondags werk worden
verricht door mannen en vrouwen, terwijl
de Sint Nicolaasdag, zoo deze op een Zon
dag valt, eveneens builen de Zondagsrust
bepaling dezer wet valt.
Een arbeider, die in een winkel pleegt te
werken, moet een wekelijkschen rusttijd
hebben van ten minste twee en dertig uur.
Behalve dien wekelijkschen rusttijd moet
die aiheider bovendien op één dag der week
geen arbeid verrichten vóór of na 1 uur des
namiddags, wanneer de rust van twee en
dertig uur aansluit aan dezen vrijen tijd
moet hij minstens een en veertig uur rust
tijd hebben. Voor Israëlieten en anderen,
die niet den Zondag als wekelijkschen rust
dag erkennen, is het toekennen van een
wekelijkschen rustdag zóó geregeld, dat zij
den wekelijkschen rustdag in plaats van
den Zondag kunnen doen samenvallen met
den door hun godsdienst voorgeschreven
rustdag. De rusttijd voor Joodsch personeel
kan tot zes en twintig uur teruggebracht
worden, omdat bij een twee en dertig-urigen
rusttijd de verkoop door Joodsch winkelper
soneel op Zaterdagavond nagenoeg onmoge
lijk worden zou. Een arbeider mag in win
kels niet langer arbeid verrichten dan negen
uur per dag en vijftig uur per week, welke
uren moeten vallen tusschen 6 uur des
voormiddags en halfnegen des avonds Het
heeft oorspronkelijk in de bedoeling van
den minister gelegen het aantal arbeids
uren per dag en per weck afhankelijk te
stellen van de sexe van de personeelsleden
en van den aard van den arbeid, zoodat
voor inspannenden arbeid een kortere werit-
duur zou worden voorgeschreven dan voor
minder inspannenden. Deze onderscheiding
zou echter moeilijk door te voeren zijn, van
daar dat de minister ten slotte met een ai-
gemeene regeling voor den dag gekomen
i?. Het eindigen van den arbeidstijd werd
gesteld op des avonds halfnegen. waardoor
de gelegenheid geboden wordt, die klanten
nog te helpen, die om acht uur in den
winkel zijn. Op die dagen, welke we in ons
vorig artikel genoemd hebben, waarop de
winkels langer geopend mogen zijn, mogen
de winkelbedienden langer werk verrichten.
Artikel 9 regelt den rusttijd gedurende
den arbeidstijd, terwijl tusschen het einde
van den arbeid op een dag en het begirt
van den arbeid op den volgenden dag een
rustpoos liggen moet van minstens elf uur.
Wanneer een arbeider meer dan zes uren
iiv winkels arbeid verricht, moet hij op eiken
dag na ten hoogste vijf en een half uur in
het genot gesteld worden van een onafbro-
ken rusttijd van ten minste een half uur Tn
afwijking daarvan werd weer bepaald, dat
de arbeider, die vóór twaalf uur des mid
dags zijn weTk aanvangt, één rusttijd heb
ben moet van l'/a uur, welke geheel gelegen
moet wezen tusschen halftwaalf uur drjs
voormiddags én halfvier des namiddags.
Deze rusttijd valt dus samen met den ge-
bruikelijken tijd van het middagmaal. Ten
opzichte van den rusttijd kunnen door het
districtshoofd van den Arbeid nog andere
eisehen gesteld worden, waarvan de nood
zakelijkheid en den aard in het tweede lid
van dit artikel nader uiteengezet worden.
Indien in een winkel een opeenhooping van
werk voorkomt of zich aldaar bijzondere
omstandigheden voordoen, kan het districts
hoofd- voorwaardelijk of onvoorwaardelijk
vorgunnen, dat in dien winkel mannen en
vrouwen arbeid verrichten evenals jeugdige
personen beneden zestien jaar op andpre
lijden dan door dit besluit toegelaten wordt,
liet artikel maakt verder onderscheid tus
schen overwerk voor mannen en vrouwen
of .jeugdige personen. Deze beide laatsten
mogen niet langer werken dan 10 uur per
dag of 55 uur per week. de mannen niet
langer dan 11 uur per dag en 62 uur ppr
week. Het maximum-aantal uren. dat inge
volge een overwerkvergunning mag worden
gearbeid is volgens art. 28 der Arbeidswet
1919. Gaat het gevraagde verlof voor over
werk over langeren termijn dan in dit arti
kel voor verschillende gevallen genopmd
is, dan moet het districtshoofd de machti
ging vragen aan den Directeur-Generaal
van"Arbeid. Verder loopen de overwerkbe-
palingen parallel met wat te dezen opzichte
in dé Arheidswet en de betreffende Ko-
nirtklijke Besluiten reeds is vastgelegd.
Irtdien zoowel vakvereenigingen van
werkgevers als van arbeiders in een bedrijf
of bij ontstentenis daarvan een behoorlijks
vertegenwoordiging van werkgevers of ar
beiders uit een bedrijf van oordeel zijn. dat
het gewenscht is in een onderneming of
groep van ondernemingen, waarin dat be
drijf wordt uitgeoefend, ten aanzien van
mannen of vrouwen af te wijken van ar
beidstijd en rustbepalingen dezer wet, dan
kan de Minister voorwaardelijk of onvoor
waardelijk de toestemming daartoe verlee-
nen, waarbij echter een vaste grens in
acht genomen moet worden. Flier zien we
dus de vakvereeniging ingelabcht in de wet.
Het kappersbedrijf krijgt volgens dit voor
ontwerp een afzonderlijke rrgeling. Voor
kappersondernemingen toch schijnt een
twaalfurige arbeidsdag op Zaterdag onver
mijdelijk, deze wordt dan ook voorgesteld,
althans voor de mannen, met dien ver
stande, dat een wekelijksche arbeidstijd van
50 uren niet overschreden mag worden, ter
wijl verder nog eenige ondergeschikte be
palingen worden voorgesteld, waardoor de
kapner beschermd wordt tegen te inspan
nenden arbeid. Verder wordt verhinderd, dat
jeugdige personen, behoorend tot de bloed-
aanverwanten van den kapper tot in den
derden graad, overmatig langen arbeid, in
het bijzonder natuurlijk op Zaterdag, zou
den verrichten. Tooneelkappers of -kapsters
komen weer in een bijzondere regeling te
vallen, Immers bun wordt toeges'.aan om
arbeid te verrichten op werkdagen tusschen
9 en 11 uur des namiddags en tusschen 12
uur des middags en 11 uur des avonds oo
de Zondagen: Het ligt in den aard van dit
bedrijf, dat ook de reiniging van de salons
op andere tijden" geschieden moet dan in de
gewone bedrijven, vandaar dal het vooront
werp voor wil schrijven, dat daarin dos
avonds tusschen halfnegen en 11 uur ar
beid verricht mag worden door mannen of
vrouwen, beslaande in het reinigen der loka
liteiten en aanhoorigheden, onder voor
waarde. dat deze personen geen anderen ar
beid in deze onderneming verrichten.
Uit het Werktijdenbesluit voor fabrieken
en werkplaatsen is de overeenkomstige be
paling overgenomen met betrekking tot den
kerktijd voor de bewaking van winkels.
Deze bedraagt 12 uur per dag en 72 uur
per week. mits de belrokkene in acht ach
tereenvolgende weken tenminste op twee
Zcndagen geen arbeid verricht en dat tus
schen het begin en het einde van een be
wakingsdienst ten hoogste twaalf uur zijn
gelegen.
DE GENEESKUNDIGE STAND.
ITet wetsontwerp betreffende het instellen
van oen beroepsrechlspraak voor genees
kundigen geeft mij gereede aanleiding om
enkele beschouwingen aan den geneeskun
digen stand te wijden. Het ontwerp heeft
toch de bedoeling, dien stand hoog Ie hou
den. de standseer te beschermen en dat wel
voornamelijk door mogelijk te maken, dat
geneeskundigen voor nafotigheid en misdra
gingen gestraft woTden. Wanneer zoo iels
noodig geoordeeld wordt, moet er aan dien
stand toch zeker wel een en ander man-
keeren.
Over het algemeen verheugt de arts zich
in de uiloefening van een zeer vrij vak. Hij
heeft, nadat zijn studie aan de academie
voltooid was, het artsexamen gedaan en
daarmee de bevoegdheid gekregen, de ge
nees-, heel- en verloskunde in vollen om
vang uit te oefenen. Hij kan derhalve zijn
gang gaan of, zooals de student zelf hel wel
eens minder parlementair uitdrukt: hij wordt
op het men9chdom losgelaten.
In de practijk gekomen, ivordt hij al spoe
dig een man van gewicht. Hoe veel hij van
zijn vak ook weet. toch wordt hij door zijn
patiënten gewoonlijk nog hooger aangesla
gen dan hij waard is. En geen wonder; op
zijn gebied gevoelt de patiënt zich vol
maakt vreemd, daarbij komt de wensch oin
beter te worden, waartoe de arts zijn hulp
moet verleenen. Hij is dus als het orakel,
waarop alle hoop gevestigd is zonder veel
moeite of inspanning beheerscht hij de ge-
heele situatie. Zooals de onderwijzer voor de
klasse, is hij tegenover zijn patiënten de
eenige, die het weet; hij duldt geen tegen
spraak en heeft slechts te hevelen om zon
der protest gehoorzaamd te worden.
Het ligt voor de. hand, dat hij zoodoende
grooten invloed op zijn patiënten kan uit
oefenen. een invloed, welke zich verder uit
strekt dan een bepaald ziektegeval en het
geen daarmee annex is. Hij ziet en hoort
alles wat in het gezin omgaat, wordt de ver
trouwde van ouders en kinderen, van pa
troon en bedienden; familiegeheimen zoowel
als commercieele en financieele toestanden
worden, hem onwillekeurig geopenbaard. Tel
kens en telkens weer moet hij naast zijn
eigen rol, die van biechtvader spelen.
Bovenstaande schildering moge vroeger
meer algemeen gegolden hebben dan tegen
woordig. in hoofdzaak' is zij ook thans nog
juist, althans voor den huisarts. Misschien
geldt zij minder voor sommige specialisten,
die op het spreekuur worden opgezocht, zich
daar lot het zieke orgaan bepalen, dit min
of meer als ervaren technicus behandelen
en dan den patiënt laten vertrekken zonder
in ecnigszins meer innerlijk contact met
hem te zijn gekomen. Maar er zijn nog ge
noeg echte huisartsen over, die om zoo te
zeggen bij de familie behooren als een on
misbaar onderdeel.
Lettende op zijn belangrijken invloed mag
het dus een algemeen belang heelen, dat de
arts een positie inneemt van onbeperkt ver
trouwen en dat hij dit vertrouwen ook
waard is. Daarvoor is noodig dat hij niet
alleen voldoende bekwaam in zijn vak is,
maar dat hij vooral moreel hoog slaat. Dit
laatste is zelfs nog nuodiger dan het eerste.
Met deze bewering bedoel ik het volgende:
Ik zei reeds dat de arts met zijn artsdiploma
de bevoegdheid erlangt om alle geneeskun
dige verrichtingen uit te voeren. Maar dit
beteekent nog geenszins dat hij voor alles
bekwaam zou zijn. Men begrijpt gemakkelijk
dat dit onmogelijk is. Het gebied is zoo uit
gebreid, dat een menseh slechts een klein
gedeelte'volledig beheerschen kan. Voor den
huisaTts is het ook niet noodig. Hij moet al
gemeen inzicht hebben en bekwaam zijn
om het meeste, wat zich zoo gewoonlijk in
de dagelijksche praktijk voordoet, te behan
delen. Daarnaast is het voldoende als hij
weet, hoe te handelen, wanneer de grens
van zijn weten en kunnen is bereikt. Dan
staan in het algemeen twee wegen voor hem
open: de eerste is, dat hij zijn leerboeken en
literatuurschat voor een gegeven geval raad
pleegt, de tweede, dat hij voor bepaalde af
wijkingen weel, welken coUega-specialisl hij
te hulp moet roepen. Hiermee hoop ik dus
duidelijk gemaakt te hebben, dat de be
kwaamheid van den arts altijd in zekeren
zin beperkt is, maar dat hierin geen be
zwaar te vinden is, zoolang hij de gelegen
heid heeft om aan te vullen wat hem per
soonlijk ontbreekten deze gelegen
heid niet ongebruikt laat voorbijgaan.
Met het moreele peil van den arts is het
anders. Daarvoor kan hij geen leentjebuur
spelen; daarvoor blijft hij zelf persoonlijk
ten volle aansprakelijk. En voor het aanzien
van den geneeskundigen stand is het daar
om van het grootste belang, dat ieder arts
individueel .zijn waardigheid weet hoog te
houden.
De rnensch is nu eenmaal een feilbaar we
zen. Welke eisehen in het algemeen ook ge
steld mogen worden, er zullen steeds artsen
ge vónden worden, die aan die eisehen niet
ten volle voldoen. En omgekeerd, weik
hoog standpunt ieder arts persoonlijk en de
artsenstand als geheel ook ipneemt, toch
zal het voorkomen, dat niet die waardeering
cn behandeling ondervonden wordt, waarop
zij mejl goed recht aanspraak kunnen maken.
De artsen hebben dit reeds lang ingezien
en begrepen, dat.in vereeniging het besle
middel Ie vinden is om zich tegen de beide
genoemde gebeurlijkheden te verweren. In
den tijd der gilden bestonden ook gilden van
geneeskundigen. Beroemde Hollandsche
schilders hebben er voor gezorgd, dat chi
rurgijnsgilden en anderen ook nu nog be
kend zijn. In het midden van de negen
tiende eeuw ontstond in ons land de Neder-
landgche Maatschappij tot bevordering der
Geneeskunst. Terwijl bet algemeen belang
op den voorgrond stond, werden de stands-
belangen niet uit het oog verloren, maar
toch voornamelijk in dezen zin, dat vermeer
dering van het aanzien, waarin de genees
kundigen en de geneeskundige sland zichi
mochten verheugen, tevens bevorderlijk was
aan hel algemeen belang.
Die Maatschappij bestaat nog als een
machtig lichaam. In den loop der tijden is
zij echter wel eenigszins van karakter ver
anderd en zij heeft allengs meer de allures
van een vakvereeniging aangenomen. Zij
heeft haar aandacht ook gewijd aan de ver
dediging der slandsbelangen en treedt op
tegen die leden, wier gedrag en handelingen
den stand in aanzien kunnen doen dalen.
Als middel wordt door haar een soort ver-
ecnigingsrechtspraak gebezigd. Elke afdee-
ling heeft een afdeelingsrpad. waar geschil^
len tusschen de leden onderling of met an
deren worden berecht Gevoelt een der par
tijen zich .niet bevredigd, dan kan de zaak
voor eeri hooger college worden gebracht.
Een tijdlang was dit dp Districtsraad. thans
alleen de Raad van Beroep. Hierover hoop
ik in een volgende brief nog iets te zeggen
in verband met het wetsontwerp om deze
geneeskundige rechtspraak van de Maat
schappij naar een wettelijk ingesleld college
over le brengen. H. A. S.
VAN 26 MEI—6 JUNI 1927
Handschriften - Ihcunabels - Postincnnabals - Boeken
Schilderijen - Teekeningen - Beeldjes - enz. enz. :-
prnpCWn op werkdagen van 10 nur v.m. tot 4 nnr n m
ULUrLliU i 0p 2on. 6n Feestdagen van halt 1—4
ENTREE f 0.30.
3191
Verkrijgbaar bij He
to meeste
Rijwiel-handelaren»^
BUITENBAND 2.50
BINNENBAND 1.50
12 mnd. garantie.
Nontagekosten extra.
Iper/ 2.50
i-r-
rimers hiervoor heht gij den j
i M1CHELIN rijwiel-builen-1
band; betaali beslist niet méér! j
Deze lage prijs is alleen mo-
gelijk door den enormen omzet
over de geheele wereld, die het
gevolg is van de bijzondere
kwaliteiten, die dezen band stem
pelen tot den snelsten en onver-
slijtbaarstcn van allen. Alleen de
biina 40 jarige ondervinding der
MICHELINingenieurskanzoo'n
band voor zoo'n lagen prijs ft-
briceeren.
Laat U dus niet een „even goe
den" of zgn. „beteren" band ver-
koopen, doch eischt beslist;
flmporteurtj. LEONARD LANG AMSTERDAM
zeer groote
waarbij thans ook
3187
ALS m
tedere VOETSTAI' eene
MARTELING la.
DIRECT baat!
Pédicure specialist
Breestr. 173, Tel. 1320
LUIDEN. 7164
Inrichting dag geopend v.
10 uur v.m. tot 7 uur n.m.
voor Katwijk en omgeving
jBen
voor een der groote
nierbrouwerijen.
Brieven Bur. v. d. Blad
onder No. 2841a.
H.n. GARAGEHOUDERS
Radiotenrslanjjen en Rem-
bamlvoerin,, alt voorraad
SLV. Teclm. Bar. voorheen
VAN DUUREN - Tel. 1089
3157
Pondre comprimée Coty,
Honbigant
Cheramy.
Bij GEBRS. SUSAN,
Haarlemmerytraat 39—11.
3203
'Off*
Breekt toch met sleur!
Houdt een open oog voor
hetgeen rondom U gebeurt.
Hebt Gij nog niet bemerkt,
dat het
meer en meer het rijwiel der
toekomst wordt?
In prijs zeer matig.
In qualiteit het hoogste wat
technisch bereikt kan worden.
JÜNCKER&C?
Rotterdam
3060
aantal plaatsen hebben wij beschikbaar. Om nu al onze
klanten in de gelegenheid te stellen hun kindzren van ons
te laten profitecren, zullen wij vanaf heden bij aankoop tot een
bedrag van f 1.— een Gratis Entreebewijs verstrekken.
Er is plaats voor c.a. 1200 personen, waarvan reeds ruim
900 plaatsen zijn bezet. Het is dus zaak, niei lang meer te
wachten. Voor cén gulden heelt men spoedig besteedt.
Op vertoon van entréekaart zijn bcgeleidmgskaarten zonder
vcrp'ichting to koopen Gratis Verkrijgbaar.
s
GEKLEURDE
Prima Glo ria,
dubb. baleinen,
moderne knop
pen. Voorradig
in bruin, marine
en groen
3183
Zeldzaam moo e zijden
in diverse kleuren 31S9
In het „15 lauwe Iluis"
van Al. lift VRIES,
203 Haarieninierstr. 203
TE KOOP OF TE BUUR.
Johan de Withstraat en Hoo-
gerbeetsstraat in de onmid
dellijke nabijheid der te
stichten 8633
LEIDSCHE HOUT,
desgewenscht 80 pCt Hyp°'
theek beschikbaar.
Adres- H P JAVSEN. Oude
Singel 20; Telef 2271.
