BËRICHT.
No. 20612
WOENSDAG 25 MEI
Anno 1927
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIËN
30 Cts. per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en
Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weekv. ƒ0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week ,0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
Morgen, Hemelvaartsdag, ver
schijnt ons Blad niet en zijn onze
Bureaux den geheelen dag gesloten.
DE DIRECTIE.
DE UITSLAG DER RAADSVERKIEZING.
Er waren weer heel wat menschen op
de been gisteren, die belangstellend waren,
te weten wat het resultaat van de stembus
zou zijn. Terwijl er op vele stembureaus
nog druk werd geteld, stelden de eerste
belangstellenden zich reeds op het Noord-
cindspiein op om op de bekende borden
v3n ons Blad de uitslagen te volgen. Om
vóór zessen stonden er al menschen voor
ods gebouw te wachten.
Lang duurde dat wachten niet, want om
ruim halfzeven verschenen reeds de eerste
cgfers op onze borden.
Intusschen had de Muziekvereeniging
„Werkmans Wilskracht" de eerste togen
doen hooren en waren steeds meer stadge-
nooten gekomen, zoodat het reeds om zeven
uur vol, heel vol stond voor ons gebouw.
In steeds sneller tempo kwamen de uit
slagen op de borden en steeds vermeerderde
ook de toeloop van het publiek. Om acht
uur was er geen doorkomen aan. In dichte
rijen verdrong de menigte zich om de aan
kondigingen op onze borden te volgen. En
intusschen waren onze menschen er reeds
met bulletins op uitgegaan, om hen, die
meer achteraf stonden op de hoogte te
brengen van de uitslagen en om in de stad
het resultaat van de stembus bekend te
maken.
Reeds om halfnegen waren de volledige
uitslagen op onze borden bekend gemaakt,
maar nog steeds bleef het druk voor ons
gebouw. Wellicht ook om te luisteren naar
de muziek van „Werkmans Wilskracht", die
allen lol verdient en door het publiek merk
baar werd geapprecieerd.
Ook op andere punten in de stad, waar de
verschillende politieke partijen de uitslagen
hekend maakten, was belangstelling. Vooral
'm de Stadsgehoorzaal, waar de S.D.A.P.
ha3r kiezers had bijeengeroepen, om na een
korte bijeenkomst in optocht en met muziek
door de stad te trekken. Achter de muziek
gingen vele A.J.C.'ers en verder liepen eenige
honderden S.D.A.P.'ers mede in den stoet,
dje na een wandeling van ruim een uur
bij 't Volksgebouw op de Heerengracht werd
ontbonden. Politie te paard en te voet be
geleidde de wandelaars, maar alles verliep
ordelijk en keurig. Ordelijk en rustig was
het trouwens den geheelen dag in de stad.
Prof. Dr. HUGO "KRABBE.
.Met het door de wet gedwongen aftreden
van olrzen stadgenoot. prof- mr- Hugo
Krabbe, als hoogleeraar in bet Staats
recht aan de Rijks-Universiteit alhier., welk
ambt hij 4 Maart 190S aanvaardde, nadat
hij van 1904 af denzelfden leerstoel aan de
Universiteit te Groningen had bezet gaat een
merkwaardig geleerde heen. die vele jaren
een eer voor de rechtsgeleerde wetenschap
en voor die van de Leidsche Universiteit ;n
het bijzonder is geweest
Holland, doch verwierf intusschen zoo
goeden naam als wetenschappelijk beoefe
naar van het staatsrecht, met name door
zijn in 1886 in het licht gegeven werk over
de strafwetgevende bevoegdheid der ge
meentebesturen. dat hij in 1904. op 37-jari-
gen leeftijd, naar Groningen werd beroepen
om daar aan de universiteit het staatsrecht
te doceeren.
Toen hij dit ambt twee jaar had vervuld,
verscheen vaD zijn hand het werk, waar
mede hij den eersten stoot gaf aan de tradi-
tioneele opvattingen omtrent de grondsla
gen van recht en staat. Het was ..die Lehre
der Rechtsouveranital". waarin hij als
grondslag van de moderne staatsidee aan
wees het gezag des rechts, uitsluitend wor
telend in 's menschen rechtsgevoel en
rechtsidee. In wetenschappelijke kringen
trok dit geschrift, getuigend van zijn
scherpzinnigheid en helderheid van betoog,
zeer de aandacht en het was een der oor
zaken, dat (oen in 1918 prof. Oppenheim
het hoogleeraarsambt neerlegde om het lid
maatschap van den Raad van State te aan
vaarden. prof. Krabbe naar Leiden werd be
roepen. Daar heeft hij. in 1915. zijn hoofd
werk: ..de Moderne Staatsidee" het licht
doen zien en daar heeft hij met kracht van
woord zijn inzichten op dit gebied verde
digd.
Prof. Krabbe was in Leiden evenals in
Groningen een door zijn leerlingen buiten
gewoon geliefd en vereerd docent; en
te verwonderen is dat niet. Zijn op
vattingen omtrent recht en rechtvaar
digheid zijn van hoog gehalte; en hij
ontwikkelt ze op een wijze, die men wel
haast profetisch zou mogen noemen. Zijn
invloed op leerlingen en meer in het
algemeen op de rechtsgeleerde wereld in
Nederland en daarbuiten is dan ook van
groote beteekenis: de stellingen, die hij
sinds jaar en dag omtrent het wezen en de
bronnen van het recht heeft ontwikkeld,
zijn reactie tegen eng en benepen forma
lisme. waar het geldt het vinden van dat
recht, zijn opvatting omtrent het wezen
van den Staat, en zijn leer. dat het recht
niet moet worden afgeleid van dien Staat,
maar dat die Staat, evenals ieder ander, aan
dat recht onderworpen is, dat wij dus leven
onder de souvereiniteit niet van den Staat,
maar van het Recht, zijn langzamerhand tot
gemeengoed geworden, zoo hier als elders
Dat moet voor hem de groote voldoening
zijn- den strijd om zijn eerlijke overtuiging
heeft hij in zijn leven gewonnen, niet in het
minst juist door de groote eerlijkheid, waar
mee hij hem streed.
Hedenmiddag heeft prof. Krabbe onder
groote belangstelling ziin afscheidscollege
gegeven, waarop wij nader hopen terug ie
komen.
DE POLITIE VERHUISD.
Eindelijk dan heeft vandaag de politie
haar oude hoofdkwartier verlaten om haar
intrek te nemen in het fraaie nieuwe ge
bouw aan de Zonneveldstraal dat voorlaan
i het Hoofdbureau der Leidsche politie zal
I zijn.
Om tien uur vanmorgen is het korps in de
groote wacht van het oude bureau onder
het Stadhuis bijeengekomen en werd voor
het Stadhuis een stoet gevormd waarin voor
op ging het Muziekkorps met het vaandel
en de Leidsche vlag en waarin behalve de
Commissaris de heer P Stapel en de Hoofd
inspecteur. de heer W Ba'.foort. de inspec
teurs. hoofd-agenten. rechercheurs en agen
ten meegingen voor zoover zij uit den
dienst gemist konden worden om in op
tocht naar het nieuwe bureau te trekken.
Lans de Breestraat en het Rapenburg is
de stoet onder groote belangstelling en (er-
wijl de muziek zich onafgebroken deed hoo
ren naar de Zonneveldsïraat gemarcheerd.
Daar stonden eveneens talrijke nieuwsgieri
gen het ongewone schouwspel gade te slaan.
Onmiddellijk na de aankomst op het
nieuwe bureau verzamelden de politie-
menschen zich in de groote wacht, waar de
burgemeester, mr. A. van de Sande Bak-
huvzen het korps als volgt toesprak:
Met de geheele politiemacht, banieren en
muziek voorop zijl gij heer Commissaris van
het Stadhuis getrokken door Leidens stra
len naar dit gebouw dat de gemeente voor
u heeft doen zetten om van nu aan te zijn
uwe werkplaats, het middenpunt van waar
uil u en uwe manschappen zullen waken
dat den burgers geen gevaren dreigen, dat
zij in rust en orde hun werk kunnen ver
richten dat het leven hier ongestoord kan
verder gaan. een ieder die mate van vrijheid
geniet die vereenigbaar is met ordelijkhei 1.
En ik roep u dan een hartelijk welkom
toe uit naam van het gemeentebestuur. Wel
kom omdat wij u dit goed uitgeruste en
keurig ingericht verblijf van harte gunnen.
Stiefmoederlijk zijt ge tot nu toe bedeeld ge
weest en het was niet te vroeg dat u een
omgeving gegeven werd. die uw werk ver
dient. en die ook meer zal doen uitkomen
het karakter van het politiewerk, dat niet in
duister? spelonken tot zijn recht kan komen.
Maar al is het nu waar dat deze ge
meente aan de politie veel had goed te ma
ken wat haar behuizing betreft, ze heeft
dit dan nu ook op zulk een wijze gedaan,
dat de rollen van heden af meer omdraaien
en de polilie een taak er aan zal hebben
zich een dergelijk schitterend ingericht ge
houw waardig te toonen.
Waar ik zoo juist een verwijt scheen te
•naken aan voorgaande geslachten, d'e u te
lang in donkere holen liet huizen, was ik
niet geheel rechtvaardig tegenover onze
voorgangers. Er is toch een zeer groote ver
andering gekomen in het wezen van de
politie.
Het afstraffend karakter van toen heeft
plaats gemaakt voor een opvoedend, hel
pend. voorlichtend, maatschappelijk werk.
Ik sta hier niet om kritiek op het Leidsche
politiecorps te oefenen. Ik heb daartoe geen
aanleiding, maar ge kunt mij niet ten kwade
duiden dat ik er met nadruk op wijs dat ge
u toch in meerdere mate rekenschap moet
gaan geven van de verandering die er in het
wezen van de politie gekomen is. En ik
doet dat daarom omdat ge hier volop gele
genheid zult vinden u voor die betere aan
passing aan de meer moderne opvatting te
bekwamen.
Want vergeet het niet het is er nog ver
vanaf dat gij in de samenleving die plaats
inneemt, waarop ge ook zelf recht hebt en,
vergeet niet dat met de hulp van den bur
gemeester, noch het meest schitterend po
litiepaleis u op die plaats kunnen brengen.
Door eigen werk, door eigen streven, door
eigen verdiensten moet gij di« hoogte be
reiken. En gij hebt bet in uwe macht. Ge
kunt de eerbied van het publiek, dat thans
nog maar al te dikwijls op politie neer
ziet, daarin zijn vijand ziet, afdwingen en
daar moet het heen.
De bevolking is in aantal snel toegeno
men. Zij woont hoe langer hoe dichter op
een. Zijn wij hier nog zoo gelukkig, meest
al een gezin in een huis te kunnen her
bergen, in grootere steden zijn aJ de
groote huurkazernes ontstaan, waar één
dak tal van gezinnen dekt. Maar die ver
dichting der bevolking, die verscherpte
strijd die zij onder elkaar voert om het
bestaan, die zoo ontzaglijk verhoogde en
vermenigvuldigde wrijving, zijn aan het
handhaven van de orde en rust hooger
eischen gaaD stellen. Kon men vroeger er
mede volstaan dat enkele regelen werden
nageleefd, dat dronkenschap en vechtpar
tijen werden onderdrukt, thans stelt het
ingewikkelde verkeer in de stad de opeen
hoping van van menschen geheel andere
eischen.
In meerdere mate dan vroeger heeft de
politie zich met iedereen te bemoeien, de
voetganger, het voertuig, zij konden vroe
ger gerust aaD zichzelf worden overgela
ten, gevaar dreigde hen niet, noch dreigde
dit van hun kant. Thans moet er voor vijf
soorten van verkeer gewaakt worden, het
moet geleid bescheimd, geremd worden.
Dat alleen al stelt aan den politieagent
veel hoogere eischen hij heeft tact te be
zitten en om tact te bezitten, moet hij
een groote mate van men schenk en nis zich
weten te verwerven, want men kan wel
iedereen gelijke rechten toekennen, dat
wil echter niet zeggen, dat men iedereen
op dezelfde wijze behandelen moet. Wat
men van den een slechts door gebieden ge
daan krijgt, zal een ander eer door een
verzoek doen.
Dat is nu de het moeilijke in het poli
tiewerk, dat ge het publiek moet leeren
dat ge niet zijt de straffende, maar de hel
pende hand, dat ge het publiek eerbied,
niet angst moet inboezemen, dat ge het
publiek door uw gedrag, door de manier
van uw gezag te doen gelden, uw meer
derheid niet uw macht moet doen erken
nen.
Het optreden van een agent moet zelf
bewust ,en moedig zijn Zelfbewust door
dat ge tot het alleruiterste gaat om het
gebruik van geweld te vermijdenmoedig
doordat ge niét dan in den hoogsten nood
de hulp van collega's inroept. Dat inder
daad mag en moet voor u een reden zijn
om trotsch te zijn, dat ge in een moeilijk
geval, noch uw wapens gebruikte, noch
uw fluitje deed hooren. Leer uw gummi
stok, uw sabel goed hanteeren, eisch ge
rust, dat u gelegenheid geboden worde tc
schennen, revolver te schieten, te boksen,
stel er een eer in om op concoursen daar
in de eersten te zijn, maar leer vooral,
dat ge u ook nog kunt doen gehoorzamen
zonder de wapenen te gebruiken en dat
daarin een zekerder basis voor uw ge-zag
berust.
Naast uw optreden tegenover lastig pu
bliek is optreden uwerzijds noodig tegen
over pubKek dat hulp noodig heeft. Dit
zal een beroep doen op uw steun, voorlich
ting, kennis van 'wegen en adressen, prac-
tische hulp. Een steeds toenemende mate
van algemeene ontwikkeling en eenige ta
lenkennis, zal daarbij voor u noodig zijn.
In tal van kwesties van bestuursbeleid
zal de regeering van de stad wiilen ge
bruik maken van de kennis van toestan
den en menschen, die uw dagelijksch ver
keer in de stad u~ geeft Leert dus ook uw
oogen de kost geven.
Niet minder veelomvattend is de ken
nic en scherpzinnigheid die het naspeuren
van misdaden, die gepleegd werden, van
misdaden die beraamd zijn, van u eischen.
Om een politiecorps te kunnen hebben,
dat op de hoogte van zijn taak is en blijft,
moet dus voortdurend, naast het werk, het
leeren blijven gaan
Daarop is bij het bouwen en inrichu
van dit politiebureau ten volle gerekend
waar voor meer dan leeren is gezorgd
'Van neer van u gevergd wordt zelf be
wust en flink optreden, dan is een eersU
eisch dat ge zelfbewust' kunt zijn ovei
fljrkheed te beyehikker» en daarvoor is een
goed ontwikkeld krachtig lichaam noodig, J
gepaard met bedrevenheid in het gebruik
maken daarvan.
Een gymnastieklokaal bevindt zich naast
dit wachtlokaal. Op de noodige leiding
daarbij hebt ge aanspraak en in overleg
met den conmussaris zal ik daarvoor
trachten het noodige te doen.
Voor u mijnheer de commissaris, hoofd
inspecteur en inspecteurs, die in dit ge
bouw veel tijd zult doorbrengen is, ge kunt
het niet ontkennen, een voortreffelijke be
huizing gereed gebracht. Niet te vergeefs
doe ik, naar ik vertrouw, een beroep op
u, om te zorgen dat uw werk en uwe pres
taties daaraan evenredig zijn Op u rust
de zware taak het politiecorps tc vormeü
en te leiden. Uw voorbeeld, uw voorlich
ting, uw onderwijs, zullen de manschappen
er toe in staat moeten stellen, goede po
litiemannen te zijn. Nu u zulke goede hulp
middelen zijn verstrekt, heeft de gemeen
te het recht veel van u te verwachten.
Ge kunt nu het gebouw in gebruik ne
men, ik draag er u de zorg voor over.
Geen gemeente in ons land bezit zulk
een modern voortreffelijk gebouw voor zijn
politie, zorg, heer commissaris en gij allen
die onder hem dienende zijt dat dit go-
bouw herbergt een politiecorps voortreffe-
1 ijk er dan welke gemeene in ons land
ook bezit.
De commissaris, de heer Stapel, ant
woordde den burgemeester, dankte hem
voor zijn rede en zeide dat deze dag wel
de grootste en blijdste is voor het Leidsch
politiekorps. De heer Stapel zeide er van
overtuigd te zijn, dat de woorden van den
burgemeester zouden doordringen tot het
hart van ieder die bij de plechtigheid te
genwoordig was. Spr. is er zeker van dat
ieder zijn best zal doen om dit fraaie ge
bouw in eere te houden en gaf den bur
gemeester de verzekering, dat het ge
heele politiekorps zal trachten te werken
in de lijn zooals de burgemeester die had
aangegeven. De heer Stapel herinnerde
tenslotte aan den eed dien ieder politie
man heeft afgelegd en zeide dat ook de
Leidsche politiemensehen daaraan onwrik
baar trouw zullen blijven
Het muziekkorps blies een fanfare en
bracht daarna op verzoek van den burge
meester, op de oude toonzetting het Wil
helmus ten gehooro, waarna mr. Van de
Sande Bakhuyzen een ieder verzocht aan
zijn werk te gaan.
Bloemen waren gekomen van de afd.
Leiden van den Alg. Ned. Politiebond, van
de Algem. Bond van Politiepersoneel, van
<ie Ohr. en R.-K. Politiebonden, van de
Inspecteurs en het Administratief personeel
der Politie en van hot Muziekkorps.
Om kwart over elf was d© onaïl'edaag
sch'e plechtigheid ten einde.
BINNENLAND.
De uitslag dei Gemeenieraadsverkierino
te Leiden (2e Blad).
De overbrenging van de politie te Leiden
naar het nieuwe gebouw (Stadsn. Ie Blad)
en overhandiging van het geschenk der
burgerij (Laatste Ber. Ie Blad).
De overeenkomst met de Rotterdamsche
Bankvereeniging (Binnenland. 3e Blad).
He! voorloopig verslan der Tweede Kamer
inzake de begrooting van het Wegenfond!
(Binnenland. 3e Blad).
Het deelnemen van militairen aan ver
kiezingen (Binnenland. 3e Blad).
Het congres van Spoor- en Tramwegper
soneel gesloten (Binnenland. 3e Blad).
Uitspraak betreffende het militaire oproer
te Assen (Rechtzaken, 3e Blad).
BUITENLAND.
De breuk tusschen Engeland en sovjet-
Rusland is volledig (Buitenland le Blad).
Bezoek van Tsjitsjerin aan Parijs (Bui
tenland. le Blad).
De Pinedo is opgepikt en te Faval geland
(Buitenland 4e Blad).
Bestemd is voor uitzending naar Ned -
Indië de heer F. Bezemer alhier, gouverne-
mentsarls bij den Dienst der Volksgezond
heid.
Op de Langegracht is vanmorgen om
streeks halfelf de expediteur Sch. met paard
en wagen te water gereden. Na veel moeite
gelukte het het paard op den wal te halen.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Bij den portier van dc Stedelijke Licht
fabrieken is een postduif komen aanvlie
gen; het is vermoedelijk een Belgische
vogel. De eigenaar kan zich aan genoemd
adres vervoegen.
Het Leidsche Politiekorps hedenmorgen gefotografeerd om kwart over tien, even
voor het „officieele" vertrek van het Hoofdbureau in de spelonken van 't Stadhuis
't Ipfem
i h
- m
,r
y)
Bij het nieuwe Hoofdbureau verzamelde zich hedenmorgen om elf v
eerste maal honderden stadgenooten om de aankomst van hel Politiekorps, dat
met muziek voorop zijn joyeuse entrée maakte, bij le wonen.
