lo. 20597
ZATERDAG 7 MEI
Anno 1927
1FFIC1EELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
80 CtA per regel. Bij regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine AdverteDtiên uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en
jaterdag» 50 Cts. bij en maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
30 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 6 Cis
Bureau Noordalndspleln Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Yoor Leiden per 8 maanden '18.35. per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd rijn, per week
Franco per post 2 35 portokosten.
0.18,
„0.18,
Dit ouamor bostest uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien het verzoek van:
a. de Continental Petroleum Company, om
[vergunning tot het oprichten van een onder-
irondsche bewaarplaats voor benzine met
Jovengrondsche aftapinrichting in en op het
jrceel Van Oldenbarneveltstraat No. 37,
dastraal bekend Gemeente Leiden, Sectie
No. 1187;
b. de Vereeniging tot Christelijke Zieken-
rerpleging te Leiden, om vergunning tot het
(pnchten van een door electromotoren ge-
even inrichting ten behoeve van het Diaco-
fcessenhuis aan den Witte Singel No. 79-80,
.straal bekend Gemeente Leiden, Sectie
1 No. 3578;
c. J. C. van Schie, om vergunning tot het
jprichten van een inrichting voor het bewer-
Iken van vlecsch in het perceel Haarlemmer
straat No. 218, kadastraal bekend Gemeente
eiden, Sectie H No. 889.
Gelet op de artt. 6 en 7 der Hinderwet;
Geven kennis aan het publiek, dat ge-
Inoemde verzoeken met de bijlagen op de
ISecretarie dezer gemeente ter visie gelegd
|bjn;
alsmede dat op Zaterdag, den 21 Mei e.k.
voormiddags te half elf uren op het
Raadhuis, gelegenheid zal worden gegeven
om bezwaren tegen deze verzoeken in te
Ibrengen, terwijl zij er de aandacht op vesti-
Igen. dat niet tot beroep gerechtigd zijn zij,
■die niet overeenkomstig art. 7 der Hinderwet
Ivoor het gemeentebestuur of een zijner le
lden zijn verschenen, teneinde hunne be-
|zwaren mondeling toe te lichten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 7 Mei 1927. 2317
HET GOUDEN FEEST
VAN TIELEMAN EN DROS.
Eenige jaren reeds had men gespaard...,
Imaanden al werd etr gefluisterd en in stilte
Iheeft mem. zidi al dien tijd verheugd op
I dezen dag. Op 7 Mei 1927, de dag waarop
I de feestvreugde over het gouden jubileum
Ivan ,,de inlegger-ij" tot uiting zou mogen
I komen.
Met zoo mogelijk buiteneporigen ijver
I heeft het geheele personeel, baas en
Iknecht, man of vrouw deze week gewerkt.
Dat moest, want vandaag zouden de ma-
I chines stilstaan en in de ruimten waar
J Andere het kleppen van de drijfriemen
Ivordt gehoord of waar het holle geluid
Ivan kookketels en pannen op de betegelde
Ivloeren hoorbaar getuigt van intensaeven
■Arbeid, daar in diezelfde lokalen zou van-
Idaag het geluid klinken van blijo muziek
om uiting te geven aan de blijdschap die
er heerscht bij ,,T. en D." over de om
standigheden waaronder dit jubileum in
den waren zm des woords, wordt gevierd.
De machines stonden vandaag stil en
tusschen die stilstaande machines heeft de
directie van T. en D. met haar groot per
soneel vandaag het vijftigjarig bestaan op
een waardige wijze gevierd.
Wij hebbeü even voor den aanvang van
de pret een kijkje genomen in de fabriek
tegenover het kantoor. En laten we 't
maar dadelijk zeggen... we stonden een
voudig verstomd van de gezellige feestza^
len die men sedert Vrijdagmiddag had
weten te maken van de lokaleD waarin
anders ingelegd en gekookt, schoonge
maakt en geémballeerd wordt Keurig zag
de garderobe er uit en feestelijk was de
groote huldigingszaal waar een tooneel
met voetlicht niet ontbrak Prachtig ver
zorgd waren ook de buffetten waarachter
bierpompen en koffieketels, honderden
flesschen wijn en natuurlijk evenveel fles-
schen Fédé-limonadesiroop de feestelingon
voor droge kelen J>eloofden te behoeden.
Dat alles was het werk van de twee
feestcommissies die het welslagen van deze
voorbereidingen en zooals ge straks zult
lezen ook van het feest mogen beschouwen
als de kroon op haar werk. Die commissies
bestonden uit de heeren H. Haaksma,
W. Daamen, J, 1. Sloos, mej 9. E. Krenis,
de heeren F. W. van Santen, L. Wouters
en S. Ie Clercq, namens de chefs en het
kantoor- en reizigerspeTsoneel en uit de
heeren H. B W. Buschgens, A. Meyer, D.
M. Kuivenberg, A. Jansen, S. Bos, L.
Erados en F. G. Poptie, namens het fa-
briekspersoneel.
Tegen half drie wachtten eenige honder
den feestvierenden in de met palmen en
sarongs versierde zalen. Het harmoniege
zelschap „T. en D." was gereed om de
eerste juichtonen te laten hooren,... het
feest kon beginnen.
Voorafgegaan door de heeren Haaksma,
Daamen en Buschgens kwam, terwijl de
muziek een welkomstlied op de wrjze van
het Oostenrijksche Volkslied speelde, de
volledige directie met de commissarissen,
de heeren H. W. ele man Sr., A. Tiele-
man C.Czn., G. Hennue en G. GerKngs
van de overzijde uit het kantoor de feest
zalen binnen.
Nadat de heeren temidden van hun per
soneel waren gezeten nam de heer Haaks-
ma het woord tot het uitspreken van een
welkomstwoord. Terstond daarop nam de
heer Daamen het woord en sprak de
groote feestrede, waarna hij de directie
namens het geheele personeel twee ge
schenken aanbood, één plaquette (waar
van wij een afbeelding hierbij plaatsen)
en een fraaie lichtkroon.
Indrukwekkend klonk het daarna door
een meisjeskoor gezongen HuldigÏDgslied,
dat onder leiding van den heer Noordanus
onberispelijk werd uitgevoerd.
Het werd volkomen stil in de zaal, men
kon een speld hooren vallen. De president-
conunissariss de heer G. Hennua verrees
van zijn zetel en 6prak de aanwezigen
namens bet college van commissarissen
toe. Zijn rede ontlokte een stevig applaus.
Het feestprogramma wordt verder afge
werkt. De „Molenmarsch", een compositie
van den heer Noordanus, wordt voor de
eerste maal geepeeld. De president van
het muziekgezelschap, de heer D. Cornet
biedt het werk aan de directie aan.
Daarop neemt de heer A. H. Dros Sr.,
de oudste firmant het woord, en weer is
het muisstil. Ooi de rede van den heer
Dros wordt met luid gejuich beantwoord.
Onder led ding van mevrouw Manna de
WijsMouton, wordt een indrukwekkend
zangspel uitgevoerd, waarbij mevrouw A.
A. BergVan Eulden op de piano bege
leid. Ook deze voordracht wordt zeer ge
waardeerd.
Nog veel meer muzikaal kunstgenot kre
gen we te genieten. In de eerste plaats
twee toepasselijke liederen, „Het Nood
rantsoen" en „Jan Fuselier", door het
dubbel-mannenkwartet o. 1. r. den heer
Noordanus en liederen van 'n dubbel-man-
nenkwintet onder leiding van Jan Bakker
uit Den Haag En nadat de harmonie zich
nog verschillende malen heeft doen hoo
ren, begon de huldiging van den beer W.
Daamen, die op den dag van het gouden
jubileum van zijü firma, zijn veertigjarig
feest bij T. en D. viert.
Weer sprak de heer Haaksma, namens
de chefs en het kantoor- en reizigerspeTso
neel en hij bood den juibilarf's een rook
tafel en een album met foto's van het be
drijf waaraan hij veertig jaar zijn beste
krachten heeft gewijd en dat hij nu met
pensioen gaat verlaten, aan. Weer speelde
het orkest, waarna de heer Buschgens na
mens het fabrfekspersoneel de jubilaris
huldigde.
Daarna werden de buffetten weer aan
gesproken en maakten de feeetelingen zich
op voor het avondfeest dat tot laat tn
den nacht za-1 duren en waarbij in ©en
speciale zaal gedanst zal worden, waar
men cabaretkunst te genieten krijgt en
ten bate van het Drentsche kind aan
den gmbbelton en bij de electrische vis-
sche-rij zich volop zal kunnen vermaken.
Ook d© directie heeft ©en album met
afbeeldingen ten geschenke ontvangen, dat
evenals 't den heer Daamen aangeboden
exemplaar is gebonden ter binderij Ver-
sney, Oude-Bij n alhier.
De receptie morgen wordt niet gehou
den in perceel Hooigracht 69 maar 89.
Dr. WUNAENDTS FRANCKEN OVER:
„HEBBELS DENKBEELDEN OVER
DICHTKUNST EN DICHTER".
In de gisteravond gehouden maande-
lijksche vergadering van de Maatschappij
der Nederlandsche Letterkunde, hield dr. C.
J. tVijnaendts Francken een voordracht
over bovengenoemd onderwerp. Spr. ving
aan met Hebbel ten onzent te weinig
bekend een uiterst veelzijdig autodidact
en zelfstandig denker te noemen. Hij
wenscht liefst niet in 't bijzonder „dichter"
genoemd te worden. Zeer onafhankelijk van
oordeel, kenmerkt hij zich door een zeer
Foto W. Bleazé, Leldea.
JJ ens do feestelijke pkchiigheid ia de iabriekcn van de Iirma tieleman en Dros werd de directie hedenmiddag
overstaande bronzen wandplaat aangeboden als huldeblijk van haar geheele personeel. De plaat is ontworpen door
heer Zwollo en vervaardigd in de ateliers van de Kon. Begeer te Voorschoten. Zij is bestemd om aangebracht te
worden in een van de muren van de hall van het kantoorgebouw.
vroegtijdige ontwikkeling. Met zijn intuïtief
doorschouwenden geest, kleedt hij, als
Nietzche zijn denkbeelden in den vorm van
aphorismen, wars als hij is van alle stelsel
matigheid en leerstelligheid. Maar niet ten
onrechte is hij genoemd de meest philoso-
phische van alle dichters. Zijn dagboeken
zijn een ware schatkamer van prachtige,
diepzinnige en kernachtig uitgedrukte ge
dachten.
Hebbel hechtte zeer veel waarde aan het
droomleven. Het scheppingsproces des dich
ters is hem een aan den droom verwanten
toestand. Groot gewicht wordt daarbij ge
hecht aan het onbewuste. De kunstproduc
tie vertegenwoordigt het hoogste levens
proces, maar haar eigenlijke conceptie ligt
geheel buiten het bewustzijn wat bij de
massa het instinct is, bij het genie de in
tuïtie. Genie is „intelligentie van geestver
voering". Het talent moet nadenken, het
genie aanschouwt. Het genie ligt in de
diepte, het talent is de uitbreiding; het
genie ligt in het qualitatieve, het talent is
het quantitatieve. Het geniale is strikt per
soonlijk en onnavolgbaar.
Alle kunst aldus Hebbel vereischt
een of ander eeuwig element. Op bloot zin
nelijkheid laat zich geen kunstwerk bou
wen, noch ontspruit dit uit het bloote den
ken. Door de er in vervatte onbewuste ele
menten hangt de kunst samen met den
wereldgeest, uit welks diepte zij opstijgt als
een openbaring. Taak van alle kunst als
hoogste levensvorm is het aanschouwelijk
maken van het oneindige in de enkele ver
schijning.
Natuurlijk spreekt Hebbel in de eerste
plaats over dichtkunst; en talrijk zijn bij
hem de opmerkingen over de menigvuldige
quasie-dichters, die zonder eenige werke
lijke inspiratie verzen smeden, waardoor er
in de letterkunde zooveel verzen voorko
men, die zelfs dan niet te verontschuldi
gen waren, al zou het in de tien geboden
heeten: „Gij zult verzen maken I" Toch be
schouwen de meeste menschen een vers op
zich zelf reeds, ook zonder eenige dichter
lijke gedachte, als een heele prestatie, ter
wijl de dichters meenen daarin alles te mo
gen zeggen, wat hun anders een dwangbuis
zou bezorgen". Gelukkig althans, dat de
meesten, die hun gedichten uitgeven, geen
anderen wil hebben „dan dat zij, evenals
Karei V nog bij hun leven hun eigen begra
fenis kunnen vieren".
De ware dichter schrijft, fn tegenstelling
ran zulke scribenten slechts onder inspi
ratie. Hij kan evenmin naar willekeur dich
ten als droomen, maar onder ingeving kan
dan ook de drang tot dichten onweerstaan
baar worden. „De echte dichter zou nog op
een woest eiland zijn verzen in 't zand
schrijven, al zag hij reeds de rhinoceros
aankomen, die ze zoo aanstonds zou ver
trappen".
Alles hangt d&Arvan af of het denkbeeld
den dichter, dan wel de dichter het denk
beeld overweldigt; en of het woord de ge
dachte, dan wel de gedachte het woord ver
wekt. De meeste dichters hebben eigenlijk
niets te zeggen en laten zich slechts leiden,
waarheen taal en woorden hen voeren.
Maar bij den waren dichter wil dichten
zeggen „zich vermoorden". Alle werke
lijke poëzie is „Thronen wein" en haar
wordt de smart der menschheid tot mu
ziek. Alle verstandswerk treedt daarbij op
den achtergrond, het verstand mag van een
dichtwerk wel wat afnemen, maar er niets
aan toevoegen. Daarom was het ook van
Kant een misvatting de dichtkunst te wil
len aanduiden als „de onbekwaamheid
denkbeelden en begrippen te vormen".
In de dichtkunst moet alles spontaan ge
schieden zonder eenige berekening of bij
oogmerk en uitsluitend voortvloeiend uit
een doorvoeld innerlijk leven. En wie, al
dus besloot spr. slechts den schijn daarvan
aanneemt, doet niet anders dan ons voor
liegen. Hierin ligt juist het onderscheid tus
schen „dichten" en „erdichten".
BEN INTERPELLATIE OVER DEN
1-MEI-OPTOCHT OP ZONDAG.
Door het raadslid den heer Jac. Wilbrink
is aan den voorzitter van den gemeenteraad,
burgemeester Van de Sande Bakhuyzen
verzocht in de eerstvolgende raadszitting de
volgende vragen te mogen stellen:
1. Welke zijn de motieven geweest, die
Burgemeester en Wethouders hebben ge
noopt om in strijd met den geest van de
Zondagswet op Zondag 1 Mei vergunning te
geven tot het houden van een optocht met
muziek en banieren, waardoor de Zondags
rust in onze stad werd verstoord en zeer
vele inwoners in hun godsdienstige overtui
ging werden gekrenkt?
2. Is het juist, dat het verzoek om ver
gunning voor dezen optocht niet in de ver
gadering van Burgemeester en Wethouders
is besproken en zij dus persoonlijk door den
Burgemeester zonder vooraf de Wethouders
er in te erkennen, is verleend?
3. Zoo vraag 2 bevestigend mocht worden
beantwoord, is het dan niet wenscheüjk te
achten, dat beslissingen, die namens Burge
meester en Wethouders worden genomen en
van zoo principieele beteekonis zijn, eerst in
het College worden besproken, opdat de ge
kozen vertegenwoordigers der burgerij van
hun zienswijze kunnen doen blijken?
FLORIS-VERSTER-TENTOONSTELLING.
De Floris Verster tentoonstelling trekt nog
altijd bezoekers. Gisteren werd de 4000ste
betalende bezoeker toegelaten.
BINNENLAND.
D© herdenking van *t 60-jarig bestaan der
firma Tieleman en Dros te Leiden. (Stadsn,
Ie blad).
Interpellatie aangevraagd door het Leid-*
scha gemeenteraadslid Wilbrink over den
1 Mei-optocht op Zondag. (Stadsn. Ie bladXi
Het sflveren fnbfleum der Staatsmijnen,
(Binnenl. 2e blad).
De Sumatra sal Sjanghai verlaten. (Bil*
nenland 2e blad).
De samenstelling der ploegen van dë
Leidsche roei vereeniging „Die Leythe"
(Sport, 4e blad).
Het programma der cricketwedstrijden
van Ajax. (Sport, 4e blad).
Het eindresultaat van den lawntenni»*
wedstrijd DenemarkenNederland. Timmer
redt de eer. (Sport, 4e blad).
I
BUITENLAND.
De voorzetting der economische conferen
tie te Genève. Buiten], le blad).
Bijeenkomst van den Volkenbond op 5
Sept. (Buitenl. le blad).
Nadere regeeringsamendementen op dë
Engelsch© rakvereenigingsweL (Buitenl. le
blad).
Het is misschien niet overbodig er aan te
herinneren dat de tentoonstelling 16 dezen
wordt gesloten. Wie haar nog wil bezoeken,
heeft zich derhalve te haasten.
DE BIOSCOPEN.
Het C a s i n o-t h e t e r komt deze
week met een uitstekend programma voor
den dag, dat m alle opzichten de moeite
van een gang naar de Hoogewoerd ruim
schoots beloont.
Het vangt naar goede, oude gewoonte
aan met het Journal, dat o.m. diverse
sportgebeurtenissen in het buitenland in.
beeld brengt en wordt voortgezet met een
Wild-Westfilm van uitnemend gehalte „De
cow-boy prinses", waarin de hoofdrollen
op meesterlijke wijze gespeeld worden.
Het bijzonder© van deze film is wel, dat
de bij deze rolprenten onontbeerlijke schiet,
partijen nagenoeg ge(heel achterwege blij
ven, hetgeen nochtane aan den inhoud dor
film eer ten goede komt dan schaadt.
Als tweede hoofdfilm wordt vertoond d©
aardige film in 6 acten „Zoo... is dat
Parijs 1", waarin ons vergund wordt een
blik te werpen in het Parijsche apachen-
leven. Zij voert ons in de nachtkroegen
van donker Parijs, waar de vreemdeling
beter doet niet te komen, daar de passie
volle liefde van een apache weinig ver
draagzaam is, zoo als de hoofdpersoon in
dit. verhaal aan den lijve ondervindt Maar
ook maken wij kennis met de opofferende
liefde van een apachenmeid, die trots rijk
dom en weelde haar toelachen, gehoor
geeft aan de stem van haar hart en haar
„jongen", die m de gevangenis voor een
misdrijf zucht, met ontroerende trouw af
wacht.
Het goede spel van de hoofdpersonen
maakt deze film tot een uitstekend geheel.
Als we in het „C i t y-t h e a t e rf' na
het actueele journal te hebben zien voor-
bijdraaien in bijna alle deelen van de we
reld een kijkje hebben genomen verschijnt
Uoyd Hamilton van wien men als men
hem heeft gezien in de klucht „Voorzich
tig alsjeblieft", vraagt waar hij de dwaas
heid dóe hij op meesterlijke wijze opdient,
opgedaan heeft. Maar tevens vraagt men
zich af of de regisseur van kluchten in
Hollywood onuitputtelijk is in het beden
ken van lachwekkende handigheden.
Na dit goede begin draait een semsatie-
I film in 6 bedrijven, waarin Luciano Alber-
tini ee Ruth Weijer ontroeren door fijn
dramatisch spel, dat boeit en de toeschou
wers momenten bezorgt waarin zij naar
verademing snakken. Een sensatiefilm, ja
wel, maar van de goede soort Dat is trou
wens ook de groote fiJm „Liefde, oorlog
leed", 'n First National-drama in 11 be
drijven, waarin rol voor rol op dusdanige
wijze wordt vertolkt, dat het zien van
deze film, die den toeschouwer naar Wee-
nen voert, naar Weenen van voor den oor
log. toen het de stad was waar men met
één Wiener wals alle zorgen wegmaakte,
waar gezongen werd en waar vroolijkhe-d
alom he>er8chte, een waar genot mag hee
ten. Alles bij elkaar een programma dat
men zelfs bij warm weer gezien moet heb
ben.
