BON BON 5 PORTRET VAN Schilderij van H.K.H. Prinses JULIANA Mo. 20592 MAANDAG 2 MEI Anno 1927 OFFICIEELE KENNISGEVING PRINSES JULIANA PORTRET VAN PRINSES JULIANA Het voornaamste nieuws van heden. EIDSCH DAGBLAD PRIJS OER ADVERTENTIEN: Cts per regel Bi) regelabonnement belangrijk lageren prij». Kleine Advertentiën uitsluitend bii vooruitbetaling Woensdags en Zaterdag* AO Cts bij n maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens po9trecht Vooi eveniueele opzending vaD brieven 10 Cis norto tp betalen Bewijsnummer ft Cis Bureau Noordeindspiein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS OE2.EB COURANT* Voor Leiden per 8 maanden I 2 86 per week Buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post 1 2 36 portokosten. I i 0 18. 0.18. Oil nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden, Bengen ter algemeene kennis, dat door hen iergunning is verleend aan- a. de N.V. Wernink'9 Kalkfabrieken en rechtverkrij- fcnden. tot het uitbreiden van de kalkfa- peken op het perceel HoogeMor9chwe? No. kadastraal bekend Gemeente Leiden, ctie P. No. 346 .b. van den Heuvel en en rechtverkrijgenden, tot het oprich ten van een inrichting voor het bewerken Tan hout in het perceel Maredijk Nis. 63/154. kadastraal bekend Gemeente Lei- In, Sectie L. Nis 420 421 en 422. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. I Leiden. 30 April 1927. 1945 HET 1-MEI-FEEST DER S. D. A. P. I Der traditie getrouw, doch voor het eerst |ier ter stede op Zondag, heeft gisteren de S. A. P. haar jaarlijksche 1 Mei-demonstra- Ie gehouden en zij heeft het op dien dag met bet weer wel zeer bijzonder getroffen, zoo- l ook die onderdeelen van het programma, felke noodwendig in de open lucht plaats ronden, uitstekend tot hun recht zijn geko- pen. Het begon gistermorgen al vroeg, toen de pet guirlandes van roode tulpen versierde Iroote Stadszaal een groote schare kleuters, (lien kinderen van leden van bij de Leid- [che sociaal-democratische arbeidersbewe- aangesloten organisaties, binnen hare fiuren vereenigd zag voor het kinderfeest. Daar was het door al die luide kinder- lemmen alras een drukte van belang, die :hter spoedig verdwenen, toen de leider ezer bijeenkomsten, de heer Jac. Tjalsma en allen begroette en op bevattelijke wijze ees op het feestelijke karakter, dat deze ag ook voor de arbeidersjeugd draagt. J Terecht had het afdeelingsbestuur ge leend goed te doen om de tot oordeelen nbevoegde jeugd noch rechtstreeks noch jdelings te doen wijzen op de bijzondere oütieke beieekenis, welke de ouderen in de artij aan den 1 Mei-dag hechten, zulks in genslellin? met het vorige jaar. J De heer Tjalsma volstond dus thans met [len eenige pleizierige uurtjes toe te wen- Jhen een wensch, die ongetwijfeld in ver- luiling is gegaan. 1 Nadat gezamenlijk eenige liedjes waren pzongen en versnaperingen onder de klei- len waren rondgedeeld, zorgden een goochc- |ar en de poppenkast voor het noodige ver- ik. Dat er volop genoten werd, kon men Ian de verrukte gezichtjes wel zien, zoodal et stellig den meesten zal hebben gespelen, 'en zij circa elf uur plaats moesten maken or een tweede groep verlangende kleuters, en hetzelfde programma werd vertoond. In totaal woonde circa 1350 kinderen dit "sl bij. Inmiddels was om 12 uur op de Heeren- achl voor het Volksgebouw de stoet van elrijders opgesteld tot het houden van een propaganda-fietstocht. or de stad. Hieraan werd deelgenomen door circa eehonderd wielrijders, die toegerust met vlaggetjes en borden, waarop werd gewekt tot deelname aan den 's avonds te uden optocht, een rondrit door de stad dernomen. In de concertzaal van het Volksgebouw pd 's middags van drie tot vijf uur Een matinée. 'geven, waarvan door vele leden een druk bruik werd gemaakt. De hoofdschotel van het 1 Mei-menu werd enwel eerst 's avonds opgediend. De avondbijeenkom9t. Gisteravond kwamen de deelnemers aan ]p 1 Mei-optocht in de groote Stadsgehoor- bijeen. Te zes uur trokken de drom en reeds langs de Breestraat om te zorgen goed plaatsje te krijgen De leiders £iden echter de dpuren van dp groote ^zaa) Men en de wacht niet aanwezig Overal Jd naar een sleutel geïnformeerd, bii den fh r' kij politie, maar niemand was hpt bezit ervan Inmiddpl? stroomden do °pkers toe Eindelijk werd getelefoneerd r den opzichter dei- gemeentegebouwen, gelukkig thuis was en onmiddellijk per lpl aankwam en de dpuren opende Fr R een misverstand in het spel geweest I liep de zaal. waar de banieren der ver- lende deelnemende organisaties voor Podium waren geplaatst, zoowel op de n' a's beneden weldra vol. et socialistisch zangkoor ..De Stem des s dat dp voorste zitplaatsen had in- |°me>.n z°ug socialistische liederen en het Velen blijkbaar moeilijk om niet mee Pgen. Tegen afgifte van dezen BO^ J I heeft houder zoolang de voor- g E raad strekt, recht op een 8 (Aquarel van W. MARIS Jzn.) m Niet Ingelijst f 0.40 per stuk J Tegen afgifte van dezen BON J I heeft houder zoolang de voor- g raad strekt, recht op een 8 (Aquarel van W MARIS Jzn.) c Ingelijst f 2.50 per stuk a n ZOOLANG DE VOORRAAD STREKT!! De socialistische jeugdgroep zorgde mede voor een goede regeling en onder deze jon geren heerschte vooral een hooggestemd nu en den oplaaiend enthousiasme, dat zich mededeelde aan de ouderen. Te zeven uur verscheen de voorzitter van het 1 Mei Comité, de heer J. Baart, op hel podium om de aanwezigen hartelijk welkom te heeten Hij ging de geschiedenis van den dag in korte trekken na en kon nu reeds constateeren, dat deze schitterend is ge slaagd. En nu zijn we hier bijeen. Alleen is van Christelijke en Katholieke zijde getracht in de pers een agitatie tegen den Burgemeester op touw te zetten, omdat hij vergunning gaf tot dezen optocht. Spr. constateert. dat dit geheel ten onrechte geschiedde en her innert er aan, dat onder het bestuur van jhr. De Gijselaar ook steeds verlof is ge geven op Zondagavond na een bijeenkomst elders van het Station in optocht met ont plooide vaandels en muziek door de stad te trekken Een precedent schept deze optocht dus niet. En hij komt op voor de vrijheid, ook voor de S. D. A. P. Na eenige mededeelingen. inzake de rege ling, verklaarde hij de bijeenkomst voor ge opend en werd de Internationale" uit volle borst staande aangeheven. Daarop posteerde de Jeugdgroep zich voor het podium en slingerde in een massale declamatie de socialistische strijdleuze „Te Wapen" van Adama van Scheltema door de zaal. Hierna verkreeg de spreker, de heer P. van der Heeg, voorzitter v. d. Alg. Bond van Personeel in de Kledingindustrie uit Am sterdam. het woord die aanving met de her innering. dat in 1890 voor het eerst de in ternationale 1 Mei-dag werd gevierd, waar hij de eisch van den 8-uren-dag reeds werd gesteld. Het internationaal kapitalisme vierde foen nog hoogtij. Het kon' een langen ar beidsdag handhaven, lage loonen uitbetalen, want het^volk sluimerde nog; doch in dit jaar waren het de eerste honderdduizend, die hun protest lieten klinken tegen het ka pitalisme. Nu in 1927 zijn het niet 100,000, maar zijn het millioenen, die hun protest laten hooren. Al is er op het kapitalisme reeds een en ander op sociaal gebied ver overd, men denke niet, dat het kapitalisme in wezen is veranderd. En daarom is deze wapenschouwing noodig en blijft zij noodig. zoolang de arbeiders de macht nog niet in handen hebben. Daarover sprekende richtte spr. zijn blik over de grenzen en niet alleen denkt hij daarbij aan de blanke broeders van Europa, maar hij richt zich ook tot de bruine en gele broeders in het Oosten. In dat opzicht speelt Holland een voorname rol, omdat Holland de bruine broeders sedert eeuwen heeft weten er onder te houden Spr. weet het wel, dat de inboorlingen in onze Indi sche bezittingen nog niet zich kunnen ont worstelen aan den greep van het Holbndsch kapitalisme, doch hier past het om uit te spreken het recht van de Indiërs om een vrij volk te zijn (Applaus). Er is gisteren veel gesproken over het Huis van Oranje en daaraan herinnerend constateerde spr., dat Willem van Oranje ook den strijd tegen het wettig gezag heeft aangedurfd en thans wordt zijn nagedach tenis daarvoor hoog geprezen. Ook in China en Japan en elders is de strijd tegen het kapitalisme ontbrand en al is het hier niet een kamp voor het socia lisme, toch heeft dezen strijd onze sym pathie. zeide spr. Na deze algemeene beschouwingen over den internationalen toestand, besprak hij den strijd der arbeidersbeweging in de ver schillende landen in Europa. Allereerst maakte hij een uitstapje naar Engeland, waar óp arbeiders verleden jaar zulk een kostelijk bewijs van solidariteit hebben ge geven. Toch heeft het Engelsche kapitalisme nog niets geleerd getuige het wetsontwerp tot bescherming van de onderkruipers Spr is voor dit ontwerp niet zoo bang. ook al mocht het straks tot wet worden verheven Onder applaus der vergadering sprak hij den wensch en het vertrouwen uit. dat de vakbonden in Engeland de conservatieve regepring te sterk zullen zijn. Over België sprekend, zeide de heer Van der H., dat de arbeiders van beide landen, ook na het gebeurde in de laatst* weken nog solidair zijn (applaus). Van Italië ver klaarde spr., dat men zich sterk vergist als men meent, dat alle arbeiders daar fascist zijn. Het is het geweld, dat het fascism* er nog bovenop houdt. Van het Oostenrijksche proletariaat ge tuigde hij, dat dit eeD vertrouwen iD de toekomst eD een volhardingsvermogen be zit, waaraan wij een voorbeeld kunnen nemen. Ten slotte besprak de feestredenaar de eischen. op dezen dag gesteld. Allereerst den eisch voor ontwapening, waarbij hij wees op het poover resultaat van Genève. Als daar arbeiders-vertegen woordigers hadden gezeten in plaats van representanten van de kapitalistische klasse, zou er wel een resultaat verkregen zijn. De Volkerenbond zal nimmer een instituut voor den vrede zijn, als daar niet de ar beiders een krachtig woord meespreken. Hij erkende, dat er op het gebied van het recht wel eenige winst voor de arbeiders te boeken valt. maar zij zijn nog altijd de slaven van hel kapitalisme, dat niet bij machte is gebleken het productieproces zoo te regelen, dat de werkloosheid uitgeban nen kan worden. Dat zal aan de arbei dersbeweging weggelegd zijn. Spr eindigde met een woord van opwek king tot de jongeren, die hij aanspoorde om zich aan de arbeidersbeweging te wijden, ten einde straks de iaak van de ouderen over te nemen (luid applaus). De voorzitter dankte den spr. voor zijn opwekking, verzocht den aanwezigen zich kalm en ordelijk naar de Papengracht te begeven en daar zich strikt te houden aan de aanwijzingen der regelingscomraissie en in rijen van vier te marcheeren. Hierop verlieten de aanwezigen zingende de zaal, de bestuurders der organisaties hun banieren meedragend. Onmiddellijk na afloop der vergadering begaf de overgroote meerderheid der aan wezigen zich naar de Papengracht, waar de opstelling van den stoet voor den optocht plaats vond. In verband met het vergevorderde urn- was *t 1 Mei-comité dal gelijk bekend was samengesteld uit leden van de besturen van S. D. A. P., afd. Leiden, Leidschen Bestuur- dersbond en de Coöperatie „Vooruit" van oordeel, dat praalwagens in den stoet toch niet tot hun recht zouden komen, zoodat deze ditmaal op het appèl ontbraken. Daarentegen verleende het grillige licht der honderden fakkels welke in den stoet den meegedragen, aan het geheel een bij zonder cachet. Zooals reed9 eerder gemeld propageerde de S. D. A. P alom in den lande op dezen dag hare idealen onder de leuzen: medezeg genschap in de bedrijven, algeheele ontwa pening en handhaving van den 8-urigen ar beidsdag waar deze wèl en invoering, waar deze nog niet bestaat. In dezeD geest luidde dan ook het op schrift der meeste transparanten, welke in den stoet werden meegevoerd. Bovendien zagen wij nog leuzen vóór de afschaffing der huurwetten en voor organi satie. In totaal namen 31 corporaties hoofdza kelijk plaatselijke afdeelingen van vakbon den aan den optocht deel. terwijl de muziek- vereenigingen „Nieuw Leven" en „Werk- mans Wilskracht" en de zangvereeniging „De Stem des Volkshare muzikale mede werking verleenden. Voorafgegaan door een politiemacht onder leiding van inspecteur Duval, vertrok de stoet te circa kwart voor negen van de Pa pengracht om langs de Zaterdag door ons vermelde route zijn weg te nemen en om precies te tien uur wederom op de plaats van vertrek terug te komen. De optocht had een volstrekt ordelijk ver loop. Tot besluit had in het Volksgebouw een gezellig samenzijn plaats. BOND VAN NED. ONDERWIJZERS. Zaterdagavond kwam in huize Feenstra der afdeeling Leiden van den ..Bond van Ned. Onderwijzers in huishoudelijke ver- gaöering bijeen. In zijn openingswoord bracht, de voor zitter. de heer Jac. Tjalsma, de ontslag zaak te Bloemendaal ter sprake. Mevr. KlinkenbergMeeter is door den rechter vrijgesproken van het haar ten laste gelegde Verwacht mag nu worden dat binnenkort Ged. Staten van Noord-Holland een streep zullen halen door het ontslag, dat de Raad Bloemendaal aan de onderwijzeres ver leende. De beteekenis van een hechte or ganisatie springt bij deze zaak in 't oog. Na bespreking van een voorstel van het bestuur om te komen tot onderwijs in een vreemde taal in het Centrale 7e leerjaar, werd dit voorstel terug genomen mede op grond van de overweging dat waarschijnlijk binnenkort de leerplicht ook voor dit leer jaar zal gelden. Een voorstel van het be stuur om pogingen aan te wenden voor hst verkrijgen van een vergoeding aan de plaatsvervangende hoofden, die werkelijk als zoodanig dienst doen, werd met alge meene stemmen aangenomen. BUURTVEREENIGING DE KOOI. Zaterdagavond werd door de Buurt-huui- dersvereemging „De Kooi" een gezellige bijeenkomst gehouden in gebouw 1'Union, ter herdenking van het v\jf-jarig bestaan, die als weigesiaagd mag worden beschouwd. Toen de voorzitter den avond opende met een woord van welkom, was de zaal en balcon tot in den nok gevuld, waarna hjj hel woord gaf aan den secretaris, die in een goed gedocumenteerde rede een over zicht gal van het ontstaan en het doel der vereemging. Hjj zette in deze rede uit een, hoe riji jaar geleden door den Minister aan de huurders een huur ver hooging werd opgelegd van 60 pet., welke verhooging dooi de huurders voor 1/3 is betaald ge worden en voor 2/3 is gewonnen. Hg gal verder eeD financieel overzicht over het behaalde succes en constateerde dan, dat in deze 5 jaren een voordeel voor de huur ders i9 behaald van f 64.000. Na deze rede volgde een donderend applaus waarna een commissie uit de leden net be stuur huldigde voor de gedane moeite, en hen Damens de leden enkele zeer mooie geschenken aanbood. Het ofïieieele gedeelte was hiermede afgeloopen en verder was het woord aan de zangvereeniging „Morgenrood", die welwillend enkele zangnummers ten ge- boore bracht en een operette opvoerde. Het applaus bewees, dat alles zeer werd ge waardeerd. De tooneelvereeniging „D.O.S." zorgde voor het verdere amusement van den avond. Zjj deed dit op een wijze zooals we riet van dit gezelschap gewend zijn. Het was een recht gezellige avond, waarop de Buurt- vereenjging „De Kooi" met trots kan terug zien. WANDELTOCHT VAN DE CHRISTELIJKE PADVINDERS. Zaterdagnamiddag hebben ter gelegenheid van den verjaardag van H. K. H. Prinses Juliana, de leden van de Chr. Padvinders organisatie, afdeeling Patrimonium, in sa menwerking met de Padvinders van het Leger des Heils, onder leiding van hopman C. Stokhuyzen, een wandeltocht gemaakt door de bevlagde straten der stad en droegen daardoor veel bij aan de levendigheid in de straten, te meer te waardeeren omdat er hier ter stede slechts weinig te doen was. De fleurige stoel werd te 4 uur opgesteld aan den Hooge Rijndijk voor het Militair In validenhuis en marcheerde omstuwd door een groot aantal belangstellenden en nieuws gierigen te voet of per rijwiel langs de Hoogewoerd verder de stad inlangs de voor naamste straten. Zeer ordelijk wandelden de jongelui met hunne banieren en de kleuren van Oranje blanje bleu, door de stad, waar na eindelijk de stoet op de Hooglandsche Kerkgracht werd ontbonden. DE LEIDSCHE FRIEZEN BIJEEN. Zaterdagavond hield het Selskip „Frysl&n" de vereeniging van Friezen in Leiden en omgeving haar laatste „bütengewoane gear- komste" in dit seizoen Zulk een laatste sa menkomst pleegt iets extra's te geven en zoo was het nu ook weer. De twee boven zalen van „De Harmonie" waren noodig om alle aanwezigen, leden met hunne familie leden en genoodigden, een plaats te geven. Het bestuur der zustervereeniging van de Leidsche Groningers was ook op het appèl. De naburen leven evenals in de provinciën zelf ook hier in de beste harmonie samen zooals het goede buren betaamt. Deze laat ste avond was weer een „toaneel-joun". Er werden twee tooneelwerken opgevoerd van de meest bekende nieuwere Friesche tooneel- schrijvers, de heeren H. W. Canne en Y. C. Schuitmaker. Het eerste stuk „De forlerne soan" 9chetst ons als een der hoofdpersonen een jonge man, verliefd op een pronkziek meisje, die veel van hem eischt en waardoor hij ten slotte diefstal pleegt en in de gevangenis komt. Met groot heimwee blijft de moeder, een arme weduwe, haar zoon verbeiden Met open armen wil zij hem ontvangen; feeste lijk bereidt zij zijn komst voor, doch als hij komt. o, bitterp teleurstelling, versmaadt hij de- moederliefde ter wille van de vrouw, die hem deze rampspoed bracht en nog van zich afstoot, wat in het uitnemend spel als een tragische noodwendigheid aan de met adem- looze stilte luisterende aanwezigen voorbij ging. en op hen een diepen indruk maakte. In het stuk „Hjar Jonker" een vroolijk spel. wordt op geestige wiize de zucht naar het nieuwe, het moderne, het zich vergapen aan den schoonen schijn, dat ook en vooral BINNENLAND. Grootsche feesten og Prinses Juliana's 18en verjaardag te Den Haag (2e blad). De viering van het 1 Mei-leest te Lelden (Stadsn. Ie blad). Eenige seer ernstige verkeersongevallen (Gem. 2e blad). BUITENLAND. De Engelsche vakvereenigingswet ook van toepassing voor uitsluitingen (Buitenland le blad). Arrestaties in Frankrijk (Buitenl. le blad). Ernstige mijnramp in Amerika. Vele slachtoiiers. (Buitenl. en Tel. le bied). bij de vrouwen in den Frieschen boeren-t Stand is binnengedrongen, geschilderd, te-> genover de oude boeren eenvoud van den buer die voor zijn land en zijn vee leeft. Dit menschkundig stuk van den heer Schuitmaker viel zeer in den smaak Ook in dit blijspel waren de rollen in goede handen. De bijeenkomst werd met het „Frysk Folkslied" geopend, onmiddellijk, in ver band met den verjaardag van de Prinse9, gevolgd door het Oude Wilhelmus, staande gezongen, terwijl in den loop van den avond nog menig vroolijke Friesche zang werd op gehaald, door uitnemende muziek begeleid. De avond werd besloten met het „iepe-i nings kuierke", gevolgd door een reeks van Friesche dansen. Gisteren was het zooals wij reeds me dedeelden 45 jaar geleden, dat onze stad genoot, de ruim 70-jarige J. G. Flippo, als bakkersgezel in dienst kwam, bij de firma Koole en Nicolai thans de Broodfabriek „De Vereeniging" waarbij hij onafgebroken in dienst bleef. Gisteren werd deze herinne ringsdag te zijnen huizen aan de 4e Binnen vestgracht dicht bij de Hoogewoerd in in- tiemen kring herdacht. Verschillende bloemstukken en andere blijken' van waar deering waren den ouden werker, toegezon den en al wa9 het dan geen echt jubileum, toch kwamen vele zijner kameraden en an deren hem gelukwensehen. De alhier tot semi-arts bevorderde heer J. van der Most is bestemd tot reserve officier van gezondheid bij het leger h. t. L De tot majoor btf het 4e reg. In fanterie benoemde kapitein der grenadiers M F. J. Phaff is bestemd voor het garnizoen Leiden, doch blijft voorloopig toegevoegd aan den inspecteur der burgerwachten te 's-Gravenhage. De heer W. van der Laan, hoofd der openbare opleidingsschool aan den Mare- singel en voorzitter der 3-October-vereeni ging, die, zooals wij reeds eerder mededeel den, een ernstige operatie onderging en lan gen tijd in het Diaconessenhuis werd ver pleegd en daarna voor volledig herstel eeni- gen tijd buiten de stad verbleef, heelt he denmorgen zijn ambt in de school weder aanvaard; hij werd door de leerlingen en het personeel met blijdschap ontvangen en hartelijk verwelkomd. Het resultaat van de door de Leid sche Burgerwacht gehouden schietwedstrij den op buks is, dat de heer De Gunst hel kampioenschap heeft gewonnen met 2Sb van de 300 punten. Hedenmiddag te ruim halfdrie is een „Ford-karavaan" duor onze stad getrokken. Komende van Den Haag, reed de karavaan langs. Noordeinde, Breestraat, Hoogewoerd, Kraaierstraat, N. Rijn, Heerengracht, Haar lemmerstraat, Steenstraat, Stationsweg, al waar bij de N.V. „Het Motorhuis" een wijle werd gepauzeerd, waarna de reis werd voort gezel naar Haarlem. De karavaan bestond uit de nieuwste modelleD personenwagens, laot..agen-chrssis, alsmede geheel gecarrosseerde vracht- en bestelauto's, alle standaard-model.en, verder Fordson tractor's met sleepwagens, enz. Bet doel is onder meer het publiek een volledig beeld te geven van de Ford-pro ducten. Ten nadeele van een schipper werd een zeil ter waarde van f118 ontvreemd Een andere schipper deed aangifte bij de politie van de vermissing van twee roeispanen, en een derde schipper ver miste een roeiboot. In een perceel aan den Haarlemmer weg ontstond gisteren tengevolge van het schroeien door een strijkijzer een begin van brand. Met behulp van een emmer water

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 1