- No. 20577
DINSDAG 12 APRIL
Anno 1927
1 Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
MUZIEK.
LEID
DAGBLAD
PRIJS OER ADVERTENTIEN:
80 Cts. per regel. Bij regel abonnement belangrijk lageren prijs
Kleine Advertentiën uitsluitend bii vooruitbetaling Woensdags eD
Zaterdags 50 Cts bij o maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eveniueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cte
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT! -
Voor Leiden per 3 maanden 2 36 per weekƒ018.
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week0.18,
Franco per post 2 35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
j HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
bre ngei) ter algemeene kennis, dat door
hen vergunning is verleend aan A. Kool
en rechtverkrijgenden, tot het oprichten van
een steenhouwerij op het perceel Leliestraat
No. 62, kadastraal bekend Gemeente Leiden,
Sectie M. No. 4279.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris,
j Leiden, 11 April 1927.
.VERBETERING KIEZERSLIJST 1927/1928.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat de ver-
oeken om verbetering van de kiezerslijst,
dienst 1927-1928, met de bijgevoegde be
wijsstukken, tot en met den 21en April a.s.
voor een ieder op de Secretarie der ge
meente (Kamer No. X) ter inzage zijn
nedergelegd en in afschrift, tegen betaling
der kosten, verkrijgbaar gesteld
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris.
Leiden, 12 April 1927.
RAADS-COMMISSIËN.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis dat de Ge
meenteraad. in zijne zitting van 11 April
ï-1-, den heer A J. Schoneveld heeft be
noemd tot lid van de Commissie van Fa
bricage en vail' die voor hel Grondbedrijf.
A VAN DE SANDE BAKHUYZEN,.
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris,
j, Leiden, 12 April 1927. 1062
OFFICIEELE CANDIDAATSTELLING VOOR
DE VERKIEZING VAN LEDEN VAN
DEN GEMEENTERAAD.
Heden zijn de navolgende candida.en
i voor de verkiezing van leden voor den ge-
I mcenteraad op 24 Mei a.s. officieel candi-
daat gesteld:
Vrijz. Dem. Bond: 1. K. Sijtsma; 2. mevr.
H. W. B. van 1 tal lie—Van Embden; 3. J.
Zitman; 4. J. M. Vos Jr.; 5. E C. Alings
van Alels, 6. J. F. de Ren, 7. P. J. Pont;
8- mej. A. C. Berends; 9. Jac. Verboom.
Democratische Partij: 1. J. Ebbink; 2.
G. O. Racké; 3. J. C. Botermans; 4. J. C.
el traan; 5. W. F. K. Botermans.
Chr.-Hist. Unie: 1. mr. dr. J. Schokking;
2. J. B. Meynen; 3. Jac. Wilbrink; 4. J.
Splinter Gzn.; 5. J. A. van der Reyden;
6. A. van Rosmalen; 7. L). M. Kuivenhoven;
8. M. H. de Reede, 9. G. Lekkerkerker, 10.
W. VVielhoff; 11. Ph. P. Deumer; 12. P. J.
Fontein, 13. F. v. d. Mark; 14. B. Lont Rzn.
15 M Ziegelaar.
Anti-Rev. Partij: 1. J. G. van Es; 2. F.
Eikerbout, 3 B. J. Huurman; 4. T. S. Gos-
linga; 5. D. Parmentier; 6. D. Huinink; 7.
mr. F. H van der Tas; 8. B. H. Grotenhuis;
9. A. B. Mulder, 10. J. v. d. Steen.
R.-K. Staatspartij: 1. Th. B. J. Wilmer;
2. P. Heemskerk; 3. Th. M. W. Bergers;
4. H W. Spendel; 5. C. J. van Tol 6. W. H.
A. Manders; 7. mr. A. F. L. M. Tepe; 8.
H F. A Donders; 9. E. J. Coster; 10. W. C.
H. van Kesteren; 11. H. L. J. Tobé; 12. J. ri.
Nijhuis.
Vrijheidsbond: 1. A. L. Reimeringer; 2. ir.
A. G. Bosman-, 3. mr. A J Romijn; 4. B.
Molenburgh, 5. J. Baak Jzn.; 6. J. Geyten-
beek; 7. J. Wensemius; 8. A. J. Fokker.
Onafh. Commnnisten: 1. C. v. d. Hout;
2. G. Freeke; 3. J. Marijt; 4. M. J. Metscher
geb. v. d. Waals.
S. D. A. P.: 1 mr. D. A. van Eek, 2. J. J.
v. Stralen; 3. T. Groeneveld; 4. G. P. Brag-
gaar geb. de Does; 5. F Kooi?Ira; 6. M.
Verwey; 7. H. J. Baart; 8. J. H Schüller.
9. J. J. Vallenlgoed 10. J. Burgerjon; 11.
C Koole; 12. G. de Mey 13 J. L. de Waal;
14. J J. F. Valkenburg; 15. C. Koekebakker,
13. A Carton.
S'.aa'k. (Geref.) Partij: 1. C. M. Overduin;
2 N. Weeda. 3. D. Siera; 4. J. v. Ingen
Schenau 5. J J. Sal lie6. C. Hogedoorn.
Herv. (Geref.) Staatspartij: 1. H. J. van
Hensbergen 2. L. J. Th. Dane; 3 J. H. Loo-
man. 4. H Crama.
Comm. Partij: 1 dr. J. A. N. Knuttel; 2.
H van Welzen; 3. J Raar 4. C S Rozier;
5. C. M. van Welzen geh Ober; 6. Chr. Ver-
hoekx; 7. Ph. J. J. Kassels.
Jhr. Mr. Dr. N. C. DE GÏJSELAAR
OVER HET BURGEMEESTERS-AMBT.
Een interview.
„Eigen naard" van 9 dezer bevat eer.
bijdrage van den heer G M Nteuwenhuis.
waarin de schrijver weergeeft hetgeen onze
cud burgemeester jhr mr dr. N C. de
Gijstlaar hem geantwoord heeft op de vraag
of het scheiden van het Raadsvoorzitter-
schap van het burgemeesters-ambt wen-
schelijk zou zijn.
Het zou voor den burgemeester veri
gemakkelijker zijn, zei de heer De Gijse-
laar. als hij geen voorzitter meer was van
den Raad. Maar hij zou er een belangrijk
deel van zijn invloed door verliezen.
De burgemeester is het hoofd van den
gemeenteraad en hij is voorzitter van het
college van B. en W. Zou hij beide leidende
functies prijs moeten geven, dan zou hij
buiten de zaken der gemeente komen it
slaan. En het is juist noodzakelijk, dat de
burgemeester in alles is ingewerkt, al be
hoeft hij dan niet van alle détails op de
hoogte te zijn.
De burgemeester-voorzitter maakt een
stevige stadsregeering mogelijk Ook omdat
de burgemeesler. al behoort hij tot een poli
tieke partij, toch boven de partijen zal staan.
Zelfs in een soc.-democratische maatschap
pij zal in het gemeentebestuur de burge
meester zich boven de partijen moeten
plaatsen, omdat in onpartijdigheid zijn ge
zag en de kracht van zijn positie schuilt.
Het verlies van het voorzitterschap van
den Raad zou belangrijk schade doen aan
het gezag van den burgemeester; maar
daarnaast zou de leider van den gemeente
raad. die geen burgemeester is, in een moei
lijke positie komen.
Hij zal nooit zoo in de zaken zijn inge
werkt als de burgemeester; zijn functie aai
bovendien ongesalarieerd moeten zijn, om
dat, wanneer het Raads-voorzit terschap tot
een zelfstandig ambt werd, de verhouding
tol het ambt van burgemeester nog moei
lijker zou worden.
Er is dus alle reden voor om het voor
zitterschap van den gemeenteraad te blijven
opdragen aan den burgemeester.
Op de vraag van zijn interviewer, of de
burgemeester benoemd moet worden op de
wïize zooals de Gemeentewet dat voor
schrijft, dan wel door den Raad of door den
minister, op voordracht van den Raad,
antwoordde jhr. De Gijselaar;
Ik zou het volkomen onjuist achten,
de benoeming van den burgemeester in an
dere handen te leggen, dan waarin zij thans
ligt.
De uitvoering van wetten zou tot groote
moeilijkheden aanleiding kunnen geven, als
de burgemeester niet meer was de tusschen-
persoon tusschen gemeente en regeering.
In onze staathuishouding is het anders
geregeld dan bijv. in Frankrijk, waar ge
meente- en departementale raden weinig
hebben in te brengen; de regeering hoeft
haar eigen ambtenaren voor de uilvoering
der wetten. Maar in ons land is de uitvoe
ring in veel gevallen opgedragen aan bur
gemeester en wethouders, die vaak niet
verantwoordelijk zijn.
Indien in een bijzonder geval de wet
houders bezwaar maken tegen het uitvoeren
van een wet, dan is er nog altijd de burge
meester om haar uit te voeTen En mocht
deze bezwaar maken, dan heeft de regee
ring het in de hand hem door een ander te
doen vervangen.
Zou de burgemeester door den Raad be
noemd ziin. dan zou de regeering tegenover
een onwilligen functionaris machteloos
staan. Een dergelijke toestand zou volstrekt
niet ondenkbaar zijn Men kan zich voor
stellen. dat een burgemeester als anti niili-
tairist zou weigeren de Miütiewet uit te
voeren, of dat een communistisch gemeente
bestuur zich zou verzetten tegen verschil
lende andere, door de wet voorgeschreven
maatregelen.
De regeering zou dan geen verhaal heb
ben. Zij zou dus genoodzaakt zijn een amb
tenaar aan te stellen tusschen het ge
meentebestuur en de regeering. die met de
uitvoering van wetten zou zijn belast.
Het gevolg zou ziin. het scheppen van een
leger van rijksambtenaren ten koste van de
schatkist.
Dit is echter alleen het administratieve
bezwaar
Van niet minder beteekenis is bij het be
noemen van den burgemeester door den
Raad het gevaar, dat ook deze benoeming
tot een zuivere partiizaak zou worden gp-
maakt De vraag znl niet meeT zijn. wie is
de geschiktste man voor het ambt waar
welke partij heeft recht op den zetel? Fn
wie is bii haar aan de beurt?
Elke burgpmeesters-henopming zou d.i»
een partij-strijd wordpn met d^ daaraan
verbonden euvelen. De onvarihrid. die
daardoor ook aan het ambt zou worden
gegeven, zou niet zonder invloed blijven op
den gang van zaken.
En dan zou men bij het volgen van ^en
dergelijke wiize van benoemen toch ook de
vraag onder het oog moeten zien of met hpt
periodiek aftredpn van een burgemeesL r
ook. naar hp* Amerikaans^hp voorbeeld, de
leidpnde amhtpnaren zouden moeten aftre
den Tn ons land zou dat zonder twijfel lot
groote verwarring aanleiding geven
Elke andpre bemopiing dan dte thans
door dp we» is voorgeschreven, zei de he°r
De Gijzelaar, zou m. i. tot ongewenschte
gevolgen leiden.
Er zijn nu alle waarborgen voor de be
noeming van den bekwamen en gesel.iklen
mar., die voor hel ambt noodig is En woidf
een enkp|p maal misgelasf dan kan daar
irgepovcr worden gesleld dat de kans op
benoen-ing van den verkeerde vee' groo'er
i9, wanneer hel benoemingsrecht in handen
is van een politiek college, dan wanneer de
rt geering daarover beschikt.
En de bemoeiing van den Raad zou toch
roe goed als altijd beteekenen. dat men pen
stadgenoot zou willen zien aangew -zen.
Het is de vraag of het wel altijd in het
Delang van de gemeente is. dat haar burge
meester ui- de ingezetenen wordt gekozenI
WONINGBOUWVEREENIGING
„TUTNSTADWIJK".
Gisteravond hield deze vereeniging haar
jaarvergadering in „Staalwjjk" aan de Hee
renstraat De verslagen van secre'aris en
penningmeester werden zonder discussie
onder dankzegging goedgekeurd. De aftre
dende bestuu^eden, de heerpn L. Hoo^e-
veen, B. W. Molijn, B. Wjjland em "H.
Muller, werden bij eerste stemming herkozen.
Als lid van den Raad van Commissarissen
werd benoemd de heer J. J. Valkenburg.
Aan het jaarverslag van den secretaris,
dpn heer L. Hoogeveen, ontleenen wij het
volgende:
In de samenstelling van het bestuur kwam
geen verandering. Ook bii verschil van
meening werd Het doel steeds voor oogen
gehouden en wist men elkanders standpunt
te resnecteeren. Het ledental verdubbelde
brina. Na den grooten toeloop in het begin
van 1926 in verband met het gereed
komen van de woningen van Plan TI
kwam er vriiwel stilstand Bedroeg het aantal
on 1 .Tan. 295. od 21 Dec. was dit cijfer
502. Hiervan hebben 83 leden nog geen
woning. In het afgelonpen jaar werden 2
ledenvergaderingen gehouden, enkele con
ferenties met den directeur van Bouw- en
Woningtoezicht en niet minder dan 39 be
stuursvergaderingen. Ook mnt da autoritriten
on woningbouwgebied was de samenwerking
naar wea«?ch. De vereenïgin'T bteef lid van
den „Natiomten Woningraad" alsmede van
de „Federatie van Woningbouwverenigin
gen" te Leiden. Omtrent de ve-hnring <ter^
woningen wordt opgemerkt, dat dQ mntat:es
talrijk geweest ziin, vooral in hot h*gin van
het jaar. Ze veroo-mkten g^oot hunrverli^.
Het ergste was dit met de woningen in de
Koninginnplaan. Het totale huurverlies is
f dl96.371/2 geweest, waarvan weg°ns leeg
staan van woningen in de Koninginnplaan
f 2695.50. Finde 1926 waren alle woningen
weder verhuurd. De dTtknoosten van Plan
IT rijn heter. Ou dit plan drukt geen huur
verlies. De woningen er van kwamen in
den loon van W kwartaal gereed
en werden onmtdd^Pifk betrokken.
De huren van de woningen van Plan I
gingen iets naar benden; gem'ddeld was
de verlaging 38 cent per week en per
woning. De huren zijn evenwel nog veel
te hoog. Zoolang deze niet op een neri
van gemiddeld f7 ner week ziin gebracht,
is het bestuur niet tevreden. Maatregelen
om de hnren beduidend te verlagen door
conversie van de leeningen werden reeds
beraamd, doch htevou tot heden zonder re
sultaat Vroeg of laat zal het er toch van
moeten komen, vooral Sis de woningmarkt
wat rnimer wordt.
Het onderhond van de woningen baayt
nog steeds de grootste zorg. Speciaal is
dit. het geval met de koningen van Plan T.
Met het oog on de veelvuldig vonrkomerde
daklckkages aan Kasta'njet-ade. Tuteenstreab
Meidoorn straat en Acaciasteaat, werd tot
dakverdrkkteg cerge^a^n. De ond^ v'nd^g
hpeft bewezen, dat na deze verdnkking de
lekkernij vrijwel tot het verteden behoort.
Verschilteude doorgaande hivtenmu^en wt-
d*u bestreken met het vochtwerend nrdtel
„Pvroil". Tot on heden heeft dit middel
aan de verwachtingen beantwoord. Met ge
noegen wordt vermeld, dat de wjjze van
bewoning veel verbeterd is. Een goede h°-
wening is van onschatbare waarde, omdat
daardoor veel onderhoudskosten bespaard
worden. Het op 2 Augustus 1920 door den
Leidschen Raad genomen besluit ora in „Tuin-
stadwijk" een badhuis te stichten, werd ook
in 1926 niet ten uitvoer gebracht. Op 18
Mei heeft de vereeniging zich per adres
to' den Raad gewend en verzocht uitvoering
te willen geven aan het besluit van 1920.
Ecd gehouden enquête heeft duidelijk be
wezen hoe sterk het verlangen van de be
woners in het Zuidelijk stadsgedeelte naar
de stichting van een badhuis is. Door B.
en W. is toen, naar aanleiding van het
adres aan den Raad meegedeeld, dat zwem
verenigingen te dezer stede de stichting
van een overdekte zwem- en bad-inrichting
overwegen. B. en W. wilden de uitkomst
hiervan afwachten. Bjj de begrootings-de-
batten in December 1926 is door den voor
zitter van den Raad gezegd, naar aanleiding
van het voorstel-Dubbeldeman om tot de
stichting van een badgelegenheid in de Tuurt
van de voormalige Koepoort over te gaan:
„Spreker kan namens B. en W. meöedeelen
„dat binnen zeer korten tijd omtrent die
„zaak een praeadvies zal verschijnen en
„dat hjj, zoo noodig, ook bjj gemeente
werken op spoed zal aandringen."
iDtusschen is tot heden nog niets ver
schenen.
(Zie onder Gemeenteraad van Leiden bg
de Rondvraag).
Omtrent noodzakelijke beplantingen wordt
medegedeeld, dat plannen beraamd worden
om de open vakken in Acaciastraat. Tulpen
straat. Narcissenstraat en nog enkele kleine
stukies aaD Kastanjokade en Meidoornstra.at
beplant te krijgen. Van gemeentewege is
toezegging verkregen, dat het open terrein
hoek KastanjekadeSeringenstraat als speel
terrein zal worden ingericht
Tot de plannen voor de naaste toekomst
behoort in de eerste plaats het doortrekken
van de Koninginnelaan tot zoo moge'jjk aan
do trambaan. Hiermede zou dan tevens ver
kregen worden een betere toegang tot de
Seringenstraat. Verder hoopt het bestuur
op één-gezins-woningen in het verlengde van
de KastaDjekade terwgl ook verdere nieuw
bouw, naar het oordeel van het bestuur, in
weerwil van de uitkomsten der woningtelling,
niet mag worden stopgezet
EINDELIJK GESNAPT.
De politie heeft gisteren aangehouden W.
W. D., die gesignaleerd stond in het Alg.
Politieblad wegens diefstal van b'oemen, ten
nadeele van den heer B., geruimen t\jd
geleden te Leiderdorp gepleegd. W. W. D.
had nog drie maanden gevangenisstraf te
goed.
Den 26sten Juni a.s zal het een eeuw
geleden zijn, dal de eerste sleen werd ge
legd van het Ger Minnehuis der Ned.-Herv.
Diaconie aan de Kaarsenmakersstraat al
hier. Zeer gaarne zouden de diakenen der
Ned.-Herv Gem. en in het bijzonder de
commissie uit hun midden, aan welke de
zorg dier Stichting meer speciaal is opge
dragen, dien dag voor de daar verblijvende
ouden van dagen tot een feestdag willen
maken.
Men leze daartoe het „Ingezonden Stuk"
in ons nummer van heden.
Woensdag 29 Juni des middags zal ieder
gelegenheid worden gegeven het Minnehuis
te bezichtigen.
Dinsdag 19 April a.s. hoopt onze stad
genoot P. Mizee den dag te herdenken waar
op hij voor 25 jaar als sleenhouwer in dienst
trad bij de Nederduitsch Herv Gemeente al
hier. Naar wij vernemen zal deze dag voor
den aspirant-jubilaris niet onopgemerkt
voorbijgaan.
Aan het postkantoor Leiden un zijn
wijkkantoren werd-in den loop der maand
Maart op spaarbr«'.ktoekj?s ingelegd
f 101.171,91 en terugbetaald f 117.866,116;
derhalve minder inga «*gd dan terugbetaald
f1619414. Het aantal nieuw uiigegevrn
spaarbank boekje* bedreig 10C.
Door ivfschenkoir-sl dezer kantoren werd
ter Directie op sUatseehuldboekies inge
schreven nominaal f 13.600 en afgeschreven
f 6300; derhalve meer in- dan afge
schreven f7300 Het aantal nieuw uitgege
ven s'.aafsschuldboekjts bedroeg 4.
De zevenjarige jongen D. K., wonende
iD de 1ste Haverstraat, heeft zich gisteren
in de Leliestraat verwond. Een deur van
een schutting, die door arbeiders uit de rails
was gelicht en waarschtjnlqk te rechtop
heeft gestaan, viel op het rechterbeen van
den jongen. Dr. S. van den Eerste Hulp
dienst constateerde een verbloeding in het
been. De jongen werd per auto van den
E. H. D. naar huis vervoerd.
Het gebeurt in den laatsten tijd her
haaldelijk, dat onbeheerd achtergelaten rij
wielen, later teruggevonden worden, ont
daan van het njwielbelastingplaatjc. Men zij
gewaarschuwd.
Ten nadeele van H. A. werd een rijwiel
dat hij op het Rapenburg onbeheerd had
laten staan, ontvreemd. Het rijwiel werd
nog niet teruggevonden.
Ter gelegenheid van zjjn eerste
lustrum is door het Eerste Leidsche Klucht
en Revuegezelschap op Zaterdag 23 April
a.s. eeD feestelijke bijeenkomst georgani
seerd, waar het jubileerend bestuur door de
leder en donateurs zal worden gehuldigd.
Hedenmorgen om tien uur werd in de
Haarlemmerstraat 265 geopend „Het Con-
servenhuis". De nieuwe zaak zal zich toe
leggen op den verkoop van uitsluitend ver
pakte artikelen.
Een ruime sorteering conserven, wijnen
en limonades zal steeds tegen voordeelige
prijzen in het Conserven huis te vinden zijn.
Met het oog op de komende feestdagen
biedt hel Conservenhuis reeds dadelijk de
gelegenheid om tegen billijke prijzen de
provisiekast te vullen.
Onder verwijzing naar een in dit Blad
voorkomends advertentie vestigen wij le
aandacht op de dezer dagen gereed gekomen
inwendige verbouwing van het heeren
mode- en hoedenmagazijn van de firma R
Rippe. Breestraat 106. hoek Koornhrupsteeg.
Door het uitbreken van een achter d?n
winkel gelegen vertrek en trap werd de
winkelruimte aanmerkelijk vergroot, het
geen vooral de hoedenafdeeling ten go^de
kwam. zoodat de sorleering in dit artikel
een belangrijke uitbreiding onderging. Door
de moderne inrichting in lage wandvakken
is deze afdeeling de uitbreiding ten spijt
zeer overzichtelijk gebleven.
De verbouwing werd door de firma Bou-
ter en Hartevell zeer ten genoegen van den
eigenaar uitgevoerd.
BINNENLAND.
-1
Candidaatstelling voor den Leidschen
Gemeenteraad. (Stadsn. le blad).
Misrekening bij den bouw van hei Olym
pisch Stadion te Amsterdam. (Sport).
BUITENLAND.
Nieuwe ernstige oneenigheid ter voorbe
reidende ontwapeningsconferentie. (Builenl.
le blad).
Chnrchill heeft ln Engeland de begroo-
ting ingediend. (Buitenl. le blad),
Nadere bijzonderheden over de nota der
mogendheden aan Zoid-China. (Buitenl. le
blad).
JOSEF PEMBAUR.
Pembaur is het type van den klavier-
virluoos uit de welhaast voor goed achter
ons liggende romantische periode. Geen ver
wijl kan hem minder treflen dan zich naar
den tijdgeest gevoegd te hebben Hij is pre
cies gebleven wie hij was; de pianist van
nel poëtische geval. Gemoedswarmte is bij
hem alles. Dat brengt zijn kunstopvatting
mee. ln een zeer lezenswaardig geschrift
„Von der Puesie des Klavierspiels" (Mün-
chen 1911 Wunderhorn Verlag) heeft Pem
baur 0. a. deze stelling ontwikkeld, dat
mensch en kunstenaar geen gescheiden ba-
grip mag zijn. Hij constateert het bedroe
vende verschijnsel dat het ethrnch moment
in de tegenwoordige kunstrichting niet oeter
tot zijn recht komt; en dat in de opvoeding
niet de noodige zorg wordt besteed aan de
ontwikkeling van het gemoed. „Erziehutig
des Geislesl Erziehung des Körpersl Nur
das Gbmüt musz so oft als Autodidact
durchs Leben gehenl" Dit gebied van het
gevoel zij het gebied der muziek: „die tem-
fühligkeit ist unserer Kunst, ïsl unserer Zeit
zu gewinnen!" Dit is in 't kort zoo onge
veer Pembaurs grondgedachte, die de »lzu-
tel is voor de waardeenng van zijn spel en
van zijn speelmanier. Men kan die gedachte
voor zich aanvaarden of verwerpen maar
men erkenne het gued recht van den kun
stenaar, om haar in alle oprechtheid als
waarheid te voelen Er valt hier zells een
moed der overtuiging te waardeeren ln
dezen zin is Pembaur een ouderwetscb mu
sicus. Reeds in uiterlijke verschijning ver
raadt hij zijn kunstrichting Zijn lyrische
haardos, zijn zwierige das behooren bij het
beeld van den piano-virtuoos uit de roman
tiek. Vergelijk dat nu eens bij het mon
daine, sportieve voorkomen van zijn jon
geren kunstbroeder Iturbil Dan. welk een
verschil in opvatting tusschen deze beiden,
en hoe loopen beider speelmanier uileenI
Bij den laatste is alles op concentratie op
samenpersing gericht: zooveel mogelijk uit
drukken met zoo weinig mogelijk expansie.
Pembaur daarentegen gunt zich al den tijd
om in de grootste gemoedsrust elke verhef
fing en elke daling in zijn voordracht te
nuanceeren. in die mate zelfs, dat ze ons als
overdrijving zou voorkomen, als we ze niet
accepteerden van een kunstenaar, die nu
eenmaal voor zich het recht heeft opgeëischt
zich zelf te zijn Zijn spel is daarom in ?er
bijzondere mate persoonlijk. Het lijkt in de
verte niet op dat van eenig ander klavier
heid uit dezen lijd. Men moet even aan zijn
spel wennen Maar dat doet men in minder
dan geen tijd. Door zijn sterke artisticiteit,
zijn rasmuzikaliteit slaat hij zijn hoorders
al gauw in den ban. En dan staal niets het
zuiverste muzikaal genieten meer in den
weg. Dan bewnndpren we voor alles de
dichterlijkheid in de reproductie, die deze
tol een volmaakte herschepping van het
toonstuk maakt. Dan denken we niet meer
aan de weergalooze technische verzorging,
dan is de techniek pen stuk van den geest
geworden, zoo ongeveer als Liszt zich eens
uitdrukte „aus dem Geiste schaffe sich
die Technik, nicht aus der Mechanik". En
dan komen we ten slotte tot deze overtuiging,
dat wij on9 in den tuin der romantiek nog
gaarne vermeien als een kunstenaar a's
Pembaur er ons in rondleidt. De vier ka
pitale stukken van Chopin voor de p&uzo
(Ballade op. 23. nocturne op. 48. Fantasie
op 49 en Polonaise op. 53' waren pracht
stukken van nobele, gevoelige klavierkun3t;
F«oral de Fantasie was wondermooi. Wat
na de pauze kwam viel daarbij af. Hel veel
fcwakkere werk van Liszt (Sponzalizio, twee
lf .'enden en de Danle-sonafe) kan de aan-
ht niet gpspannen houden. Men kan zich
li leen er over verwonderen, wat een pianist
