INSTALLATIE VAN DEN NIEUWEN BURGEMEESTER.
Anno 1927
No, 20529 DINSDAG 15 FEBRUARI Anno 1927
llCIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden. j
LEIDSCH m DAGBLAD
PRIJS OER ADVERTENTIEN:
j 80 Cts per regel. Bi] fegHlahonnement belangrijk lagereD prijs,
■wflnif' Adv^rtentiën uitsluitend bit vooruitbetaling Woeu>dags en
«>0 Cts bij n maximum aantal woorden van 30
Wo volgen? postreebt Voor pv^iiIuppIp opzpnding van brieven
I norto te befalpn Bewijsnummer 6 Cts
Bureau Noordelndsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèquo- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DE2.ER COURANT»
Voor Leiden per S maanden 2 SR per week ƒ018.
Buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn, pei week *0.18.
Franco per post I 286 portokosten.
jit Bummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
I OPSLUITING KOOIEENDEN.
lommissaris der Koningin in de Pro-
Zuid-HoIIand brengt ter kennis van
lebbenden, dat Gedeputeerde Slaten,
(doening aan het bepaalde bij Art. 34
[chtwet 1923. bij hun besluit van 7
iri 1927 No. 117 hebben bepaald, dat
;e provincie de kooieenden door den
fan moeten worden opgesloten of ge-
^^Kedurende hel tijdvak 1 Juli tot en met
fptember 1827.
kennisgeving zal. in plano gedrukt,
«n afgekondigd en aangeplakt waar
te doen gebruikelijk is. alsmede in
[ederlandsche Staatscourant worden
ltsL 8089
immissaris der Koningin voornoemd,
SWEERTS.
ravenhage, 15 Februari 1927.
l OPHAALDIENST BELASTINGEN.
den Neutralen bestuurdersbond
Ir, wordt, omdat hier nog geen ge-
Itelijke ophaaldienst der belastingen
let medewerking van den Inspecteur
directe belastingen, voor de leden van
ongesloten (Neutrale) organisaties een
laldienst voor de gemeente en directe
|tiDgen opgericht. Een bode zal een
f bedrag per week of por maand biL
den ophalen.
VRAGEN AAN B. EN W.
W den heer J. J van Stralen is aan
[raad dezer gemeente verlof gevraagd
navolgende vragen tot B. en W.
jogen richten:
I Is door den Minister aan B. en W.
laagd of er bezwaar bestaat tegen de
kking der Huurwetten of de opheffing
Huurcoramissie hier ter plaatse? En
[ja, willen B. en VV. dan den Raad hun
[oord mededeelen
[Willen B. en W. ook mededeelen 'o?
f den Minister aan een lid van hun
jge of een der ambtenaren persoonlijk
is gevraagd omtrent het opheffen
Huurcommissie en zoo ja, welk ant-
daarop is gegeven
IZijn B. en W. niet van meening dat
vervallen der Huurwettê-n voor vele
Jzetenen beteeken en de huurverhooging
ngevolge hebben
Zijn B. en VV. bereid ernstig na te
of door een gemeentelijke verorde-
zoo goed mogelijk de 'nadeelige ge-
jen voor de huurders, die door de op-
log der Huurwetten zullen ontstaan,
voorkomen worden
[En zoo dat mogeUik is, zijn B. en W.
bereid een dergelijke verordening aan
[Kaad ter goedkeuring voor te leggen?
TOONSTELLING VAN VERZEND-
MATERIAAL.
pier de auspiciën van de vereeniging
jerlandsch Fabrikaat" werd heden in
Per zalen van het gebouw der Kamer
jKoophandel en Fabrieken voor Rijnland
|den Stationsweg een expositie gehouden
[verpakkingsmateriaal.
V>r dpze tentoonstelling ook in andere
(sen van ons land te houden, beoogt de
leniging bij de fabnkanlen meerdere be
itelling op te wekken voor onze Kolo-
en eens te laten zien, hoe de buiten
iche fabrikanten hun producten veizen-
fen welken zorg zij besteden aan etiket
je enzin tegenstelling met de meeste
bndsche industriëelen. die in dat opzicht
|el buitenland verre ten achter staan.
lvpns worden alle mogelijke inlichtingen
[rekt omlreDt den expori naar Ned. Oost-
I en gewezen op het belang van de Ned.-
jche Jaarbeurs te Randoeng, die iaar-
noor ongeveer 150.000 personen bezocht
wiJ vernemen heeft zich voor de
11, 12 en 13 Mei a.s. te houden ba-
r»ten bate der kweekschool tot opleiding
^■>ewaarschoolhouderessen, aan het Ra-
£rp. 131, directrice mei. D. Voltman,
leer Haanslra, welke leer door haar
lende resultaten, door het geheele
[zich een bijzondere vermaardheid
jVerworven. met ijver voortzet, en
3^n/e vu^en' Gen dames-comité ge-
dat gaarne bereid is cadeaux en
I voor de bazaar in ontvangst te ne-
Uit comité bestaat uit de dnmes:
Yerheij van Wijk—Roem, Burg-
_^an 1; mevr. T. VerwmrAkkerman
Singel 18; mevr. B. Kuijnljes
T £a£weg n-l)- de Amb.school;
v.inR~~^ammeraad. Hoogland-
ini!^C L2t; mevr- A- Grin—Peetoom
p f 9. Tu'nstadswïil- moi F. H.
P«St. tc OcssUccaL Willi, park.
Hedennamiddag te halfdrie kwam de ge
meenteraad in buitengewone zitting bijeen
voor de installatie van den nieuwbenoemden
burgemeester mr. A. van de Sande Bak-
huijzen.
De belangstelling op de publieke tribune,
die voor deze gelegenheid veel te klein bleelji
was zeer groot. Velen kwamen te vergeefs
een plaats zoeken.
Klokke halfdrie werd de nieuwe ambts
drager binnengeleid door den oudsten wet
houder den heer A. Mulder, het oudste raads
lid, den heer J. A. van Hamel en de ge
meente-secretaris mr. dr. J C. van Strijen.
Hij was vergezeld door zijn echlgenoote,
zusters en schoonmoeder.
De heer van de Sande Bakhuijzen nam
plaats in den wethouderszetel ter rechter
zijde van den voorzitter.
Deze verzocht nu den secretaris voor te
lezen het Koninklijk besluit houdende de
benoeming van mr. A. v. d Sande Bak
huijzen en de beëediging als burgemeester
door den Commissaris der Koningin in Zuid-
Holland.
Daarna werd de nieuwe burgemeester
door den heer Reimeringer als volgt toege
sproken:
Rede van den heer Reimeringer.
Hooggeachte heer v. d. Sande Bakhuijzen,
Het heeft H. M. onze geëerbiedigde Ko
ningin behaagd U in dé plaats van den heer
De Gijselaar te benoemen tot burgemeester
der Gemeente Leiden en het is mij een aan
gename taak U namens den Raad en den
Secretaris hartelijk geluk te wenschen met
Uwe benoeming en U hier het welkom toe
te roepenhet stemt tot vreugde en goede
verwachting dat U de op U uitgebrachte
benoeming met opgewektheid heeft aan
vaard, wetende en ten volle overtuigd zijnde
(fat het geen gemakkelijke taak zal zijn den
bekwamen en uiterst populairen burge
meester De Gijselaar te vervangen: Toch
heeft U niet geaarzeld en direct besloten
deze eervolle benoeming te aanvaarden Dat
geeft goeden moed voor de toekomst, daarbij
Leiden is U bekend, gij hebt Uw jeugd hier
doorgebracht en U lTeeft ook hier gestu
deerd aan onze aloude Universiteit.' Leiden
en de Academie zijn U geen onbekenden De
taak van den burgemeester eener gemeente
als Leiden is niet licht en zeker niet onder
de tegenwoordige omstandigheden. Nog al
tijd ligt een zware economische druk op de
bevolking, het aantal werkloozen neemt
weder toe, er is in vele zaken en industriën
hier ter stede een malaise, de belastingen in
deze gemeente zijn uitermate zwaar Daarbij
vragen alle zaken Uwe voortdurende aan
dacht: verkeersmoeilijkheden, nieuwe brug
gen die noodzakelijk zijn, de nieuwe markt
terreinen, voorziening op onderwijsgebied,
nieuwe scholen, het rioleeringsvraagstuk,
woningbouw, zorg voor politie en brandweer
en de steeds uitbreidende stad. die vooral
aan de zijde van den Rijnsburgerweg een
grooten omvang heeft genomen.
Leiden is een - belangrijke stad door zijn
wereldberoemde Academie en zijn ligging in
het Rijnland en wij mogen verwachten met
een opleving van handel en industrie, ook
de terugslag op deze Gemeente zich moge
doen gevoelen door zijn mooie ligging te
midden van talrijke welvarende dorpen^
Moge het oök U gegeven zijn aan den bloei
en de welvaart dezer aloude Gemeente te
mogen medewerken. En wij mogen van U
verwachten Mijnheer van de Sande Bak-
huijzen, dat U door Uw langdurig verblijf in
het Buitenland een ruimen blik moet heb
ben op zaken en dingen, die men vanuil de
verte beter, onpartijdiger kan beoordeelen
dan hen die er midden in leven, dat U ook
Uwe krachten en talenten zult aanwenden
tot waardige vervulling _van het Burge
meesterschap. De werkzaamheden op con
sulair en diplomatiek gebied hebben -U ge
leerd met menschen van allerlei slag om
te gaan en in de verschillende hooge ambten
waartoe, de Regeering u bij herhaling heeft
geroepen, heeft U getoond een vasten wil
en een goed doorzicht te hebben. Wij mo
gen dus veel van U verwachten en dan zult
U. gesteund door den voortreffelijken Secre
taris. Mr. van Strijen. uitstekend jurist en
bekend met alle voorkomende zaken, om
geven door een voortreffelijk ambtenaren
corps. met de voor hun taak volkomen be
rekende hoofden van dienst in aangename
samenwerking met de Wethouders en me
dewerking van den Raad. zeer zeker veel
goeds voor_pnze Gemeente, tot stand kunnen
.brengen en den bloei en de welvaart bevor
deren Moge* U ook met Uw gezin in deze
goede stad gelukkige dagen hebben en U in
de behartiging der aan Uwe zorgen toever
trouwde belangen een schoone voldoening
vinden.
En thans verklaar ik U. Mr. Adriaan van
de Sande Bakhuijzen geïnstalleerd als bur
germester der Gemeente Leiden Ik verzoek
U den ambtsketen als teeken Uwer waar
digheid te omhangen, den voorzittershamer
te aanvaarden en de voor U bestemde zetel
in te nemen (Appteus van den Raad).
T *.ma reikte de wethouder den ketting
dei* waardigheid burgemeester uua den
nieuwen burgemeester over die hierop
plaats nam op des voorzitters stoel.
Het oudste raadslid, de heer J. A. van
Hamel verzocht daarop het woord en sprak
ongeveer in den volgenden geest.
Rede van den heer v. Hamel.
Mijnheer de Burgemeesterl
Namens den Raad kwijl ik mij. als oudste
Raadslid volgaarne van de taak U welkom
te heeten in ons midden en U de verzeke
ring te geven, dat wij l). zooveel als maar
mogelijk is, gaarne onze méde werking zul
ten verleenen in en bij het volvoeren van
Uwe niet gemakkelijke taak.
Uwe naamgenooten behoorden tol de
aristocratie van den geest; zij blonken uit
in kennis der natuur, laat mij slechts noe
men één uit velen Uw hoogvereerden
Vader, man van Europeesche vermaard
heid; voort9 waren zij op letterkundig eo
kunstgebied erkende sieraden, en. „bon
sang ne peut mentir" zoo koesteren wij de
gegronde verwachting, dat ook U die tra
ditie zult levendig houden en de U toe
vertrouwde Gemeentebelangen naar eisch
zult dienen. Uw verleden is ons te dien
aanzien bovendien een goede waarborg De
.in het buitenland opgedane ervaring. Uw
verkeer en nm_mg met verschillende vo>-
ken, natiën, diplomaten, mannen van den
handel en de industrie, dat alles zal U on
getwijfeld in de uitoefening van Uw be
stuurstaak. al zal deze ook van geheel an
deren aard zijn dan die. welke tot dusverre
U dagelijks bezig hield, te stade komen.
Tact en be'eidvol optreden w?s U ook in
Uw vroegere loopbaan niet vreemd.
Vermoedelijk zal dit ten gevolge kunnen
hebben, dat in menigerlei opzicht, door U
het initiatief zal worden genomen. Uw ver
dienstelijke ambtsvoorganger heeft vin
dingrijk a's hij was in vele zaken U hel
gras voor de voeten weggemaaid en zoo
oogenschijnlijk heeft het er wel wat van,
dat in den eersten tijd niet veel nieuws kan
uitgedacht worden.
Evenwel als ik let op hetgeen door
Jhr. De Gijselaar, bij zijn intrederede werd
gezegd op 1 Maart 1910 „in de naaste toe
komst zullen eleclrische trams Leiden met
Katwijk en Noordwijk verhinden en wel
licht duurt het ook niet lang meer of een
dergelijk vervoermiddel leidt naar de Rijn
streek. wat waarschijnlijk de demping van
het Levendaal tengevolge zal hebben" dan
wil het mij toeschijnen, dat die profetie, on
der Uw burgemeesterschap, naar ik van
harte hoop en hier spreek ik slechts miin
persoonlijk gevoelen uit al meen ik in
dien wensch en hoop niet alleen te staan,
doch ook de meening te vertolken van een
groot aantal Raadsleden en van de ingeze
tenen ik zeg dat die voorspelling kans
heeft in vervulling te komen, ten spijt van
hen, die mirtÖer rekening hpudende met
dringende verkeersbelangen, in dat stille
stinkende grachtje een idyllische schoonheid
meenen te ontdekken: een natuurmonu
ment.
M. de Voorzitter. Er is een spreekwoord
„dat een profeet in zijn geboorteland zel
den wordt geëerd"; moge Uw burgemeester
schap een glansrijk démentie geven aan
die- spreuk.
Het zielental van Leiden moge in de
eerstvolgende kwarteeuw nog wel niet als
Groningen eerlang de 100.000 naderen, on
denkbaar acht ik hel niet, dat het over een
tiental jaren 80.000 zal bereiken. Moogt U
dat als Burgemeester beleven!
Wij wenschen U van harte toe geluk en
voorspoed in Uw huisgezin, een gelukkig
familieleven is een zeer belangrijke, onmis
bare factor bij dagelijkschen arbeid, ge
zondheid voor Uzelven en dat de illusiën,
die U zich maaktet bij de aanvaarding van
Uw nieuwe ambt,ten volle moge groeien
en bloeien en dat de vervulling van Uw
ambt U moge schenken de voldoening, die
elke nauwgezette plichtsbetrachting geeft.
Daarop hield de nieuwe burgemeester de
navolgende rede.
Rede van den nienwen burgemeester.
Op het punt staande het ambt van burge
meester van onze gemeente te aanvaarden
en voor het eerst de gelegenheid hebbend
als zoodanig voor U, vertegenwoordigers der
burgerij het woord te voeren, zult U mij wil
len toestaan, dat ik aanvang met het uit
spreken van mijnen dank aan Hare Majesteit
de Koningin en Haar raadgevers, die door
mijne benoeming toonden in mij vertrouwen
te stellen. Wanneer ik tot God bid dat Hij
mij de kracht moge geven voor Leiden een
goed burgemeester te zijn. ben ik bezield
door den vurigen wensch dat Hij mij in mijn
oprecht slreven het welzijn van stad en bur
gerij te behartigen moge leiden en mij hel
pen het in mij gestelde vertrouwen te recht
vaardigen.
U, mijnheer Reimeringer, dank ik voor de
hartelijke woorden waarmede Gij mij met
mijn nieuwe waardigheid hebt bekleedt; ik
dank U voor de hulp die U mij reeds „t-
leend heeft, ik dank U voor de opofferingen
die Gij U getroost hebt door zoo langen tijd
naast tte behartiging Uwer talrijke andere
belacs?n ook dc 'Jjiroovende arbeid van het
burgemeesterschap op U te nemen De vrien
delijke ontvangst die U mi] hier bereid heeft
is voor mij daarom zoo oneindig veel waard
omdal ge mij daardoor bemoedigd hebt. be
moedigd op een oogenblik waarop ik daar
aan zepr. groote behoefte gevoel. U allen zult
mij toestemmen dat zelfs hel grootste zèlf-
verl rouwen bij het aanvaarden dezer be
trekking op zeer zware proef gesleld zou
worden en dit in mijn geval nog Ie meer
wanneer men daartoe geroepen wordt uil
een werkkring als die welke ik' nu verlaat.
En eerst dubbel sterk gevoel ik behopfle aan
bemoediging wanneer ik de:ik aan de wijze
waarop mijn voorganger dit ambt bekleed
de. Jhr. De Gijselaar toch hééft een voor
beeld gesleld waaraan Gij en de bi rgerij mij
toetsen gaat en Uwe verwachtingen zijn dus
wel zeer hoog gespannen. Moge ik niet al te
zeer te kort schieten I
Het past mij niet van deze plaats den
roem van den afgetreden burgemeester le
verkondigen, zijn daden, zijn takt le prijzen
nadat dit door U met zooveel meer 1* nnis
van zaken en zoo van harte gedaan is Hel
past mij wèl te zeggen dat ik er mij volop re
kenschap van geef, dal zijn weggaan voor de
stad en voor U een groot verlies is. dat niet
geheel kan worden go-d gemaakt, do'eh dat
ik moet en wil trachten U zoo min mogelijk
te laten gevoelen.
Jhr. De Gijsplaar gaf aan Leiden groote
gaypn en een sterk sprekende persoonlijk
heid Ik zal mij niet ten doel stellen die per
soonlijkheid na fp bootsen, maar zal wij wel
laten bezielen door het voorbeeld dal hij gaf
van toewijding aan Leiden's belang, onver
moeide werkzaamheid en hartelijke hulp
vaardigheid Méér dan ppd voorrecht acht ik
hel dat hij mij toestond om wanneer ik daar
aan behopfle mag gevoelen, een beroep te
doen op zijn rijpe ervaring, zijn grondige
kennis van het bestuur der s! id. Gelukkig
mogen wij ons allen achten dat zijn band
met de Academie blijft voortbestaan pn dat
onze stad in hem ook behoudt een onover
trefbaar pleitbezorger in de volksvertegen
woordiging, die in de bres springt wanneer
de belangen van gemeenten in het gedrang
dreigen te geraken.
Hel is verbazingwekkend te zien boe pro
ductief de jongst verloopen periode voor
Leiden geweest is in degelijke verbeterin
gen, in nieuwe uitrusting, in nieuwen bouw,
nieuwe regelingen, nieuwe organisatie. Een
frissche wind heeft gewaaid door de stad en
haar bestuur, het uitzicht der burgerij., haar
werkingssfeer is verruimd, het voorkomen
van de stad verjongd.
De stad heeft zich tot een onmisbaar cen
trum gemaakt van een steeds wijder zich
uitbreidend district waaraan Leiden tal van
diensten bewijst van algemeen belpng, dat
van Leiden meer dan ooit tevoren afhanke
lijk geworden is en dat omgekeerd aan deze
veste welvaart en voorspoed brengt. Ik weet
dat dit ten allen tijde de verhouding van
Leiden tot het Rijnland geweest is, doch
onder geen mijner voorgangers heeft Leiden
in de omligeende landbouw zoo ver en diep
wortel geschoten als onder den laatste
hunner.
Ik zal een opsomming van al wat in die
nu afgesloten periode gewrocht werd aan U
die daaraan een zoo werkdadig aandeel ge
nomen heeft, besparen.
Het zal mijn voorrecht zijn mede te mo
gen werken aan de afwerking van wat reeds
ondernomen werd of waartoe reeds besloten
is en waaronder ik noem het nieuwe politie
bureau, het rioleringsstelsel, het markt
wezen, veel verkeersverbeteringen en den
Leidschen Hout.
Aan het uitspreken van een programma
BINNENLAND.
De installatie van Leiden's nieuwen bur
gemeester mr. A. van de Sande Bakhuijzen.
Het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer
over da Staatsbegroting 1927.
Meeningen van mr. R. J. H. Patijn en
nit EelgiS over het Nederlandsch—Belgisch
verdrag.
Uitspraak inzake de mishandeling met
doodelijken afloop te Noordwijkerhout.
BUITENLAND.
Het Enqelsche Lagerhuis kenrt het ant
woord op de troonrede goed.
Een nienwe partij in Dnitschland?
De onderhandelingen tnsschen Engeland
en Kanton heeten algebroken.
van hetgeen nu verder in het gemeentelijk
belang zal moeten worden nagestreefd en
ondernomen, wil ik mij niet wagen. Het
leven gaal gestadig voort nieuwe eischen
naar voren te brengen, het aantal gerechte
wenschen naar veranderingen, vernieuwin
gen, verbeteringen groeit op onrustbarende
wijze en al bestaat er helaas vocfr den
bestuurder onontkoombare noodzakelijk
heid de rem dikwijls aan te zetten waar het
zoo prettig zoude zijn vrij van zorg een toe
lachend verschiet tegemoet te ijlen, de ge
meente kan toch ook niet stil zitten, zij
moet zich blijven aanpassen aan het leven
zooals zich dat om en in haar ontwikkelt.
Voor Leiden zijn en blijven drie groote
levensbelangen die ik mij zeer bewust ben
en waarvan ik het oog niet zal afwenden.
Daar is de Academie. Wel verre van een
bron van zorgen voor het gemeentebestuur
te zijn; is zij het die alma mater die zij
altijd blijft aan Leiden overvloedig goeds
brengt. Een zoete roem voor de stad, een
schoon doel waarvoor zij mag blijven leven.
Ik behoet niet uit te weiden over de betee-
kenis der academie voor Leiden. Zelf had
ik het Voorrecht dicht in haar buurt op te
groeien, zelf werd ik tenslotte door haar
gevormd en ge begrijpt dus dat ik besef hoe
noodig het is dat het gemeentebestuur niets
verzuime wat haar tot nut en voordeel kan
strekken. Aan Leiden is de Academie toe
vertrouwd, Leiden zal harerzijds alles doen
wat zij kan om een waardige behuizing te
zijn voor zoo'n roemruchte bewoonster.
Meer aandacht vergt van het gemeente
bestuur een ander levensbelang onzer goede
slad, haar industrie, een ouder maar teerder
plant.
Meer nog dan met den voorspoed der
Academie is het wel en wee der burgerij
samengeweven met den bloei der nijver
heid. Niet één der talrijkehier gevestigde
bedrijven, hetzij groot of klein, kan worden
gemist; niet één kan in moeilijkheid ver-'
keeren of de geheele burgi voelt het
mede. Al klonk de nieuwjaars de fan den
voorzitter van de Kamer van Koophandel
niet somber waar hij de industrie besprak,
op volle-capaciteit werken nog niet alle fa
brieken. zorgelijk ziet het er hier en daar
uit en het aantal werkloozen is niet dalende
helaas. Wie verantwoordelijk'zich gevoelt
voor het welvaren der stad kan nooit zon-
BURGEMEESTER A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
die hedenmiddag als zoodanig werd geïnstalleerd.
