Jo. 20523
DINSDAG 8 FEBRUARI
Anno 1927
eerste blad.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
EIDSCH
DAGBLAD
PRUS OER ADVERTENTIEN:
ets per regel - Bi) regHabnmieiiient belangrijk lageren prija
glHine Advert-ntiëu uitsluitend hii rournuhefaling Woeu-dags en
ttalerdagr SO Cis bij u mariinum aantal woorden van 30
fKnrasso volgpne postreebt Vooi everitueele opzending van brieven
'Wn? norto le hptalen - Bewijsnummer S Cta
Bureau Noordeindspleln Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRUS OE2XR COüRACTi
Voor Leiden per 8 maanden ƒ8 36 per week /0 18.
Buiteo Lelden waar agenten gevestigd rijn, per week „0.18,
Franco oer post 2 36 portokosten
lit nummer bestaat uit DRIE Bladen
LEIDSCH UNIYERSITEITSFONDS.
n de algemeene vergadering van het
seh Universiteilsfonds, opgericht in
j0/'91, op aanstichting van prol. mr. P A.
der Lith, en dat ten doel heeft bevorde-
_g van den bloei der Leidsche Üniversi-
jt en van de studie aldaar, werd heden
den secretaris, prof. dr. A. J. Wen-
ick, het jaarverslag uitgebracht, waaraan
het volgende onlleenen;
!et stemt de commissie van uitvoering
dankbaarheid en tot bemoediging, dat
lot haar beschikking gestelde som haar
slaat gesteld heeft de richting, die zich
het jaarverslag van 8 Februari 1926
s eenigszins afteekende, te blijven vol-
Dit moge in de eerste plaals blijken
de voortgezette werkzaamheid der bij
tere hoogleeraren, thans, na de benoe-
ig van dr. D. Cohen tot gewoon hoog-
taar te Amsterdam, vier in getal Dat
hen dr. Einstein behoort, wordt door de
versiteit op hoogen prijs gesteld. Prof
entz heeft zich weder bereid verklaard
hel houden van voordrachten over de
iluurkunde; het Fonds mocht wederom
Koninklijke machtiging lot het uitnoo-
;en van den oud-hoogleeraar ontvangen,
ize heeft wegens zijn verblijf in de^Ver.
ten, aan zijn toezegging nog geen gevolg
nen geven; weldra evenwel hoopt de
>r Lorentz zijn colleges te kunnen be-
inen. Méde op het gebied van de facul-
ilder wis- en natuurkunde ligt de belang-
;e steun, aan de afdeeling der geologie
rieend.
de faculteit der geneeskunde was het
de eerste plaats de tropische genees-
ide. die zijnerzijds steun ontving door de
lenging van de leeropdracht aan prof.
ilemans Beijnen, als ook door de toe-
je aan de vereeniging Instituut voor tro-
:he geneeskunde. Daarnaast werd on
:k van prof Jelgersma het aanvullende
e in neurologie van den privaat-
t dr. Gans met een toelage gesteund
de faculteit der rechten moge weder
belangrijk gebied genoemd worden,
irop het Universiteilsfonds meer dan
ivullend opgetreden is: de wijsbegeerte
rechts met haar bijzonderen door <fr.
lak bezetten leerstoel. Tot de vereenigde
ulleiten van rechten en letteren behoort
ander stiefkind der Regeering. de tropi-
Staathuishoudkunde. De commissie
den heer J. van Gelderen, hoofd van
statistisch kantoor te Weltevreden be-
lot het houden van eenige voordrach-
in de maanden November en December;
M C. Verrijn Suart. hoogleeraar aan
N'ederlandsche Handelshoogeschool, tot
i' behandelen van de Indische financiën,
de weken tusschen Kerstmis en Paschen.
in de faculteit der letteren konden
angrijke diensten bewezen worden In
eerste plaats door de voortgezette werk-
imheid van den hoogleeraar in de alge-
ne volkenkunde, van zoo grool gewicht
voor de talrijken, wier toekomst in
iè ligt
n heeft het fonds voorzien in de te-
itkoming van den assistent voor het
nsch, tijdens de ongesteldheid van
boogleeraar Hazeu. buiten bezwaar van
'and? schatkist aangesteld,
oor de studie van de Romaansche talen
fd althans iets gedaan door de aanslel-
ran de assistente bij de praktische be
ding van het Fransch.
^aast deze het meest in het oog sprin
ge voorzieningen, zijn kleinere aanvuj-
»en te nopmen- de lessen in elementair
ijn door den lector, dr. De Boer op-
uw aan een groot aantal deelnemers ge
en. de aanstelling van een assistente in
Hebreeuwsch ten behoeve van de aan-
n*nde studenten in de godgeleerdheid:
subsidie verleend aan den lector in de
ogie dr. Certh: het subsidie, verleend
één van prof. Storm van Leeuwen's
nstenten voor een studiereis ten behoevi
het Pharmacolngisch Instituut
Jok aan instellingen in los verband met
Universileit kon eenige steun verleend
Kien, zoo aan hel Instituut-Kern. de ver-
"ging tot bevordering van de opleiding
instrumentmakers, het museum van
'sische instrumenten, de Snouck Hur-
nje stichting.
ublioatie of aanschaffing van boekwer-
werd gesteund of ten deele mogelijk
aaakt door subsidies aan <le American
'ndation ten behoeve van de publicatie
voordrachten door eenige onzer hoog
WFaren gehouden voor Amerikaansch»
.aan den directeur der universl
i^wwiihliotheek voor aankoop van groote
'Hnwifche WKrken.
:Kr^l0"C m?Ce in dil VPrband
Sm£W°?en hp| subsidie aan den
{■riilct r. bonorariuni der machine
F» delen irerwaehlinit. daf de Regee-
awmen i. Tonr ha!"' rp)tpnine znude
lijke L'p vfr^^nlijbl door een schrifle
De n. dp" Senaat.
Arnhêrr^"edaE WPrd 9 November
«n Br De u u" nmP,P dank koml toe
IgS. De Monchy, aan het door hem ge
organiseerde comité, bestaande uit de hee-
ren Braat, Ribbius. Everts. Viruly. De Visser
en aan de hoogleeraren Einthoven en Van
Blom. die de bijeenkomst door voordrachten
over een onderwerp uit hun studiegebied
opluisterden.
Eindplijk zij vermeld, dat het aantal
stichters, beschermers, donateurs, begunsti
gers en leden op 1 Februari 1927 ruim
1700 bedroeg tegen 1529 op denzelfden
datum in 1926.
Door den penningmeester mr. Ph. B.
Libourel uit Delft werd vervolgens het finan
cieel verslag van het boekjaar 1 Sept.
19251 Sept. 1926 uitgebracht.
Hierin wordt o.a. vermeit: Op 2 Sept
1926 werden gecommitteerden verblijd met
een gift van f 10.000 van een onbekende,
zulks door bemiddeling van mr. K. P van
der Mandele, directeur der Rolterdamsche
Bankvereeniging. Juist voor het afdrukken
van dit verslag werd de belangrijke gift van
f 20.000 weder van een onbekende en door
bemiddeling van den heer mr. Van der Man-
dere ontvangen.
In het afgeloopen boekjaar werd een
nieuwe stal en een kleinere stal met hooitas
gebouwd bij de bouwmanswoning van het
Slingelandfonds onder Vlist. De kosten be
droegen f 13.607.60.
In verband met deze verbouwing en reke
ning houdende met de op de woning druk
kende lijfrenten is de waarde van de bouw
manswoning en de balans van f 25.000 opge
voerd tot f 40.000.
De staat van het Fonds wijst in totaal een
bedrag aan van f262.420 21.
De inkomsten bedroegen f 25.326.56, de
uilgaven f22 236.81, zoodat het batig saldo
heeft gedragen f 3089 95. Het Lorentzfonds
wijst in inkomsten en uitgaven aan een
totaal bedrag van f 144.909.58 met een na-
deelig saldo van f 594.48.
DE BETEEKENIS DER BURGERLIJKE
WET IN DE HUIDIGE SAMENLEVING.
In het geheel bezette Groot-Auditorium
dtr Academie, waarin, behalve het College
van Curatoren, de Academische Senaat, de
besturen der Faculteiten, hoogleeraren en
lecoren, privaat-docenten en studenten, tal
van andere belangstellenden hadden plaats
genomen, hield de rector-magnificus, prof.
mr E. M. Meyers, ter gelegenheid van den
352slen verjaardag van de Leidsche Hooge-
school een rede over bovengenoemd onder
werp.
Wie meent aldus ving spr. aan het
burgerlijk recht van een land volledig te
kennen, wanneer hij burgerlijk recht van
builen geleerd heeft, vergist zich.
Hel burgerlijk recht van een land wordt
mede gevormd door drie andere bestand-
deelen. en dat rech! hetwelk niet wegens
hel gezag van de macht, die het heeft inge
steld. maar om zijn innerlijke waarde als
richtsnoer aanvaard wordt.
De onderlinge verhouding van deze vier
bestanddeelen heeft te allen tijde tot veel
verschil van meening aanleiding gegeven en
in veel beschouwingen hebben velen zich
verdiept. Het was heden spr.'s doel niet zich
in dusdanige bespiegelingen te begeven Hij
wil zich veeleer afvragen of niet in de
maatschappij zelf krachten werkzaam zijn,
die de grenzen van dit ongeschreven bur
gerlijk recht bepalen. Als zoodanig be
schouwde hij eerst het gewoonterecht.
Wanneer men geen studie heeft* gemaakt
van de afzonderlijke gewoonten, vervalt
men volgens spr onherroepelijk in de fout
dat men het recht van alle tijden en alle
volkeren meet met denzelfden maatstaf
Bij de beoordeeling van het gewoonte
recht echter treft men ook het tegenover
gestelde verschijnsel aan. dat hel heden
gemeten wordt met maatstaven, die in het
verleden of in wat men voor hei verleden
houdt, gevonden zijn.
Gewoonterecht gaat aldus voor een groot
deel over in traditionele rechtspraak. De
gansche middeleeuwen door wordt dan ook
de rechtspraak als hef deugdplijkste middel
beschouwd om het gewoonterecht te bewij
zen; men twist er over of één vonnis of
meer dan een noodig is om dit verband tus-
srïien rechterlijk gewijsde en gewoonterecht
aan te nemen; het verband zelf wordt niet
betwist
Na in dit verband aan de geschiedenis
van het Engelsch recht te hebben herinnerd
met de vorming van rechters door de prac-
tijk, waarschuwde spr. uitdrukkelijk voor
een misvatting.
Men meene niet, dat een zoodanig door
rechtspractici gekend en beschermd recht,
zich nauw bij de algemeene volksovertui
ging moet aansluiten, omdat het zich als
gewoonterecht aandient. Gewoonterecht is
een misleidend woord en omvat figuren van
zeer uiteenloopenden aard.
Men hpeft veel kwaad gesproken van hpt
in een vreemde taal vervatte en den recht-
zoekenÜen geheel onbekende Romein^che
recht, dat met miskenning van hel inh-em-
eiche gewoonterecht sinds de receptie in een
grout deel van West Europa toegepast 's
Maar het Engelsche gewoonterecht van de
XVIde eeuw en later stond de bevolking
nitt minder ver. zeide spr.
Dezp vervreemding van het volk van wat
nog gewoonterecht hpet, is volstrekt niet iets
sptf ifiek Engelsch Men kan dit overal
aantreffen, waar. bij het samengesteu'.er
wordt d der maatschappelijke verhoudingen
in h»i gewoonterecht, meer en meer h°t
zwaai lepunt zich van het volk naar de
rechtspractici verplaats heeft. In ons land
vinden wij b.v. op het eind der middel
eeuwen in Gelderland en Overijsel een
hoofdzakelijk uit den lageren adel {esproten
juristenstand, die nog niet aan universi
teit en maai in de inheemsche rechtspraak
zelf gevormd was.
*n len nieuweren tijd is met het ateeds
vpe.voudiger en schakeeringrijker worden
der maatschappelijke verhoudingen, het
aantal rechtsregels waarmede een burger
nooit in zijn leven te makeD krijgt, veel
grooter geworden Dit bepaalt ook de hou
ding die de doorsnee-burger tegenwoordig
tegenover het burgerlijk recht aanneemt.
Bij die rechtsfeiten. die in ieder leven met
groote waarschijnlijkheid eens of meer kun
nen voorkomen, als meerderjarig worden,
huwen, uitoefening van voogdij, erven en
dergelijke, gedraagt hij zich naar de wet en
heeft hij ook wel belangstelling voor wat
de wet dienaangaande bepaalt Voor h*t
overige tracht hij met zijn medemenschen
in vrede te leven; hij doet zijn woord ge
stand en bezorgt anderen zoo weinig moge
lijk overlast; komt hij eens met een ander
in conflict, dan tracht hij dit niet volgens
het recht, maar in der minne door geven en
nemen op te lossen. Slechts in de zeldzame
gevallen, dat deze handelwijze faalt grijpt hij
naar 't recht of juister, gaat hij voorzichtig
heidshalve naar een advocaat of naar een
notaris om zich naar diens raadgevingen
te gedragen. De voorschriften van het bur
gerlijk recht zijn voor hem niets meeT dan
een laatste toevlucht, een veiligheidsklep,
een bluschapparaat.
De gewone dagelijksche gang van zaken
is niet afhankelijk van een wijd vprbreide
kennis van hel burgerlijke recht Dat leven
helpt zich in den regel uitstekend zonder die
kennis, wat spr. nader met eenige sprekende
voorbeelden aantoont.
Waarom zal men dan met theoretische
mogelijkheden rekening houden of ?ich als
leek vprdiepen in allerlei juridische bespie
gelingen.
Men geeft deze moderne positie van een
groot deel van hel burgerlijk recht weieens
weer door te spreken van een juristenrecht.
Men kan dezen lerm aanvaarden, mits men
niet meene dat daarnaast voor dezelfde vra
gen nog een ander r<=cht. een volksrecht be
staat. dal in hel volk zou leven en door hel
votk zou toegepast worden.
Bii die gedeelten van het burgerlijk recht,
die in het leven van bijkans iedereen, eens
of meermalen van belang worden, als b.v.
de bepalingen betreffende het huwelijk, de
ouderlijke macht, vele bepalingen betref
fende de arbeidsovereenkomst, enz., daar
richt de burger zich in de eerste plaals naar
de wet en vraagt hij naar de wet. Voor het
overige gaat hij door het leven, zich houdend
aan algemeene rechlbeginselen die ook in de
wet weer te vinden zijn, als b.v. dat men
zijn gegeven woord moet houden, dat men
zijn schulden moet voldoen, enz. Komt hij
voor meer gecompliceerde vrajjpn te staan,
dan zoekt hij niet naar een rechtsoplossing,
maar naar een vreedzame schikking. Is dit
laatste niet mogelijk, of moet hij geheel zelf
standig beslissen, wal recht is, dan nog wil
hij het liefst in overeenstemming met de wet
handelen. In vele gevdllen waarin in de
praclijk niet overeenkomstig de wet gehan
deld wordt, heeft dil geen andere oorzaak
dan dat degene die handelt iets voor welle-
lijken regel aanneemt, dat geheel niet in de
wet slaat, wat spr. weder met een voorbeeld
verduidelijkt.
Waar hel juristenrecht tol een eigenaardig
resultaat komt, waar deze regel van het
recht den leek totaal onbekend is en ook
wel bij het zwijgen van alle handboeken
dienaangaande onbekend moet zijn, daar
had men hier een schoon terrein voor de
ontwikkeling van een volksrecht^naast het
juristenrecht. Sp£ heeft zich de moeite ge
troost Aons na te gaan welke opvattingen
bij het .groote publiek bestaan en hoe in de
practijk met de gevonden voorwerpen gehan
deld wordt Niet alleen dat er van één uni
forme practijk bi] de polilie ten deze niets te
bespeuren valt, maar bijna alle politie
autoriteiten motiveeren haar handelwijze
met een verwijzing naar de wel, in het bij
zonder naar art 2014 en den daarin ge
noemden driejarigen termijn, die bij voor
werpen van eenige waarde nog het meest
tegenwoordig in acht genomen 9chijnl te
worden.
Na een en ander nader te hebben toege
licht, merkte spr. op dat een volksrecht
naast een juristenrecht kan zich wel vor
men. indien een weigever te ruw ingrijpt in
dat engere deel van het burgerlijk recht, dat
diep in het dagelijksch leven der bevolking
ingrijpt. Alsdan ziet men soms dat hel oude
recht als volksrecht naast het nieuwe juris
tenrecht blijft bestaan.
Spr. kwam nu tot de codificatie yan het
recht en ging de geschiedenis dezer codifi
catie in de moderne Europeesche landen na
om te doen zien. hoevele ingrijpende veran
deringen in locale rechten gebracht zijn Hij
concludeerde dat in iedere richting het door"
het gansche -volk gedragen en in toepassing
gebracht gewoonterecht sterk in beteekenis
is achteruitgegaan.
Veel meer dan bij het gansche volk vindt
men bij de beoefenaars van bepaalde beroe
pen of bepaalde bedrijven vaste gebruiken,
die als recht beschouwd moeten worden.
Bijna iederen tak van handel heeft zijn
eicen usances of hande.sgebruiken: talrijke
in" de wet onbekende instellingen als cre-
dietbypotheken, trusteehypotheken, com
manditaire vennootschappen op aandeelen,
accreditieven. om slechts enkele willekeu
rige voorbeelden te noemen, zijn uit het
handelsverkeer zelf voortgekomen en zijn
ondanks dat de wet ze niet noemt, alge
meen gebruikelijk geworden Maar ook hier
moet men niet volstaan met van gewoonte
recht te spreken en te meenen daarmede
genoeg tot de karakteriseering van deze ver
schijnselen te hebben bijgedragen Ook on
der dit gewoonterecht van handel en ver
keer bevinden zich grootheden van geheel
verschillenden oorsprong en rechtswaarde.
Een groot deel ten slotte der usantieele
regels van een bepaalden tak van bestaan
dankt zijn ontstaan aan haar formuleering
door een bedrijfswelgever en hel loont vol
gens spr. de moeite na te gaan wie alzoo als
bedrijfswetgever is opgetreden en het zelfde
verschijnsel dat men met het meer samen
gesteld worden van het recht voor hel gan
sche volk waarneemt, valt. zij het ook in
kleinere afmeting binnen den meer be
perkten groep van beoefenaars van denzelf
den tak van handel of industrie waar te
nemen.
Wederom een gansch ander karakter dan
de tot nu toe besproken soorten van gewoon
terecht vertoonen de in een vaste recht
spraak zich uitende gewoonten zeide spr.
Men moge betwijfelen of een gevestigde
rechtspraak als rechtsbron beschouwd mag
worden, laat slaan tot het gewoonterecht
gerekend moet worden. Men moge een te
genstelling maken tusschen het Engelsche
stelsel, volgens hetwelk de uitspraak van
een hoogeren rechter den lageren bindt en
het stelsel van het vaste land. volgens het
welk de lagere rechter slechts wetenschap
pelijke waarde aan de uitspraken van den
hoogeren rechter behoeft toe te kennen.
Maar dit al neemt niet weg. dat afgeschei
den van het gekozen stelsel en afgescheiden
van alle theoretische beschouwingen dien
aangaande. in de maatschappij krachten
werkzaam zijn. die maken dat vele rechter
lijke uitspraken een grootere normatieve
beteekenis hebben dan haar wegens haar
wetenschappelijke waarde toekomt. In
theorie staat het Engelsche stelsel lijnrecht
tegenover dat van hel vaste land. in de
practijk is het verschil tusschen beide op
dit punt niet-^zoo grooL
Eindelijk zijn doorwrocht en zwaar gedo
cumenteerd betoog samenvattend constateer
de spr. hoe blijkt dal van alle kanten de
krachten die in den mensch en in de mo
derne maatschappij werkzaam zijn steeds
meer de wel tot hel hoofdbestanddeel van
het burgerlijk recht mak«n. Dit echter
maakt het voor den staal tot een duren plicht
te zorgen dat dit wettelijk recht op de hoogte
van zijn tijd blijft. Hoe de staat daarin dient
Ie voorzien, kan ik helaas hier niel behan
delen; hel is een onderwerp dat een zelf
standige bespreking vereischt.
Hel overheerschen van wet en gezagheb
bende uitspraken Bij de toepassing van het
burgerlijk recht heeft bij menigen beoefe
naar der rechtswetenschap en desillusie ge
wekt. Tot de rechtswetenschap getrokken
door zijn verlangen om zijn kennis der ge
rechtigheid te verrijken, ziet hij zich als
aagelijksche taak gesteld hel uitpluizen van
wetsteksten en het in zich opnemen van
precedenten, een arbeid die niet tot hem
spreekt en waarvoor hij zich ongeschikt
voelt.
Echter ook deze desillusie is slechts ten
deele gerechtvaardigd. Menschêlijke weiten
weten zich op den duur niet te handhaven,
indien zij met de gerechtigheid strijden. De
meeste burgerrechtelijke voorschriften zijn
voortgekomen of bevestigd door een ervaring
van vele geslachten en hebben als een col
lectieve poging om de gerechtigheid 'e bena
deren. gewoonlijk meer waarde dan datgene
wat het individueele denken voortbrengt Is
het louter toeval dat in de praclijk het meest
daar tegen de gerechtigheid gezondigd is,
waar het minst volgens een geschreven recht
en een gevestigde rechtspraak gehanddd
wordt, op het gebied van het volkenrecht?
Bovendien een bestudeering van wet en
rechtspraak mag nimmer in een mechani-
schen Arbeid ontaarden Door wet en recht
spraak critisch te belichten, ondermijnt men
niet haar gezag, maar brengt men juist het
vi edsel a^, zonder welke beide moeten vor-
dorren.
De rechtswetenschap is in één opzicht de
mindere van haar zusterwelensehappen. Zij
kan niet met volle kracht naar de toekomst
■streven, hoewel zij de toekomst dienen wil
voorwerp van haar studie zal voor een aan
zienlijk deel steeds een niet volmaakt pro
duct van vorige geslachten zijn. Hoeveel
scherpzinnigheid wordt niel besleed aan>3e
verklaring van één onduidelijken wetstekst
hoeveel geleerdheid daalt niel onafwend
baar ten grave, zoodra een nieuwe wel een
oude vervangt.
Maar de rechtswetenschap blijft aldus
besicot spr zijn belangwekkende oratie
dit op andere andere wetenschappen voor
hebben, dal zij zich bezig houdt met datgene
wat den mensch in zijn hoogere aspiraties
het naaste staat- de gerechtigheid De onvol
komenheid zijner kennis niag den jurist nM
ontmoedigenzij doel slechts het echt men
sohelijke karakter zijner wetenschap duide
lijker uitkomen. En ook m dal onvolkomens
voelt een goed jurist door a'les heen de goü-
delijke vlam der gerechtigheid. Wie niet e^n
vonk van die vlam in zich ^elT draagt, die
kan misschien een kundig wetskenner, een
geducht prarlizijn worden maar nooit een
waarachtig dienaar des rechts.
BINNENLAND.
De Dies natalie der Leidsche Dalver*
riteit.
24 Mei hebben te Leiden de Gemeente
raadsverkiezingen plaats.
Adres aan H. M. de Koningin inzake
antoboslijnen en vrachtdiensten dei NoderL
Spoorwegen,
Moord te Ierseke. De vermoedelijke dader
in arrest
BUITENLAND.
Stresemann* is met racen tie naar hel
Zniden vertrokken.
De Engelsche regeering confereert ovet
de Chineesche aangelegenheden.
DE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN.
Naar wij vernemen is door B. en W,
dezer gemeente de stemming voor den
gemeenteraad bepaald op 24 Mei a.s.
DE INSTALLATIE
VAN DEN NIEUWEN BURGEMEESTER.
De installatie van den nieuw-benoemdea
burgemeester, mr. A. van de Sande Bakhuij-
zen, zal plaats hebben op Dinsdag 15 Fe
bruari a.s., des namiddags te halfdrie. ter
wijl de eerstvolgende vergadering die door
den nieuwen burgemeester zal worden geleid
wordt gehouden op Maandag 21 Februari
d. a. v.
TENTOONSTELLING VAN WERKEN
VAN WIJLEN FLORIS VERSTER.
Door de commissie voor het Stedelijk
Museum ,,De Lakenhal" zal. in samenwer
king met de Leidsche Kunslvereeniging en
enkele daartoe uit te noodigen personen een
eere-tentoonstelling gehouden worden van
schilderijen van den kort geleden overléden
Leidschen meester F. H Verster.
Men hoopt door veler samenwerking een
zoo volledig mogelijk overzicht te kunnen
geven van Verster's werk De tentoonstelling
zal waarschijnlijk in Maart of April worden
gehouden in de tentoonstellingszalen van het
Stedelijk Museum De Lakenhal.
TOONEELUITVOERING
NEDERL. REISVEREENIGING.
De afdeeling Leiden van de N'ederlandsche
Reisvereeniging is méér dan enkel een reis-
vereeniging Naast de geregelde cursussen
in folographie en moderne talen, welke het
bestuur organiseert in de maanden, dat het
overgroote deel der menschheid nu eenmaal
niet op reis pl^gt te gaan omvat zij ook
een tooneelafdeeling en het is met dezen
tak van den vereenigingsstam. dat wij gis
teravond hebben kennis gemaakt
De talrijke bezoekers, die gisteravond met
ons de uitvoering in „Zomerzorg" bijwoon
den, zullen het met ons eens zijn. wanneer
wij zeggen, dat wij deze kennismaking
moeilijk pleizieriger hadden kunnen wen-
schen. Niet alken, dal de stemming in de
zaal voortreffelijk was, maar ook de uit
voering als zoodanig schonk ruimschoot*
voldoening, ja overtrof eerlijk gezegd verre
weg onze verwachtingen.
Deafdeelingsvoorzitler. de heer J. Har
de weg^ sprak aan het begin van den avond
een kort welkomstwoord en riep de clemen
tie in van de bezoekers bij dé beoordeeling
van het spel, daar diverse acteurs en'actri
ces debuteerden en daardoor wellicht niet
vrij van „plankenkoorts" zouden zijn.
Ten tooneele werd gebracht „De dame uit
Ostende". klucht in drie bedrijven van Os
car Blumenthal en Gustav Kadelburg. uit
het Duitsch bewerkt door Jac. de Vos.
De koopman-landeigenaar Martin Hallen-
stadt (de heer K. W. Holswilder) schijnt
waarlijk voor het ongeluk geboren. Zoo heeft
hij op een zakenreis te Ostende kennis ge
maakt met een alleraardigste dame en daar
mede zelfs ondanks het feit, dat hij ge
trouwd is, een rendez-vous gehad. Het toe
val of liever het noodlot heeft gewild, dat
hun „gezellig samenzijn" door een film
operateur op de gevoelige plaat wordt vast
gelegd. Wanneer Hallenstadt op zekeren
dag bezoek ontvangt van zijn schoonouders
(de heer Joh. Geytenbeek en mej. M. Reu-
ser) denkt hij goed te doen met zijn schoon
moeder es vroujv (mevr. Gevtenbeek) naar
de bioscoop te gaan.
Het ongeluk achtervolgt hem ook hier:
op het programma prijkt het nummer:
„Strandleven te Ostende".... Commentaar
overbodig.
Heftige scènes zijn het gevolg; ook
schoonpapa blijkt niet zoo'n voorbeeldig
echtgenoot te zijn als men wel denkt en
wordt in dezelfde bioscoop op het witte
doek gezien in een danszaal tiidens een bal-
masqué staande bovenop een tafel. Maar