De Leidsche Burgemeester gaat heen.
No. 20490
DONDERDAG 30 DECEMBER
Anno 1926
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws 1
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
1 PRIJS DER AD VERTE NTIEN:
J 80 Cta. per regel. Bij regelabonnement belangrijk (ageren prijs.
Kleine Advertentiën, uitsluitend bij vooruitbetaling. Woensdags en
Zaterdags 60 Ctabij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cta
Bureau Noordelndspleln Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchöque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden t 2.35. per week70.18.
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18.
Franco per post 1 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
i
DIENSTPLICHT.
Aangifte ter inschrijving.
De Burgemeester der gemeente Leiden
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
op de daarvoor in die gemeen le aangewezen
plaatsen is aangeplakt een openbare kennis
geving, betreffende inschrijving voor den
dienstplicht in Jannari a.s, van de in 1908
geboren mannelijke personen.
Voor vorenbedoelde inschrijving zal meer
bepaald zitting worden gehouden ter Ge
meente-Secretarie (afd. „Militaire Zaken"),
Breestraat No. 119, hoek Wolsteeg, alhier,
van des voormiddags 10 uur tot des namid
dags 3 uur:
op Maandag 3 Jannari a.s. voor hen, wier
'geslachtsnaam aanvangt met de letter
A of B;
op Woensdag 5 Jannari a.s. voor hen,
wier geslachtsnaam aanvangt met de letter
C, D, E of F;
op Vrijdag 7 Jannari a.8. voor hen, wier
geslachtsnaam aanvangt met de letter
G. H of I;
op Maandag 10 Jannari a.s. voor hen,
wier geslachtsnaam aanvangt met de letter
J, K of L;
op Woensdag 12 Jannari a.s. voor hen,
wier geslachtsnaam aanvangt met de lettel
M, N of O;
op Vrijdag 14 Jannari a.s. voor hen,
Wier geslachtsnaam aanvangt met de letter
P, Q of R;
op Haandag 17 Jannari a.s. voor hen,
wier geslachtsnaam aanvangt met de letter
S of T;
op Woensdag 19 Jannari a.s. voor hen,
wier geslachtsnaam aanvangt met de ietter
U, V of W tot en met We;
op Vrijdag 21 Jannari a.s. voor hen,
wier geslachtsnaam aanvangt met de letter
W van W[ al, X, Y of Z.
Door een ieder, die tot aangifte verplicht
is, moet een uittreksel uit het geboorte
register betreffende den in te schrijven per
soon of het huwelijksboekje van diens
ouders worden overgelegd.
Nadere inlichtingen hieromtrent kunnen
worden verkregen aan de afdeeling „Mili
taire Zaken" voornoemd, op werkdagen van
des voormiddags 9 uur tot des namiddags
12'/j uur en van des namiddags l'/s uur
tot 3 uur; des Zaterdags van des voormid
dags 9 uur lot de9 namiddags 12'/t uur.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeestpr.
Leiden, 30 December 1926 5937
DE TOOVERRING.
Een uitstekend geslaagde uitvoering.
De jaarlijksche uitvoeringen, welke gege
ven worden door de leerlingen van de
zangschool van den heer C. B. Duyster, ge
lijken op elkaar als druppels water. Die tot
operettes bewerkte sprookjes zijn alle zoo
ongeveer van denzelfden aard en van den
zelfden bouw, maar toch: onder de goede
leiding van den heer Duyster en niet het
minst dank zij de uitstekende regie van
mevr. A. van der LijkeSytsma, weet men
er ieder jaar weer iets aardigs van te
maken, dat aantrekt en dat boeit, kortom,
dat de zeer vele belangstellenden een
prettigen avond bezorgt en aan 's heeren
Duyster's naam weer wat meerderen luis
ter bijzet! Zoo was het ook gisteren in een
prachtig bezetten schouwburg bij de uit
voering van „De Tooverring", een kinder
operette, vrij bewerkt naar een sprookje uit
„Duizend en één nacht" door Otto Ludwig.
Evenals vorige jaren vertolkte mej. R.
Gaykema de hoofdrol van Ben Ali, den
onschuldigen en eerlijken knaap, die door
den toovenaar Mestaphorus (de heer G. I.
van der Linden) wordt uitgezonden om den
tooverring te zoeken bij de dwergen, en zij
deed dit op waarlijk prijzenswaardige wijze.
Haar spel was vlot en los en bracht, mede
door den goeden zang. het geheel op een
hooger plan dan een jaar geleden. Mej. C.
van Staveren, als Flamingo, de goede
geest; en ook mej. J. Wiggers. al9 Fatma;
mej. A. van der Lelie, als Dahlah, en mej.
D. Muske als Ahmed, sloten zich daarbij
volkomen aan, terwijl een fraaie elfen-
dans, benevens een tweetal 9olo-dansen
door mej. Marja Tjaskjent. uit Den Haag.
de aantrekkelijkheid dezer welgeslaagde
vertolking nog verhoogden. Daarbij: pas
sende muziek, keurige en kleurige
costuums (uit het magazijn ,,Erato,r), in het
4de bedrijf prachtige kleeden en tapijten,
welwillend afgestaan door Vroom en Dree9-
man, veel bloemen en warm applaus zie
daar in vogelvlucht de gunstig stemmende
feiten van dezen avond.
Op Woensdag. 5 Januari, zal een tweede
opvoering worden gegeven. Gelijk bekend
komt het batig saldo ten goede van de
vereeniging „Armenzorg".
Bij beschikking van den min. van On
derwijs is de faculteit der wis- en natuur
kunde aan de Rijksuniversiteit alhier, alsnog
voor het studiejaar 19261927 voor het af
nemen van het apothekersexamen versterkt
met de deskundige mej. dr. A J. Steenhauer,
privaat-docent aan gemelde universiteit
Te 's Gravenhage slaagden voor het
Staatsexamen Machinist ter Koopvaardij
(voorloopig diploma) de heeren P. Bink en P.
de Geus. beiden leerlingen van den Machi
nistencursus, verbonden aan de Ambachts
school alhier.
De aandacht van de mannelijke inge
zetenen dezer gemeente, die geboren zijn in
1908. wordt gevestigd op een in dit blad
voorkomende openbare kennisgeving van
den burgemeester, betreffende aangifte ter
inschrijving voor den dienstplicht in de
maand Januari a.9.
Foto B. JONKER Zn.
Wij geven hierboven een foto van onzen scheidenden burgemeester jhr. De Gijselaar,
genomen in zijn werkkamer ten Stadhuize.
AFSCHEID VAN DEN BURGEMEESTER
r. VAN LEIDEN VAN DE BURGERIJ.
Huldiging in den Foyer
der Stadsgehoorzaal.
Nadat het bekend geworden was, dat onze
Burgemeester aan H. M. de Koningih zijn
verlangen had te kennen gegeven om met
ingang van 1 Januari a.s. als zoodanig af te
treden, vormde zich spontaan een commis
sie van ongeveer honderd personen, van ver
schillende richting en stand met het doel
Jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar een huldeblijk
aan te bieden Tot leden van het uitvoerend
Comité tot aanbieding van dit huldeblijk
werden aangewezen het College van Wet
houders, de gemeentesecretaris met den heer
E. G. H. Gerlings, kassier als penningmeester
en den heer F. G. Rosier, referendaris, chef
van algemeene zaken ter secretarie als
secretaris. Aan deelneming van de zijde der
burgerij ontbrak het niet, maar wel vormde
het een punt van ernstige overweging, waar
uit dit huldeblijk zou moeten bestaan. Dank
zij het initiatief en den gewaardeerden raad
van den heer Stenfert Kroese (firma S. C.
van Doesburgh, alhier) kwam men op het
gelukkig denkbeeld een Gedenkboek uit te
geven, onder den titel- „Leiden tijdens het
burgemeesterschap van Jhr. mr. dr. N. C. de
Gijselaar, 19101927".
Van dit gedenkboek bij de firma Van
Doesburgh te Leiden uitgegeven, werd heden
een fraai uitgevoerd exemplaar den schei
denden burgemeester aangeboden met een
naamlijst der deelnemers.
Het exemplaar van het Gedenkboek en het
exemplaar van de Naamlijst zijn uit de hand
gebonden, de kop verguld, gebonden in uit
de hand getoept kalfsleder en uit de hand
verguld met een spiegelvergulding, met op
de voorzijde het wapen van Leiden in goud.
De binnenzijden van de banden zijn ver
guld met een breede dentelle, terwijl de
schutbladen vervaardigd zijn van hand mar
merpapier met een sporadische goudspikke-
ling.
Het geheel doet denken aan de oude
Regentenbanden.
Voorts worden nog een honderdtal exem
plaren in blauwen band met eoud ter ziiper
beschikking gesteld, terwijl een aantal exem
plaren in bronskleurigen band in den handel
wordt gebracht.
Dit boek dat de geschiedenis van Leiden
in deze periode beschrijft, werd samenge
steld door een twintigtal hoofdambtenaren
der gemeente, ieder voor het aan hem toe
vertrouwde departement. De Commissie van
Uitvoering vertrouwde deze uitvoering van
het Gedenkboek aan een Commissie van
Redactie toe, waarin de oud-hoogleeraar
prof. dr. P. J. Blok als hoofdredacteur de'1
taak der redigeering op zich nam, in overleg
met den heer Stenfert Kroese, den uitgever
en met medewerking vooral van den chef
der secretarie, den heer Rosier. Zoo kwam
een in hooge mate interessant werk in zeer
korten tijd tot stand, -ïnti van een
zestigtal keurig uitgevoerde photo's, waar
onder een voortreffelijk portret van den af
tredenden burgemeester, het Stadhuis, de
werkkamer van dezen magistraat, de Raad
zaal, de woning van den burgemeester op
het Rapenburg, stadsgebouwen, stadsgedeel
ten, enz., verder kaarten en grafieken.
Royaal gedrukt met fraaie letter, Fransche
titels voor elk artikel en sobere versiering,
maakt het boek ook uiterlijk een voortreffe-
lijken indruk en zal zeker algemeene be
langstelling wekken. Prof. Blok schreef er
een korte inleiding voor, waarin hij den
persoon van den aftredende en diens werk
zaamheden in het algemeen, de verandering
van Leiden in dezen tijd, benevens de wor
ding van het boek beschreef.
Daarop volgen een 25-tal artikelen, som
mige er van bestaan hoofdzakelijk uit be
langwekkende cijfers en staten, andere uit
samenhangende beschouwingen, als die over
de grenswijziging van 1920 door mr. dr. van
Strijen, gemeente-secretaris; de Politie, door
den comm. van politie, den heer P. Stapel;
de openbare Werken van ir. Driessen, direc
teur van Gemeentewerkende Distributietijd
door dr. J. J. van Eek, directeur van den
Keuringsdienst van Waren, destijds de lei
der van het distributiebedrijf; de Stedelijke
Fabrieken van Gas en Electriciteit; de Markt
en Havendienst; Openbaar Slachthuis; En
degeest, Rhijngeest, Voorgeest en verschil
lende andere „diensten" bij 't Stadsbestuur.
In al deze stukken treedt de werkzaamheid
van den burgemeester op den voorgrond en
blijkt de groote persoonlijke sympathie, die
hij zich van de zijde zijner ambtenaren wist
te verwerven; de beste hulde, die men een
regeerder want dat was de burgemeester
kan bewijzen.
Een afzonderlijk door den gemeente
ambtenaar den heer Spiesz bewerkt album,
dat den burgemeester tegelijk in passenden
smaakvollen band werd aangeboden, bevat
de namen der Commissie en die der honder
den deelnemers aan het huldeblijk, waardige
herinnering, aan deze voor Leiden zoo be
langrijke periode en aan den man die in
deze jaren aan het hoofd der gemeente stond.
Met het Uitvoerend Comité, en de leden
der Commissie vereenigden zich hedenmid
dag te drie uur een aantal deelnemers aan
het huldeblijk, dames en heeren, in den ver
sierden Foyer der Stadsgehoorzaal, waar le
Burgemeester Jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar
en mevrouw De GijselaarViruly werden
ontvangen.
De voorzitter van het Uitvoerend Comité
de heer Aug. L. Reimeringer aan wien de eer
te beurt viel het huldeblijk aan te bieden,
hield bij deze gelegenheid de navolgende
rede:
Hooggeachte MijnheeT en Mevrouw de
Gijselaar,
Toen de mare zich verspreidde, dat U,
Mijnheer de Gijselaar, Uw ambt als burge
meester zou nederleggen, kwam al dadelijk
bij velen den wensch op U bij Uw aftreden
een bewijs van sympathie, van vriendschap
van dankbaarheid voor hetgeen U voor deze
gemeente hebt gedaan, te geven. De moei
lijkheid was op welke wijze; reeds sierde
een gedenkteeken de stad als herinnering
aan Uw beleid als burgemeester in de oor
logsjaren en met Uw GOsten verjaardag
werd U Uw portret in olieverf aangeboden,
toen het denkbeeld aan de hand werd ge
daan een boekwerk saam te stellen, waarin
zou vermeld worden, wat tijdens Uw bur
gemeesterschap in Leiden was tot stand ge
komen.
Dit denkbeeld werd met sympathie Le-
groet, en nu werd door hen, die het initia
tief in dezen hadden genomen, een aantal
ingezetenen van allen rang en stand opge
roepen om een Comité te vormen om de uit
voering van dat plan mogelijk te maken.
Aan dien oproep werd met ingenomenheid
voldaan, alle autoriteiten, burgerlijke als
militaire, vertegenwoordigers van handel en
nijverheid, voorzitters van verschillende
vereenigingen namen zitting in het groote
Comité; ook hier vond het voorgestelde plan
groote instemming en met de uilvoering
werd een klein comité belast.
Dit comité richtte zich tot alle hoofden
van dienst om medewerking, aan elk werd
verzocht een kort rapport op te stellen, van
al wat onder het burgemeesterschap van
mijnheer de Gijselaar was tot stand geko
men. terwijl prof. Blok werd uitgenoodigd
de algemeene leiding ie nemen en het
schrijven van de inleiding op zich te ne
men. Een goed bekende firma, de Firma
S. C. Doesburgh, de heer Stenfert Kroeze
was met de uitgave belast en zorgde voor
keurige uitwerking en deed het boek in
keurigen band omvatten.
Met groote opgewektheid kweten de hee
ren zich van deze taak en prof. Blok vas
zoo welwillend het redacteurschap waar te
nemen, de rapporten kwamen tijdig binnen
en het boek, verlucht met een zestigtal pla
ten, kwam op tijd gereed.
Alles is dus naar wensch uitgevoerd, ter
wijl de heer Spiesz zoo welwillend is ge
weest voor een keurig uitgewerkte lijst der
deelnemers te zorgen.
Het comité heeft mij verzocht U namens
de deelnemers dit geschenk als een bewijs
van hulde der Leidsche burgerij aan te bie
den, met groot genoegen zal ik mij van die
vereerende opdracht kwijten, maar alvorens
hiertoe over te gaan, zij het mij vergund
nog een blik in het verleden le werpen.
20 Januari 1910 werd U Jhr. Mr. Nicolaas
Charles de Gijselaar benoemd tot burge
meester dezer gemeente en reeds dadelijk
werd deze benoeming met groote instem
ming begroet Velen hadden U reeds als
student gekend en men had van U de beste
verwachtingen, verwachtingen die niet zijn
beschaamd.
Reeds vóór Uw installatie als burgemees
ter op 1 Maart in den Gemeenteraad werd
U ook benoemd tot Curator der Universiteit,
en wij mogen der hooge Regeering dank
baar zijn voor haar juisten blik. Leiden en
de Universiteit zijn nauw aan elkaar ver
bonden en in Uw persoon waren èn de be
langen der Gemeente én de belangen der
Universiteit, waar U zelf gestudeerd had.
uitstekend vereenigd; naast Leiden lagen
de eer en de voorspoed der Universiteit U
nauw aan het harte en met onverdroten
ijver hebt ge ook voor den bloei der aloude
Universiteit geijverd.
Als oud gezien lid van het Leidsch Stu
dentencorps droegt Gij de jonge studenten
een goed hart toe. Zij zagen U gaarne in
hun midden en Gij gevoeldet U bij hen ge
heel thuis.
De eerste jaren van Uw burgemeester
schap waren, zonder te miskennen de
zware plichten, die op U rustten, in verge
lijking met hetgeen later kwam, te be
schouwen al9 de aangenaamste en minst
zorgvolle.
De schitterende studentenfeesten met de
nooit overtroffen Alionora-opvoering hadden
plaats in het begin van Uw burgemeester
schap in Juni 1910.
BINNENLAND.
Het afscheid van burgemeester De Gijse-
laar van de Leidsche burgerij.
De Eerste Kamer heeft het ontwerp-We«
genbelasting aangenomen.
Een rampok-terrenr op Oost-Java.
BUITENLAND. 1
Het arbitrage-verdrag tnsschen Dnitsch*
land en Italië is te Rome geteekend.
De honding van Frankrijk tegenover
China.
Antwerpen krijgt zijn aan de Dnitschers
betaalde boete terug.
En al vertoonden zich in 1911 de eerste
wolken op politiek gebied, in Leiden be
speurde men hiervan niets en in 1913 werd
alhier, zooals in het geheele Rijk, de feesten
ter herinnering aan onze Onafhankelijkheid
met groote opgewektheid gevierd.
Heinas in 1914 brak de ontzettende we
reldoorlog uit en een tijd van jammer en
ellende brak ook voor ons land aan, al wer
den wij voor den eigenlijken krijg gespaard.
Maar toen juist in die tijden van rampspoed
heeft U al Uw gaven en talenten onMooid,
ten bate Uwer stadgenooten. al Uw door-
zichl Uw organiseerend talent, Uw kennis
hebt ge aangewend om de bewoners van
Leiden het lot zoo dragelijk mogelijk te
maken, en menige stad benijdde Leiden,
waar door Uw wijs beleid. Uw goede doel
treffende maatregelen de nooden tot een zoo
klein mogelijken omvang werden terugge
bracht. Nacht en dag waakte U voor de aan
Uw zorg toevertrouwde gemeenteleden. Gij
waart met recht ons aller Vader en zeer
zeker door Uw optreden destijds hebt ge U
een eerezuil in de harten der Leidenaren
opgericht.
Maar ook na den oorlog braken moeilijke,
zware zorgvolle dagen voor U aan Op po
litiek economisch gebied scheen het. of
alles wat voor eeuwen heen langs lijnen
van geleidelijkheid was opgebouwd, was
omvergeworpen en veel werd van Uw ge
duld en Uw kracht gevergd, maar met vaste
hand hield U het roer van het schip in
handen.
Langzamerhand kwamen rustiger tijden,
maar nu nog steeds werken de gevolgen
van den oorlog door.
Toen wierp een zware ziekte U op het
ziekbed; maar God lof. U mocht herstellen
en opnieuw U wijden aan Uw taak. Uw
taak hebt ge vervuld met grooten ijver. Van
alles wat in Leiden gebeurde, waart Gij da
ziel. Uw belangstelling beperkte zich niet
tot een onderdeel, maar ging uit naar za
ken. de financiën, zoowel als naar verbe
tering van het verkeer, de uitbreidingen der
Fabrieken van Gas en Electriciteit als naar
die van Endegeest en Rhijngeest, enz., enz.
De Hoogere Burgerschool aan den Hoogen
Rijndijk, de Blauwpoortsbrug. de mooie
tramverbindingen met de omliggende ge
meenten. het steeds uitbreidend debiet der
Gas- en Electriciteitsfabrieken, de groote
uitbreiding der arbeiderswijk, het mooie
Kooipark. alles i9 onder Uw beheer tot
stand gekomen.
En daarbij hebt ge door Uw vriendelijk
en opgewekt woord. Uw deelname in het
lief en leed der bewoners van Leiden, eea
groote popularilei verworven, maar ook
zij, die met U in engeren kring hebben
mogen samenwerken, waardeeren in hooge
mate Uw scherpen blik. Uw juist oordeel,
Uw groote kennis van zaken, het vermogen
zich in alles in te werken en Uw humaan
oordeel.
Ook buiten Leiden is Uw werk gewaar
deerd. getuige Uw benoeming tot Lid van
de Eerste Kamer, tot Lid van den Zuider-
zee-raad en vele commissiën. ook Uw Lid
maatschap der Vereeniging „The Pelgrim-
fathers". die U dikwijls naar Uw geliefd
Engeland riep. zijn hiervan getuige.
En waar ge nu met het nederleggen
van Uw ambt als burgemeester van Leiden
meer vrijen tijd beschikbaar zult hebben,
daar kunnen wij verwachten, dat U zeker
in bovengenoemde Commissiën nog veel
zult kunnen verrichten tot heil van ons
Land en onze Stad.
Ook Hare Majesteit onze Koningin erken-»
de Uwe groote verdiensten door Uwe bei
noeming tot verschillende Ridderorden.
Tot op het laatste oogenblik heeft U zich
voor Leiden geïnteresseerd, getuige de
groote grondaankoopen. in de laatste maan
den geschied, de voorgenomen verbreeding
van het Gangetje, en ten slotte de flinke
daad. de uitvoering van het plan tot stich
ting van den Leidschen Hout. een flinken
stoot tot verwezenlijking te geven.
En nu begrijp ik, dat een gevoel van wee
moed in Uw ziele opkomt bij de gedachte.
