RMASIGAftf
TWEEDE KAMER.
VOOR DE HUISVROUW.
EEK BL DZIJ0E.
leening in het buitenland zijn. ge^Q credie-
ten, maar een leening en een groote leening
maar de kans. dat de sovjelregeering in het
buitenland een leening zou kunnen opne
men, is zeer gering.
Maar laten wi] aannemen, dat de sovjet-
regeering een dergelijke leening wel zal we
ten te krijgen, dat dus de financieele kant
van het vraagstuk zal geregeld kunnen
worden, dan rijst de vraag zijn de bolsje-
wiki wel in staat den opbouw van het land
te leiden? Rykof verklaarde, dat hij de wij
ze, waarop de 9ovjets den opbouw leiden,
met open oogen wil onderzooken en hij
bracht verschillende voorbeelden van de
wijze, hoe de opbouw plaats vindt Wij ont-
leenen een paar voorbeelden aan de vele,
die Rykof heeft genoemd. De sovjet regee
ring heeft besloten een eigen industrie van
loodwit in te richten; er werden 3 fabrieken
gebouwd te Petersburg. te Rostof en te Ja-
roslaflj, maar de bouwers hebben zich niet
afgevraagd of de nieuwe industrie in Rus
land voldoende grondstoffen ter bewerking
zal vinden Het bleek, dat er te weinig
grondstoffen waren, zoodat een gedeelte van
de gebouwen moest gesloten blijven, terwiji
de overige inrichtingen slechts voor 5060
pCt. van haar capaciteit werken Het resul
taat is, dat een industrie, die bij goede or
ganisatie winst zou kunnen opleveren, nu
met verlies werkt. Een ander voorbeeld. Te
Taganrog bestond een uitstekend geoutilleer
de leerlooierij met een zeer groote capaci
teit. Dit wekte de jaloezie te Moskou en in
de hoofdstad werd een nieuwe groote leer
looierij opgericht, die veel gold heeft ge
kost. Het bleek echter, dat er niet genoeg
buiden zijn voor twee zulke groote fabrieken
nu moet een van de twee fabrieken gesloten
worden. Dergelijke voorbeelden zijn er, naar
Rykof verzekert, bij de vleet.
Rykof moest dan ook erkennen, dat de
sovjet-mannen tot niets in staat zijn, dat zij
niet geschikt zijn voor den arbeid, dien zij
nu moeten doen. Rykof formuleert dit als
volgt: ,,Onzc technische achterlijkheid open
baart zich in alle takken van het economi
sche leven Er waren vele gevallen, dat wij
in hot buitenland machines bestelden, die
reeds lang verouderd waren Wij zijn vaak
niet in staat specificaties op te maken, ont
werpen te vervaardigen, wij kunnen zelfs dj
machines, die wij uit het buitenland invoe
ren, niet bedienen Wij zijn niet in 9taat een
min of meer bruikbare electrische turbine
te bouwenRykof ging in dezen geest
nog voort en de bolsjewiki moesten van het
hoofd hunner regoering nog veel zeer onaan
gename dingen aanhooren.
De bolsjewiki zelf zijn dus voor den op
bouw een zeer weinig geschikt element, zoo
dat het werk niet door hen. maar door de
niet-bolsjewistische deskundigen, die in
dienst van de sovjetregeering zijn getreden,
zal moeten gedaan worden. Worden deze
deskundigen echter in staat gesteld hun
werk te doen? Uit de redevoering van Ry
kof blijkt, dat ook dit niet het geval is. De
voorzitter van de regeering vertelde, dat de
ingenieurs, die aan het hoofd van de bedrij
ven zijn gesteld, voortdurend óp moeilijkhe
den stuiten, die h* gevolg zijn van het
bolsjewistische regime. De bolsjewistische
overheid maakt het leven aan deze deskun
digen ondragelijk met hel gevolg, dat de
beste krachten vluchten, terwijl de opbouw
veel schade ondervindt. De toestand is voor
die ingenieurs enz zoo ondragelijk, dat
hun zenuwen niet tegen die moeilijkheden
bestand zijn. En na opsomming van al deze
omstandigheden stelde Rykof de volgende
vraag- ..Kan men bij een dergelijk systeem
er zeker van zijn, dat de 1.050.000,000 roe
bel. die voor de indu9tralisalie beschikbaar
zullen gesteld worden, op een doelmatige
wijze uitgegeven zullen worden?" En Rykof
antwoordde op zijn vraag: ..Naar mijn
meening bestaat deze zekerheid niet"
Rvkof was wanhopig over de vooruitzich
ten, die de tafereelen. welke hij zelf had ont
worpen. voor hem openden Zoo sprak geen
tegenstander van dp bolsjewiki. geen bour
geois, maar eon van dp leiders van de com
piunislen, het hoofd van de sovjet regeering
en uit den bijval, die ziin redevoering oogst
te. kon men zien, dat deze troostelooze ge-
dachtpn door zeer velen gedeeld worden Is
een scherpere vproordeeling van het bolsje
wistische regime denkbaar?
Dr. BORIS RAPTSCHINSKY.
RECLAME.
IETS BIJZONDERS
'i
(Zitting van gisteren).
REGELING VAN WERKZAAMHEDEN.
De VOORZITTER stelt voor, de vergade
ringen-van Dinsdag en Donderdag van ie
volgende week 's avonds voort te zetten en
dan in avondvergaderingen te behandel°n
de begrooting van Waterstaat. Het is spr°-
i kers voornemen de begrooling van onder-
wijs aan de orde te stellen na die van Fi-
nanciën.
Aldus besloten.
STAATSBEGIIOOTING 1927.
Arbeid, Handel en Nijverheid.
Bij de voortzetting van de behandeling
der begrooling van Arbeid. Handel en Nij-
verheid betoogt de heer ENGELS (R K.) dat
er nog steeds woningnood heerscht. Hij
vraagt zich dan ook af, waarom een zoo
plotselinge kentering plaats had in de wo-
ningpolitiek. Hij gelooft dat er nog steeds
voor woningbouwverenigingen een pri
maire taak is weggelegd
Voofal is er nog altijd gebrek aan arbei
derswoningen Er bestaan woningbouwver-
eenigingen van kleinen omvang, die ten
doel hebben, arbeiders aan een eigen woning
te helpen. Dit is een particulier initiatief,
waarin toekomst zit en dat van regeerings
wege steun verdient, zooals de regeering
ook steun verleent aan den woningbouw
voor landarbeiders. Bij nieuwbouw moet re
kening gehouden worden met hygiënische
eischen.
De heer STAALMAN CV. B.) dringt aan op
maatregelen door middel van de Warenwet
tegen de benamingen van onedele metalen
met zilver, goud enz Ook in het buitenland
mag men bijna nergens de namen der ede;e
metalen bezigen voor onedele metalen. Hi r
te lande heeft dit misbruik groote afmetin
gen aangenomen.
Vervolgens bespreekt de heer Staalman
de positie van de drogisien. Dp drogist mag
de verschillende stoffen, aangegeven in een
lijst van de wet van 1 Juni 1865, slechts
verkoopen bij hoeveelheden, in die lijst aan
geduid. Die lijst is zeer verouderd, hetgeen
spr. met verschillende voorbeelden aan
toont. De Minister beroep! zich op hel be
lang van de volksgezondheid, maar niets i9
minder juist. De drogist moet naast dpn
apotheker staan zooals de vroedvrouw naast
den arts. Het is in hel belang van de volks
gezondheid. dal geneesmiddelen zoo go-"^-
koop mogelijk verkrijgbaar zijn.
De minister heeft pen herziening der
Drankwet aangekondigd. Laat de minister
die spoedig indienen. Er zijn verschillende
wenschen. n.l. verbod van verkoop van
dranken met hoog alcoholgehalte door melk
boeren, sigarenwinkeliers enz.; dan de
klandestiene-verkoop van drank. Deze laat-
I ste heeft zeer grooten omvang aangenomen
Een regeling van de rechtspositie van pach
ters ten opzichte van vergunninghouders is
voorts noodzakelijk.
De heer VAN AALTEN (V. D.) bespreekt
de volkshuisvesting. De toelichting van den
minister op zijn woningpolitiek is niet ge
schikt om den grond voor teleurstelling weg
te nemen. De minister is van meening, dat
de woningwet-houw alleen moet optreden
als het particulier initiatief volslagen in ge
breke blijft. Maar dit moet volgens spr.
zijn, wanneer de particuliere woningbouw
niet volledig in de behoefte voorziet. Dit
laatste is reeds door voorafgaande sprekers
aangetoond. Trouwens, de minister schijnt
dat ook wel in te zien. Wanneer de minister
in zijn mondeling antwoord blijft volharden,
in zijn politiek van op z'n beloop lalen, zal
de Kamer door een uitspraak ten deze moe
ten voorkomen dat de volkshuisvesting zal
worden geschaad
De heer KERSTEN (S. G.) dringt aan op
steun aan den bouw voor woningen voor
groftte gezinnen. Hij brengt de bezwaren
i naar voren, die bij velen beslaan tegen de
vaccinatie Het is tegen veler overtuiging,
een gezond kind een kunstbewerking te dopn
ondprgaan. die gevaren met zich kan me?
i brengen. Bovendien leert de Schrift, dat de
gezondpn een medicijnmeester niet van
noode hebben. Spr. betwist het recht van de
regeering om de oudprs onredelijk te dwin
gen hun kinderen een behandpling te doen
ondprgaan. die niet ongevaarlijk is. Boven
dien worden rijken er door bevoordeeld. Deze
kunnen hun kinderpn huisonderwijs latea
geven. Wat kunnen ongevaccineerde kindo
ren voor gevaar oplpveren voor dp gevacci
neerde? Neen. men gelooft nipt in dit voor
behoedmiddel. Als de regeering werkelijk
de vaccinatie in het belang van de volksge
zondheid acht, laat zij die dan onvoorwaar
delijk voorschrijven en niet die alleen voor
schoolbezoek verplicht stellen. Als dat zou
gebeuren zou een deel van het volk zich
met hand en tand er tegen verzetten. Al
thans dient aan ernstig bezwaarden vrijheid
te worden gegeven, zoo de regeering niet
wil komen tot geheele afschaffing van den
dwang Vervolgens komt spr. op tegen de
machtsaanmatiging, waaraan de minister
zich schuldig maakt bij het uitlokken van
Kon. besluiten tot vernietiging van beslui
ten van gemeenteraden Hij denkt hierbij
aan vernietiging van een besluit der ge
meente Rijssen Dit Kon. besluit gaat ken
nelijk uit van de gedachte, dat de regeering
bevoegd is aan een gemeente de verplichting
op te leggen een slachthuis in werking te
stellen.
DE BURGEMEESTER VAN GOOR.
Do heer VLIEGEN (S.D.A.P.) stelt den
Minister van Binnenlandsche Zaken monde
ling de vragen inzake de kwestie van
burgemeester v. d. Sluis, welke vragen hy
reeds schriftelijk stelde en gepubliceerd
werden.
MINISTER KAN antwoordt, dat hij op
de vragen van den heer De Savornia Lohmcn
deed uitkomen, dat niet geoleken was, dat
de heer v. d. Sluis in zijn functie de hem
aangewreven woorden had gebruikt al blijft
het mogelijk, dat de heer v. d. Sluis zich
kras heeft uitgedrukt en hjj later in de
rustig sfeer zyner werkkamer kon re-
construeeren. In een vriendschappelijk on
derhoud heeft hij den heer v. d. Sluis
duidelijk gemaakt, dat een burgemeester
niet to omzichiig kan zijn in zijn critiek
op do gestelde machten. In zijn antwoord
aan de® heer J>e Savornin Lohman had de
Minister aJlerminst de bedoeing te zeggen,
dat de grenzen der oirbaarheid reeds waren
overschreden. Hij beoogde sl-chts d eg nen
gerust te stellen, die zich beangstigden.
De opmerkingen hadden dan ook eeu al
gemeen karakter. De Minister betreurt, als
men dit antwoord heeft opgevat als een
terechtwijzing aan den heer v. d. Sluis.
ARBEID, HANDEL EN NIJVERHEID.
j De heer BEJUMER (A.-R.) bespreekt <re
j slachthuiskwe-'tie to Rjjssen en de vernie-
j tiging van het raadsb.uluit. Iljj acht den
ge volgden weg om in te grijpen in het
i gemeentelijk verord-eningsrccht niet de
juiste. Do Minister had zich moeten be-
j roepen öf op het algemeen belang öf op
het in strijd zijn met de wet.
De heer DROü GLEE VER FORTUYN
(V.-B.) vraagt eeu duidelijke verklaring van
den Min:ster wat hij verstaat onder het
„in gebreke blijven van de particuliere
bouw nijverheid".
De particuliere bouwnijverheid- kan reeds
arbeiderswoningen bouwen van 5 6 gul
den Men moet in 't oog houden, dat het
opschuifsystoem uit de oorlogsjaren vrijwel
is uitgewerkt en dat het aantal bestaande
woningen van woningbouw vereenigingen
steik toeneemt* Deze woningen gaan bov n
de draagkracht van hen, d;e thans nog
krotten bewonen. De vraag rijst: Wat be
doelt de Minister met „sociaal achterlijken?"
De woningvoorziening voor sociaal achter
lijken zal in ieder geval verder moeten
gaan dan de opruiming van krotten, want
er zjju velen, die een nieuwe woning niet
kunnen betalen. Daarom gelooft spr., dat
de aangevraugue l'Z m.lliotn ui -t voldoende
zijn. in ieder geval dient het Rijk paraat
te blpven om in te grijpen, waar dit noodig
is. De parLculiere nijverheid levert bLcIiis
een verhandelbaar product. Er blijft dus
een taak voor de overheid ou een terrein,
waai partxulieren niet kunnen of wiLeti
produceren.
Uk heer DUMA ER VAN TWIST (A.-R.)
spreekt over verontreiniging van visch-
water en water in 't algemeen. De regeenng
diene scherpe maatregelen te nemen daar
tegen. Wat wii de Minister doen aan dezen
wantoestand?
De heer v. d. HEIDE (S.D.A.P.) spreekt
over de zuivering van afvalwater en de
samen werking tu^schen het Ins.Luut voor
zuivering van afvalwater en de inspectie
van de Volksgezondheid. Als niet spoedig
ecu 'einde gemaakt wordt aan den huidige®
bestand, wordt onherstelbare schade toe
gebracht. Onder het motief: bezuiniging,
is het instituut beroofd van zjjn zelf
standigheid. De inspectie is op hel gebied
van bodem, water en lucht ondeskundig,
adviezen kunnen aan dit bureau niet ge
vraagd worden, omdat het onzelfstandig is.
I De stad Groningen liet een kostbare pijp
leiding naar den Dollard maken, terwijl
voor de helft van het geld een biologische
zuiverings-installatie ware te maken geweest,
als slechts het instituut ware geraadpleegd.
Is het geen schandaal, dat zulke dingen
gebeuren? Spr. wijst ook op de misère te
Coevorden. Zit er iets of iemand achter
om de zelfstandigheid van het instituut
tegen te houden? Welke halfgod troont er
op den Olympus van het Departement?
De heer LOV1NK (C. H.) begrijpt niet,
waarom men indertijd het Instituut tot Zui
vering van Afvalwater heelt weggenomen
onder de aid. Visscherij van het Departe
ment van Binnenlandsche Zaken. Dit insti
tuut kan zeer nuttig werk doen. De verom
reiniging neemt voortdurend toe Spr. vraagt
den Minister, den vorigen toestand in zoo
verre te herstellen, dat een kleine commis
sie in het leven wordt geroepen, onder wier
leiding het instituut dan kan werken.
Mej. KATZ (G. H.) meent, dat de woning-
politiek der regeering niet verkeerd is. Er
worden thans veel meer woningen gebouwd
dan vroeger. De groote hulp van hel rijk
gold dan ook alleen voorziening in den
noodtoestand. De 12 millioen, die de regee
ring wil geven voor krottenopruiming. zullen
wel voldoende zijn. Bovendien' is de regee
ring bereid te helpen, waar dit werkelijk
noodig is. Dat de regeering verplicht zou
zijn in te grijpen, ontkent spreekster. De Wo
ningwet geeft alleen bevoegdheid. Spr. be
strijdt uitvoerig den heer v. d. Bergh. Deze
zeide, dat er te weinig gedaan wordt voor
den arbeiderswoningbouw en dat het Wo
ningcongres het daarmede eens was.
Doch lang niet alle prae-adviseurs waren
het met elkaar eens. Particulieren zullen
genoegzaam arbeiders-woningen bouwen,
indien de regeering hen niet belemmert en
geen toeslagen geeft, waardoor de prijzen on-
noodig hoog worden. De huurcommissies
zullen geleidelijk moeten verdwijnen, waar
door verlaging van huren zal plaats hebben
De heer BRAAT (P. B.) zet uiteen, dat de
particuliere nijverheid goedkooper kan bou
wen dan de overheid. Voorts vraagt hij, of
met 1 Juli 1927 alle slachterijen in over
eenstemming moeten worden gebracht met
de eischen van de Vleeschkeuringswet. Spr.
zou het wenschen. Wil de minister in het
belang der kleine menschen overwegen, om
te verlengen den termijn van 5 jaren, ge
durende welken deze personen van de
eischen der wel waren vrij gesteld voor in
richtingen, die bestonden bij inwerking
treding der wet? Voorts vraagt hij vrijstel
ling van keurloon voor hen. die thuis geen
.plaats hebben voor slachten voor eigen
consumptie.
I)e heer J. TER LAAN (S. D. A. P.) ver-
zoekt Dinsdag te mogen spreken met het
oog op het late uur.
De VOORZITTER kan aan het verzoek
niet voldoen omdat de Kamer vóór Kerstmis
gereed moet zijn met de begrooting.
De heer TER LAAN spreekt verder bij
aanwezigheid van twee of drie leden. Hij
acht de poging van raej. Katz om den mi
nister te steunen, niet geslaagd. Spr. be
veelt de regeering groote voorzichtigheid
aan ten opzichte van de opheffing der Huur-
commissiewet, In Rotterdam heerscht ern-
i stige woningnood. Aan den rechler-Maas-
oever aldaar wordl geen enkele arbeiders
woning gebouwd. De woningen, die er nog
gebouwd zijn, zijn alcoofwoningen. Dit is
het gevolg van de politiek der regeering. De
opheffing van sommige huurcommissies is
zeer onvoorzichtig geweest. Spr. zet uitvoe
rig uileen, hetgeen te Delft is geschied.
De regeering kan de huurcommissies op
heffen zonder medewerking van gemeente
besturen. Is de minister bereid, als blijkt dat
huurcommissiewel ten aanzien van Delft
niet voldoende resultaat heeft, aldaar de
huurcommissie weder in te stellen?
De vergadering wordt verdaagd tot Dins
dag 1 uur.
Ik heb zoo'n stroom van verzoeken om
gehaakte en gebreide kleedjes, kraagjes etc.
gekregen, dat ik u tot mijn spijt in dezen
laatsten brief vóór Sinterklaas geen sur
prises kan beschrijven, maar u weer hand
werkpatronen geef. Een paar dames vroe
gen namelijk om surprises. Het beste in
dit opzicht is om iets zelf te maken iets,
waarmee u uw huisgenooten werkelijk
plaagt dat geeft véél meer succes dan
een gekocht grapje! Ieder mensch heeft
eigenaardigheden, gewoonten, aanwensels,
karaktereigenschappen, waarmee u hem of
haar voor 't lapje kunt houden. Met papier,
lappen, watten, spelden, touwtjes of epn
draad, met wat verf en wat stijfsel en voorèl
met een leuk gedicht kunt u duizend varia
ties bedenken Weet u b.v.. dat roode wat
ten met wat jus er over precies op een
runderschijf gelijken? en 7n dat één abrikoos
midden in gestolde stijfsel twee druppeli
water een spiegeleitje is?
Maar nu eerst handwerkjes!
Hier heeft u het patroon voor een
haakt vijthoekig kleedje van honderd gram
gekleurde sportwol Haak een b.v lila ring
van acht losspn; eerste toer: één vaste,
twee lossen, één dubbelstokje twep tossen!
één dubbelstokje. twee losse Dit vanaf 1
vier maal werkpn en aan de. eerste vast?
verbinden, tweede toer: één vaste, twe?
lossen één vaste om deji volgenden loss*
twee lossen, twee door twee lossen ge
scheiden vasten tusschen de dubbele stok-
jestwee lossen, één vaste om den vol.
gendeh losse, één vaste op de vaste vaa
den vorigen toer Vanaf herhalen Derdi
toer: neem een andpre kleur of tint- drie
lossenéén stokje om den volgenden
losse; twee lossen, twee door twee lossrj
gescheiden stokjes op een punt. twee los.
sen één stokje, twee lossen; één vaste tus
schen twee punten, twee lossen. Vanaf 1
herhalen. Vierde toer één stokje op
eerste stokje van den vorigen toer. twe?
lossen; één slokje op bet tweede stokje:
twee lossen; twee door Uvee lossen
scheiden stokjes op een punt; twee Iosspd,
één stokje; fwee lossen, één stok ie éfj
slokje tusschen twee punlen. Herha1-
vanaf Vijfde toer weer een andere kier
Werk nu verder afwisselend: twee
één stokje op het stokje van den vorige:
toer. In de lossen op de punlen steeds Iwe
door twee lossen gescheiden stokjes Va:
de drie stokjes tusschen twee punten slaat
men het middelste over Voor den zesdea
toer moet weer een andere tint worden i
nomen Haak gelijk dp vorige: en tussehfii
twee punten één stokje tusschen twee stok
jes' Voor de volcpnde fnpren fplkens
andere kleur kiezpn De zevende toei af
wisselend: een dubbelstokje en twee Iosspd
achtste toeT idem, tusschefr dp punten geei
losse tusschen de stokjes, negende toei
I als de vijfde. Van nu af aan on de nuntei
I één dubbelstokje, tiende en elfde toer al:
i de zesde en zevende, twaalfde en deriiend:
als de achtste en negende: veertiende, vijf
tiende en zestiende als de zesde zevend
en achtste; zeventiende en achttiende al:
de vijfde en zesde; neqentien^e afwisselen'
drie tossen, een vaste om de losse van den
vorigen toer. Er is één ding waar u poed oj
moet letten, n.l. dat uw kleuren mooi har
I monieeren. Wanneer u b.v met lila opzet
gebruik daar dan andere tinten lila hij
voorts grijs, groen, bruin, zwart, geel maa?
géén rood of flets blauw, want één verkepg
gekozen kleur kan uw geheele kleedje be
derven!
Ik heb nog een buitengewoon mooi pi
troon voor een gebreid kleedje, maar dab
zóó ingewikkeld en zoo lang. dat ik er ei
heel artikel voor noodig heb. dus.mcr
u nog 14 dagen geduld hebbent evenals ht
patroon voor een gebreid kraagje.
Nu de koude tijd aanbreekt is bel
misschien wel goed om wat reserve
lijfjes van wol in voorraad te hebben: dai
kan uw meiske die ondpr baar jurk aan
i doen. Ik zag een aardig model van zon'i
1 lijfje met schouderbanden, waarin dri
knoopsgaten waren gemaakt. Vóór het lijft
had men linnen knooppn genaaid om dii
banden te bevestigen. Ook ondeT langp b?
lijfje waren knoopen gezet, om het brop'i
aan vast te maken. Dit lijfje is voor a!b
leeftijden omdat u het precips zoo klein o
groot kunt maken als u zelf wilt.
U heeft er 70 gr fijne breikatoen voo:
noodig. Begin het lijfje met 40 steken op
zetten (dat wordt de rug). Brei dan fwe
toeren recht zes toeren averecht twee toe
ren recht. De elfde en volgende toeren be<
staan uil vier recht, vier averecht, zooda
zich blokjes vormen. Na vijf toeren verze
u het blokje, dus dan wordt het patroon zooj
Brei nu op deze wijze door tot het lijfje
genoeg is; de hoogte is tien blokjes Tea
slotte breit u nog twee topren recht en vier
toeren averecht ln de laatste twee tieren
moet u knoopsgaten maken, voor iedei
knoopsgat kant u in den eersten toei drie
l steken af en zet deze in den tweeden weet
op Daarna moeten_ de schoudprbandjps
breid. U kunt ze op vijf 6teken breien, dort
(Een St.-Nicolaaevertelling).
Door
W. J. EELSSEMA.
Dokter De Brem zat op zijn knieën voor
de groote boekenkast, die overvloeide van
de te-talnjke boeken Stapeltje na stapel
tje schifte hij en lei de goedgekeurde wer
ken bij een grooten hoop, die morgen afge
haald zou worden Dit was als 't ware
zijn St. Nicolaas werk Elk jaar, geregeld
weer terugkeerenu. zocht hij dien avond de
boekenkast at, om te zien, welke dingen
bij kon afstaan voor de bibliotheek van
het ziekenhuis 't Was als 't ware zijn car
deautje aan de maatschappij, waarvoor hij
werkte, maar 't waf ook een zeif-wiüend
remedie om maar niet te veel behoeven te
denken. Hij wat bang voor de maand De
cember met haar tallooze intieme feeftda-
gen, die maar allerlei hennnermgen in hem
wekten en hem sentimenteel deden wor
den Daarom deed hu dit werk dan ook
telkens dezen avond, waarop geen mensch
er aan dacht ziek te worden, om zich zelf
zoo uit zijn e'en/aamheid rukken en zich
vergetelheid te' schenken
Zijd ouderwetsch g< eie hospita had hem
bij zijn thee een trommeltje speculaas ge
bracht. doch hij gennr.t er niet van. Hij
zou er morgen wat vaü in deD zak steken
toor de kinderen, dan was de juffrouw
meteen ook weer gerustgesteld. Nu moest
hij werken om tijdig klaar te komen..
Boek na boek volgde, de rijen dunden, die
in den loop van bet jaar wel weer aange
vuld zouden worden.. Hé, wat was dat?...
Zijn hand haalde uit een der meest-ver-
borgen hoeken een, donker gebonden ci-
taatboek, dat hij zich niet meer herinneren
kon... Doch toeD hn het opende, schokte
het in zijn hoofd en ontroerde hij heel
eventjes...
Het was een dagboek I Zijn dagboek I
Eens was hij zoo sentimenteel geweest, om
een dagboek te houdenGod, wat wa6 die
tijd ver Voor de dokter er echter zelf
aan dacht, was hij bezig al die bladzijden
door te sDuffeleD en kwam hij ten slotte
aan een St.-Nicotaasavond van voor jaren...
En weer maakte De Brem de eenzaam
heid van dien tijd door; voelde bij, hoe
hij in die langzaam vergane dagen werke
lijk behoefte had gehad, om zijn gemoed
eens uit te 6torten, al was het daD maar
op het koude papier Ja, hu had dingen
aan het boek vertrouwd hij, sentimenteel
tje vaD een en twintig jaren die hu zeker
aaü niemand verteld zou hebben... Zijn
ouders iD Indië, hij als eemg kind naar
Holland gtzonden om te leeren O. wat
had hij wel eens verlangd naar een har
teli.ik, goed gemeend woord, Daar een
sympathieke daad, en hoe had hij iietraeht
wanhopie getracht om door veel en aller
lei geven re komen tot een warmte-ont
vangen. Hoe had hij aiies voor zijn vnena
gedaan, had hij zoo veel opgeofferd, en
hoe had Willem alles geaccepteerd, zon
der er ooit iets voor terug te geven I
Zoo had hij ook gedaan op dien eenen
St.-Nicolaasavond, toen zij nog met hun
beiden op kamers woonden... Lang had
hij het niet kunnen volhouden met ïemauo
op kamer te wonen, die slechts- in naam
je „vriend" was, maar in werkelijkheid
naast je leefde... Neen, niet tang, maar
toch nog zes maanden! Lang genoeg om je
„vriend" door en door te begrijpen...
Dien avond ook. Hij had het verwacht,
dat Willem zijn zus en zwager zou bezoe
ken, maar hij had het toch wel op een an
dere manier verlangd... O, Willem had
in dien tijd zoo vreemd, zoo bot kunnen
doen, hij spotte dan met alles, wat een an
der dierbaar was, en had het seutimen-
teele onzin genoemd, toen hij hem ver
zocht had, een beetje vroeg terug te kee-
ren, opdat ze dan met hun beidjeB nog
een weinig St Nicolaas konden vieren...
Geantwoord daarop bad bij niet, maar in
hem wa6 een vreemde woede gerezen, een
woede vermengd met eer opkomende, to
tale onverschilligheid... Willem zou ook
eens iets ontzien)
Dezelfde woede, die toen indertijd op
zijn gezicht geteekenri was, kwam nu nog
eens te voorschun op het goedmoedige ge
iaat van den dokter. God, wat was het
•>en ellendige-boel geweest! Zonder nog
én woord tot zijn verdediging te zeggen,
had hij Willem laten vertrekken, had hu
zelfs gezucht van verlichting, toen deze
vertrokken was...
Meerdere herinneringen ontwaakten nu
bij de Brem. Het verder-lezen deed ze alle
uit het verleden terugkeerenHij wist
weer. hoe een ellendige verveling hem beet
pakte in haar vangarmen, hoe hij niet stu-
deeren kon omdat het een feestavond was;
hoe het hem onmogelijk gemaakt was te
musiceeren. omdat de huur-piano beneden
in de woonkamer van de pensionhoudster
stond, wier fleemziek gezicht hij niet kon
uitslaan en hoe hij niet lezen mocht, omdat
zijn kwellende, wroetende gedachtpn hem te
veel van zijn denken in beslag namen
Hij doorstond weer even de felle teleurstel
ling. toen de zoon van de hospita iets naar
boven bracht, dat beneden afgegeven was,
en waarvan hij even dacht.... maar dat
bestemd wa9 voor Willem.Hij beet zich
weer op de lippen bij het proeven van de
groote leegte, die in hem gewoeld had. toen
hij de stad in wandelde hij de pakjes-dra
gende en geschenken-koopende mpnschen
in de boordevolle straten zag deinen hij
geen cinema wilde bezoeken, omdat hij
geen lust gevoelde eenige honderden meters
film te 9likk#»n hij de straat weer oprende
toen de cabaretsterren, de jongleurs en de
gewildp grappen hem verveeldenHij
glimlachte opnieuw bitter bij de gedachte
aan 'A naar zijn kamprs-terugkeeren dcor
de feeststad. Even had hij de bespottelijke
verleiding in zich wotpn opwellen om zich
zelf een cadeautje te koopen, te l&ten be
stellen en om op deze manier zijn eenzamt
houding tegenover de andere pensiongast
te redden. En zijn vingers schijnen
eens opnieuw de pen te omklemmpn om#
opdracht in het boek. dat hij Willem
geven, te schrappen en om daarna het
in zijn kast te schuiven als een hoonenaa
lach in het gezicht van zijn vriend!
En toch had hij gpgeven Aan W0
vriend" Willem, dien egoïst! Zijn vriend,
die hem verkocht en verraden had die
j hpt laatste, dat hpm restte ook nog nntfiarni
en daarvan zeide ..Ik wou dat ik
nooit getrouwd had".. Nu hn'J h" nlf'lS
meer. Zijn bpide oudere gestorven riin 'a'
milie van hem ontvreemd Geen kind
vrouw, gpen vrjpndl Alles leeg, toekom*
heden en verleden
Plotseling hard rumoerig de teW001^
belHallo ..Ja .Zoo Ik kom t^
stond".... Werk aan den winkel
slige patiënt binnengebracht Plezi^nC
St. Nicolaas Gelukkig voor hem.
Geen gedachten, geen verdriet....
Al9 overspringende vonken vliegen
weer-geest wekkende gedachten door *U
hoofd, en toch gaat alles even ma- hinjjj
evpn gedwongen als was hij zich er
itlf
niet van bewust Dat opstapelen van
uitgezochte boeken in de groote easv
chain
dat gauw no* even nazien van de
planken en het bijvnegpn dat wp?c'lJ,,f.i
van hpt dagboek in dpn schrijftafel
waarschuwen van dp medelijdende ^7^'..
alles is even gedwongen en zonder
1 lijk leven...
