R.H.W. Fruit-Soda
AGENDA.
Mineraalwater met vruchtensmaak
BUITENLAND.
TELEGRAMMEN.
LAATSTE BERICHTEN.
Woensdag.
Be Bijenkorf (Steenstraat): Billard-séance
mej. L. Schrier. 8 uur nam.
Jeruël" (Groenesteeg 16): Samenkomsten
te 3 en 8 uur nam.
„Jeruël" (Middelstegracht 3): Samenkomst
te 8 uur nam. Spreker de heer Ververs.
Leidsche Schouwburg: Liefdadigheids-
vorostelling „De Leidsche Buitenschool",
door „Utile Dulei", „Om 10.000 dollar."
8 uur nam.
Prediker: Feestavond Leidsche Chr. Oran
jevereniging. 8 uur.
Rem. Geref. Kerk (Hooglandsche Kerk-
gracht): Najaarsverkooping Naaikrans Rem.
Geref. Gem. Van 35 en 710 uur nam.
Wijkgebouw Langestraat 6769: Concert
te 8 uur.
Noordwgk aan Zee: Spr. ds. D.
A. van den Bosch. Halfacht nam.
Donderdag.
„Jeruël" (Groenesteeg 16): Lichtbeelden te
5 en 8 uur nam.
Leidsche Schouwburg: Eere-avond mevr..
De BoerVan Rijk. 8 uur.
Hooglandsche Kerk: Apologetische voor
dracht van ds. Riemens. 8 uur.
Rem. Geref. Kerk (Hooglandsche Kerk-
gracht): Najaarsverkooping Naaikrans Rem.
Geref. Gem. Van 3—5 en 7—10 uur nam.
Stadszaal (groote zaal): Gymnastiekuit-
voering „Nieuw-Brunhilde". 8 uur.
Wijkgebouw, Levendaal: Spr. de heer
Kortenhoeven. 8 uur.
Oegst geest (Chr. school a. d.
Morsch). Zanguitvoering „Hallelujah". 8
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken wordt van: Maandag 22 tot en
met Zondag 28 Nov. a.s. waargenomen door
de apotheek van den heer M. Boekwijt,
Vischmarkt 8, telefoon 552.
RECLAME.
Apotheek „De Vijzel", De Kempenaer-
slraat 4, Oegstgeest, Telef. 274:, dag en
nacht geopend. 7085
werp is: Zedelijkheids-opvatting en waar
heidsbronnen bij Rome en bij 't Protestan
tisme. Men zie voorts de advertentie.
Bij den boekhandel voorheen E. J. Brill
alhier zijn in druk verschenen een tweetal
preken van ds. S. Cler, predikant bij de
Waalsche gemeente te dezer stede, respec
tievelijk gehouden op 5 October 192-1 en 3
October 1926. waarin de steller de geschie
denis Leiden's Ontzet in 157-1 behandelt.
Ook te Leiden is een comité gevormd
om propaganda te maken ten einde den
verkoop van de Weldadigheidszegels in de
maand December te bevorderen.
De opbrengst van deze weldadigheids
zegels komt ten goede aan het ongelukkige
kind. zoowel het verwaarloosde als het
hulpbehoevende.
Behalve aan het postkantoor, waar ze per
stuk verkrijgbaar gesteld' zullen zijn. zijn
de postzegels te bekomen aan het Bureau
van den Voogdijraad. Breestraat 91.
RECLAME.
Let op liet merk R. H. W.
1306
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Conferentie-ideeën.
Er Ioopen geruchten over een ontmoe
ting tusschen Briand en Chamberlain en
Mussolini ergens aan de Zwitseirsch-Itali-
aansche grens, na de Volkenbondszitting.
Er zullen nog wel meer van die conferentie
ideeën loskomen, die voorloopig natuurlijk
niet te controleeren zjjn.
DUITSCHLAND.
Debat over de buitenl. politiek.
Op de agenda van den Rijksdag slond
gisteren de discussie over de buitenlandsche
politiek, verbonden met een beraadslaging
over het Völkische voorstel tot opzegging der
verdragen van Locarno en het voorstel der
burgerlijke partijen nopens het onderzoek
der kwestie betreffende de schuld aan den
oorlog.
Emminger (D.V.P.) legde bij het begin der
zitting in naam der regeeringspartijen (cen
trum, D.V.P., democraten en B.V.P.) een
verklaring af, waann werd gezegd:
Het voornaamste doel der door de regee
ringspartijen gewenschte buitenlandsche
politiek is de bevrijding van Duitschland.
De partijen hechten haar goedkeuring aan
de tot dusver gevoerde buitenlandsche poli
tiek der rijksregeering, met name aan de
besprekingen te Genève en Thoirv, alsook
aan de houding der Duitsche delegatie naar
de Volkenbondsvergadering.
Met het oog op het beslissende belang, dat
de kwestie voor de zekerheid van den we
reldvrede en het beslaan van den Volken
bond heeft, zal de medewerking van
Duitschland te Genève in hooge mate be
trekking moeten hebben op het tolstandbren-
gen der algemeene ontwapening (alg. bij
val).
De poging om de verslandhouding met
Frankrijk te verbeteren en te geraken lot een
volkomen en definitieve bevrijding der nog
bezette gebieden, alsmede tot de hereni
ging van het Saargebied met het moederland
heeft de onbeperkte goedkeuring der regee
ringspartijen, v
Een breedvoerige bespreking omtrent de
buitenlandsche politiek achten wij in het
huidig stadium van moeilijke discussies en
diplomatieke onderhandelingen nog niet
doeltreffend en noodzakelijk.
Met speciale voldoening hebben wij ken
nis genomen van het resultaat der ge
meenteraadsverkiezingen in Poolsch Opper-
Silezië.
Vervolgens sprak afg. dr. Hölzsch,
de buitenlaDdsche-politieke specialist der
Duitsch-Nationale Volkspartij.
Hij wa3 in zijn critiek op de buitenland
sche politiek der regeering zeer mild. Hij
was van oordeel, dat Stresemann vele
eischen en formules van de nationale oppo
sitie had overgenomen, ^oodat een vérgaan
de overeenstemming kon worden geconsta
teerd.
Bij de regeeringspartijen en aan de linker
zijde ontstond eenige beweging toen dr.
Hötzsch herhaaldelijk de mogelijkheid op
perde, dat de Duitsch nationalen uit de op
positie naar de regeering zouden overgaan.
Na den D.-nat. spreker nam de rijksminis
ter van buitenl. zaken dr. Stresemann het
woord. Hij zeide o.a,:
Het spreekt van zelf, dat bij alle groote
politieke nieuwe oriënteeringen tegenstre
vende elementen aanwezig zijn. Iets nieuws,
zooals zeven jaar na den wereldoorlog de
onderhandelingen van Thoiry. verovert zich
in het gedachteleven der bevolking slechts
langzaam een plaats. Ten opzichte van de
verwerping èener blijvende garantie voor de
Duitsche oostgrenzen bestaat in Duitschland
geen partijverschil. Zulk een eisch heeft men
ons ook van officieele Fransche zijde nim
mer gesteld. Bij den grooten omvang der
quaesties, die moesten worden besproken,
kan niemand verwachten, dat acht weken na
het onderhoud van Thoiry reeds resultaten
zouden kunnen worden getoond.
Vervolgens besprak Stresemann de quaes-
tie der militaire contróle. De rijksregeering,
zeide hij, is van oordeel, dat de voorwaarden
voor de terugroeping der internationale con
trolecommissie thans zijn vervuld. De Duit
sche ontwapening is in materieel opzicht
feitelijk voltooid.
Er kan geen twijfel aan bestaan, dat de
oplossing der quaes tie van het instellen
van een onderzoek niet tot voorwaarde mag
worden gemaakt voor het terugroepen der
intergeall. militaire contróle-commissie.
Spr. wees verder op de absolute noodza
kelijkheid om den eisch inzake de alge
meene ontwapening te handhaven. Wij
moeten de wereld steeds weer voor oog en
houden, zeide hij, dat het een onhoudbare
toestand is, dat de algemeene toestand der
bewapening in de wereld wordt gehand
haafd, terwijl aan enkele staten de omvang
van hun bewapening wordt voorgeschreven.
De Duitsch-Fransche regeling, de consolida
tie der betrekkingen tusschen beide lan
den, is de spil der consolidatie voor geheel
Europa.
De rede van Stresemann werd door de
regeeringspartijen en soc.-democraten met
instemming begroet.
Rijksweerminister Gessier legde vervol
gens, herhaaldelijk door hoonende kreten
der communisten onderbroken, de verkla
ring af, dat hij steeds met de grootste kracht
tegen alle betrekkingen tusschen de rijks-
weer en de „Wehrverbande" is opgekomen.
De communistische afg. Stöcker deed
scherpe aanvallen op de buitenlandsche po
litiek der regeering. waarbij met name ern
stige verwijten richtte tot den minister van
buitenl. zaken wegens den aankoop der „D.
Allg. Zeitung".
Heden voortzetting der discussie.
FRANKRIJK.
Berenger niet meer naar
Washington Briand voor
de Kamercommissie.
Bérenger heeft in een brief aan Briand
geweigerd het ambassadeurschap te Was
hington weder op te hemen.
Dit bevestigt de meening, dat de Fransche
regeering nieuwe onderhandelingen wenscht
te verkrijgen om te trachten de voorwaar
den van het accoord inzake de schulden
nog te verbeteren alvorens de ratificatie
er van te vragen. Volgens zekere geruch
ten zou de regeering aan Loucheur denken
voor het voeren van nieuwe besprekingen,
maar dit ljjkt weinig waarschijnlijk, daar
Loucheur in Amerika geen persona grata is.
In de commissie voor buitenlandsche
zaken uit de Kamer, preciseerde Briand
dat de Fransch-Duitsche onderhandelingen
niet noodzakelijk behoefden uit te loopen
op een vervroegde ontruiming van het
Rijngebied. Hij voegde er aan toe, dat Frank
rijk in het Saargebied een goede positie
inneemt, en dat het zich verheugt in de
sympathie der bevolking. Hij hoopt, dat
de Ententes der volken zich nog meer
zullen uitbreiden.
Frankrijk, Duitschland, Engeland en
Italië moeten nog dichter tot elkaar worden
gebracht.
't Is zeker een rede voor binnen!, ge
bruik, daar de tegenstrijdigheid van het
eerste en het laatste er te dik opligt
ENGELAND.
Het einde der Rijksconferentie
Is er nog een mijnconflict
De Rijksconferentie, welke 19 October
j.l. is begonnen, heeft gisteren haar werk
zaamheden beëindigd, na 16 volledige zit
tingen te hebben gehouden en 146 bijeen
komsten van de verschillende comité's.
Mooie slotredevoeringen werden natuur
lijk gehouden. Aan den koning werd vol
gend adres gezonden
„Wij hebben in al onze beraadslagingen
een geest vaD ouderlingen goeden wil aan
getroffen en het vurige verlangen, om
samen te werken tot het bevorderen van
den voorspoed in de diverse deelen van
het Rijk De grond van one werk is zeker
geweest de overtuiging, dat voor ieder van
ons, evenals voor al Uwer Majesteit onder-
danen, de Kroon het blijvend symbool en
embleem is van de eenheid van het Britsche
gemeenebest van volken."
Maar algemeen tevreden is men niet. In
een vergadering van het kabinet van Noord
Ierland te Belfast is besloten, dat de eer-
ste-minister, met de ministers van finan
ciën en van arbeid, zich naar Londen zul
len begeven om protest aan te teekenen
tegen de positie die de voorstellen der
Rijksconferentie voor Ulster geschapen
hebben.
Men is :n Belfast cemgazms ongerust,
en ietwat pijnlijk getroffen door de voor
gestelde verandering van 's Konings titel
waarbij alleen van „Ierland" en niet meer
van den „lerschen Vrijstaat" gesproken
zal worden.
Na de 14.000 werkwilligen van Maandag
hebben er zich gisteren 20.121 meer aange-
gemeld, vooral in Yorkshire, en het totaal
bedraagt nu 410.502, waarmee de volle
33 1/3 pCt. bereikt is.
Te Pontypool (Wales) is één staker tot
3 en drie andere tot één maand hechtenis
veroordeeld, wegens het hinderen van
werkwilligen bij de jongste relletjes in het
bekken van Glamorgan.
In diverse districten zijn onderhandelin
gen begonnen.
In het Lagerhuis zeide Joynson Hicks
dat de noodwetten nog een maand verlengd
zullen worden, maar als er een of ander
artikel in gevonden wordt, dat onder de
veranderde omstandigheden gemist kan
worden, dgn was hij bereid om het te doen
vervallen. Het debat zal Vrijdag plaats
hebben.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
ERNSTIG ONGELUK BIJ EEN
PROEFVAART.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat op de nieu
we Duitsche torpedoboot Möwe, die op het
oogenblik proefvaarten houdt bij Pillau, om
de machines te probeeren, een ernslig on
geluk heeft plaats gehad. Gedurende de
vaart sprong de koppelring van de uitlaat
klep aan den voorsten condensator. Door
den uitstroomenden stoom werden 'n machi
nist en een hoofdstoker gedood. Een machi
nist en een stoker en twee mecaniciens van
de marinewerf te Wilhelmshafen werden
zwaar en de luitenant ter zee Grube, een
stoker en een mecanicien licht gewond.
De oorzaak van het ongeluk is nog niet
opgehelderd.
GROOTE DORPSBRAND.
In het dorp Pacha (Roemenië) is, terwijl
het grootste gedeelte van de bevolking een
kiesvergadering bijwoonde een brand uitge
broken, waarbij een groot aantal woningen
afgebrand is.
AFSCHUWELIJKE MISDAAD.
Te Vienne (Frankrijk) heeft een 38-jarige
Armeniër in een vlaag van jalouzie zijn
vrouw met een bijl het hoofd afgeslagen en
het lijk vervolgens op de straat geworpen.
Daarna trachtte hij zichzelf op te hangen.
Het touw brak echter en de moordenaar viel
zonder zich te deren. Hij is in hechtenis ge
nomen.
MIJNONTPLOFFING.
Door een mijnontploffing in de Mc Gil-
livray-kolenmijn in den Amerik. slaat Al
berta zijn 8 personen gedood. 2 zijn nog
onder gasvergiftigingsverschijnselen gered.
KRASSIN f
LONDEN. 24 Nov. (Reuter). Krassin is
hedenmorgen overleden.
Krassin werd pl.m. 1872 in Siberië ge
boren als zoon van een Russisch politiebe
ambte en werd opgeleid tot ingenieur Reeds
als student sloot hij zich aan bij de sou.
dem. partij. Gevolg jarenlange verbanning
naar Siberië. Hij ging dan naar Zwitserland
en werd een der vertrouwden van Lenin.
Hij voelde echter meer voor practisch wer
ken en kwam bij de firma Siemens und
Schuckert te Berlijn.
Toen Lenin de macht had veroverd, trad
hij na eenige aarzeling ook op. Hij hield
zich voornamelijk bezig met de economi
sche weder-oprichting van Rusland en werd
leider van den Russischen handel, om later
als gezant op te treden te Parijs en te
Londen.
De Finsche regeering gevallen.
HELSINGFORS. 24 Nov. (Belg. Tel. Ag.).
Het parlement heeft met 104 tegen 84
stemmen een motie van wantrouwen in de
regeering aangenomen ais gevolg van een
interpellatie over de levering van wapenen.
Het aftreden der regeering wordt morgen
verwacht.
DE OPSTAND IN ALBANIë.
BELGRADO, 23 Nov. (Belg. Tel. Ag.)
De tot dusver uit Albanië ontvangen be
richten geven het volgende beeld van den
toestand: Op 2 November braken er on
lusten uit onder de katholieke stammen
in Noord-Albanië. De beweging was zuiver
katholiek en beoogde het overmeesteren
van Noord-Albanië, dat voornamelijk door
katholieken wordt bewoond.
De eerste pa*r dagen behaalden de op
standelingen eenig succes tegenover de
zwakke detachementen Albaneesche gen
darmerie, maar daar de beweging zich uit
breidde zond de regeering sterker troepen-
detachementen; de opstandelingen werden
toen teruggedreven naar de bergen van
Oebadsjini. Naar alle waarschijnlijkheid
zal de regeering den opstand, die tot dus
ver alleen een deel der katholieke stammen
van het Noorden betreft, spoedig kunnen
onderdrukken.
HET DUITSCHE SCHIP VRIJGELATEN.
NEW-YORJK, 24 Nov. (Reuter). Het
Duitsche schip met een lading wiskey van
12 millioen gulden, dat onder bewaking
naar New-York werd gebracht, is weer
vrijgelaten en zal morgen buiten de haven
worden gebracht.
Een lid van bet Duitsche consulaat heeft
den Amerikaanschen autoriteiten namelijk
verzekerd, dat de scheepspapieren in orde
zijn..
AMERIKA EN MEXICO.
WASHINGTON, 2i Nov. (Reuter). De pu
blicatie door het departement van buiten
landsche zaken van de tot dusver geheim
gehouden briefwisseling met Mexico, nopens
de toepassing der nieuwe Mexicaansche
wetten op de Amerikaansche petroleum- en
mijnbelangen in Mexico, heeft aanleiding
gegeven tot geruchten in goed ingelichte
kringen, dat de Vereenigde Staten voorne
mens zijn te dezer zake een zoo krachtig
mogelijk standpunt in te nemen en zelfs zoo
ver zouden gaan den ambassadeur terug te
roepen.
Hoewel het departement de brieven zon
der commentaar publiceert, komt de toon
der Amerikaansche correspondentie neer op
een waarschuwing aan Mexico, dat de di
plomatieke betrekkingen in gevaar worden
gebracht, als Mexico de Amerikaansche
burgers in Mexico berooft van den volle-
digen eigendom en het genot hunner eigen
domsrechten.
De regeering van Calles stelt zich vier
kant op het standpunt, dat Mexico overgaat
tot een nieuw stelsel van nationalisatie der
nationale hulpbronnen, heigeen noodig
maakt, dal oude rechten zich aanpassen
aan de nieuwe beginselen, in het algemeen
belang der natie.
ZEEROOF.
HONGKONG, 24 Nov. (Reuter). Het
stoomschip „Wahoi" op weg van Kongmoon
naar Youngkong is den 19en van dezen
maand door zeeroovers aangevallen. Nadat
het 9chip de zeedouane in Ngaimoen verla
ten had begonnen plotseling twaalf goed
gekleede passagiers te schieten, waarbij zij
de militaire wacht en drie leden der be
manning doodden. Een priest-r en zeven
zusters van een Canadeesche missie werden
gedurende zestig uur in een scheepshut op
gesloten. Daarna gaven de zeeroovers den
kapitein bevel naar Chekpei te varen waar
zij het schip aan den grond lieten loopen en
de passagiers geheel uitplunderden, zonder
hen iets over te laten. Den volgenden dag
namen de zeeroovers de scheepslading mee
en ontvluchtten denzelfden avond met mee
neming van eenige Chineesche passagiers
als gijzelaars.
413e STAATSLOTERIJ.
Trekking van Woonsdag 24 November.
Ie Klasse 3e Lijst.
Hooge prijzen;
15762 20.000.
8362 ƒ2000. C
39 2423 17599 17939 1000.
4360 20900 400.
1262 1764 200.
6 6838 12300 1'760 14158 100.
Prilzen van 20:
5 50 60 77 172 175 298
369 426 469 482 498 539 577
774 781 917 938 949 973 1037
1131 1252 1306 1312 1337 1391 1406
1443 1450 1514 1605 1622 1655 1767
1814 1832 1264 1876 1889 1901 1971
2033 2037 2049 2097 2109 2178 2210
2348 2352 2374 2691 2703 2748 2766
2873 2900 2127 2950 3055 3070 3094
3110 3113 3114 3139 3165 3210 3211
3295 3289 3319 3336 3355 3363 3399
3490 3501 3554 3573 3682 3674 3718
3766 3901 3952 4069 4084 4181 4199
4287 4307 4371 4397 4411 4473 4551
4629 4657 4735 4743 4761 47S0 47S9
48.38 4866 4887 4933 4936 4953 4960
5098 5105 5131 5168 5277 5288 5372
5433 5459 5478 5521 5550 5562 5579
5580 5596 5653 5659 5685 5698 5775
5797 5825 5897 5901 5991 5994 6063
6094 6151 6210 6214 6221 6271 6295
6298 6318 6437 6461 6466 6479 6490
6494 6709 6782 6836 6906 6915 6929
6962 7033 7043 7179 7181 7204 7229
7250 7266 7310 7355 7460 7462 7469
7527 7534 7557 7597 7652 7673 7719
7721 7733 7799 7810 7892 7995 7996
8085 8096 8102 8159 8161 8196 8220
8230 8301 3347 8399 8450 8488 8569
8602 8624 8651 8764 8773 8813 8874
8984 9004 9052 9151 9183 9635 9660
9674 9697 9752 9825 9831 9891 9928
9940 10008 10065 10078 10080 10147 10272
10274 10340 10385 103S9 10416 10425 W44l
10502 10578 1059S 10611 10631 10700 10767
10788 10792 10929 10979 11008 11044 U057
11066 11089 11141 11150 11151 11171 11173
11254 11307 11336 11355 11360 11367 11381
11393 11422 11459 11559 11589 11655 11726
I1752 11835 11842 11922 11936 11950 11961
12031 12051 12062 12147 12224 12268 12383
12398 12415 12420 12421 12440 12441 12464
12473
12593 12609 12612 12764 12774 12832 12859
12867 12906 12916 13003 13051 13093 13099
13120 13136 13155 13168 13200 13293 1329S
13304 13311 13519 13546 13551 13636 13647
13689 13792 13848 13864 13915 13917 13928
14020 14033 14132 14150 14265 14306 14421
14436 14439 14441 14471 14559 14638 14643
14658 14709 14766 14848 14S57 14917 15000
15076 15095 15098 15121 15144 15220 15224
15256 15312 15346 15377 15390 15398 15437
15574 15590 15597 15648 15767 15803 158S7
15919 16001 16073 16084 16205 16222 16231
16247 16254 16293 16341 16354 16397 '6415
16420 16425 16428 16430 16508 16523 16569
16591 16393 15701 16708 16786 16943 16977
17024 17074 17094 17111 17180 17384 17392
17406 17419 17496 17527 17582 17604 17611
17650 17o63 17696 17735 17786 17791 17S26
17841 17866 17869 1S080 18081 180S7 18147
18213 18249 18254 18285 1S359 18410 18459
18495 18509 13534 18585 1S602 18632 18653
18709 18783 18827 1S883 18906 18941 18985
19040 19070 19191 19212 19215 19279 19286
19346 1937S 19385 19392 19478 19558 19560
19702 19704 1J798 19824 19869 19874 19939
19960 20031 20151 20155 20239 20262 20269
20409 20410 20460 20593 20636 20839 20912
20934
le Klasse 2e 1st: 8570 m.z. 8590: 18047 m.z.
18049 20305 vervalt.
STADSNIEUWS.
PROF. DR. H. J. JORDAN
OVER „INSTINCT BIJ DE DIEREN".
Op uitnoodiging van den Vrijz. Chr. Stu-
dentenbond. afd. Leiden, hield prof. dr. H. J.
Jordan, hoogleeraar in de physiologie aan
de Universiteit te Utrecht, gisteravond een
voordracht in het Klein Auditorium der
Academie alhier over „Instinct bij de die
ren."
Door den afdeelingsvoorzitter met een
enkel woord ingeleid, ging spr. uit van het
menschelijk denken en betoogde dal men
tot de overtuiging kan komen, dat het ge-
(heele geestelijke proces uitsluitend bestaat
uit een komen tot de eenheid der gedachle
uit de veelheid der onderscheiden deelen.
Wanneer men daarentegen de psychische
processen bij de lagere dieren bestudeerl,
dan komt men tot de overtuiging dat in d«
beginne van het psychische leven de psy.
chische eenheid bestaat in waarneming en
handeling; het dier bezit aangeboren psy.
chische eenheden, die het niet in zijn on-
derdeelen kan ontleden en niet uit zijn on-
derdeelen kan beheerschen. Het zijn de in
stincten d. w. z. de aangeboren zekerheid
van samenhang tusschen factoren der om
geving en bepaalde bewegingen van eigen
lichaam, dus een eenheid van waarneming
en handeling. Om dit duidelijk te maken gal
spr. eenige voorbeelden van dierlijke in
stinclen en handelingen om aan de hand
van die voorbeelden te trachten eenige stel
lingen te bewijzen. Zoo kwam hij tot de con
clusie: lo. dat 'instincten niet zijn ontslaan
door individueel denken.
Toch zijn instincten en hiermede kwam
spr. tot stelling 2 al zijn ze aangeboren,
niet de uiting van een automatische hande
ling
In de 3e plaats betoogde spr. en lichtte
dit met voorbeelden toe dat instincten
niet als erfelijke ervaringen kunnen worden
verklaard.
Na ook deze stelling met voorbeelden te
hebben geïllustreerd, stelde hij de maf
wat er van deze instincten bij zoogdieren en
menschen is overgebleven. Het instinct is br
het insect zoowel het doel, als de weg
dit doel te bereiken. Bij een knaagdier
het doel van de natuur gegeven maar niet
de weg; die moet het dier zelf vinden en
vindt deze door de veelheid der ervaringen.
Zoo verdwijnt de eenheid van het inslincl
onder de veelheid der ervaringen.
Dit geldt vooral voor den mensch, zeide
spr. Dat bij den mensch het doel vast gege
ven is, blijkt uit de behoefte die we hebben
maar de weg waarlangs hij aan deze be
hoeften voldoet moet door ervaring en ver
standelijk denken gevonden worden. Hier
door verdwijnen hoe langer hoe meer, ui
zijn bewustzijn de aangeboren behoeften o
aandriften.
Er is evenwel nog een ander en wel prin
cipieel verschil tusschen het dier en den
mensch, zeide spr. Naast natuur gegeven
waardebepalingen, (die zich aan den mensch
door zijn gevoelsleven openbaren) heeft d;
mensch nog hoogere waardebepalingen en
is het hem gegeven tusschen de verschil
lende vormen van waardebepalingen te kie
zen. Hij kan een keus doen tusschen be
geerte of achting. Spr. noemde zijn wil:
dat is het vermogen die handeling le ver
richten, die met zijn keus tegen .zijn in
stincten in overeenkomen. De waardeering
van den anderen mensch, ook door de na
tuur gegeven, is gericht op een hoogere een
heid als die van het eigen individu: d
menschheid. De mensch heeft noj
meer aangeboren vermogen van eenheids
besef, zooals spr. door o.a. op aangebores
artistieke vermogens te wijzen, aantoonde
De wereld, die aan het dier door zijn in
stinct gegeven is, kan de mensch door zijn
verstand als realiteit begrijpen. Hem ech
ter is een andere grootheidsorde van
menhangen door aangeboren „intuiüef" be-<
sef gegeven.
Dit besef toont ons aan aldus spr.
dat wij tegenover een geestelijke wereld
staan, voor wier waardeering wij wel in
stinctmatige vermogens bezitten, maar
voor ons verstandelijk denken niet toegan
kelijk is. Wel kunnen wij door redelijk den
ken dergelijke geestelijke eenheden con-
strueeren toch blijft het een constructie,
wier waarde wij echter alleen kunnen be
leven door onze, natuur gegeven intenlieve
vermogens.
Wie erkent dat deze opvatting de juiste is,
beseft tevens dat de taak van de weten
schap niet kan zijn bij de door onlledin:
onderscheiden deelen stil te blijven staan.
Dergelijke deelen zijn slechts de letters, zij
moeten door synthese „gelezen" worden,
om den zin te doen beseffen van wat wij
intuitief als waarde beleven Want ook hier
is, aldus besloot spr., ons slechts het doel
of richtingsbesef aangeboren; den weg moe
ten wij zelf zoeken.
LEZING VAN PROF. DR. R. DOERR.
Over „Organotropic als grondbeginsel van
de leer der Infectieziekten".
Gisteravond hield prof. Doen zijn aan
gekondigde voordracht over bovengenoemd
onderwerp. Er was voor deze voordracht,
die in het Botanisch Laboratonum werd
gehouden, groote belangstelling.
Nadat de beroemde spr. met een enkfl
woord door prof. dr. E Gorter was inge
leid, ving deze aan met een definitie
geven van het begrip organotropic, aldus:
dat de verwekkers van een infectieziekf'
zich niet door het geheele organisme vei
spreiden, doch zich in een bepaald organs
ophoopen en zich daar voortplanten,
-mechanisme kan men'in twee phasen ver-
deelen, die tot op zekere hoogte van elkaar
afhankelijk zijn. Immers met op ieder bin
nendringen behoeft een vermeerdering I®
volgen. Experimenteel kunnen wij dit na
gaan. We kunnen kunstmatig op eenig®
plaats, in het lichaam gebrachte kiem®0
in een verwijderd orgaan terugvinden.
Spr. noemde als voorbeeld daarvan d®
hondsdolheid.
Als de beet, waardoor het dier besntft
werd reeds lang genezen is, vindt men «1®
smetslijm gedurende de ziekte iD het cen
trale zenuwstelsel en in de speekselklieren.
Bij de trichinose kan men beide pbasen
nog zuiverder onderscheiden. Eet iemand
trichineusvleesch, dan ontwikkelen zich uit
de spiertrichinen na de vertering van h®'
vleesch in den darm mannelijke en viou*
welijke trichinen, die eopuleeren. De *0'"
jes brengen een menigte em bryony
voort, welke door den darmwand
lymphbaan geraken en zoo medegevoerd
worden naar het vemueze-systeem en I'®
rechterhart. Vandaar gaan zij door
kleine of longcirculatie, waarbij ze n'e
blijven steken in de nauwe long-capillair®n'
ze winden zich hier doorheen. Uit be
Hnkerhart worden ze in de groote circu
latie gespoten en nu ziet men het mC
waardige gebeuren, z-eide spr., dat ®ea
2-1
