KWATTA5
KUNST EN LETTEREN.
SCHEEPSTIJDINGEN.
JA^REEl
Beter dan Goed: DE BEST!
FAILLISSEMENTEN.
VARIA.
len deden voor Fluks veel goeds verwachten
daar de Haagse he verdediging haar taak
nogal nonchalant opvatte. In de Fluks-aan-
val begreep Buys het best hoe hiervan voor
deel te trekken, maar deze speler miste het
schot om op zijn verdienstelijke arbeid de
kroon te zetten.
De beide middenvakken maakten fouten
en foutjes en verdienden zeker niet de bij-
vals-betuigingen, die hen van de zijde van
het publiek gewerden.
De H.K.V.-aanval was de Fluks-verdedi
ging bijwijlen te vlug af, maar speelde over
het algemeen te slordig om het tot een doel
punt te kunnen brengen.
Beide verdedigingen hadden hachelijke
momenten te doorstaan, maar tenslotte werd
vóór de rust alleen de Haagsche verdediging
door een verre worp van v. Bemmel gepas
seerd (10).
De tweede helft was nog geen 10 minuten
oud toen van Koert op fraaie wijze voor den
gelijkmaker zorgde Cl1). Daarna scheen
H.K.V. den wedstrijd te zullen winnen. In
den Haagschen aanval dreigde doorloopend
gevaar van den snellen Leene en van mej.
Raats, welke laatste evenals haar mede
speelsters haar tegenpartij verre over
trof.
Terwijl de doelpunten aan Haagsche zijde
verwacht werden, kwamen zij aan den kant
van Fluks. Uit goed opgezette aanvallen van
RessenaarMeylink; schoot Ressenaar tot
tweemaal toe fraai in en bracht den stand
daarmee op (31).
Al spoedig was Fluks die voorsprong weer
kwijt. Met twee schoten nagenoeg uit den
hoek van het veld bracht Labruyère de par
ti je.1 op gelijken voet (33). Onder groote
spanning verstreken de laatste minuten.
Van Bemmel en meer nog Buys schiepen
zich eenige goede kansen die echter onbenut
bleven. Met gelijken stand kwam het einde.
DEN HAAGLEIDEN,
tie strijd gaat door.
Om te vermijden dat de wedstrijd Haag
Leiden ook dit seizoen niet gespeeld zou
worden hebben de Leidsche vereenigingen
toegestemd om op den 28en November te
spelen.
't Twaalftal dat Leiden in dezen wedstrijd
zal vertegenwoordigen, wordt hedenavond
samengesteld.
HOCKEY.
LEIDEN HOUTRUST I 1—0.
Een bevredigend resultaat.
De wedstrijden tegen Houtrust plegen
niet de aangenaamste van het seizoen te
zijn. Zoo ook ditmaal werd een forsche,
helaas te forsche partij gespeeld, die aan
de wederzjjdsche appreciatie niet ten goede
is gekomen.
Leiden heeft een invaller op de rechts
back-plaats, welke door den heer Kars
wordt ingenomen.
Reeds kort na den aanvang weet Swartz
voor Leiden, niet zonder geluk, het eenige
doelpunt te scoren.
Leiden is voortdurend in de meerderheid,
doch de slap spelende voorhoede mist de
ncodige energie den voorsprong te ver-
grooten.
Na de rust blaken de Hagenaars er beter
ingekomen te zijn en zij zetten de Leidsche
achterhoede hard aan 't werk, die echter,
met den heer Stomps aan het hoofd, den
toestand meester bleef.
De linksbinnen van Houtrust komt op
leeljjke wijze met Oardinaal in botsing, zoo
dat hg zich genoodzaakt ziet het veld te
verlaten. Houtrust is hierdoor danig ver
zwakt, maar weet zich echter tot het
einde te handhaven.
De scheidsrechters Bijleveld en Massink
leiöder naar behooren.
Over het resultaat kan Ledden althans
tevreden zjjn.
SCHERMEN.
DE VOORBEREIDING
VOOR DE OLYMPISCHE SPELEN.
Een oefenmiddag in de Doelenkazerne.
Zooals iedere tot dusver gehouden oefe
ning voor de schermers, die in aanmerking
wenschen te komen voor deelneming aan
de Olympische Spelen in 1928, was ook die,
welke Zaterdagmiddag alhier in de scherm-
zaal der Doelenkazerne plaats vond, slechts
matig bezocht. Wat de Koninklijk Neder-
landsche Amateur-Schermbond plechtiglijk
een „assaut d'entraignement" pleegt le
noemen, was weinig meer dan een gezel'ig
onderonsje, waarop stellig tal van goede
partijen zijn getrokken, maar dat. naat het
ons wil voorkomen, op die manier toch zeer
zeker niet beantwoordt aan het doel. dat de
technische commissie van den bond zich
voor oogen heeft gesteld. Bij wie in deze
de schuld ligt blijve hier onbesproken maar
wij meenen toch te moeten opmerken dat
noodzakelijkerwijs een andere weg dan tot
nog toe is gevolgd zal moeten worden inge
slagen, wil men een behoorlijk overzi:ht
krijgen van het beschikbare schermers-
„materiaal".
Zaterdagmiddag hadden er in totaal acht
hteren aan den oproep in „De Schermer"
gehoor ggegeven, en wanneer men er dan
rekening mee houdt, dat daartoe ook nog
behoorden menschen als- kapitein A. E. W.
de Jong en W Brouwer, van wier capaci
teiten men zoo langzamerhand toch waar
lijk wel op de hoogte is. dan is het duide
lijk, dat het succes van deze vooroefening
practisch al heel gering moet worden ge
noemd.
Al die bezwaren ten spijt is het overi
gens een prettige middag geworden, waarop
hard is gewerkt en waarop de meerderheid
der oudere schermers voor de zoovedste
maal tot uiting is gekomen, hoe spijtig di-ze
erkenning op zichzelf ook moge zijn. Vooral
kap. De Jong blonk ver boven de rest uit
door z'n enorme routine tactiek, doch
heeft z'n kennis op zoodanuie wijze aange
wend, dat de jongeren ei rel wat van
kunnen hebben opgestoken Van deze jon
geren moeten speciaal worden genoemd D.
de Jong en Nieuwenhuizon. terwiil verder
o.a. ook Driebergen goed sabel werk ver
toonde. De aantrekkelijkheid van den mid
dag werd uitermate verhoogd door het op
treden van den 61-jarigen schermleeraar
Giandomenici, uit Amsterdam, die eenige
schitterende partijen trok en bovendien een
kwartiertje theorie gaf. waarvoor natuurlijk
groote interesse bestond Van de technische
commissie waren verder tegenwoordig de
heeren Zeldenrust en Wolfson. terwijl wij
ten slotte niet onvermeld willen laten, dat
de heer Verheye. leeraar aan de Kon Mili
taire Academie, speciaal voor deze oefening
uit Breda naar de Sleutelstad was gekomen.
Goed voorbeeld doet goed volgen.... 1 Zou
het waar zijn?
BILTARTEN.
LEIDSCHE BILJARTBOND.
De uitslag van den wedstrijd ,,'t Groene
Laken"„Krijt op Tijd" I luidt:
pnt. brt. h.s. gem.
J Bruininckx ('t Gr. lak.) 125 23 20 5 42
D.G.v.d.Voort (Kr. o. tijd) 68 23 10 2.95
A. Rijsdam 125 37 14 3.37
H. P. v. Amsterdam 88 37 10 2.37
C E. Bos 125 47 12 2,64
G. v. d. Berg 71 47 10 1.51
C. de Jong 125 55 9 2.27
B. Pezijn 77 55 6 1 40
T. Rederweld 114 50 11 2.28
\V. Kraan 125 51 11 2.55
,,'t Groene Laken" 614 car., „Krijt op
Tijd" 429 car.
Totaal: ,,'t Groene Laken" 1170 car,
„Krijt op Tijd" 968 car.
Het resultaat van den wedstrijd „D O.S.
II'V—„De Ballon I" luidt:
pnt. brt. h.s. gem.
Th. Roest (D. O. S.) 125 40 18 3 12
H. Penseel (Ballon) ..117 40 17 2.92
R. Vos 124 58 11 2.13
C. Hendriks 125 59 10 2.11
M Kulk 125 40 12 3 12
R Kantebeen, res42 40 4 1.05
A. Offenberg 112 63 8 1 77
G. Nasveld 125 64 15 1.95
Tj. Segaar 125 67 17 2.19
L. v. Wijk 101 57 14 177
„D. O. S- III" 611 car., „De Ballon" 510
caramb.
Totaal: „D. O. S." 1226 cr.,a „De Ballon"
1049 car
BOKSEN.
EEN ZEGE VAN BREITENSTRaTER.
Te Breslau heeft Brei tens tra ter gisterem
doer knock out in de derde ronde ge
wonnen van den Engelschman Fred. Young.
SCHAKEN.
BELGIé—NEDERLAND.
Een 73 overwinning.
Gisteren had te Brussel de wedstrijd
BelgiëNederland plaats. Onze landge-
nooten wonnen, volgens „De Crt.", met
7—3.
De volledige uitslag luidde
Holland België
I. Dr. M. Euwe (zw.)-G. Koltanowski 10
2. J. Davidson (wit)M. Nebel 10
3. J. W. te Kolsté (zw.)-S. Ségall Sr. 10
4. M. Weenink (wit)M Wilden...
5. Rud. J. Lom an (zw.)Is Censer
6. Mr. dr. W. Fick (wit)-A. Tockels 01
7. W. A. T. Schelfhout (zw.)
A. Louviau 10
8. Mr. G. C. A. Oskam (w.)-M. Varlin 10
9. J. H. Goud (zw.)—M. Lenglez 1O
10. G. Key (wit)Ed. Lancel 01
7—3
HET TOURNOOI TE BERLIJN.
Do uitslagen van de vierde ronde zijn
RubinsteinGrünfeld remise.
SpielmannHolzhausen remise.
Colle verliest aan Johner
Samisc-h verliest aao Bogoljubov.
List— Ahnes afgebroken.
JAN STEEN-HULDIGING TE WARMOND.
In den catalogus van de Jan Steen-ten
toonstelling, dezen zomer alhier gehouden,
werd o.m. vermeld, dat deze grootmeester
uit de Oud-Holl. schildersschool in de ge
meente Warmond in de jaren 16561660
heeft gewoond en gewerkt.
Dit was voor het gemeentebestuur een
aanleiding om een nader onderzoek in te
stellen, mede naar de woning, die bijna drie
eeuwen geleden de eer had genoten Jan
Steen te mogen huisvesten. En toen dit
onderzoek onomstootelijk aan het licht
bracht wat in den genoemden catalogus
was vermeld, stond het bij het gemeente
bestuur vast. dat ook Warmond dit feest
niet onopgemerkt mocht laten voorbijgaan.
En toen dan ook het lid van den Raad. de
heer mr. D. Molhuysen, een voorstel deed
om met toestemming van den tegenwoor-
digen bewoner van genoemd huis, den heer
A. P. J. Overes. een gedenkplaat in den
voorgevel van dit huis te plaatsen, vond dit
bij B en W en alle medeleden weerklank.
Door de N.V. Edelmetaalbedrijven voor
heen Begeer, Van Kempen en Vos te Voor
schoten, werd een mooie bronzen plaat ont
worpen, die de goedkeuring van het ge
meentebestuur. na raadpleging van een der
voormannen van de Jan Steen-herdenking
te Leiden, mr. dr. J C. Overvoorde. erlangde.
De heei Overes was gaarne bereid tot de
plaatsing toestemming te geven en nadat de
plaat was aangebracht, natuurlijk nog voor
de oogen van dorpsgenoot en vreemdeling
v»rbnrgen, stond niets meer in den weg oin
to4 d«i onthulling over te gaan
Daarvoor werden tal van autoriteiten op
onderscheiden gebied uitgenoodigd, waar
onder ook de eere-voorzitter en de leden der
Jan Steen-tentoonstelling, jhr. mr dr N. C.
de Gijselaar, mr. dr. J. C. Overvoorde en
anderen
Een commissie van ontvangst werd go-
verrad uit de heeren A. Oudsboorn, weth.,
voorz mr W Mclhuyzen, raadslid. J Lan-
gelaar, t»ecr. van de Vereen tot bevord van
het V temdelingenverkeei secretarie en J
A Bakker door welke commissie Zaterdag
middag 1 uur de genoodigden op het Raad-
buis warden ontvangen Behalve de reeds
genoemde heeren waren er onder meer aan
wezig de heeren A. L. Reimeringcr. wetn.,
mr dr. C. J van Strijen, secretaris der ge
meente Leiden, S. J. le Poole, A. W
Frentzen, A. Coert, dr. J. J. de Gelder, J.
Slagler. Rypperda Wierdsma praeses van
het L. S. G., allen te Leiden. Voorts mon
seigneur H J. M. Taskin. president van het
Grcot-Seminarie, de heer Romeyn, notaris»
te Warmond. W G. H. Mac hen. het dagel.
bestuur der gemeente, de raadsleden en ver
schil) ence notabelen uit de gemeente, de
tegenwoordige bewoner van het Jan Steen
huis, df heer Overes, en de heer en mevr.
Gratama
Nadat allen in de raadszaal waren vei
eenigd en vanwege het gemeentebestuur
ververschingen waren aangeboden, nam de
burgemeester de heer A. J. Schölvinck,
het woord om in een korte rede allen wel
kom te heeten die gevolg hadden gegeven
aan de uitnoodiging van het gemeentebe
stuur van Warmond om hier te komen om
hulde te brengen aan den meester der
oud-Holl. schilderkunst Jan Steen, die
hier van 1656 tot 1660 woonde en werkte.
Spr. hoopte dat de hulde, hoewel op een
voudige wijze te brengen, toch getuigen
moge van grooten eerbied jegens den
meester en alleen gevoelens moge opwekken
in overeenstemming met de plechtigheid,
waarna hij allen uitnoodigde zich naar
het eenmaal door Jan Steen bewoonde huis
te begeven, waarheen de ontvaDgstcom-
missie hen gaarne zou willen begeleiden.
Juist bij het wandelen naar de woning
van den heer Overes, ruim drie minuten
van het Raadhuis verwijderd, ontlastte de
dreigende lucht zich in een hevige regenbui
gepaard met een kouden guren wind. Daar-
aangekomen stond het halve dorp schui
lende onder parapluies reeds voor het erf
geschaard, waarbij het gezelschap van ge
noodigden zich nu nog voegde
De burgemeester van Warmond plaatste
zich in de geopende deur der woning ter
zijde waarvan de plaquette thans nog met
een doek bedekt, wa? geplaatst.
Terwijl het stortregende eD de wind om
de woning en dooj de kale boomen gierde,
hield de her Schölvinck een korte rede.
Het is voorzeker een eigenaardige plech
tigheid, die ons op deze plek bijeen brengt
om den man hulde te brengen, die 270
jaren geleden, inwoner dezer gemeente is
geweest.
In gewone omstandigheden, ja, maar
thans geldt het niet een gewone omstan
digheid, het geldt hier den meester der
schilderkunst. Jan Steen wijd en zijd be
kend en beroemd, hulde te brengen, aie
in de jaren 165616GO ingezetene van War
mond is geweest, niet alleen ngezetene,
maar op Warmonds grondgebied meerdere
meesterstukken vervaardigde, waarvan spr.
alleen maar wilde noemen ,,de Kippenhof".
vervaardigd naar opdracht van Jan baron
van Wassenaar, heer van Warmond, en
gelegen dicht nabij de plek, waar wij ons
thans bevinden.
Toen zich in den aanvang van dit jaar
te Leiden een Commissie gevormd had,
onder voorzitterschap van mr dr. Over
voorde, ter herdenking van den 300sten ge.
boortedag van den grooten meester en te
dien einde te Leiden een schitterende wel
geslaagde tentoonstelling werd gehouden
van een zeer groot aantal van Jan Steen
werken, bereidwillig door de eigenaren
voor dit doel afgestaan, kwamen het ge
meentebestuur van Warmond geruchten ter
oore, dat Jan Steen hier gewoond zou
hebben en het was mr. Molhuizen, lid van
den Raad van Warmond, die met het voor
stel kwam, om, mocht zulks inderdaad
waarheid bevatten, dit feit. voor een ieder
zichtbaar, aan de vergetelheid te onttrek
ken. Hoewel in de catalogus der Jan
Steen-tentoonstelling dit feit gememoreerd
werd, kwam het toch den Raad gewenscht
voor, dit nog eens serieus te onderzoe
ken en werd te dien einde Willem Machen,
bekend op het gebied van het napluizen
van oude archieven en die op dat terrein
zijn sporen reeds verdiende, verzocht dit
onderzoek op zich te nemen.
De heer Machen was zoo bereidwillig om
aan dat verzoek te voldoen, waarvoor spr.
hem nogmaals hartelijk dank bracht. Hij
heeft duidelijk aangetoond, dat Jan Steen
te Warmond niet alleen gewerkt-, maar
inderdaad ook gewoond heeft in het per
ceel waarin we ons thans bevinden en wel
in de jaren 16561660
De Raad der gemeente Warmond ten
volle sympathiseerende met het voorstel-
Molhuysen, besloot tot het doen vervaar
digen van een gedenkplaat en deze te doen
aanbrengen aan dit huis.
De heer Overes, momenteel eigenaar,
voorheen niet wetende hoe een gToot schil
der in zijn huis gewoond had, verklaarde
zich gaarne bereid, dat deze gedenkplaat
aan den gevel bevestigd zou worden; waar
door dit perceel een vermaardheid heelt
gekregen, waarvan de eigenaar nooit ge
droomd heeft.
Voor dat de gedenkplaat werd vervaar
digd, trad het gemeentebestuur in relatie
met mr. dr. Overvoorde en met ing. Rob-
bens, secretaris van de Z.-Holl. archeol.
commissie te 's-Gravenhage, die zoo be
reidwillig waren de noodige aanwijzingen
te geven
Het aanbrengen van deze herdenkings
plaat is niet alleen een uiting van sympa
thie van Warmende ingezetenen, maar
ook van allen die niet daartoe behooren.
Spr. bedoelde de hooggeachte heeren, die
bereid waren te voldoen aan de uitnoodi
ging tot hen gericht, en ook van hen, die
wel uitgenoodigd, bericht van verhinde
ring en van sympathiebtuiging tevens
zonden, ons een bewijs, dat hier een daad
van piëteit aan de nagedachtenis van Jan
Steen wordt gebracht, 't geen Warmonds
gemeentebestuur tot groote voldoening en
vreugde stemt.
De bronzen plaat heeft, zooals gij aan
stonds zult kunnen getuigen, een plaats
verkregen, den grooten meester waardig,
aldus spr
Moge het tegenwoordig geslacht, als ook
onze nazaten, deze acte van piëteit tegen
over dezen grooten meester ten volle eer
biedigen, aldus eindigde spr., waarna hij
de herdenkingsplaat onthulde.
Nadat de rede warm was toegejuicht,
trad mr. dr. Overvoorde naar voren en
sprak ongeveer in dezer voege
Mijnheer de burgemeester, vergun mij
een kort woord te voegen bij de schoone
door u gehouden rede en wel om u de er
kentelijkheid te betuigen van alle bewon
deraars van den grooten meester en in het
bijzonder van de commissie voor de Jan
Steen-tentoonstelling te Leiden, voor het
door u genomen initiatief om op deze
wijze Jan Steen te huldigen
Wij doen dit met te meer genoegen, nu
de heerlijke waterplassen Warmond ge.
maakt hebben tot een zeldzaam schoon
centrum van watersport. Laat mij daarom
besluiten met den wensch, dat ook dit na-
tuursechoon veilig zal zijn onder de hoede
van u en uwe opvolgers, en dat nog menig
maal onze schilders daarin bekoring mo
gen vinden en dan uit die bekoring worden
gewekt de aandrift tot het scheppen van
nieuwe kunstwerken.
Ook deze rede vond, spijt den aanhou
denden regen, warmen bijval.
Daarna werd de groote vierkante bron
zen gedenkplaat waarop de beeltenis van
den schilder met daaronder de woorden
„Hier woonde en werkte Jan Steen 1656
1660," bezichtigd.
Daarmede was de eenvoudige plechtig
heid afgeloopen en na op het Raadhuis
van het gemeentebestuur afscheid te heb
ben genomen, verheten de genoodigden
weder het dorp.
NIEUWE UITGAVEN.
Wij ontvingen van den „Vrijzinnig-Chris
telijke Jonger^nbond", een goed uitge
voerde zak-agenda voro 1927 Vrijwel iedere
bladzijde is tevens gebruikt voor de pro
paganda, waardoor deze uitgave o.i. aan
het gewenschte doel beantwoord.
Door de bekende oliefabrieken Caivé
Delft is een serie sprookjes uitgegeven door
niemand minder dan Johan Fabricius ge
schreven en door hem zelf smaakvol geï-
lustreerd.
De bedoeling van deze uitgave is meer
dere bekendheid te geven aan het door deze
fabrieken in den handel gebrachte nieuwe
plantenvet „Delfrite".
Het eerste deel van deze serie, welke geti
teld is „De wonderbare avonturen van Ar
retje Nof" ziet er keurig verzorgd uit en zal
door de .jeugd voorzeker met graagte gelezen
worden.
WEEKBLADEN.
„DE WERELDKRONIEK" schenkt nog
aandacht aan het huwelijk in het Belgische
Koningshuis, de herdenking van den wapen
stilstand te Londen, de watervallen van
de Iguazu, de Haagsche poppententoonstel-
ling, met P. G. Hooft naar Algiers, enz.
De „HAAGSCHE POST" geeft beschou
wingen over het Ned.Belgisch verdrag
de buitenlandsche politiek, dr. Abr Bredius
(door mevr. van Itallie van Embden), boek
bespreking, zeil- en glijvluchten, finanüeële
aangelegenheden, toerisme.
„DE VRIJDAGAVOND" bevat artikelen
over de strijd des tijds, de nationale psalm,
het FranschJoodsche parlement in Parijs
onder Napoleon, S II. Englander, de confe
rentie van de Joodsche Vrouwenraad, de Bi)*
bel naverteld, uit het Joodsche leven, enz.
„DE WERELDPOST" schenkt o.m. aan
dacht aan den hoogen waterstand van de
Maas, personalia, Sport van de week, het
wreede vermaak van de Spaansche stieren
gevechten, de mode, het nieuwe gebouw van
het gemeente-archief te Den Haag.
„HET LEVEN" brengt kiekjs van verkeers
opvoeding in Amerika, de Reeuwijksche en
Sluipwijksch plassen, het beroemde Gampo
Santo te Genua, de Chopin-huldiging te
Warschau, de nieuwst Amerikaansche dans
de Black Bottom, de Haagsche radio-distri
butie door de telefoon, enz.
„NEDERLAND" schrijft over den op
stand in WestJava, het Belgisch tractaat,
parlementaire democratie, een lezing over
Mussolini, enz.
STOOMVAART-MIJ. „NEDERLAND".
RIOUW, fchuisa\, 2a Uov. bij Pcrim verw.
MAP IA, thuisr 24 Nov. te Genua verw.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
TAMBODA, uitr., pass. 20 Nov. Ouessant.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN.
ROTTERDAM, 20 Nov. v. New-York naar
R'dam.
NIEUW AMSTERDAM, New-York naar
R'dam, 22 Nov. te Plymouth verwacht.
EEMDIJK, Pacific Kust n. R'dam, 19 Nov.
van St. Thomas.
STOOMV.-MAATSCH. „OCEAAN".
CALCHAS, 20 Nov. v. Japan 1.e R'dam.
LAERTES, Java n. Amst., 22 Nov. te
Triëst verwacht.
KON. HOLL. LLOYD.
MON Tl1'ER LA ND, 20 Nov. v. Amst. te
Hamburg.
ION. WEST-INDISCHE MAILDIENST.
OBERON, 20 Nov. v. Amst. n. Hamburg.
STUYVESANT, thuisr., 22 Nov. te Ply
mouth verwacht.
AMSTERDAM, 19 Nov. v. Pisagua n.
Balboa.
HOLLAND—AFRIKA-LIJN.
HELDER, thuisr., 22 Nov. te Havre ver
wacht.
JAVA, uitr., 19 Nov. v. East London.
JAGERSFONTEIN, uitr., 2 ONov. v. Port
Soudan.
HEEMSKERK, thuisr,, >8 Nov, v. Mar
seille,.
JAVA—NEW-YORK-LIJN.
KRAKATAU, Nev-York n. Java, 23 X»
bij Perim verwacht
JACATRA, New-York n. Java, pasg.
Nov Point de Galle
HOLLAND—BRITSCH-INDIE-LUN.
SOMMELSD1JK, uitr., pass 10 Nov
KIELDRECHT, thuisr., pass. 18 X<*
Perim.
BOLLANDOOST-AZIE-LIJN.
OOSTKERK, 18 Nov v. R'dam te Haïti
KON PAKETV AART-MAATSCHAPPIJ.
VAN HEUTZ, Amst. n. Java, pass.
Nov. Kaap Tenes.
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
ALDERAMIN, 18 Nov. v. Quebec n. R'di
BEVERWIJK, R'dam n Baltimore,
19 Nov. 30 mijlen W. van Cape Race.
H1LLEGOM, 19 Nov. v R'dam te Genet
NOORDWIJK, R'dam n Napels, pass, i
Nov. Gibraltar.
STOLWIJK, 19 Nov. v. Liverpool n. Sp{
ney (C. B.)
TANGER, 17 Nov. v. Bilbao n. Passagt
WAALHAVEN, 19 Nov. v. Dublin n. k
werpen.
WOLSUM, R'darn n. Montreal, pass,
Nov. Cape Race.
RECLAME.
Vraagt KWATTA-SPECULAA
3103
Uitgesproken:
J W. van der Stoel, te Alphen aan de
Rijn, Gouwekade K.-C. nu. A. B Bomt
zijn; curator mr. J. Eskens, Den Haa
DE „ANSICHTSKAART".
Een paar weken geleden neette het
de uitvinder der prentbriefkaarten over
den was: de Engelschman Wiiliam Tui
Maar in Duitsohland wordt thans
weerd dat dit niet juist is, daar eeD l)o
scher 't eerst op het denkbeeld is gel
men, n.l. de boekhandelaar Schwartz
Oelenburg. Nadat in 1865 „Generalpc
meister" Stephan de gewone bnefka
had uitgevonden, kwam Schwartz, kort
den oorlog van i870, op het idee om een
illustreerde kaart te vervaardigen. Hij li
een cliché van een artillerist op de kaa
ten overbrengen en zond er eenige aan
familieleden Ze hadden zooveel succes d
hij een geheole sene het drukken en ze
zijn winkel verkocht. Spoedig echter
flauwde de belangstelling en de prentbrie
kaart diende nog slechts voor het zende
van gelukwenschen, totdat William Tuc
die een chromo-lithotrrafisch atelier in Lo
ei en bezat, in 1894 met het maken van ei
illustreerde kaarten van bekende badpla:
sen en toeristenoorden begon. Dit sloeg
de geheele wereld had plezier m de
vinding en een tijd lang werden de prei
briefkaartenverzamclingen een ware mani
In Duitschland ontwikkelde zicb
grootsche industrie en ofschoon de belao
stelling sindsdien aanmerkelijk is geluv
is de geïllustreerde briefkaart nog steee
in eere, vooral nu zij m de laatste jare
aan artisticiteit heeft gewonnen en van
banaal plaatje veelal een fraaie foto
worden is. Zij dient echter op lange
niet meer alleen als correspondentiem:
del, maar wordt in musea en openbare ge
bouwen als reproductie van kunstwerk»
verkocht.
Terwijl Engeland en Duitschland elkau
de eer van de uitvinding der prentbrie-
kaart betwisten, roept men in Frankrij!
„Ik óók!"... Er zou n.i. eveneens
Franschman zijn die de '„carte illustrée
heeft uitgevondeneen zekere Léon
nardeau, boekhandelaar in Sillé-le-G$
laume, die in 1870 in het kamp aan de Sjü
the den troepen bij gebrek aan bnefpapi£
en couverts geïllustreerde cartonnetjes vr
schafte met postformulieren er op Is
juist, dan zou het wijzen op een onbewu
internationale samenwerking, welke
eeTste stap was naar ae latere Internat-'
nale Postunie.
Maar intusschen weten wij nog aifcj,
niet met zekerheid wien wij de prentbr:^
kaart zijn verschuldigd, het ideaal-corrfc
pondentiemiddél voor hen, die niet in
schrijven houden en toch „iets van tP
willen laten hooren."
OM OUD TE WORDEN.
de:
Als een soort „gedachtenis" aan
in het dorp Crossgar overleden 126-jar1^
Ier, publiceert de .Matin" de leefregels
deze merkwaardige grijsaard eenige
den geleden aan een vertegenwoordigerJ.
het blad had voorgehouden als het and-'
om 's menschen omzwerving in dit dal
tranen zoo lang mogelijk te rekken
„levenswijsheid" van den eigenaawtë'
ouden heer valt als volgt samen te yatle
„Trouw nooit, vóórdat ge 60 jaar zijL
er goed van, maar gebruik eenvoudig
bereide spijzen. Drink eiken dag een
alcohol. Sta niet te vroeg op en®a
je niet kwaad."
De man vond het ook bijzonder
om 's nachts geen enkel kleedingstuk
te hebben. Dat hij overigens van fri55^.
lucht hield, blijkt hieruit dat hij al de n*
ten van zijn woning had stukgeslagen
een goede ventilatie te bevorderen.
