No. 20456
VRIJDAG 19 NOVEMBER
Anno 1926.
STADSNIEUWS.
KERK- EN SCH001NIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
80 Cts. per regel. Bi] regelabonnement belangrijk lageren prijs.
Kleine Advertentiën, uitsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en
Zaterdag9 50 Cts.. bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordelndspleln Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.36. per week ..7.77^.. J 018.
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd rijn, per week 0.18.
Franco per post 2.35 4" portokosten.
Olt nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
TROPISCH-KOLONIALE
STAATHUISHOUDKUNDE.
Gistermiddag heeft de heer J. van Gel
deren, hoofd van het Centraal kantoor voor
de statistiek van Ned.-Indiè, met verlof hier
,e lande op uilnoodiging van het Leidsche
Universiteitsfonds de derde van zijn lezim-
jen gehouden over tropisch-koloniale staat
huishoudkunde, in het klein auditorium van
de Universiteit alhier.
Spr. wilde het ditmaal hebben over de
?erschillende markten, die in Indië worden
langetroffen, n.l. grondmarkten, kapitaai-,
ur- en andere markten die uit staathuis-
udkundig oogpunt een geheel ander ver-
kop hebben dan dezelfde markten van het
Westen. Bijzondere moeilijkheden brengt
met zich het feit, dat in lndië het Wester-
sche en het Inlandsche milieu op elkander
inwerken. Hierbij dient vooral in acht geno
men te worden de groote factor, die het
dorpsleven voor de bevolking uitmaakt en
die ook in het bedrijfsleven een groote rol
speelt Spr. wees ook in dit verband
op de buiten-economische factoren, die hier
bij in aanmerking komen.
Vervolgens behandelde spr. de sociaal
historische overheersching in de dessa's,
waarbij de hoofden op den enkeling over-
heerschen. Dan vestigde spr. de aandacht
op de psychologische gevolgen, die dit mede
brengt, waardoor bij voorbeeld de dessa-
bewoners vaak verplicht worden tot uitga
ven (bijv. feesten) die zij gedwongen moeten
doen. Ten derde wees spr. op de groote ver
snippering der verschillende markten, waar
door vaak op korte afstanden groote prijs
verschillen bestaat in tegenstelling met het
Westen waar telefoon, telegraaf en verbin
dingswegen voor prijsnivelleering zorgen.
Door al deze factoren ontstaan' verschil
len, die met de theorie van de economie in
strijd zijn.
In het bijzonder behandelde spr. de wa
renmarkt. Deze wordt in hoofdzaak gedreven
door den inlandschen. kleinen boer. Hoewel
exacte cijfers hiervoor niet betsaan, omdat
in Indië de statistiek nog slecht9 in een be
ginstadium verkeert, kan toch worden gere
end, dat voor de paddi ten hoogste de
helft ter markt wordt aangevoerd, terwijl
de andere helft zelf wordt verbruikt.
Een groot onderscheid bestaat er ook lus-
schen den inlandschen handel en den han
del in het Westen door het credietwez->n.
De groote imporlhandel voor Indië 6 k 700
millioen gulden per jaar) wordt gedreven
door groote Europeesche importfirma's, die
aan den tusschen- en kleinhandel lange cre-
dielen geven moet. Dit heeft onder andere
de debacle veroorzaakt, toen na de hausse
in de jaren '1922. een prijsverlaging in-
had. Ook is zeer typisch in dpn handel in
Indië de zeer groote prijsfluctuaties, die in
de verschillende seizoenen aangetroffen
worden. De inlander heeft geld noodig, kan
?een voorraden houden en verkoopt zijn
producten juist in den tijd. dat deze het
goedkoopst zijn. Is het 9eizoen ver gevor
derd. bij voorbeeld in de maanden Januari
Maart, dat moet hij zelf weer inkoopen.
Ook worden prijsverschillen bevorderd,
doordat het vervoer per man zoo verbazend
duur is, waardoor bij voorbeeld boven de
prijzen laag zijn, doch na een transport van
eenige uren weer veel hooger zijn. Zijn de
foederen door een inlander eenmaal ver
roerd. dan wil hij deze ook voor eiken prijs
rerkoopen.
Hoe dan ten slotte een prijs voor het arti
kel wordt vastgesteld is een kwestie van ge
duld. De verkooper overvraagt, de kooper
&iedt veel te weinig en men gaat aan hel
..tawarlen" en er onlstaat een prijs, die met
vraag en aanbod niet veel heeft uit te staan.
(De grondenkwesfie is van het allergroot
ste gewicht voor de koloniale staathuishoud
kunde, daar deze vrijwel alles beheerscht.
Door het wettelijk grondvervreemdingsver-
pl moet de grond in de handen van de in-
anders blijven: de bepaling van de waarde
van den grond is berekend op de waarde
ie dpze voor den bezitter voortbrengt. Ge-
z'en de weinige behoeften van den inlander
js deze waarde in den regel dan ook zeer
aa2^ Hierdoor ontstaat hel eigenaardige,
at suikerfabrieken gronden in huur heb-
^en. waarvan de huurprijzen afhankelijk
'in van hetgeen een inlander bij eigen ver
duw van dien grond trekken zou. Ver-
uwt een inlander een gewas, dat een hoo-
Jfaar(k beeH dan dat van zijn mede-
-ssabewoners, dan ontvangt hij ook sen
gerpn huurprijs. Vaak worden de gron-
aan ver^UUrd in natura, waarbij de huurder
<je Verhuurder verreweg het grootste ge-
wa Van de °Pbrengst moet afdragen De
van ^en srond houdt meestal ook
knrr»i ^,erband met de huuropbrengst. Dit
y doordat de inlander wel geld heeft
ma,_ betalen van de huur van bijv. f 4-0
Tp 80 om den grond te koopen.
toarkt e handelde spr. de arbeids
kar jfm bestüat in Indië veel meer vraag
dan h?°ï! i' hetzij in huur of in eigendom,
kn tl^aar is- Zij. die geen grond kun-
loonen 5' eaan '°°ndipnst, waarbij de
ui den regel zeer laag zijn; doch zoo-
dra zij in dienst bij niet-inlanders gaan heb
ben deze een premie te betalen, omdat zij
zich buiten hun eigen sfeer niet zoo „se
nang" gevoelen. Ook voor intellectueele
krachten wordt hooger loon betaald en ziet
men in Indië tegen ontwikkelden ten zeer
ste op.
De volgende maal zal spr. het bevolkings
vraagstuk behandelen,
HET MELKCONFLICT VRIJWEL
ONVERANDERD.
Er is in den toestand van het melkcon-
flict hier ter stede nog weinig verandering
gekomen. Alleen hebben een 15-tal vee
houders uit Hazerswoude en omgeving zich
bij de staking aangesloten en hedenmorgen
geen melk aan den handel afgeleverd. Wan
neer dit zoo door gaat zal de melkhandel
het tenslotte toch wel gaan gevoelen. Deze
verzekerde ons echter dat daarvoor m de
naaste toekomst geen gevaar bestaat en in
ieder geval er voor morgen, wanneer met
het oog op den Zondag er meer melk wordt
gevraagd, absoluut geen zorg bestaat.
Eenige veehouders uit Leiderdorp komen
ook eiken morgen met versche melk in de
stad venten, met name in de Kooi en om
liggende straten. Voor de aangeboden prijs
van 10 cent per Liter gaat deze melk grif
weg. Als er nog meer boeren met melk in
de stad komen geraken zij deze ook kwijt.
Men verzekerde ons nog dat de veehou
ders de actie niet op een voor hun geschik-
ten tijd zijn begonnen. Zoo tegen St. Nico-
laas wordt er mmder melk gevraagd dan
anders en er pleegt altijd veel melk te zijn.
Bovendien hebben zij door hun dralen met
het uitschrijven van de slaking den melk
handel te veel gelegenheid gegeven om zich
tot den strijd voot te bereiden.
Nader vernemen wij nog. dat in een he
denmorgen in het gebouw „l'Union" gehou
den gecombineerde vergadering van de
melkveehoudersbonden unaniem besloten is
de actie krachtig door te zetten en de melk
zooveel mogelijk tegen den prijs van 10
cent per liter in de stad uit te venten. Waar
dit niet mogelijk is, zal elders afzetgebied
worden gezocht
Er is heden, zoo werd ons verzekerd,
echter al heel wat melk op deze wijze ver
kocht.
PROF. R. DOERR UIT BAZEL.
Op uilnoodiging van de Leidsche Ver-
eeniging voor Wetenschappelijke Voor
drachten zal Dinsdagavond prof. dr. F. Doerr
uit Bazel een voordracht houden over „Die
Organotropic, ein Fundamentalproblem der
Lehre von der Infeklion".
Prof. Doerr, doceert hygiëne en bacterio
logie aan de Universiteit van Bazel. Een
van zijn eerste onderzoekingen, waardoor
hij de aandacht op zich heeft gevestigd is
geweest over de Papatacci of 3-daagsche
koorts. Hij heeft aangetoond, dat deze ziekte
die in sommige streken van het oude Oos
tenrijk voorkomt, veroorzaakt wordt door
een filtreerbaar virus, dat in de eerste dagen
van de ziekte in de bloedbaan is te vinden.
Reeds lang te voren was bekend dat vele
ziekten van mensch, dier en plant veroor
zaakt worden door micro-organismen, die
zoo klein zijn dat zij filters met zeer fijne
poriën passeeren. Onze landgenoot Beye-
rinck heeft een der eerste ziekten van deze
groep: de mozaikziekte van de tabak bestu
deerd en na hem is bij vele andere zieken
dit viltreerbare virus als oorzaak gevon
den. Doerr heeft aan de lijst dezer ziekten
de Papatacca-koorts toegevoegd en tevens
aangetoond dat de ziekte wordt overgebracht
door kleine muggen van het soort Pheboslo-
muun.
Steeds heeft dit vraagstuk van het fil-
treerbare virus Doerr's belangstelling ge
had, getuige zyn werken over herpes, over
encephalitis, enz., en het spreekt daarom
by na van zelf, dat Doerr zich vrij spoedig
na het verschijnen van de publicaties van
d'Hérelle over de bacteriophagie aan de
studie van dit interessante verschijnsel ge
zet heeft, fly is daarbij op grond van zijn
proeven tot deze gevolgtrekking gekomen,
dat d'Hérelle in zjjn bacteriophaag inder
daad een filtrabel virus in handen heeft,
dat nu niet een mensch of dier ziek maakt,
maar dat de bacterieën zelf tot oplossing
brengt
Toch deelt hy niet geheel en al de op
vatting, door d'Hérelle zoo glansryk ver
dedigd, dat de filtrabele virus een eigen
autonoom bestaan heeft en komt daardoor
zelfs, zy het ook nog aarzelend, tot de
opvatting, die van de voorgaande de lo
gische consequentie is, dat misschien ook
Ey do andere ziekten als herpes, het lil-
trabel virus niet van vreemde herkomst is,
niet een autonoom zelfstandig bestaan heelt,
maar product zou kunnen zijn van de ziekte
cellen van het menschelijk organisme zei va
Met groote belangstelling zieD dan ook
de leden van de Nederlandsche Vereemgmg
van Microbiologie uit naar zijn voordracht
over „Filtrierbare virus als Erreger
menschlicher Infectionskrankheiten" die
Doerr in de ochtendvergadering van Zan
terdag -20 November in Utrdcht houdt.
Het vraagstuk der organotropic is door
Doerr voor een deel althans bestudeerd
bij filtreerbaar virus Door hem en ande
ren is opgemerkt dat de affiniteit van een
virus voor een bepaald orgaan zich kan
wijzigen en dat men op deze wijziging in
het experiment oenigen invloed kan uitoe
fenen. Zoo gelust bet om het filtreerbare
virus van de heroes, dat gewoonlijk slechts
affiniteit van de huid heeft (dermotropie
heeft) in het dieren-experiment de eigen
schap te bezorgen om voor het centrale
zenuwstelsel affiniteit (neurotropic) te ver-
toonen. Doerr zal blijkens den titel van
zijn voordracht de gronden uiteenzetten
van de groote beteekenis van dit vraag
stuk voor de leer der infectie en daarbij
stellig de gelegenheid hebben er op te
wijzen, dat niet slechts voor een filtreer
baar virus maar ook voor microscopiscn
zichtbare grootere parasieten deze orga
notropic bestaat.
Maandag 22 November a.s. hoopt onze
stadgenoot H. J. Wassenaar, seinhuiswach
ter bij de Ned. Spoorwegen (overweg Rijns-
burgerweg) den dag te herdenken, waarop
hij vóór 25 jaar bij genoemde maatschappij
in dienst trad. Hoewel de jubilaris den
wensch te kennen heeft gegeven dezen dag
geheel onopgemerkt voorbij te doen gaan,
zal er des avonds in zijn woning. Pieter
Huibertshof, toch gelegenheid zijn hem
compl imenteeren.
Op de tentoonstelling van de Vereeni
ging ter bevordering der belangen van
Slechthoorenden was het gistermiddag en
-avond vrij druk.
Vandaag hoopt men weer op een druk be
zoek. Er zijn weder verschillende aardige
attracties voor de bezoekers.
Morgen te twaalf uur wordt de tentoon
stelling gesloten. Wie er nog van wil profi-
teeeren heeft dus haast te maken.
Men bedenke dat men met een bezoek aan
de tentoonstelling een goed frerk doet.
Gisteren werden op de Vakschool voor
Meisjes (Huishoud- en Industrieschool), Ra
penburg 23 .voor de leerlingen der opiei-
dingsklassen eenige industrieele film ver
toond, welke daartoe welwillend waren af
gestaan door de vereeniging „Nederlandsch
fabrikaat".
's Middags en 's avonds, telkens voor een
andere groep, werden op het doek gebracht:
De bereiding van thee in Ned. Oost-Iniië
en hier te lande, hel bedrijf in Rademaker's
Cacaofabriek, in Philips glas- en gloeilam
penfabrieken en in de' „Gouda" Kaarsen
fabriek.
Door eenige leeraressen werd daarbij de
noodige opheldering gegeven.
Vanwege de afdeeling Leiden van den
V. D. B. zal op Vrijdag 26 dezer een open
bare vergadering worden gehouden, waarin
als spr. zal optreden de heer Zandbergen,
gemeente-ontvanger te Zwolle, die het on
derwerp: „Gemeentelijke stortings- en op
haaldiensten" zal behandelen. Hij zal daar
bij de werking van den Zwolsche stortings-
dienst uiteenzelten die daar onder zijn lei
ding slaat en uitnemend werkt De belasting
betalers zijn er mee ingenomen en de ge
meente vaart er ook wel bij. Zooals men
weet werd dit onderwerp door de vrijz dem.
fractie bij de begrooting aan de orde ge
steld. Het optreden voor een terzake bevoegd
spreker acht men. vooral daarom juist voor
de openbare behandeling der begrooting van
actueel belang Er zal gelegenheid zijn tot
gedachtenwisseling met den spreker.
Wij verwijzen naar de advertentie der
nieuwe groote film voor Dierenbescherming
die Zaterdag 27 Nov. in de Stadszaal wordt
gegeven. Voor bijzonderheden zie men des
betreffende advertentie.
Gisternamiddag had de bouwvakarbei
der P. K. te Nieuwkoop die op een dak van
een huis werkte, het ongeluk er af te vallen
met het gevolg dat hij ernstig werd verwond.
De eerste geneeskundige hulp werd ter
plaatse verleenden daarna de man naar het
Academisch Ziekenhuis vervoerd waar hij
vannacht is overleden.
Men verzoekt ons de aandacht te wil
len vestigen op de uitbreiding van den boek
en muziekhandel F. L. Servaas en Zoon,
Breestraat 102, met een gramofoon-afdeeling
welke gevestigd is in een aparte toonkamer.
Behalve een groote collectie salonkastjes,
zijn ook de overige benoodigdheden als pla
ten, naalden, geluidgevers enz., uit grooten
voorraad leverbaar.
Gistermiddag omstreeks 5 uur ge
raakte in de Mare een groot ijzerenreservoir,
wegende 400 K.G., hetwelk op een zolder
schuit was geladen te water, doordat het
gevaarte niet onder de Marebrug doorkon en
tegen den onderkant van de overspanning
botste.
Met behulp van een hijschtoestel van het
Motorhuis werd het onderhandelbare ge
vaarte weer op den wal getrokken.
Natuurlijk trok het geval veel bekijks.
Heden en morgen geniet de Sleutelstad
de eer van het bezoek van een tweetal we
reldreizigers. verkleed als cowboys, doch in
werkelijkheid Scheveningers van geboorte
t.w D. van der Toom en J. van der Wal.
In 1923 met hun voetreis begonnen, door
kruisten zij Europa in alle richtingen en
legden een afstand af van 21000 K.M.
Het doel van hun reis is thans Centraal -
Azië, met name Thibet en het Hymalaya ge
bergte. Door verkoop van een reisbeschrij
ving, waarin al hun wederwaardigheden
zijn opgeteekend, voorzien zij in hun onder
houd.
De politie alhier heeft een valschen
gulden in beslag genomen, welke door een
boer aan een tramconducteur in betaling
was gegeven.
Het muntstuk, dat vrij goed was afge
werkt, vertoonde een loodkleur en droeg de
beeltenis van de Koningin. Bovendien was
het iets te licht en gaf een loodklank.
Het aantal werkzoekenden ingeschre
ven bij de Arbeidsbeurs bedroeg gisteren in
totaal 742. tegen 693 op 19 Nov. 1925.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Rijssen- J. J. Timmer, te
Ermelo; Te Geleen-Lutterade: H. F. de Puy,
te Cadzand; Te Zegveld: A. J. Hoekzema, te
Willige-Langerak; Te Mijdrecht: I. Kievit,
te Baarn.
Bedankt: Voor Leksmond: J. G. Dekking,
te Kesteren; Voor Oudsdorp: D. Th. Keek,
te Garderen.
CHR. GEREF. KERK.
Tweetal: Te Aalsmeer: J. Jongeleen, te
Hilversum, en Joh. van der Vegt, te Does
burg.
GEREF. GEMEENTE.
Beroepen: Te Scherpenisse: H. Kieviet, te
Veenendaal.
CHRIST. EVANG. GEM. v,.
Aangenomen: Naar Nieuwvliet: J. Enter,
te Stadskanaal.
ALGEMEENE SYNODALE COMMISSIE DER
NEDERLANDSCHE HERVORMDE KERK.
m. (siot).
De Algemeene Synodale Commissie heeft
het cassatie-verzoek behandeld van eenige
lidmaten te Amsterdam. Het betrof hier hun
bezwaar tegen een besluit in hooger beroep
van het classicaal bestuur van Amsterdam,
betreffende de vraag, of eene door den kerke-
raad te Amsterdam uitgeschreven stemming
over het heffen van hoofdei ijken omslag
eene bestuurshandeling was. Het besluit van
het classicaal bestuur waarbij zulks was
ontkend, wordt vernietigd op grond van
schennis van art. 14 algemeen reglement en
verkeerde toepassing van art. 54 van het
reglement voor kerkelijk opzicht en tucht.
De zaak wordt verwezen naar het classicaal
bestuur van Haarlem.
De heer Eilerts de Haan rapporteert over
de afschriften van besluiten, enz. en staten
van kosten. Aan een tweetal besturen zul
len eenige opmerkingen worden gezonden
Verschillende ingekomen stukken worden
voor kennisgeving aangenomen en voor ver
schillende toegezonden boekwerken en ge
schriften is dank betuigd aan de schrijvers.
De leden van de commissie tot het onder
houden van betrekkingen met buitenland-
sche kerken die periodiek aftreden, worden
herbenoemd De president doet verschillende
mededeelingen betreffende het in de laatste
vergadering dier commissie behandelde. Ook
geeft hij het verslag van dr. Cramer over de
vergadering der „Presbyterian Alliance" te
Genève ter circulatie aan de leden.
Tot leden van de sportcommissie worden
herbenoemd de h h A B. te Winkel en mr.
H J. M. Tijssens; tot hunne secundi de h h.
dr. Eilerts de Haan en dr. W. J Aalders. De
zelfde heeren worden benoemd tot leden en
secundi van de commissie van toezicht op
de administratie van den quaestor-generaal
Daarna richt de president, dr. Weyland,
een hartelijk afscheidswoord tot den secreta
ris der synode, den heer L. W Bakhuizen
van den Brink, die op 1 April 1927 zijn ambt
zal neerleggen. Deze toespraak wordt door
den secretaris beantwoord.
Daarna wordt de najaarsvergadering ge
sloten.
GEREFORMEERD SCHOOLVERBAND,
DISTRICT LEIDEN.
De avondvergadering.
Woensdagavond om half acht had de
tweede vergadering plaats van het Gerefor.
Schoolverband, doch nu meer als een open
bare vergadering met de ouders en belang
stellenden. Ook deze vergadering stond on
der leiding van den heer J. C. Wiertz, voor
zitter van het district Leiden. Deze begon
allereerst de vergadering er op te wijzen,
dat het Gereformeerd Schoolverband nog
lang niet voldoende bekendheid heeft, maar
gelukkig aldus spr.: er is vooruitgang te be
speuren. Het district Leiden is nog klein,
maar 't groeit en er is een klimmende be-'
langstelling te bespeuren. Maar een belang
stelling, zooals heden, is ons nog niet te
beurt gevallen. Alvorens dezen avond te be
ginnen stelde spr. voor met elkander te zin-
BINNENLAND.
De Tweede Kamer zet de behandeling der
Staatsbegrooting 1927 voort Verschillende
moties zijn ingediend. Minister De Geer over
zijn beleid.
Een stndentenbeweging tegen het Neder-
landsch-Belgisch verdrag.
Kleine botsingen met de communisten op
Midden-Java.
Een Engelsch minister over het NederL
arbitrage-verdrag met Engeland.
BUITENLAND.
De economische conferentie zal 4 Mei
1927 worden gehouden.
Het Engelsche mijnconflict weer vastge-
loopen.
Bernard Shaw heeft het geld van den
Nobelprijs geweigerd.
De Spaansche artillerie ten deele in func
tie hersteld.
gen Ps. 43: 3 en 4. waarna de voorz. in ge
bed voorging en daarna een gedeelte las van
Spreuken 8. Naar aanleiding van het voor
gelezen Schriftgedeelte, merkte de voorz. op
dat daar ook sprake is van leerplicht, maar
dan moeten we niet denken aan onze leer
plicht, want dat is leerdwang. Plicht, waar
van de Bijbel ons spreekt, is heel iets an
ders. Ook het GerefoT. Schoolverband, waar
toe ook Uw school behoort, aldus spr.. stelt
zicht ten doel te onderzoeken of de opvoe
ding geschiedt naar het woord der Schrift
en of die wel is naar ons Gereformeerd be
ginsel. Daarna wordt door den voorz., de
heer Plooij, hoofd der Geref. School te Rijns
burg, bij de vergadering ingeleid die zal
spreken over: „De karaktervorming op onze
Gereformeerde scholen".
Deze begint met uiteen te zetten wat zoo
al onder het bereik van zijn onderwerp
valt, om dan mede te deelen wat hij zal be
handelen en tot hoever hij zijn onderwerp
zal uitstrekken. Hij begint allereerst ver
schillende leuzen naar voren te brengen,
zooals „Kennis is macht", eene leuze, aldus
spr., die reeds jaren heeft geklonken, maar
wat heeft ze ons gebracht? Op het hart en
de wil werd minder de aandacht gevestigd.
Wat hebben we nu gekregen? Ziet ïens
rondom U. We hebben gekregen hoofden als
de ballons van Vroom en Dreesman, dat
schijnbalons zijn. Onzp kinderen zijn niet
getraind voor de werkelijkheid van het le
ven. Komt die straks dan weten ze niet hoe
te handelen. Daarna hebben we gekregen de
sport. Hulde werd daaraan gebracht, de
sport werd aangebeden Maar de sport is ge
worden een strop, omdat men ook deze ko
ningin heeft aangebeden op den dag des
Heeren. Een derde leuze voor karaktervor
ming is geweest, het lezen van romans. Le-
zefo, steeds maar lezen, ook dit is een strop
gewordeji want de romans zijn voor onze
kinderen roofmans geworden. Ook het
rooken. wat spr. met voorbeelden aantoont,
is slecht voor goede karaktervorming. Hoe
moet men bij die jongens die verslaafd zijn
aan de sigaretten hun karakter vormen.
Ook de bioscoop is een slechte plaats
voor karakter-vorming. Laat ze spreken de
ouders, die streven naar de vrije opvoeding,
zooals Montessori. over ..Zich uitlevt./'I Ja
dat is de leuze. Door altijd weer prikkelend
zingenot moet men weer opleven. Helaas,
het is ook hier geen uitleven maar vroeg
uit het leven, naar den dood. Zoo worden
tegenwoordig karakters gevormd, maar het
is eigenlijk stakkersvorming. Geen wonder
dat de Nederlandsche tuchteloosheid be
kend is tot ver over de grenzen. En nu onze
roeping. Zijn er nog mannen van stavast?
We moeten hebben mannen als Colijn, ke
rels zooals de oproerige krabbelaar uit het
Volk dat uitdrukte: ..Mannen met karak
ters En ons karakter is meer waard dan
tien pond verstand.
Daarna behandelde spr. verschillende uit
spraken van dr. Woltjer en Kant om daar
op ook te laten uitkomen wat de Bijbel ons
leert van karaktervorming. Op onze scholen
moet het Chr. karakter zijn standpunt vin
den in God en in zijn geopenbaard woord.
De drie eigenschappen daarvoor ons aange
wezen zijn: Een rein hart: een vaste geest
en een lust tot waarheid: een schoon, drie
voudig snoer dat niet verbroken mag wor
den Daarna besprak spr. verschillende uit
spraken over karaktervorming van Plato en
u dan nofr verschillende karakters
te beschrijven, alsmede hun splitsing en hun
behandeling op de school Teder kind. aldus
spr., moet behandeld worden naar zijn aard
In ieder kind ligt een Godsgedachte En dan
veertig kinderen in een klas. Laten we toch
