4o. 20423L DINSDAG 12 OCTOBER' Anno 1926. EERSTE blad. )ffic|ee!ej<ennisgev[ng. STADSNIEUWS. LEIDSCHE SCHOUWBURG. Het voornaamste nlsnws van heden. MUZIEK. BUITENLAND. DAGB PRIJS DER AD VERTE NTIEN Cls. per regel. Bij regplabonnement belangrijk lageren prijs, kleine Advertentiên, uilsluitend bij vooruitbetaling, Woensdags en «terdags 60 Cts., bij een maximum aantal woorden van 30. lDcasso volgens postrecht. Voor eventueels opzending van brieven 110 Cis. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts. Bureau Noordeindspleln Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRUS DEZER CODRANÏ: Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week 0 18. Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn. per week0.18. Franco per post 2.35 portokosten. Ht nummer bestaat uit DRIE Bladen leipl de nagelaten betrekkingen van de pNjjannirg van denKatw. Logger K152 Wederom hebben eeniere zeelieden lit Katwijk bij de uitoefening van iun zwaar beroep, den dood in de rolvcn gevonden. Daar vele leden der lemanning vrouw en kinderen in lehpeftige omstandigheden achter- ateb, doen wii hierbij een beroep op lller liefdadigheidszin. overtuigd als ^Riin. dat een ieder gaarne iets zal Hen bijdragen ter tegemoetkoming Hen nood. waarin de toch reeds zoo >\vaar getroffenen geraakt ziin. In ons Blad van morgen zullen wii le gitten die wii reeds ontvingen, ver antwoorden. Oolc per giro of per IBfcterdamsche Bank onder Dagblad Leiden K.W. logger 112. kunnen ons giften overgemaakt worden. STELT NIET LANGER UIT, DOCH HELPT DE DIRECTIE. DRANKWET. irgemeester en Wethouders van Leiden [ïgen ter openbare kennis, dat H. W. te Leiden, een verzoek heeft inge- iid ter bekoming van verlof voor den Koop van alcoholhoudenden, anderen I sterken drank, voor gebruik ter plaatse 1 verkoop in het perceel Haarlemmer- jat No. 52. N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. [ciden, .12 October 1926. 2045 ÏBREID1NGSPLAN DER GEMEENTE. De Burgemeester, Hoofd van het Ge meentebestuur van Leiden; Gelet op art. 31 der Woningwet en cp het Koninklijk besluit van den 20sten April mi (Staatsblad No 679), zooals het nader is gewijzigd; wirengt ter algemeene kennis, dat een DOtwerp tot herziening van het Uitbrei- plan dezer gemeente, betreffende het elte, gelegen lusschen de Heerenstraat Ede Schelpenkade en betreffende den |>indingsweg bewesten de Roomburgei- van den Hoogen Rijndijk naar het Örechtsche Jaagpad, met uitvoerige kaar- S'n grondteckeningen, een staat van de en van de woonplaatsen' van de aars der in dat ontwerp begrepen per il. met vermelding van de kadastrale Iies en nummers, een situatiekaari ruit de aansluiting van de in het ont- P begrepen gronden aan het overig idgebied der gemeente en zijn verkeers- en blijkt en een toelichtende beschrij- gng. gedurende vier weken op de Secre- gne dezer gemeente voor een ieder ter ^ge is nedergelegd. De Burgemeester voornoemd. N C. DE GIJSELAAR. |eiden, 12 Qctober 192G. 2046 frouw, om het ongekende enthousiasme, waarmee de kinderen over hun schoolreisje spreken, terwijl zij toch ook wel eens uit gaan 'met de kinderen. Het is een gebeur tenis. die zij zich altijd blijven herinneren, als één van de mooiste van hun leven. Niemand zal ons buiten dit genot de paeda- gogische waarde durven ontkennen. Ons ideaal zou wezen, dat ieder school kind minstens eenmaal in zijn leven in de gelegenheid gesteld werd om zoo'n dag.te genieten. Helaas ontbreekt daaraan nog al wat. Over 't algemeen sparen de kinderen het benoodigde bedrag bijeen door wekelijks iets mede te brengen. Dit sparen is tot een zeer loffelijke gewoonte geworden, die wij mode om haar opvoedkundige waarde niet gaarne zouden willen missen. Helaas zijn er in de moeste klassen enkelen of meerde ren te vinden, voor wie dit sparen tot de onmogelijkheden behoort; elke leerkracht zou U daar droevige staaltjes van kunnen meedeelen. En het zijn natuurlijk juist die kinderen, wier leven toch al gekenmerkt is door veel droevigs, over wie ook dit schrij nende kinderleed wordt uitgestort. Stelt U zich eens even den jongen voor. die zijn klasgenooten uitgeleide doet naar trein, tram of boot. Lachend en zingend met glin sterende oogen van opgewondenheid en vreugde wuiven ze bij 't vertrek naar hen, die ze uitgeleide doen. En zijn oogen glin steren ook. al is dat niet direct van vreugde. Op deze wijze worden jaarlijks diepe won den van innig kinderleed geslagen. Met enkele honderden guldens, door de gemeenschap geschonken en onder conlróle van hen die bevoegd zijn te oordeel en waar het werkelijk noodig is. kan men dit groole buiten hun schuld ontstane kinderleed om zetten in intense kindervreugde. Waar alle andere groole gemeenten in ons land reeds voorgegaan zijn en vele kleinere gemeenten schitterende voorbeel den gegeven hebben, mogen en durven wij van U verwachten een breed gebaar in de door ons aangegeven richting. Dat het zoo zijn moge. terwille van oen zonnigen dag in het dikwiils zoo donkere beslaan van onze misdeelde kinderen. AANBESTEDING. Bij de alhier gehouden aanbesteding van wege het gemeentebestuur van het maken van straten en biikomende werken op het terrein van den woningbouw Ons Belang" ten noorden van den Maresingel (Marnix- straal) waren ingekomen 11 inschrijvingen. Het twaalfde biljet was te laat ingekomen om in aanmerking te worden gebracht. De inschrijvers waren J. C. van Evert «voor f20.200; R. Massaar eveneens voor f20.200 J Warnaar, voor f 19.890; N.V. Mabuwat, Willemstad, voor f 18.877; A Timmerman. Dordrecht, voor f 17.896: J. M. van Wijn gaarden. voor f 17.500; L. P. van Geer en A. T Stuifzand voor f 17.478: II Bakx en H. Steenkist. Haarlem, voor f 16.998- D. Koene Schiedam, voor f 16.900; S. Staal, voor f 16.800; Gebr. A. en E. van den Berg, voor f 14.998. Waar de plaatsnaam niet is vermeld is i dit Leiden. AFSCHEIDSVOORSTELLING MEVR. THEO MANN—BOUWMEESTER. Het Kind van de Liefde, tooneel- spel in 4 bedrijven van Henri Bataille. Dat was gisteravond weer eens een ouder- wetsche avond, die goed deed. Een uitver kocht huis, kon men wel zeggen, een geest driftige stemming, hoewel er reden voor weemoed was. Is toch het afscheid van mevr. Mann niet een weemoedige gebeurte nis in plankenlapó? 's Avonds om goed zes uur was zij in den Senaatswagen van het L. S. C. van het sta tion gehaald en naar Minerva gebracht, waar de praeses van de sociëteit haar ver welkomde en daarna naar den schouwburg, waar haar kleedkamer keurig was ingericht en waar de vlaggen zwiepten in den wind als laatste hulde van Leiden's tooneelcen- trum. Als afscheidsstuk was door haar gekozen een van die werken, die alle aanleiding ge ven tot „spel", het machtige, forsche, vlam mende spel der Bouwmeesters, n.l. Bataille's „l'Enfant de l'Araour", waarin zij vroeger reeds friumfen heeft gevierd als Liane. HOF. H. G. BUNGENBERG DE JONG. Je nieuwe hoogleeraar alhier in de me- chemie. dr. H. G. Bungenberg de te Breda, is te Den Haag geboren en par. Hij is leider der wetenschappelijke leling van de Hollandsche Kunstzijde- Fiek te Breda en was voordien werk je bij de Philips fabrieken, lp is cum laude gepromoveerd in de pikunde en candidaat in de biologie. ADRES AAN DEN RAAD. Schoolreisjes. n den Raad der gemeente Leiden is end adres gezonden: Ipdergeteekenden. respectievelijk voor- en secretaris van de afdeeling Leiden den Bond van Nederlandsche Onder- 'ers nemen de vrijheid U beleefd te ver- Ken gelden beschikbaar te stellen, ten- Pe kinderen, die in verband met de fi dele draagkracht der ouders, niet a%n olreisjes kunnen deelnemen, daartoe in Belegenheid te stellen, gij hebben de eer U te verwijzen naar T&ande Memorie van Toelichting. Jaarin wordt gezegd: schoolreisje met de klas. dal de laat- jaren^ meer en meer ingang vindt, is °r Coderen een buitengewone gebeur- Hrtd ree^s maan<*en van *e voren een BF durend onderwerp van gesprek is on- vriendjes en klassegenooten. Het 'oor onJP2Pnze^ijk veel aantrekkelijks ^ondpfP ^ppen is een bron van bij- Wn' je.no!- 200 zelfs, dat er ouders voor- jüe jaJoerset zijg op. meester of juf EEN AUTODIEF GEARRESTEERD. I Op verzoek van den Commissaris van Politie alhier is te Alkemade aangehouden zekere J. J. H.. alhier woonachtig, als ver dacht van verduistering van een auto ten nadeele van de firma P.. eveneens alhier. De auto is door de politie te Amsterdam in beslag genoraen. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd zijn voor het doctoraal examen Indisch recht de heer J. Allaart en voor het doctoraal examen geneeskunde de heeren S. P. Botenga en J. Broekhuyzen. Op de Blauwpoorlsbrug is heden ze kere S.. die daar m^t een handwagen pas seerde, aangereden door de tram. De hand wagen werd eenigszins bosrhadigd. terwijl S. tegen den grond werd geworpen zonder zich ernstig te bezeeren. Den trambestuur der treft geeiT schuld. Gisteravond omstreeks kwart voor zeven geraakte een zwaarbeladen vracht auto. bestuurd door C. O. te Apeldoorn, op den Rijnshurgerweg ter hoogte van de tram splitsing nabij 't Poslhof, ter plaatse waar de weg is opgebroken in verband met het verleggen der trambaan, doordat de bestuur der in de war geraakte met de aldaar ge plaatste roode lantaarns, terecht in het on- beslrate gedeelte De auto werkte zich dus danig in het zand vast. dat een tramwagen er aan te pas moest komen om hem weer op den beganen groi)d te trekken. x Door J. J. C. B.. wonende aan den Sta tionsweg is bij de politie aangifte gedaan, dat in den afgeloopen nacht te zijnen na- deele vijf konijnen zijn ontvreemd. Uit de toko staande aan den Haagweg nabij de spoorlijn werden hedenmorgen door den eigenaar M. v. d. S. eenige sigaren en sigaretten benevens eenig kleingeld ver mist. Hedenmiddag botste een auto, bestuurd door J. v. d. W., uit Noord wijk. uit de rich ting Leiden op den Rijnshurgerweg. doordat het stuur defect raakte, tegen een lanfaarn- paal aan. Aulo en lantaarnpaal werden zwaar beschadigd* v v Mevr. MannBouwmeester als Liane. Opnieuw heeft zij geschitterd. Met welk een ongebreidelde kracht speelt deze 76-ja- rige nog. Welk een kostelijke vitaliteit en hartstocht in spel en gebaren, dat, sober gehouden, toch zoo'n kracht uitstraalt. Een minutenlang applaus begroette haar bij haar eerste optreden en telkens en tel kens klaterde het weer op. Het was een genot, haar spel. Zelfs als men deze ouderwetsche romantiek neemt voor wat zij is: niet meer van dezen tijd, die roept om romantiek van eigen aard en eigen karakter. Prachtig is zij gesecundeerd. Nu eens niet rondom de jubilaris of te huldigen persoon een slechte entourage, maar een goede. Noemen we Nico de Jong als Rantz en Jan C. de Vos Jr als Maurice, die beiden uitnemend op dreef waren. Ook de kleinere rollen vielen niet uit den toon. Noemen daarvan willen we nog den Raymond van Rienk Brouwer en de Nelly van Wiesje Bouwmeester, waarnaar Nederland's hope thans weer uitgaat. Zal ook zij straks toonen te hebben het Bouw meester-bloed? Als eenige opmerking temidden van al het goede zouden we slechts willen plaat sen, dat het stuk voor een avond als giste ren te lang was. Eerst goed twaalf uur zakte het scherm en kon de huldiging een aan vang nemen. Dat was wel ietwat te veel. Na elk bedrijf moest herhaaldelijk wor den gehaald, vooral aan 't slot -7-, tot lang zaam het doek voor •goed over het stuk zakte. Na een korte pauze ging het scherm weer open en op het tooneel zag men de schei dende staan met het grootste deel der hul- digingscommissie, die zich hier ter stede had gevormd, eenige leden van het schouw burgbestuur, medespelers, etc. Een leun stoel gaf de krasse speelster tijdens de speeches gelegenheid lot rusten. Het eerst werd het woord gevoerd door mevr. W. van Italliev. Embden, presi dente van de huldigingscommissie uit de burgerij. Zelf stond zij verbaasd, dat zij. die "vanaf haar jeugd had waargenomen de schoone aureool die zich om het geslacht der Bouwmeesters hulde en blij was dit al van verre te kunnen doen. thans geroepen was het woord te voeren. Zij schreef dit daaraan toe, dat zij. slaande achter den eerevoorzitter, den burgemeester, als presi dente van de afd. Leiden van het Nederl. Tooneelverbond aangewezen was. U is genoemd de vrouw met het vlam mende hart en dit laatste is een voorrecht als mensch en een voorrecht als kunstena res, zeide spr. En van de warmte en gloed als kunstenares geeft U ons allen ruim schoots mee. Rondom het tooneel heeft altijd een ge heimzinnig waas gelegen. Spr. gaf een paar aardige anecdotes over Faassen en mevr. Kleine, waaruit sprak een groote naïeviteit bij de toeschouwers, die thans niet meer aanwezig is. Men zag toen den speler als dengene, dien hij toevallig Voorstelde. Op zich zelf een begenadiging dat één mensch zooveel menschen kan uitleven. Aan die naïeviteit was echter ook een mooie zijde men leefde mee. sterker, veel sterker dan thans. Spr. wil nu niet ingaan op de oor zaken van dien achteruitgang, maar de ver houding is verbroken. Het tooneel is de spiegel van het leven, dat ons dAt leven helder doet zien. Is die spie.gel beslagen, dan. is bet leven dat ook. Het Tooneelver bond wil trachten de schakel te zijn lus schen beide, om, beide weer tot elkaar te brengen. Spontaan, verzekerde zij de scheidende, was deelgenomen aan de hulde, zelfs door hen. die u nooit hebben gezien, daar u Lei den niet erg trouw was. al heeft Leiden het er wellicht ook naar gemaakt. Hoe ongerept en hoe jong is echter nog uw kunst! Als uiterlijk teeken van waardeering had spr. iets als een Russische pop, die immers in zich nog weer geschenken heeft. Zij bood -41.1. aan een enveloppe met inhoud in een portefeuille met inscriptie en datum en dit weer in een prachtige tasch, die een be wonderaar apart had geschonken. Spr. eindigde met de scheidende nog veel liefs en moois toe te wenschen in de herin nering aan een roemrijk verleden en de hoop uit te spreken, dat het geslacht der Bouwmeesters, dat reeds voortleefde in Lily, dit ook zou doen in Wiesje, die men dezen avond op de planken had gezien./ Daverend applaus onderstreepte hulde, cadeau en goede wenschen. Daarop was het woord aan prof. E. M. Meyers. Wij, Hollanders, zijn meestal niet erg geestdriftig, omdat er zoo weinig reden voor is, maar als zoo'n avond als deze er reden toe geeft, dan is die geestdrift er wel, zeide spr.- een avond ter"huldiging van het puik der tooncelspeelsters. Spr. kwam dan op tegen een uiting van mevr. Mann in het stuk van den avond, alsof de waarde van een vrouw alleen af hangt van uiterlijk schoon. Hoewel u er nog altijd goed uitziet, ligt uw succes toch verre daarboven, n.l. in uw tragiek, zooals alleen do Bouwmeesters die kennen. Na mens het schouwburgbestuur overhandigde hij een krans. (Enorm applaus). Namens het L. S C. kwam de heer J. J. van der Lip met een eigen hulde, waarvoor de belangstelling groot was. ook onder de jongeren, die u niet kenden, hetgeen boek- deelen spreekt. Naast een bloemenmand overhandigde hij een portemonnaie .met inhoud. Het applaus ging schuil onder het Io- Vivat, dat slaande werd meegezongen. Tot slot van do hulde bood de presidente der Vereeniging van Vrouwelijke Studenten onder enkele woorden van waardeering nog een krans aan. De scheidende dankte kort; dankbaar was zij. innig dankbaar voor de ontvangst en de hulde, die haar altijd in de gedachten zul len blijven. Zij eindigde met een hiep-hiep- hoera voor jong Holland. Applaus een ovatie Leiden had afscheid genomen van de laatste groote Bouwmeester van 't oogenblik. Onder de aanwezigen waren ook de bur gemeester en zijn echtgenoote. BINNENLAND. De storm blijkt nog meei slachtoffers ta hebben geëischt De stakers bij de Heemaf verwerpen de voorgestelde voorwaarden tot beëindicinf van het conflict BUITENLAND. Voortzetting der Fransch-Dnitsche bespre kingen. Eet congres der Engelsche Labonrpartij is geopend. HAARLEMSCHE ORKEST-VEREENIGING. p Als de H. O. V. haar veertlendaagsche 1 concerten begint, dan neemt het muziek- I seizoen in Leiden een aanvang. Haar regel- I matig concerteeren doet haar een vooraan staande plaats innemen in ons openbare muziekleven. Zeker, wij waardeeren onge meen dat wij in de stad onzer inwoning een paar maal in 't jaar absoluut eerste rangs orkesten kunnen hooien, van muzikale op voeding en daar gaat hel toch eigenlijk om kan bezwaarlijk sprake zijn hij spo radische uitvoeringen. Die is slechts mogelijk door regelmatig zich, niet niet te groo'.e tus- schenpoozen, herhalende concer -n, die een vasten kern van bezoekers trekken. De Haar lemmers hebben zulk een kern muurvast aan zich verbonden. Het zijn vele honder den reeds, die niet gaarne een concert zou den overslaan. Aan de voortreffelijk ver zorgde uilvoeringen en de oordeelkundige samenstelling der programma's is dit muci*> resultaat te danken Zoo kan men zeggen, dat de Haarlemsche concerten... een Leidsche instelling zijn geworden. Moge dit lang zoo blijven ter wille van het cuiturcele belang dat er mee gemoeid is. Het openingsconcert, gisteravond, bracht een le-leurstelling in zoover we moesten vernemen dat de Heer Gerharz doiseling ongesteld was geworden. De tweede dirigent, concertmeester Knikker, viel onvoorbereid in. Hij heeft zich buitengewoon verdienste lijk van zijn moeilijke laak gekweten Bustig en vast was zijn leiding, daarmee alles gevende wat in deze omstandigheden van hem mocht worden verwacht. Onmiskenbaar stroomt er dirigenten bloed door zijn xdereii. Dat heeft het publiek, dat per slot van reke ning de ware criticus is, heel goed gevoeld, hetgeen bleek uit een veelzeggend applaus aan Knikkers adres bij zijn opkomen voor het tweede deel van het programma Met bijzondere ingenomenheid maken we melding van de uitvoering van een suite van den groolen Franschen baanbreker uil de 17e eeuw Rameau, in gemoderniseerde instrumentatie van Gevaert. Voor dit werk is de kleine Haarlemsche bezetting afge knipt. Al kunnen er uit dit oneindig fijne werk nog meer eleganlies naar voTen ge bracht worden, er was toch reeds veel bereikt. Met blijkbare voorliefde wa9 dit werkje ingestudeerd: het was het glanspunt van den avond. De Oxford-symphonie, aldus genoemd omdat ze werd uitgevoerd bij de eerepromo- tie van Haydn aan de universiteit van Oxford tijdens zijn eerste Engelsche reis in 1292, kan wal meer kleur verdragen dan haar gisteravond werd gegeven. Ook de ge lijkheid in hel passagewerk had het uiterste nog niet bereikt Bedenken we echter dat we in onze -beoordeéting billijk moeten blij ven (zie boven). Na de pauze was het woord uitsluitend aan den Noorschen romanticus Grieg. Pluk ken in klein formaat, waarin Grieg niettemin vaak groot is. Het folkloristisch karakter treedt altijd op den voorgrond Soms wel eens wat veel: in den Norwegischen Braut- zug verdringt de folklore lichtelijk Je#mu ziek. Aardiger is de „Zug der Zwergt rnet zijn vaak verrassende instrumentatie Ibijv. dat fluilfiguurtje met pizzicato der viool). De veel-gespeelde en, terecht, veel-ge liefde Peer-Gynl suite sloot in een waardig» uit voering bet programma De sopraanzangeres To van der Sluys verhoogde de aantrekkelijkheid van bei pro gramma door in het eersle deel een tweetal Italiaansche arias van Handel en na de pauze een paar poëtische liederen van Grieg (Soloejgs lied en Lelzter Frühling) te zuigen. Zooals we een paar jaar geleden al et-r.s ge- legenheid hadden op te merken is mej v d. Sluys een zangeres, wier stemrniddelen en zangkunst even voortreffelijk zijn O «k nu weer genoten we van haar helder stralend geluid in de hooge tonen, die bijzond» r ge makkelijk aanspreken en prachtig zijn van draagkracht. In 't middenregister klinkt haar stem minder volumineus. Met alle waardee ring van de vele uitnemende eigenschappen van deze zangeres, heeft ze ons ech'er niet doorloopend kunnen boeien In haar voor dracht was iels uiterlijks, iets opzettelijks, iets dat den zang te veel doel en te weinig middel deed zijn. We misten noode dat na tuurlijk spontane, dat innige en innerlijke dat alleen de schoone roering vermag :e geven: dat gewichtigste, dat. zooals Mahler het uitdrukte, achter de noten ligt. Kan het liggen in de omstandigheid dat ze met orkest zong en daardoor innerlijk minder rustig was? Haar succes was niettemin zper groot. Een tweetal fraaie ruikars werden haar aangeboden. Ten slotte een .opmerking aan het adres van den administrateur van de H. V.. zou het geen aanbeveling verdienen or het programma den dalum te vermelden van het eerstvolgend concert? DE ALGEMFENT TOESTAND Voortzetting van Thoiry. Een Fransche financieele commissie on der leiding van den Franschen secretaris generaal Jean Alphard is te Berlijn gear riveerd. Voor de aanvoering der Franpche Thoirry-coromissie zou de keuze op Lou- cheur gevallen zijn. Louchcur wordt echter eerst later te Berlijn verwacht. DUITSCHLAND Pruisen en de Hohenzollern* Von Heeringen t In bet Pruisische Huis van Afgevaar digden i3 het accoord met de Honenzoll^rna aan do orde gekomen. De communisten heb ben zich weer geducht geweerd. Daarover wordt.gemeld: I Pieck (comm.) stelt voor het ontwerp over een overeenkomst met de Hohenzollerns van de agenda af te voeren, omdat het te laat aan de afgevaardigden is verzonden, wien de tjjd tot bestudeering heeft ontbroken. Di< voorstel wordt verworpen. Pieck stelt dan voor de behandeling vier weken uit te stellen om eerst de beslissing van den Rijksdag af te wachten. De soc.-dem. Heillmann btstrjjdt dit voorstel, waarop ten onbeschrijfelijk rumoer ontstaat Scheldwoor den vliegen over en weer. Bartels roept een heele reeks communisten tot de orde. Ook dit voorstel wordt verworpen. Pieck stelt dan voor het ontwerp aan het einde der agenda te plaatsen. Dit stuit op verzet bij alle andere partje®, waarna de communisten beginnen de vergadering in de war te schoppen. Ala minister Hopker Aschoff, omgeven door oen dichten muur afgevaardigden, het podium bestijgt, wordt hij begroet foot de gemeenste scheldwoorden en o.a. voor lichen* zollernsouteneur uitgemaakt. Eet gelukt Bar« told niei do orde to hersteUoQ on hjj ii

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1926 | | pagina 1